Early European Books, Copyright © 2011 ProQvest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC
ed b Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Early European Books, Copyright © 2011 ProQvuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
911 ProQuvest LLC
Koninklijke Biblioth Den Haag
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
ly European Books, Copyright 11 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag.
229 A3
es _
— — — — — — —— — — —— — — — Enne er — — — — —
n Tt —
Là ï ‚ J
J
X
41
— —
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
In
—
De |
*
sl
st
adt
€
kf
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
;
1
Early kuropeon Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag.
229 A3
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC.
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
wen
|
Í
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
229 A3
® mn „me " trens aaf. = ” _
3 5 rie sterne 0 . denn NN — —
J
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag.
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Hier beghint tyvintet Mick Des Parties
senad. Dat ghehieten is Aurea legenda „sep
* sik 4
MG 3 iN
KOREN
/ fl JO =$ | ivo! \ |
1, NSU USO \ tf NN AN
/ il — MILL IN w N J u U, Ë NN
—V ‚N J
| BVA SAN y EN ——
| | li — 9 — * 9 * NN \ |
A AAS vj — pp (0 S —“ 8 N\ ’
SEND , } Ö NN AN \ ,
| / 9 NI
gE 1e 14 | R IN
| | Ie | Á € Ny
„En
Î wi 7
D
ke v gp f
* 7 Î
” ’
| P E 8 — F
7 — Á \
Li
rf
9
\
⸗
AAA Ve Se — 8 En
… (elluftighetinnen Went aenmercsen —
Ber heylighen euen / paſſye / ende doot. dj
dꝛoeuigher Marten Co wilt nae werchen
vx hebbent eden met blilcap groot.
— B 7 At A — > ERE TED,
DAN
LON
TN Pe
IAN
R&
|
Chier beghint dat Prologus Lan dat Paſſionael.ende isghe
hictẽ indẽ latijn Aurea legẽda:dat bedupt ín duytſche Die guldẽ legende,
AAngohetijt hebic geweelt leer onledich om Wten latine in duytſce
ſEenmasẽ een boeck datmẽ in latijn hiet / Aurea legẽda:dat beduyt
ON rf in duytſche die guldẽ legende of dat Paſſionael.Want der hepli⸗
MC Ee Mabêpallten hier in Maen. Eñ Welmet echte machmẽle alfoe hietẽ
95 WA Bom diegulde exẽpelen eñ lecringhẽ die Daer in geſcreuẽ Lijn vaDE
eter tbeplight.Wätcoptelije beſcrijftle alder heilighen leuẽ / eñ Det mar
telaren Doot/hoe fp ghemartelijt ſijn dooꝛ Die minne vã gode.Elc goet ſalich mẽ⸗
ſche eñ oecelc ſondaer Wil hi / hymach grotelijc ſijn ſalicheit in deſen boecke ſcep⸗
pen:in dien dz himerckẽ wil eñ die woerdẽ cauwẽ Dic hp daer ín leſen Lal; Want
dat leuẽ ons herẽ ihũ criſti die almmachtich ig eñ heer bouẽ al / om dz hi õ Die minne
vã ons ludẽ arm eñ allendich woꝛdẽ Wilde: fo ís ſijn leuẽ alle heilighẽ eñ alle Con
darẽ in een exẽpelom dz wi hẽnauolghẽ ſoudẽ in oetmoedichedẽ /alſoe hi ſeit ind
cuãgeliẽ. Neeint mijn ioc op veñ leert vã my:wãt ic be ſachtmoedich eñ oetmoe
dich vã hertẽ. Wát al lijn leuẽ dat hi op aertrijcke Was vander tijt dat hi geboꝛen
Wastot dz hi om õs acndẽcruce ſterf.ſo was hi in allendẽ om õs doende te wetẽ
Dat niet ſalichlijc en is dã lidẽ HE minnẽ.Wãt hi ſeyt inð cuägelien . Mint dẽ eenẽ
dẽ anderẽ / alſo ic v gemint hebbe. wãt niemãt en heeft mecrre mine dã Die Lijn zie
le voor Ciné vꝛiẽt ſette.Criſtꝰ fette vooꝛ ós Lijn ziele / wãt hi ſtarf vooꝛ õs vã min⸗
né Eñ õ vat wi vã minnẽ hẽ nauolghẽ ſoudẽin penitẽciẽ:eñ alſo hyp vooꝛ ós lijn
ziele gelet heeft dz wioec õ lijn geloue onſe ziele auenturẽ ſoudẽ.Hẽſijn dic ſantẽ
Mel eñ tamelic nagcuolcht. Somige ſceidẽ he butẽ alle ludẽ eñ gingẽ inð woel⸗
tinẽ eñ leefdẽ daer ingroter penitẽcien And regcerdẽ dz volc ende bekeerdẽſe met
haer pꝛedicaciẽ vã harer dwalingẽ.anð warẽ oeck fo vaſte in hare geloue eñ mit
minnẽ vã criſtũ / dz Cy õ ſinẽ Wille DE bittere doot ſtoꝛuẽ cũ menige toꝛinẽtẽ doech
dẽ eer haet zielé wtẽ lichame ſcheydẽ:alſmẽ in Dit boec Wel vindẽ ſal dat õs ð het
lighẽ leuẽ eñ marteliẽ beſcreuẽ is:õ dʒ wi daer ĩ vindẽ ſullẽ eft merckẽ hoe v̊ꝛe eñ
boe ſeer ós lcuẽ vandẽ heilige leuẽ vᷣſcheydẽ is / eñ D3 wi õs pine ſullẽ na te volge
in volmaectẽ geloue mitgocdẽ werckẽ:wãt ſint iacob ſcit. Gheloue fond Werke
is doot Mãt alſo ſeitgregoꝛiꝰ. Alen woꝛdẽ Wi niet vᷣllagẽ mit wapẽ wymoghẽ
nochtãs Wel nartelarẽ woꝛdẽ op dʒ wi onſen lichame bedWingẽ vã lijn begeer⸗
ten / eñ Willẽ wi vatendelije vᷣdꝛagẽ die bitterheit deler warelt eñ len cuê kerſtẽ
bi ſtaẽ in alre noot na õſer macht:Wãt die Weet hochigode nauolgẽ mach bigoez
de ———— eñ vᷣꝛoekeloeſtet te doen ht Cal ſwaerliker gedoẽt lijn dã
oËbijt nict en wiſte. Alſo die wiſe mã leit. Een knecht Die lijns heren Wille Weet
eñniet en doet hi Cal woꝛdẽ geſlagẽ mit veel wõden Maerocharmẽ Diet Wetẽ of
ſculdich ſijnte wetẽ eñ haer volcte leerẽ / Die doẽ alcõtrarie.als pꝛieſterẽ eñ ſonð⸗
linge pꝛochianen:die mit har quaden leuen haer volc Dat ſy levé ſoudẽ tot duech⸗
den / tot quaethedẽ treckẽ. wãt ſulcke ís blider als hi eẽ onſcalck Wijk tot ſinẽ wil
le bꝛengẽ mach / dã of hi hondt zielẽ behoudẽ mochte.maer vã Delen ſpꝛeect ezechi
el die ppbeet. Fe ſal mijnſcapẽ eyſchẽ vãdẽ harderẽ hãt die he (clue metten eñ ðvᷣ⸗
roekeioſen mijn Ccapê.eft noch feit yſayas. Oherð eñ afgod die dijn ſcapẽ achter
lates wact ſuĩdi vlien als god Die werlt Cal ſlaẽ.Muſdanige papẽ en ſalmẽ nʒ vol
gẽ mittẽ werckẽ: Wãt int decreet is vbodẽ dznyemant hoozeen Cat eens pꝛieſters
dienſt diemẽ weet hebbẽde eẽ amye. Mace leyð het is nv ghecomẽ in ghewoente
haer vuyle leuẽ / allo datmẽt wb achten rekẽt vooꝛ een cleyn ſonde.
4
REN
—
pd
\
| It is Die tafcl ban defen teghen-
GO) Woerdighen boecke Daten biet
Dat Winterftuck vanden pallionacl: In
welcke tafel men binden mach bi letteré
Der heiligen legenden die haer keeſtdagen
come tuſſchẽ ale heiligen dach eñ paeſch
ach.
aft
Wan Alle heilighen J.
Wan Alre fielen itij.
Wanden Aduent ons heren lij.
Uan Alle Die onnoſel kinderen Ixxxviij.
Wan finte Arſenius xxxv.
Aan (inte Agathon abt xxxv.
Wan ſinte Andreas lvij.
Wan ſinte Anaſtaſia Ixxxiiij.
Man ſinte Anthonius C.ilij.
Wan ſinte Agniet C.xv.
Wan ſinte Agatha LC.xxxv.
Wan ſinte Amandus C.xxxvi.
Uan linte Appolonia C.xxxvij.
Wander Belnideniſſe ons heren xciitj.
Wan ſinte Bꝛixius xvi.
Wan Barlaams hiſtorie xxxvi.
Uan Weda pꝛieſter xlix.
Wan (inte Barbara It.
Man (inte Plafius C.xxxiiij.
Uan ſinte Benedictus C.liiij.
Wan ſinte Leetlia xxiij.
Van linte Clemens xxv.
Nan ſinte Criſogonus xxviij.
Wan Chꝛiſtus gheboerte Ixxxi.
Uan Deruendach xcvij.
an linte Dierick C. xix.
Lan Ce C.xxxvij.
‚ Van En xvij.
Man ſinte Felix A
Wan Finte Fabiaen £ xiij.
* el
„© hu —
Lan finte Gregorius ob;
Uan — Sheertrurt .,
Van finte Pilarius nerd sie
Wan linte Bubzecht ltd.
Uan (inte Jacobmmartelaer «rr.
Man ſinte Johan abt xxxiuj.
Wan ſinte Johannes euãgeliſta irxxvi.
Wan ſinte Joeſt C. xviij.
Wan linte Juliaen C. xxij.
Uan ſinte Johan guldemont C. xxiiij.
Uan linte Ignacius Yar Arte
Uan Tm | .xl.
Man Cinte Katherina xxix.
Lan Dic Kercwijnghe ‚seert ÉlÍs
Uan linte Karel conic vã vꝛãcrijc C. lxvij
Man ſinte Lucia toncfvouwe ixxviij.
Vanlinte lop - xxvij.
Wan onſer vꝛouwen Lichtmis L.rrri.
Wan ſinte Longinus S. liiij.
Wan Cirite Martijn rxiij.
Wan ſinte Moyles abt xxxiiij.
Uan Hachuineths viliringherlvij.
Man Marien ontfangbenille _Ierbij,
Wan ſinte Macharius Ep. AA
Wan ſinte Marcellus C.iij.
Man (inte Mathiasapoftel Criiij.
Uá —— Mariẽ bootlcap.c. Ivij⸗
Man linte Nicolaus biſſcoplxxiiij.
Wan finte — eñ cutropia C.lxvij.
Wan ſinte Palſtoꝛ abt cxxiij.
Wan ſinte Pelagius paeus xlv.
Uan ſinte Paul? dic eerſte hereinijt xcix.
Wan linte Ponciaen C.ij.
Man ſinte Pꝛiſca rij.
Uan (inte Paulus bekeeringhe C.xx.
id
ij.
—
dan ſinte Paula _ Lr
Wan (inte Pictevadecathedaä Lr,
Wan ſinte Perpetua eñ telicitas C.xlv.
Aan inte Patricius C.wij.
ian díe Palſſie ons heren Elmi,
an Die hiſtorie hoe plat? geboꝛẽ Wert
LC.Ixiiij. /
oat Quinguageſima beduyt C.xxviij.
goat Nuadzagelimabedurt .xxix.
Wan die Quatertemper C. xxix.
Uan ſinte Kemigius xcix.
Wan ſinte Saturijn xxxij.
Wan ſinte Steuen | lxxxv.
Wan ſinte Silueſter xci.
Wan ſinte Sebaſtiaeu £ xiij.
Wan ſinte Scolaſtica C.xxxvij.
nat Septuageſima beduyt C.xxvij.
mat Scxageſima beduyt C.xxviij.
Man ſinte Theodorus xij.
Uan ſinte Chomas Ixxix.
Uan ſinte Thomas vã cantelberch xc.
Aan it cr C.xxxivx.
Wan ſinte Willeboett viij.
Wan die Wier gecroonde martelaers rij.
dan ſinte Wincencius C.xvi.
Wan ſinte Ucedaſtus C.xxxvi.
Wan ſinte Valentijn Ll.
Wan Linte Willem Clt.
Die legende ban allen lieuen hepligen
ñ waer om vat deſe hoochtijt gheordi⸗
neert is te vteren nader heyliger kercken.
———
Se Ma
ej
Zodprn ppp Ge À
AL PAS os 7
* NS p ůS
—
NSZ — jes — — rend
ERD —— —
BATS Ir, rel MOL gel, DANA
J
—
Er [Sn —*
il N SP AEN SN HASN We
; df *— hi) | S ‘ Ne NN 240
Ll ve) / fel d v/ ) R F *
| SANS
€ —* AN
ANNE
\ —
AIA
ANN
7
area GHT
5 —
Sn
gE
\ J—
—— — raadt Á
A—— —
FE W
— —0 gs:
RS Sr
Kate Lrcheiligendach romẽ alle die werlt ond haer qenaon han’
LA BERK re esscondineert, _ Dêfomacctë alt grote tepeta ete
A SSZZAND Dek vier lakẽ:cerſt ſettẽ ſi indẽ middel harẽ afgod.eñ ſi ſettẽ
0n ntempeldie al omtrẽt hẽ die and afgadé vand pꝛouin
ohewut was gẽ cien die ond he Waré alfoc bat rust hate
Stel Nireeereomteöba _acntehtë(fondé gheheect tot harë afgod
+ Gl SNN * batmeachterge waert: eñ fo Wäncer enige prouincie (tac
ape 1e laten hadde: Cen tegen romẽ fo haddẽ fp gemaect mittẽ du
atd eit oade le rokeloeſ heit daer me _uclê/Dat Dic afgod vã dier pꝛouincie keer
— bebe en vierdẽ õ Dat De ſinẽ rugge ten afgode waert vã rome:
televee E wie (oude mogen eñ daermede fo toonde bi dat hi tegen he
ed ê 18 De feelte in geſet omſtac. eñ dã ſoe Cendé die vã comen tot Dict
€ wijnge bande tepel: wát doe die van prouincien Waert cen (eet geoot heer van
Hij,
——
baas
y European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
ages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
„
Aan allen lieuen heilighen.
volcke eñ bꝛochtenſe Wed ond haer heer:
fcappic Eñ oec Die vã romẽ en genoechdẽ
niet dʒ ſi in haer ſtat haddẽ Die algodẽ vã
alle pꝛouincien mer ſi maectẽ bi na oec ele
kẽ algode vã elcker pzꝛouinciẽ eenẽ tempel
in haer ſtat tot harẽ loue / recht of ſi heren
haddẽ ghemaect vã alle pꝛouincien:Mer
om dat alle afgoden Daer nyet en mochtẽ
hebbẽ harẽ tépel Co maectẽ ſi met haer ſot
ticheit een meerre eñ eẽ wonðlike tempel
meerre dã DE anderẽ tepel in Die eere VA al
Ien afgode: Wát Die biſſcoppẽ vandẽ atgo
Den veynſdẽ he om Dat ſi Dat Vol te meet
bedricgẽ loudẽ / dat ſi vã cybilie Die ſi alve
godẽ moed hietẽ gebodẽ Ware of li vã al⸗
ĩẽ heidenẽ wildẽ hebbẽ ſege Dat ſi haer Co
nen ſtichtẽ ſoudẽ enẽ tẽpel: Bier om leydẽ
ſi enẽ grotẽ tẽpel dat fundamẽt aẽ al ront
om dãtmẽ tonen ſoude in deſer manieren
vã gheſceppeniſſe die ewicheit vãdẽ godẽ
{ER om datmẽ DE tepel mittẽ ſtenẽ wiet en
hadde mogen woluẽ om Dat hi alto Wijt
was.eñ doet cen ſtuc bout Der aerdẽ quã
fo droechinét bol aerde eft ín Dic aerde Lap
demẽ dat gelt. eñ Daer op woluedemẽ DE
tépel alſo hoge leitmen Die aerde:Eñ Doe
pic tempel ala? volmaect was.ſo gatinë
oetlof Coe wye die aerde Wt droech Dat al
tghelt lijn Waer dat hi daer ín Londe. EL
dat volc haeſte hé ſcer eñ had al DIe aerde
hacttclijc Weghevzagen: Pact na ſloegen
Die vã romẽ enen pijnappel vã metael eñ
ðVguldẽ eñ maectẽ dien bouẽ dẽ tẽpel Mẽ
feit dat in dit vᷣguldẽ dine alle die pꝛouin⸗
cien wonoͤlijc ghebeelt warẽ: Jae Co Wie
te romẽ quam dat hi weten mochte wer⸗
werts dz fijn pꝛouicie lach:mer namaels
viel die of eñ daer om bleef bouẽ opten tẽ
pel een opẽ gat: In focas deg keiſers tidẽ
Doe díe vã comẽ Wed xpᷣs geloue onttan
gen haddẽ:bonifaciꝰ Dic Die Lierde pacus
Abas na ſinte gregoꝛiꝰ. int iaer ons heven
pí.c.eft beto crrech hi DE tepel vadẽ keiler
eñ hi dede Wot Gevappé eñ Vege al DIe Duy
heit vandẽ akgodẽ. eñ hi heylichde DE teut
pel optẽ bijkte dach vã meye in Die cer vã
onfer vꝛouwẽ eñ alte martelaren:Eñ hp
biete dele kercke (inte Maria ten marte⸗
laces. ci inẽ hietet nv Lande volcke (inte
Maria ter rondẽ. wãt doe en plachmẽ in
Dic kercke Die conkeſſozẽ wiet te vicren Eñ
om dat tot dele keeſte cen grote menichte
vã volcke vᷣgaderde. eft dat ſi hé niet ghe
uẽ en mochte tot deſer vieringe om DE ge⸗
breke vand lijftocht: Daer om ordincerde
cen pacus dic gregoriꝰhiet datmẽ Dele fee
te vierẽ Coude opte eerſtẽ dach vã nouem
ber. ow dattet volc Dan te bet voerlien is
vã lijftochte vã coerne eft vã wine:eñ hp
ordineerde Date al die werlt doer deſen
dach vierẽ ſoude in die eer vã alle heiligẽ.
pie te Doze Was ghewijt ín Die eer vã aile
afgod; En daermẽ Die veelheyt Der afgo
pen plach te oefenen datt loeftmen nv Die
veelheit Der heiligen Cen andere [o Was
pie keeſte ingheſet om te hale datmẽ ber
let hadde Wât wi hebben veel heplighen
gelaten daer Wi gene keeſte of ghedenc
kenis of en hilden wãt Wien mogen Lan
allen Cancté wict houdẽ om datter ſo Deel
is eñ oec om onſe crancheit: wãt Wy Lijn
ftec cũ crane eñ Wien mochtés al niet gez
doen om Den corté tijt Wát op en ſouden
niet tijts ghenoech hebbe MO át linte ihero
nimus feit ín cen epilkel Die hi boer lijn ca
lengier Covijkt dat geen dach binne DE tact
en is lonð des iaers dach datt lijn Dijf Du
fent martelaers ín ghedoot: Eñ daer om
beeft die kercke Wel gheordineert om Dat
Yot alte die heilige ſanctẽ dagẽ niet gedoẽ
en mogen alte vierẽ ele bi ſonderlinge dat
wife doch alle gad bier€ mogen. Maer õ
vat gheordineert is Die heilige dagẽ te Lie
ten: Daer toe ſeit meeſter Wille vã anthi⸗
fíodore ſes redẽ: Hie eerſte is om Die eere
die wigode doẽ õ dz wi hé eerẽ in ſinẽ het
ligẽ eñ ð dat Wp hé Wond pꝛedikẽ in linẽ
heiligẽ. wãt Co Wie dic heplige cert hi ecrt
4 Wan allen lieuen heilighen. ü.
ſonderlinge dẽ ghenen diele heylich maec
te: Sie and ís ou die hulpe vã onſer crãc⸗
heit bi ons ſeluen en mogen Wi gheen ſa⸗
licheit vercrigen Eñ daer om hebben Wp
noot Dat Die heylighen boer ons biddé eñ
om Dat ban hem ons mach Werden ghe⸗
hulpen ſo doen Wi hem eere. Wen derden
om Dat onfe ſalicheit foude meerren eñ &
dat ons onſe hope eñ onſe ſekerheyt ſullẽ
Woꝛdẽ vermeert vander heyliger glorien
diemen ons pzedict op haer feeſte.wãt of
fterf like menſchen alfo mochten verheuẽ
Wozden Die ons gelijc Ware om haet ver
diente allo fs oec Wel te ghelouen dat Wot
oec ſullen iſt dat wi dat verdienen. Want
gods bant en is niet ghecranct: Pie viet
De is om haer exempelẽ na te bolgen wãt
alfmen haer keeſte bicet fo Werdé wi ghe
todhen hem na te volghen. Want beefima
den Wi br haer exeinpelẽ deſe aertſche din
en Fo minnen Voi Die hemelſche Dingen
at bijte is Die ſcult die wi deen den an
deren ſculdich ſijn:want die heiligen heb
ben van ons keeſte inden hemel. Want die
heylighe fielen hebben blijſcap op cen ſon
daer Dpe penitencte doet: Eñ daer om op
Dat wi antWoerden fo iſt vecht om dat ly
van ons keeſte doen inden hemel / dat Wy
oek ban he keeſte Doen inder aerden: Bie
_ Felle redẽ is om te vercrigen onſe lalicheit
eñ eet: wãt als wi den heilighen ceren Co
doen wi onfe aken eñ betagen onte eere:
Wát haer keeſte is onſe waerdicheit:wãt
als Wi onſe bꝛoederen ceren Loe ceren Wp
Ons ſeluen: Wát godlike minne macct al-
le Dingen ghemeen aertiche heineitehe eñ
celbige Dingen: Sonder defe tede fo fevt
iohannes vã damalſco noch ander redenẽ
jat is hoe wi haer geeft eit haer lichacm
of hact heilichdom ceren Cullen:Eú Com-
mich van Dier veden wordẽ genome om
der heilige waerdicheit. eñ Lommige din
die dierbaetheit vã baren lichamen Haer
Waerdicheit is bierderhande. wát fi fijn
gods vriendẽ gods kindere gods erfgena
men eñ onfe leytſmannen: eñ hi ſeit deſe
waerdige ghetugẽ: vandẽ eerſtẽ iohãnes
ind euãgelien: Hi gaf he macht gods kin
deren te wordẽ: Aandẽ andert iohannes
inder euãgelien:No cn Lal íe v niet bieten
knechtẽ mer vrienden. Mandẽ derd pau
lus totté vomepné: Dijn wy kinderen ſo
lijn wi erkghenamẽ Vande vierdẽ leit hi
aldus:Hoe ſeer ſoudi pinẽ dat ghi eẽ leytſ
Man vindẽ mochte dat hi di leide tottẽ on
ſterlliken coninc eñ boer he boer die (pra:
ke: Die leytlmannẽ fijn Die heiligen vã on
len geflachte die gode boer Gs binde.dele
eeren wi als wi in gods willẽ in haer ect
tempelẽ make vate Wi haer ghedenckentf
le ín houde Cen anderEneemtinen ín die
duerbaerheit vã haren lichame: En dact
leit ohannes damaſcenꝰ bier tedé toe:eñ
auguſtinus doeter Die vijfte toc daermen
mede opẽbaert Die duerbaerheit vãde hei
ligen lichamẽ:wãt der heiligen lichamen
warẽ gods vatẽ chriſtꝰ tempel eñ buiten
mit geeſteliker ſaluẽ godlike fontepne eñ
ecn reeſcap daer die heylighe gheeft doer
wꝛacht. Want eerſt Waren Cf gods vaten
Wát hugo leit:gods baten lijn die fuuer
camerẽ Der heiligen: Tẽ anderẽ Waren fi
chriſtꝰ tepel Waer of volchter na Dat god
ouermits ðᷣſtãdenilſe ín haer herte woen
de:daer bi feit paul?” En Weet ghi nict dz
v lichamẽ tẽpelẽ fijn des heiligen gheeſis
Die in v wãdelt Wát god ís een geeft.hiet
om en ſoudemẽ D niet eerẽ DE leuenachti
ghen tépel gods eñ tabernaculen:Hier of
feit tan guldemôt:die menſche heeft ghe⸗
noechte ín Die wandẽ te ſtichten. mer god
heeft ghenoechte inð heiligen bekeert Ba
uid Pere ic mĩde Die ſcoonheit dijns huys
welcke lcoonheit niet die ſcoonhz Die me-
uigerhade marmoꝛſtenẽ make Mer die ge
maect wordẽ vã menigherhande gracien
Die cen genoecht dẽ vleilche. mer Die ans
maect dẽ geeft leuẽdich: Die eẽ — neð
iiij.
¶ tan allen lieuen heilighen.
inð ttjt eñ bedrꝛiecht Die oghen. ie ander
icht ind eewicheit Die vᷣſtandeniſſe: Tẽ
Derde warẽ fi buſſen vã geefkeliker ſaluẽ
van goedẽ roke ghegeuẽ den heiligen reli
quieñ:Eñ dit en t wilelt niemãt Want of
Daer inð woeſtinen wt een ſteenroetle eñ
wt eenẽ ſteene Water vloeyde. eñ Wt eenn
ezels kinnebacken ſamplon dranc als hp
dost hadde ſo en iſt oec niet onghelouelic
den ghenen die gods macht weten eñ die
eere Der heiligen Die vã gode is Dat Wt dẽ
heiligen lichamẽ blopt ſalue vã goeder ro
ken: Wen berde fijn ſi fonteinen DET god
liker minnẽ: Daer om is gheſcreuen: dele
bleuẽ leuêde inð Waerheit eñ Ci (aen mit
bier tegen woerdich Boer gode: Chrilſtus
Die heer heeft ons ghegheuẽ Die konteynẽ
der geſontheit Cijnve heiliger veliquien Die
ons menigethande weldadẽ gheu: Ten
bijften ſijn veefcap dair Die heilige geeft
doer Waochte: it feit auguſtinꝰ:Der hei
ligen lichamẽ en lalinẽ niet made. mer
men Calle eerẽ wãt doe ſi leekdẽ Doe belet
tele die heilige geeft tot allé goede werckẽ
Eñ daer om ſeit paul’: Hoect fijn onder
uindenis Die ín mé Cpzeect Dat ís chzittus:
Eñ vã ſinte ſteuẽ is gheſcreuẽ dat ſy nict
wederſtaẽ en mochtẽ Dee wijſheyt eñ Die
geeft die Wat hé ſpꝛac. Itẽ ſinte ambꝛoſiꝰ
{paac ín een exametro:dat is Dat alð duet
baerſte dat een menlſche is een reeſcap Det
godliker ſtemmẽ eñ Wet ſpꝛeect mit licha⸗
meliken lippen dat hemelſche ant Woert.
WE derde fo woꝛt deſe feeſte ingheſet ons
te vᷣhalẽ die rokelooſheit.Mãt al DOE Voy
luttel ſanctẽ feeſte nochtãs die Wi doẽ Die
doẽ Wi tokelooſſic eñ Wi latẽ ín Die feeſte
veel achter ouermits verlumeniſſe eñ on
wetenheit Eñ ſo dat Wot ind ſanctẽ keeſte
rokelooſſic doen Dat mogen wi al voldoẽ
in deſer keeſtẽ. eñ Wi mogen ons ſuueren
vã onte rokelooſheit:Eñ dele reden is ge
ſcreuẽ indẽ lermocn datmẽ op Delen Dach
left; Daer aldꝰ itact:Het is gheoꝛdineert
*
datmẽ in deſen dage ſal hebbẽ ghehoech⸗
nis vã allé heiligen om Dat ſo Wat die mẽ
ſchelike bꝛooſheit bi vᷣgetelhedẽ of onwe⸗
tenheden of bi onledẽ vã werclijke Dinge
niet Wel volinaectelic en heeft gedaẽ Dat:
tet ín deſer heiliger Eec{té Cal Voorden bol:
daen:Men Cal Weten datter vierrehande
heiligen fijn vandẽ nien wen teſtamente.
Die Wi keeſtelijc vieren binnen Den iare eñ
Dic Wite gað vierẽ op deſen dach om Dat
wi hem voldoen ſoudẽ Die Wi rokelooſſic
gheuiert hebbẽ. dat ſijn apoſtolẽ.martela
ten confeſſoꝛen eñ maechden:Eñ allo ra⸗
banus ſeit ſo ſijn deſe beteikent bidẽ vier
hoeckẽ vã deſer Werelt. Bi ooſt ſo ſijn be
teikent Dic apoſtolẽ:hi zuyden Die marte⸗
laers:bi noerdẽ Die confeſſoꝛẽ:bi Weſt Die
maechdẽ: Die eerſte ſijn Dic apoſtolen eñ
haer waerdichz eñ haet boerbarichept is
openbaer om dat ſi bouẽ alle ſancten fijn
om Vier ſakẽ:Dit eerſte is in hoechedẽ vã
waerdichedẽ Wát Lí lijn Die wiſe pꝛincen
vand kerckẽ eit ſi ſullẽ ſittẽ bydẽ ewigen
verdomer eñ vechter eñ Lijn ſoete herders
vã ons herẽ cudde: Bernardus:het Was
betamelijc datmẽ alduſdanighe leeraers
eñ herders ſette den menſchelikẽ geſlach⸗
te die ſacht weſen ſouden machtich ende
Wijs.ſacht om dat ſi ons goeðtierlijc ont
facen ſoudẽ:machtelic om dat ſi ons mach
telic beſchermẽ ſoudẽ:wijs om Dat ſi ons
te leuẽ wiſen ſoudẽ doer Die Week die ter
ſtatwaert leit: Cen anderen Lijn ſi bouen
Die and inder hoecheit vã wachte: Hier o£
fit auguſtinꝰ:god gaf macht lijn apoſto
Icn bouẽ dye natuer om Dat file gheneſen
foudé bouẽ Die Duuelé dat ſiſe vᷣdꝛiuẽ fou
den bouẽ díe elementẽ dat file vWandelẽ
ſouden bouẽ Die ſieckẽ Dat ſiſe ṽ ſonden
ontbindẽ ſoudẽ.bouẽ Die doot dat ſiſe bet
ſmaden ſoudẽ.bouẽ die engelẽ dat ſy ons
herẽ lichaem makẽ: Wen vicerdẽ lijn ſi bo
uẽ die ander om Die voerbaricheyt haeree
heilicheit. wãt om haer grote heilicheit eñ
gaan allen lieuen heilighen.
volheit vã gracien Die ín hẽ was.ſoe licht
chriſtus leuẽ eñ lijn wanderinge in hem
als een ſpieghel Ef men bekende in he al
{o mé Dic ſonne bekent aen haer clacrheyt
eñ dic roc aen haer roke.eñ Dat vuer aen
ſnre hettẽ: Dier of fept guldemôtop ma
theú: chꝛiſtus Die fende ſijn apoftolen als
Die ſonne hair raeyen eñ allo Die vole harẽ
ſoetẽ vooc Vat ſendet.cũ dat vuer Lijn võc
ken: op dat te gelikẽ als Die ſonne in haer
rayen openbaert woꝛt eñ alſomẽ Die role
ín haer roke gheuoclt eñ alſomẽ dat vuer
in ſijn vonckẽ ſiet / datinẽſe alſoe bekende
in harẽ duechdẽ chriſtus cracht: Ten vier
Den lijn Cp bouẽ díe and in Die cracht haer
te oerbaerlicheit Bier of (eit auguſtinꝰ eñ
ſprꝛeect vande apoſtolẽ aldus. Uandé ver
wWoꝛpenltẽ eñ plounptten eñ luttelſten ſo
wozden li edelghemaect vlicht eñ verme
nichuoudicht die ſoete ſpꝛakẽ dye claerſte
ðltandeniſſen eñ die menichuoudige ſca⸗
ten Der ſcarper der welſpeckender eñ der
leeraers: Die and partie banden heiligen
ſijn martelaren eũ haer waerdicheyt eñ
voerbaricheit ís opẽbaer our dat ſi Coc uns
hichuoudelie ghepalijt Ware eñ opẽbacr
lic eñ vꝛomelic: Menichuoudelic Ware ſi
ghepalſſijt fond haer bloct ſtoꝛten ſonðlin
ghe in dzic manierẽ:noãt allo bernardus
ſeit foe fijn dꝛie manierẽ vã martelien Con
Det bloetſtorten. dat is ſparicheit in ouer:
uloedicheit. dat dauid hadde eñ miltheyt
in armoede die thobias had:eñ ſuuerheit
in ioncheden die ioſcph hadde in egipten:
Gregoꝛius ſeyt datter drye martelien ſijn
Cond bloctſtorten: wy mogen ſonder plee
martelaer werdẽ op D3 vor int heete Wait
lic houden ghevoechtacmbeit:En in dien
Dat Wi medeliden hebben op die genie Die
in DE ſin:wat hi leit Die rouwe heeft in
And ludẽ crãcheit / hi draecht ons herẽ cru
ce in lijn herte: Eñ datmẽ oee den biande
mint. daer bi feit hirte vVᷣndraghen latter eñ
De ghenẽ te minnẽ Die hein hãtẽ dat ts oee
ur,
martelie ín hemelrike ghepeynſe: Cen an
derẽ is li oevbaerlie eñ Dele oerbaerlicheit
is DE martelaren Ölatenis vã allen ſondẽ
eñ gaf hem groot loon vã ðᷣdiente eñ Die
eeWige glorie Wãt hẽ Dit gefehiet om dat
loon vã haren bloede. eñ hier om hietmen
haer bloet dierbaer / Dat is bol loons: Au
guſtinꝰ (cit Wat is dierbaerre Dá Dic Doot
daermẽ Die ſondẽ mede Blact eñ den loon
Mede BðVmeert:chriſtꝰbloet is dierbaer Lon
Der ſonde. nochtãs heeft hp oec gheinaect
ſijnre martelarẽ dierbaer bloet Bait hi (ijn
bloet õ gat tẽ loõ:wãt en maecte hi ſimnre
martelarẽ bloet niet dierbaer / ſo en ſoude
men dã niet mogen ſeggẽ dierbaer is ons
herẽ aẽſchim ſiñce heiliger doot. Bernat
Dus ſeit. drie Dingen Lijn Die der heiligher
doot dierbaer make: dat is tuſte vãdet pi
nen:bliſcap vã nieuhedẽ: eñ ſekerheit vã
cewichedẽ Eñ ons ludẽ ís hiet in drierhã
De oꝛbaer wãt die martelarẽ ſijn ons ghe
gheuê in een exẽpel õ te ſtridẽ· Fan guide
mont ſeit:Bu kerſtẽ du bitte cen ftout vid
Det : waeſtu datſtu fond vechtẽ vᷣwinnẽ
moechlte eñ fond ſtrijt ſeghe hebben. ghe
bruycke Dijn cracht eñ Meine vromelice m5
Dijnte macht.ſtride vꝛomelic in Defen Mei
De merct Dijn belofte, neemt vðᷣſtant in diẽ
(tact Aenliet dijn ridoſcap battu gelocft
hebſte eñ Dien ſtaet daer Du toe gedaë bit
te eñ Dat viddtcap daer Du DINE name toc
ghegeuê hebſte: Wát om dele beloëte he
ben li alle geuochtẽ. oin delen fact hebbe
Calle beedonnd mit dele gherechticheyt
haddẽ ſi ſege Cẽ ander Lijn ons Die heili
ghen ghegeuë in patronẽ om ons te helpe
Wât ts helpẽ õs mit hacer vᷣdientẽ: Augul
tinus (eit: D hoe groot is gods goedertie
rẽheit Wát hi wil dat ð mãrtelarẽ dien-
té lijn onſe hulpe Wát hi beproelt dye om
dat hi ons leerẽ Cal Die fo deiuet hi om ons
te winnẽ eñ hi wil dz haet pinẽ ſiin onte
pꝛofijt Vãdẽ andetẽ ſeit ons ſinte iheront
mus.otf die apoſtolẽ eñ Dic En DOC
v.
{Uanallen lieuen heilighen.
ſi leefdẽ nochtãs bidden boer dicand doc
fi voer he ſeluẽ gheſoꝛht ſoudẽ hebbẽ.hoe
veel meer macht hebbẽ {int als Ci Bon:
nen hebbẽ eñ gheeroent ſijn: wãt moyſes
Was cen mẽlſche eit hi Vcreech bp gode ge
nade ouer (es duſent manne eñ nv als ſy
bi chriſto ſijn ſullẽ ſi dan minre Gmogen.
Sinte paul? ſeit:dat he vã gode ᷣgheuẽ
warẽ inden ſcepe twee hondert eñ lxxvi.
ſielẽ.eñ na dien dat hi mit chꝛiſto is ſal hi
dan zwigen: Hie Derde ſanctẽ Lijn cõfeſſo
ren eñ haer waerdichz is opẽbaer om dat
fi gode (u dꝛye manierẽ beliden.dat is int
berte init Wereke eñ mittẽ mode Wãt dat
belijen mitter heete en ís wiee genoech fon
der belijen mittẽ mõde:Alſo iã guldemõt
bewijlimit bier redẽ:op Dat eerſte ſeyt hi
Pie woꝛtel vã belijnge is dat gheloue vq
hertẽ wãt belijẽ is Die vꝛucht des geloefs
daer om ghelijc alſo lange als Die woetel
is leuẽde inder aerdẽ dattet voelt dat Lijn
telgherẽ eñ bladerẽ Dt ſchiet mer en ſciet
ſi niet fo vᷣſtaetmen ſonð twikel dat haet
woꝛtel doet is in Die aerde:Allo iſt al⸗
ſo lange als dat gheloef vanð heeten ghe
heel is ſo gheeft ſi altoes belien indẽ mõt.
Eñ iſt dattet belien vᷣdꝛoecht inden mont
ſo vᷣſtaetinẽ dattet geloue band herte ber
droecht ís: Op dat and ſeit hi:Noꝛderdet
di mitter hertẽ te ghelouẽ eñ voer die mẽ⸗
ſche niet te belien toe batet oee datmẽ vs
vbelijt mie ypocrijtſcap alen gheloefde hp
oec miet mitter hertẽ mer of ſi dinzen Hoz
dert Die Cond gheloue belien. allo cn batet
_ proce niette ghelouẽ ſonð belien: Dp dat
derde feit hi aldꝰ: FL chꝛiſto ghenoech at
Coc datſtu hé kentte.al waert datſtu hem
_ iet en belijtſte voer Die mẽſche Lo ſidi oec
ghenoech dat dichriltꝰ bekent alen belijt
hi di niet voer gode:eñ en ghenoechtet dy
níet Dat hi di bekent ſo en ghenoecht hem
oec niet Dijn geloue. Op dat vierde (eit hi
aldus Iſt dat di ghenoecht Waer dat ghe
loue Gand heet to ſoude god dijn herte al
— *
leen ghelcepẽ hebbẽ: Nv heeft hi di oec eẽ
mõt gheſcapẽ om datſtu mitter hertẽ ghe
louen ſulſte eñ mitten monde belien. Cé
Derde hebbẽ fi gode belijt mitten werckẽ:
Hoe een ín gode belijt of oec lochent. ſeyt
iheronimꝰ ald? op dat Woert: Di leggen
dat (gode kẽdẽ eñ ſeit:chriſtꝰ is die Wijſ
heit Die gerechticheit. die waerheit Dic het
licheit eñ Die ſtarcheit. Men lochent bi on
Wijlheden die Wij heit. bí ongerechtiche
den Die gherechticheit. bi logené Die Waer
heit.bi Die ſondẽ die heilicheit. bí bloothe⸗
den die ſtarcheit:eñ alſo dicke als wi ver
Wonne Woꝛdẽ in Conde eñ ín quaethedẽ.
allo Dicke loghenẽ Wi gode; eñ alfo Dicke
als Wi Wel doẽ fo belien Wi hẽ:Die vier⸗
De lijn maechden. eñ haer Waerdicheit ís
opẽbaer: eerſt om Dat ſi bꝛudẽ lijn des ccz
wigen conincs:Ambꝛoſiꝰ ſeit:wie mach
eenige ſcoonheit meer vVſierẽ han Dies Dat
gelige is Die LADE alre hoechſtẽ coninc ahe
wint is ent bi gepꝛilet wort bande rechter
eñ vã gode gheheilicht is: Altoes bꝛuyt al
toes ondertrouwet: Ten anderẽ wãtmẽ
rekentſle mittẽ engelen: Ainbzoſiꝰ:Die ſu
uerheit gaet bouẽ die menſchelike natuer
Wât dair mede woꝛdẽ Wi menſchẽ gelijc
die engelẽ:mer Der maechdẽ ſege is meer⸗
ve dan Die engelẽ.wãt Die engelẽ leuẽ ſon
der vleys.mer Dye maechdẽ binne den
bleptche: Ten derde Wát ſi lijn voerbari
gher dan Die and ſanctẽ:cypꝛianꝰ ſeit:die
maechdom ís Die bloeme bande kerltelije
ken gheflachte ſcoonheit eñ ðVciertheit vã
gheeſteliker gracien eñ u we mare Des lo⸗
ues eñ dev eerẽ volmaecter Wort eñ onbe
ſinet gods beelde:Cẽ vierdẽ wãt men ve
kentfe boer Die getrouwWe ludẽ eft Want
pele voerbaricheit Die Die ſuuerheyt heeft
ís boer die ghetrouwe opẽbaer bp veel re
deren. wãt Die echt{cap maect den lichaẽ
vrucht drꝛagẽde. mer luuerheit maect Dat
hert vrꝛucht dꝛaghende: Auguſtinus Ede
tier verkielt hi nv inde vleiſche na te vol
| Gan allen licuen heilighen.
ghen Dat leuẽ Dee engelẽ dã Dye ouermits
DE lichaẽ vineert dat ghetal Der ſterfliker
mẽſchẽ. wãt ſuuerheit is beter eñ laliger
in drꝛachtichedẽ mer niet dẽ buyc zwaerte
Maken mer Dat herte te meerrẽ. Wát echt
{cap bactt kindere des rouwen eñ ſuuer⸗
heit baert kindere der bliſcappẽ. Auguſti
nus: Die ſuuerheit en ís níet ondzachtich
mer ſi is een drachtige moed vã kinderen
der bliſcappẽ ouermits DE man Die Du bil
te here Die Guolt die aerde mit kindere eñ
wit dele den hemel: Aheronin?: Die echt
{cap Buolt Die aerde eñ Die maechden dat
paradijs mer Die cerſte is vã menigerhan
De ſorge. eñ Die and van ruſte:Gilpꝛecht:
Pic maechdom is een gheſtille vã lorhe
vrede Des vleyſchs eñ vᷣloſſinge vã Condé
heerſcap vã duechdẽ Die cerſte is goet. eñ
Dic and beter: Iheroniumꝰ:alſo veel is tuſ
ſchen echt{cap eñ maechdom als tuſſchen
gheen londe te doẽ eñ veel te doẽ: Pp dat
ict lichter mach ſeggen als tuſſchẽ goet eñ
beter eñ Wert ghelüct DE doerne voer den
roſen: Iheronimꝰ: Fe pꝛijſe echtſcapom
dat ſi maechdẽ Vinné ſo leſe ic roſen wtẽ
doerne eñ Wter aerdẽ gout.eñ Waté ſcilpẽ
perlen Cen vijkſtẽ om dat Lí veel vordels
hebbẽ. Wát Die maechdẽ Cullen hebbe die
cronc aureola: Aureola croon Cal Welfen.
Dic Conderlinge croon haers macchdoms
eñ Cp ſullẽ alleen een nieuwe Canc ingen
eñ ſi ſullẽ ghecleet weſen mittẽ leluen cle
deren daer chriſtus mede ghecleet is eñ ſi
lullẽ altijt den lam volgen: Cen vierden
as delft keeſte ingelet om dat wite lich⸗
ter vercrigen ſullẽ dat Wi biddẽ op dat te
gheliken dat Wi alle heiligẽ eerẽ eñ Dat ſy
allo ghemeynlic voer ons bidde Cullen eit
dz Wi alfo te lichteliker gods ontterinher
tichcit betage luilẽ. wát in Case dattet on
moghelic is dat veele uden bedẽ nyct en
ſoudẽ werdẽ ðhoert Co (ft ſeker dattet hee
De onmogelije Waer dat alle hepligen die
boer ons badẽ niet cn Couden werdẽ ber:
telt,
hoet. wãt die heiligẽ biddẽ voer ons met
Bdienten eñ mit begheerten. mit ᷣdienẽ
om haer Weldaden in (kaden te ſtaen. mit
begheertẽ om Dat fi begheren Dat onfe be
gheerte ons gefchie mer dat en DOE ſi nict
ly en Weten dattet gods Wille i8:3Dat op
Delen dach alle heiligen ghemeenlije voer
ons biddẽ / dat was ghetoont in een viſi⸗
oen dat gheſchiede in dat iaer na dat deſe
keeſte in geſct was ¶ Poe op delen dach
Die coſter vã linte pieters kercke tc romen
vã innichedẽ al Dic outaren vᷣſocht hadde
eñ oec alle die heiligen aengebedet hadde
Eñ Doc hi ed gecomẽ Was tot fintc pie
ters outaer.ſo woꝛt hi lapéde: eñ hi lach
Die coninc Der coningen fitten. op eenẽ hoz
ghen ſetel eñ al Die engelen omtrent hem
ſtaende: Doc quá Die maccht maria ghe⸗
croont mit ecn blinckende croon . eñ haet
volchde cen onucetallike menichte vá ma
gheden Eñ Die coninc font tegen hact op
Cit dede haer litten op cen ſeteĩ befiden he
ter nac qua cen Die ghecleet Was mtt ke
mels haer. eñ hẽ volchde eẽ grote menich⸗
te ban oude cerſame luden Ei een ander
quam daer geclect mit biſſcops ghewade
en hé volchde cen ghelelſcap alfo oee ghe
clset: Pact na quam een onuertallic gefel
fcap van hemelſche ridderſcap. Eñ dact
nac quam cen (care Dan menigherhande
luden: Pele quamen altcfamen boer des
conincs ſetel.eñ ſi acnbeden hem al knie⸗
lende: Eñ die gene Die met biſſcops a
te gheelect Was die begontte Die metten
cit Die ander longen na : eñ Defe engel Die
DE coſter leide ſeide hein dit viſioen eñ ſey
er dat Die maecht Die voer ghinc DIE Moe
Det gods was.eñ dic mitten kemels hare
gheclect Was dat Was finte iohãnes bap
tiſta mitten patetarchen eñ pꝛopheten:eñ
dic Des biſſcops abt hadde / dat Was fin
te pieter mitten anderen apoſtolen: eñ vie
ridders Dat Waren DIE martelaers:eñ dic
Auber ſcarẽ warẽ Die conteſſoꝛẽ:Die daer
—
4 Van allen ghelouighen Cielen,
al quamẽ boer DE coninc om Dat ſi hé dãc
Ben (oude band cerẽ diemẽ hem op Delen
dach dede in Die Werelt eñ daer ſi hé ouer
al dic Werlt biddẽ ſoudẽ:Daer na voirde
hi hẽ in een (tat eñ daer ſach hi wiuen eñ
mannẽ ſulcke leggẽ opguldẽ beddẽ.anð
ſittẽ vᷣblidende ouer Die tafel mit godlike
Weelde: And lach hi naect eñ ellẽdich hut
pe biddende:Eñ hi ſeit Dat Dit dat veghe⸗
uiet Was:Eñ bi leide dat Dic oueruloedi⸗
ghe Ware Die ſielẽ Die vã haren vꝛienden
grotelikẽ gehulpẽ Ware: eft Dic Daer (n av
moede Ware datmẽ Die inder Werelt niet
en gedochte: En bi hiet hé bat hi dit al Die
pacus (eggen ſoude dat hi na alre heilige
dach ſettẽ ſoude ale ſiclẽ dach om Dame
op dien dach ghemeene Weldadẽ doẽ fou
de ouer Die Lielen Die gheen ſonderlinghe
Weldaden vercrighen en mochten:
n Cielen,
ary Ns
| (0) NN | 7
— —
——— 2
— — —
nds
N
Ü
. — — ij
rh OA en Wi
A a Wi 9 EE
hae) 4) dat Die ficlen Dic geen ſon⸗
OSZ Miderlinghe hulpe en hebben
KSA Vdfoan Cutien tt Werden ghe-
ye bulpen mitter ghemeente
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
ghen Dat Die fielen Wot harẽ bande warẽ
verlof bp aelmiſſen eñ mit bedinghen: ſo
ordineerde hp in Lijn clooſter / dat nac Die
boochtijt vã alte heiligen vierẽ (oude Der
ghelouigher fielen ghehoechniſſe: Eñ dit
woꝛt ban alle Die kercken ghepreſen Bier
machmen twee Dingben ſien:Eerlſt die te
vepnighen lijn: Cen andere van hact bul
pen: OE erft ſalmẽ drie Dingen ſien. cerſt
Wie ſi lun diemen vepnicht Cen anderen
bi Wien ſi gherepnicht Worden: Een der
pen Waer Lt ghereynicht Werd: Date ma
nicten lijn banden genen Die gereynicht
Worden: Bie eerſte Lijn Die gene Die ſter⸗
uen cet Dat ſi voldaen hebben dat hem ge
fet is:Mer nochtans Loe mocht Ct cl al
fo grote rouwe hebbẽ dat fp alte haer fon
den Dact mede of doen Couden.eû te hant
te hemelvijcke waert baren al en hadde fi
nyet boldaen Dat ben bevolen eñ gheſet
waer. Wat berouwenilſe ie cen grote gee
noecht te boldoë voet Dye Condé eft macct
fe reyne en ſuuer:Iheronumus feít:Woct
gode cn vermach met ſo Beel Den tijt ban
penitencien als Die rouwe noch te deruen
vã eten en vermach niet alto vele als dat
doden Der Londen: Mer Die nyet voldaen
en Hebben haer penitencie cer Dat li ſteruẽ
Di woꝛde ghereynicht eñ gheluuert mit
ten vreeleliken bier Des vegheuiers. Ten
ſi dat pemant ban haren vꝛienden of ma-
ghen voldoen eñ ghenoech doẽ boet hem
mer datmen deſe penitencie eenen anderẽ
mach beuelen. Haer toe behozé bier ſakẽ
Die cerſte Cake ís datmenſe cen ander be⸗
uclẽ Lal dat Dit Voldoe moet Welfen bi des
pziefters Wille Die Die biecht hoert Pie an
der fake is datiẽſe vᷣwandelẽ moet om
Des geens Dier te Doen heeft. Wât hi moet
Weten in allulckẽ {tact Dat hijs felue niet
en foude moghen doen mer Dat hinoot he
uet Danen hem helpe: Pat derde is van
Des gheens weghen die penitencic hebbẽ
eñ onttacn lal. dat is dat hi (ín godlijkser
gan allen ghelouighen Cielen. v.
minnen eñ caritatẽ die dat ghenoech doen
ei penitencie doet Weten verdienſtelic eñ
volmaect. Pat vierde ís vander pine We
ghen ghewarighe Declinge.dat is datmẽ
CEE minre pine moet verwandelen in een
meerre pine. wãt een mẽſche voldoet bet
gode van hemelrike dat hi ſelue fijn peni⸗
tencie Doet DA een ander mẽſche boer hem
Wat die is dzierhande manier van pijnen
vats eygen ent willige. eñ alre meeſt Doet
dele ghenoech. Bie and ís eyghen eñ niet
Willich eñ Die is int vegheuier. Bie derde
és Willich eñ niet eyghen alte ts inder ver
Wandelinge boer geleit. Eñ defe voldoet
min Dan Die cerlle om Dat fi niet eygen cn
is.eñ meet Dan Die and om dat fi Willich
ís. Mer nochtans al valtet bí alto dat dic
ghene daermẽ penttencie of ghenoech doẽ
boer ontkaet tot voldoẽ eñ genoech te doẽ
ſterft. Mer nochtãs moet hy inden veghe
uier daer of ghepinicht wordẽ. mer noch:
tans ouermits die pine die hi gedoecht eñ
die and boer he Doet Coe Weet bite eer ver
loft. Wát onfe heer ihelus Die rekẽt ſijn pi
ne eit Der ſielẽ pine te gader. Maer bi ſou⸗
De hi indẽ vegheuier hebbe geweeſt twee
maendẽ. ſo mach gheſchien dat hi binnen
Eente maent mach woꝛdẽ Blof nochtans
en mach hi daet neinmermeer Wt comen
boer Dat Die fcult betacit is. Mer als dye
(cult betaelt is datmẽ dan doct dat ís des
gheens Diet doet. eñ het Wederkeert ín Li-
nen ſcoot. Eñ en heeft hijs niet te doen fo
Beertet ind Bercken Ccoot eñ bet helpt eenẽ
Andere Die hem naeſte is Die inden veghe⸗
uler is Die ander die int vegheuier varen
DAE (ijn Die voldaen hebbe haer penitécie
Dic he gefet was. Mer bi des pricfters vo
keloelheden foe cn Was machſchien haet
penitencie niet groot ghenoech. Deſe moe
ten voldoen int vegeuier dat (ite luttel ín
Dit leuen voldedẽ ten ſi dattet Dic grote be
touweniſſe voldede. wát god die die na
te banden Londen Weet eñ banden pinen
hi toedoet Die pijne alldet behoetlic ís om
dat ghene Londen onghecaſtijt en buuen.
Waer bi Die penitencie Die ghelet ís anter
li is meerre of mire of gelijc. FS ſi meerte
Co lal hem dat oec comen tot meerre glort
en Dat hi meer doet. Is fi ghelijc ſo ilt ghe
noech Die ſonden Daer mede of te Doc. ís
Die penitencie minre ſoe ſeitmen datter te
luttel is Dat voldoet god mit ſijnre gerech
ticheyt. Mer vanden genen Die in haten
eynde om penitencie roepen. / Boert Wat
angultinus (eit Pie ghedoept is cortelick
hi ſterft lekerlic. Een mẽſche Die welleeft
bi ſterkt ſckerlijck. Mer Die int eynde pent
tencie doet eñ DÄ verſoent Wort verſcheit
bi ſeker dan heen des en Weet ie niet feet
Dair om houde Dat ſeker eñ laet Dat onte
ker, Hinte anguttin? leit dit om dat font
mighe lupden plegen meer rouwẽ te heb⸗
ben van node Dan van Wille eñ meer vã
vreeſen DEL pinnen Dan Van minne Der glo
tien, Die derde is inden vegheuler te gaẽ
ſijn dic ghene Die mit hem Derwacrt dra⸗
ghen hout bop eñ caf. Wat (ijn Dye ghene
bie in harẽ tijchedẽ nochtans onder gode
hem houden mit vleiſcheliker begbeerten
Want haet vleyſchelike begheertẽ pact ſy
in leggen datli haer huſen eñ hait wiuen
eñ haer goet niet nochtans dat ft pet voer
gode Letten Sele Lijn gheteykent bp dien
dinghen eñ li Cullen berbzant worden na
haer maten ban minnen of tc langer als
bout coster als hop eñ dat alte coꝛtſte als
caf Ei alfo als ons Cinte auguttinus Geit
Al en is Dat vuer nict eeWich nochtás foc
it wonderlike zwaer. Want het gact bo-
uen alle pinen Die pemant ghedoechde in
deler Werelt ín Dat leen. Hie en vantmẽ
allulcke pijnen ín delen leuen / al hebben
Dic martelaren alſoe groten pijne ghedo
ghet. Op dat ander dat is bi Wien dat die
kerſten Cielen ghereynicht Worden „Co lal⸗
men Weten dãtle Die duuelen pinigen eñ
reynighen / ende nyet die goede enghelen.
mn
Wan allen ghelouighen fielen.
Wát Die goede engelen en quellen Die goe
De niet. mer Die goede engelen quellen Die
quade.ende Die quade quellen Die quade:
Nochtãs machmen wel ghelouẽ Dat die
goede engelé dicwil haer broedseh haer
ghefellë vanden eñ trooſten. eñ ſi vmanẽ
heu dat ſi ghedoechlaemlic vᷣdꝛagen Pi
hebbẽ oec anderẽ trooſt om dz li leker ſijn
in die ee wige glorie te comen: wãt li heb⸗
ben ſckerheit vã glorie. nochtãs minre dã
die ghene die daer in ſijn:mer meerre dan
Die inden Wege ſijn. Want det gheenre ſe
kerheit die inder glorien ſijn die is ſonder
arbeiden eñ ſonder vꝛeeſe want ft ontbei
denle / niet om Dat file hebben eñ Dat lijſe
niet en ontlien tc Blicfen:mer der gheenre
ſekerheyt díe inden Wegbe lijn Die ís mit
ontbeiden eñ mit vreſen:eñ Die indẽ bege
uier fijn Dic ſijn in die midde waert.Wãt
ſi ſijn mit ontbeiden ſeker Want ſi ontbei
den Die glozie ſonð vꝛeeſe: Wát orn Dat ſy
haven vryen Wille hebbe al vaſt gemacct
foe Weten ſi dat ſi nemmermeer Londe en
fouden wogen doen: Díibebben noch an
deren tvooft Wát ſi hopen datmẽ he helpt
Het mach geſchien Dattet Waer is Dat Die
duuelen die Gielen nict en pinighen.mer ſi
Worden ghepinicht bi gods gherechtiche⸗
Den. Op dat derde Waer Die ſielen ghepi⸗
Richt Worden. (o ſalmen wetẽ vat ſi wor
Den ghereynicht in cen (tat Die bider hellẽ
is Diet vegheuier hiet, Alloe veel Wiler lu
den legghen. Al legghent lommighe dat
tet inder lucht is of inder vuerigher aerdẽ
paer Die Lonne vecht ouer gaet. mer noch-
tans (oc orden menighe Cielen in mente
gherhande (leden ghereinicht bi Die wille
gods. Eñ Dat veel fake om Dat fi lichtelic
Woꝛden ghepijnt om Dat (Cullen Verde
haeſtelic verloſt of our ons te leeren of om
haer miſdaden die ſi in Die ſtadt miſdaen
hebbẽ. ot om yemãts bede. Eerlt om haet
Vichte psine, arg gregorꝛius leyt Dat lommi
ghe (elen ghereinicht Wozde ín ſcaduwẽ
Wen anderen om Dat (ite eer verloſt fou:
den mogen Werden op Dat ſi den anderé
haten noot moghen openbarẽ.eñ vã hem
hulpe eyſchen eñ alfa te cer Gloft Worden
¶ Maãt men leeft van eenigherhande viſ
ſchers die inden herouſt viſchtẽ. eñ ſi vin
ghen een groot ſtuck ijs voer een viſch eñ
ſi warẽ daer of blider dan vandẽ biliche,
om dat haer biſſcop ghepijnt Was vã het
ten ín ſinen boete eñ fi leiden hem dat ijs
onder ſinen boeten eñ hi hadder groot (oz
lacsof. Dp een tijt boerde hi een ſtemme
van eenẽ mentche Wten ple. Eñ doe hem
Die biſſcop beʒ woꝛen hadde Wie hi Waer
foe ſeyde hi. Fe ben een fiele Die ín Dat vee
uroſen ijs worde gepiniecht om mynẽ lon
den. Ei ie ſoude Woꝛdẽ verloſt op datſtu
dertich daghen lanck alle daghe cen miſſe
ouer mi ſeydes. Poen díe biſſcop half die
millen ghedaen hadde eñ hy he tot een ann
Der mille beveit hadde Loe dede Die dunel
bat al dat volc Lander (tat Worden vech⸗
tende . cft Die biſſcop Wozt geroepen orn
dat gerucht te Millen Eñ hi dede dat mit
ghewade Wt/ ende liet dien dach miſſe te
doen. Eñ hi begötte Weder eit doe hí dat
twee Deel banden millen ghedaen hadde
fo quâ cen groot heer om Die ſtat legghen
Eñ ban node moeſte hi oec Dic miſſe laten
Eñ Daer nae (oe begontte hi die miſſe we
Der te doen. Eñ doe hiſe al gedaen hadde
totter laetſter millen toe.eñ hy Weder Die
mille begonnen hadde foe ontſtack al Die
(tat eñ lijn huys. sE doemen hé leide dat
hi Cijn mille liet. ſoe ant woerde hi. Al ſou
De alle Die ſtat verbrꝛanden ick en falre Die
milſe niet om laten Eñ als hi die miſſe ge
daen hadde Loe Wozt Dat ijs gheſmoiten.
eñ dat vuer Dat ſi waenden Dat li raghen
dat voir wech als een bedriechniſſe vanð
{tat eñ ten dede geen ſcade. Tẽ derdẽ om
onſe leeringe om Dat Wp Weten lullẽ dat
Die ſondaren grote pine liden. Alſoe te pa
rijs gheſchiede eñ alloe Die cantor van pa
9 Warrallen ghelouighen lielen.
tijs beſcrijft. wãt alſo meeſter ſylo bat ſe⸗
reeenẽ ſcolier Die ſieck was dz hi tot hẽ co⸗
ne Wilde als hi doot Ware eñ hẽ dã finen
ſtaet ſeggẽ Eñ nac ſijn doot ſo opẽbaetde
hi hẽ mit eẽ cappe vã perckemente die vol
geſcreuẽ Was mit ſophiſmata eñ hi Was
binnẽ al gedect m3 vlämêvá vuer. eñ lijn
meeſter braecchde hẽ wie hi waer eñ hi ât=
Woerde Ickbẽ Die ſcolier Die Dy beloefde
tot dyte comẽ eñ bi vꝛaechde hẽ nae ſynen
ſtaet eñ hi feide. ele cappe Bweecht my
meer eñ vᷣdruct mi oec meer dãok ick cenẽ
torre op mi hadde. fi is mi gegeuẽ te dza õ
Dic glorie Dic fc hadde ín mijn ſophiſmata
Eñ D3 buer daer Diecap mede gedect War
onð opt vel dz is mi gegeuẽ õ die meniger
hãdeclederẽ die tc drꝛdech eñ die vlãme to
mẽt eñ ðbraãt int. eñ doc Dic meeſter ſeyde
dattet eẽ lichte pine was.ſo ſcide Die dode
hẽ dz hi lijn hant voerſtake Eñ doe hp Lijn
hãt voert gheltekẽ hadde ſoliet hy dactop
ballen cé luttel ſweets ende dooꝛgate DES
meeſters hãt / eert eẽ gefeutte ſoude hebbẽ
gedaẽ:eñ hi woꝛter of getoꝛmẽt ci die do
De leide alduſdanichbẽ ic al Pele meeſter
alſo hibuaert wasgewoꝛden õ des mãs
pine / lo docht ht die Warclt te laté eñ (nn cẽ
oerdẽte gaen Cé vierdẽ õ Die mildaet die
ſy gedaen hebbẽ ineẽ ſtede. Mãt auguſti⸗
nꝰ ſeit dz die ſielen ſomtijts haer vegeuier
doẽ in Dic ſtede daer (tin plegẽ te ſondighẽ
Eñ hiet om ſoc beſcrijft gregoꝛiꝰcẽ crépel
in dyalogo datter eẽ prieſter Was dic gaer
ne plach te badẽ eñ hp vant enen mã Dien
Picten bekẽde altoos bereit tot ſinẽ diẽ
CCR hy diende hem altoes nactſtelijc. cũ
doe hihem gaf op enen dach cen ghewijt
broot boer cen benedirie ende voet dat ly⸗
ben lijns arbeyts.ſoe antwoerde hi droek
Eeliscken. Mader waer omne fo gheckſtu
mi dit / dit fs heilich bꝛoot mer eenmachs
níet eten. Mant ick Was hiet voormacis
heere van deler ſtadt:ende {ck ben hier nv
ghelet in dat vegheuier na mijn doot. mer
— ———— — —
bí.
icbid v datſtu dít broot gode offerte Hoer
minen ſonden Ende Dan Co Culltu Weten.
datſtu ghehoort biſte als du bier comes te
walſchẽ eñ te badẽ eñ dan du mi hier niet
En vindes:eñ dele pꝛieſter die ſeide alle da
ghe cen weke lanc ouer hẽ milſe. ende Doe
hidaer weder quam Loe en vant hijs daer
niet. Cen vijkſten om een heylich ſants be
de. Alſomẽ leeſt dat Patricius een veghe⸗
Wier vcreech ín yerlant cit daer oF ſo is ghe
ſcreuen na finte benedictus dach. Dp dat
And datis vãder hulpen Dat dieliclenino
Shen hebbẽ. Baer lalmen drte dinghẽ wt
merckẽ. Eerſt vãder hulpen diemen doet.
Ten anderen daermenſe ouct doet. Ten
derdẽ dieſe doet. Dp die hulpe diemẽ doet
lijn vier manicrẽ dic ſonðlinghe dẽ doden
helpen. dat is der goeder ludẽ cñ der vrien
Den bede eñ haer aelmiſſen end Die miſſen
eñ vaſten. Dat bedẽ vãden vꝛiendẽ helpt
dẽſielen dzis opẽbaer alſo bidẽ exẽpel dat
Gregor? beſcrijkt in paſcaſio dye ecn mã
vã Wõderliker heilichedẽ Was.Eñ doc ft
tot Dien tidẽ twee paufenghecoré badden
eñ doe Die kercken opten enêvaer naouct
cen drꝛoeghẽ:ſo ſette paſcaſiꝰ altoes dẽ an⸗
deren voert als ouermits dwalinghe enb
daet ín Co bleef hytot in ſijn doot. En voe
hy doot was ende op die bare Was geleyt
eñ men hem tengrauc draghen Coude.foe
taſten aen eenẽ beſetẽ man eñ hp woꝛt tee
(tot vᷣloſt. Daer nac ouer langhe tijt doen
german? Dye biſſcop vã cãpanien te badẽ
ghinck fo vant hi daer ſtaen die voerſeyde
paſcaſiũ om hemte dienen. Doehihẽ ſach
Weet hp feet vuaert eñ vꝛaechde he Wat
bi daer dede. Bi leide dat hi daergheſeteñ
gewijſt Wastot diet pinẽ alleen ó vat hy
lijn goct denckẽ hilt tegẽ die anð in DIE kie
linghe die Hoor ghefeit ís Eñ hibat hẽ dat
hydnſen heee boor hẽ bade eñ hl (ede dat
bp híer bp Weten foudeals lijn bede ghe⸗
hooꝛt Wareals hi Dact Wed quame eñ hp
hem daer nict en bonde Eñ doe hi ouer hẽ
—— — — — — — — — ras : nn —
en — —
Aan allen ghelouighen fielen:
ghebeden haden ht daer nae cen luttel Da
= Bhen Wed quá Coen bant hi daer paſcaſiũ
_ ict. Boe Dat dic dodẽ begheren Die ghebe
DE vandẽ leuendẽ / eñ hoe bequaem dat ſy
ſijn dat is opẽbaer in cen exempel dat Dye
‚cantor banpartfsbelerijkt „Hat cen man
Was díe vã innichedẽ als hiouer een Bere
bofabinc fo fetdehy Beprofundis: Ende
doen hé fijn viãden taechden ouer eẽ kerc⸗
hok / ſo ſtonden die Doden op.eñ ele hadde
ín ſijn hant ſijnghetouwe vã ambacht en
de ſybeſcuddẽ hem vromelickende ſy ver
taechden ſijn viãden. Peter vã clongi ſeit
datter eenpape Was dye alle daghe mille
dede ouer Die dodẽ eñ hi woꝛt hier of boer
den biſſchop gewzoecht. eñ die biſſcop fet
tenof van ſynen ambochte:eñ op een gro
te keeſte doe dic biſſcopouer ecn kerchokte
metten waert ghinc ſo ſtonden die doden
opende ſeyden. deſe biſſchop cn heekt ons
gheen mille laten doen / ende hier en bouẽ
heeft hy onſen pape benomen / maer en be
tert bp Dit níet ſoe ſalhyſteruen. Daer na
abſolueerde Die biſſcopdẽ papeende Dede :
gaerne miſſe ouer dye dode. ¶ BDie ander
manier van hulpe is dat hẽ aelmiſſen hul⸗
pen. Ende hier of is gheſcreuen indẽ boec
ke vanden machabeeulchen.zPatdiefletc
ke man iudas nac dien dat hy een ſomme
van ghelde ghemacct hadde: dat hite ihe⸗
vulalem (ende tien duſent pont ſilucts dz
men daer offeré (oude Hoor die dodẽ. Dm
dat hy techtelijck ende gheeftelijck peynſ⸗
deom die verriſenis ende hoe (ect Dat Dye
doden aelmiſſen helpẽ / daer of ſeyt grego
rius een cxempel ín dyalogo. {Dat ecn
ridder Woet gheuoert wtenlichame ende
bp quam haeſtelijck weder eñ ſeyde wat
hem ghedaen was:want hi ſeyde Dat hp
gheudert Wastot centre bꝛugghe daer een
{arte ſtinckende bloet onder liep. Ende
doe hyouer díe bꝛugghe quam (oe quã bt
ín eenen campe Die Vol Was vantukende
bloemen.ende hem dochte Dat Daer Wart
bergaderinghen van menlchen mit witte
lederen ghecleet ende ſy worꝛden ghelact
vandergroter Loetichept der Welrukende
„bloem. sE dele procue Was op Die bꝛug⸗
ghe Coe Wíe Datter niet ouer lidẽ en moch⸗
tcdat hi dan biel inden Kinckenden Done:
heven bloet/maer dte hier ouer ginghẽ Die
guamen tot deler ſoeter ſtadt. Ende Doen
daer Die ridder quam Lo lach hi daer eẽ Die
pieter biet Dic ſeer verladen Was mitecné
groten lafte ban plet. Ende doc hi vꝛaech⸗
De Waer omme Dat dit Dye mã Doochde (o
Woet hẽ gheſeyt Bit ltjdt hp dact om Wat
alſmen hem pet beual tedoen van Wake
Dat hi dã datmeerdede LE nidichedẽ dã õ
gerechticheit Ei hi ſeide oeck dat hy Daer
een pelgrim Cach die dele brugge allo ſtou
telick ghinck als hi heylichlijc gelceft had
de. ¶ Ben and Walſer Die ſteuen hiet doe
hi daer ouer gaen {oude Loe viel ht Dact of
eñ bibleef half op Die brugge eñ half daer
of. Boequamt daer Wter bloet ommige
… Mattemostaneneft trecten mittẽ beenen
nedet waert / eñ ander Witte luden trectẽ
mittẽ armẽ opWaecrts. Bi doc ſi aldꝰ ſtre
den:ſoquã dele ridder die dat ſach weder
tot ſinẽ lichame / mer ſo wie daer BWácn
mocht hiniet wetẽ.Eñ daer in machmen
ððſtaen dz díe aelmiſſen Die ſteuen dede hẽ
daer comẽte hulpe ín deſen ſtride: wãtin
dien datmẽ mettẽ beenẽ nederwert toech
ef metten armen opWactt.daer ín vᷣſtaet
men dat hi niet Wel Wed gheſtaen en had
De ſinẽ vleyſcheliken Wille eit dat hygaer
ne aelmiſſen gaf. jat die miſſen Die DODE
occfeer hulpẽ vat weetmẽ bp veelexẽpelẽ
¶ Gꝛegoꝛiꝰ leit datter eẽ monick Was ín
fijn cloefter Die iuſtꝰ hiet / eũ doe ht ſteruẽ
ſoude lo ſeide hi / dzhi heymelikẽ hav drie
guldẽ. eñ Doe hi was ĩ deſen rouwe dieht
hierof hadde ſo fer hi.eñ gregoriꝰ beuai
ben baoedsdat ſyſijn lichaem mit die. iij.
gulden grauen ouden in die miſſe eñ dat
Ep ſegghen Couden Dijn ghelt Ct mit dp (nt
\
f
B
8
Li
verlies. Cenlactften beual gregorius een
vaden bꝛoeðs dat hp dertich dagẽ ouer hẽ
mille dede. cñ doe hidit volbaen hadde lo
opẽbaerde dele dode optẽ dertichſtẽ dach
een vãdẽbroeðs eñ ſeide. Cot nvᷣtoe hect
tet mi qualic gheweeſt mer nviſt mi Wel.
wãt huydẽ heb ic geſelſcap ð heilighẽ ont
kaen / wãt het is menich werk vᷣloent Dat
die miſſe niet alleen en helpt dẽ dodẽ maet
oecdẽ leuendẽ Mãt gregoꝛiꝰ ſcit oec dʒeẽ
mã Was die ſiluergroek in eẽſteẽroetle eñ
Dye ſteenroetſe viel op hẽ eñ doode al (ijn
gelellẽe. eñ hi bleekaen eẽ lyde vã die ftcen-
toetle mer hp en mochter nz wtcomẽ. Eft
õ dz lijn Wijf waende dzhi doot geweeſt
hadde foe dede fi alle dage miſſeouer hem
doẽ eñ ſiofferde ouerhẽ broot eñ Wijn eñ
kaerſen.Eñ dic duuel hadde des nijtend
quã Die wiue te gemocte drie dagẽ die cen
na dẽ anderẽ eñ feide haer dz Die milt ghe
daen waseñ dz ſy õ niet ginghe endealſo
liet ſy dꝛie daghẽ die miſſe achter. En biet
na groef cen and mâ ín Dic ffeentoctfe „eit
bihoozde eens anðs mãs ſtẽmein dic fteé-
roetſe ropẽ ende ſeide houwet facht/ Wât
op mijn hooftleit ené grotẽ (teen. Eñ doc
be dele mã õtſach ende veel iudẽ vgadert
hadde õ dit geroep te horẽ / lo grock hi we⸗
der eñ hi hoorde dz ſelue gheroep. Boe gin
ghẽ lyalle nactreendefeide Wie biſtu. Hy
antwoerde endeleide Bouvet fachtelije
Wätop mijn hooft leit cenen groten ftcen
eñ ſygrocuen vã beſydẽ ende quamen tot
hẽ ende vondẽ ghelont eñ toghẽ wt. eñ fp
vraechdẽhẽ hochi daer aiſo langhe tijt le:
uende was ghebleuẽ. ende hyſeide dat hẽ
alle daghe fond drie dagen quã een broot.
ECN pot wijs / eñ een beenene kaerſe. Boe
ijn wijt dit hoorde Lo vᷣbide Cp haer feet
eñ [pbchëdedat biteuende ghebleuẽ Was
mit hocrofferbande eñ dat haer Die duuel
haddebedroghen / dat fp ín drie dagẽgeen
mitſe en had laten lelen ende Dit gelchiede
in kerarien int bildom vã garnobie Gꝛego
Qan allen ghelouighen zielen. vii.
rius ſeyt dateen ſcipman ſijn ſcip brac inz
Der zee. ende een prielter Dede ouer he mil⸗
le eñ daerom quã hi daer na geſont ter
ʒee:eñ doemẽhẽ vraechde hoe hp ontgaen
Was ſo ſeide ht vatcen tot he quam doe ht
int middẽ vãder see was eñ hy gaf hẽ een
broot doe hi byna vᷣdꝛoncken ascii doe
hi dat bꝛoot gheghetẽhadde / Doc Wort hp
Wed gefont ende ſtarck / eñ mẽ nam hẽ in
ſcip dat voerby hẽ voir. ende mẽ vantdat
bids broot ontkinc in Dier tijt Doc díe pricf
ter ouer hem mille dede. ¶ Die vierdeina
niere dz Die (iele helpt datis datmẽ ouer he
vaſtet. Daerot (eit Gꝛegoriꝰ „Ber doder
lielen wordẽ in bier manierẽ Bloft.datis
Witter prieſterẽ oſferhãde / ende mitter het
lighẽ bedinghe / eñ mit hactte vriendẽael⸗
miſſen / eñ met hoꝛer maghen vaſtẽ. Deck
hulpt hẽ die penitẽcie dye haer briëdeouce
hẽ doen. Hier of leytcen lecraer een exẽpel
Als datter een Wijf Was eñ doc haet mã
doot Was ſo wãhoepte ſy in armoedẽ. eñ
haer opẽbaerde Die duueicñ feide hoer dz
bile rijc makẽ ſoude wildeſi ſynẽ raet doẽ
eñ ſynen wille. eñ Doe Lijt be beloekde ſoe
hiet hi hser dat ſyarme ludẽ herbergẽ ſou⸗
de eñ ſtoetenſe des nachts wtẽ huyſe. Cé
Anderen Dat li des nachtes gheeftelikie per
lonẽ herberghẽ ſoude eñ latenſe mit 5 ont
cuylheit doen. Wen derdẽ dat Lp mit haer
clap ẽ inder kerckẽ dẽ diẽſt gods lettẽ fou
De. Cen vierdẽ datſy dznẽmermeerbiech
tenen ſoude Ten lactſtẽ doe haer díe doot
Aen quã eñ hoer foon haet vᷣmaende dat fl
biechtẽ loude Co fetde fiat fibeloeft had
De eñ ſy ſeide Dat ſyniet biechten en wilde
Want Dat biechtẽ en mochte haernictbatẽ
Mar doe hihaer aen ſach met tranẽ eñ hp
loelde dz hi penitẽcie lelue ſoude voer hate
doẽ ſo begõſte ſy rouwetehebbẽ ende Cen
De hoer loen õ dẽpꝛieſter.mer eet Dic pꝛieſ⸗
ter quam Co vielen die duuelen Op haer eñ
ly ſtark van anxte ende vã vreelen. eñ Doe
Dic ſone biechte die ſonden Hooy * ende
i.
arly European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haa
: gan allen ghelouighen stelen
pede penitencie:eñ als hi die penitẽcie vol
daen hadde ſo dãcte he ſijn moed vã hact
Bloſſinghe. Ben ſielen helpt oec of laet vã
derkercken Eñ daer bydoe cenlegaet bat:
vãden paeus eenen vꝛomen ridder DAE hy
int lant vã albanẽ wilde ſtridenindẽ Dien
{te vanderkerckẽ omoklaet datter toe KOE
Ende hi voir daer ende hi duerde daer xv.
Weke ouer lijns babs ziele mztwalefk ma
nen. Daer na opẽbaerde hé lijn bad claer
Der dan dye lonne eñ dãcte hẽ hier of. Op
eẽ anð dz ís vãdẽ ghenẽ daermẽ weldaet
ouct doet.ſalmen Lier dinghen mercken.
¶Eerſt Wie ſy fijn die weldaden moghẽ
helpe, Tẽ anderẽ hoe ſy he helpen moghẽ.
Ten derdẽ of ſyallen effen ghelijc helpen.
Cen vierdẽ hoe ſy wetẽ moghen die wel⸗
Daden diemẽ ouer he Doet. Vande eerſten
iste wetẽ dat alfo auguſtinꝰ ſeit.alle dye
biet ſteruẽ li ſijn herde goet / okt leer quaet
of in matentuſſchẽ beydẽ die hulpe diemẽ
Doet Loop Die goede Dat Lijn dãcke díe Noel
ke diemẽ doet ouer Die herde quade Lijn e=
Wighe ðvᷣtroeſtinghe vãden minderen „eft
ouer Die matelijegoet Lijn Lo ſijnt ſuuerin
ghẽ. Deſehietmẽ herde goet die nadẽ Doot
nieten gedoghen vegheuier noch helle / eñ
vã delen ſijnder drie manierẽ Dat Lijn ghe
doopte kinderen martelaers eñ volcomen
mẽlſchẽ dz ſijn ſi die welcke volmaectelijt
en heylichlijcgheleeft hebbe eñ hebbe ghe
ſticht gout ſiluer eñ duerbaer ſteenẽ dz is
die minne gods eñ dye minne hoers eeuen
kerſtẽs eñ goede wercken fo Dat lſi niet en
dencken Die Werelt te behagẽ / mer god al:
leen. B al doẽ dele fomtijt dagelicxe ſon⸗
pe/nochtäs lo Worden Die ſonden vᷣteert
wetter hertẽ vangodlijkerminnen / als eẽ
dropel waters ineen Hier Wordt verteert.
Paer omme en voeren ſyniet vanhene dz
tebarnẽ is. Die dan voer yemãt vã delen
drien baden inder maniere ofenighe wel⸗
daden voer hem dede die dede hẽ onrecht
Allo Auguſiinusſeyt. Hie voor een mar⸗
telaer bidt hi doet hẽ onrecht / mer die boo -
cen goet mẽſche bade daer hi vooꝛtwifel⸗
de of hi in hemelrijc waer.dã ſoude die be
dinghe lijn lof eñ dãck. eñ ſi ſoudecomen
tottẽgenẽ dieſe Dede. Alſo dauid ſeit mijn
bedinghe Cullen Wed keerẽ in mijn ſchoot
Deſe drie Wort ter ſtõt den hemel op ghe⸗
daẽ als li (keruê ende [pen hebbẽ geen bez
geuier Eñ Dit is beteikẽt bp ie Drie Die DE
hemel ontdaen was / Wwãt doen criſtꝰ ghe
doopt Was woꝛt he DE hemelontdaẽ. Lu
cas ſeit. Doe iheſus gedoopt Was eñ hibe
De Doe Wort den hemel ontdaen. Eñ daer
by ís betepkêt dat Die hemel ontdac Wort
alle Die ghene Die gedoopt ſijn Waer Li (Gc
of out ſijn:datſy dan ſtoꝛuen ſi voerenter
ſtõt int ewighe leuẽ.want doopſel mitter
cracht vã criſtus paſſie dat ſuuertet vã al⸗
len ſonden. ¶ Tẽ anderẽ Wert dE hemel
ontdaen ſinte ſteuẽ. Inder apoſtolẽ Werc
Siet ick lie DE hemel ontdaen. Daer bi is
_betepket dat DE hemel alle martelarẽ ont-
daen Wert/alfoe dat ſy daer ín varẽ als ſt
ſteruen.eñ al hadde ftpet aen hẽ dzte bar
nen Ware haer paſſye ſuuertet al. ¶ Ten
derdẽ was dẽ hemelontdaen.Sint iohã⸗
nes cuãgeliſta ín apocalipſi. Ick ſacheen
boze ontdaen indẽ hemel Paerbi is betey
kẽt dat dye volmaecte ludẽ die al haer pe⸗
nitencie voldaen hebbẽ: eñ geen dagelixe
ſonden gedaen en hebbe: eñ doen ſiſe met
godlike mine of legaë/ vele wordẽ ter ſtõt
DE hemel ontdaen als ſy ſteruẽ. Die in die
belle baten dic ſijn herdequaetende Witt-
men die ghene Die inder hellen baren ende
die vᷣdoeint ſijn / in gheentelins en ſoude⸗
men daer Hoet bidden. Alſo Auguſtinus
ſeit.Miſtic dz mijn bad in Die helte waer
icen bader niet meer voert aen voer dẽ du
uel.mer dedemen enichgoet Wercouct pe
mant die verdoemt Waer van welckerlu
den verdomenilſſe niet en weet beten ſou⸗
de he niet baten. datſy ſouden daer bimo⸗
ghen loft Wozden:noch vat haer pine en
| Van allen ghelouighen stelen.
foudedaet mede geen vlichteniſſe otkaen
noch daerom en oude ſy bact pine niet tc
lichter drager Want inder hetlenen mach⸗
men gheen verloſſeniſſe crighen in enighẽ
bande voerſeiden manieren. Die te maet
goet lijn / dat lijn fi die mit boeren dat bat
nenmoct.als hout eñ hoyt eñ caf ofte loc
wie niet boldaëen heeft ſtjn penttécie dye
beabefet wasõ dat ſyte haeſtelijcker ftoz
uen. Dele lijn Co goet niet het is noot dat-
men hem helpt, noch ſy en lijn ſoquaet nʒ
Die hulpe coemt hete profijt . Die Welda-
den Diemen Hoor delen doet, Dat ſijn hoor
ſuueringhen. Want dit (ijn die ghene Dye
Weldadebelpen moghẽ eñ om defe te hel⸗
pen fo pleech Dpe kercke Drie mmanieré van
daghẽte houden:dat is die ſeuendendach
die dertichſten dach eñ iaer ghetide. Ende
Delcredendactof is gheſcreuẽ inde boeke
die mitrael hiet Mẽ hout de ſeuendẽ dach
Op Dat die ziele tot des ſabaoths des eewi⸗
ghẽ ruſtcomẽ mach:of omdat al bact ſon
Den moeten vergheuẽ wordẽ Die ſy gedaẽ
hebbẽ ín haerleuen dat in Cinen dagẽ ouet
gheledẽ is:of dat hem die Condé ſullẽ wor
Den vergheuẽ díe li deden indẽ lichame d
gemaectis vãdẽ bier elemẽtẽeñ in Dic lie⸗
lebeeft drie crachtẽ. Men hout dat dertich
ſte dat dꝛie weruẽtien heekt. oin dat Li mit
daen hebbẽ teghen die drieuoudicheit end
teahendietiengheboden gods. Men doet
daer iaerghetiden om Dat ſy comen Cullen
ban delen fare den ellendigëtotten e\Welf-
Ben fare. Eñ Co Wi bieren dat iaer ghetide
der heilighen tot haetrer eren eñ one oer-
derlicheyt. alſo Cullen Wioec doẽ der Do-
Det iaergetide om harer oerbaerlicheyt eñ
tot onſet innicheit. Op datanderhoe hem
weldaden moghen helpen Co Calmen ve
ten dattpbemoghen heipen in drie manie
nf ertt om dat (p enich fijn Want (y
ſun eenlichaem mitten ghenen die ind ker
kennoch ſtriden.eñ daer om ſal haer goet
ghemeen Lijn. Cenandereom haet Waer
biif.,
dicheyt die ſi verdienenok Tp leéfscn. Bat
hẽ dít loude moghẽ helpen / lo yſt oec recht
datmen den ghenẽ helpe Die dẽ anderẽ ge⸗
holpen heeft. Cen derdẽ om die noot wãt
ſy lijn ín Die ſtaet dair ſyhem ſeluẽniet het
Peren moghen. Opdat derde Dat Die Wel
Daden hem allen ſtaen in ſtadẽ / lo ſalmen
Wetẽ yſt datmẽ weldaden doet ſonderlin
ghe ſo helpet meer dan enẽ daermẽle ouer
doet dan dẽ anderẽ. maer doetmẽſe int ac
meen (obelpêfe meeſt dien die meeſte Wel
dadenghedaen hebbẽ / op dat ſy in geliker
ofmeerrenoot ſijn. Hoe dat dte vrienden
moghen wetẽ die weidaden diemen ouct
hem doet dat moghẽ wt Weten in biet ma
nieren. ¶ Eerſt bygods vertoninahe als
hem god dat vertoent. Céanderé bí wyẽ
dat hem die goede enghelen bootſcappen.
Want die enghelẽ die ous behoeden eñ al⸗
leonfe daden mercken Die Wi hier doen ſy
gaen tot hé neder eñ boetſcappẽ hẽ te hãt
als cen oghenblick. Wen derdẽ biven ſielẽ
Die ſteruen eñ Dic bihẽ comẽ: Wát die ei⸗
Die We deler werlt varẽ ly mogẽ he dit ef
And dingẽ bootſcappẽ We vierde mogẽ ſi
dit wetẽ oft oecint gewaer Worden eñ bl
vertoninghẽ. vant als Cy gheWaer Wor
de dat haer pine wort ghecort en verlicht
fo Weten fp dat Ci Worden belicht eñ vat
men hem belpt. Dpvatderdedat is vãdẽ
ghenen die die weldadẽ Dog. ſo ſalmẽ ve
ten of die weldaden lullen moghẽ helpen
ſo ſullenſe moctẽ doẽ die ghene die in gode
liker minnen ſijn / wãt doente quadeludẽ
Co en moghen lyniet helpen. Ende hier ot
leeſtmẽ een exempel dat op een tijt cen rid
der op lijn bedde lach mit lijnre bꝛouwen
eñ die maen ſcheen herdeclaer eñ hi wort
quaet (preckende baneenen doodẽ ridder.
Die ſijn gheſelle gheweeſt hande. ende ter
ſtõt quam dic doderidder ín Die camer eit
leide hem. Lieue batent en peynlet vã nye
mant quaet ende verghikt myok ick Di pet
miſdaen hebbe Ende doen hem die vinder
ij.
— — —— ñs— — ——
—— —— — —
Wan linte willebroort.
gheuaren ín hemelrike. Eñ ter ſtont hooz:
demen in die lucht als ghebrieſch vã lceuz
wen ende Lan beerenende Lan Woluë eñ
ſy voerden wech.
Cic legẽde vã ſinte Millebꝛooꝛt
vraechde hoet met hem ſtonde Lo ſeyde hp
Jk doghe menigerhãde pine ten voerſtẽ
Want ic beſmette op eẽ tijt een kerchok eñũ
daer vant iceen man die ickſijn cappe nã:
ceñ diecappe is opmygheleyt ende ſy Wez
ghet zwaerder dan cen berch.· ende hy bat
hem dat hi ouer hem dede bidden. Eñ doẽ
hi die ridder vꝛaechde of hy Handelen pa⸗
pe ofte vaneenen anderẽ miſſe Wilde heb⸗
ben gheſleyt. ſoe ant woerde Die dode daer
níet op mer hi ſcudde lijn hoeft, Daer nac
ſeide Dic leuẽde ridoð oft hy Wilde dz enich
heremijt ouer hem bade. Boe leide hy och
gaue god dat hiouer my bade.Eñũ doe Die
ſeuenderidder beloefde dat hijt ſoude DOE
Co ſeyde Die dode.eñ ic ſegghe Dy datſtu bi
nen twee iaren ſteruen ſulſte. Aldus voir
by wech eñ Die ridder beterde Lijn leuẽ eñ
ſtarf ín onſen heere. Dat Wiſegghẽ dz die
weldaden díe dye quade doẽ niet en helpe
dat is te verſtaẽ / ten waer dattet ſacramẽ
telijcke ſaken waren als miſſe te doẽ Wát
Die miſſe en Wort niet beſmet vã eenẽ qua
Den papen.eit ters Wwaer dat Diegene Dye
Daer doot ware oft yemãt ban ſynẽ wege
ghegeuen hadde om gode te gheuẽ of Wot
te tepken: maer dat ſalmen (onder beiden
gheuen op dat hem nieten gefehte alfinen
vanenen lelet. ¶ Het Was ín des groten
karelstiden ſtride een vidder Die teghẽ Die
moꝛiaens vechten ſoude.Eñ hy bat linen
neue waert dat hi inden ride bleue Dat ht
fijn paert vercochte eñ dat ghelt den armẽ
gaue.doe hi doot Was doe genoechde Lijn
neue Dat paertalſo Wel dat bijt ſeluer hilt
gina cen luttel tijtsfocopenbaerde hem
Dic doode blinckende als die ſonne eñ Letz
de góede neue du hebbeſt my doen Welfen
acht daghẽ in Die pine des vegheuiers om
dat paert dat ick Dy hiet vercopen ende dz
gheit om gode te gheuen mer het en Caldp
niet bliuen onuergolden. Want Die duue⸗
len Cutten buen halen dijn ſiele eñ voerẽ⸗
lein die heiie eñ ic ben ghereynicht cf ben
—R
2
af
7 —
XD
Nama
X
Si
—
MWasgchieten Wilgijs vã
ben (allen ghcbozen die met alſijn huyſge
ſin alſo gheeſteliken leuen leyde dat hiten
laetſten opſeyde den ſtaet ſijnre tidoͤſcap
ende werteen gheettelijckmonick. Ende
Was boertgaende ín groter bucricheit eñ
beplichept lijns leuens dat hi veelteykenẽ
ende miraculen Dede inder Warelt/ maer
aldus Was Dat beghin der gheboortẽ des
heplighen baders (inte Willebrordus dat
oeck vertoent Wot dathem god vercoren
hadde daerhinoch Was in fijnsmoeders
lichaem. Sijn moeder Die eens goct erft
Wijk Was Wort Gtoentcen vyſioen ín ha
ren flape Want fp fach als haer dochte in
den hemelcen nyewe maene ontfangbert
Die waſſende Was tot dat Cp al vol Was:
Ende Dat Die haeſteliken in baren mont qe
Uallen Was./Cer font al haet binnentte
boers lichaems verlichtende mitgrotécla
ten lichte. Des anderen daechs ghinck ſy
broechterkercken ende gaf dit vilyoen te
kennen enen alten deuotẽprielter die hact
vraechde of (pdesnachtsnae ghewoenlt
ker manteren der echten bí hozen man ghe
weelt hadde / welcken Cp mit behooriner J
ſcamelheit cerbaerliken ant woerde eñ ſei
DC dattet alſoe ghelchiet was. Boe bedu⸗
de haer die prꝛieſter dat viſioen eñ ſeide die
maen die ghi faecht ban cleyn tot Grootte
walſen / is die foon die ghy in deſcr nacht
ontkanghen bebt die mitten lichte ö waer
heyt die zwarte donckerheit des onghelo⸗
uen Cal verlichten ende ouer al díe Werelt
Wijteft becet ſtroyen Cat DEcloot des ouer
{len lichts bider geacten Gods. Welcke bez
dudinghe haers viſioens corts waer isge
uonden.Want naedat die ſalighe moeder
haer kint voldraghen hadde / ſo baerdeſy
baren Coon dien haer god alſote voꝛẽ had⸗
De vertoentende Dat kint Woꝛt ghedoopt
inden heilighen doopte ende Woet ghehie
ten willebꝛordus:niaet onlanghe date na
doe dat Kint ghefpeent was ende tot ſynẽ
cleynen verſtandeniſfe ghecomen Was ſo
Woꝛttet deuote manne ouergheleuert om
dattet in heylighen ſcriften gheleert ſoude
Werden:Wantet cen groot man Wozden
Couden. Aldacr ontfinck dat ſalighe ſoete
int lijncerſte crune ende het wort vã mi
nen deckeen monic. Dat edelkint nã daer
loleer in duechdentoe dat hymit rijpheyt
derle denouerieet altenpe iaren kintſlheyt ſo
endehy bleef daer inden godliken dienſte
tot dat hi wastwintich tact out Vã daen
toech hp doe in verlantbegherende dẽgoe
ben hevlighenb Fop egberio in atte heme
heyt om der minnen ons beren ihelu criſti
gaan inte willebroort.
ix.
te dienen endemet hem te Weten endedat
gheſchiede alloe. Aaer Welendeonder die
Grote gheleerde meeſters die eentoecome-
De pzedicaer was Des volcx. wort hp vol
gheleert twalek iaer lanck. In lijn drien
dertichlte fact bas walſende fn lijnre hee
ten lo groten brant des gheloeks criſti dat
tet hemcleyn ſcheen te welen hem leluen
alleente vorderen in heylicheit ſijns leuẽs
ten Waerdatbtoecanderen menſchẽ boze
Derlije Waer ín te pꝛedikẽ dat woert gods
n deſen verſtont hi dat ointrent Der Cup:
Der see was een groot lant te bouwẽ daer
luttel Were luden toe Waren gelet Waer
omme bp ghedachte der waerks te baren
Op dathi mittẽalre claerſten lichte Des pꝛe
dickens dat woert gods verlichtẽ moch⸗
tc die harde herten Die van langher onghe
louen verduyſtert waren. Ald is Co nam
hymit hem elf broeders mitter ſcluer min
nen godsontftcken als hi was ende ſi voe
ven derwaertste ſcepe. Aan def heilighe
gelcllcappe woꝛdẽ dye ſ omighe namaels
om dat ſydat woert gods pececten mitter
Coen Der martelien ghecroent erde Lom:
mighe van hem biſſcoppen geworden eñ
hebben naden arbeyt der heyligher predi⸗
cacien in vꝛeden gheruſt. Boe deſe heilige
man mit ſinen gheſellen als voren ghefrit
fs te ſcepe ghereyſt Waren fo verleende hé
god Van hemelrijckecenêgoedenWintos —
ſyhoer Cepl ſtreken inden vifn. Wacrdat (t
Opgacnde bonden opten rijn boet fept een
ſterck caſteel dat toc ghenaemt Was wil⸗
ten butch / eñ dat vtrecht ís ghehietẽ. daer
nam aels Die heilighe man linte Willebzo2
Dus lijn biſſchops ſtoel gheſet heeft:maer
Want dat vrieſche bolck by dat Not voer⸗
creuen woendẽmit horen coninck tadho
dus alhcel verhart was in vat heidenſche
leuen / ſo dochtet den heylighen man goet
Dat hytoghe ín vrancrijck om te ſpꝛekẽ dẽ
edelen hete puppinum van dien lande Die
welcke hem ontEineinitalder agr ii cn
iij.
¶ Van Cinte willebroort.
Wilde niet dz hi noch ſijn volc beroeft ſou
De Welfen van lo groten heilighen doctoer
waer omme hihem voerlach inden eynde
lijns rijcr ſommighe ſtedẽ als dat hp Daer
Wtroden ſoude die diſtelen eñ Die doornẽ
des ongheloefs ende inſayen metter graci
en gods dat (act des claren godliken gelo⸗
ues.Als doe deſe heilighe man mit groter
vlitichz ouer allopẽde D3 ſaet des woerts
gods bíder godliker gracien Wijt eñ breet
in veelre menſchen herten ontfangé woort
eñ daer grote vꝛucht of comende Was. fo
verblide hp hem die voorſeyde puppinus
Wt menichuoudicheyt der vrucht. die Dt
lijn peedicacten ghecomen Was eñ dochte
om meerre goet met ripen rade hem te ro⸗
mente ſenden / op dat hi banden heilighen
Vader ſergius die Doen paus Was biſſcop
(oude Worden ghewijt op dat hi alſo mit⸗
ter benedixien des aertſchẽ badersci met
ſynen ghebode mede gheitarct eñ geleynt
meerder ſtãtachticheit dz woertgods lou
De kondighen. Boe puppinꝰhem dit Loor
deide ſo rekende hen díe heilighe mandes
onwaerdich ef en wilde dat cerſt niet con
ſenteren. Aenghemerct dz hiouerleide Die
doechden ende Die heilicheyt des leuẽs Die
tot eenen goeden bilſcop toe hooren die hp
nac lijn vermoeden niet in he ſeluẽ en vãt
welcke Duecht ende heilicheit Die heilighe
apoſtel {inte paul? (ijn diſcipel thymotbe:
us leerde die in eenen goeden biltcop ſuilẽ
moeten welen Bice teghen viet hẽ die her:
toge puppinꝰ mit aldergheeſteliker Wact
dicheit / dat hijt vmmer om godes Witter
doen ſoude.eñ hy dat nochtans altijteer⸗
bactliken eñ ſcaemlike weygherde. Ten
laetſten woꝛt hi verwonnen Wter begeer
ten des hertoechs eñ al die anð eñ ged wõ
ghen hẽ bider ordinanciẽ godseñ gaf doe
ſijn conſent verkieſende meet oetmoedic⸗
heyt te obedieren veelre menſchen tact dã
mit herdicheit fijn eyghen Wille te volghẽ
ef alloe worthi doe mit eerliken gelelcap
te romen ghelent Maer vier daghente bo
ren eer hi teromen quam ſo Woꝛt die heilt
ghe vader Die paeus ín ſinen laep banders
heylighen enghel beemacnt dat hi die hei⸗
lighe vrient gods mit alre ceren ſoude ont
kanghen om dat hyeen toecomẽde verlich
ter ban veel ziclen Welfen ſoude / ende dair
om te tornen ſoude comen om Dat hy ban
bem een aertſch biſſcop gheconſacreet fous
De Worden. Ende dat hi den heilighen mã
niet weygheren en ſoude ſoe wat hp her
bidden ſoude. Mt deſer enghelſcher open
baringhe Wogt Die heilighe pacus Des ver
ſekert ende verblijt ende ontfinck bern mz
alre eeren Eñ doe hy inden heilighen man
bekendete welen den vierighen beantdes
heylighen gheloeks eñ heilicheit des leuẽs
mit volcomenheit alre wijſheit ten gheſet
ten daghe doe bi tlamen vergadert hadde
tot (ijn hulpe al fijn eerbare cht heilige price
ſteren / lo heeft hp den heilighen man ſinte
picters kercke met behoorlike ſolemnitey⸗
ten openbaerlijck in eenẽ aertſchen biſſcop
gheconlacreertende gheheilicht. eñ gakhẽ
eenen nyewen naem als dathy voort aen
clemens ſoude hieten.eñ toech hemm doe aẽ
ſijn biſſcoplijcke ghewade:endegaf hem
oeckaen dat cleet ofte ſuperhumerael dat
alleen naeſt den paeus nyemant draghen
en mach hyen ſy aertſch biſſcop / vercieren
dehem mit alre eeren eñ glorien Die tot diẽ
ſtate behooꝛt. Uoettgat᷑ hihem oec mit al
te waerdicheyt ban ſijnre herten:alle dat
hi hem bat in hulpen der heilighen eñ inat
len gheeſteliken dinghen ende ſaken ende
alſo gheueſticht met gheeſteliker benedirxt
en ende voerlien mitgodliken gauen hert
mede gheuende eñ beuelende Die lalige ge
boden lijnte auctoriteyten Coheckt hhem
weder Ome gheleyntom dat WMoert gods
te prediken. Dit duſdanighen benedirien
en auctozitepten des hepligen baders des
pacus tu die heylighe man cen deuoet pre⸗
dicaer Dat Woert gods weder gecomẽ tot:
¶Van tinte Willebroort. x.
ten voorſeyden hertoghe van vrancrijcke
diehem metgrote eer waerdicheit ontfan
ghen heekt hem oeck met ſijnte machtabe
fent indat werck te pꝛediken ende te leven
Dat bolc tot allen plaetſen.mer ſonderlin⸗
gheíndie noort ſyde ban ſynen rijcke dait
om ghebzeck ban heilighe leeraers dz licht
des heilighẽ gheloefs min lichtende was.
Als daer comende heeft dye heylighe bil⸗
(cop inalle DE lande met alte bliticheit dat
laet des woerts gods ghefapt.dactt hem
dochte noot ende nutſte te weſen õ die ou⸗
De donckerheyt Des ongheloefs te verdri⸗
hen. Watgroter vruchten hi daer bi godli
ker gracien in die plactfen ghedaen heuet.
Dat tuyghen huden opten dach in ſteden
dorpenende caſtelen al dat vynnighe bolck
dat bi ſijnre leereghecomen istot kernnine
dergodlijcker wãerheit. dat bewilen de⸗
die kerckenende gods huyſen díe hy in al⸗
len plaetſen daer ghetimmert eñ gemaect
beeft. Oeckbetuycht dat veel vergaderin
ghe dergheeſteliker menſchẽ die hi in ſom
mighe plaetlen ſeer behulpelick hadde ge⸗
Weeft, Hier nae began hi buten denlande
ban vrancrike ander luden vruchtbaer te
maken mettẽ douweder hemellcher lerin
ghe. Want op dietijt ſoe cn ontlach hihem
niet te gaen totten coninc radbodum van
vriellantmit alle ſynẽ volcke noch int hey
denſcheleuen te ſtaen. eñ werwaerts dat
hitoech ſoe kondichde hy dat woert gods
metalleſtantachticheit Ende die voerley⸗
deconinck der vrielen ontfinck den heyn
ghẽbillcopmit gracien der oetmoedicheit
merlijn herdeſtenighe heete en Wozt niet
bemoaret Weer Fontepnen/ des lalighen
OOS Der pꝛedicacien banden heilighen
biſſcop. Ende doe die heylighe biſſcop ver⸗
ſtont dat hyhẽ geen vrucht boenen mocht
ſo keerde hi vandaereñ fucrde fine wech
tot dat kelle vole vã denenetche dz Woert
godste pꝛediken. Baer op die tijt tegneer
De Die conine hugerus wieeder bämoede
dan enich wilde beelt / eñ herder vã hertẽ
dã enich ſteen mach welen:dye nochtans
Wte ghebodẽ gods DE bode der waerheyt
Wit groter eeventracteerde. Waer doc die
heilighe biſſcop lach dat hief ſijn volck ar
lo Bhart warẽ in ouder ghewoentẽ der at
goden eñ gheen hope en haddẽ vã eenighe
beteringhẽ des volcr / Coe nam hi mit hem
dertich ionghelinghẽ vor diẽ lande eñ Beer
de Wc tottẽ wtuercorẽ volcke ban gode
Des lants vã vꝛancrike. Eñ Die boorleide -
fongbelingheleerde hy indẽ Weghe in Dat
heilighe gheloekeñ gaf hem oec dat doop:
lelom aile peetculen Dic inden langhẽ we
ghe der waterẽ vallẽ mochte: of dat hidec
byauonturẽom dat boſe voic vã dien lan
de geen ſcade en ſoudelidẽ willende daet
ín vertonẽ die cloecheit eñ loef heit des bo⸗
len viants als bewarẽde die lielen mitten
heylighẽ ſacramẽte des heren. En doe die
heilighe biſſcop aldꝰ reylende Was fo quã
hiter plaetſen datt dic landẽ vã denemerce
ken eñ der vrielen aen maicãder vergader
den Daer hi vant ceneplant dat kotice lant
ghenoẽt was van enẽ afgod Diemen daer
diende / eñ oec een tẽpelok Was ghetimert
Welcké afgod kotis ghenoemt Was welc⸗
ke ſtede banden heydenẽ inailo geoter erẽ
en reuerencien gehoudẽ Wort dat niemãt
bande heyden raecte Die beenẽ of eenighe
dinghen die dair warẽ. Hat oee npemant |
vter konteynẽ die daer ſprutẽde was wa⸗ ;
tev en dorſte putten dã diefs ghe wile Als
Dan die mãgods daer te ſcepeaen gecomẽ
Was lo bleekhi daer eẽ Wijl tijts tot dzon⸗
Wed der zee ouer gegaen was eñ ht moch
te voert baren Bier en binnẽ ais hi verſtõt
Dic lotte ghewoente van diẽ volcke eñ Die
Wꝛeede moet des kellẽ conincx die mit kel⸗
re doot plachte doode alle die ghene Die ín
dele voerſcreuẽ plaetſe die voerſcreuẽ din
ghenbeulecten eñ Wten putte Water togẽ
Codoopte hymit aentopinghe Det heiliger —
drieuoudicheit Drie menſchen —
iiij.
me
q Van linte willebroort.
endeabheboetoec tot Die coeken ſijnre noot
Daukticheit der gheenve Dic met hem Ware
ſlaen ſouden alte Die beeſten Die indẽ boer
ſeyden landeginghente Weyden . Als dit
Dic hepden ſaghen met verwonderen / Loe
meenden ſy dat hie heylighe biſſcop met al
le ſijn bolck raſende ſoudẽ Werden.of dat
ſy haeſtigher doot ſteruen (ouden. Eñ als
ſy ſaghen dat hein luyden gheen quaet en
ghelciede / ſo worden ſi ſeer beruaert ende
gauen datte kennen den coninck radbodo
die met groten verbolghen ende verwoet
bett opten heylighen cerwaerdigẽ biſſcop
toernich weſen dochte / ende dat hi wzekẽ
wilde dat onrecht dat welcke ſynẽ afgod
Was ghedaen ende liet drie daghen lanck
alle daghe dꝛie weruen dat lot Werpen op
ten waerden heylighen man of enich ban
ſynen ghefelfcappe Dat hp dooden mochte
Den ghene Den welcken daer dat lot op ge
uallen Ware. Mer god ban hemelrike Die
beſchermde lijn ghetrouwe bolck dic ban
hem luden nietmeer Dan eenen betepkent
en orde mitten lote:die welcke mactela
ve gods ghemaect Wozt als higode ghebe⸗
den hadde. Boe Coe woꝛt die heylighe mã
gheropen totten voerſeidẽ coninc ende hy
Wort zwaerliken ban hem bevulpt waer
om dat bi (ijn heilighe ſtede beulect hadde
eñ lijn afgod onrecht hadde ghedaen Wel
ke Die boden der waerheyt met ſtantachti
ghen moede ãtwoerde ende leyde. et cn
is GOD niet mer die duuel die du aenbedes
pic Vallo bedꝛoghẽ hout dat bijv (iele been
ghenmachtotten ewighen viere Dee helle
Dacr en ismaer een god die hemel eñ aer
deghemaect heeft eñ al datter in ts. En ſo
wie hemmz Waer gheloue dient Die geeft
hydat ewigheleuen / wiens diente ic ben
ende vermaen vhudẽ dat ghi doch tẽ laet⸗
ſten oflatcn Wilt van die ydelheit der oud
dwalinghe die uwe ouders gehoudẽ heb
ben Eñ datſtu gheloueſt ineenen god den
almachtighen vað onlen here ihelumcril⸗
tum / eñ laet v doopẽ in ſynẽ name eñalſo
ghewalſſchen moechſt woꝛdẽ vã alle dinẽ
ſonden:mer iſt dat ſake datſtu mi verſma
delft díe v den wech der lalicheyt Wile / ſoe
ſulſtu ſekerlijck Weten datſtu Die ewighe
vlãme metten duuel die du dienſte lydẽ pt
ne inder ewicheit. Hier toe ant woerde Die
coninc ſeer toernich weſende eñ ſeyde. Fe
ſye Wel datghi onſe dꝛeyghen nieten ont:
ſiet ende dzuwe Woerdé ghelijcſijn u we
wercken. eñ hoe Wel dat hy die pꝛedicaer
Der waerheyt niet ghelouen en Wilde. Loe
ſeynde hihem nochtãs mit eerẽ tot puppi⸗
nũ den coninck vã vrancrijck die in ſijnre
coemſte (eer Was verblijt:eñ bat hem dat
hi in dat Werck der cuangelien volherden
De Wilde bliuen. eñ in allen eden Dt tree
den Wilde die diſtelen eñ doornẽ der onge
louen eñ weder inſayen dat woert des ge
loeks / welcke oec Die goede pꝛedicaer nyet
traechlijken vᷣuolchde omme teyſde atten
plaetſen dooꝛ landẽ dooꝛ ſteden/ doꝛpẽ eñ
caſtelen biddende al den ghenen dien hite
vorẽ ghepꝛeect hadde dat ſy bliuẽ Wilden
mit goeder hertẽ inden opſet eñ vaſticheit
des rechtẽ gheloefs.Eñ aldus ban daghe
te daghe dat ghetal der ghelouigher men⸗
ſchẽ waſſende was:eñ altijt meerre ſcare
der ghelouiger quam tot kenniſſe ð Woer-
den gods So begondẽ veel van hem ludẽ
Wt vuericheit des heylighen gheloeks den
man gods te offerẽ eñ te gheuẽ haer patri⸗
moniũ / dat lijnbaeverffelijcke goeden die
welcke ontfinc vã hẽ eñ geboot daer kere
ken onder hem luydẽte timmeren / eñ ſet⸗
te pꝛieſteren ín alle die kerkẽ die int Woert
gods lijnmede werckers.op datattocvat
nyeuwe bolck hebbẽ mochte diele Des het
lighen daechs vergaderen ſoudẽ daccot
mochten horẽ die ſalighe vmaningheenð
vã welckenlyontlangẽ mochtẽ dat heili⸗
ghe doopſeleñ leerẽ Die regule des kerſten
gheloets.eñ alſo ginc die mangods vã da
gete dage boert mitgodliker graciẽgods.
Wan linte willebrooet.
Hier nagheuielt dat die coninc vã vꝛãcri⸗
ke puppinus ſtarfeñ dat ſy ſinẽ Cone karo
lus beſat datrike lijns vaðs.die veel lan⸗
den vã nacien vã volcke an brochte ter cro
tie vã vrancrijcke / onder dẽ welckẽ radbo
dus die coninc vã vrieſlant mitten zwaer
De verwonnẽ Wot eñ allo is vrieſlant aẽ
dercronẽ vã vꝛancrijcghebrocht In welc
ken lande ban vriellant die heilige biſſcop
willebꝛroordus doe woꝛt gheſet een pꝛedi⸗
caet / biſſcop eñ paſtooꝛ:ende lette den biſ⸗
ſcops ſtoelop dyetijdt int caſteel / daer nv
vtrecht is ghetimert. Die den meerre oet
lakce hadde dat woertgodste predikende
vrielſchen bolcke dat corts mitten zʒwaer⸗
De ban karolus verwonnen was.eñ dat
bolck metten lichte des gheloefs verlichte
De fo Die doopende vermeerde ſere dat ker
ſtengheloue daer hy dat vrieſſche bolck al
meeſt toc bzochte, - | 5e
€ Uan ſijn miraculen endeteykenẽ die
bp hem gbefchieden.
Q Peentijt als die eerwaerdighebiſ⸗
(cop dat woert gods al ommehad⸗
deghepreect eñ Wederom kerende gheco⸗
men Was tot een eylant ghenoẽt walchrũ
daer noch gebleuẽ was cenafgod vander
ouderonghelouen / Welck beelde díe heili⸗
ghe man buerich vãder godlijker minnen
ontltucken brꝛack. Dat doe die coſtet vadẽ
akgode leer toernich welende ais te Wil⸗
len wꝛekẽ dat onrecht ſijns afgods mitta
lender heeten dat hooft des heylighen bil⸗
lcops met eenen blancken zWaerde ſloech
om dat hooft te cloeuen. maer Wãtgod lſi⸗
Hen dienre bewaerde loen hadde hy daer
Cen quetfurcof.Ende ſijngheſellen die
mit hẽ waren die begheerden (ere die ouer
dadicheit des boſen menſches mitter doot
te wzꝛeken. Maer die onlalighe boſe men⸗
ſche wort mit loeten Woerden des heiligẽ
biſſcops wt horen handen vertofte quijt
ghelaten / welke nochtans van dien dage
bäden duuelbeletẽ woꝛt en ten detdẽ da
| ti.
ghe ſijn leuen onſalichlijceynde ¶ Opeë
and tijt doe die heilighe biſſcop ghecomen
wastot eẽre ſtedẽ ſijns ſtichts Die gehietẽ
is zwaſtra na dẽ name des Waters datter
voerbi lidẽde was daer hy eẽ toepatgaen
Wilde d cortheit des weechs / lodz higaen
moeſte door een camp eens rijckẽ mãs die
bolcozens töt. Boe Wort die ghene Die D3
Cozen behoede ontſtekẽ met groter toornic
heit opten mã gods eñ began hen zwaer⸗
liken te blaſphemeren weicke des heyligẽ
mans gheſelſcap Wilde weeken / met DYE
Goede man bedwanck Lijn volck met lach
ten moede ef woerden dat Cp hé lieten va
ten / eñ en mochten nochtans dE moet des.
toernighen mans dye op hẽ toernich was
niet Glachté/ lo keerde hi weder omme Dé
wech Die hi ghecomen Was om Dé toorne
des mans te voldoen:weick oecten derdẽ
dage Doe hi noch niet of en liet den beplige
mã te blaſphemerẽ daert veelludẽ lagẽ in
Det ſeluer ſtedẽ ltarkhi haeſtiger doot doe
Die heilighe mã omdat woert godste pze⸗
dikẽ Wäderde op DE zeekũt pact fijn gefel
lẽ gebrec ledẽ van foct Water: eñ Die heilt
ghe man lach dat ſimghelelle feer gequelt
Waren van doꝛſte / loc riephteen Ban Ciné
ghelellen eñ geboot hem dat bt gaen ſou
De onder die tente Díe ſy vanð Conné hettẽ
op geſlaghẽ haddẽ / eñ makẽ vaer ené cley
hen put in Dat lant, Eñ doe dat gheſchiet
Was lo biel Die heylighe mã heymelikẽ op
ſijn knyen eñ bad den here Die lijn volc in
Det woeſtinẽ bymoyles Water dedecomẽ
Wten ſteene dat himit Lijn ontfermbertic=
bept van die ſandige aetde Wilde laté Wt
ſpringhen cen fontepne deg waters.· ende
ter (kont ís (ijn ghebet vᷣhoort ende onder
vertreck Cachmen daer een focte fonte pne
ban Water daer fp alle ga dẽ hereof dãc⸗
të die DE heilige biſſcopalſoe VOO maecte
eñ ghewaerdicht hande te horen. Eñ at
le dronckẽ fp vã dat Cocte Water tot dat ſy
ghenoech haddẽ eñ namẽ daer J mit hem
ha
{aan ſinte Willebzoort.
datſy behoeuen ſouden totter nootdzuÊte
des aenſtaende weechs. Dp een and tijdt
als die heilige mãopreyſe was ſoe lach bt
tWalcf arme mẽſchẽteſamẽ biddẽ vã den
ghenẽ die voerbiginghẽ hẽ Wat aelmiſſen
te gheuẽ:welck hialſo als hi ſeergoeotie⸗
rẽ was aẽſachmʒz minlikẽ aẽſichte geboet
eẽ vãden linEdat hinemẽ ſoude Diecé ſon⸗
derlinge goede fleſſche eñ ſcenckẽ dẽ armẽ
mẽſcẽ Eñ als Cp alle twalef haer genodech
tegedrõckẽ haddẽ dz ti fat warẽ eñ wech
Ware gegaen / ſo woꝛt noch Die voerſeide
kleſſche vol geuõdẽ vãdẽ alte beeſtẽ wijn
Eñ Doe lijn volc al dit nam lo benedydẽ
ſy hẽ daer of. Dec ſo quã dele heylige mã
op eẽ tijt te viſiterẽ ſijn cloeſter ghendemt
enternacũ / eñ als hp lijn gebet be geſtoꝛt
hadde eñ oeck mit vredelſker maninghe
toe gheſprꝛoken:ſo ghinc hi alle die wonin
ghe eñ huyſinghe der bꝛoederẽ om te beſtẽ
of daer van enighen dinghen ghebrec we
ſen mochte alscen goet bad eñ prtelter toe
naer daer hi Banteen Weinich Wijnsineë
te tonnelegge eñ bt (lack lynẽ ſtak mit gra
cten ſijnre benedixien eff oeck mit ſynẽ ge-
bede in Dat bonge gat vãder tonnẽ eñ gínc
Wet Inder ſeluer nacht began díe Wijn in
dat ſelue bat alfoe te Wallen dattet bouen
ouctliep. Boe die ghene dat Lach díe DE kel
ee be Waerde Dat bou lijn hoep dye Wijn
ſo oueruloedich ghewaſſen Was/fo Wort
hi leer in hem leluen verwonderẽde eñ hp
en dorſte Dat niet verʒwighẽ dat die godlt
ke ôtfermbertichept door ſijns knechts be
nedixie hadde laté gheſcien Eñ biltep ves
moxghens beoech eft biel Den heilighẽ mã
te boete ende vertelde hem datter Was ge
ſchiet. Als dat dic heilighe man hoozde fo
Dancte hp na lijn ghewoente den heereeñ
Weboot der broeders dat lijt mirakel at
y ſaghen voo (ijn doot nyemãt leggẽ en
ſouden. DOpeen and tijt loquã die knecht
gods mit linẽ ghelellen tot een huys lijns
groten vrients begherende daer een wey⸗
nich tijtste ruſten ende ſijn moede lede vã
den langhen weghe Wat te verlichten. eñ
als hi verſtont dat die vader des huyſghe⸗
ſins ghenẽ Wijn bp hem en hadde Loe ghe
boot hyte halen die bier cleyne kleſchkijns
die Lijn ghelellen met haet ghenomen had
Den tot ſolaes des langẽ weechs. eñ hi ge⸗
benedide dien inden name des gheens die
inder brꝛulokt ín chana galilee Water ver⸗
wandelde ín Wine Siet bier een Wonder
nader benedixien Co droncken ſy Wteenre
cleynre kleſſche tot Dat ſy ſat waren eñ ge
noech hadden tot viertich mãnentoe. De⸗
ſe ſelue heylighe pꝛedicaer reyſde opeẽ tijt
na ſijnre ghe woenten mit haeſticheyt om
te pꝛediken bat Wooꝛt gods in vꝛieſlãt:eñ
om moplicheit ſijns wecchs foe Wilde hy
dat die moede paerden wat ruſtẽ eñ wey
den ſouden ineen weyde des riken mans
Ende Doe Dat den rijcke man Lach fo wort
| hiontlſteken mitten gheeſte der houerdien
behoort.ſo quam hy ten laetſtẽ in die keile
eñ die man began die paerdẽ te ſlaen ende
wter weydẽte iaghen. Welcke die heilige
mã mit vriendelijcken woerdẽ toe began
te ſpꝛeken eñ ſeide laet of lieue broeder ös
verdriet te doen / wien ſijn nietghecomen
op b lant tot uwer ſcadẽ mer tot õſer noot
Deuftichepteen weynich te ruſtẽ in uwer
Weyden. wy hebbẽte doen dz Werc gods
daer ghi oeck loon of hebbẽ Cult pft Cake dz
ghi onsbebulpelijck Cijtende idetonsnb
metgoeder herten ghedencke D3 Woert ós
liefs heeren ihelu chriſti daer hy alfoe mit-
delijck belouet ende leyt. oe Wie v ont⸗
kanghet dye ontkanghet my / ende Wie my
ontkanghet die ontkanght den ghenen die
mp gheleynt heeft. Ende Wilt mit brede
lijcker hertẽ als een batent Wat mit ons be
ne ghaen ín onſen Wech te vorderen opd;
ghydan ghebenedijt Weder keermoecht
in v huys. Dien rijcke man in Cijnte boter
toernicheyt duerende en wilde dye vrede⸗
lijcke woerdẽ des heylighen maus niet ín
varones en
Ran linte twitlebzoort. xi.
doechden ontkanghen: maer hi began op⸗
ten heylighen man qualiken eñ verWiteli
Bente ſprekẽ ende leide Bhp noot mimet
v te drinckẽ eñ brede mit bte make. Meet
Dat ſckerlijc dat ic dat boor niet hebbe mit
bte drinckẽ. Die heilige man nã dat bzoot
Xt lynen mondeende ſeide. Soeghimet
myniet drincken en Wilt ſo en drinct oeck
niet.Ende terſtont / ſtõt die heylighe man
ende ſijn ghelellen op eñ ſyreyſden haers
weghes.ende Dic rijcke man haeſte hẽ mit
houaerdigher herten in ſijn huys ende be⸗
gan haeſteliken ban binnen te verbarnen
ban groten dorſte begherende Der barnen
det magben mít Wijn te bercoelen. Maer
die bofe montdaer Die heilighe man mede
gelaftert was mochte dẽ dranc Des Wijns
nict ontkanghen. Tot hẽ woꝛdẽ die meel
ters ban medecinen gheropen / Dat (p den
dorſt ouden doen bergacn eñ gheuen den
lieken vact dat hidranck ín ſoude mogene
men. Want hem fijn longben eñ leuerenð
alle lijn in ghedoemte vã groter droocheit
ineen ghecrõöpen Waren Eñ daer en Was
nyemant Die Det barnender longhẽ eẽ dro⸗
pel wijns ín ghieten mochte. Cenlactte
Wot hy beroert met laten berouwe ende
eerde in beun ſeluen ende Wost bekennen
He dat dat (inte willebroort was / dien hp
allo bertozent hadde en begbeerdemet al
ke herten lijn Wedeecoemfte Des anderen
factsquam die hepliahe biftcop Weder in
Dien ſeluen Weabe.ende aloe vroech alft
Die ſyecke vernãin / Coc hacttede hyhem te
Moete tecomen ende belden Lijn fruten
tetde hem Wat pine dat biteetzeft bat hem _biffc
om der minnen criftí dat hi hem vãder Lice
tenontbinden Wilde. Ende die man gods
wortmet barmherticheit op hembewegẽ
en maecte hem ghefont.endegaf hem mit
benedixen drincken wt ſynẽ nap / ende ter
ſtont Was hi vander pinen verloſt:eñ nae
dat highedroncken haͤdde mieten heilighẽ
man lo keerde bp ghetont tot Cpnenbupte.
Belt heylighe biſſcop willebroordꝰ was
alre eerwaerdicheyt waerdich / bequaem
van ſtatuer ſijns lichaems van eerbarẽ aẽ
lichte / blide ban hertẽ / wijs vã rade / vro⸗
lijck ban woerden / beſet eñ wijſlick (nat
len ſeden eñ in allen wercken gods / wac⸗
ker ban gode ghemint / ende alle den volc⸗
ke ontkanckelijck. Eñ was indẽ oudẽ ka⸗
rolus heer vã vrancrijcx tiden ghewordẽ
Out ban iarẽ eñ volcomẽ in alre volmaect
heyt ende ontlinck doe van gode menich⸗
uoudighe vrucht eñ loon ſijns arbeits.cũ
ſijn heylighe ſiele wort bãden enghelẽ ge⸗
brocht inder ewigher glorien daer yccit⸗
EU lyen lalinder ewicheyt: eñ dat lalighe
lichaem Wort begrauen ín lijn cloefter gez
noemt epteenacum inde ſtichte ban trier.
Daer onſe lieve bere Door hem veel miracu
len doet aen den ghenen Die den heilighen
man aenropende ſijn.Een groot Wonder
gheſchiede: doe Die broeders dat hepligbe
lichaem des heylighen biſſcops mit mnẽ
ende plalmen / ende ander godlijcke dien⸗
ſten ten graucbzochten:Wätdaer Was ſo
groten loetẽ roeke dye alle menſchen daer
roken:wes ghelijck li nye gherokẽ en had
den / datmen dair wt Wel mercken mocht
dat die enghelen daer teghẽwoerdich Wa
ten om Des heylighen biffcops wtuaertte
helpen doen. Ende doemẽ dat lichacm in⸗
Det tomben leggen ſoude / ſo Wwoꝛtgheuõ⸗
Den Dat Die tombe eenen boet te cort Das
ghemaect:waer om die broeders (eer dro⸗
Wich warẽ eñ keerden hem totonten heere
in haer ghebede eñ by oientte des heilige
(cops fo vonden (pna harẽ ghebede . loe
wanneer als ſi onſen here iefum xp̃m 8
beden hadden dat díe tombe díe welcke te
Bozen cenen Hoet te cozt Was ghemaect dz
Díe bi miraculenghewordẽ Was cen boet
langer dã dat heuighe lichaem Waerof fp
gode dancten eñ loefdẽ alle gader,
¶ Die legende van die vierghe⸗
croende martelaers.
A
RE
an Books, Co
arly Europe pyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haa
—— — — — —— — ——— — — — —
EE a tn — — —— — — — ——— —— —— — —
— — — — — * — —— == —— = —
— |
u
B—
—
en *
SEN
XR
WE
xX
X
E
VXEE
XEX
NAK
SLE
ENEN:
de | Je bier ghecroende matte
PE A %laers. dat warẽ ſeuerꝰ cit
Br \ (eucrian? capafor?efi vic⸗
Ante Ms torfan? Die Dede dyocleſi⸗
aecn tottet Doot lacn 15 lo
peter na
me níet Weten cn mochte diemen
nochtãsna beel iarẽ alſoõſe here Wilde ſo
waſtgeordincert dzmẽ haer hoechnis bie
rẽ ſoude onð vijf martelarẽnamẽ dʒ Was
claudiꝰ.caſtoꝛiꝰ.ſimphoꝛianꝰ eñ nicoſtra
tus eñ ſimpliciꝰ / diet We iarẽna deſe mar
tclarẽ gepaſſijt warẽ Eñ Wát dele marte
larẽ haddẽ alte cõſt vã beeldẽ te ſniden.eñ
om dz ſi dyocleſiaen niet en wildẽ makẽ ð
ſonnẽ afgod noch offer enn wildẽ fo beual
dyocleſiaen datmẽſe werpẽ ſoude in lodẽ
vatẽ alleuẽde eñ daer mede dede hiſe nde
sce werpé Int iaer õs herẽ. cc. eñ lxxxvij.
Mmo dele. v. namẽ foe waſt geordineert dz
me die iiij. eerſte vietẽ loude eñ dzmẽle oic
bictéfoude díe Dier gecroonde eermẽ haer
namẽ vãt per na diẽ dz haer namẽ geuõ⸗
dẽ Woꝛdẽ / oc bleef die caſtume datmenle
voert aẽ alhieten ſoude Dic Dier gectoõde.
| ¶Van die vier ghecroonde. Eñ vã linte Theodorus.
¶ Die legẽde vã linte Cheodorꝰ. |
A
B
4
7
4
—
A
ZA
7
7 AG
A 4,
4
4 Z
AP
4
7
7
Ge
Ze
G _
7
Zg
G 2
A
5
Z
ve]
4
64
7
XR
RXXXX&
—
NN
) ARE
Kerns 5 Beodor? Wasond dpocle
EEN Be € (llacneít marimiaegepaf:
ú ADP lijtín die (lede maritãnen
enñ doe he Die vechter ſeide
f Ear datbiofferde eñ ſijncerſte
idderſcap aẽ name.ſo ãt⸗
woerde theodor? Ic dien minẽ god eñ the
ſum xp̃m ſinẽ ſonc.Die vechter ſeideſohe
uet dyne god enẽ ſoon Theodor? leide he
Ja hi Dierechterſeide he. Soudẽ wihez
mogẽ kennẽ Theodorꝰ ſeide ghi ſultẽ mo
gẽ kennẽ eñ tot hẽ comẽ. Aldꝰ gal dierech
ter theodorus reſpijt dat hiſoude offeren.
Ende theodoꝛus ghinc binachte in maers
tempel derafgoden moeder ende oõtſtacſe
mit viere ende een Dic Dat lach die wꝛoech
ven Ende doen leydemen in cenen karket
Dat hy dact Ban honger ſteruen ſoude.eñ
onfc here openbaerde hem eñ Leide. Cheo
doze mijn knecht betrouwe dat ickmet dt
ben:doe quam tot hẽ inden beftote karker
een grote (care vã wittẽ mãnẽ eñ ſy begõ
ſten met hete leſen eñ te biddẽ / mer doc dz
|
4 Wan tinte Martijn.
Dic Wachters vande karker ſagẽ ſo vlogẽ
ſy vã vreſen. Eñ doe ſinte theodoꝛꝰ wtge
leit was eñ mẽhẽ node offerhãde tedoen:
lo ſeide hi / al barnſte mijn vleys mittẽ vie
reeñ al vᷣderfſte mi mit menigerhãde tor⸗
mentẽ. Alſo läge als die aheeft in imi is toc
en lalic minẽ god niet lochenẽ. doe hincmẽ
he aen cen hout eñ men ſcoerdeſo feerſi jn
ſyde met yſerẽ crawelẽ / ſo datmẽ Lijn tib⸗
bẽ bloot ſach eñ die vechter leide hẽ. Cheo
Dorus wilſtu met õs Weten ofk mit dynen
criſto. Theodoꝛꝰ ſeide hẽ. mit minẽ criſio
hebick geweeſteñ noch ben eñ falé mede
welen. BDoegebotẽ die vechter te barne eñ
int vuergak bi Ciné geeſt / mer nochtãs ſoe
bleef fijn lichaẽ onghequet vãt bier Int
{aer ons herẽ.cc.eñ. ixxxvij. eñ al die daer
ontrẽt ſtõdẽ woꝛdẽ Buolt mit ſoeten voke
eñmẽ hoorde daereẽ ſtẽme ſeggẽde. comt
Wijn geminde ín dzrike eñ bliſcap des he⸗
rẽ / eũ beel luden ſagẽ dẽ hemel tdacn.
¶ Die legende van (inte Martijn.
VO ZEE
F
EZS
—
li, KO
Ted VESA RN ätt{nus was geboren vã
/aabarꝛrien der fant in pãno
Vvapien dzin vytalicnieit.
rdehi voichde ridðſcap
Emetlynen vas die cẽ pin
xiii.
ce Was banden ridders onder Die keiſers
conſtantine ende Juliane / maer dat ende
dehyſijns dancks niet. Want nae dien dz
hyeen ionc kint Was fo ingeeſte hem God
loe dat hp doen hi tWatef iaeren out Was
teghens lijns badersch moeders ondãck
ghinck ter kercken ende hi badt datmẽca⸗
thecuminum maken oude. Ende hy (ou-
De doe ín Dye woeſtine ghegacn hebbẽ / en
haddet dye crancheit £i ins vleyſſches niet
belet. act doe dic keyler wt ghegheuen
hadde dat der ouder vidders Conen vidder
(chap acn nemen ſoudẽ boo? haet baders
Martinus die heylighe iõghelinck Dochy
vijftien tar out Was. doen Wort hy ghez
vonghen ridderſcapte volghen eñ aueẽ
mit enen knape goetlijc liet hy hẽ ghenoe⸗
ghen / nochtans diende hi dichke ſijn knape
En toech hem ſijn ſcoenen Wt ef veechde⸗
le Op enen winter voir hpte ambiant in
Dic (tat Dooz Die poorter cht bem quam eers
arm man te ghemocte / eñ doedefe armen
man ba nyemant aelmiſfen en ontkinc. ſo
Bſtont (inte Martinus vat dele hẽ gehou⸗
ben was:eñ hitoech fijn swactt wt ende
beelde linẽ mantel dien hi bouẽ droech. eñ
eci deelgak hi dien armen man.eñ dat an
Det Deel Dede hi Wed acn En opten nacht
daer na loc ſach hidat ceiftus gecleet Was
met dien Fucke oänenmantel dat hide ar
men mẽſche ghegeuẽhadde. eñ hy hoorde
he legghẽ tottẽ eñgheie die bp he ronden.
artinꝰ Die noch cathecum inꝰ is Dic he⸗
uet int ghedectmet delen ciebe. Hierof en
Wort die heylighe mä Cinte martius met
op geblafen én bouerdicheit mer hp kende
gods goetbept. Eñ doen hi. xvi aer out
Was (oe Dede hp he dopen eñ om dye bede
lijns prince diehêgelocfde als hí lijn am.
bacht voldaen hadde dat hi die Werelt la⸗
ten ſoude. eũ alb” volchde ſinte martinus
twee iarẽ ridderlcap. Bieren binnen qua
Men Die bacbarine in gallien ende iuliaen
Den keyler Die Daer teghẽ vechtẽ wude bt
|
|
4—
a
pa eN — — — —
ma met en
gaf lijn tidders Beel gelts. mer linte mar⸗
tinus cn wilde niet langer ridderſcap vol
ghen eñ bien Wilde gheen ſoudie ontfacn
mer hy ſeyde totten kepfer. Ick ben criſtꝰ
ridder mpenisniet gheoerloeftte vechten
oe haddet iuliaen onwaerde eñ hiſeide
dat hi om criſtus wille lijn ridoͤſchap niet
ouer engak / merom veele vãdẽ ſtride Et
ſinte martinꝰ Dic heylighe man ant woer⸗
pc hẽ al onueruaert.Maendi dzict Doe vã
vreſeneñ niet õ gode. Ic lal moꝛghẽ alon
ghewapẽtgaen ſtaen al tege Dye ſcare.eñ
ín ons herẽ name Cal ic mybeſchermẽ mit⸗
ten teykẽ des cruyces. CT niet mitten ſchil
de noch mitten helme:eñ ick lal ſekerlijck
doer die viandẽ gaen. Eñ hier om ſo dede
men hem houdẽ om datmẽ bloot Werpen
ſoude voer die barbarẽ als hi gheſeit had⸗
de. Eñ des anderẽ dacchs ſenden Die vian
DEboetfcappen eñ gauen hem ſeluẽ op eñ
al dat heet. El des en is gheen twiuel.de
ſeſeghegheſchiede aldus ſonderbloetſtor
tinghe om ſinte martinꝰ wille / eñ vã dier
tijt lict hyſijn ridderſcapeñ bi voit tot hy⸗
larium DE biſſcop van pictuers Die hi oꝛdi⸗
neerde accolitus.eñ doe vᷣmaende onſe he
te ín ſynẽ ſlaep dat hy ſijn vader ende ſijn
moeder ſoude baren verſoecken dye noch
heyden Ware HE doehy wech voir ſo (ey
dehy / dat hi alte veel wederſtoots ghedo
ghede. want int gheberchte vinghen heur
die moꝛdenaers.eñ Doe Die een bijlopſijn
hoeft quicte Coe ſchutte een ander dic lach
met ſijn vechter hantnochtans bondẽ ſihẽ
pic handen op ſynen rugghe. eñ gauen te
wachtẽ cen van dien moerdenaers. Mer
doe die moerdenaers braecchdenof hy Die
Aach nict CU ontfach foantWoerde hp Dat
binpe fo ſeker en was om dat hp witte dz
gods ontkermicheyt quame ſonderlinghe
inbedzuctheden Eñ hi begonlte DE moer⸗
denaerste prꝛeken cil hibekeerdele tot cril
tus ghelouc / ly leidẽ martinũ weder inde
wech eñ beldetdẽ daer naheilichlijckente
Gaan finte Martin.
ee
leuen. Eñ doe hyp te melanẽ vooꝛbygincſo
quam hem den duuelte ghemoete in eens
menſchẽ ghelikeniſſe:eñ hp vꝛaechde hem
werwaett dat highinc. Hiantwoerde hẽ
werwaerts hem onle here riepe. Boe ſey⸗
De die duuel.werwaert dattu gaetſte Die
duuel ſal dy teghẽ weſen. Ei doe he mac
tinus haddegeantwoert Dye heer fs mijn
hulper. Icken ſal miniet ontſien wat int
Die menſche Doen (al. Boe voir dye duuel
wech: ende linte martinus bekeerde Lijns
moeder / mer ſijn vader bleek ongelouich.
ende doe die ongelouicheit alle die warelt
Doo? groeyde ende hijt welna alleen Wez
derſtot Co ſloechmẽ openbaerlijck ein vᷣdre
uen wter ſtat.eñ highinck Wedert te mela
nẽ / eũ daer maecte hieen clooſter.mer dye
arrianẽ verdꝛeuẽ hem Daer We eñ hy gine
alleen met enen pape tegalileen waert eñ
pact at hionð ander (pile eẽ venijnt cruyt
Eñ doe hẽ dochte dat hy op Die doot Was
Co vᷣdzeef hp mit (ijn bedinghe Dat benijn
eñ dien anxt eñ Die Dele. Ei Doe hy hooz-
De Datbilari? Wed keerde vãdẽ ellende ſo
ginc hi hẽ te gemoete eñ hi maecte eẽ cloef
ter neuẽ pictuers eñ hy hadde Daer cenca⸗
thecuminũ.eñ doe hieẽ luttelkijn vtẽ cloe
{ter gegaen Was eñ hy Wedkeetde ſo vãt
hi hem gheſtoruẽ fond doopſel eñ hi dede
brenghẽ én lijn celle.e hi ghinc ligghẽ op
ſijn lichaem eñ mit ſijn bedinghe bzochte
hy hẽ weder te liue. Seſe mẽſche plachte
fegghen/Doe die ſentencie ouer he gheghe
uẽ was dathy baren (oude in Die doncker
ſtede / ſo ſeyden twee enghelen dẽrechter:
dat hi dat ware daer martinꝰom badt.eñ
doegheboot hi dat hẽ die enghelen weder
voerẽ ſoudẽ tot ſijn lichaẽ cñ datmẽ mar:
tin Wed gheuen loude Foch vᷣwecte ht
eene anderen dye vᷣdꝛonckẽ was.Eñũ doe
Dic vã Coers ghenẽ biſſcopen hadden (oc
eylchten ly martinũ al wedttöt bijt leere
Eñ een VADE biſſcoppẽ die ghecomẽ was
om dẽ biſſcopte makẽ hi weðſtont marti⸗
4 Ganrinte Martin.
num feet om dat hi leelijc\bas ban abite
eñ vᷣſmadelic ban aenſichte. eñ datr was
cen voerbarich biſſcop onder die dekenlorz
hiet / dat is belcermer. Mer 5 dat daer geẽ
leſer en was / ſoe nam cẽ den ſoutereñ hy
las dẽ eerſten pſalme dien hi vant daer Dit
vers ín ſtont. Bod Wter kind eñ dee fupe
Bender mont fo voldedeſte den lok om dat
ſtu ſelſte verderuen dẽ vyãteñ den beſcer⸗
merende aldus Wert díe beſcermer vã he
Allen verſtoten. Poe ſinte martijn biſſcop
ghewoꝛden was dathi dat gherucht vã⸗
Den volcke niet en mochte verdraghen oe.
ſtichte hitwe milen vanderſtateẽ cioeſter
ende dacr leefde himittachtich diſcipulen
in groter abſtinencien Want dact en kẽde
nyemant Wijn ſonð Die ſiecke / lacht abijt
veronwaerden ſy / veelſteden kofen haer
biſſcoppen Mt deſencloeſter. Poemẽ dau
een oekende boor een martelaer ende ſinte
martijn niet binden enconſten Lan ſynen
leuẽ foe ſtont hy op cen tijt op lin grak:eñ
batonſen here dathi hem vertonen Wilde
wie hy ware ende ban Wat verdientẽ cũ
Doc keerde hpbem ommeter luchter fyde
Ende lach daer ſtaencen zwarte fradu we
eñ ſinte martinus bezwoerſe. Ende bi fet
De Dat hy eẽ moordenaer hadde gheweeſt
cit dat hy om ſijnmiſdaet verllaahë was
ende linte martijn dedete hãt Lpncoutder
brꝛeken. Men leeſt in dyalogo dat Seuerꝰ
ende gallus Ds ſy ſinte mactinus tongere
Ware eñ volinaectẽ dact Heel dinghen eñ
eſcreuen dz ſinte ſeuerꝰ achter liet in ſin⸗
te martinus leuen. dat ſinte martinus op
EChre tijt voir tot valenciaen DE Keiler om
U voorbaerlike fatsc. Der om d3 die kep
er Wife dat rmtemactinue eylſchen lou⸗
De DCS bi niet en foude billen doen. Alſoe
ſerde DP. Dluptdie doze banden palayte
boor hem. Eñ doe finte martin? cenWerf
ende anderwerk woꝛt verſtoten / loe dede
hyeen haer aen eñ beltroydehẽ met aſſche
eñ vatte cen Weke Ei Doe hiet hem eenen.
xiiii.
ghelten palaſe wertgaen / ende londer ye
mants verbeyden quam hy totten keyler
ende doe hẽ die keyſer lach loe en wildeht
van grãſcappen niet teghen hem opſtaen
boor dat met gods Wille ſijn fetcl ontſtac
endeachter begonſtete barren, Doe ſtont
hi op teghen ſinte martijn om dat higods
Weakeontlach eñ hyomhelſden ende gaf
hem conlent tot al dat hi Wide eer hyeyl⸗
ſchede. eñ dede hem veel giften bꝛenghen
maer martinꝰ enõtfincſe niet. Mẽleeſt in
Dat ſelue dyalogo doe hi die derde dode ð⸗
wecte. Poe eẽ oõgelinck doot Was eñ lun
moeder bat ſinte martijn Dat hp hem ver⸗
Wecken wilde loeghinck hi daer die dode
Was. ondereeñgrote menichte vã het
den ſoe knyeldehi / ede doe ſton dat kint
opdaer ſijt alle ſaghen ende Doen bekeer⸗
den alle die hepden. Sinte martun Warẽ
ockonderdanich gheuoelike dinghen eñ
groyendeeñ onvedelike dinghen. Onghe
uoelicke dinghẽ / als vier eñ water. want
opeentijt doe een tẽpel ontſteken as eñ
Die Wint Dat bier verhiekten huyſe waert |
datter naeltſtont So clã linte martun op
Dat dack vãden huyſe cũ highinc dẽ viere
te gemoete eñ te hant keerde dat bier ed
teghẽ dẽ Wint Codattet ſcheen Dat d3eê te: |
ghẽ die ander bacht.alfomen daer of (cit.
Op eẽ tijt doe eẽ (chip vᷣderuẽ oude, dye
ſcipman die noch niet kerſtenen Wasriep
linte martin? god hulptons:ende te hant
Wert daer eẽ groot geuille. Gꝛoyende din
ghẽ warẽ hẽoeconderdanich. Wãt doe hy
in cen ſtat eenẽ oudẽtẽpelon gheworpen
had eñ hyeen pijnboem offlaen wilde die
den tempelghewijt was Ende doent die
dorpers eñ die heydenen wederſtondẽ: ſo
ſeyde cen man hein ludẽ hebſtu betrouwẽ
in dinen god. ſoe Cullen Wi deſen boom o£
houwẽeñ latẽ opdy vallen eñ is Dijn gon
met dp Co en Cal Dy niet melchien. Ef doe
hem dit liek Was ende ſyſinte martijn ge⸗
bonden hadden daer hy vallen ſoude / doe
San finte Martijn.
maecte ht eers cruyce ten bome Wert eñ Die
boom Biel tet and ſidẽ Wert daer DIE doꝛp
_ uden ſtõdẽ eñ hadſe bi na doot geuallen.
ef doe ſi deſe miraculen ſagẽ ſo bekeerden
ſy. onredelike beefte waren he onderdaen
Alſmẽ leeſt ín dz voerſeide dialogo.doe hi
ſach die hondẽ enẽ haſe iaghẽ ſo geboot hy
dé hondẽ dz ſi den haſc niet meer en volch
dẽ:eñſibleuẽ te hãt ſtaende alsof ſy gebõ
den haddẽ gheweeſt in harẽ voetſtappen
oen cen ſerpẽt ouer cen riuier ʒwam.ſo
ſeide martin? tottẽ ſerpẽte. In õs herẽ na
me fo beueel ic Dy Wed te Beren eñ te hant
keerdet Weð / eñ ſinte mactijn Bluchteeft
ſeide. Die ſerpentẽ horꝛẽ my die mẽſchẽen
horẽmy niet. Doe eẽ hõt oec bafteop finte
martinꝰ diſcipel ſo keerde hi hẽ ten honde
waert eñ ſeide. An ſinte martijns naẽ be⸗
pr Eed — —
als ok hẽ die tõgeof geſnedẽ geweeſt had:
de. / Sinte martijn die was (eer oetmoe⸗
dich. wãt héghemocte eenste parijs daer
hi quã gaẽ eẽ laſers mä Die alte yſelic waſ
eñ bi cuſtẽ eñ gebenedidẽ ende hy Woꝛtte
hãt geſuuert. Pact hy ín die ſacriſtie was
ſoen beſichde hi niet dẽ biſſcops ſeteleñ in
die kercke en ſach hẽ nyemãt ſittẽ hyen {at
fn een ſtoelkijn datnyet ſubtijlen Was dz
ecn driſtalhiet.hi was vã groter Waerdic
heit. Mãt me ſeit dat hi gelij dẽ apoſtolẽ
Was dzõ die gracie vãdẽ heyligẽ geeft Die
bouen hẽ quã in eẽ hoep viers als hi in die
apoſtolen quã.Eñ dacrõ plegẽ Die apoſto
len he dicke te vãdẽ als haergeſelle Mant
menleſet in dz voerſeide dyalogo. Dat op
centijtdoe ſinte martinꝰ alleẽ in ſijnre cel
le was eñ ſeuerꝰ eñ gall” voor die doꝛe ſtõ
den:ſo hoorde li daer Beel ſtẽmẽſpꝛekẽ eñ
lii woꝛdẽlſcer vuaert. eñ daer na doeſi Cin
te mattijn daer of vꝛaechdẽ/ſoſeide hi Ic
Calt vſeggẽ mer ic bidde v dzghijt niemãt
enſegt. Agneta Tecla eñ Maria quamen
tot mieft hi ſeide dz ſi hẽ niet alleen op diẽ
dachen ðlochtẽ mcr dicwijl alſoe hi leide
eñ hi leide dat hypetrus ende paulꝰ dicke
fach.Bp Wasocc fect gerechtich. wãt Doe
hêdie keiſer marin? node ende men Cinte
martinꝰ boor drincken gaf Ei doe ſi alle
waendẽ dz bijt DE keiſer na hẽgeuẽ (oude
ſo gat bijt ſinẽ pape:wãt hẽ dochte dʒ nye
mãt Waerdiger en was na hẽte drincken
eñ he dochte õrecht dz hijt dẽ keiler of Des
keplers vriendẽ boer DE pape ſettẽ ſoude.
Biwasocc berde doechtfaem / hi hadde ín
allen dingẽ fo grote ghedoechſaemheyt al
was hi biſſcop dz hihẽ liet den clerckẽ miſ
doen ſonð wꝛake.eñ daerõ en vſtack bile
niet vã hẽ. Nye en lach hẽ yemãt grã noch
droeuich noch lache, niet anðs en Was he
indẽ mõt dãcriſtꝰ. niet en was hẽ int herz
te ſonð ſachtmoedicheit Heede eñõtferm⸗
herticheit. Men leeſt in dz voerſeide dyalo
go.Dp een tijt doe ſinte martijn ghecleet
Was mit eenẽruwẽ cleede eñ daer bouen
met enẽ zwartẽ mãteleñ op eẽ eſel vet. Co
quamẽ paerdẽ teghẽ he eñ woꝛdẽ vuaert
eñ die ridos Dier op ſatẽ woꝛden grã ende
Woꝛpẽ hem ter aerdẽ eñ ſloeghẽ ſcer eñ hp
vloech vã hẽ ludẽal zwigẽde eñ doẽ Woz:
den ſy nochgrãmerõ dz hẽ dochte dz hyð
ſſagẽ nieten geuoelde eñ hi die nz en ſceen
te achten / mer hoer paerdẽ bleuẽ te hãt ſoe
valt ſtaende hoe leer datmẽlelloech dat Cp
hẽ niet en mochtẽ vpoꝛrẽ / tot dz litot ſinte
mactijn Wed keerdẽ eñ dat ſi haer ſonden
belieden: eñ higafhẽ oerlof wechte gaen
eñ doe gingẽ die paerdẽ wech Hi was occ
ſeer naerſtich in bedinge. wãt alſmẽ leeſt
in Cijnve legẽde ſo en leetet nẽmermeer vꝛe
noch wile duerhten beedeokhien las enð
tuſſchẽ leſen eñ arbeidẽ ſo en hilt hinẽmer
meer op vãbedingẽ Hi Wasoec ſeerhart.
wãt leucrus leyt. Boemartin? gecomen
was in lijn biſdom / eñ hẽſijn clerckẽ lijn
bedde gemaecthaddẽ op veelſtroes. Doe
hidaer oplachlo ðſcricte ht he dattet mog
wer Was dâ het plach te weſen: Want hp
plach teleggëop dicblooteacrde fond vat
bp onbe hadde een haer. Eñ hier woꝛt
by beroerteñ ſtõt opeñ Warp dat toc al
Weel eft ghinc op Die bloete aerde ligghẽ.
eñ omtrẽt der middernacht ſo ontftacdat
ſtroe eñ martinꝰ ſtõt opeñ doẽ hywtgaẽ
Wilde Fo enmochthiniet Wtcomẽ eit dat
vuer begrepẽ eñ vᷣbꝛãde ſin cleder.eñ hy
gat hẽ te bedinghe eñ maecte eẽ cruceende |
bleef ongequetſtint middẽ vãdẽ biete, eñ |
hi gheuoelde die vlamme douwẽde Die hi
qualijc gheuoelt hadde bernẽde. Biemo-
nikẽ wordẽ ghewecteñ quamẽtot hẽ ghe
lopen eñ ſy toghẽ mactijn ongequetſt wt
Dien ſi waendẽ dz vᷣbrãt haddegheweeſt
Hyhad oeck groot medelidẽ op die ghene
die miſdaen haddẽ / wãt alle dye biechten
wildenontkinc hp mit medelidẽ. Wãt doe
| Die duuel {inte martinũ beritpte waeron |
me bp tot penitẽcie ontfinck die ghene Die
Welck eensgheualiẽ Ware, So antwoer
dehihẽ. wildeſtu dy wachtẽ bäden men:
ſchẽte hinderẽ: eñ du dine quaetheit wil⸗
des latẽ berouwẽ tcfoudebiö trouwẽ die
ic in gode hebbe di barmherticheit belouẽ.
hi was oec ſeer goedertierẽ op den armen
Men leelt indẽ voerleidẽ dyalogo dat doe
ſinte martinus op eenre keeſte ter kercken
ert ginceñ hẽeen arm mẽſchete gemoet
auã alnaect fo beualhi tynẽ archidaechẽ
dz hi dẽ armen cledẽ loube. eñ doe hi daer
Mede beyde ſoginc martinꝰ ineen heyme⸗
like camer eñ dede lijn roc wteñ gaffen dẽ
atmẽmẽſche eñ hi hietẽ wechgaen. Ende
Doe hẽ ſijn archidyake fetde dz hyter miſſe
rtginghe ſo AntWoerde hp al ſprekẽde
WE leluẽ dz hi niet gaen en mochte voer
D3 Die arme mẽſche eẽcleet aen hande. Eñ
OM dzdie archidiakẽ nieten lach dz hionð
al naect wasõd
Van linte Martijn.
Xb.
om bij liluerẽ penninghen een cleen coz
tocrkẽ eñ warpet bã grãlcappẽ voer (ijn
voeten. eñ (inte martijn deden aen eñ dye
mouwẽ quamẽ tottẽ ellebogetoe ende hy
ginc heop díe knien eñ aldꝰ ginc ht õ miũe
te doene. eñ doen hi miſſe dede ſo quãmer
een hoep vuers neder op Lijn hooft eñ beel
ludẽ laghent. eñ hierd keitmen dat hy den
… Apoftolegelije is.Meeſter Jan belethſeyt
tot deler miraculẽ meer / doen hi inder mil
Een lijn handen ophiekallomẽ pleechende
Die lindẽ mouwẽ neðwert bielé 5 dat lijn
Aarmẽ te ſmal warẽ /eñ Dic voerſeide mou:
Wen vãden rocniet bord en vepkende Dan
tot DEellebogetoc fo bleuẽ lijn armẽ bloot
BSoequamẽ ouermits miraculẽ guldẽcit⸗
culen mit coſtelike ſteenẽ gemaect eñ daer
mede vrierdẽ die engelẽ fijnarmt. ¶ Op
Eene tijt lach hteen gheſcorẽ ſcaep eñ fei⸗
de . dit feaep heeft dat gebot vde euãge⸗
lien voldaen. Bet hadde twetoebe eñ het
heeft den tene gegheuẽ die gheenẽ en had⸗
de eñ ſo ſouden wi doen Hi was oec van
groter macht ouer Dic duuelẽ wát bi ver⸗
Dzeef Die duuelẽ wten meſche Men leeft
in Dat voerſeide dyalogo dat cen coe beſe⸗
ten Was mittẽ duuel eñ ſi berlcoerde vele
ludẽ.eñ ſi quã lopẽ al Woet teghẽ macté
nũ eñ ſynen diſcipuleneñ hi hiek lijn hant
Op eft hietle ſtaen ende Cp bleef al (lie fraë
de .eñ (inte mactijn Cach dic duuelẽ op hoe
ten rugghe ſittẽ: eñ hi beruſptele eñ (cíde
Gact bäder coe ende en Wilt niet hinder
dat onnoſel beeſte. Eñ doe die duuclen op
gheuarẽ warẽ ſoe viel die coc te hãts boet
lijn boeteneft hihictte Wed gaen ghemac
_ Wjcte harer cudde Wert Hi Wasoecherde
Cubtíjl om die duuelen te bekennen. Want
die Duuelen Warehealto ſienlijck Dat hiſe
opêbacr lach in \bat gedaentẽ dat ly hem
Bmaecten.odant die duuclen ð wãdelen
hem lomtijts ín Jupiters ghelike ok Mat
tis of Ueneris oft Minetue / eñ hi berutp⸗
tele alle mit hore namc · ¶ Op rl tijtopé
Uan inte Martijn. |
baetde hem dte Duuel ineen conincxgheli⸗
keniſſe ghecleet mit cent purpurẽ clede eñ
ghecroent miteen cronecũ mit guldẽ cou⸗
fen ende metenẽ bliden aenlichte. Eñ DOE
(pbeide lange haddẽ gheʒweghẽ lo ſeyde
Die duucl.fich ende kekenne martijn Wye
du dienſte Icben criſtꝰ die neð climmẽ (al
ter aerdẽ eñ ic wilde dymyeer vᷣtonen. eñ
doe martinus vandẽ wonð noch zweech
fo ſeide die duuel echter . Martijn waerõ
twikelſtunoch als du ſietſte wãt ic bẽ cril
tus.doe Wort ſinte martijn geleert bande
heilighẽ gheeſt eñ leyde. Onle heee iheſlus
criſtũs eñ heeft niet voerleit dz hicomẽ (al
blinckende met een croen gecroent eñ met
purpur gecleet. ic en ſalniet ghelouẽ dzcri
ftus tot mi comẽ ſal /ten ſi dat ic hem ſie in
Die maniere dat higecruyſt Was eñ mittẽ
tepkené vã fpnen Wonden. Ende mit dele
Woerden fo bote hi wecheñ liet grote ſtãc
ín díe celle. Dinte martijn Witte lãghe te
Bozen op Welke tijt hí ſteruen ſoude ende
hyſeydet ſynen broeders : Biet en binnen
doe hi voir ín dat biſdom ban condelcens
om breede te makene. Baer hy voir daer
fach bt inder riuieren hoe Die dukelers Dye
viſſchẽ vinghẽ. eñ hi leide dat ts Die manie
te vãden duuelen. Si laghẽ na die ghene
die hẽ nieten hoedẽ ende vaenſe Dat ſy des
nieten wetẽ. ende als ſiſe gheuanghẽ heb
bẽ ſo linde (pfc eñ ſyen woꝛdẽ niet ver⸗
fact vãden ghenẽ die ſy Blinde eri vᷣzwel
ghen.Eñ hibeual den dukers dat ſy Wter
riuieren voeren / ende ter woeſtinẽ waert
toghẽ ende ſy dedent alte hants. Ende hy
puctde inð prouincten eẽ lutteltijts: Wát
begonſtcranckte wordẽ inden lichame
ende hi ſeyde ſijn ionghers vat hp lleruen
dude. moe Weenden ſyalle eñ ſeydẽ. Ha
per Waer om laetſtu ons/ Wíe laetſtu ons
die bedzoeft lijn. Wâät ghi weet Wel dz gie
righe woluen ſullen comẽ onder dijn ſca⸗
pen.Soe woꝛt hy beroert mit hozen Wee:
nẽende weende oeckende bat Here DECK
en
Dijn vole nootdruÊttch noch en weoͤſegge
den arbeit niet Dijn Wille moet gheſcien
wãt bi twikelde. wãt hien Wilde deſe nz
laten noch lange vã criſto woꝛdẽ gheſchei
den. Eñ doe hi ecn (luc tijts denn vede of DE
cots hadde eñ hem Lijn diſcipulen (eer ba
den dathiond Lijn bedde dat vã hait ende
ban afichen Was liet leggẽ eéluttel (kroes
CoantWoerde hy. Kinderẽ het en betaemt
niet enighe kerſtẽ mẽſchete ſteruẽ / ſonder
in haer eñ ín aſſchen. Wát liet ic been and
excmpel ſo dede íe ſonde. Hy hadde altoes
die oghen eñ Dye handen tẽ hemel Waerts
eñ altoos bleef bi in bedinghe mettẽ geel⸗
te.eñ om dat hi opwaert altoes lach ende
he lijn petefters badẽ dat bi lijn lichaẽ ver⸗
lichten ſoude eñ hẽ heven ouer lijn ſyde ſo
ſeide bi. Laet bꝛoeðös laet mi ſcluẽ gewoꝛ
den dat ic dẽ hemel ſien mach meet dã dye
aerde op dat wijn geeſt te godẽ varẽ mach
Ende doe hi dit ſeide ſoe ſach hi den duuel
bihem (aen ende hy ſeide hẽ. Bloedighe
beeſte Wat ſtaetſtu hier / du en ſulſte in my
niet vindẽ maer abꝛahãs ſcoot ſal mi ont⸗
fanghen. Eñ ín deſe Woerden gaf hi ſynẽ
geeſt onð den keyler archadius ende hono
rius Int iaer onshore CCC.eñ lxviij.
Eñ ſijn aenſicht woꝛt blinckende als Dye
ſonne / eñ veel luden hoorden Daer Dye en⸗
gelen ſingẽ. eñ tot lijn doot ſoe quamẽ Die
vã pictauẽ cit vã Cuers. ende daer Woꝛt
cen groot geſtrijt:wãt die vã pictauen (et
den hy ís onſe monick / wieyſchẽ Die õs be
uolen is.eñ Die vã toers ſeiden. Hi is onſe
pꝛelaet eñ hi is ons vã gode gegheuẽ Mer
tet midðnacht fo Wozden Die vã pictauen
alle ſlapẽde eñ Dye DA toers Woꝛpen ſinte
martinus tot eenre veinſter We eñ voirdẽ
metlchepẽ Doo Die ligere te toers mit gro⸗
ter blilcappen. Ende linte leuerijn die bil⸗
ſcop vã Coelen / doe hi opten ſonnendach
die heilighe ſtedẽ omme ginc allo hi plach
nader metten op die vze Dat ſinte martijn
ſtark. lo hoorde hi doen die engelen linghẽ
¶ Nan linte Martiin. xvi.
inden hemel. Ende biviep fijn archidiaeck
of hijt yet hoorde / eñ doen hi Leide dat bijt
nz en hoordeeñ díe biſſcop leide dz ht naer:
ſteliek luyſterẽ ſoude ſo begonſte hi ſynen
hals opwaertste ſtekẽ / onde fijn ort opte
houdẽ eñ bt ſtõt op Lijn teen eñ hilt hẽ mit
eenẽ ſtocke. Eñ doe die biſſcopouer bebat
ſo ſeide hidatti een ſtẽme indẽ hemeihooꝛ
dereñ die biſſcon leide hé. Mijn here linte
martijn is nv vᷣlcheidẽ vand werlt eñ nv
voerẽ hẽ die engelẽeindẽ hemel met die du⸗
uelen warẽ daer dien houdẽ wilden:eñ õ
dat ſyniet en võden in hẽ dat hoer Was ſo
gingẽ ſy wech metſcandẽ. Eũ deſe archi⸗
diaeck mercte diẽ dach eñ die vre: eñ hi be
Bede Dat ſinte martinꝰ doe ðvᷣſcheidẽ Was
Seuerus eñ gallus die ſijn leuẽ beſcreuẽ
doen hi nað metteneen luttel ín ſlaep ghe
Word Was alſo hi ſcrijkt/ Co openbaerde
hẽlinte martinꝰ gecleet mit wittẽ clederẽ
eñ mit enighẽ vuerighen aenfichte eñ mit
blinckendẽ ogẽ eñ mitroden hare. ende bi
had in ſijn vechter hätdat boeck daer-{cue
tus lijn leuẽin geſcreuẽhadde:eñ na Dien
bat hi hẽ gebenedijt hadde fo ſach hi hẽop
vareninden hemel eñ hi begheerdemet he
te Varen Doe wort hiont waken. Bier nac
guamẽ bodeneñ ſeiden dz ſinte martinus
binnẽ ðᷣ ſeluer nacht vᷣſcheiden was. Dp
Die ſeluẽ dach dat linte ambzoltus die bit⸗
ſcop vãmelanen miſſe dede Co worthi la
pende optẽ outaer tuſſcẽ Die propbacte cit
dieepiſtole. eñ om dz hẽ nyemãt en dorſte
Wecken eñ Die Cubdpaké Die epiſtole nyet
en dorſte leſen hy en haddet beuolen : doct
Wee of dric bꝛẽ gelede ware fo Wecten ft
hẽ eñ leiden. Pie bre ts ouer geledẽ ců dat
volcõtheit harde moede/ onfe here beuele
dat die ſubdiakẽ Die epíftoleleeft.cit bt ãt⸗
woerdeen Weet niee geſtoort / Wát (inte
martijn onle bꝛoeð is Gfcheide eñ ick heh
be fijn wtuaert gedaen. merõ vat ghim
wecket ſoen mocht ic Die laetſte coliect ns
volleggẽ. eñ limercten Dien dach ende die
vre eñ ſy võden dat linte martijn doe ghe
ſtoruẽ was.alſo Joãnes beleth feit lo ple
ghẽ die coningẽ vã vrancrijcke hoer cappẽ
indẽ ſtridete voeren eñ die ghene die hoer
cappe wachtẽ die hietmẽ capelanẽ na ſin⸗
te martinꝰ doot in dat vier:eñ twintichſte
laet Doen ſinte perpetuꝰ Lijn kercke grote:
lijc Sbeuen hadde eñ hi linte martinꝰ lich
aem Dact in voerẽ wilde een weruẽ ander
Weruẽeñ derde weruẽ:eñti Ware in bedi
geneñ ín vaſtẽ ſo en mochtẽ ſi in geenſins
lijn grak beroerẽ eñ vᷣporrẽ Eñ voe ltia⸗
ten Woftden fo openbaerde hẽ euẽ altẽ ſcho
nẽ ouden mã eñ leide. hoe lange Culdtbet
Denen ſiet ghi niet dz linte martijn bereyt
is v te helpen op dzghi vhanden daer aen
doet.Eñ doe dede hymʒ hẽ ludẽ lijn hãdẽ
daer aẽ eñ ſihicuẽ d grak opalte lichtelijc
kẽ eñ leidẽ in die ſtat daermẽ hens vðſoect
eñ daer na cn wiſtmẽ niet Waer dye oude
mä voir.Deſe oueruoeringhe viertmẽ fn
Die maẽt Die Julius hiet. ¶ Erépcl.
¶ Menlceeſtoec dat twee gelellẽ waren
en Die een Was blint / eñ die and vᷣcrompẽ
eñ DIE blinde droech DE Berompé. eñ dic ú
crompẽ wijſde dẽ blinde den wech:eñal⸗
dus badẽ ſite gað eñ beiaechdẽ Heel gelts
met Doe ſy hoorde dat tot Cinte martinus
lichaẽ veel ludẽ gheneefden.…/ Eñ doemen
hẽ lijn lichaë Wter kerckẽ bzochte met pꝛo
ceſſien õ ouer te voerẽ fo begöfté dele te ôt
ſien datmen Lijn lichaẽ bꝛengẽ Coude voor
dz hups dact ſy woendẽ eñ D3 ſy alſo ſou
DE Wwordẽ gheneſen. Wát ſy en wudẽ niet
ghenelen Welen 5 dat ſy hoet belach nyet
ðlielen en Wilden Ende hier omme login
ghen ſy wt den huyle tot eenẽ anderẽ huy
fe waert al daer ſy waenden datmen dat
lichaem niet bꝛenghẽ en loude. Eũ Doe ly
vãden lichame aldus vloghẽ ſoguamẽ ſy
hẽ onuerſienlickte ghemoete Eñ õ dz god
Den ondancbarẽ veeigoets DOEL [oe wor⸗
den ſy beyde teghẽ haren Wille ghenelen /
al warẽ ſy daer om ſeer wins: |
/ Ue
9 Uan linte Be
eren
—
MZ
—F
Cic legende vã (inte Bricttus.
— (Kictius Was (inte marti⸗
Qonus archidiaken eñ hyp bee
et Aram nuüden leer eñ hy pijnde hẽ
Keten ef martinus ſochte doe ſeide
hem Cinte brictius. Spoect ghi diẽ ſot / lich
vã Bie Wát hi is dat die als eẽ Bwoede al
tijt tẽ hemelwert ſiet. eñ Doe die atme mẽ
ſche ötfaen hadde vã ſinte marttjn dat by
bat (ottepCintemactijn ſinte bꝛictiũ ende
ſeide he. Bꝛictius dũct v dzic een Cot bi eñ
Doe hijt vᷣſaecte vãſcãdẽ dz bijt niet en ſet
de:ſo ſeide ſinte martijn. En Waren mijn
orẽ niet aẽ Die mõt doeſtu dʒ vã vᷣꝛe ſeideſt
Noerwaer ic ſegge didat ic vã onſenhere
vᷣcreghẽ hebbe / dzghi nae mi biftcop Woz
dẽ ſult.maer Wect dzghi veel weðltoots
hebbẽ ſult int biſdõ. Hoe dit brictius hoor
De fo befpotte hijt eñ Leide En leide tc niet
Waer dat dit cen ſot was.Na ſinte martt
nꝰ doot fo wortbeictiꝰ biſſcop gecolen eñ
daerna ſo gat hihẽ tot bedinge eñ alas
hinoch houaerdich / nochtãs Was hi reyn
ictius biſſcop.
vãlichame. Op dat.rkr. tact na dat hi biſ
(cop Was ſoe Walter een gheeſtelick Wijf
Die lijn clederen pleech te Waſſchen. eñ Cp
ontfinck ende baerde eẽ kint. Ei Doe quã
Dat bolcmet ſteenen Hoor betctius Doze eñ
feiden,„ HBI hebbẽlanghe vᷣdraghẽ dijn on
cuyſheit om ſinte mattijns Wille.mner Wot
en moghen no niet meer dijn onſuuer har
den cuſſen. Ei doe bꝛictiꝰ Die loghẽ man:
like lochende ende hi hiet datmen dat kint
boor hem bꝛochte.Ende doet vooꝛhẽ ghe⸗
bzocht Was doent.xxx.daghẽ out was fo
leide batcttustot hẽ. Ic bekwere dy biden
ſone gods datſtu vooꝛ hẽ allẽ ſeggeſt of ic
Dijn bad beneñ dat kint ſeyde / du en bitte
mijn vader niet Ende doe Dat volc weten
Wilde Wie ſijn bad was / Doe ſeyde ſinte
bꝛictius:dat en behooꝛt mi niet toe.it heb⸗
be gedaen dat mitoe behoort:iner dit volc
Waende dat hal Dit dede mit gokelien eñ
ſeydẽ. Du en Culfteniet meer ouer õs hees
licheit hebbẽ mitten name des valſchẽ hee
ders. Poe droech ſinte brictius õ he te bez
Wilen dat bi luuer Was, beenéde colen in
ſynẽ ſchoot tot ſinte martijn tõbe boer he
allẽ. ende ht werp die barnẽdecolen neder
eñ ſijncleet wasonuetbꝛãt ende hi ſeyde.
Alloe als dit cleet is onuerbarntohebleuẽ
vãdẽ biere/alfo is mijn lichaem kuuer vã
Allen wiuẽ. Mer doe dat bolck niet en ghe
loefde ſo dedẽſy brictius latter eñ ſcande /
eñ vᷣdꝛeuẽ Wot ſijn biſdõ õ dat ſinte marti
n? woert dz hi ſeide boldaë ſoude woꝛdẽ
Doe voir bꝛictiꝰ al wenẽde vooꝛ dẽ paus
eñ hibleet pact. vij.iaer:eñ Wat hiteghen
ſinte martijn miſdaẽhadde dede htot mit
penitẽcien. eñ Dat volc maecte Juſtiniane
biffcop eñ ſenden teromẽ tegen brictiꝰ dat
hi dat biſdom behoudẽ ſoude teghen hem
Eñ doen bidet Wert voir fo ſtart hiin dye
ſtede vᷣcellens eñ al dz Hole coes atmeniũ
ín ſijn ſtat.mer int vij. iaer focquä brictiꝰ
Wed mit Des paeus machteñ hinã vi.mi⸗
len band ſtat (ijn herberghe. eñ armenlus
WD el Oe wr CPN ed ene ed NS en 3
— — — — — we pe SE VE U OEE TI OV TI
fan linte Elisabet).
ſtark binẽ dier leluer nacht / eñ brꝛictiꝰ Wit
te dzbi opẽbaringe vã onlen here eñ ſeide
tottẽ ſynẽ dz ſi opſtõdẽ eñ dz ſy mit hé voe
ten ODE biſſcop vã Cuerste begrauẽ.Eñ
Doe brictiꝰ tot eenre ſtede band poorten in
quã Co dꝛoechinẽ doe den dodẽ Wt tot een
anð pooꝛte / eñ Doe hi begrauẽ Wasfoont
kinc brictiꝰ Wed ſijn ſetel eñ hy ſatter bij.
{aer daer na in eñ hi leefde heilichlit / ende
doe bi ſeuẽeñtſeſtichiaer bilcophadde ge
weeſt doen ſtark hy. |
U Pie legẽde ban (inte Elizabeth.
7 ——
nd
EN
Dj ke
/
Kxabet Was eécdel vrꝛou
vas Wevágellachte eñ desco
— Ve nincx Dochter vã hõgariẽ
Dn A 0%, Weef ín geeltelicheyt. Dit
KA torren * * edele gheſlachte maecte ſy
edelre met ẽpelen eft vᷣclaerdeſe hẽ bimt
raculen eñ vᷣcierdet mit gracië vã heiliche
De. Pelc idckrouwe vᷣhiek onten leu he:
ge houẽ die natuer Sat (p coninclike ghe⸗
uoet was in Weelde eñ fp ín atie kinde
Dinge vᷣon waerde / ot fi deet in gods diẽſt
ende biet bí is opẽbaer hoe haer kintthept
xvii.
groyende was in ſimpelhedeneñ mit hoe
weter innichedẽ dzſibegölte. wãt vã hait
kintſheit fo gaf Cp haer tot goeð nerſtiche⸗
dẽ eñ ſy vᷣſmade al Dic poel ſpelen ende ſy
vloechtot alle voerſpocdicheit d werlt eñ
ſi was altocs tn gods waerdichʒ Aoẽ lins
teelisabetnochtóc was / duerde ſialſo ſta
delick ind kerckẽ in bedingẽ Ds haer gefpe
linnẽ eñ haer camerierẽnauwe volghẽen
mochtẽ. En als haer iõc wiuẽokf hair ghe⸗
ſpelinnẽ te gemoete quamẽ ſoe volchde ſy
haer eẽ luttel ter capelle Wert õ te ſpelenõ
dat ſy alſo eẽ oerſaeck bant õ ter kerckẽ te
gaẽ:eñ doe ſi daer in quã ſo knieldeſc of ſi
lach te maelopter aerdẽ eñ aten cõſte ſin
leſen nochtãs fo ondedeſi dicke Booz haer
enẽ ſouter ĩ die kercke õ datmẽ Wané ſou⸗
de dz ſy daer in laſe õ dat haer nyemãt let⸗
ten en ſoude als ſiſe onledich ſaghẽ enð ſy
lach lancx opter aerdẽ mittẽ tõcfrouwen
als ín eenre maniere vã ſpele:eñ alſo inat
ſyhaer õ dzſiin deſer manierẽ gode ſoude
eerẽ eñ waerdicheit doẽ. In allé ſpelen ſo
fette ſy haer hope tot gode eñ Vat ſy Wan
mit ſpelẽ doe ſy iõc Was eñ dz ſy anðſins
crighẽ mochte Daetof gaf fp DE armẽ ionc
frouwẽ dztiende deel eñ badt hẽ dz tp dic⸗
ke voor hair ſegghẽ ſoudẽ / pater noſter cit
aue maria.Eñ doe lp wies in outhedẽ ſoe
Wies ſyoecĩ innichedẽ eñ ſyVcoes õſelic⸗
te vꝛouwe tot eẽpatroniſſe eñ toteẽ mid⸗
dellaerſter / ende ſinte iohãnes euãgeliſta
ðcoes ſy tot eenẽ wachter vã harer fuuctz
heit. ende ſi dede ſcriuẽ elcr apoſtels name
in eenẽ brief ſonðlinghe Eñ dedeelcke tõc
frouwe die bi hacr Warẽeen treckẽ byta⸗
kẽ ende ſi dede haet bedinge eñ toech Dales
Weruê dẽ briek daer ſinte pieters naein ín
was gheſcreuen alſoe ſy begheett hadde.
Ende daer biel ſyop mitgroter MNC ſo
Dat finpemäten ontleide die yet bat in ly⸗
nẽ name / endeõ dat haer vie voerlpoet De
fer Werelt niet te ſeer hoeden Ch ſoude ſoe
brack fp haer leluẽeen luttelol py drien
iij.
¶Uan linte Elisabet),
ghenoechlichedẽ. Wãt doet haer Wel gint
ín enighẽ ſpele ſoe liet ſijt eñ ſeide. Ie Wil
‘boert gaen:merom gods Wille laet ict bli
uen. Doeſchaer ioncfrouWẽ riepẽ tẽ dan⸗
ſe / ende ſieen werfks omme haddegegaen
fo ſeide ſy.het is genoech Dat Wi een wert
omne gegaen hebbẽ nv lo latet onstaten
om gods wille eñ aldus brochte ſi die iõc⸗
frouwẽ vbã haer ydelheit. Altoes ontſach
ſy die behaechlicheit oͤclederẽ maer ſi min
De eerlaemheit Sy hadde oec haer ſeluen
gelet een ſeker getal vã bedinghẽ. En als
ſyenighetijt ſo onledich Was dat ſijs niet
voldoẽ en machte eñ haer camerierẽ dwõ
ghen te bedde te gaen / ſo waecteſe mit ha
ren hemelſchẽ brudegõ eñ las haer bedin⸗
ghe. Belk iõckrouwe vierde defe keeſtelijt
ke dagẽ mit ſogroter innichedẽ dat ſi haer
geëlinsen liet haer mouwẽ op beſtẽ boer
dat die miſſe gedaen Was/ (pen Wilde oec
des ſonnẽdaechs niet dragen hantſchoen
boor middachzom Dat fy der feeſtẽ cet doẽ
Wilde eft voldoen haer in innichedẽ Ende
daerõ plach ſy haer ſeluẽ in duſdanighen
dinghen te vbinden met beloktẽ om datle
nyemãt en (oude mogẽ bꝛengẽ vã haer op
fet. Sy hoorde dẽ dienſt vand kerckẽ mit
ſo groter waerdichedẽ dat alſmẽ die euã⸗
gelie las / of allé cõſacreerde Dat ſy haer
mouwẽontbelſte als ſy gebeft warẽ eñ fp
dede haer hechtlelot / ende dat ſy opt hoeft
hadde dz leyde ſy neder. Eñ al waſt dz ſy
haer maechdõ wijſlick bedecte eñ onfcalc
kelijck ouer liep: nochtãs wort fp ged wõ
ghẽ echtlcapte doen vã haren vað om dat
ſy die.xxx.vꝛuchten ghewinnẽ ſoude Dye
tgeloue der dꝛieuoudicheit houde mittẽ x.
ghebodẽ Hierõgat ſyconſent tot echtſcap
te trecken al dede ſijt node:niet dat fijt de⸗
ve omghenuechte mer om Dat ly haers va
dersgebot nieten Wilde vᷣſlmadẽ eit dz Cp
Die kinderen Die Cy gebatẽ loude tot gods
dienſte ſoude gheuẽ. wãt al Was ſy gebõ
Den mitechtfcapnochtäs en hadde li daer
we
toe gheenghenoechte eñ dat fs hiet in opẽ
baer.want ſi beloefde in meeſter coẽraets
bande waert dat ſy lãgher leefde dã haer
mã.dat ſyewelijc ſuuerheit ſoude houde
Wát ſi Was des lantſgrauen van heſſens
Wijt alfo haer coninclike geflachte toc bez
hooꝛde eñ alfoet onſe here iheſus chriſtus
wilde / om Dat ſy Daer veel luydẽ brenghẽ
ſoude ter minnẽ gods eñ dat ſyſe lerẽ ſou⸗
de.eñ al waſt dat ſy harẽ ſtaet Bwandel⸗
de / nochtans en Bwandelde ſy niet haers
hertẽ begheertẽ: hoegrote oetmoedicheyt
eñ innicheit dat ſy te gode Wert hadde. eñ
hoc hart ende hoe kel dat ſytot haet ſeluen
was eñ hoe milde eñ hoe otkermhettichſi
Den armẽ Was / dat ſullen Wi biet na ſeg⸗
ghẽ. Want ſy Was ſo heet in bedinghẽ dat
ſy eer ter kerckẽ quã dã haer ionc Wiuẽ op
dat ſy mit enighe heymelike bedinghe ent
ghegods gracie beiagẽ ſoude Sy tôt Dic
wile des nachts op bede, eñ hact mã bat
haer dat ſy haer ſeluẽ ſpaerde eñ haet lich
aem enighe ruſte dede. Dy droech ouer cẽ
Meteen iõckrouwe die haer ſonderlinghe
grote vꝛiendinne was dat ſy op ſtaen ſou
De Wwoꝛde ſi te lange ſſapende eñ wecteſe
aenden voetẽ nopẽde Ende op ecn tijt doe
Wilde fp haer vꝛouwẽ boet nopeneft met
ongheual fo Wiet ſi aen haers mãs boet eñ
bi woꝛt te hãts ontſpꝛonghen. Eñ doemẽ
hem dele dinghẽ ſeyde hoc dat Lijt Waren
ſo vdroech bijt goebtierlijck eñ lietet Wijf
lick gheſcien om dat ſy gode gheuẽ ſoudẽ
moghelijcke oflerhande vã hare bedingẽ.
Sybat hem dic wile mʒ veel tranẽ eñ die
tranẽ ſtoꝛte Cp blideliken eñ ſonð enich on
tamelijck verketẽ vã haren aentichte. Ja
al Walt dat ſy altoes mit rouwe Weerde
dat [pnochtäs vᷣblide / eñ dat ſy hier mede
een minlijck blijſcap int aenlichte toende.
Sy Was lo oetmoedich dat Crom die min
ne gods niet en vonwaerde iidelijc eñ vet
worpen Wort mer fp dedet met groter in⸗
nichedẽ. Wãt hi lepde in harẽ lchoot ee Lice
ke dte leelick was vã aenlichte eñ yſelijck
vã ſtancke op ſijn hooft. eñ fi ſcoet hẽ ſijn
yſelick haer eñ dwoech Lijn hooft eñ haer
iõcwiuẽloughẽder omme. Alſmẽ die cru
cẽ dzoech / loginc ſy altoes beruoets indet
pꝛoceſſien eñ ſi was ghecleet mit linnẽcle⸗
derẽ. Eñ daermẽpꝛeecte Daer fat ponder
den armen als een arm oetmoedich Wijf,
Als ſy ter miſſen ginc vã kinde focn Beter
De fy haer niet mitgheſteentẽ alſo die and
wiuẽ pleghẽ: noch encleede haer niet mit
guldẽ clederẽ. Ber na onſer brouwéert-
pel (o droech ſi haer kint ín haer armé tot⸗
ten outaer miteen lameñ ofterdet mit een
kaerſe oetmoedelick / om dat ſy bier mede
Wilde gheuẽ tekennédatmé Die bouerdie
band werelt vᷣſmadẽ foude eñ dat ſy doẽ
ſoude alſo õſe vꝛouwe dede. Daer na als
ſitehuysquam Co gaklſy dẽ clederen daer
ſimede termiſſen ghegaen was enẽ armẽ
Wiue. Noch dede ft def oetmoedicheit al
aft dat ſi vrilickbouẽ was in Waerdich
beden eñ hoge dz ſi gehoorlaemlickbeloef
de eenẽ meeſter coenraet die arm was enð
cen broot bidð. Al was hi van een heylige
ſonðlinghe geeſtelicheyt/ mer hi was een
grootclerck. Ha dít beloefde ft behoudelie
haarechtſcap biden wille vã haren man.
eñ lo Wat hi haer beual dat dedeſ⸗ mz gro
ter waerdicheit eñ bliſcap om dat ſy dãer
medeſoude verdienẽ den loon vã gehoor⸗
ſaemhedẽ.ende dz fi ihelus criſtus exẽpel
na volghen ſoude die finẽ vaderghehoor⸗
aem was totter doot Pp ect tijt doe hiet
ilecomen toteenẽ lermoene eñ haer quã
€€ bꝛouwe ouer foD3 í niet comẽ en moch
teerde ditmiſquam hẽ Cere dat hi haer de
ſeongehoorlaeinheit niet Blaten en Wilde
boor dat hiſe dede ontcleben tot harẽ hem
detoe mit een vã haren (öcvotuen die hier
ín miſdaen Waren en dat bile (eere hadde
Boen ſſaen. Dydedebaer feiuë oee fo gro:
te penitencie Dat {p haer lichacm vᷣmager⸗
De met vaſten eñ mit waken eñ mit diſti⸗
4 Uan (inte Elizabeth. xviii.
plinen.want ſybleek Dick ban haer mans
bedde ende waecte alle den nacht om dat
ſy ſoude moghẽ beden inder heimelicheyt
horen hemelſchen vader. eñ als haer noot
dwancte lapé ſo ſſiepſyop Die tapece die
daer gheſprꝛeyt was.Eñ als haer mã nyet
te huys en was:lo vᷣnachte ſimittẽhemel
ſchen brudegoin in bedinghẽ / Wát dede
haer dicwiji Aaen vã haer toncfrouwe in
at camere om dat ſihaer omgods Wille
Wilde Doen geeſſelen alfo ht oin haer ghe⸗
geeſſelt was eñ omdat ſyhaer vleyſch bez
dwinghẽ ſoude van alle oncuyſheyt. Sy
Was fo Wel ghemaniett in etẽ cñ ín Daine
Ben dat (iComctittot haetmanstafeldacc
menigerhãde gerechte quamẽ alleë broot
at.Dant meeftercocntact vᷣboot hait dat
ſyniet ghenaken en Coude vã haers mans
ſpile dat teghen haercõ ſciencieginghe. cit
dit hilt ſiſo naerſteltic als Die ander meni⸗
gerhande ſpiſe atendatCpmtt haer idc
uẽ vãder groekſter ſpiſen at.nochtans dic⸗
Wijl daer ſiter tatciẽ fatſo nam ſy die ſpt⸗
fe ín haten handen eñ neetie om datmen
Wanen Coude dat li daer of ate om datmẽ
hiet meerekenen ſoudeeñ om D3 Ct daerme
De ðblidẽ alle die ghene die daeraten. Op
ecn tijt doe ſi ſeer moede Was vã gane/cít
mẽhaer eñ haer mã drierhãde ſpiſe bꝛoch⸗
te Die betacchtende vᷣẽrreghẽ wate mit gro
ter pinẽ ſo en at ſi daer niet of. ende fidede
broot weekẽ in water eñ at dat met harẽ
ioncwiuen ghedoechtaemlijck. Hier õ bez
lette haer hoer man renten eñ Daer ot leet⸗
dele mit haren iõcwiuen die mit haer cerne
drachtich Waren. Picwijl vonwaerdelſt
die ſpiſe vanden houe eñ Cp ſende om ſom
mighe goeder luden ſpijſe ende al Dit ver⸗
droech haer man gedoechlaemlijck. eñ hp
hadde alſo gaernẽ ghedaen en hadde benz
ontſien die verſtoringhe ſijns gheſins. Aj
Was deſe vꝛouwe in hoger glorien. noch⸗
tans begheerde ſymit alte cracht Den ſtaet
der armoeden om dat fp criſtũ en
ilij.
wan inte Elizabeth.
Wilde. ende dat dye Werelt wiet eygens in
haet hebbenen ſoude.Eñ hierom doe ſial
leen was met haren ioncwiuen Lo cledeſe
haer mit quadẽ clederen oft ſileydeeẽ arm
hooktcleet op hact hooft eff ſcide. Aldꝰ ſal
ickgaen als ic totten (fact der armoedẽ co⸗
men mach. Ende al hadde ſi haer ſeluẽ ab
ſtinencie opgheleit: nochtans Was ſy doe
liberael opten armen dat ſy hem geen ghe
breck enliethebben / mer li diende hẽ allen
fo mildelijc dat ſyſe dact omme hieten der
armer moeder:want mit allen naerſte ſoe
Dede fy die. vtj. werckẽ Det ontfkermhertic
heit om dz fv oat ewighe leuen daer mede
beiaghen wilde eñ dat ſy des vaders bene
dixie beſitten ſoudeter rechter ſiden mittẽ
ghebenediden. Dy clede den naectẽeñ ſy
gaf den armen clederẽ. die pelgrims ende
Die vꝛeemde ludẽ dede ſy begrauẽ ende ſy
hief veel kinderen Weer vonten eñ ſy nap
De ſelue haer clederẽ eñ ſi diende hem vꝛiẽ
deliken. Bet geſchiede eens vat ſpeẽ arm
wijkeen herde goet cleet gak. ende doc dat
Wijf ele gote gikte Cach ſo Wort ſy alſoe
blide dat ſyter aerden Liel alof ſy doot ge
Woeeft hadde. Poe dat Cinte elizabeth Lach
Coe Wordt ſy vtermaten feet bedzocft om
Dat ſy haer dat ghegeuẽ hadde om Dat (p
ontlach dat (poaerô ſteruen ſoude.merſi
batouer haer eñ fp ſtont opgheneſen Dy
Ende haer ioncwijf ponnen dicwile wol
leeñ ſy deden dairokclederẽ maken om D3
ſy hier of den loon ontfanghen wildẽ van
goedenarbeyde. / Eũ om dat ſyeen exem⸗
pel vanoetmoedicheit gheuẽ ſoudeeñ om
dat ſi gode aelmiſſen gheuen ſoude vãden
arbeide harer handen. Sy voede den hon
gherighen ef Den armen gaf ſy haer noot:
deufticheit allo Wel Dat doen Die lantgra⸗
uc haren man gheuaren Was totté keyſer
fredericus:dat ſy doe alle den pacht eñ al⸗
le dz coren wt haer ſchure vergaderde. ent
Cp Dede alledaghe alle diearme vetgaderẽ
eñ ſy diendeoetinoedelike heu daer of ha
——— — —
ten noot.Wãt het Was doe cen grote duer
tijtende groter honger. Dicwijie als haer
gelt ghebzac Coe vercochte ſy haet iuwelẽ
om Dat ſy den armen belpen Wilde. Want
fy ontooch haet ſeluẽ ende haet ioncwiuẽ
bele ende gaft den armé. Cy gaf den doꝛſtt
ghen drincken. Dp een tijt doen Cy den ar⸗
men bier ghedeelt hadde elck Dat hijs ghe⸗
nocch hadde / ſo vantmẽ dattet vat nictge
minderten was.Syherberchde dẽ armẽ
ende den pelgrims ende ſy maecte altẽ gra
ten huys onder haren hoghen burch / eñde
Daer ín hilt ſyeen grote menichte ban ſiec⸗
Ben eñ lighinck alle daghe tot hem. Ende
en liet dz niet om die pine van nedercomẽ
eñ opte doen eñ Cp gaf hem haer nootdzuf
beende ſi troeſteſe terghedoechſamheit eñ
al mochte ſi die quade roke niet vᷣdꝛaghen
nochtãs en veronwaerde ſijs niet om Dic
minne gods Die roke banden ſiecken. mer
fy balp beun mit baren hoofdoecke vã ha⸗
ten hoofde. endeleydefe mit baren hande
al enmochten Dit Die ionc wiuen niet ghe⸗
doghen In dat ſelue huys dede ſy voeden
eñ ophouden arme wiuen eñ cleyn kinde
ren eñ Daer Was ſy [oe goedertierẽ teghen
bat [pfc al moeder bieten. Endeals fy int
huys quã lo volchde ſyſe alieats kindere
haer moeder plegẽ / eñ ſy bleuen mit hopẽ
vooꝛ haet ſtaende.mer Ct dede daer houdẽ
vogelkens eñ glaſen vtoelkijns om dz die
kinderẽ daer mede ſpelen ſoudẽ. eñ het gez
uiel Doen ſyopwerts voir indẽ burch Dat
ſy glafen vtoelkijns voirde in harẽ mãtei
eñ ſy ontuielen haer vã eenre hogher roet
Cen nederddaect op Die ſteenẽ eñ nochtans
Co cn Worden (pnietghebroke Sy vande
Die ſiccken eñ hadde fo avote menelidt op
Die on{alige Dat fp naer{telije fochte Waer
fp Woende ef ſy Blochte naergtelijc ende
ginc bziendelijektn bact camerẽ beyde bp
nachte eñ bidaghe. eñ dz en liet (pnict om
Die lanchett Banden Wege noch om moet:
heit eñ li gaf bem haecnootdzuÊten teoct-
4
ke,
9 Van finte Elisabeth. xix.
teſe:eñ hier om ſoudeſi vijfuout loon ont
fanghen dat is vã harer waerdigher vlo⸗
kinghe eñ vandẽ pinen vãden Weghen eñ
vã haer mede doghen eñ van haer vᷣtroel⸗
tingheeñ ban haer gikten. ſy ginc daermẽ
Den armen begroet / want mit inniger her
ten ſoe ginc ſy totter armer luydẽliken / eũ
Die clederẽ Die ſi mit haren hande gemaect
hadde dede ſi ouer Der doder lichamẽ allo
ſeere dat ſyeens haet hooftcleet ont\been
ſchoerde eñ Wantereen avan mans lichaë
in. Soy handelde Die lijcken mit harẽ hãdẽ
eñ bleef tot haer Wtuaert innichlijc ter £
Wasoic haers mäs innichʒ te priten: Wát
al was hi feet onledich mit becl dinghen /
nochtãs ſo Was hiin gods dienſte. eft om
dat hitot duſdanighẽ dingẽ niet en moch:
te verſtaen to gaf bi ſynen wiue macht dz
(ijt aldoen mochte dzgods eer Was ſo dat
tet hem tween comen mochteter Calicheit
ban harer stelen. Om dat linte clizabet be
geerde D3 haer mä lijn Wapenen tot gods
cer beſighẽ Coude/ Co viet fp hẽ Calichlijcké
eñ brochtẽ daer toe dat hi ten heilighẽ lan⸗
De Wert bare ſoude.eñ Doe dye lantgraue
Die Waerdighe prince ten beplighen lande
waert voir / Díe bol Was vã geloue eñ in⸗
nicheden:lo gaf hi gode ſynẽ geeſt tot een⸗
der glorioſer vꝛucht vã ſynen Wercken eñ
aldus wert elizabet wedue mit groter in⸗
nicheyt om dat ſy beiaghẽ ſoude den loon
vãden weduwẽ dat tleitichuout is als eẽ
die tien gheboden houdet mittẽ ſeuẽ werc
Ben derontkermherticheit. Eñ doemẽ ver
Nam dat haer man doot Was ſoe Weet fp
oncerlijc verdzeuen vã Comighe vã haers
mans maghẽ als een die (ijn goct geſtroyt
eit ghequiũ hade ontamelijc Pmodatbt
delen exempel haer gedoechtacmbheit Cou-
de Worden openbaer / eñ om dat (parmoe
De ſoude hebbendat fi (cer langhe begeert
hadde.eñ doetnacht ghewordẽ was alſo
ghinc ſy ligghen ineen ſchuer eñ Ci dantte
gode feet. Eñter mettẽ tijt ghinc tp tot die
8
minder brocderen ende bat hem Dat ſy go
de dancten van haet moynilſe ende Dat (p
ſinghen ſoudẽte deumlaudamus. eit Des
anderẽ daechs ſo hietmenle gaen in haers
vyants huys mit haer kinderẽ Ende men
wijſde haer een nauwe ſtadt om in te Wo
nẽ. ende doc haer waert eñ haer Waerdin
he veel zwaerheden deden lo liet lydatge
Cin achter ende ſeyde. Ick ſoude alte gaer
he eenighe goede beuelen vonde icle. Aoe
keerde [ivan node Weer tot haren lande
ende ſy fende haer kinderẽopte voedenin
veel ſteden.Eñ doe fy daer Door eenẽ nau
Wen Wech daer veel modðslach ouer ſte⸗
hen ghinck eens out Wijf quam Die Cp veel
goets ghedaen hadde ende ſyhaer niet tus
men en Wilde / ſo biel (inte elizabeth in die
modder:ende Doe ſtont pop end vaechde
mit bliCcappen haer clederen. Bier na had
De cenn abdiſſe die haer moye Was altẽ gro
ten mede dogẽ op hact armoede eñ fi voir⸗
Dele tott biſſcop vã banCberghehartoemn
eñ hiontkincle eerlijc eñ dochte D3 bite We
ber totter echt{cap gheuë woilde. Boen dz
die ghene Die mit haer Cuuerhz geloeft had
Den hoorde eñ ſi hẽ leluẽ daer oin quelden
mit Weenẽ / fo ſeiden ſijt eltzabeth ende ſy
Btroeſteſe eñ ſeide. Icbetrouwe in onſen
bete om Wiens wilſe ick ſuuerheit beloelt
hebbe dz himijn meeninghe behoeden Cal
eñ bi ſal alle mẽſchelikẽ raet te niet maken
en wilt mi minẽ oem een anð echtlcap ge⸗
uẽ ic en ſal hẽ nemermeer conſent gheuen
eñ (ch lalt hem ontlegghẽ ende weygherẽ
daericcan 4 en mocht icgheen
lins ontgaen ſo ſoude ick lieuer mijn noſe
of ſnydẽ op dat ick eleke man vᷣonwaerdẽ
ſoude. Eñ doe ſytegẽ harẽ wille gebrocht
was om haer oems gebot tet burcht ſo de
De hiſe daer wonen tot dz bile yemant tee
echtẽ gheuen foude. Eñ doe ly haer ſuuer
heit daer al weenende gode beual / Giet foe
brochtmen haer mans ghebeente alto öfe
heere wilde vã ouer DIE zee: ende daet om
*
ga Uan (inte Elizabeth.
dedele diebiſſcop Wever halen / omdat ſy
haermäsghebeentcte ghemoete varẽ ſou
De innichlick. Aldus ontkincſe metten biſ⸗
ſchopmit eenre eerlamer pꝛoceſſien haers
mans ghebeente eñ ſy keerde haet tot onz
len here wert eñ ſeide. Bere ick dancke dy
dattu my vertroeſt hebſte mit Die ghebeen
ten mijns lieuen mans here Du Weeefte al
Watt dat himyminde ende ic hem om die
minne ban Dt Co derkde ier gaerne eñ tc len
den te hulpe int heilighe lant. eñ al waert
mighenoechlijc mit hẽ te leuen ia mit lulc
ker voerwaerde dat ick arm biddẽ moch⸗
te:nochtans ſo riepic tot v oerconde Dat ie
teghẽ dinẽ wille nieten ſoude Willen tẽle
uen weð brenghen noch verloſſen om enẽ
penninck. wãt hem de mi beucle tc dijn
te gracien.Ende om Dat linte elizabet niet
verlieſen en ſoude dye hondertuoudighe
vruecht diemen gheeft die volmaecteluck
houden tghebot vander euangelien dat is
den ghenen die vãder luchter kyden tot on
lalicheden ouer gaen ter techter ſydẽ van⸗
der glorien So dede ſy religioes abijt aen
dat Waren grile clederẽ die detmoedicheñ
onbehaghelic waren.eñ ſi hilt ewelijt na
haers mans doot ſuuerheit eñ bolmaccte
ghehoorſaemheit eñ begreep Willighe ar⸗
moede. haer abijt Was lo onwaerdich dz
Ey droech enen geiten mantel dte ghelangt
Wasmitlaken ban ander verwẽ. Doc
haet Vader die coninc vã ongarien hoorde
dat lijn dochter tergroter atmoeden ghe⸗
comen was / Coe fende hieen grauinne tot
hacr om dat [ile tot haers baders läde We
der bꝛenghen ſoude. Eñ doe ſyſe ín dic ar:
me clederen litten ſach eñ life Cach oetmoe
delike ſitten ſpinnen:lo vicp fp ban ſcaem
ten eñ vã wonder eñ ſeyde. Nye en ſach⸗
men conincx dochter ín aldus armen habi
te / noch mer cn lachle nye Wolle ſpinnen.
Eñ Doen ſyhaer ſtercklijc aẽſpꝛac Dat (ite
lande Wed keren ſoude Coen Wilde ſy des
MeLDOE Maer ft hadde lieuerin armoedẽ
witten armẽ te bliuẽ dã in vijcheden te We
Een mittẽ riken om dz alhaer heete in gode
gaen loude / eñ dat haer in innichedẽ geen
binder hebbẽ en loude. Eñ ſy batonſen lie
uen here iheſum criſtũ dat hi haer gheuen
Wilde vᷣlmadeniſſe vã allen aertſchen din
ghen:eñ datti wt haer herte nemen Wilde
Die minne vã harẽ kinderen eñ dat hi haer
gheuẽ Wilde volſtãt teghẽ alte ſcãde eñla
ſter. Eñ doe fp haet bedinghe gedaen had
De ſo ſeyde onſe here Dijn bedinghe ts ver⸗
boosten Cy leide harẽ iócWbiuê. Ons here
beeft mijn bedinghe gehoort. Wát ic reke⸗
ne alle aertſche goedẽ niet beter dã mis eñ
ic en achte niet meer vã minẽ kinderẽ / dan
van minẽ ander euẽ kerſtẽ. eñ ic en acht nʒ
datmẽ myſcãde eñ laſter doet eñ my dũct
dat ic anders niet en minne dan god. Enð
meeſter coenraet beual haer dicke dz haer
zwaer eñ teghẽ was ende hi dede vã haer
gaen die Lí ſcheen lef te hebben Ha ſo dz bt
ban haer ſcheide twe iõckrouwWẽ dic hac
alte ghetrouwe Waren. Pit dede deſe goe
DE Man om Dat ſyharen Ville becken ſdu⸗
dc.eñ Dat ſy al haer begeertẽ te gode Wert
keren ſoude eñ om Dat geen vã baten tone
wiuẽ haer ſloude doen ghedenckẽ haer eet
(ter glozien, In alten delen Co bant bite be
veet eñ ghehoorſaem eñ ſy Was gettadich
mitter herten inghehoorſaemhedẽ. Ende
daerõ hadde ſi Die ſchone ſeghe vã gehoor
Cambede. Wát ſi ſeide.Otic õ gods Wille
aldus Gtlie ené ftecffelikE mẽſche hoe ſeer
bẽ ic dan ſculdichte ontlien DE hemelſchen
vechter, eñ daer om Willick meeſter coen⸗
raet Dic avm is eñ cen bꝛootbidder gehoor
ſaemheit doẽ / eñ niet eenẽ rikẽ biſſcopom
dat ic ba int doen wille alle oerſake vã tut
lijcke troeſtinghe. Dp een tijt doe ſy in een
nône cloeſterquãom die bede vã heluden
cer [poetloÊ hadde vã baren meetter Code:
dehple fo fect Aaen datmẽ ouer drie Wekt
Die litteykenẽ vandẽ laghe cach Want (p
leyde tot haven ionc wiuen om haer ende
¶ Jan linte Elisabet.
dye te troeſtẽ ghelijck dattet gras bedzuct
Wot als die bloet dacrouer loept / eñ alſo
dat Waſt als díe vloet mindert.Alſo ſullẽ
Wyons oec onderhoudẽ als õs liden ouer
coemt / eñ als dat lidẽ wech gaet Lo Cullen
wions vðheffen te gode waert mit geeſte⸗
liker blilſcap. Sy Was oec oetmocdich D3
ſyniet ghedoghẽ en Wilde datle haer ionc
wiuẽ hieten iockrouwe oft brouwde. met
dat ſy ſimpelikẽ ſpꝛekẽ ſoudẽ tot haer dat
beualfy hem alfoe Die meere totten minſtẽ
fpzcké.(p Wicfch die ſcotelen eñ dat ander
reeſcap band cokẽ / cfr om dat haer iõcwi
wen niet Gbiedenen ſoudẽ ſo ſende Lijs an
ders Waerteñ ſeide. Had tc een anð leuen
gheuõdẽ dz onwaerdiger hadde geweeſt
dã ditic ſout ghecoſen hebben. Eñ om dz
fp met marien dat beſte deel beſittẽ wilde
ſo Was ſy ſtadelijc in beſcouwinge. ende
daer in hadde ſyſonðlinghe gracie vã tra⸗
neneñ bemelfche vilioenẽ te ſien eñ in an⸗
der ludẽ te õwarmẽ in gods minne Ende
Doe ſi alð blijſte ſcheen dã weende li ſoete
tranẽ vã innichedẽ ſo dattet ſceen dz haer
Die tranẽ wtẽ oghẽ liepẽ als Wteẽ fontey⸗
ne lo Dat ſyal wenende blide ſcheen. eñſt
en micte niet op Die leeltcheit die haer ban
ben weenẽ quã mer (lede. Bie ſeggẽ dat
Dat aenſicht vãden weenẽleelict ſi laſterẽ
onlen here / wãt ſy gheuẽ mit bliſcap õſen
bere Dat li hebben. Si lach oee dicwile ín
haer beſcouwingheeñ in haer ghebede he
mellche vilionẽ. Op een vaſtẽ doe (ín die
Kercke Was fo blecf ſy haer ogẽ houdende
opten Outactals of ſy daer ſelue god geſiẽ
hadde / eñ een langhe tijt Wort ſydaet ber
MACE mit godliken troott Ende doe ſy vã
daer Wei ghecomen Wase fi vã amach
ticheit haet hoett liet valiẽ in cen töcXbijfs
ſchooteñ ſyhaeroghen ophaerthaddetẽ
hemel door eẽ veynlier ſyẽde ſo werthaer
aenlicht (o claet et ſo biide dz ſy feet Watt
lachende daer nae.Eñ doc ſi lãge in dít bi
(oen Gblijthadde lo Were Cp wenẽde. eñ
xx.
Doe fp weder haer oghẽ toe loeck / fo Wort
ſy weð Werende. Ll aldus lo bleet ſi tot
cõpleet tijt in deſen godliken viſione. end
doeſy lãghe geſweghen hadde eñ niet en
ſprac / ten laetſtẽ woꝛt Cp ſpꝛekende eñ ſey
De lo? Heete mijn du wilſte mit mt Wez
len eñ teanit dp: eñ ick cn wil nämermece
bã dygeſcheidẽ wordẽ. Daer na doe haer
ionckrouwẽ vraechdẽ eñ baden dat ſi om
gods eer ende haer levinghe Wilde ſegghẽ
Wat fp ghefien hadde. Hin hait eendrach
ticheit fo ſeyde ſi hẽ. Ic Lach den hemel ôte
daen eñ iheſum goedertierlijc hem tot my
Waert neyghẽdereñ hi toende mi lijn vriẽ
delijck aentichte:; Eñ om dat ick hem ſach
fo Wozt ick mit ontallike bliCcap beuaen.
mer als himi ontginc Co Worde tek leer be
droekt eñ hemm ontfermde mijns eñ hy ver
blide my weder ende vtoende mt Lijn aen
lichte wederende leide Milſtu wit mi We
len ſo lal ick mit di welen eñ ck ant woer
De hé Dat ghi mihoordet ſcgghen. Eñ doe
mẽ haer bat dat ſiſeggẽ ſoude dat viſioen
dat ſy voerden outaer ſach ſo ant woerde
fi, Dat ic daer lach en behoort mynz voert
te ſeggẽ. mer íe Was dair nochtãs in alten
grote bliſcap eñ ic lach gods Wond. Haer
bedinghe Was dicke fo heet Dat Die ander
Daer mede õtſtekẽ woꝛdẽ Si tiep tot haiv
een iõgeline Die (eer waerlijck leefde eñ ſi
leide hẽ. Icſie datſtu alte ontamelike leef
fte als du dinẽ ſcepper Dient ſoudeſte WOI
ſtu dat ic oſen here ouer Dy bidde:eñ hike?
De Jaic / eñ des bidde ie v ſere.Eñ doc ſe
hacrte bedinge gat eñ Cp gedachte dz hoer
Die iõgelinc gebedẽ hadde dz ſyouer hẽ ba
de eñ kylijn bedinghe dede / fo riep DIe ion
ghelinc mit hogher emmen. O vrou We
houdt op vã uwᷣe bedinghe hout op / ende
doe fp noch naerſteliker bat ſo riep Die on:
ghelinc dec naerſtigher eñ ſeide. Urouwe
bout op Wát ic Wozde amachtich eñ vᷣbar
ne al / Want hi Was alfoe ontſteken dat al
ſijn lichaẽ ontſette ende zweetede. Eñ hy
gf Wan tinte Elisabet).
Warp fijn handen hier eñ dacvof hi al ver
doet hadde geweeſt / lo dat lommige tot
hẽ liepen eñ hildẽ eñ vondẽ alle ſijn leden
nat vã zweeten cf ſy en mochtẽ lijn hette
aen haer hãden niet gedoghen eñ hi viep ic
ðlbarne al. Eñ doe ſinte elizabet ophilt vã
bedẽ foe vᷣginckhẽ ſijn hette ende doe quã
hitot hẽ ſcluen eñ Wort een minre broed.
Deſc hette vᷣtoende die grote hette die ſiin
bedingẽ hadde Die Co groot Was dz ſicenẽ
coudedede vᷣbarnẽ:Wãt Die iõghelinc Die
ghewoen Was ter vleyſchelichtit eñ noch
nzabel en was ter geeſtelicheit hien moch
te dit niet Vdꝛaghen.ſyen liet oec niet ach⸗
ter marien ledicheit in te ſcu wẽ voo dz fp
ten hoechſtẽ was vã volmaectẽ leuẽ:ende
ſi hilt oecmatien ambacht alſo voerſcit is
indẽ ſeuẽ wercken d õtkermherticheit. eñ
nadien dzſygheeſtelijc abijt hadde aẽghe
nomẽ ſo dede fp Die ſeuẽ werckẽ ð õtferm
herticheit. want ſy hadde van duarie DIJF
honðt marcke / daer of gaf tteen deel Dé at
menꝛrendemit een deel lo ſtichte ſy datgro
te hoſpitaelte maerput.Ende hicrõ ſcydẽ
alle die luden Dat ſi was ouerdadichende
quiſtẽde eñ ſyhietẽſe alſot.eñ õ dat ſy con
Ecalleonvecht goeðtierlick vᷣdꝛagẽ daerõ
Bðwetẽlyhaer alle leer dat fp haeftelijc ha
ren man ðvᷣghetẽhadde die dus vᷣblide nae
Dien dat ſi dat hoſpitael geſticht hadde / ſo
diende Lp oetmoedelijc daer in als een oet:
moedich wijt / wãt ſy diende DE armẽ Coe
naerltelijc Dat ſyſe bade ende ſy leidele op
haer bedde ſo dz ſymit bliſcappẽ tot haten
ioncwiue ſcide. Hoe Wel is ós gefchiet dz
wionſen here aldus baden moghẽ eñ leg
gẽ. ende fy Was Lo oetmoedich inð armer
dienſt dat ly een kint mit enẽ oge ende dat
ſcurft was openẽ nacht dꝛoech Cel weruẽ
totter ſtillen in harẽ armẽ ende ſy waſſche
de gaerne díe clederẽ. Dy Walteoeck dic⸗
wilen een wijk Die ſcer lazarꝰ waseñ lep
dele ophaerbedde ende veechde haer zwe
ren ENDE verbantle eñ lalkdele mit ſaluen
ende ſy corte hoer haet naghelen aen haer
voet eñ õtſcoideſe ende ſybꝛochte Die (ice
ken dat ſy hem biechté eñ monighẽ oude
efteernout Wijk dye des niet doẽ en Wilde
Dede ſyſlaen ter Wilen dat ſijt Dede. Ende
als ſyden armen niet en diende Lo ſpan ſy
Wolle die haer gheſent was wt een cloeſ⸗
tereñ Dat Lí daer mede vᷣdienẽ mochte gaf
ſydenarmẽ En doe ſy langhetijt die vijf
hondert marcke die ſy van duarien hadde
den armẽ ghedeelt / ende als ſyalle Die ar⸗
me gheſcict hadde elck tot ſijnre ſtat õ dz
ſy hem dienẽ ſoude. Ende hiet om ſette ſy
ecnen Wet fo Wie ſijn ſtat wandelde tot
ter armer achterdeel Dat {ple Wed ontfan
ghen ſoude datmen hoer haer cort ſoude.
eñ het waseen ionckrouwe die vadegun-
de hiet Die alte ſchonẽ haer hadde / eñ fpcn
quam daer nict om dz ſyaelmiſſen ontEan
ghẽ wilde / maerom dz ſy bande Coude eẽ
van hare liecke luſter. Eñ doemenſe boor
ſinte elisabeth brochtealseen Die et ghe
broken hadde / ſo dede ſi al hoer haet cortẽ
al Weerde ſyhaer ſeere al wenende. Ende
doe ſommich die daer ontrent ſtonden ſey
den dat ſy ontſculdich was / ſoe ſeyde ſin⸗
teelizabeth. Sy en fal boert aen niet mo⸗
ghen mit fo beel haerstendante gaë noch
daet mede vdelheit doen Eñ ſinte elizabet
vracchde dele maecht oft ſynoch enich la⸗
lich opſet hadde vã leuen / ſoe antwoerde
ſi dat ſi ouerlanck gheeſtelijck abijt ſoude
ontfangben hebben en hadde ſyhoer haer
Co ſeer niet ghemint. Ende Linte elizabeth
leyde / mi is lieuer datſtu Dijn haer Blozen
hebſte dan dat mijn ſoen keyſer ware. eñ
te hant (odede deſe maecht dat gheeltelijt
abijt aen ent leefde heylichlijc mit Cinteelt
zabeth in dat gaſthuys Poe een arm Wijk
een dochter ghebaert hadde / ſoe hiek linte
elisabeth Die dochter Wter vonten eñ (ide
Det hieten nae haer elizabeth: eñ ſygaf Die
moed haer nootdzuft eñ fp Cncct Die mou-
We vã hact iõc Wijks pelle om dz kindekẽ
dan ſinte Elizabeth.
Dat ſyſinte eltzabets Wtuaert dede. Daet
daer inte windẽeñ ſi gaf haers Celfs cou⸗
fen. Eñ na dꝛie Weken fo vloech dat Wijk
eñ haer man eñ lieten daer dat kint. ende
Doe ſinteelizabet geſeit Was fo gaf ſi hair
te bedinghe eñ die mã eñ dz wijken moch
ten niet verd gaen / ende li quamẽ van no
De Wed tot hair ende baden ðᷣgiſfeniſſe eñ
beriſpteſe vã harer ondanckelicheit alſoet
recht was:ende ſy leuerde hẽ haet kint te
voedẽ eñ gat haer nootdꝛufte.Doe die tijt
naecte dz onſe here lijn lieue vꝛiẽ dinne vã
deſer Werelt halen wilde ſo Dat ſy Die dat
aertſche rijc vᷣimaet hande Winnen oude
Dat hemelrijck. eñ doe ſy ſieck lach vãden
corts eñ fp haer aenſichtter wantwert ge
keert hadde ſo hoordẽ die ghene die õ haer
ſtondẽ dat fy ſanck alt ſoetẽ melodie. Bit
Boe ſyhaer vꝛaechde wat dat Was: fo ãt⸗
woerde ſy. dat tuſſchẽ haer eñ Die wãt lat
een vogelkijn dat ſoetelijck ſanck ende dz
dede my oecſingẽ. eñ in haer ſiecheit was
fp altoos blide ende ſy en lict niet achter te
beden optẽlaeſten dach Loor haer doot fet
De ſihem.Mat (oudidoenof Die duueltot
vquame.endenaeen luttel {o vicp Ep lude
en gaf den Duueloerlof eñ ſeide Drie Wer⸗
ue. Alte eñ daer na ſeyde yhem diet die
middernacht naect daer chriſtus in wilde
gheborẽ Worden / ende doe hi in diecribbe
Was gheleit eñ doe dic bre naecte dz Ci ſter
uen ſoudeſo ſeide ſy. 2% fo naect Den tijt
Dat dye almachtige god ſijnre vꝛiendinne
liele ter hemelſcher bꝛulokt roepẽ ſal Pact
eenlutteltijts Int iaer ons heren. M.
twee hondert ende xxvi. loe natt fy. oc
je lichaem bier daghen hadde gheleghe
onbegrauennochtans en ſiãcket niet / mer
daer quãſoeten roke Wt diete alle vinaec
te als OËt vanſdetencrude hadde geweeũ
Doe ſachme dat veeicieyn bogelkens ber
gaðdẽ op DIe kercke eñ nyemanten hadde
ãllulcke ghelien eñ ly longhẽ Cocteltkeet
fp gauẽ loſchone manier vã ſange dattet
alle die ludẽ Wond haddẽ om dattet ſceen
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
xxi.
was oec een groot geroep vãden armẽ eñ
grote innicheit vãdẽ volcke lo dat loinmi⸗
ghe hoer haer wtẽ hoekde toghẽ / eñ ander
ſchoerde haer clederẽ aẽ ſtuckẽ / eñ dit hil⸗
dẽ ſiouergrotereliquiẽ.eñ doe haer lichaẽ
geleit was inden graue Lo vloyde oly wt
In ſinte eltzabets doot Lo Mort openbaer
hoeheilich ſy was eñ dz indẽ ſanghe vãdẽ
vogelkens ef Dat ſy DE duuel vᷣdꝛeef wãt
dat vogelkijn dz tuſſchẽ hoer eñ die want
lat eñ Co ſoetelijkẽ ſanc / dattet haer dwãc
te ſinghẽ dat wanẽ Wi dattet haer enghel
Was die haer gegheuẽ wastot enẽ behoe⸗
Der die haer Die eWelike bliſcap boetſcap⸗
te. Want gelijcdat ſomtijt dẽ quadẽ Wort -
gheopêbactt boor haer doot haere welike
ðdomenilſſe tot harer chäden. Allo Wort
oec ſomtijt DE goede geopẽbaert haer cot
ghe behoudenilſe tot haren trooſte Eñ díe
lane die ſi ſanc dat was die grote blijſcap
Die ltõtinc ín deleropenbatinge mit loetẽ
ſteminẽ ſinghende. Pte duuel pleech oeck
te comen totten heilighen als ſy ſteruẽom
te helpen ot hi pet acnhebeuct: mer ou d
by gheen vecht en hadde aen ſinte elisabet
Coc vloech hymit leeliken ocrloue Hier bp
machmẽ verltaen hoe heylich dat fp Was
daer Die Duuel vã vreelen oF vloech eñ die
engel Die ewige bliſcap boetfcapte. Bet is
oec opẽbaer hoe ſuuer D3 Cp was eñ dat õ
die loete roke Die Wot haerlichaẽ quã wãt
om dz ſy haer lichaẽ hilt ín haer leuẽ in al:
ve luuerhedẽ daer om roeck Cp welin harẽ
doot. ¶ Tẽ derdẽ is opẽbaer ban hoegro
ter waerdichz dz Ci Was eñ dz bidẽ vogel⸗
kens lange. Wãt die vogelkẽs diemẽ lach
ſpelẽ eñ ſingẽ bouẽ op diekerke wi Wang
dattet engelẽ warẽ die vã godegelent wa
ten dat ſi haer ſiele indẽ hemel varẽ ſoudẽ
eñ dat ſy harẽ lichame cer doen loudẽ mit
hemeiſcher vꝛuechden. Allototten quadẽ
coemt eer grote menichte vã duuelen / om
Dat ſyſe met anxte tormenten Cullen: ende
haet (iele ter heltë Waert Boere. Aldꝰ coẽt
tot den goedẽ als ſy ſteruẽ eẽ menichte vã
engelẽ om dz ſile ſterckẽ ſellẽ eñ hoer ſyele
indẽ hemel voerẽ ¶ TE vierdẽ tsopẽbaer
hoe õtlermich eñ hoe goeðtierẽ li was. eñ
om dz die olie wt hare lichaẽ vloyde / wãt
ſy was alhaer leuẽ doer ín Die werckẽ der
õtfermherticheit Omit hoe groter mildic
heit was harẽgeeſt in õtkermherticheden
wiens lichaem vloyde ende Wert met olp
daer ſy diep ín Die aerde lach. ¶ CE bijt-
ſtẽ is opẽbaer hoe machtich D3 ly boor go-
de was eñ vãhoe groter vᷣdientẽ. Eñ dat
hi veel miraculen die ſi dede / Wãt ſint dat
Cp ſtarkheeft god õ harẽ ille veel mira⸗
culẽgedaen.vãdẽ welcken ſommich hier
na beſcreuẽ ſtaen eñ Die and hebbẽ wi ge⸗
latẽõ coꝛtheit bille. ¶ Exepel.
¶ Int lant vã ſaſſen in eẽ cloeſter int biſ⸗
dom van hiſtien / ſo was een monic vand
graWer oerdẽ die henrick hiet / eũ hy Was
ſo ſieck eñ hadde ſo groten noot dat hi alle
Dic vᷣſtoerde Die bp he Wateninet grotẽge
voepe.eftop cené nacht ſo opêbaerde hem
eeneerlſaem vꝛouwe dye Witte clederẽ ac
hadde eñ ſeide. wilde hi gheneſen Weten
dz hi hẽ beloefde tot ſinte eltzabeth. eñ des
anderẽ nachts ſo opẽbaerde ſy hẽoec ende
riet hẽ dit ſelue Eñ om dat die abt enð die
pꝛioꝛ daer niet enn warẽ ſo beloefde ſi haet:
Des ond pꝛioers rade. eñ optẽ derdẽnacht
fo opẽbaerde ſihẽeũ maecte eẽcruce ouer
hẽ ende hi wertte hatsghenelen. ende doe
die abten DIE pꝛioꝛquamẽ eñ dit ghehooꝛt
haddẽ Co Worde lyp ſeer vðwõdert. mer hes
begötte te twikelen of hp ſculdich Waste
voldoen dz hibeloett hande 5 dz geen mo
nick belouẽ mach fond lijn ouerlle Eñ die
prior ſeyde daer toe Dat Die moniken dicke
aldus wordẽ vãden duuel bedzogen ond
Dic ghedaente vã Wel doẽ / eñ datmẽ Daer
om delen monickraden ſoude dat hy lijn
ongheſtadighe hert valk maken oude mz
biechten:endeoptenachtdacr na lo open:
af Wan tinte Elisabeth.
baerde hem Die ſelue bꝛouwe die he te vo⸗
ren openbaerde eñ ſeyde. du ſulſte altoes
ſieck welen tot datſtu Dijn belofte voldaẽ
hebſte. ende te hant qnam Dele ſelue ſiecte
weð ende pinichdẽ ſo als ſyte voren dede
Poe Dit Die abt hoorde ſo gaf bi hẽ te hant
oetlof eft hibiet hẽ was gheuẽ om eẽ beel⸗
de te makke ende hi Wert ghenelen eñ vol⸗
dede dat hibeloeft hadde ende daer na en
ghedoechde hi niet meer ban dier ſiecten.
¶ Het was eẽ maecht ¶ Exempel.
díe benigna hiet ende ſy eyſchue drincken
van hareniõcWiue ende ſi gaf haet drinc
ken ende ſeide. Neemt Die duuelmoet ght
drinckẽ / eñũ die maget dochte dz Door haer
kele ghinc eenẽ barnendẽ brant / eñ ſy riep
datſydaerof grote pine inden hals doech
de eñ te hant begõſte haer buyckte ʒwellẽ
als eẽ tonne eñ haer dochte dat indẽ buye
een dinck liep ende ſi was al te onbandich
ende leyde lotte veden eft men waende dz
Cp befeten Was mittẽ duuel. In duſdani⸗
ghen ſtaet bleekſytwee iaer eñ Doe leyde⸗
menle tot finteelizabets graue ende daer
dedemen belofte ouer haer eñ als ſigeleyt
Wasop haer tombe ſo Wwoꝛt fy daer in on:
machte eñ Doe ſy Daer haer ghegeuen had
De op De tombe eẽ luttel broots te eten eñ
een luttel wiwater te drinckẽ Lo ſtont ſite
hants gelontop daer Cijt alle ſagẽ / eñ des
vWõderden ſy. ¶ Exẽpel.
¶ Het was een man int bios vã vtrecht
bie gheerijt hiet ende hi hadde lijn cen hãt
al crepel ende hp verlocht linte eltzabeths
graf twee weruen eft hyen Wert nietghe
nelen / eñ derdewerkðlocht bijt mit finen
wiue mit groter innichedẽ. Ei doe ht dev
waert ginc loquã hete ghemoete een eet⸗
laem out maneñ hygruetẽ.eñ doe vraech
be waen highecomen was / eñ hi leide bá
maerput daer ſinte eltzabeths lichaẽ tut:
Ende daer GOD veel miraculen doet. Ende
Boe he dele mä lijn liecheit leide ſo hief Die
oude man lijn häden op eñ leghẽde hẽ eñ
¶ Van linte Elizabeth.
ſeide. Gant ſekerlijc Wat du ſulſte ghene
ſenop datſtu dijn crancke hãt ſteecſte ten
hoofde van haren graue ond den ſteen eñ
ſo dattuſe dieper in ſteecſte ſo du eer ghene
fen ſulſte.eñ dan ſulſte nicolaeus gedenc⸗
kendatbigelíjc is in miraculẽ te doen als
ſinte elizabeth. En hi Cepde hẽnoch dat ſy
onWijs Ware Dye te hät wech ginghẽ als
ſy hoer offerhande gegheuẽ hadde om dat
hein dẽ heilighen ghenoechlijck Waer dat
mẽ bi hẽ duerde alſmẽ hulpe al he begeer⸗
de / ende te hät ſo ontuoir he Die oude man
eñ pen ſagens nietmeer. eñ ſi haddẽ des
groot Wond eñ ginghẽ derwert om dat Ct
ghewarige hope haddẽ dz hi genelen ſou⸗
De Eñ die mã (rack lijn hãt onder den ſteẽ
foe hem die oude man gheſeit hadde eñ hy
tocchſe Wed Wot al ghenelen. ¶ Exẽpel
et was een man die human hiet int
bil dom vãcoelen dye geuanghẽ lach in eẽ
kercker eñ higak hẽ alte gode Waert eñ ht
aenriep ín ſijnre hulpen ſinte elisabeth eñ
meeſter coenraet / eñ optennacht daer nae
Co openbaerde ſyhẽ beydẽmit grote lichte
enlaetſtẽ gafmẽop hẽſentencie eñ men
hinckẽ ende mẽ lietẽ cen mile weechs ver⸗
te hangẽ aen diegalge.Eñ die rechter gaf
ſynẽ vader eñ moed oerlok dat Cp hé of De
den eñ groeuen/ eñ Doe ſijn graf gemaect
Was eñ doe hẽſijn vader eñ ſijn moed of
gedaen hadde lo begötten Cp linte clizabet
te biddẽ:eñ ſiet daer ſijt alle ſagẽ eñ BWO
derdẽ ſo vꝛꝛees Dele die daer doot Was.
et waseen ſcolier die ¶ Exxẽpel.
onicaert hiet eñ doe hp alte naerſtich was
Om te viſſchẽ ſo biel hitn eẽriuiere: eñ doe
hidactläge in gelegẽ hadde eñ Gijn lichaë
Wot ghetogẽ was Co vãtmen hẽ aloe cout
ef (ond lijt datmẽ geenteykẽ vã ue in he
en vãt. Pot aenriepmẽ daer linte elisabet
eñ díe DODE ſtõt opgelont. ¶ Exempel.
cn kint DAL Date taer out Was eñ cen
hait / dat gchietẽ Was huge Boe dele doot
was eñ ſnlichaẽ cout eñ ſtijt hadde ghe
xxii.
weeſt bier milen Weechs lanc / Co aenriep
ſijn moed mit alre innicheyt ſinteeltzabet
ef dat kint woꝛt Wed leuẽde. ¶ Exẽpei.
¶ Het wascen kint vã vier iatẽ gheuallẽ
ín cené put eñ dair quam een om Water te
ſceppẽ ende vãt daer tkint vᷣdꝛõckẽ eñ bp
toocht doot wtinit pinen / eñ aen dat kint
Waren alle die teykenen die die Doden ple
ghẽ te hebben Eñ men beloefde linte eltza
beth beloft op dz ſijt ðõweckẽ ſoude ende
te hãt wortet Wedleutde. ¶ Æxxẽpel.
Bet was een man die krederijc hiet die
zwemmẽ conſte.doe bi int Water bade eñ
hieenen armen man beſpottede Dien ſinte
eltzabeth ſijn licht weder ghegheuen had
de ende hi hem onwaerdelijken water in
lijn aenticht warp:ſoe Wort die arme mẽ
ſche gram ende leide. Sice heilige vꝛouwe
die my ghenefen heeft / dye moet my ouer
dy Wacken foe datſtu nẽmermeer hiet Wot
omeen mogheſt ſonder doot. ende doe ht
Des bloeckt niet en achte ende by int twã⸗
tet begonſte te zwemmen Co verloeshpal
lijn cracht eñ hi en mochte hemſeluen niet
meer helpẽ mer hi vlanc als enẽ ſteen. Pa
langẽ tijt ſo ſochtmẽ eñ mẽ toech hẽ wten
Water doot. eñ doeme ſeer beweende ſoe
begõſtẽ ſommige vã ſinẽmagẽ ſinte eliza
bet ouer hẽ te biddẽ eñ Doc woꝛt bi weder
leuẽde eñ Hötgbefontop. ¶ Exxẽpel
¶ Het Was een man dic ian biet Die wort
ſonder ſcult gheuãgẽ mit eenẽ diekeñ ghe
wijſt datmẽ hangẽ ſoude / eñ hi hat al dye
luden Dat ſi (inte elizabeth ouer hẽ bidden
ſoudẽ dat ſi hẽ helpe moeſte alſohi vᷣdient
hadde. Eñ doe higehãghẽ was fo hoorde
bi van bouen een ũeine die ſeide. Hebt be⸗
trouwen ín linte eltzabeth / ende ou lulſte
verloſt wordẽende te hant brack LJW feel
ende hi viel ofnochtans cn qucttte hi hem
niet / mer Die ander bleef hanghẽde. noch⸗
tans ſchoerde een nyeu hemde Dat hp aen
hadde ende ht wort verblijt en ſeide Sin
te eltzabeth heelt iny verloſt. ende ſyheelt
¶ Gan inte Elisabet.
my doen vallen opeen ſacht bedde. Ende
“Doe ſommighe ſeidẽ datmẽ hem noch han
gen loude loſeide die vechter. die god ver⸗
loſt heeft die en (alicntet Wed latẽ hãgen.
Chet was een cõuaers in ¶ Erépel.
€€ cloeſter Die geeſtelic Was Die ſijn vleys
ſo vnederde dat hitwintich iaer een pãſer
droech naeſt ſynẽ liue eñ by plach op hout
of op ſteenẽ te legghẽ.Doe deſe man ín Die
molen was ſoe begreep mit ongheual ſijn
hãt die molenſteen eñ verperſtele fo dz hy
daer lijn belet vleyſch eft lenẽ ín beide Cp
den of Waecf totté beene lo Dattet feeen dz
het al ontween geſtotẽ Was ín eẽ moꝛtier
eñ hi was daer ín ſo (eer ghepijnt dzhi bat
datmẽ hẽſijn hätof loeghe Eñ doe hi ſta
delic ſinte elizabet ĩ ſijnre hulpẽ aẽriep dic
in haer leuẽ herde vriẽdelkkẽ had geweeſt
Ap eenẽ nacht fo opẽbaerde (í hẽ eñ ſeide
willſtu ghenelen Wefen. doe hi ãͤt woerde
Ja ic.ſo ná fi (ijn bant eñ ghenas dic ſenẽ
eñ ðgaderde Dic beenẽ eñ lep weder dat
vleys op ín beydẽ ſidẽ eñ maectẽ al geſont
eñ des moꝛghẽs vãt hihẽ algheſont eñ hy
toende al lijncõuent dat alſijn hant gene⸗
ſen was. ¶ Exẽpel. |
¶ Het was cen kint de blint geborẽ Was
Ende het Wort ſyende ouermits ſinte elisa
beths ghebede. Het was oeck een maecht
Die beatris hiet dye lange tijt veel ſiechedẽ
gehadt hadde. eñ tenlact{té doe vꝛees an
haer lijf boor eñ achter eẽ houel eñ ky ginc
nederwert bockẽde met al haer lichaẽ ſoe
pat ſy haer gheenlins op rechtẽ cnmochte
eñ haet moed droechſe in een mãde tot fin
tcelizabeths graue eñ ſi bleuẽ daer tien da
ghẽ eñ (pen woꝛt niet ghencten ende haer
moeder Wort gram eñ begötte te murmu
teren teg linte elisabeth eñ ſeide. Au ghe
ueltalle mêfchen boete / eñ Du en Éhoostt
miniet. Eñ hierom Cal ic Wed keerd eñ be
letten aldat icmach dat DY nyemãt en ber
loeke / ende poe ſy algram wech ginceñ ft
een mile okeen half gegaen hadde eñ haer
dochter vã toꝛmẽten Weende Ten laetſtẽ
Woet Dele maecht ſſlapende eñ Cp ſach een
ſchoon vꝛouwe mit blinckẽde aẽſchijn eñ
ſy Calfdehact lichaem op haten rugghe eñ
op die boꝛſt eñ ſeyde haer. Stantopende
ganc / eũ dele maecht ſtont opeñ vãt haer
ghenelen vã alre cromheit ende vandẽ ho⸗
wel eñ ſi wtſeide Dit viſioen ende maecter
bliſcapeñ beoechde mede. eñ ft keerde We
der tot ſinte elizabeths graue / eñ dãcte go
deeñ ſinte elizabeth eit liet daer dye mãde
daermẽ dele maecht ín droech.
Exẽpel
Det was eẽ Wijf die geertruyt hiet dic me
nich iaer lam indẽ been gheweelſt hadde,
eñ ſi wascrom in al haerlichaem.Eñ een
engel hiet haer indẽ dꝛoem dat ſyginge tot
ſinte nicolaes eñ ſi aẽ hem hulpetiepe Dit
Wijf dede haer draghẽ tot lijnre kerckẽ eñ
fp wort daerghenelen int eẽ been eñ daer
na ſo droechmẽle tot ſinte elizabeths gra⸗
ue eñ men lepdele ophaer graf et dait foe
woꝛt ſy vã harer groter pinẽ al volcmaec⸗
telijck ghenelen. ¶ Exẽpel.
¶ Een Wijf was die trigide biet ende tp
hadde cen tact blint geweeſt fa datmente
altoes leyden moette eñ {p bant ſinte eltza
beth nz groter innichedẽeñ Ct Wort ſiẽde.
¶ Het was eẽ man ghe⸗ ¶ Exempei
hietẽ heynrick die beide Lijn ogẽ vᷣlorẽ han
de ende hy Wot Weder [pende op linte elé
zabeths grak. Ende daer Dele lelue mã ge
pifnt wort vãdẽ vloyẽ vãdẽbloede dz mé
waende dat hy daer of ſoude gheſtoruen
bebbenende hi nam Lander aerdẽ wt lin⸗
te elitzabeths grauen ende bi weeekle ende
tẽperdele mit Water eñ hi dꝛanct eñ Voort
alghenelen. Exempel.
Cet Waseen maecht Die machtelt hyet
Die {pen eñ hozen verloꝛen haddeeñ (pen
(paac níet noch en ghinc niet Eñ haer bas
ende haermocdee bergiftente tot (inte clt-
zabeths grakeñ li Wort bolmaectelijcahe
nefen eñ li dancte gode eñ (inte elzabethj.
_C&rempel. |
¶ Bet Was cen Wijf die heliderigis hie
te Die cen fact blint Was. eft ſi badt ſinte
elisabeth mit ave innichedẽ om te ghene
len eñ li Dede hair leide tot hate graue eñ
Daer Wert ſy metter eend ogẽ Liede eñ do
ſi weð te huys quã fo ghedogede fp alte
Grote pine in Dat and. Bit doc ſi Voed tot
linte elisabeth; riep fo openbactde ſi haer
eñ ſeide Ganc tottẽ ontaer eñ Doe DE coꝛ⸗
pozacl op Dijn ogen Wapen eñ alſo ſulſte
enefen ende li dedet eft Wert ghenefen
ct Was eẽ mä Die dieric ¶ Exempel
biete die läge ín fijn bent eñ ín lijn knien
ſwaerlijckẽ ghepijnt Was fo dat bi níet
gaen en mochte me hande ghedzage. En
hi belouede dz hi ſinte clizabets graf bet
loeckẽ ſoude met offerhäde eñ hi woẽde
omtrẽt ten milẽ vã Daer nochtãs en con
De hi dair nau comẽ binne acht dagen eñ
Doe hi Daer bier Weken gheweeſlt hadde
eñ hi gheen bact en hadde fo ghinc hi we
Der te huys Waert Eñ Doe hi in eẽ ſiat ne
uẽ een anð fiecke lach eñ ſliep fo ſach hp
in Dome Dat een tot he quã eñ begotẽ al
met Water Eñ doe hi ontſpꝛanc Loe ſeide
hitot ſinẽ gefelle in grãſcap. waer om he
ueſtu mi met Water begotẽ Hi ſeide ic en
begoet di nz mer ic wañe datſtu geneſen
ſulſte ms deſen beghietẽ eñ hi ſtont op eñ
bant he al ghenelen eñ hi leide lijne ctuc
ke op ſynen hals eñ keerde Wed tot ſinte
elzabeths graue eñ hi dãcte gode eñ ſin⸗
te elizabeth eñ hi ghinc blidelic te huys.
¶ Die legende vã ſinte ecila
—Ecilia Was een voerbari
bhe maget gheboꝛẽ Wten
ecodelẽ ghellachte vã romẽ
kh Wonden dE (p was geuoet in xps
Sit fina * an wiege.
mn Ct (bilt altoes vbborghen
haer herte Ps euãgelie eñ des nachts
ve ze
bAfPrr
pe
u
eñ Des dages foe Was ft onledich met ga
beeft bant he Dat bi haer tuuerheit Wou
de behoudẽ Eñ doe ft onsteouwoet Mas
rk Uan linte cecilia.
— — —
een ionghelinc Die valeriaen hiet.eit men
gheopdineert hadde den Dach datmen die
bzuloft houde foude foe dede fi aen ouct
haer blote lijf ond een hare eñ daer bouẽ
Mas ſi ghecleet met gulden cleederen. cit
doemẽ Daer op organen Lpeelde fo fan (i
alleen DE heer ín haer herte eñ leide. Beer
mijn heet eñ mijn lichaem moct Worden
onbefinet fo Dat ic niet befcaemt en moet
Word eñ fi batte Drie dagen ín bedinge/
ende bewal hact god díe ſrontſach. Ende
Doc Die nacht quam Dat ſi bi haten brude
gom foude gaen apen Lo ſprack ſi hem
aldus aen. D lieue waerdighe ionghe⸗
linc ic weet een heymelicheit Die ic Di ſeg⸗
ghẽ fal wilſtu mi zweren dattu Dat how
den ſulſte:ende doe dat valeriaen zwoer
dat hy dat in gheenre Wijs voert ſeggen
en loude fo feide fi Ich hebbe cen enhel
gods tot cen minnaer Die mijn lichae alte
nauwe Wacht Eñ Wort hi gheware Dat
tu mi nakes met onſuuer minnen. {oe ſal
hi di ſlaẽ eñ du ſulſte vlielen dijn minnẽt
like ioget. mer wort hi gewaer dattu mi
miſte m3 ſuuer minẽ fo ſal hi di Oee minẽ
i.
2011 ProQuest LLC
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
ghelijc mieñ hi tal Di tonen fijn ghenade
joe Wort valeriaen mit gode beroert eñ
leide wuͤſtu dat ie di gheloue ſo tone mp
dinẽ engel eñ pꝛocue ie waerlic Dattet eẽ
engel is ſo lal ic doẽ dattu mp rades mer
minneſte enẽ andere mä Lo ſal ie di eñ he
ſlaen Cecilia ſeide hẽ wilſtu ghelouen in
pen ghewarigẽ god eñ doetſtu Dy dopen
fo ſulſte hẽ Cien Bier om fo gãc Dype mile
vand (tat ín die ſtrate Diemen hiet appia
eñ ſegget DE armẽ Die ghi dair vindẽ ult
Ceciliã die heeft mi tot v gheſent dat ghi
mi toent den heiligen mã vrꝛbanꝰ. Wwãt ie
heb tot hẽ een heimelic gebot dat ic hẽ ſeg
ghẽ mocet . Eñ alſtu he liets ſo (egt hé alte
mine woerdẽ eft als hi di ghedoept heeft
eñ du weocoẽſte ſo ſulſte den engel ſien
Doo ghic valeriaẽ derwert eñ hi vãt vꝛ⸗
banũ dẽ paeus vᷣboꝛgen binne der mar⸗
telaren graue Eñ doc hi he alle die woer
den des maechts cecilie gheſeit hadde. ſo
ſtac hi fijn bande tẽ hemel wert eñ ſeyde
Here ihelu xp̃e Die ſayer is vã ſuuerẽ ra⸗
de onttkanc DE vꝛucht vãdẽ lade dattu ge
layt hebſte in cecilie / heere ihũ xpᷣe goede
herder:Cecilia dijn diẽſter dient Dt gelijc
eẽ ſtridige bie wãt haer bꝛudegom Die Lí
ontfinc alſo weeet alg een leeu dyẽ heeft
lſi tot di gheſent als eẽ ſachtmoedich lam
Eñdoe openbaerde daer haeſtelic eẽ out
man ghecleet met wittẽ clederẽ eñ hi hilt
een boec met guldẽ letterẽ gheſcreuẽ: Sñũ
doen dat valeriaen ſach ſoe viel hi in on⸗
macht vã vzeelen eñ Die oude mã hief he
Wed op eñ hi ſeide. les:eñ hp las aldꝰ eẽ
god.een gheloue. een doeplel. een heer va
per vã alle Die bouẽ al ig eñ met allẽ din-
hẽ eñ in ons alle: eũ doe hi dit ghelelen
hadde ſo leide Die oude mä gheloelſte dit
of witelſte noch Aaleriaen viep eñ leide
Gheen dinc en is ond DE hemel Dat bet te
ghelouẽ is:eñ te hant voir Die oude man
Wech eñ valeriaẽ dede he vã vꝛbano do⸗
pen. Eñ doe hi weðquã ſo DAE hi cecilia
IE Wanlinte Cecilia.
ſpꝛekẽde mette engel in Die camer.eñ Die
engel hadde in ſijn hãt twee hoedẽ vã ro
fen eñ vã lelien eñ gaf DE cenẽ cecilien eñ
den andere valeriaen eñ ſcide / hout deſe
hoede met ſuuere hertẽ eñ mʒ ſuuere lich
ame Want ic hebſe v ghebꝛocht Wt gods
paradiſe eñ ſi en ſullen nẽmermeer vᷣdoꝛ
ten noch haer roke Gliefen eñ nyemãt en
ſalſe mogen (ien (ond Die gene die ſuuer
fijn eft du valeriaen om dattu eẽ oerbaer
lic raet geloeft hebſte ſo eyſche dattu wil
ſte eñ het ſal di gheſchien Ualeriaẽ ſeyde
Feen hebbe niet lieuer in deſen leut dan
minẽ eenigen broeð eñ daer om ſo bidde
ic dat hi met mi Die Waerheit bekẽne: die
enghel ſeide. onſen here behaget Dine bez
De eff du ſulſte beide tot hẽ comẽ 13 mat
telien. Bier na quã Daer in thiburcius ba
leriaens bꝛoeð eñ Doe hi die roſen gerokẽ
hadde fo ſeide hi. íe Woonder waen hiet
tot deſen tijde comet roke vã voten eñ vã
lelien Want al hadde íe roſen eñ lelien in
Die hant [pen ſoudẽ mi niet mogen geuẽ
ſo ſoetẽ roke.ic ſegghe dz ic van deler vo
ken al vᷣwWãdelt ben AMaleriaen ſeide Wy
hebbẽ hoede Dic Du nz Lien en moges Die
ſeer ruykẽ vã bloemen eñ clacr lijn eñ al
fo ghiſe gerokẽ hebſte foe ſulſteſe oec mo
gẽ lien op dattu geloues. Thiburciꝰ ſei
de valeriaẽ hoer ie Dit in ſiape ofte ſegge
{ke Dit inó waerheit Waleriaen ſeide tot
noch toehebbẽ wi geſlapẽ.nv ſijn Wi in
ö waerhz:thiburciꝰ ſeide waer bi Weet
ſte dz Valeriaẽ ſeide gods ẽgel heuet mi
geleert diẽ Du ſulſte moge ſien doetſte Di
dope eñ ðlochẽſte alle Die akgodẽ eñ doc
toende hẽ cecilia Dz alle Die afgodẽ Ware
ſonð gheuoelẽ eñ ſtom ſo dat thiburcius
antwoerde eñ ſeide Pie deſe Dinge nz en
ghelouet Dat is eẽ beeft. Poe cuſte cecilia
fijn borſt eñ ſeide Huyden belije íe dattet
mine maech biſte. want Dic minne gods
alfoe ſi mi heuet vᷣgadert met Dinen bꝛoe
der datſtu moges gheſuuert Worden eñ
die engel ſien moges Eñ thiburcius ſeide
tot ſinẽ bꝛocð. Bꝛoeder mijn íe bidde Dat
tu mi lſeggheſte tot Wien dattu mi leiden
wilſte Walertacn ſeide tot vꝛbanũ dé bit
(cop Thiburcius ſeide:is hi dz díe fo dic:
kẽ vweſen ís eñ noch Bborghen ís ín het
melicheden Wát vondemẽ he me ſouden
barnen eft men ſoude ons met hẽ barnen gh
ls wi ſoeckẽ díe godheit indẽ hemel Die
Vðborgen ts fo ſullẽ wi der gramſcap ge⸗
nietẽ (nd aerdẽ Cecilia ſeide hẽ En Wacr
der mer dit leuẽ alleen ſo mochten wi dit
ontlien te verlieſen. mer het is een and be
ter leuẽ datmẽ nemmermeer verlicſen en
mach dat ons die ſone gods geleert heeft
wãt al dat ghemaect is D5 beeft Die ſone
ghelcepẽ Die wten bader is gheboren. eñ
al dat gheſcepen ts dat maect De gheeft le
WENDE Die Woten bad coemt Eñ def⸗ gods
foon quam ind Werelt eñ leerde ons met
002DE eñ met miraculẽ datter. cert and
leuë Ware. Thiburciꝰ ſeide Sich du ſeg
ſte datter eẽ god is ende nv legſte datter
Date gode ſijn Cecilia ant woerde daer op
eñ ſeide Ghelijc dat in eẽs menſchẽ Wijf
heit drye dingẽ ſijn. dat is die abelheit eñ
memoꝛie / eũ Die vᷣſtãdeniſſe:alſo ſijn oec
drie perſonẽ in een godlijc Weten Moe be
göſte ſi thiburcio te pꝛedikẽ hoe Die gods
lone mẽſche Wort cht ghepalſijt was Eñ
li toende hem Beel oerbaerlichedé vã Lijn
te paſſien / wãt die Coon Gods Was daer
om gheuägen om dat Die menſchẽ ſoudẽ
werdẽ ontbondẽ vã ſondẽ. Bie ghebene⸗
dide Wert gheuldeket om dat Dic verma
ledide benedixie loudẽ onttangen Hi liet
ebelpottẽ ou dz die mẽſchẽ (oude Voor
den Öloft vande duuel⸗ ſpotte Hi ontfinc
die doerne crone op fijn gebenedide hoeft
om dz hi va ons doẽ foude Die Boomenie
Bt ontfine bitter Galle om dat hi die men
(che behoudt oude tottẽ gocte £ maec. Hi
was ontcleet om D3 hi dnfe ouders naect
beken loude. Hf Wert anden houte he:
fan ſinte Cecilia.
xxitij.
hangen om dat hi die londẽ vandẽ houte
te niet makẽ ſoude Moe leide thiburciꝰ li
ne bꝛoeð Ontkerme di mijnre eñ leide mt
tot gods man Daer ic mach Worden ghe⸗
Doept:eft Doe hi ghedoept Was ſo ſach hi
Dicke gods enghelẽ eñ al dat hi bad dz GC
ſchiede hem Eft valeriaen eñ thiburcius
eduerden in aelmiſſen te gheuen eñ ſy
begroeuẽ der heilighen lichame die alma
chius Die vechter Dode Eñ almachiꝰ vicp
ſe tot hẽ eñ vragede he hoe Dat ſy fo coen
Warẽ dat ſy groeuẽ dieinẽ Dode om haer
Quactheit Chiburcius leide hein Wi Lijn
haer knechtẽ die du fegtte dat verdoemt
Úijn Wát hebbe vᷣſmet Dat bier ſchijnt
Wetende eñ niet en is eñ hebbe geuondẽ
dz niet te ſchijnt te Weten eñ is. Die vech
ter (eíde hẽ Wat is dat En thiburcius fet
De he Dat ſchijnt te Weten et nz en ís Dat
ts al Dat ín deler werlt ts dat die mẽſche
verledet niet te welen eñ is / dat ís der qe
rechtiger leuẽ eñ Der quad pine Die rech
ter ſeide: íe en wane dat dattu Dit metter
hertẽ ſeggheſte. doe oe dede hi valeriaen
bt he taen eũ leide:dijn broed en lon ge
font vã hoefde / du luiſte doch gheuẽ mo
ghen Wijte antwoerde Wát ghi dwaelt
leer Die Die blijſcappe vᷣſmaet eft begeert
àl Ds onnutte is ð bliſcap. Poe feide vale
riaen Wed dz hi geffen hadde doct geuro
fen was ſommige ledich ſtaẽ eñ ſpelẽde
eñ die werckẽde ackermannẽ beſpottẽde
eñ Doe die tijt quã band gloriofer vrucht
ſo ðvblidẽ deſe glorioſe ackerluden ef die
and begonſtẽ te weenẽ:aldꝰ kalt inz ons
lijn. 2% ghedoghẽ wi ſcãde eñ pine mer
bier na ſullẽ Wot ontfaen glorie eñ eeweli
ke glogie eñ loon / mer ghi vie defe Ggäcli
ke blijſcap bebt ghi tuit hier na vindẽ Dic
eewelike pine. Bie vechter ſeide ſo Fullen
wi dã Die onuerwiĩlike princẽ fijn hebbe
Die eewige tormentẽ eñ ght onwaerdige
perlonẽ Cult hebbe dat ewige leuẽ eñ bu
(capUialeriann leide. ghi lijt mentchẽ ers
| ij.
¶ Van linte Cecilia.
gheen princẽ. ghi Wert tot u Wẽ tidẽ gebo
ren ef ghi Cult haeſtelic ſteruẽ eñ gode ve
dẽ geuẽ vã alle uwe werckẽ Eñ die rech
ter Cetde Wat vᷣmerrẽ Wi in Delen Woer⸗
dẽ / offert DE godẽ eñ gaet Wech ſonð hin
der:ſi ſeidẽ.Mi geuẽ DE warachtigẽ god
alle dage offerande Die vechter Leide hẽ
hoe ís ſinẽ name Aaleriaẽ leide Du en mo
gheſtu ſinẽ name niet vindẽ al vlogheſtu
met plume. Die rechter ſeide.daer our en
is iupiter gods naem niet Naleriaẽ ſeide
dat ís eẽ mãſlachtich eñ eẽ putiers naem
Almachiꝰ ſeide /ſo dwaelt alle díe werlt
eñ Du eñ Dijn broed bekenneſte Die Waer
heit, Materia ſeide Wien lijn nict allene
mer eẽ grote menichte heeft oee Defe ſalic
beit;doe leverde hijle maximũ te wachtẽ
eñ ſeide hẽ D ſcone bloeme der ionger io
get.o broedlike.begeerte Waer om hactte
ghi tet doot Wert als tot eenre Werlcap.
Maleriaẽ ſeide Woude hi louẽ dat hi gelo
uẽ ſoude hi ſoude haer glozie ſien na hair
doot.Maximus leide. Yertcert moet ick
Word inz dat vuere ð blixemẽ belie ic 13
alleen Die gode DIE du aẽbedeſte ilt dz gez
(chiet dattu ſeggeſte: vaer om marinus
eñ alle ſijn geſin eñ alte Lijn ludẽ Die dait
omtrẽt Ware woꝛdẽ ghelouẽde met bale
riaens Woerde eñ ſi woꝛdẽ ghedoept vã
ſinte vꝛbanꝰ Die daer hefmelie quam Eñ
DOE Die Dageraet vᷣghinc lo riep cecilia eñ
ſeide o gbi gods ridðs Werpt of die werc
ke ð dôcherhede eñ doet aẽ die wapẽ des
lichts:doe leidemen deſe twee valerianũ
eñ thiburciũ bier milẽ vand ſtat daer iu⸗
piters beelde ſtõt. eñ Doe ſy niet offerẽ en
wilde fo õthoetdemẽſe beide:doẽ ſwoer
maximꝰ dat hi in die bre harer doot fact)
fconc enghelẽ eñ haer Liele barede wt ha
ven lichaẽ als maechde Wot haer cameren
Eñ vie engelé voirdẽſe in hair ſcoot in he
melrike Eñ Doe almacht? boerde dz mar
ûn? kerſtẽ gewordẽ Was Lo Dede hi hẽ fo
läge mit wappers Nat tot Dat hi ſterf Eñ
and
cecilia begvoef fijn lichaẽ neuẽ thiburciũ
eñ valerianũ:doe ſochte almachius haer
te beyð goet eñ hi Dede cecilia boer he bꝛẽ
ghen valeriaens bruyt / eñ hiet hair Dat fi
dẽ akgodẽ offerde of fi Loud om ſteruẽ eñ
doeſe Die pijnres hier toe dwonghẽ eñ ſy
ſeer Weenden dat ſo ſchonen edelen ionc
frou haer ſeluẽ al willẽs ter doot gaf . ſo
ſeide fi tot he Licue ionghelingẽ dit en is
tiet om Die iuecht te vᷣlielen mer om te D
Wandelé dat ís Dat Wi flije gheuẽ eñ ont
fangen gout. eñ Wi gheuê el quade Woe
ninge eñ ontfange eẽ duerbare Woninge
Eñ Wigheut ent corté hoꝛnic eñ onttaë
Wed eenn wider marct Woude v pemant
om penningen ſcellingen gheuẽ ghi ſou⸗
Det v Daer toe ſeer haeſtẽ / eñ god ontfaet
eenuoudich / eũ hi gheeft Wed hondtuou
dích.geloue D3 íe v ſegge Si ſeidẽ wi ge
louẽ dz xps Die warige god is die duſda⸗
nigẽ diẽſter heuet.Eñ ſi Dede roepẽ vꝛba
nú de biſſcop eñ hi doepter meer dã cccc.
Poe riep almachiꝰ ſinte cecilia tot heeft
ſeide. Mã Wat ludẽ biſtu:eñ ſi ſeide:ic bẽ
enich eñ edel Eft almachiꝰ ſeide ic vꝛage
vã Wat gheeſtelicheit du biſte Cecilia díe
ſeide:dijn vꝛage heeft eẽ ſot beghin. Wát
Du wilſt twee ant Wwoerdẽ beſlutẽ in eenn
* * pn —⸗
wi die gods naẽ wetẽ Wi en mogẽs niet
lochenẽ Want het is beter lalichlic te ſter
uẽ dan onlalichlic te leuẽ Almachiꝰ ſeide
haet. Oonlalighe en Weet ghy nyet Dat
mi machte ghegheuẽ ís te dode eñ leuẽde
te makẽ:ſi ſeide. Mv pꝛoeue ic dattu tegẽ
die opẽbaer waerhz hebſte ghelogẽ. Wát
Ou mogheſte die leuẽde Dit leuê benemen
mer Du enn mogheſte DE dodẽ Dat leuẽ níet
gheuẽ. Almachiꝰ feide haer. tact of Dine
ðwoetheit eft offer dẽ gode Lecilia feide
hẽ:ic en Weet niet waer du Dine oge Blo⸗
ve hebſte wãt die Du gode hietſte Voy lien
doch alle Wel dattet ſteenẽ ſijn. Daer om
Co ſteket boert Dine hät eñ leer al taftende
datſtu nict fien en moges met dinẽ ogen,
Soc woꝛt almachiꝰ grä eñ Dedefe teiden
tot ſinẽ huſe / eñ daer dede hifeené nacht
eñ enẽ dach lãc liedẽ in eẽ ſiedẽde bat me
ſy bleef daer in als ín een cout bat / eñ en
liet geen ſweet noch li en gheuoeide geen
hette Eñ doe dz almachiꝰ hoerde ſo dede
hijſe in dat bat onthoefden:ei Die ſtocker
foech Dzpe llaghen nochtãs en mochte hi
haet hoeft niet af llaen. Eñ om dattet ge
orꝛdineert Was datmẽ vier lage niet Naë
en mochte om een te onthoefde fo liet hile
half doot / eñ ſi leekde Date dagẽ / eñ gaf al
dat ſi hadde DE armẽ / eñ alle die fi totten
geloue bekeert hadde Die beual ſi veban?
DE biſſcop eñ Leide: Fe hebbe Drie daghen
vorſte geleit op dat ic di deſe beuelẽ foude
eñ datſtu mijn huys Wwijen Coudefte ín CC
kercke Eñ finte vrbaen groef haet lichaẽ
ond den biſſcoppẽ eñ Wiede haet huys in
cen kercke:Sy was ghepaſſijt. Ant iaer
ons heeren cc. eñ xxiij. in Alexandets des
keylers tidẽ:mer men lectt elwerts dat ſi
Lhepallijt Was in mates aurelijs tijden.
ie regneerde (nt iaer ij. hondert eñ xx.
„Cie legende van imte demens.
U an (inte Clemens.
° — Pi
kl 6 — —
——
NW
ater
de Wort
bilioen eñ leide mi dat ic tet mine kinde
vé Fauſtino eũ Fautto Wter rat foude va
rẽ eñ Dat ie fo läge daer: wi bleue tot dat
hi mi hiet Wed come, eñ hi fepne en dede
ic Dit n3 fo ſoude ic met alie mite kindere
verderuẽ. —* dit haer mã hoerde lo ont
Lach hi hẽ teer eñ lende fijn Wijf mz haer
ij. kinderen eñ mit veel ghjefins te athenẽ
waert dat fi daer wonẽ ſoude eñ haer ij.
kinderẽ doẽ leerẽ mee die vad hilt fijn mi
ſte ſone clemẽs met hẽ tot lijn (olaes Doc
iij.
hi xv. iaer out was Eñ doe Die moed mit
harẽ kinderẽ voir m3 een ſcip. doe bꝛac dz
Ccip des nachts eñ Die moed dꝛeet ſonder
haet kindere. eñ ſi Wort ghewoꝛpẽ op eẽ
ſteen:Eñ doe ſi dochte Dat haer kinderen
befde verdronckẽ warẽ / vã groté rouwe
oude ſy haer Wed Werpẽ ín Die zee om
dat ſy dochte Dat ſy daer haer kind lichaë
vindẽ ſoude.mer Doe ſi ſach Dat (ile doot
noch leuêde en [oude moge vindẽ / lo riep
fi alte iãmerlijc eñ beet haer handẽ eñ nie
mant en mochtfe troeſtẽ. Eñ Doe Deel wi
uẽ omtrẽt haer (konde Die haer Leide haer
quade auontuer eñ ſi Daer mede niet ghe
tvoeft en Wert. fo was daer een Wijk ond
dic and Die Leide dat hate mã eẽ iongelinc
Was eñ Was ðvᷣdꝛõckẽ ín Die zee eñ om ſi
nen Wille enn Wilde fi Daer nae gheen echt
{cap doẽ.Eñ doe onttinc ſi eẽ luttel troeſt
eñ bleef met Dat Wijf wonẽde eñ ſi wan
mit harẽ hãdẽ daer fi bi leuede:mer corts
daer na ſo wordẽ haer handẽ ſo doot Dat
ſiſe vã iammer mit ſo menige bete hadde
ghelſcoert dz ſi daer niet meer mede moch
te werckẽ:eñ Dat Wijk daer ſi mede Woe
De Was lam gewoꝛdẽ eñ (yen mocht vã
haet bedde niet op ſtaen:Eñ aldꝰ moefte
matidiana biddẽ Daer ſy eñ haer waerdi
ne op leefdẽ: Eñ doet eẽ iaer gelede Was
Dat matidiana vã harẽ mã gheuarẽ Was
ſo lende haer mä qodẽ tot achenẽ Dat ſyſe
ſoeckẽ loudẽ mer die bodẽ en quamẽ niet
Wed. Eñ doe hi noch and ghelent hadde
eñ Die weoͤghecomẽ Ware eñ leidẽ dat ſi
daer niet of en vᷣnamẽ ſo liet hi clemẽs ſy
né ſone ond behoeders / eñ hi ghine in een
ſcip om te varẽ ſoeckẽ ſijn wijt eñ lijn kt
deren / mer hi en quã niet Wed Bus bleef
clemens beroekt xx. iaer eñ hi enn vᷣhoerde
niet vã ſynẽ vað noch Van ſijnre moeder
noch vã fine bꝛoeders: Eñ clemẽs gaf he
ter foolé eñ hi wert een groot philolophe
Eñ hi begeerde te wetẽ eñ te onderuindẽ
of Die ſiele onſterflijc is eñ Daer om ghinc
¶ Van linte Clemens.
by eenpaerlijc inð philoſophen ſcole. Ei
als hi hoerde dz ſi onſterklijc Was ſoe ber
blide hi ſeer / mer alſmẽt beſloet met redẽ
Ds ſi ſterflic was fo ghte hi dꝛoeflic wech
Eñ doe barnabas te romẽ quã eñ criſtus
gheloue pꝛedicte ſo beſpotten hẽ Die philo
ſophẽ als cen ſot eñ een VIwoede.Eñ Doe
cleinẽs die eẽ philoſophe was als ſoimmit
ghe ſeggen hẽ eerſt mette anderẽ philoſo⸗
phen beſpottede eñ Lijn pꝛekinge berlina
de / hi ſette vã ſpotte barnabã een vꝛaghe
Wot eñ ſeide Bie mugge is eenn cleen beeft
ké/ Wat bedudet datte Les boete heeft eñ
twee vlogelẽ / eñ eẽ olyphãt en heuet met
biet voetẽ nochtãs iſt cen groot Dier eñ hi
en heeft daer toe gheen vloghelẽ. Barna
bas ſeide: ick mach lichtelic ant woerden
dijn ſotte vꝛaghe / hadde ghijt gheuraget
om Die Waerheyt te leerẽ mer no iſt ſothz
vat Wi v pet (eggen (oude vande creatu⸗
ren. om Dat ghi niet en weeet den ſcepper
per creature: Eñ Wãt ghi DE ſcepper niet
en bekẽt ſo iſt recht dat ghy indẽ creaturẽ
dwaelt. Bit Woert bleef valt in clemens
berte: fo vat hi chriſtꝰ gheloue ontEine eñ
leerdet vã barnaba. Ei Lan daer voir bi
tot ſinte peter in indien eñ Die leerde hem
chꝛiſtus gheloue eñ hi leerde hem claerlic
der fielen onſterklicheyt: Cot dien tijden
hadde ſymon magus twee iongherẽ. Dat
Was Aquilam eñ Nicetã:Eñ doe ſi ſine
bedriechniſſe bekenden doe lieten Lí hé eñ
ghinghen tot inte Pieter eñ Wo2de ſyne
Difcipulen: Eñ doe ſinte pieter vꝛaghede
clementé van Wat gheflachte hi wãer:lo
leyde hi hem Wat fijn LAD eñ moeder eñ
fijn broeders gheſchiet Was. eft hy ſeyde
pat hi waẽde D3 lijn moed eft broeds ber
dronckẽ Wark ín Die zee eñ D3 ſijn bad vã
roti wẽ doot Was oe Dit petrus hoerde
fo en cõſte hi he niet houde vá Ween Dp
cẽ tijt doe qua Petr? met ſine Bers aqnt
la eñ niceta in Dat eplant Daer matidiana
cleinẽs moeð Woende eñ Daer Warẽ ere
hãde glaten calûnen die wonðlike groot
Waren Des (inte pieter eñ Lijn ghefelfcap
groot Wond gat: Eñ doe bi fach dz matt
Diana bzoot bat fo vꝛagede hi haer / waer
Om Dat fp mit harẽ bande haer broot níet
en wonne:eñ ſi ant woerde. here ic heb al
leen eẽ ghedaente vã hande mer [í lijn ſo
crate ghewordẽ met mine biten dat ic al
mijn gheuoelẽ daer in vᷣlorẽ hebbe / eñ qa
uc god Dat ic mi ſeluẽ ín Die zee VPdꝛonckẽ
hadde:eñ petrus ſeyde Wat ilt dattu teg
ghefte eñ en Weetfte niet dz haer ſielẽ dye
hẽ ſeluẽ dodẽ ſeer ghepinicht Worden Di
leide gaue god dz die ͤelẽ nader doot we
Der leuedẽ. ic loude mi ſeluẽ dode op D3 ic
eẽ D2e mijn lieue kinderẽ fien mochte:Eñ
doe ſinte peter haer die ſake vã harer zee⸗
richeit gheuraget hadde eñ lijt hẽ alle ge⸗
feit hadde / ſoe keide petrus. Ic hebbe een
iongelinc mit mi die clemẽs biet eñ hi ſeit
Dat Dit lijn moeð eñ brochs gheuiel. Doe
ſi Dit boerde fo biel fin onmachte eñ doe
li tot haer ſeluẽ ghecome Was foe leide ſi
al weenẽde. Fe be Des ionghelincs moet
eñ ſi biel Boer finte pieters boete cha badt
he dat hy haeſtelic haer kint Woude laten
lien, Petr? ſeide:aiſtu den iongelinc fien
Culftc foe venle di cen Tuttel tot dat Wi ge
waren lijn cen luttel banden lande nette
ſcepe: Eñ doen ſi hein dat belouet hadde
ſo hiltle pieter bid bat: en leideſe tottẽ ſce
pe waert daer ſinte clemẽs Was. Ei doe
linte clemẽs ſach Dat finte pieter ecn ijf
elepDe baocht mitter hant Co lachede hi
Ate hãt Doe dat Wij neuẽ clemés quã
ett confte li haer niet onthoudẽ mer ri
Adete hants eñ begontte te cutten. Eri
Nes ſtacſe vã he mit onwaerdicheden
als cen Cot wijt eñ bi Wert ſcer gheftoert
ſinte picter fepde:o Cone clemse wat doet
ſte / en vſtote dineanoed niet. Poe Dit cle-
mens hoerde Co Were pe weenẽde eñ biel
bi fijn moeder Die in onmacht lach/ eñ hi
bekẽde lijn moeder Boe dede finte pictev
Man inte Clemens.
xxvi.
haer waerdinne halẽ die lam was / eñ he
ghenaſſe. Doe vzaechde die moeder ſinte
clemens na ſinẽ vader / eñ ht Leide. Mijn
vad ghinc Di loecken eñ en quã niet weð
Boe fi dat hoerde Loc verſuchte ſi mer li
hadde grote blijſcap om haer kint dat ſy
daer mede harẽ anderen rouwe vtroeſte
Eñ bier en warẽ niceta noch aquila niet.
Mer Doen li quamẽ eñ dat Wijf lagẽ loe
vraechdẽ ſi wie ft Waer. Eñ ſinte ciemẽs
ſeide. het is mijn moeder die mi god wed
beeft ghegheuen bi minẽ here linte pieter
Eñ daer na ſeide ſinte pieter Wat hem ge
ſchiet Was Boe dit niceta eñ aquila hoet
den ſo ſtondẽ tt op eft vã Wond woꝛdẽ lſi
ontuerwet eñ leidẽ Here god is dit waer
of iſt eenẽ Droom Die wi horẽ. Eñ petrus
ſeyde op Dat Wp nyet fot en Cu Coe ís Dit
waer:eñ ſi wꝛeuẽ haer aenlicht eñ ſeydẽ
iſijn fauſtinꝰ eñ fauſtus die ouſe moe
Det waẽde dat Wy verdronckẽ lijn inder
ʒee. Eñ li liepen tot haer moeder eñ cuſtẽ
ſe / eũ li leidẽ Wat is dit. Petrus terne dit
lijn Dijn ſonẽ fauſtus eñ kauſtinꝰ / Die du
waẽſte Dat in Die zee Boroncke lijn. Doc
Dit Die moed hoerde Lo viel ft van bliſcap
pen in onmacht:eñ doe ſi tot haer: feiuen
quã ſo ſeide ſi. Lieue kinderen ic bidde v
dat ghi mi ſegt hoe ghi ontghinghet. Sy
ant woerdẽ Doe Dat fcíp om gekeert Was
foe dreuẽ wi op cen tarel / eñ ons vonden
ſcipludẽ eñ nainẽ ons in haet Leip eñ ſi ðv/
wandeldẽ onſe namẽ eñ bercofte ons eẽ
rijcke weduwe die iuſticia hiete/ eñ hieit
ons voer haer kinderẽ eñ dede ons leeren
in allen conſten. en leſtẽ ſtudeerden Wi
in philoſophie eñ hilden ons aen een toue
naer Die limõ hiete die met ons op geuoet
Was eñ Doe wi fijn bedeiegheniſſe lagen
ſo lieten wi hem altemael eñ ſijn gewoꝛ⸗
dẽ pieters iongerẽ. Eñ des anderẽ dages
fo nã petrꝰ mit he dele drie ghebroeðs ce
mẽs aquila eñ niceta / eñ hy ghinc tot een
heimelijke ſtede omte ae hem ſpꝛac
(ij.
aen een eerſaem out mä mer hi was avm
eñ ſeide Broeder ie heb onttermenis op v
wãt ic fie D3 gt waerlijc dwaelt onder
een manier vá weldadẽ / wãt gheen god
en ís noch gheen voerſienicheyt mer al dz
ín Dic Werelt gefchiet dat Lalt bi auontu
ten eñ dat heb ick ſelue gheproeft die ghe
leert bẽ bouẽ Die and ín Die conſte mathe⸗
fis. Daer om ſo en Wilt niet dwalẽ Wed
vat ghi bedet dã niet Dat v gebuert heuet
vat ſal v gheſchien Eñ doe finte clemens
op he lach foe woꝛt hi in Lijn heete bedoe:
ghet wãt he dochte dat hi hẽ Wel tE ande
ven tide ghefien hadde. Eñ doe ouermits
ſinte picters ghebot clemens aquda eñ ni
geta teghen he ghevifputeert hadde eñ ſy
met opebaer ved bedelen hadde datter
voerſienicheit Waer eñ fp hẽ ſtadelic vað
hietẽ ouermits reuerẽcien.ſo ſeide aquila
Wat noot iſt dat Wibe vað hietẽ als ons
ghebode ís dat wi niemãt op aertrike ba
er hiete en ſoudẽ. Eñ hier na ſach hi Die
oude mã aen eñ Leide. Mad en nemet niet
gualike dat ick mine bꝛoeder berifpe om
dat hi di vader hiet Want wi hebben dat
voerwaer dat wi niemant allo bieten en
moghẽ Ende Doe aquila dat ghefeit bad
_ De folachenen ſi alle die daer bi ſtondẽ eñ
Doe hi bragede Waer om D3 ſy lachedẽ:ſo
ſeyde clemẽs.wãt du doetſte daerſtu een
anð om berilpẽ ſoudes / eñ Du hietſte den
oude man ſelue vað.eñ hi Blacctet eñ Let
De: Waerlije ie en weet niet of ie hẽ vader
hiet Eñ Doe ſi langhe ghenocch ghediſpu
teert haddẽ vanð voerſienicheit/ lo ſeyde
die oude man. Fe ſoude gheiouen datter
voerſienicheit waer / mer mijn cõſciencie
die vᷣbietet mi dat ic des niet ghelouen en
mach wãt ic weet wel dat mi ende mijn
Wijf gheſchiet is Dat onſe gheboerte ons
gaf eft bewilede. Daer õ Loe hoert mijns
Wijks geboerte eft ghi Cult wetẽ hoet ber
ghic. Wãt (i hadde fn haer geboerte mars
eñ ben? bouẽ Dz punt vandẽ hemel; eñ ſi
Uan Cute Clemens.
hadde Die mane terr ond gange ín martis
huſe eñ in D3 eynde vã ſaturno / eñ Dit tei
ken Dat maecte ouerſpeelres / eñ te vryen
dienſtludẽ eñ pelgrimaedſe te varẽ / eñ in
dat Water ve vᷣdꝛinckẽ. Eñ het geſchiede
aldꝰ wãt ſy biel in eẽs knechts minne eñ
om Dat ſi ontſach DE laſter eñ D3 ongeual
fo vloech ſi wech eñ vᷣdꝛãc ín Die zee Wât
als mi mijn brꝛoed ſeide (oe minde ſi hem
mer doe hy hoer niet conſenteren en wou
de ſo wert ſi een knecht minnende eñ ten
is haer niet te witẽ / wãt dit dwanc haer
te doẽ haer gheboerte Eñ ſi ſeide eñ vᷣſier
De eenẽ droom Dat ſi mit haer kinderen te
athené waert bare foude eñ Daer vᷣdꝛanc
ſi in Die zee. Eñ Doe Lijn ſonẽ tot he lopen
Woudé eñ openbaren hé fo vboetet he pe
tvus eñ ſeide. Doets miet Voer dat ic wille
Eñ pete? ſeyde he of ic Di hudẽ dijn Wijk
toerde met Dine kindere ſulſtu gelouẽ dz
díe geboertenis niet en is: Hi ſeide.alſoet
di onmogelic ís te doen dattu ſegſte / alſo
onmogbelije iſſet dat pet gheſchien ſoude
ſonð dat die gheboerteniſſc wiſet.Eñ pe
trus ſeide hẽ:ſiet dit is clemens dijn ſoon
eñ deſe twee fijn tweelingen fauſtus cit
fauftinus. Moe viel deſe mä ín onmacht
eft fijn ſonẽ vielẽ op hé eñ ontfagen dz ht
ſteruẽ mochte.eñ Doe hi tot he ſeluẽ geco⸗
men was fo hoerde hi al datter gheſchiet
Was.eñ Doe quam haeftelie Lijn wijt / eñ
tiep al Weenende / Waer is mijn man eñ
mijn heer. Eñ Doe Li dit riep Lo liep Die ou
de man tot haer eft cuſteſe eũ omhelſdeſe
al weenẽde.eñ Doe fi te gaÙ Weenden / ſo
quã daer eẽ Die ſeide Dat appion eñ ambt
on Die fauſtiniaẽs alte grote vꝛiendẽ Wa
rẽ dat ſi gheberberget Warẽ met ſimõ die
gochelaer.eft fauſtiniaen Was atte blyde
vat ſi Dact gecomẽ art eñ ghincſe daer
ðVloeckẽ. Eñ Liet daer qu cen bode eñ fet
de D3 te hätte anthiochten des keyſers bo
de ghecomen Was Die alle Die gochelacrs
ſoeckẽ ſoude eñ dode, Boe ghic ſymõ Die
gochelae2 om Die hate vã fautto en Fauttt
no om Dat ſi hẽ gelat€ hadde, ſo vſciep hi
haers vaðs aẽſlicht kauſtiniaens in ſynen
ghelike ſo dz bi ſcheen ſimõ Dic gochelaer
Eñ Dit dede hi om dz Des keylers bode hẽ
vangen ſoude boer hẽ eñ dodẽ. Eñ ſymẽ
ghinc wt Dien lãde:eñ Doe fauſtinianꝰge
comẽ \bas tot pieter eñ ſijn ſonẽ fo ontla
ghen he ſine ſonẽ om dat ft ſumõs aẽſicht
ſagẽ / mer ſi bekendẽ dattet haers Laders
ſtemme Was.mer linte pieter bekẽde fijn
natuerlike aẽſicht Wel Eñ Doe Cine Conen
eñ ſijn Wijk vã hẽ vlogẽ fo ſeide hi Waer
om vliedi eñ veronwãert u We vað eñ (í
leidẽ dat ſi daer om vã hẽ vlogen om dat
li ſimons aẽſicht aẽſagen des gochelaers
Wât ſymon hadde eenrehandẽe falue ghe
maect. eft Daer mede ſijns ſelfs aenlichte
mede gemaect:Eñ hier om weende hi eñ
ſeide. Nat is mi onfalige gheſchiet dat ic
Die bekẽt be op enẽ dach vã miné Loné eñ
Mine wyue dat ic dus vᷣwãdeit be dat ie
hẽ niet Bblide en mach eñ lijn Wijf toech
boer haer. eñ ſijn ſonen weendẽ ſeer.
mõ die gochelaer doe hi noch te anthiochi
en Was (oe hadde hi (inte pieter quact ge
tuft ghemaect eñ Leide Dat hi was eẽ go-
chelaer eñ cen Brader eñ cen mãllachtige
Eñ hi hadde Dat vole ſo ſeer teghen hẽ be
toert Dat ſi hẽ gaerne gheuondẽ hande dz
ſi hẽ haddẽ mogẽ ſcorẽ Baer om leide ſin
te pieter tot fauſtiniaen díe ſymon die go
chelaer feeen te Weten. Ganck te antbio
Chien eñ ontlculdige mi daer boerde vole
ke. eñ al dat fpmô dã mi gefept heeft dat
CÖ legge. Eñ hier na Cal ic comé tc anti
Ochten eft ic fal Dit aẽſicht vã di viagẽ:eñ
voer Al Dat Hote Cal íe Di Dijn aẽſicht Wed
gheuẽ. Bat en ie niet te ghelouẽ dat ſinte
pieter hẽ biet lieghẽ om dat god onſe logẽ
nzte DOE en heuet:eñ hier 5 tft bat clemés
boec Daer Dit ín geſcreuẽ ſtaet onfetier ís.
eñ als (ommige leggen niet te ontfacn im
allodanigen puntẽ. mer nochtã machmẽ
1 Van linte Clemens.
xxvii.
leggẽ op datmẽ Die woerdẽ Wel mercket |
dat he pete? niet en Leide Dat hi ſeggẽ fou
De D3 hi Waer ſymõ Die gochelaer añer dz
hi Dé volcke tonen ſoude Die ghelijkeniſſe
lijns aẽſichts / eñ dz hi pete? pꝛilen ſoude
vã lymõs Wege, eñ dz hi Wed roepẽ ſou
De Dat quaet dz ſimon geleit hande. eñ al
leide hi dat hi kymõ wãs dat mede hi nz
nad Waerk mer na Ciné ſchijnaidꝰ ghic
kauſtinianus cleinẽs vader te — 5 de
waert eñ hi Bgadde dat volc eñ ſeide Ae
ſymõ ſegge v eñ belie dat ic valſchelic ge
ſprokẽ hebbe vã pieter / wãt hi en is geen
Vrader noch gochelaer / er hi is ghetent
tot Die ſalichʒ deſer werelt Waer hi geuie
let dz fe boert meer vã he feide/ £o ðVderijft
mi als een vᷣꝛader eñ eẽ gochelaer. wát ic
Doe nv penitẽcie om Dat ico bekẽne Dat
ic qualijc gefeit hebbe. daer om vᷣnane ic
v Dat ghi gelouet dz ghi eñ v ſtede niet en
Bgaet Eñ Doe fauſtinianꝰ al gheſeit had
De D3 hẽ petrꝰ beuolẽ hadde cít hi dz vole
tot (inte pieters vꝛientcap beroert hadde.
foe quä pete? tot hẽ eñ hi dede eé bedinge
ent hp ðdreet vã hẽ (pmôs aelicht. cñ dat
Vole vã antiochiẽ ottinc petrů goeðtletue
en mit groter eerẽ eñ lettẽ hoge optẽ ſetel
Doe Dit ſymõ hoerde Loc ghic hi derwert
eñ vgadde dz volc eñ ſeide mi Gwónert
Dat ic v Wel geſeit heb eñ oet Wel geleert
Dat ghi v Wachté foudet vãdẽ Brader pe
tro eñ Dat abi he daer na gehoert hebt cít
bier en bouẽ vheuẽ in ené hogẽ ſetel. Soe
orde ft alle tegen hẽ gram eñ leidẽ Jou
leideſte ons eerghiſterẽ dattu rouwe had
dette dattu vã hẽ alfoe veel quacts geleit
hadſte. Mer nv ſien wy Wel dattu di en
Ons bedriegẽ willte ef Ct liepẽ op hé eñ ð
dreuẽ mit ſcãdẽ Al Dit beferijkt clemẽs in
ſynẽ boeckẽ. Bice na doe ſinte pieter te vo
men quã / eñ ht tach dat Lijn pallie haken
De \bas, fo oꝛdincerde hi na he clemẽs tot
eenen paeus. Lude doe petrus pꝛince Der
apoſtolẽ doot Was: ile Cen boer
ê
rik Van (inte Llemens,
ſienich mã Was Woude verwarẽ dat na
macls geſchien mochte eñ Dat is bi Delen
exẽpel cle ſoude Wille nae he oꝛdinerẽ DIE
hi Woude eñ ons here heilige kercke belit
ten in erftachtichedẽ eñ hi oꝛdineerde dat
men voert meer die paeuſen kieſen ſoude
vandẽ clercken:eñ hi liet linꝰ ſin ſtede be
ſitten / eñ Daer na cete. Sommige ſeggẽ
dat linus eñ cletꝰ geen paeuſen en warẽ
mer ſi Warẽ ſinte pieters hulpers eñ date
om rekentmenſe metten paeuſen Eñ om
pic voerſeide ſake fo gaf clemẽs D3 paeu⸗
ſcapop.mer hi woꝛt na deſen Wed gheco
ten eñ ghedwongẽ te welſen paeus eñ hi
Was fo heilich dat he alle die ludẽ mindẽ
heydẽ iodẽ eft heette. Bi hadde befereuen
Die arme vã all landẽ / eñ Die hi gedoopt
hadde en liet hi nz L armoede bide Eñ
doe hy domiciaens des keplersnichte Do
micellam nonne gemacct hadde.eñ theo-
dorẽ ſyſinius Des ketters vrient tE geloue
bekeert hadde eñ hile liet bliuen in haten
Wille m3 ſuuerhedẽ. ſo ghinc ſylinius vã
groten toerne al heimelic nae fijn Wijf in
Dic kercke om dat hp Wet Woude Waer
om Dat ſi dic kercke volghede.Eñ doẽ cle
mens een bedinge ghedaen hadde eñ dat
vole gheant woert hadde amẽ: fo Wet ſi
fint? blint. eñ hi ſeide tot Ciné knapẽ:neẽt
mi haeſtelic eñ draget mi wt:eñ Lijn kna
pen leide he al Die kere om mez ſi en moch
ten Die Doze niet vindẽ. Eñ doe theodoza
fach dat li dus dwaelden fo ghinc ſi eerſt
vã he wãt ſy waende datſe haet mã ken
nẽ mochte / eñ daer na vꝛagede fp he wat
hem waer. Eñ Die knapẽ leidẽ / onſe here
woude fien eñ hort dz hẽ niet en Was ge
oerloft.eft daer om is hi blint eñ doof ge-
woꝛrdẽ: eñ doẽ gak ſi haer te bedinghe eñ
bat god dat haer mã dair Wi gaẽ mochte
ef na die bedige leide ſi tottẽ knapẽ gaet
nw et leit v heer te huyl Waert. Eñ doe ſi
wech Waren ſoe leide theodora ſinte cle:
nes watter geſchiet was:eñ Doe clemẽs
tot he om theodoꝛẽ bede eñ hi bant dat hi
niet en Lach met opé ogen eñ D3 hi al doof
was.eñ Doe clemens ouer hẽ bat Lach hp
Weder eñ boerde, Boe hp (inte clemens
fach ſtaen neuen Lijn wijk / ſo Wert hi bee
Woet/ eñ hi Wade dz hi befpot Was mit
gokclie.ent hi Leide om D3 bi amet mine Wi
we te Doen Woude hebbe foe maecte hi mt
blint mit toucvie eñ hi beual fine knechtẽ
dat ſi ſinte clemens bindẽ ſoudẽ eñ ſſepẽ:
eñ ſi bondẽ calumnẽ eñ ſteenẽ Die daer la
ghen eñ ſi waendẽ clemẽs eñ ſijn clerckẽ
ghebondẽ te hebbẽ eñ dat dochte ſiſinius
oec eñ Dat ſſeeptẽ ſi: Doe ſeide clemẽs tot
ſiſinius om dattu ſteenẽ gode hietes ſo iſt
recht dattu ſteenẽ ſleepſte:mer hp waẽde
dat clemens ghebonden hadde gheweeſt
eñ ſeide / ic ſal di dodẽ:Eñ clemens ghinc
wech eñ bat theodora dz fp niet op crt hil
de vã bedinghen boer dat onfe heer harẽ
man vangbhede. Boe theodora bede/ Doe
opẽbaerde haer finte pieter Die apoſtel eñ
ſeide / om Dine wil fal dijn man behoude
Woꝛden op Dat veruolt worde dat paul?
mijn baoeder ſeide:een onghelouich man
ſal werden behoudẽ bi eenen ghelouigen
wiue:eñ doe hi dit gheſeit hadde ſoe voir
by wech:eñ te hant ontboct ſyſinius fijn
Wijk eñ bant haer dat fp boer he bade. eñ
ſi ſinte clemẽs boer hem liet coinẽ:eñ doe
hi ghecomen was / lo leerde hi hem nt ge
loue:eñ hi doepten met Drie hondert ende
vlij mannen van lijn gheſin. Bt deſen ſy
ſiniũ Worden veel luyden kerſten eñ ghe
loefden. Poe gak Die graue ban ſacreyen
beel Luden ghelt eñ voerde cen groot ghe⸗
rukte tegen clemens. Mamertin díe rech
ter vander ſtat om dat hi nyet verdragen
en mochte Dat grote gherukte vandẽ volt
ke lo dede hp ſinte clemẽs boer he bꝛengẽ
eñ Doe hi he berilpede eñ hi hem tot hem
Wert Woude bꝛengen / ſo feide clemẽs Ic
beghere datſtu tot redẽ eñ vᷣſtant quacm
(te wãt al Waert Dat veel honden op ons
baſſedẽ eñ [tons bete fpen Cullen nẽmer
neer mogen ontnemẽ Dat wi vᷣſtãdelike
menſchẽ fijn eñ ſi onuerſtandelike hondẽ
wãt dat gherufte dat DE onwetẽde ludẽ
gheroert is / toent dat ſy niet ghewarichs
hoch ſekers en hebbẽ. Boe ſcreef mamer
tijn vã he tot trayaen Den Better eñ bi ont
boct hé Wed dat hi he dede offert of D3 hi
he boterde in ellendẽ ouer Die zee in eẽ woe
ſtine die teghen Die ſtat vã Trifonen leit.
Doe ſeide Die vechter al weenende tot cie
mens. Dijn god Die Du ſuuerlic minſte hi
moet Di helpe eld Dic vechter gaf he eẽ ſcip
eñ al D3 he nootdruftich Was eñ hẽ bolch
DE beel clerckẽ eñ leekẽ ind ellẽdẽ Eñ Doc
bi in Dit eylãt quã fo vãt hp daer meer dã
twee dulent kerſtẽ Die daer gheleit watẽ
om marmoꝛſtenẽ te houdẽ:eñ doe ſi finte
clemẽs ſagen Co woꝛdẽ ſi weenẽde / eñ hi
troeſtele eñ leide. Onſe here en heuet my
hier niet gheſent tot v om mijn verdiente
mer õ dat ic mede deelachtich ſoude Woz
dẽ ulder cronẽ Eñ doe ſi he leide dz ſi fes
mile haer Water moſtẽ halẽ op haer fou
ders Lo ſeide hi hẽ / bidden wionſen here
ihelum cheriſtů dat hi ons in deler ſtedẽ cẽ
Eontepne ontdoen moet / eñ hi die DE (leen
foech ind wilderniſſe van ſynay eñ daer
toc oueruloedelike Water Wot quã dat by
Ons ba ond wil gewe Water dat Wi daer
of ðblidẽ mogen Eñ doe Cína haer bedin
ghe herwert eft deeWeet ſagẽ. ſo lach Cin
te clemẽs eẽ lam ſtaen trippelẽ mette rech
tẽ boet eñ Werp die actde tet biet me
De Btogedet he die ftat „eit hi vᷣſtontet dat
ket onſe here ihũs was:Wát (inte clemẽs
lacht alleen / eñ bt bic totter ſtat eñ ſeide
ndẽ name des vaders cñ des ſoons eũ
Des heiligẽ geefs fo flact in dere ftat.mer
DOC niemant Die ſtadt en ghenakede daer
dat lam ghettaen hade fo nam heee cort
ſpadekijn eñ lloech eẽ cleyn Aacchkijn on
der Des läg voetẽ.eñ an rc hãt ſpꝛanc daer
een alte grote konteyne mt eñ Wieg in cẽ
¶ Van linte Clemens.
xxviii.
riuier eft Doe woꝛdẽ fi alle blide. Cleinẽs
ſeide. dat gherukt des volcs v̈blijde gods
(ede, Dan deſe nyeumare quamẽ he veel
ludẽ aen eñ hi doepter op eenẽ dach meer
dã vijt honðt. eñ ſi brake Der afgodẽ tem
pel eñ binne eẽ iaer lo (hichte ſi binne dier
prouinciën lxxv.kerckẽ. a Drie iarẽ Doe
Die kepfer trapaen regneerde Int fact Os
herẽ C.eñ ſes. Doe hi Dit hoetde fo (ende
bi derwerts ené hertoech: eñ doe Die here
toge lach dz fi al bereit Wark te ſteruẽ (oe
Weec hi Die menichte. eñ hi nam linte cle
mens alleen eñ bant he eẽ ancker aenderr
hals eñ Werpen ín Die zee eñ Cepde.nv en
lullẽ ſi hens oefené Hoc: cen god eit al Die
menichte (tôt optẽ ocuer band zee / eñ coz
neliꝰeñ phebꝰ fijn diſcipulẽ eñ al Die and
begonſtẽ te bedẽ dz onle here fijns matte
laers lichaẽ wiſen woude:eñ te hãt ghic
Die zee Date milẽ wech eñ ſi ghingen Daer
droech doer eñ vondẽ dair eẽ wonige als
ee teinpel ghemaect vã marmoꝛueenẽ cft
daer vondẽ [in eẽ arcke ſinte clemẽs lich
acu en DE ancker neuẽ hẽ. eñ fijn iongerẽ
woꝛdẽ gheopẽbaert dat fp hẽ vá dae niet
voerẽ en ſoudẽ: Wát alle íare opten dach
Dat bi ghepallijt Was ſeuẽ dagen lanc ſo
gaet Die zee drie milẽ verve wech eñ geeft
drogẽ Wech tot ſinẽ lichaẽ. xẽpel.
Penẽ dach tot ſijnre feeuẽ ro ghic
een Wijf mit harẽ cleynẽ kinde der
Watt: eñ Doe Die daghen Det feetten vol
daen Ward eft Dat kint ſliep ſo hoerdemẽ
haeſtelic dattet Water te hope quam lopẽ
Eñ dz wijt Wort veruaert eñ vᷣgat haer
kint eñ vloech metten anderen volcke eũ
daer na ghedachte ſy haers kints eñ
alte iãmerlic vã rouwe eñ ſi liep al oer
de op Dat oeuer herwert eñ derwert of li
haers kints lichaem pet binden mochte.
met Doe ſijs nyet en bant ende ty àlle ho⸗
pe belogen hadde / loe keet De Lp te huys
waert eñ leefde Dat faer in Weenen eñ in
rouwẽ a Dit (act DOE DIE zee ontdede ſo
liep ſy boer al Die and eñ quã daer haeſte
lic om te befien of ſy pet vã harẽ kine bin
Den mocht mer Doe ſi Des niet cn vant cit
Calle hope lozen hadde fo gat ſi haer ín
bedinge neus clemẽs grauẽe. eñ doe li op
ftont fo ſach ſy haer kint legge lapé daer
ſijt ghelept hadde.mer ſy Waende dattet
doot geweeſt hadde eñ ſi ghic naerre om
pat lichaem te nemẽ. eñ doe ſi ſach dattet
fliep fo wecte ſijt eñ nä hẽ ín harẽ hande
pact ſijt alle laghen Eñ (p vꝛaechdẽ hem
waert alle Dat iaer gheweeſt hadde. iner
dat kint ſeide dattet niet en Witte oft een
tact gheledẽ waer:mer het ſeide Dat her
dochte Dattet mer eenẽ nacht gheflapé en
hadde: Hoſtiẽſis die biſſcop feit D3 ín des
bellers michacls tiden Was cen pape Die
philoſophꝰ ghenoët Was die vã ſijnre to-
ghet alfo ghehietẽ Was om ſinẽ grotẽ fin
joe bite trefone Was eñ hi gheuraghet
hadde Dye ludẽ vã Daer vã inte clemens
hiſtorie:lo ſeidẽ ſi dz ſi dair n3 of enn Witte
vecht of ft Mt een and lant gheeft han
DE eñ niet vã Daer gebore; Wát dat mira
Bel band zee wech gaen läge Wijl vgaen
was om Der gheẽre ſondẽ Wille Die daer
woendẽ / eñ oec om Dat díe heidẽ DE tẽpel
Vderkt hadde op Die tijt dat Die zee eeh;
ghinc. Eñ inte clemẽs Levine met Cine re-
liquien eñ mett ancker ín díe zee gewor
pen haddẽ:des hadde philoſophus groot
Wond/eit ghinc tot eẽ ſtedekijn dat. geoz
gia hiet. eñ ghinc mettẽ biſſcop mettẽ cet
gie eñ mettẽ volcke om clemens lichaë te
ſoeckẽ in Dat eylãt daermẽ Waende dz hi
was / eñ daer groeuen ſy met bedinge eñ
met loue eñ met ons herẽ vᷣtoninge fo võ
ven ſy Dat lichaem eñ den ancker daer hi
mede ind zee geworpẽ was:eñ ſi voirdẽ
te trilone. Daer nae quã defe philoſophꝰ
met ſinte clemens lichaem te romẽ / eñ hi
Wert daer eerlijc gheleit in Die kercke Die
Menno hiet ſinte clenmens.
¶ Die iegende van ſinte criſlogonus.
en —
gaan (inte Criſogonus.
5
LL . F Np:
NZ
nn
S
8
NN
CG
SEN
STEIN
nnn SS
NEN) 7e
SEN
NNS
ANIN
—DJD
llogonus Die Was indẽ
bercker gheleit om tgebot
AR AA yvan dyocleſyaen De keiler
iP Den: Ef doe anaftatia ge
leyt Was in nauwer hoe-
dert Van haren man fo ſendele critogono
alduſdanigen beief Ben heilighen confel
foet crilogone, Anaſtaſia tc hebbe enẽ on
ghelouigen mä: Wiens bede ic op gods
ontkermherticheit mit een logbenachtige
liecheit ſcu we. Ende des nachtes eñ des
daghes omhelſeic in Die boet flappen ons
herẽ ihelu criſti om dat hi mijn goet daer
hi van gheeert wort met onWaerdichede
eñ metten vuylen afgoden ouerbrenghet
cit hi heelt mat in lulcker nauwer hoeden
gheleit als cen gochelaer ende een Herma
ledyde om Dat hp hoept Dat ick dit leuen
verliclen fal. Want anders en ig mp nyet
dan dat ick minen gheeft gheue ende ſter
uc, ende al ft Dat ie mp in defen doot Leer
verblide / nochtans ís mijn berte in ſWa⸗
ver ghedoghen Dat mijn goet dat ic gode
belouct hebbe aldus feer quatijche Wort
(aan finte kKatherina.
verteert Bliue mit gode heilige mã eñ ge
DEC mijnre.Criſogonꝰ Leide eft antWoer
De har, Beſich datſtu niet en Wordes B
ſtoert ín dien datmen Dy Dit doet díe Dus
Mel leeffte wãt Du en woꝛſte niet bedro
ghẽ mer gheproekt / Wát di lal haeſtelike
Wed comẽ die genoechlike tijt:eñ na des
nachtes donckerheit ſoe ſulſte gods licht
bloyende aenſcouwẽ eñ na dat coude ijs
ſo ſal di volgẽ die ſcone ſoete tijt blijft in
õſen here eñ bid Loer mi. eñ DOE Dele hep
lige Anaſtaſia aldꝰ ſeer vernaut Was in
hoedẽ ſo dz ſi haer ſeluẽ nauwe en gat cẽ
vierẽdeel vã enẽ bꝛode. Boe li waẽde dz
ſy ſteruẽ ſoude / doe fende ſi ſinte criſogo
no alduſdanigẽ brief Criſtꝰ cõfeſſoer cri
ſogone anaſtaſia.dz eynde mijns lichaẽs
coemt ghedẽcket mijns dz god mijn lieie
ontfangẽ moet als ſy wtuãert om Wis
wille D3 ic Dit gedoge dz Di Dit oude Wijf
ſegghen ſal. eñ hi ſcreek haer wed altoes
coẽt dõckerhz boer dz licht. Aldꝰ fo keert
oec Die ſalichʒ Wed na Die cranchz eñ dat
leuë naö doot met eenẽ eynde Worde bez
ſlotẽ Die voerſpoede eñ die wederſpocde
deſer werelt eit dat mil hopẽ vᷣheere den
dꝛoeuigẽ ofte houerdie DE blidẽ. Eẽ zee is
daer Die ſcepẽ vã onſen lichaẽ in zeylẽ eñ
Ond eenn regierẽ Des lichaein fo ghebrukẽ
onfe fiel d ſcipludẽ äbocht eñ dã Commt
ger ſielẽ ſcepẽ fijn geuefticht m5 alte ftecc
kẽ maeclel vã houte Eñ al (ft dz ſi vandẽ
grotẽ bloede beſloten Worden ſi baren al
Over And lijn fo broos gemacct met hou
tenagel€ dz ſi in UE bloede bicät oac
Du die criſtꝰ deerne (ijt{te ombeuanc
mit al Dijn herte DE fege väde cruce cũ b⸗
teyde Di leluẽ tot gods Werckẽ Syocleſy
aẽ DOC hi (mt lat vã aqui bas fo dede hi
alle die kerlten doden / eñ dede criſogonũ
voet he brengẽ eñ leide be. Ontfãget die
macht vã DIN rechterſcap totter ceré vá
Dine gheflachte eñ offer De gode Crilogo
nus antwoerde. Ic aebede ené god inde
xxix.
hemel eñ ic vᷣàſmade Dijn Werdichedẽ arg
flijc Eñ mẽ gaf ſentẽcie ouer he eñ me tet
DE tot een ſtede / eñ Daer wort hi onthoeft
int taer ós herẽ cc. eñ lxxxviij. eñ zel? Die
pacus begroef lijn hoeft m3 lijn lichaem
¶ Bie legende van Cinte Katherina,
EZ D
VG —
UZ
5
—— dye Was Coſtis des co⸗
Suincs dochter eñ ſy was geleert in
alle conſtẽ Eñ maxencius die keiter dede
alte gaö beide rijcke eñ arme te alexã dri⸗
en ðᷣgaderẽ dat fi Dé akgodẽ offerë loudẽ
eñ Dat Die kerſtẽ Die miet offert en Woude
ſoudemẽ cattien. En ſinte katherina doc
li xviij. iaer out was doe Wort haer ghe⸗
gheuen ecn palacs dat bol goets was eñ
tijchedẽ eñ gelindes. Eñ doc li hoerde D3
gheloey vã menigherhande beefté eit die
bliſcap der gheente Die ſongen / id ſeynde
ſi derwert cen bode eñ Dede vragen Wat
Dat waer. Eñ Doe ſijt Gnome hande DOC
nam ſy met hoer gheſelſcap vã hare pal-
lapfe eñ ſegẽde hair eñ voir Dre,
ſy fact daer bele kerſten leyden ter offer⸗
banden om Die brecfe des doots « ende ſy
Wert alte ſeere ghepijnt vans touwe des
herten / eñ fp ghinc vromelike Lotten key⸗
fer waert eñ keide aldus Bet Waer tame
lick dat ick Dy gruetede oin dijnre waer⸗
¶ Van linte Katherina
dicheit eñ om dẽ wech der redenẽ waert
datſtu bekentte DE ſcepper des hemels eñ
Du Dijn hert Land? afgod keerdelie En
Cy front boer Die Doze Des tẽpels eñ diſpu
teerde Leer tege DE keiſer bi menigerhãde
conclufien vande poeten vrolic eñ geeſte
lic: eñ daer na quã fi weð tottẽ ghemenẽ
ſpꝛake eñ ſeide Dit heb ic di gefopt als eẽ
Wijs mã:wair om datſtu nv hebſte vᷣga
dert deſe menichte om te ockenẽ Die ſothz
vandẽ afgode. Bu vᷣwõders deſen tẽpel
die mit hande ghemaect is / du Bwõders
pie duerbare oꝛnamentẽ Dye Welen ſullẽ
als ghemul vãdẽ wint Laet di bat DWD
derẽ vande hemel Land aerdẽ en vander
zee eñ al datter in is Laet di Wonderen
det oꝛnamentẽ ofte cierhedẽ ð hemelẽ als
die ſonne eñ Die mane eñ Die ſterrẽ. Laet
di vwõderẽ harẽ Dientt hoe dat ſy vã be
ghine ð werlt tottẽ eynde dach eit nacht
om lopẽ té Wetten waert eñ comen Wed
tottẽ oeſtẽ waert.eñ nẽmermeer cn Wer
DE ſi moede Bit mercke eñ ſiet welc heer
machtiger is eñ als du ſijnre graciẽ bekẽ
neſte eñ du hẽ gheen ghelijc vindẽ en mo
gheſte / ſoe aenbede hé eñ louet he wãt hi
ís god ð gode eñ heer ð herẽ Eñ Doe ſi ve
le ghediſputeert haddẽ vã des ſoons mẽ⸗
ſchelicheit ſo wert Die keiſer beſcaemt eñ
en mochter niet op ant woerdẽ Cẽ leſten
ſeide hi tot haer. Wijf laet ons voldoẽ De
fe offerande eñ dact na ſullẽ wy di dan
antwoerdẽ. eñ hi dedeſe leidẽ tot ſinẽ pa
layſe eñ dedeſe naerſtelic hoedẽ eñ hi ver
wõoderde harer Wijſheit eñ harer kroon⸗
cit wãt li was allo ſchoon dattet onge
lofelic was te ſeggẽ.eñ Doe die keiſer tot
ter palayſe quã ſo ſeide hi katherina wi
hebbẽ ghehoert Dine ſprake eñ Voi hebbe
Wons vã Dine wijſheit eñ om Dat wion
ledich warẽ inder god offerande / lo en
mochtẽ wijt niet al vᷣſtaen: daer om vra⸗
gheun widi vã dinẽ ghellachte Katherina
ãntwoerde Bet is ghelcreuẽ DU en lulſte
Di ſeluẽ niet lachterẽ noch pꝛijſen / dit doẽ
Die ſottẽ Die ydel gloꝛie begherẽ. nochtãs
fo en legge ie di mijn gellachte niet vã ho
werdien mer vã oetmoedichedẽ Fe be ka
thevina des contes coftis doch t Eñ albe
ic op geuoet in purpur eñ gebore eñ ín al
lẽ cõſtẽ vã allẽ boeckẽ geleert nochtás vᷣ⸗
onwaerde ic al DIt eñ bẽ gheulogẽ tot on
fen here iheſum criſtũ. Wát Die goden Die
du oefentte ſy en mogen hẽ ſeluẽ noch dẽ
anderẽ nz helpe D hoe onlalich fijn ſi Die
deſe gode vᷣkieſen wãt al roeptmẽſe fien
helpẽ niet in node noch in vᷣnoye noch in
anxte Die coninc ſeide:iſſet alſo du ſegſte
ſo dwaelt alle die werelt eñ du ſegſte al⸗
lene waer mer nochtans ſo is alle woert
verlekert in horer twee of drie oerconde /
waerltu eẽ engel of een hemelſche cracht
nochtã en waerdi niemãt ſculdich te ghe
louẽ eñ nv veel te min / wãt du biſte den
broos Wijf Si ſeide heer keiſer en laet Di
niet binne vã grãſcap Wãt dit feit ecn
poctc. Regierfte Di fo ſalſtu eẽ coninc We
ſen eñ dat lichaẽ Die knecht. eñ Die keiſer
ſeide Mi duncket datſtu dit voertbrẽcſte
mit quad ſcalchz ou dattu ons vᷣtrecken
wilſte bið philoſophien eremplen Ende
Doe Die keyſer ſach dat hi haer nz en cõſte
gheantwoerdẽ / lo ontboet hi heumeliken
met brieuen alle Die gramariẽ eñ philoſo
phiẽ eñ dedeſe comẽ te alexandꝛien tottẽ
palayſe eñ beloefde hẽ groot goet op dat
ſi eẽ ioncfrouwe mit diſputaciẽ Hinne
mochtẽ Pus quamẽ Wt allen lande vijf
tich meefters Dye bouẽ alle ludẽ ——
warẽ in alle wereltliker wijſhz Eñ doe
ſi vꝛaechdẽ Waer õ Dat ſi daer warẽ doẽ
comẽ vã ſo Bren lãde:doẽ leide die keiſer
wi hebbẽ een iõckrouwe dier gelijc nz en
fs ín ſinnẽ noch ĩ wijſhedẽ die al Die ludẽ
ðwit eñ li feit dz Ole godẽ duuelẽ ſijn eñ
iſt dz ghile vWit fo ſuldi kerẽ tot uWẽ lã
de mit erẽ. des had díe eẽ onwerde eñ ſei
ve al heimelic D hoe grotẽ raet heeft den
keiler Die om eẽre ionckrouwẽ wijſhzdie
vanð Weꝛelt vã fo vᷣꝛe ontbodẽ heuet om
vatte lichtelic vwinnẽ ſoude mogẽ eẽ die
minſte ban onlen ſcolierẽ. die keiter ſeide
Fe hadſe mogẽ met bedwãge doë offere
met mi dochte beter dz ſi Bane woꝛde
Ms uwẽ argumẽtẽ Eñ ſi ſeidẽ mé bꝛẽget
Die iöckrouwe voer ons Dat ſy dã ſeggen
mach dz ſi nie Wijſe ludẽ en ſach als fi v
wonẽ lal lijn vã ons õ haer ouerdadichʒ
eñ doe katherina wõnẽ hadde DE ſtrijt
die haer an qua beual ſy haer ſeluẽ Sten
here Eñ liet Os here Egel quã totihaer eñ
biet haer dat ſi bromelic Wederftonde eit
leide haer Dat fi Landen meeſters niet en
ſoude werde vᷣwonnẽ mer dat Life beke
ten loude eñ dat ſy ghepaſſijt ſoudẽ ee
den Ende doe katherina ghebrocht Was
boerden meefters fo ſeide ſy totté kepler.
Doe Vvinogheſtu te lettẽ teahë een maech
dekijn vijftich meeſters eñ Du hebbes hẽ
gheloeft te gheldẽ haer winninge. eñ du
dwinges mi te vechten ſonder loon. mer
nochtã (al mijn toon Wefen onſe here ihe
ſus criſtꝰ Die hope eñ crone ís der gheẽre
Dic voer he ſtridẽ.eñ doe Die meetters fet
ven Dattet onmoghelic Ware dat god mẽ
{che foude Werdé eñ oec gepallijt foude
Weerde Poe toende hẽ ſinte katherina dz
Dit oec heydenẽ voerleit hande. Wát pla
to leyt Dat god al omtrẽt vont is eñ gene
dert Sibilſa feit oec. ſalich ís Die god díe
int hout hanget vã bouë Ef doc dic ma⸗
het Wijtlije mette meeliers Ditputeerde
CN life Wan met claerte tedené fo Woz
DEN li vWõdert eñ Cp en vondẽ niet wat
ſi daer op ant woerdẽ ſoudẽ eñ ſi woꝛdẽ
alle {tom 3oen Wort die heyter tegen hẽ
al vwoet en, berifpede Waer om D3 (p hé
ſo lichtelie liet verwinnen va cenre ionc
frou wen Doe ſeyde een vande meetters
aldꝰ Peer keyler du Currte wets dz nie pe
mant tegen OUS mochte ſtaen wi en ver
Wonnẽ hẽ mer in dele iͤckrouwe ſpreect
¶ Van linte katherina.
XXX.
gods gheeft Die ons in foe grotẽ wonder
ghebrocht heeft Dat Wp tegen criſtũ niet
en Weten te ſegghen: want Wien dorren
te niet tegen ſeggen Baer om heer keiler
en ſegſte ons niet cen beter redẽ Vanden
goden Die wi tot noch toe gheocfent heb
bẽ ſiet fo woꝛdẽ wt alte tot criſtũ bekeert
oe Dit Die tyran hoerde Coe Wert hy al
Goet eñ hietſe verbarnẽ. eñ katherina
ðſtouteſe totter martelien eñ leerde hem
dat gheloue Eñ doe ſi rouwe haddẽ dat
U ſonð doepfel ſteruẽ ſouden fo ſeide die
maget En ontliet b niet wãt dat wtſtoꝛ
ten B uwẽ bloede (al v gheacht werdẽ
Boer v doepſel eñ crone. eñ doe ſy gheſe⸗
Ghent warẽ eñ ſy inden vuer gheworpẽ
waren lo gauen ſi haren gheeft onſen he
te D3 haer cleederé noch hoer haer nieten
brande Eñ doele Die heetten begrauen
haddẽ / ſprac Die tpran der maget aen eñ
ſeide O edele maghet gherane Dine ioget
eñ Du ſulſte Die and brouwde Verde ghe
bicten inden palayſe na dic coninghinne
eñ ic Cal Dijn beelde doen make eñ Lette
middẽ in Die ſtede eñ men Cal di aenbedẽ
Als eẽ goddinne katherina Leide hẽ laet
dite ſeggẽ Dat miſdaet Waer te peynſen
Ic heb mi ghegeuẽ xp̃o tot eẽre bruyt/ hi
is mijn glorie eñ mijn minne cit mijn ſoe
tich3 wãt ſmekinge noch tormente cn fat
mi moge brengt vã ſijnre minne. Boen
woꝛt hi al Boet eñ dedefe ontelede cft
tet geelſelẽ ſlaẽ. doe dede hiſe in eẽ donc
ker kercker leggẽ xij. dagen ſonð etẽ. eñ
Die keyler voit vã daer om enige lakẽ in
eẽ and lãt Eñ die coniginne ghinc mittẽ
price vãdẽ ridð porphitio ter mivónacht
totter maget indẽ kercker eñ doe die „ar
ghine datt in quã Co ſach ſi DE kercker ol
vã grote claerhz eñ li ſach Dat DIE eugelẽ
katherinẽ wondẽ drogedẽ eft lalkdẽ Eñ
kaherina die begöſte he Dic blilcap te pre
ken eñ ſi bekeerdele tẽ geloue eñ leide he
dz li gepalſit ſoude wordẽ eñ aldꝰbleuẽ
eg} Wan ſinte katherina
ſi ter midönacht toefprckede:doe porphi
rius al dit ghehoert hadde Lo biel hi boer
katherinẽ voetẽ. eñ hi ontfinc criſtꝰ gelo
ue met twee hondert ridders om dat die
tyran beuolen hadde datmẽ haer in twa
lef dage gheen etẽ gheuẽ en ſoude: ſo Len
pe haer criſtꝰ met eenre Witter duuen Da
ghelier hemelſche ſpijſe Eñ hier na open
baerde haer onſen here mit eenre menich
te vã engelẽ eñ maechdẽ eñ ſeidẽ dochter
bekẽne Dijn ſcepper om Wes Wille du eẽ
pijnlike ſtrijt aẽghegaẽ hebſte weeſt vro
me wãt ic ben altoes met di Doe Die kep
fer Wed ghecomẽ Was ſo dede hiſe Wed
boer hẽ bꝛẽgẽ eñ doe hiſe claer ſach die hi
waende dat ſy Hdozuen ſoude hebbe ge
weeſt met fo lãghevaſtẽ ſo waẽde hi dat
fe yemãt in Die kercker gheuoet hadde eñ
hi Wert grã eñ Dede Die Wachters pinen
En katherina leide Fe en hebbe gheẽ (pt
fe vã menſchen ontfaen : mer criſtus he⸗
uet mi ghenefen bi linen engel Die keifer
ſeide onthoude Wel in diju heete dat ic di
vermane eñ en antwoerde niet ongeloef
lijcke redẽ: Want Wi en willẽ di niet heb
be als eẽ deerne er Du ſulſte weſen als
eenn machtige coninghinne ín wijn vijcke
Pie maget leide he Fe bidde dattu oee B
ftacts eñ oerdelft een ghewarich oerdeel
of ic meer ſculdich be te kieſẽ DE eewigen
machtigen gloziofen eñ ſchonẽ. ofte eenẽ
cranckẽ eñ onedele eñ lelikẽ Poen hadde
Dic keyſer onwaerde eñ ſeyde / kiefe ban
tween een:offer dẽ godẽ oft du ſulſte me
nigherhande tormentẽ ghedogen Si ep
pe peynſe Wat toꝛmentẽ dattu wiiſte eñ
en beydet miet wãt íe begeer criſtũ te ofte
rẽ mijn vleyſch eñ mijn bloet als hi hem
goer mi offerde Wât hi is mijn god ende
mijn minnare Doe riet hẽ cen vechter dat
hi binnẽ dryen Dagen liet make Dier vane
ten Dic al omme eñ om doerſtekẽ fouden
Weten met yſerẽ pꝛiemẽ eñ ſcheermelſen
eñ Dat hile daer mede ontweẽ loude doẽ
ſnijden eñ ſchoꝛen om Dat hé Die and ker
ſtenen met deſen exempel ontſien fouden
eñ ſi warẽ aldus ghemaect dat die twee
ín eẽre manier keerdẽ eñ Die and twee in
een anð manier keerde Wãt Dic eẽ keerde
opwaert eñ Die and keerde nederwaert
om dat ſy DE lichaem alfo ontween ſcorẽ
foudé Doe badt inte katherina onfen he
te dat hi dit Were beeke Woude om ſijnre
eere eft om Der gheẽre bekeringe Die Dact
bi ſtõdẽ omtrẽt Eñ ons herẽ engel (loecky
dat Werc mit fo grotẽ gherufte ontWeen
foe datter bier duſent he pdenen ghedoot
orde Eñ die coninghinne Die Dit vã boz
uen lach eft tot noch toe ghez wegen had
de. ſo ghinc fite hants vã daen eñ beriſp
te DE kieſer vã deſer Wacetheit Eñ Die het
fer Woet vᷣwoet doe Dye coningbinne n3
offere ern Woude fo dede hi haer borſtẽ of
treckẽ eñ Daer na onthoefde Eñ doemen
fe ter paſſien Wert lepde fo badt ſy kathe
rina Dat ſi boer haet bade onſen heer Di
ant\Woerde en ontlich Di niet coninghine
vã gode Deore. Wát Di ſal hudẽ ghegeuẽ
woꝛdẽ boer Dat tijtlike vijc dat eewighe
rijcvoer cené ſterflikẽ bꝛudegõ ſulſtu enẽ
õſterflikẽ ontfaẽ Poe Wert ſy vᷣſtout eñ
hiet den ſtocker dat hi niet en beide te vol
doen dat hẽ beuolẽ was.eñ die knechten
leydenſe Wter ſtede eñ ſi trecten haer Dic
borſtẽ of met yvſeren tanghen. eñ daer na
woꝛt fp onthoeft. eñ poꝛphirius begroef
haer lichaem Eñ des anderẽ daghes doe
men onderſochte Waer Det coninghinnẽ
lichaem Was eñ men Daer Gele ludẽ om
Dode Woude foe qua poꝛphirius int mid
ven vã heeft riep. Je bent díe criſtꝰ Deer
ne heb begrauẽ eñ ic bẽ kerſtẽ oe Wort
maxenciꝰ wt ſine linne eñ gaf cen groot
ghelucht eñ riep. D mt onlalige Wat Cal
ic doen poꝛphirius die mijnre ʒieelẽ eygẽ
vrient eñ ſolaes vã mijnre pinẽ / hi is oec
bedrogen. eñ Doe hi Dit ſine ridders ſeide
fo antwoerdẽ fi hé eñ wi ſijn oee kerſten
eñ Lijn bereit te (leru€. Boe Wort die key⸗
ler al vwoet:eñ hi dedele alle mit poꝛphi
rio onthoefdẽ: eñ dede haer lichamẽ boer
die honde werpẽ. Baer na riep hi katheri
na eñ ſeide Al hebſte mz gokelie Die conin
ghinne doen DODE wilſtũ noch wederkee
ren ſo ſulſte die eerſte weſen in minen pa
layſe Wát hudẽ lulſte moetẽ die afgoden
offerẽ of dijn hoeft vlieſẽ.ſi ſeide he Doet
dat Dijn heete begheert / wãt du ſulſte mi
bereit Lien alle dinc te lidẽ: Eñ doe hiet hi
fe onthoefdẽ / eñ Doe ſy ter (tat ghebrocht
was lo hief li haer ogen ten hemel eñ (cp
de op hope eñ lalicheit ger ghelouiger. D
{cone glorie der maechdẽ. D ihelu goede
coninc ic bidde di Dat ſoe Wie gehoechnis
doet mijnre paſſien oft als hi ſeruẽ Cal of
in Wat node dat himi aenroept dat hi di⸗
ue goedertierẽheit ghewaer Wwordẽ moet
eñ hẽ moet ghefchten dat by bidt eñ haer
antwoerde een ſtẽme eft ſeide Coemt mt
ne gheminde coemt mine bruyt / lich Di ís
ontdaen Die Doze Des hemeis / eñ Coc wye
dine paſſie vieren eñ ghedencken Culte, ic
beloue he Dat li haren wille veruorderen
ſullẽ indẽ hemel Eñ doe Ct onthoeft was
ſoe liep wt harẽ lichame mele boer bloet.
Eñ Die enghelen namen haer lichaẽ eñ fp
voirdent vã daer opten berch van ſynay.
dat welxx. dachuaerden van daer Was.
ent daer begroeuen (ite eerlijc.eft wt hact
beenrẽ bloept altoes olie díe ate fieckse iu
den gheneelt. Si was ghepalſt onder
Marencio eñ maximiaen Ant iaer ons he
EN CLL eñ x. Hoe marencius om dele
ſonde / eñ die Ander Die hy Dede ghecattijt
as Dat is gheſcreuen ín die iſtorꝛie ban
DES cruces vindinghe. xempel.
ADEN leet Dat eë ionic Wot D3 bon
vã riemen voir totten berge van ſinay eñ
dat ht daer bleef deuotelte feu tact: ín fin
te katherinẽ Dienten hi bant met groter
naerlte pet Van linte kathetinen heplich-
dou: eñ haeſtelick quã He 1m die hant een
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
aan ſinte katherina.
xxxi.
lit ban eenen vingher:eñ hi ontfinc vrien
delic gods ghifte. ¶ Exempel.
Cen leeft oee datter een Was Dye leer
deuoet Was aen ſinte katherina eñ hi aẽ⸗
riepſe ſtadelick in ſijnre hulpe.Eñ op cen
tijt liet hy achter dat ghedencken vã haet
eñ haer deuocie eñ en aenriepſe nyet. Eñ
op cen tijt doe hi in bedinge was ſoe ſach
hi voer hem gaen een grote menichte van
maechdẽ: eñ Daer Was een ond die ſcoon
te ent claerder was dan die ſonne. eñ DOC
ſi bi he quam fo decte fi haer aenfichte et
allo gbinc ſt boer hẽ. Eñ doe hi alte groot
Wond hande vã harer claerheit eft hi vza
ghede Wie dat fp waer / ſo ant woerde hẽ
cen Pit is katherina díe Du Voel cer plege
fte te kennẽ:mer nb ſchijntet dz ghiſe niet
en kenſte. daer om ghinc ſi boer di met qe
decten aenlichte om dat ghiſe nieten ken
nes, ¶ Men Lal merckẽ Dat ſinte Kathe⸗
rina wonderlic is in vijt puntẽ. ¶ Eerit
in wijſhedẽ Ten anderẽ in te woel ſpꝛekẽ
en derde in volſtaen. en vierde ín (u
uerheden. Een vijkſten ín boerdeele ban
haver aerdicheit.Berft Co is Wondlic
in wijlhedẽ / wãt ſi had in haer herte alle
Dic philoſophie eñ wijſheit: wãt dic phi⸗
loſophie is Wijſheit:eñ dic is ghedeplt ín
Cheozica. Practica eñ Lopca: Theorica
is ghedeylt ín Drien:in verſtãdelicheit In
natuerlicheit:eñ in mathematicam. wat
ſinte katherina hadde berftädelitse Wijf
heit:in te kenne godlicheyt: eñ ete beſich
De ſi inder diſputacien tegen Dic meeſters
Dien ſy probeerde datter een warachtich
god was / eñ dz alle díe and vallch Wart
Cen anderen fo hadde ſi natuerlike Wijf
heit; An Dien dat fi bekende atte dinghen
Die benede ſijn / eñ dele oerbaerde ſi tegen
den keiſer. Gen derdẽ hadde ſi mathema
tichã / in dien dat Cp alle aertlche dinghen
BVſmade.Als boecius ſeit:bi conſtẽ merct
inẽ die forme oft materie: Dele hadde fin
te katherina doe li hair herte toech vã ich
| E í
ameliker minnẽ: want Dat ly Dele hadde
toende ſy den keiler die haer vꝛaechde:eñ
ſi ant woerde Fe be katherina des contes
coſtis dochter / eñ deſe fo oerboerde fi Con
derlinge metter coninghinnen die ſi ſtout
makede Die Werelt te vᷣſmadẽ eit haer fel
wen eñ ſyſe ontſtac tottẽ hemelſchẽ rijcke
met begheertẽ Pꝛactica is oee ghedeclt in
drien. dz is in ethicã:in ychonomicã:pub⸗
licã of politicã Bie eerſte leert die ſeden te
regierẽ eñ die doechdẽ te winnẽ eñ dit be
hoert alle menſchen toe:Bie and leert die
gelinde te regierẽ: eñ dit behoert huys he
rẽ toe Hie Derde leert hoemẽ ſtedẽ eñ voic
eñ gemeen dinc Wel regierẽ lal:eñ Dit be⸗
hoert toe Die ghemene vechters. Dele Drie
conſtẽ hadde Linte katherina / Wát die eer
{te hadde Ct doe ſi haer in allé goede Leden
boegede. Bie and doe ſi haer ghefinde dz
haer gelaté Was Wel vegierde. Bie derde
Doen ſi Die keyſer leerde: Loyca Woꝛt oee
in drien ghedeelt. Hat is ín bewilinge eũ
in pꝛoeuinghe eñ ín fallacien. Die cerſte
hoert dẽ philoſophẽ toe:die anð meeſters
eñ diſputerers:die Derde DE hoenres of be
driegers Hele Drie contté hadde ft oec om
Dat vã hacer gheſcreuẽ is Dat Li veel diſpu
teerde mettẽ keyſer mit menigerhãde con
cluſien vã menigerhãde contté. Tẽ ande
ve Das {ite vᷣwonderẽ in ſprake / Wát Lp
hande alte ſconẽ ſpzake ín pꝛedikẽ eñ alte
onoͤlcheidich ín te antWoerden: AL Woet
ſcheẽ Daer ſydẽ keiſer ſeide du ÉWöders
delen tepel Die mit hande geinaect (s: pi
hadde oec ſoete ſpꝛake om an haet te tale
aͤlloet Wel ſcheẽ in Die coninghine eñ por
phirio / doc ſile met haer ſoetẽ redẽ aẽ xp⸗
ghelouc toech: Dy hadde die ſprake (eer
crachtich te Pwinnẽ / dz ſcheen Wel in Die
meelters Dic ſy fo machtelie Gan. Wen
Derde Was fi te vwõderẽ ín volſtane ind
Pine diemẽ hact dede / Want ſi Blmadefe
eñ Daer bi fo ant woerde Ly DE keiler ala?
penle Wat toamenten datſtu moghes eñ
aan ſlinte katherina.
en beyde niet:Want ic begheer chriſtus te
offeren mijn vleiſch eñ mijn bloet doet al
dattu ghedenckes:want du ſulſte mi be-
vept ſien te liden: Wen andeven in belofte
diemen haer beloefde dat ſi die ander fou
De lijn inden palayſe na Die coninghinne
Mant ſi daer op antwoerde. Lact te ſeg
ghen dat ſonde Waer te peynſen. Tẽ der
Den Was ſi gheſtade inden tormenten Die
men haer dede Wát li verwanle alft wel
ſcheen doen ſi inden kercker ghelett Was
eñ oec op Die vaderen: Wen bierden Was
fi te verwonderẽ in Cuuerheden/ Want fi
bielt haer ſuuerheyt in deler Werelt daer
Die ſuuerheyt ín vꝛeeſen plach te Weten:
Mant bijf dingen ſijnder / Daer Die ſuuer
heit in breelen mede is: dat is onghebon⸗
den / oueruloedicheyt / tijtlicheyt daer tee
brenghende eñ lodderlike ioncheit eñ ont
bondẽ vriheit eñ ſchoonheit dair toe trect
Pier ond hielt katherina luuerheit. li han
de alte grote oueruloedicheit van dingen
Want ſi was achter ghebleuen nac aiten
rijcken ouders: Si hadde oeck tijtlicheit
Want fp Was vꝛouwe ban haer ſeluẽ eñ
wanderde daghelicx onder haer knapen
Eñ ſy had oeck die outheit harer ioncheit
eñ vryheit ban haer ſeluen. want ſi Was
alleen ghebleuen ín haven palayſe:ſi had
oec ſchoonheit Want ſi was bouen ghelo
uc ſchoon eñ Wonderlije te ſien: Tẽ vijſ⸗
(ten Was ſi te verwonderẽ inde voerdele
ban harer waerdicheyt / wãt ſommighe
heyligen díe ſonderlinghe voerdel hadde
Doe ſi ſtoꝛuen als Vandinge Des herẽ. Ais
(inte Fau cuägelilt hadde eñ dat Die olye
wt hem vloeyde. Als linte nicholaꝰ dede
eñ wt vloeyen ban melck boer bloet; dat
Was linte panels Eñ dat bereidẽ van
ven graue fn ſinte clemẽs.eñ dat hact be:
Dinge Was gehoert dz Was in linte mar:
gariete.eñ al Dit hadde ſinte katherina at
fo Wel ſchijnt in haer legede. Sommige
twitelen of katherina ghepalſijt was vá
maxencio of ban maximiane / Wãt bozer
Date hilden Doc dat keyſerijc Dat Was cõ
ſtoautinus die nae Lijn bader keyſer was
en maxencius Die maximiaẽs fone Was,
en bi Was keyler ghehieten te rome van⸗
den vidders banden Dinchute. Eñ maren
clus Was ín oeſtlãt keyſer ghemaect mer
nae Die cronike (oe Was maxencius te to
men met maximianꝰ in oeſtlant eft Woe⸗
ſte daer die kerſten: Hier by ſchijntet als
ſommige ſegghen dat die ſcriuers beſcre⸗
uen hebben maxencio voer maximianũ
¶ Die legende van ſinte Saturijn
INS
—
qiutenen doẽ hy daer quã
ſoe en gauen Die afgoden
voeen AntWoerde: eft daer
— die den heidenen aldus ſei
de. „ der Dat ſy ſaturijn doot ſloegẽ
Eacn vanden Boden. Eñ voe areper ſy fa
turijn als hi wiet offeren en wilde eñ oe
den aen een ſtiers voetẽ / eñ ameté Dé friet
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
q Wan finte Saturijn. E ban linte Jacob martelaer. xxxii.
met gardẽ eñ rietẽ vã bouẽ nek vallẽ van
eenẽ altẽ grotẽ hoechte alle die trappẽ ne⸗
Det vandẽ capitoele of beelfroede eñ aldꝰ
brac hem die herſen eñ Die herlen viel We
eñ hi voir martelaer te gode:eñ Dee wy
uen namẽ ſijn ſoete lichaem eñ groeuent
Diepe om die vreeſe vandẽ heydenen. Eñ
daer na woꝛt hi Bande biſſcop tot cen cet
Came ftat gheuoeet: Noch Waler eẽ AND
latuvijn Die Die vechter vã vome lãghe tijt
indẽ kercker hit: eñ Dede Daer na aen een
balcke hangen eñ dedẽ laen mz cluppels
En Dede Lijn ſide v̈barnẽ:eñ daer na dede
bp he of doen eñ onthoeldẽ. Int iaer ons
herẽ CC. eñ lxxxvij. onder maximiaen
¶ Die legẽde vã ſinte Jacob martelaer.
R
N.
Ee AAMANANIN
X
BEIt]ewk
Te Acobus die martelaer Die
dre fr dlohetoenacmt is gedeylt hi
AD 7 Mhiwascoelre van geloue,
Sl 4 Rae perlen ghehoz ẽvan al
en goeden kerſtenẽ / eñ Ip
hadde een kerſten Wijf EN Die coninc vã
perſen hadden Leer lief; eñ het give
ij.
qe Wan linte Jacob martelaer,
dat hi vã groter minnẽ Bleit Wert bande
pꝛincen om den afgod te oefent, Doe Dit
fijn moed eñ ſijn Wijf hoerdẽ / Doe ſcreuẽ
fp tot hẽ eñ ſeidẽ. Dun Dre ghehoerſamic⸗
heit cens ſterllicx menſche / to hebſtu gela
ten Die ghene Diet leuẽ is / eñ Dattu genoe
ghen wiiſte eenẽ Dye te hant cen vuyl aes
Werdé ſal ſo hebſtu ghelatẽ den eewigen
ſoeten rooc. Pu hebſte Die waerheyt ín lo
ghen vðWãdelt eñ om dattu ghedaen heb
fte eens ſterflijcken menſchẽ wille Co heb
{tu ghelaten den vᷣdomer der leuender eñ
vet Doder; Baer om ſulſte weten Dat Wp
voert aen vꝛeemde vã Di Wozde Lullen eit
wi en ſullen nemmermeer met Di Wonen
Eñ Doe Jacobꝰ delen brief gheleſen had
De ſo weende hi bitterlic eft leide D mijn
moeð Die mp Droech eñ mijn Wijf Lijn vã
mi vreemde gheworden / hoe Deel meer (5
mi dan vrꝛemde ghewordẽ mine god. Lit
Doe hi hẽ ſeluen leer quelde om Lijn dwa
linghe. ſo quã een bode totté prince eñ ſey
de Dat Jacob kerſtẽ Was Woe dz Die prin
ce hoerde / Loe viep hi iacob eñ ſeyde. Deg
ghet mi biſtu een wazavene. Jacobꝰ ſeide
Ja ic. Bie prince ſeide / ſo biſtu dã een go
chelaer.Eñ Jacobus ſeide / des en is nict
dat ic een gochelaer bẽ. Eñ doe hi he ſeer
dreygede: ſo ſeide iacobus:dine dꝛeyghin
ghen en vᷣſtozẽ mi niet wãt allo Die Wint
ouer eẽ ſteen waeyt / allo haeſtelic waeyt
ouer mi Dine gramſcap.Die prince ſeide:
en Doet niet onwijſlic dattu gheen ſWwaer
doot en ſterues. Jacobꝰ ſeide.men mach
bet ſeggen dattet cen ſlaep ís dã die doot.
om datmẽ na een luttel verriſet. Die prin
ce ſeide. en laet di niet Die nazarene verley
den die ſegghen Dat Die doot een ſlaep is.
wát die grote keylers ontlient Jacobus
Die leide Wi en ontſien den Doot wiet wãt
Wi hopen vã Díe Doot ten leuen te comen.
Poe gaf Die pꝛince Die ſentẽcie datinẽ La
lede tot dede Deel loude / om Die anð daer
mede te veruaren. Eñ doe die lommighe
daer om ſeer weendẽ vã medeliden fo fet
de hi En Weent niet op mt mer Weent op
Di ſeluẽ.wãt ic Bare teu hemel Wert / mer
ghi ſult eewige toꝛmentẽ doghẽ Pac foe
ghen li he Den dume of ban ſijnre rechter
hant.Eñ ſinte iacob viep met luder ſtem⸗
men eñ ſeide O nazavene Bloffer ontfanc
den telghe djjnr eontfermherticheit. Wãt
die Wijngaert mâ ſnidet vande wijnrãc⸗
ken die ſuuer telghẽ dat hy te bat Waffen
ſal eñ te meer ghecroont Werden. Eñ Die
ſtocker ſeide hẽ / wilſtu weder keeven mit
conſente noch Cal ic di ſparẽ cit gheneſen:
Jacobus ſeyde hẽ. En heb ic niet gheſien
anden ſtoc banden Wijngaert alſmen hẽ
ſijn ſcotẽ of ſnydet Dat hi al omme dã als
die daghen verwarmen ín dien tidẽ ſcotẽ
weð ſchiet:olkmẽ dan Die Wijngaert ſnijt
om dat hi bet tot ſinẽ tiden ſchietẽ ſal.hoe
veel meer dan ſal een ghewarich kerſten
groepen in criſto den ghewarighen Wijn
ranc Die gheplant ís. Boe quã Dic ſtocker
eñ ſloech den anderẽ vingher of Eñ ſinte
iacob ſeide:Ontfanc Die twee telghen he
ve Die Dijn rechterhãt plãtede.eñ hi ſloech
den derden Linger of eñ Leide, Den Dat ic
van drie becoringe verloſt ben / ſal íc bene
dien den vað eñ den ſone eñ den heiligen
geeſt. eñ here ic lal di danckẽ mettẽ dryen
kinderẽ Die vᷣloſt worden Wten ouen des
vuers eñ ſal di inder martelaren choer di
nen naem ſegghen criſte. Hi ſloech he den
vierden ok / eñ Lite iacobꝰ ſeide. Beſcher
mer der kinð vã ilrahel die inden vierden
gheſlachte gebootſcapt Waerſte / ontfanc
van dinen knechte den danc vanden vier
den vinger. Poe Die Lijf (te of gheſlaghen
was.alſo ſeide hi mijn bliſcap is vetuolt
Poe ſeide Die ſtocker (pact doch nv Dijn
ve fielen datſtu niet cu verderues ende en
weeſt npet dzoeuich al hebſtu een hãt Blo
ren / wät Du hebſte veel goets ruchedẽ eñ
eet, Jacob ſeide / als Die herder haer ſca⸗
pen ſcheerẽ. Doen Li dã Die rechter fide vã⸗
Uan inte Jacob martelaer.
Den vleiſche of eñ laté ſi Die lukter ſide eñ
oft een ſtom beeſt al haer vleys Wil laten
hoe veel meer ſal ick dan die een redelijck
menſch ben niet veron waerden om gode
te ſteruen: Woe ghinghen dic ſtockers tot
ſijnre lufterhant eñ ſoeghen den cleynen
vingher of, Ende iacob feide. Heer Du die
groot bitte eñ cleyn om onſen wil werdẽ
Wildes: hier om gheue ic DE mijn lichaem
eñ ſiele Die du ſchiepes eñ met Dinen bloe
De verloſtes. Men foech he den ſeuenden
bingber of „eft hi ſeide heer ſeuen werf fet
De ic Di lof inden daghe Eñ men Aoech hẽ
den achtten bingber of: eñ hi leide / opten
achſten dach Was Iheſus befinede ei op
ten achtten dach betnijtmen Die ioden na
der ewe eñ here dijns knechts herte moet
ouer liden vã defe onbefneden eñ befinct
ten ouerlloue hebbende dat ic comẽ mach
tof Dien acntichte here. Men foech heus
den neghenden Linger of eft bi leide er
hoen tijt gat criſtꝰ inden cruce ſinẽ gheeft
eñ Daer bi heer fo danc ic Di inder pine vã
minen neghenſten vinger: Men floech DE
tienden of eñ bi ſeide Wien Cijnder ghebo
Den. Poen Leiden ſommighe Lan dien Die
daer omtrẽt ſtondẽ. Deh die Wel eer onſe
lieue vꝛiẽt waerſte doet dat Wi v radẽ op
dattu leuen moges want al ſijn dijn han
Den of ghellaghen nochtans fijn bier alte
goede meeſters Die Di Wel Cullen mogben
ghenelen. Eñ facob ſeide / dat en moet mi
niet gheſchien Dat ick my veynlen ſoude.
wãt nyemãt Die Lijn hant aenden ploech
llaet ende after waert liet cn ís waerdich
des hemels. Boen Worden dye ftockers
glam / eñ lloegen hem lijn grote tee of an
den rechterẽ voet:eñ facoh ſeyde. Criſtus
voct is doerboert eñ Dact quam bloet Wot
Eñ me ſloech ber Die ander tee of; eñ hp
leyde / dit is nv een groot dach voer al díe
dagen Wijns leuens ic falhuden ten atc
ken gode Wert gaen Si oeghen hem De
Derden of eñ Worpen boer Hêseit iacobus
xxxiii.
belpottele ef leyde: Berde tee ganc tot Dt
nen gheſellẽ. eñ alfo cen tarwen cozé veel
vruchten boert bzenct aloe lalſtu oec ten
leften met Dine ghefellen ruſtẽ. Mẽ ſloech
Die ander boert al of eñ beide fine boeten
eñ hi leyde / ghehore mi heere eñ behoude
mi, Di loegen hem Lijn rechterhãt of / eñ
bi leide / herẽ Dine ontkermherticheit moet
mi helpen. Eñ ter lufterhant ſeyde hi:du
bilte god Die wonderlike dinghen doettie
Si loegen den rechteren avm of eñ hi Cet
De; mijn ſiele louet Den here. ic Cal louẽ mi
nen god in mijn leven ic lal ſinghen minẽ
god alſo langhe als ick leue, Si ſloeghen
ſinen lukteren avm of eñ hi leide Dic vou
Wen Der Boot jebbẽ mi oinme gaen eñ ic
falin ons herẽ naem Werden ghewrokẽ
ouer hem: Ef ſi quamẽ eñ ſi ſloegen hem
lijn lufter been of totter die Eñ tacob vi {
anttelic. Bere iheſu cette helpt mi. ant
Die verluchtinge des doots hebbẽ mi orn:
megaen / eñ hi ſeide den (kockersonte here
ſal mi nv vleys aen doen dat Welck uwe
Wonden nyet en lullen moghen metten.
Die ſtockers Waren moede om dat ſy vã
Des moꝛghens totten middach ouer hem
hadden gheweeſt: Eñ doen Noegen fy he
of ſijn vechter been? eñ trectent Wot totter
Die: oe riep iacobus.Here der hevé hoet
mi dte half doot ben Dic heer biſt der ieuẽ
Det eñ Der Doder Pere ick en hebbe gheen
vingheren noch handen dat icfe tot Di fte:
ken mach, eft mijn beenẽ eñ voetẽ Lijn of
ghellagen. eñ fc en mach boer di niet knie
len. eñ íe ben als een hups vat vallẽ moet
om Dat haer baickẽ ghecozt Gijn. Here the
Cu chꝛilte verhoer my / eñ leyde mine liele
Wot delen kercker:Ende Doe hi Dit gheleit
hadde. ſo quam een uocker eñ llocch hem
lijn hoeft of: Die kerlten quamen hey⸗
melic eff namen ſijn lichacur eñ groeuent
eerlijck: Hi was ghepalſijt opten derden
dach boet finte andries dach.
¶ Die legende ban Die abt Paſtor·
iij.
arly European Books, Copyright © 2011 ProQvuest LLC
mages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Wan Paltor dieabt,
TE
—— 7
f
al
}
ji)
EN AAN Wiid iaer inð woeſtijnẽ ín
Nt egroter abſtinẽcien eñ ghee
telicheyt. Op een tijt doe
ſcin moed / eñ lijn broeds
b begeerdẽ te fien/ eit ſijs
miet vcrigen en mochtẽ / lo verwachten ſi
eene dach Dat fi ter kerckẽ Wert ghingen.
eũ li ghinc tegen hẽ. eñ ft vlogen eñ ghin⸗
ge in haer celle eñ ſlotẽ haer Die dore boer
haer aeſichte. eñ lĩ bleek boer die Doze ſtaẽ
eñ riep alte ſeer al weenende. / Eñ pattoz
quã totter Doze eñ ſeide haer. D out Wijf
Waer om roepſte aldus:eñ doe fp hé hoer
de riep ſi noch meer eñ weende eñ ſeyde.
Mijn Loot fc wil v Lien en bẽ ic niet u we
licue moed Die v ſogede eñ ic bẽ nv al vol
outhedẽ:haer Lone ſcidẽ hate Wed wilſtu
ons hier ſien of int and leuen: li ant woer
de. kinð of íe v hier nyet en lie Lal íc v dan
bier na Lien: Si ſeidẽ mogeſtu vꝛiendelic
BVdꝛagen dattu ons niet en ſietſte Co Culftc
ons Cond twikel fien Eñ li ghinc blidelic
van daer eñ ſeide. lal ic v daer Lien Loc en
Wil (© v hier miet Lien. Joe Die rechter vã⸗
Pd
ki
$
den läde begeerde DE abt paſtoz te ſien eit
hi niet en mochte:ſo lepde hi lijns Cutters
fonc ín cen kercker boer eenẽ mildadigen
eñ feide, Coẽt Die abt paſtoꝛ eñ bidt Daer
voer Lal ickẽ late gaen. Eñ Des kints moe
Der liep boer Lijn Doze eñ ſcidet he al Wee-
nende:eñ Doe hi haer niet en ant woerde.
fo ſeyde ſi.Eñ al hebſte een yſerẽ herte eñ
dus des wiet en wortſte beroert mit mede
lidẽ lact di doch bughẽ die onttermbectic=
heit dijns bloets.en dat Dit mijn eengebo
té (oon is:eñ hi Otboct haer:paſtoꝛ en wã
nic kint. joe ſi met rouwe ghinc fo Leide
haer Die vechter. Segget he oat hi beuele
m3 Woerdt eff ic (allé laté gaësmer hi ont
boet haer Wed eñ feide.ondfoecke Die ſa⸗
ken na vecht eñ heeft hi De doot vᷣdient fo
doot hẽ.mer en iſt niet alfo foe Doet Dattu
wilſte Eñ paſtoꝛ leerde fijn bꝛoeðs eñ tet
de Dat hẽ eẽ Wacht eñ merct eñ onoͤſchey
dicheyt heeft:dit ſijn werckẽ Der ſielẽ. Ac
moede eñ vᷣnoy eñ onderſcheidicheit Lijns
werckẽ vã ſalich leuẽ:wãt het is gheſcre
uẽ lijn deſe Drie boer mi / Noe Job eñ da
niel: Bi noe vᷣſtaetmẽ Die gene Die niet en
hebbẽ:eñ bi iob Die in vernoy ſijn: daniel
die onðſcheidinghe: Len monic Die twee
dinghẽ haet Die mach vꝛy Weten vã deter
werelt Eñ Doe hẽ eẽ bꝛoeð vꝛaechde welc
fi Waren: ſo Leide bi vleyſchelike rutte cit
poel glozie Wilſtu ruſt vinde ín deſer we
relt eñ hier na in alle Cake. Nare be te eñ en
oerdel niemãt:Als cen bzoed bande gefel
fcap miſdaẽ hande ſo Údacct he Die abt bi
eens heremijts vane: eñ DOE hi vã ghewe
ne in wanhopẽ gheuallẽ was ſo dedẽ die
abt paſtor tot he bꝛengẽ.eñ hi troeſte hem
vriẽdelic. eñ hi ſendẽ tottẽ heremijt eñ ſei
de. ic hebbe vã di ghehoert eñ begeer Di te
ſien:eñ daer om fo ghewerdige di tot mp
te comẽ.Eñ Doe hi ghecomẽ was ſo ſeide
paſtoꝛ:Cwee menſchẽ warẽ die haer do
be haddẽ:eñ Die eẽ Met fijn dode.eñ ghinc
DES anderẽ DODE heweenẽ:Voe dit die he
Wan Johan dic abt.
temijt boerde ſo verſtont hijt eñ hi hadde
groot berou in Cine redẽ: Ben broed ſeyde
tot (inte paſtoꝛ dat hi geftoert Was dat bi
fijn ſtede latẽ wilde om dat hi ſommighe
Woerde ghehoert hadde vã een broeð Die
be niet ghefticht en hadde Eñ linte paſtoꝛ
leide D3 hi deſe woerdẽ niet gelouẽ en Lou
de om dat ſi niet waer en waren.mer die
and ſeide Dat ſi waer Waren wãt hẽ han
Det eẽ ghetrou broed geſeit:Eñ paſtor ſey
de hi en ís niet ghetrou diet di ſeyde. wãt
bad hi ghetrouwe gedeelt bien ſoude di
Dit niet ghefeit hebben. eñ Die and ſeide ic
lacht mit minẽ ogen Bit doe hi hẽ vꝛaech
DC LANDE cauc eñ banden balcke Watter
Waer, ſo antwoerde hi. Dat caf is cat eit
Die balcke is een balcke.Eñ paſtoꝛ ſeyde:
legge in dijn berte dat Dijn Condé Wijn als
een balcke mer dat fine Condé Lijn als cen
cat Bet Was cen broed Die grote ſondẽ qe
daen hadde. eñ hi Voouder penitécie voer
doẽ dzie iarẽ. eñ hi vꝛacchde pattor oft ve
le waer:ſo ſeide hi tís vele. Eñ Dier bi (EG
DE Leide Dat hi rl. iaer penitẽcie dede: ta Cet
de hi tis bele Eñ hi leide daer toe. ic meen
heuet bi berouweniſſe vã al ſijnre heeten
eit en doet hi die Conde niet meer. dat onſe
bere ontfaet penitẽcie vã drie Dagen. Boe
men he vraechde vã Dien Woerdẽ die toer
wich Wert op ſinẽ broed Cond ſake / Coc fet
De hi: Uan alle ſaken daer Di Dine broeder
ſwaerheit mede doẽ wil Co en wertophẽ
niet toernich voer dat hi dijn rechter oghe
wt ſteect Eñ doet ghijt anðs Coc wertſte
Op hem ſonð Cake toeenich: Ber wil vpe
mat vã gode ðlceidẽ hier om Lo Wert grã
op he. Eñũ paſtoꝛ ſeide efter wie hẽ becla
get hi en is geen monic. die monit is / hi is
altoes oetmoedich ſlachtmoedich vol cart
tatẽ / eñ altoes heeft hi gods vaete boer he
dz hi geen Londe en doehi leide efter wat
iſſer drie te LAME oan welckẽ Die een Wel
rult / mer die AND is liec eñ dãct gode met
dz Die Derde ſijn dierẽ ſiouermito cavitate
xxxiiit.
Deſe dꝛie Lijn ghelijt vecht of fp een Were
Dede: ¶ Doe he een beoed clagede dat hp
geel gepenten hadde Dact hi mede in vree
Cen Was: foe liet hi hem in Die lucht naect
gaë ef ſeide Doet op Dine ſcoot eit begrijp
DE Wint:eñ hi ſeide ie en mach Eñ paſtoꝛ
leide. du en moges die gepenlen alto niet
Öbícdé dat li in di niet cn comẽ / mer DI be
P
De ———
hãdie abt doch xl. iaer
EAO oek Moe: oe vraechde he cen hoe
Be a HP Abeel profijts by Daer mene
ZR Á He LE
) 2011 ProQuest LLC
Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
began te Weten fo en at ic niet bidð Lonne
Eñ iohannes ſeide noch mt en ſach nie pe
mant toernich € en leeft daer Dier ghe
lijckẽ dat Doe Die biſſcop epifanius hilari⸗
onen vleyſch gak fo ſeide hi vergheuet mi
Want fint vat ic dit abijt aen toech foe en
hebbe íe wiet gheſtorꝛuens ghegheten. Bic
biſſcop Leide. Lan Dier tijt Dat ick Dit abijt
ontfinc fo en liet ic niemant Aapen Die pet
tegen mi hadde / noch ic en ſliep niet als ic
pet teghen yemant hadde: eft hi antwoer
De vergheuet mi Want du bitte beter dan
ic: Din dat iohänes niet en Woude Were:
ken ter ghelijckeniſſe ven enghelen eñ om
dat hi (onder of laten hem veronledighen
Wilde met gode fo ontclede hi he eñ bleef
een Weke inder woeſtinen: Eñ Doe hy ín
vzeeſen Was vã honger eñ Doe hẽ die blie
ghen eñ die weſpen daer ſtakẽ / ſo keerde
hi weder. eñ hi clopte Loer ſijns broeders
Dore: LEN hi antwoerde Wye biſtu: Eñ ht
ſeide ic ben iohannes. eñ Die broeder ſeide
du en biſte wãt iohannes is een engel ge⸗
Worden eit hi en is niet meer ond dẽ men
ſchen:eñ ohannes ſeyde waerlic ic bent:
eit bien ontdede hem Die Doze niet: mer hi
lieten ſittẽ tot des moꝛghens:eñ Dae Dede
hi die Doze op eñ ſeide:Biſtu een menſche
fo hebſte noat Wed te wercken dattu mo
ghes etẽ eñ leuẽ:mer biſtu een engel \bat
ſulſte dã ín die celle doẽ eñ iohã ſeide bꝛoe
pet vᷣgeuet mi wãt ie heb gelondicht: Eñ
doen hi ſteruẽ ſoude / ſo vnaechdẽ hem die
brocós Wat hi he late wilde boer erknilſe
enich falich woert Dat cort Waer: eñ hi ðᷣ
Guchte eñ leide: pe en Dede ic mijn eygẽ
wille. noch ic en leerde npe yemãt D3 ic nz
voer gedaẽ en hadde:dit is ind vað boec.
eran Ed Van moptes die abt.
AKSANA IN: ke yſes Die abt ſeide eenen
B wieptehedeslitte ín deler cel
Gel Walen eñ ſi Cal Dt alle dinc lee
or Zi booeder dic van hem rede
EAS o Bren: oe een out licck
vader in egipten Woude gaen / oin Dat hp
dic broeders niet te ſeer beſwaren en Wil
de: ſo leide hẽ Die abt moyſes en gancker
niet wãt Du ſulſte in oncuyſheden vallen
Eñ hi woꝛt bedroghen eñ ſeide. mijn lich
aem ís no doot eñ Du ſegſte mi dit: Ende
doẽ hi daer ghegaen Was eñ her ecn ma
ghet diende Lan deuocien.ſo Wort hi ghe
neſen. eñ biel daer mede ín oncuyſheden.
cit doe ſi een kint ghebaert hadde ſo nam
deſe oude man dat Bint in ſinen armen in
eenen groten keeſteliken dage. eñ hi ghinc
voer alle die broeds ín Die kercke. Eñ DOE
ſi alle weendẽ. ſo leide hi. ſiet ghi Dit kint
Pit ís eẽ kint der ongehoerſaemheit bꝛoe
ders Daer om Wacht v Wát dit beb íe ghe
daẽ ín mijnre outheit eñ bidt boer mi, eft
hi ghinc ter cellen Wert. eñ keerde weder
tot (nen eerſten (tate: ¶ Een and out ba
Der ſeide oee tot eene andere. Ic ben doot
eñ hi ſeide.en hebbe gheen betroudoen in
di voer Dattu ſterues.Wãt al ſeyt Die ſiele
dattu doot biſte nochtã en is Die Bit niet
doot: Boe een bꝛoeder gheſondicht hadde
ſo fende ſi he totte abt moyſes.eñ hi nam
een mande Gol ouden eñ quam tot heu.
eñ Doen hem Dye broeders vꝛaechdẽ Wat
hi dact mede metde Lo leide hi. Mine lon
den Lijn achter my lopende eñ ick enn ſicſe
niet. eñ ic beu huden ghecomen om ander
luden te domẽ:eñ doe ſi dit boerde fo Wa
ven ſy den broeder goedertieven: € Men
leeft Dit oee banden abt pꝛioꝛ wãt doe Die
broeders laten eñ (prakken Lan eenen mic
vadigen broeder. ſo zweech hi eñ hi nam
eenen fac vol ſants. eñ Des Dzocch hi veel
after eñ voer een luttel:eñ Doe fp vꝛacch⸗
den Wat hi daer mede meende. Poe ſeide
bi. dic bele ſanden Lijn mijn ſonden Die ic
achter mi drꝛaghe. eñ Dic en mercke ic niet
noch en hebber geen rouwe of. eñ dat lut
tel fants Lijn mijn broeders Londen Dye ic
boer hebbe eñ Die mere ic. Als te nochtãs
mine ſondẽ altoes voer mp Dragen Coude
eft Daer om penten eñ gode Daer boer bid
den:¶ Moe die abt moptes clerc ghewor
den was. eñ he Die biſſcop een choer cleet
aẽ ghedaen hadde ſo ſeide hi Abt du biſte
Wit gheworden:eñ hi ſeide van buten he
te of van binnen. Eñ om Dat hem die bil⸗
ſcop prꝛoeuen Wilde. ſo ſeide hi ſinen clerc
ken. Als Die abt ten outaer comen oude.
Dat fí hem onwaerdelic verſtoten ſouden
eñ dat ſi hẽ dan na volghen ſouden eñ ho
ren Wat hi leide: eñ ſi ſtieten he Wot eñ ſei
den. moryaen ganc Daer butẽ.eñ hi ghinc
wt eñ ſeide. Aſſchẽ vijſter eñ ketelboeter
ſi hebbẽ di Wel ghedaen Wát alſtu gheen
menſche cn biſt. waer om Woudeltu ond
DE menſchẽ gaen. Wit is indẽ vaderẽ leut
¶ Bie legende van ſinte Arſenius.
8 ge R leni:
. : 3 NC Hal N X 9
HI Aj ARE U We —
8 kn 0)
‘
Eire jon ad
Ce)
4
eñ hi badt Dat bi tot ſy
ne ſalicheit moeft Wer
; den geleit En doc hoer
De hi cen ſtemme: Arleni blie den mẽſche
fo Cul{fe Werden behouden:eñ doe hp mo
wiek gheworden was.eñ hi noch dat lel⸗
uc bant foe hoerde hi. Arſeni vlie fwijch
en ruſte: Men leelt ban deler ruien. Boe
Date ghebroeders monikẽ ghewordẽ wa⸗
ten, foe vercoes die een Dat hi byanden te
Pays bzengen ſoude:eñ die and Die lieckẽ
A vanden: Eñ die derde indet Woeftinen
de Ende Die eerſte pijnde om Det lu
en ſtryden te paylen. Mer hp en mochte
hem allen niet ghenoeghen. ende hem ver
droots.ende quam ter anderen ende ban
ten amachtich / ſoe dat hi dat ghebot nyet
voldoen eN mochte:ende Cy Worden eens
Ende quamen lotte derden dye inder Woe
ſtijnen ruſte: Ende doe lĩ her haer teibu-
lacie vertelt hadden:loe goet Hp Water in
gaan inte Arſenius.
xxxv.
een nap ende ſeyde:liet int Water: eñ het
Was bloet ende verſtormt Ende hi ſeyde
ekter: / Mercket nb hoe claer eñ hoe effen
dattet nv gheworden is:ende DOE ſy Daer
ín fagben eñ Cp haer acnfichten Lagen foe
fepde hi. Pie ghene Die onder Den luyden
ijn fp en Cien om tgheruft hactre Londen
niet: mer als ſi vuften Co Cullen ſi haer fon
den mogben fien: € Op een tijt foe vant
Een broeder eenen anderen broeder inder
Woeſtinẽ die al naect Was eñ cruyt at eñ
biltep van hem ende hi vloech ende leyde
Ontbept mijns om gods Wille foe volghe
ic di.Eñ hi antwoerde ick vlie van di om
gode:Ende doe hi van hem een cleet ghe⸗
woꝛpen hadde:ſoe ontbeyde hi eñ ſeyde:
doe Du die Werelt materie vã Di \orpes/
(oe ontbeyde ick ende fepde. Segghet mi
hoe ick behouden fal Werden.ende hi ant
Woerde hem eñ ſeyde: Aliet Die luden eñ
ſwijcht ¶ Een edel vꝛouwe quam tot-
ten abt Arſenium ban deuocien dat iy hẽ
ten foude:fEnde Die biſſcop Theophulus
badt hem Dat bp hem liet Lien. per hy en
woudes niet Doen: Cen lefté ghinc fy tot
lijnre cellen ende fp vanten Boer fijn celle
ende ſy viel boer lyne voeten:eñ hi hielle
met groter onwaerdicheit op ende ſeyde.
Willtu mijn aenlichte fien foe ſicht: Mer
ban ſcaemten ſoe en ſach fp fijn acnticht
niet:Ende arſenius ſeyde:waer om heb⸗
ſtu ſo groten wech aen ghenomen als du
cen Wijk bitte Sich du Culte weder te to
men Beeren ende Den anderen wiuen DEL
tellen dat ghy den abt Arlenium ghefien
bebt:ende {y Cullen dan oec comen oin mi
telien: Si ſeyde coem ick metter hulpen
gods te romen. ick en fal hier nyemant la
ten comen: Mer ick bidde v vat ghy boer
mi biddẽ Wit ende mijns altijt ghedenc
kes: Hi ſeide Wever ick bidde gode Dat hi
Wt mijne herten Doe dijne ghedenckenit
ſe:Ende doe ſy Dit hoerde ſo quam ſy foe
leer gheſtoert in die ſtat van —
Uan Agathon dicabt,
began ſy Die vede te crighen: Doe dat Dye
biſſcop hoerde fo ghinc hiſe te troeſtẽ. mer
ſi ſeide fiet ic ſal vã dꝛoefhedẽ ſteruẽ. Die
biſſcop leide haer en weetſte niet dattu eẽ
Wijk biſte eñ DAE Die viant DE heiligen aẽ⸗
wecht ouermits Die wiuẽ:Eñ daer om ſei
de hi alſo. Wãt hi bidt altoes boer Lijn fie
le:eñ aldꝰ Wert fp Gtvoeft eñ voir mit bli
fcappé tot hare läde Wert: € Mẽ leeft vã
ené vað Doe he lijn diſcipel leide. Mad du
bitte out ghewordẽ gaen Wi te gader bið
werelt:eñ hi antwoerde. Gaen Wy daer
geen wijk en is:eñ die dilcipel ſeide hem /
Wat ſtede iſſer daer gheen Wijf en is / ten
Waer ín Die Wwoeſtine:eñ hi ſeide laet ons
daer vlien ín Die woeſtijn HEE and bꝛoe
Det Wwaſſer Die (ijn oude moed drꝛagẽ ſou⸗
De ouer eenn riuier eñ hi wãt fijn hande in
Ciné mãtel Eñ ſi ſeide waer om hebſtu al
ſo dine handẽ ghewondẽ:eñ hi ſeide / des
Wijks lichaẽ is eẽ vier / eñ doe ic Di rakede
— — — pe
temen he dat teſtamẽt eñ hi nãt en Wout
ſcoꝛẽ:mer magiſtraen diet hẽ bꝛochte viel
boer Fine voetẽ. eñ bat dz hi des nicten De
de, Wát mẽ foude he lijn hoeft of llaẽ Et
arſeniꝰ ſeide ic be eer doot eer hi:eñ õ dat
iceer doot bẽ hoe mach ic mi makẽ erfghe
noot:eñ hy fende Dat teſtamẽt We eñ en
Woude niet ontfat € Op ee tijt qua tot
he eë ſteme eñ ſeide. coem eñ ic Lal Di toné
Dev mẽſchẽ werckẽ: eñ hi leide Mt in ete
ſtat eñ hi toende heu eẽ moꝛiaen Die hout
houwede eñ maecte cen groot bozt dat he
niet D2aghe en mochte:daer na houwede
binoch hout eñ leidet op dz bort:eñ dit de
de hiläge: ¶ Eñ hi toende heefter eẽ mã
die Water ſciep Wot eẽ viuer eñ hi gotet in
eẽ put eñ hi ſmeet Water eñ hi Woude Dé
viuer eñ DE put Daer mede bolle ¶ Eñ hi
toerde he efter cen tEpel eñ Wee más Die
bout drꝛoeghẽ ouer dwers op paerdẽ eñ ſi
Woude ouerdwers met Dat hout ter Doze
bande tepel in Have eñ ſyen mochtés niet
bi bꝛengẽ ¶ Æñ bi bedude hé dit eñ ſeide
Dit lijn Die dꝛaghẽ dat tock Dee rechtuaer
dicheit als met houerdien eñ Ct en woꝛdẽ
niet oetmoedich / eñ daer om bliuẽ ſi butẽ
DE rijcke gods: ¶ iet hout houwet dat
ís eẽ mẽſche Die in Veel Conde is eñ al doet
hi penitẽcie hi en Nacht he niet meer ban
ſondẽ.hi lett altijt quact op quaet Piet
Water ſcept / dat is die menſche die goede
werckẽ Doet „mer õ darter quaet mede ge
menget is fo ðlieſt hi line werckẽ: ¶ Eñ
des ſaterdages ter veſpertidẽ Doe die ſon
nendach quã.ſo liet hi die Lonne achter hé
eft bp flac Lijn handen ten hemelwert tot
des Connendaghes ſmorghens toe Dat hé
die Lonne int aëtichte ſcheen vot des moꝛ⸗
ghens Doe ſy tees eñ Dan lat fp.
¶ Die legende ban agathon die abt.
F Gathõ dic abt
q {a |
VS
llaetmẽ enen ezel bien
ſpreect niet al doetmẽ he onrecht ht en ant
woett nict Doet oec alfo ¶ Een and broe
der was vand takelẽ geftote/ert bien ant
woerdce niet Daer nae vꝛaechdemen hier
of:eñ hi ſeide Ae leide in mijn heete Dat ic
{Van Barlaamsbittorie,
den hont ghelije waer Die daer but loept
alſinẽ he ſlaet. Doemẽ agathon braechde
Wat duechdẽ meeſt arbeyts hande fo ant
Woerde hi Fe Wane dat gheen meerte at
beit en ís dan gode te biddẽ Wát díe Lian
Den pijn hem altoes eens ghebet Doer te
breken wãt ín ander eenigen werckẽ of
in anderen arbeyde Loe heeft Die menthe
enige ruſte:mer Die bidt Die heeft eẽ werc
ban geoten vide ¶ Len broed bracchde
agathon doe hi om gaen foude mittẽ bꝛoe
pees ſo ſeide hi als oft inden eerſten dage
Waer fo en neme in Di leluẽ gheen betrouw
Wen. Wât li moeder is vã allé paſſien EE
ter ſo ſeyde hi:uoat verwect Die toeenige
menſche doden nochtans en ſoude hinye
menſche behaghen / noch gode om lijnre
vbrientſcap: Een toernachtich broeder Die
leide in hem ſeluẽ. woende fc alleen fo cu
ſoude ic alfoe lichtelijc niet totter grãſcap
bevoer: ¶ Op een tijt doe hi cen kan vol
lede met Water. fo ſtorte Die can al omne
eñ hi voldeſe anðWerk eñ ſi ſtortede noch;
om / eũ derdewerk volde hile ende ſy viel
noch om / eñ hi Voort gram eñ bꝛacſe: Eñ
doc hi tot he ſeluẽ ghecomẽ was foe bekẽ
de hi dat he Die vyant der gramlſcap Lo be
ſpot hadde eñ Leide: tiet ic bin alleen noch)
tas vwint mi Die gramſcap / Dact om Lal
ic weder keerd totter bergaderinge Want
ouer al is arbeitet ouer al is lijdſamheit
eñ gods hulpe noot: Vet ware twe ge
broeders die menich tact te gad gewoent
adden eñ npe en Word ſi gram Dp een
tijt leide Die cen totten anderen Laet ons
vechten als Die mentchen vander Weeclt
DOEN: Eh hi antwoerde. ick en Weet nyet
hoemẽ Ben kijf macct: eñ Die broed ſeyde
Je tal tuſſchẽ ons bepden legghen eenen
pot eñ ic lal legghen hi is mine/ eñ du Cul
fte leggen heen ts niet/ mer hi is mine: eñ
hier mede lullẽ wi De kijf beghinnẽ Pus
fette ſi eenẽ pot tuſſchẽ he beydẽ. eñ Die eẽ
ſeyde hi ig mine. eñ Die anð leyde hi en is
— — — —F
xxxvi.
niet / mer hits mine:eñ hi ant woerde dat
is hi oec doeten wech eñ ganc Eñ dus en
mochtẽ ſy onðlinge niet kiuẽ noch vechtẽ
¶ Agathõ dic abt Was Wijs õ te vſtaen
en ontraech om te werckẽ ſparich ín ſpiſe
eñ in clederẽ Eñ hi ſeide nie en Miep ic Dat
íc pet yemant ín mijn heete hadde. noch ie
en let eenẽ andere niet ſlapẽ Die Pet tegen
mihadde. Doe agathon fterwen ſoude ſo
bleef hi drie daghẽ ſtille legghẽ eñ hi hielt
ſijn ogẽ opẽ Eñ doe hẽ die bꝛoeðs nooptẽ
Coe ſeide hi, Ie he tẽ oerdel Loer gods aen
ſchijn.Eñ ſi ſeidẽ ontſietſte di:eñ hi ſeide
Om gods ghebodẽ te houdẽ heb ic ghear
beit al dat it mochte. mer ic bẽ een mẽſche
eñ ic en Weet niet of gode myne Wercken
ghenoegen: Eñ ſi ſeiden hẽ.en betrouwe
ſte niet vã dinen wercken dat ſi met gode
Cin. Bi ſeyde neen ic en vlater mi niet op
boer Dat ic boer hẽ comen ſal want gods
oerdelen eñ Det menſchẽ oerdelen en. fijns
niet alleens: eñ Doe ſi he noch meer vrage
Wouds.lo leide hi toent mi caritate eñ en
ſpreket mit mi niet wãt tc bẽ onledich. eñ
doẽ hi dit geſeyt hadde fo gaf hi ſinẽ geeft
met bliſcapẽ eñ Lp gauen hẽ ſinen gheeſte
te vergaderẽ / recht als een ſijn gheininde
groetet. Dit ſtaet inden vader boeck.
¶ Man Barlaaums hiſtoꝛrie.
8
nike Was foe berrees daer eẽ machtich 6
nine Die auenier hiet Dic de kerſtẽ eũ lon
linge Die monikẽ feet vuoighede: Het ghe
ſchiede dat eẽ vã des conincs vriendẽ dye
Die eerſte ín Lijn pallaes Was een monick
Wort. Poe Dit Die conic hoerde woꝛt hi al
te gram.eñ dedẽ al die woeſtine doerſoec
ken. Eñ doemẽ nauwe gheuondẽ hadde
ſo dede hi hẽ tot hẽ bꝛenghen:eñ Doe hi hẽ
Van Barlaamsbittozie,
Ne
Ke
AN
datmẽ Die waerhz niet horẽ en mach mee
om te hoz datmẽ ſeggẽ ſal.ſo ſullẽ toe co
mẽ Wijlheit eñ gherechticheyt: Die conic
ſeide hẽ / het al geſchien alſtu ſegſt: eñ Cet
pe Dic on wiſe vᷣſmadẽ Die dinghẽ Die fijn
vecht of li nict en warẽ / eñ Die niet en lijn
begripẽ ſy als of ſy Ware Die niet en heeft
gheſmaect Die ſoeticheyt vã diẽ dingẽ Die
fijn hi en Cal niet mogen leerẽ Die waerhz
vã diẽ pingen Die niet en ſijn:eñ Doe hi he
Beel leide vã ons hert mentehelichs eñ vã
DE ghelouc / ſo ſeide die conic:En hadde ic
Di niet gheloeft Dat íe die gramſcap wech
doẽ ſoude fo ſoude ic dinv vᷣbarnẽ dair õ
ſtaet opeñ blie Wot minẽ ogen dat ic Dine
mermeer en {íe eñ Dat ic Di niet en ᷣderue
eñ Doe Dele goede má ghic Droeflie wech
om Dat hi niet ghemartelijt en was.Hiet
en binne Doe Dpe coninc gheen kinderé en
hadde fo Wert he eẽ ſcoon foon gebozé eft
hi hietẽ ioſaphat. E díe conic Ggaderde
e€ grote menichte om Dat ſi dE afgodẽ of-
ferẽ [oude wãt he eẽ ſoon geboꝛẽ Was ſo
Ggaderde hihx.aſtronomien eñ hi vꝛaech
de hẽ naerſtelic wat ſinẽ ſoon geſchiẽ ſou
de:eñ Doe ſy alle ſeidẽ Dat ht groot Weten
foude in mogenthedẽ eñ ín vijchede. Moe
ſeyde eẽ Die Die Wijte Was vã hé allé: D
conic Dit kint dat di gchozé is / dz en Cal ín
dinẽ vijcke niet Nelen mer ín cen and rijc
dz onuertallike veel beter Wefen Cal Wát
hi lal eẽ gewarich oefenaer Welfen vande
religioen datmẽ kerſtẽ hiet:mer Dit en ſey
De hi va he ſeluẽ niet mer ouermits DE hef
ligẽ geeſt:Soe Dit dye conic hoerde fo ont
ſach hijt ſere eñ dede in die ſtat beſidẽ een
altẽ ſconẽ pallaes maké. cít dede Daer dit
kint wonẽ enn Dede Daer met hé alte (cone
iongelingẽ / eñ hi beual he dat ſi ſinẽ foon
miet noemẽ en ſoudẽ noch ſeggẽ enige ſiec
heit noch armoede noch nyet dat he droef
heit in bꝛengẽ mocht mer dat fi alle vrolic
heit boerlegge oude op dat fi lijn herte v
onledighẽ ſoudẽ met bliſcappẽ eñ dã nict
penſen en ſoude wat hier na comẽ ſoude
eñ waert dz enich vã ſinẽ knapẽ ſiec Woz
den ſo beual die coninc datinẽ die te hant
wech Dede eñ datmẽ c and geſondẽ dair
in ſijn ſtede Dede. Die he vã xps niet ſeggẽ
en ſoude Wot DIE ſeluẽ tidẽ as mittẽ co
ninc eẽ goet kerſtẽ mä mer D3 was beime
lic Die Die cerſte was vã Des conieg prince
Op eẽ tijt gefchiedet D3 Dele mette coninc
ghic iagẽ eñ hi vãt eẽ arm mã Die eẽ beeft
geguetft had andẽ boet ef lach opter acr-
dẽ eñ hi bat DE pꝛice Dat hien ontfaë Wou
de wãt ht ſoude he erghẽs in profijt doen
Die ridder leide hẽ:ic ontfange Di gaerne
an Books, Co
lic vindẽ fal Eñ hi ſeide:ic be een mẽſche
ee arſedier vã Woerdẽ / Wät Wert yemãt
ghequetſt in woerdẽ fo can ic dacr goede
medecinẽ tac doẽ. mer Die ridder crt achte
die Woerdẽ niet Die hi Leide eñ nochtá ont
rig
Éinc hi hẽ eñ genaſſen 5 gode. meer ſomige
nidige mannẽ die benidẽ dz deſe ridder in
ſo groter gracien Was boer DE conic.eñ ſi
Wꝛoegedẽ voerdẽ conic Dat hy wiet alleen
kerſtẽ en Was/mer dat bi oee Woude fijn
tijc onð gaen:eñ Daer om Loe maecte hi te
vriende Dat volc eñ ſi ſcidẽ: Milſtu Wetẽ
conic Dat Dit aldꝰ is fo roeptẽ al heunelijc
eñ legt dattu dit leuẽ haeſtelijc aen nemẽ
Wilſte / eñ Dat ghi dat tot noch toc met on
wetẽheit Guolgbet hebſte:eñ dã lulſte ho
rẽ wat hi Di ant woerdẽ ſal Poë die conic
al gedaen hadde dz ſi hẽ riedẽ. eñ die ridð
die he hier voer niet en wachte Voort ban
vroechdẽ ſcreiende / eñ prees DE conic ſinẽ
wWille. eñ hi voerſeyde he die edelhz vã De
ſer werelt / eñ hi riet he Dat hi dit haeſtelic
volgede.Boe Die conic hoerde eñ hi voer⸗
waert hielt dat hẽ die ghene geleit haddẽ
fo woꝛt hi leer grã nochtans en ant woer
De hi niet. Eñ Doe deſe ridð gewaer Woz
De Dat Die conic ſijn woerdẽ fwaerlijc ge
nomẽ hadde fo ghic hp Vuaert wech. Eñ
hi ouerdochte dat hiet arſedier vã Woer⸗
Den hadde / eñ hi Vteldet he al eñ Die ſeide
Pu lullſte wetẽ Dat Die coninc waent Dat
ſtu dít bier om fetdes om dattuhẽ lijn vijc
je gaen foudes/Daer ou ſoe {tant op cít
ef Dee vi haer eñ Doct Wt Dijn cleederẽ.
n Oet een celicie aen. eñ gare Wel vro té
CONCERN ale di Die conic vragen Cal Wat
du Diet Mede meêtie, Co Cul(te antwoerdẽ
SDU heer coninc ic bẽ berept Di tc volgen
Want At 18 Die wech waer daer du Voer
gaen Wilſte. om Dine Wotte Cal bímtnoch
tans licht Welfen wãt are du mi cen ghe
lelle hebſtt ghehad in voerlpoede alto Lul
ſte mi oec hebbẽ in \eftote dace om ben
y e pyright © 2011 ProQuest LLC
mages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
*
an Barlaams hiſtorie.
mer te en Dect n3 Waer in dz ie dy profite
xxxvii.
ic nv bereyt wattu ghebietfte En ars díe
ridð Dit ghedaen hadde ſo Vwõderde Die
conic / eñ vᷣſpꝛac ſijn wederſake eñ vhiet
delen ridder in meerre eerẽ. Pes conincs
ſoon woꝛt geuoet indẽ voerſeidẽ palayſe
eñ quã tot ſunre outheyt / eñ Was in alre
wijſheyt gheleert. mer hi hadde Wonder
Waer om Datté ſijn vað ald? hadde belle
ten/ eñ hi vꝛagede heimelic eẽ vande kna
pen Die hẽ ſonðlincſte was Wat dit bedu
Ben mochte / eñ ſeide Dat hi in grote Droct
heit waer om dz hi dair butẽ n3 en mocht
gaen ſo dat he ſpiſe noch Dräc en ſmaecte
Hoc Dat Die Lader hoerde fo Was hi droe
uich. eñ hi dede goede paerdẽ bereydẽ. eñ
Dede boer he reye leidẽ al blaſende Dat hẽ
niet vuyls te voꝛẽ comen en ſoude eñ Dat
Gboct hi naerſtelic Eñ Doe deſe iongelinc
Dus Dt voir fo quamẽ he te gemoet lazer
ſche eñ een blinde, eft Doe bite fach fo ver
Wonderde hẽ. eñ hi vꝛagede hẽ Wie dat ſi
Ware eñ Wat li haddẽ: eñ Die knapen Let
den. Pit is lijden die den menſchẽ plegen
tc gheſchien. Eñ hi leide pleecht alte lůdẽ
te gheſchien:eñ doe fi ſeiden neent / ſo ant
woerde hi, Weetmẽ dan Wie dit doghen
moetẽ / eñ li leidẽ neen / wãt geen mẽſche
en macht wetẽ: Eñ dele iongelinc begon
fte in ante te weſen om delẽ dinghen eñ
op cen ander tijt ſo bant hy een herde out
man Die een berompen aenlicht hadde eñ
cene crommẽ rugghe eñ hi ſpzac al ſtame
rende / eñ hi haddes Wonder / eñ vrꝛagede
dit wonder:eñ doemen ſeide Dat hitot DE
fen ftact gecomen Was om menichuou⸗
dicheit Der iaren Die hi hadde / foe leyde hi
Ei Wat eynde ís hier of, Si ſeidẽ hẽ / die
doot. eñ hi ſeide haer. Is dic doot alte lu⸗
Der of enighe ludẽ ſonderlinge:eñ doemẽ
hẽ ſeide dat atie Die ludẽ ſteruẽ moeſtẽ: ſo
vꝛagede hi hoe menich iaer datmnẽ leefde,
ct ſi ſeidẽ:int terr. oft c.iaer Worte out
eñ daer nae cocmt Dic doot: Eñ dit ouer:
dochte Die ionghelinc ſtadelick in Lijn hee
Uan Barlaamsbiftozie,
te / eñ was ín groter Droefbeit mer hi hilt
hẽ blíde boer uͤnẽ Dad eñ hibegeerde Leer
hier in te wordẽ geleert. Eñ het Was int
lät vã ſannar eẽ monic Woenachtich Dye
bolmaect Was ín leuen eñ hiet barlaam.
deſe kẽde indẽ gheeſte des conincs ſoons
wille / eñ hi nä aẽ eens coopmãs abijt / eñ
quã tot Dier ſtede eñ hi ghĩc aë Des conics
(oons camerlinc eñ ſpzac hé aen eñ ſeide.
Ic bẽ eẽ coopmã eñ ic hebbe eẽ duerbaer
ſteen te COPE Die die blide ſiende maket eñ
die doue maket hi horẽ / eũ Doet Dic ſtõme
ſpꝛekẽ / eñ (kost den onwiſen Wijtheit ín:
Daer õ ſo leide mi nv tot des conĩcs ſone
eñ ic [al he deſen ſteen geuẽ Bic camerlic
antwoerde hẽ:du ſchijnes een mẽſche vã
riper wijſheit te weſen mer dine woerdẽ
en ſijn niet eendꝛachtich metter Wijſheit.
met nochtãs om D3 íe ſteenẽ kene ſoe tone
mi DE ſteẽ eñ is hi ſoedanich als Du ſegſte
eñ hi ſodanich Wert gheproeuet foe al di
grote eer vã des conincs ſone werdẽ ghe
daen Fñ barlaam ſeide hẽ:mijn ſteen Die
beeft noch defe cracht dz díe gene die niet
eẽ claer of gefont begrijp vã oge en hebbe
eñ Die niet en hout bolle ſuuerheit. waert
dat bi he ſage hi foude Die crachte vᷣlieſen
Dic hi heekt / mer te Wel cõſte vã medicine
Meet / ic lie dattu geen ghefonde ogen en
hebſte mer ic hebbe gelhoert dz Des conics
fonc is ſuuer dz hi alte fonc geſonde oge
heeft Eñ hi leide:iſſet alſo fo en tones mt
niet Wat ie hebbe geen gefonde ogẽ / eñ ic
ben ontuuer vã Conde: eñ hi leide Dit des
conincs ſone.eñ ſendẽ hacttelije tot hẽ:eñ
doe hi voer hẽ ghecomen was / eñ doe hẽ
díe coníe waerdelic ontfaen hadde. ſo ſey
Dc barlaam. heer coninc Du hebſte Wel ge
daen datſtu vã butẽ nyet en ontſages die
neöheit vã mi / wãt ee groot coninc Was
die Wot voir op eenẽ guldẽ waghen eñ he
quã eẽ arm mẽſche te gemoete mit quadẽ
cleederẽ Die ſeer mager was Eñ Die conic
gbie te hãt vã linẽ Wagẽ / eñ biel boer Die
voete Des armẽ mẽſche eñ aẽbedẽ.eñ (tôt
op eñ culte. er ſyne baenroetſen haddẽ
des onwaerdicheit / mer fien dorſtẽ DE co
ninc dz nz latter? eñ ſeidẽt ſinẽ bꝛoeð.hoe
die conic gedaen hadde dz (ine groothz nz
en betaemde. Eñ Die broed berifpede hiet
of DE conic Hie conic had cen ghewoente
allme pemät DODE Loude dat hp boer fijn
Doze lende een avaut mit eẽ trompette Dic
datt toe gelet was:eñ doet auôt ghewoꝛ
DE Was / ſo Dede Die contc Die trôpette bla
Cen boer ſijns bꝛoeðs Dozesdoe Lijn broed
dz hoerde / ſo wãhopede hi vã Cine ſalichz
eit Waecte alle Dic nacht ende maecte Lijn
teſtamẽt.Eñ doet dach gewoꝛdẽ Was fo
dede hi {Warte deed aen.eñ quã met Lint
wiue eñ m3 ſine kindere al Wenẽde tottẽ
palayſe.Eñ die conĩc dedẽ ín comẽ eñ ſey
dero ſot oftu dijns bꝛoeðs araut oft bode
diẽ du nz miſdaẽ en hebſte ſo ſeer ontſiets
Wacr õ en lal ic Dan niet ontſien dic bode
mijns gods DIE ic foe beel mildaen hebbe
Die mi claerlic met trõpetten doet te Wet
myne doot eñ boot{capt mi die vꝛeeſelike
toecoẽſt vãdẽ domſdage Daer na Dede hi
make bier ſcrinen / eñ Die ij. dede bi huten
ouer al vᷣguldẽ / eñ dedeſe vollẽ mʒ doder:
ludẽ beenres Die ſtonckẽ:eñ die and twee
dede hi mit peck beſmerẽ:eñ dedeſe vollẽ
met duerbarẽ ſteenẽ / eñ riep den herẽ dye
ouer hé ſinen bꝛoeð gheclaget hadden. eñ
hi ſettede deſe ſcrinen voer hem eñ hi bra
ghede hem welcke die duerbaerſte warẽ
Eñ ſi ſeiden dat Die (Wee vergulden ſcri⸗
nen Waren veel gouts Waert.eñ Dat dye
twee ander luttel waert Waren. Ef doe
dede Die coninc Dic vergulden ſcrinen op:
eñ te hant qua Daer groten franck wt:eñ
die coninc ſeide hem. Bee lijn ghelij die
coſtelike cleederẽ aen bebben.mer binnen
lijn ſi bol ſtancs Baer na dede hi dic and
op breken / eñ Daer quä een ſoete vole Wot
Eñ Die coninc leide hem Mete lijn ghelijc
den armẽ / Wãt al iſt dat ſi quade cleevert
aen hebbẽ. nochtãs fijn ſi van binnen bol
goets voocs ban goede Wercken ner ghi
mercket alleen Dat vã buten ís eñ ghyen
mercket miet dat Lan binne is / allo die co
ninc dede alfo heueſtu oec gedaen mi goe
dertierlikẽ ontkaende Eñ barlaam begon
ſte hein te ſeggen hoe die werelt gheſcepẽ
Was.cft hoe Dic menſche eerſt ſonde Dede
hoe díe foon gods menſche Wozt/ cit ban
ſijnre paſſien eñ vã ſijnre verriſeniſſe / eñ
vande doemſdaghe.eñ vandẽ goeden eñ
quadẽ haer loon ſeide hi he veel / eñ latter
pe ſeer Die afgodẽ aẽ te biddẽ: eñ hi ſeyde
hem duſdanigen exempele van harer ſoe
ticheit eñ lpꝛac:Een ſcutter vinc eẽ nach⸗
tegale / eñ Doe hile doden woude ſo woꝛt
Die nachtegael ſpꝛekende eñ Leide, DP mé
{che Wat lalt di bate oËtu mi dodes / wãt
Du cn Culte Dijn bupe met mi niet mogen
veruollen.mer wilſtu mi late gaen ic Lou
De Di Die Dingen leeren eñ Leggen eñ wie
dz Die naerſtelikẽ hout hi lalder grote oct
baerlicheit of ontfaen. Eñ Die ſcutter ber
Wonderde doe ſi ſprac eñ hi belouede oec
hact dat bile foude laten gaen Woude Lp
he Dit leeven HEt die nachtegacl ſeide Nẽ
mermeer en ſalſtu pinẽ om Dingen Die Du
wiet ceígen en moges:eñ en Wes nemmer
Weer droeuich om een Dine dattu verlozẽ
hebs eñ níet Wed crigen en moges. eft en
gheloeft nemmermeẽr dat ongheloeklick
is· wachte dele drie eñ Dy Cal vᷣel Weten
n Die ſcutter lietle vlieghen alſo hi haer
belouet hadde:Eñ die nãchtegael vloech
in Die lucht eñ keide Mee Du mẽſche Wat
Juader vact hebſte ghehad eñ hoe groten
(cat hebttu buen beelozen/ Wát ic hebbe
cenẽ ſteen in mi Die mneerte {8 Dä e£ (krups
ex. Eñ DOE bp Dat boerde foe Wert ht Leer
deoeuich Dat bite hadde laten gaen. cf bi
pijudele hẽ te Vangen eñ Leide. Loet in
minen hule ie {al dt ane goedertierenheyt
doen eñ ie Lal Di cerlic late gaen. Die nach
tegael feide he. Nv bekene ic dattu cé fot
aan Barlaams hiltorie.
xxxviii.
biſte wãt vã dien dat ie v geleit hebbe al
foe hebſtu cleyn pꝛolijt ghehad / Want du
biſte dꝛoeuich dattu mi vᷣloꝛẽ hebſte noch
tan en mogheſte mi niet Wed ghecrigẽ eñ
du hebſte di ghepijnt om uw te Vangen al
(tu niet en moges varẽ in mine wech: eñ
gee gheloueſtu dat ie binne hadde Loe gro
ten (leen nochtãs en ben ie allo groot niet
Aldus fijn Die ghene Lot Die in afgodẽ ge
louẽ / wãt ſi aenbed Dat fi ghemaect heb
bẽ eñ dieſe wachtẽ hietẽ ſi hair wachters
Eñ hi begonſte veel te diſputerẽ tegẽ dye
valſche ghenoechte eñ ydelheit deſer Wee
relt:eñ hier toe ſeyde hi veel exempelẽ. die
vleyſchelike ghenoechtẽ begherẽ eñ haer
lielẽ latẽ vã honger ſteruẽ Die ſijn ghelijc
eenẽ menſche. Die vloghe vã een eenhoꝛẽ
dat hi hẽ niet doden en ſoude eñ hi viel in
eenẽ groten put. eñ Doe hi Viel fo greep hi
met lijn hande enẽ boom eñ Cette fijn boe
ten op eenẽ glotten (truuc Die niet batt en
was:eñ hi lach twee mulſen / die een Wit
eñ die ander ſWart / die altijt Die wortelẽ
knagedẽ vandẽ bome die hi begrepẽ had⸗
Desert ſi haddẽ bi nae doer gheknaecht eñ
lach onder DE put een vreſelijke Drake Dic
vuer Yot blies eñ gaepte om he te vᷣzwel⸗
ghen:eñ hi lach opten (truuc daer hi ſynẽ
boet op gelet hadde vier aſpidẽ dat Lijn
ferpenten Die haer hoeft Wot laken. Ende
dele mentele hief fijn ogen op/ ende lach
cen luttel honich aenden telghen vander
boom /ende hi bergat ſijnre vreeſen Die hi
in allen iden hadde, ende hi gaf hein Lel
— altemael —— ho⸗
ni ota 9 eelte U —
¶ Bie eenhorẽ beduyt Dé doot Die DE mẽ
ſche altoes iaecht eñ begheertẽ te begripẽ
mer Die put D3 is dye Werelt die vol is vã
allen quadẽ / eñ Die boom is ele lijn leuen
Dat hi bi nachte eñ bi dage wort verteert
eñ doer knaecht als bi cen Warte eñ Wie
te muys / eñ die vier ſerpenten die aenden
ſtruuck laghen beduden Den lichaem dat
ghemaect ís vande Diet elementẽ. eñ met
ten ſerpentẽ wort Dat lichaem ghecranct
met onſuuerẽ begheertẽ. Bie Drake is Dic
belle Diet al verlwelghet eñ Die ſoeticheit
vande honich (8 Die bedriechlike genoech
te vander Werelt Daer dye menſche mede
berlept Wort Dat hi lijn vꝛeeſe niet acn en
fiet SEA hi leide noch een ghelikeniſſe / Die
ghene Die Die Werelt minne ſi ſijn ghelijc
een menſche Die drie brienden hadde van
ven welckẽ hi Die een teer winde dan hẽ
leluen / eũ den anderen ghelijc hem ſcluẽ.
DEN derdẽ min dã hẽ ſeluẽ of niet. Ei doe
by ín groter breefen Was ende ghedaecht
Was bande conine/ ſo liep hi tottẽ eerſten
vrient eñ lochte hulpe/ eñ ſeyde hẽ hoe hy
hẽ altoes gemint hadde:cñ die ant woer
de.O mẽſche ic en weet níet Wie du biſte
cheb ander vriendẽ daer te hudẽ mede v
blidẽ moet Die fc boert aen te vriende heb
ben lal / nochtãs gheue ic di twee harẽ cle
derkijns datſtu di daer mede moges dec⸗
ken:Hi wort befcaant eñ ghinc tot linen
Anderen vrient eñ badt oec {ine hulpe:eñ
Die antwoerde Fe en hebbe Die moet níet
Wit Di te gacn te daghingen Wát íe hebbe
Beel ſorꝛghen:mer nochtás Cal ic een luttel
met Di gaen totter Doré bande palapte eñ
dan lalícte huyſwert comen eñ doen mi
hen oerbaer: Eñ aldus fo Wert defe men
ſche dꝛoeuich eñ in wãhopereñ ghinc tot
linẽ derdẽ vrient eñ Leide hẽ mit bloedigẽ
aenlichte Je en hebbe ghenẽ mont met Dí
te ſpꝛekẽ. wãt ie en hebbe di niet ghemint
als ic ſculdich was te doen:ner nb als ic
ín tribulacien bẽ / eũ ic ghene vrienden en
hebbe ſo bidde fe v dattu mt helpes eit D3
ghi mi ghenadich ſijt: eñ die leyde hẽ met
blidẽ aenſichte. Maerlic ic belie dattu mi
ne lieue vꝛient biſte eñ fe lal ghedenckẽ ar
le Die cleyne weldadẽ eñ gaen boer di / eñ
ic lal dẽ coninc boer Dy biddẽ / eñ hi en ſal
di niet leuerẽ in dijnre viandẽ handẽ. Te
cdudẽ Dit exẽpel. Die cevfte vꝛient was
(aar Barlaam.
die vijcheit bande goedé Dair Dic menſche
in beel vꝛeſen om ts mer als Die doot coêt
foe en heuet Die menſche niet meer biet of
dã cent armẽ doec Dactiné be in begzauct
Die and vꝛient is D3 Wijf ci Die hindert.
eñ Die maghẽ Díe alle mede gaẽ tottẽ gra
ue eñ te hant Beeré fi Wed eit Bonledigen
hẽ wit haer ſorghe. Die Derde vrient ís dz
gheloue hope eñ caritate eñ aeliniſſen ci
and goede werckẽ die boer ons gaen mo
ghen alle Dic wile dat Wi inde lichaẽ lijn
Eñ dele moghẽ ons helpen boer gode eft
moghẽ ons vã onfen vyandẽ eñ banden
duuelẽ vᷣloſſen:Eñ noch een and gheiike
niſſe ſeide hi. het was een ghewoente ín
een grote ſtede Dat ſy alle fact vercorẽ tot
eenẽ prince een vꝛeemt mä diemẽ nyet en
kende:eñ als hi ghecorẽ was fo mocht hi
doen al dat hi Wilde eñ hi regierde al tlät
als hem goet dochte. Mer als dele ín alre
Weelden was / eñ hf Waende dattet hẽ al
toes bliuẽ ſoude:ſo ſtondẽ die borgers te
Shen hẽ op / eñ Aecpté al nacct al Die ftede
doer. eñ ſendẽ in eẽ eplät daer hp niet teté
hoch te drinckẽ en had noch cleederen:eñ
hy woꝛt daer ghepijnt vã honger eñ van
coude.Tẽ leſtẽ quã Daer een ander ín Dic
heerlcappie eñ Doe hi gehoert hadde Wat
fijn boer vaðs gheſchiet Was fo fende bi
tot dyen eplande onuertallike ſcat:eñ als
hi daer na in Dat eplát gelent Was eñ dic
anð daer in groter armoede warẽ fo had
De hi Daer grote Weelde: Te beduden Dit
exempel: Pele ſtede is Die Werelt: Die boz
gers Lijn die duuelẽ Die Ons bedriegẽ met
ter valſcher ghenoechtẽ deſer Werelt Eñ
als wi des niet en vmoedẽ foe coemt ons
Die doot op eñ Wi woꝛdẽ gheuoett ín die
ſtat der donckerheit:eñ Die rijcheit Dicme
voerlent / dat Lijn aelmiſſen diemẽ den ar
men gheeft; Doe barlaam aldus dz kint
volcomelijc hadde gheleert / eñ hẽ dz bint
volgen Woude eñ den vader latẽ: ſo ſcide
barlaam tot be: Boctftu dít fo lulſte ghe⸗
|
lijc welen ené tongeline Die een edel Wijk
ondertrouwẽ Woude. met nochtans ber
onwaerde bijt eñ bloech: En doe hi in eẽ
(tat quã.ſo ſach hi eens armé mans doch
ter arbeydende. eñ ſy loekde gode metten
mode eñ hi leide haer O Wtif wat ift dat
{tu doetſte. Maät Du biſte arm nochtãs ſoe
dancſte gode al hadſtu groot goet ban he
ontfacn:{i ſeide he, Ghelijc dat dicwil eẽ
cleyn medecijn cen grote ſiecheit gheneett
allo woꝛt den danck fn cleine een oerfake
vã meerre ghiltẽ nochtãs dat buten ís en
is ons niet, met Dat binnen ons ís is onfe
dat te hebbe / hebbe ic boer groot vã gode
ontfaen wãt hi heeft mi na £ ijn beelde ge
maect.cht heeft mi verſtandenis ghegeuẽ
eit bibeeft mi gheroepẽ tot fijn glorie: om
dus vcle groter ghikten iſt el tameliken
datmẽ he louet:Doe deſe ionghelinc haer
lach eñ haer wijlheit. lo eyſchede hi haer
te wiue vã harẽ vað:Bie vader leide du
en moghes mijn dochter niet nem Voant
du bitte cens edels mans kint cf ic bẽ een
arm man: Mer doe he dele tongelinc fect
aen lach: {oe ſeide Die man cen machte di
niet gheuẽ om dat ghile tot dijns baders
buys boeren CouttteWát Cì mijn eenighe
Dochter is. Sie iongelinc ſeide fc Cal mit v
bliuë eñ ic Cal mi voeghen met 9 luden ín
alle dinghen: Eñ hi dede Lijn coftelic clect
wt eñ Des outs mäs abijt aen eñ hi bleef
met he eñ namle te wiueeñ na die Datté
Die oude man langhe ghepzoeft hadde. ſo
eide hi hẽ in cen camer en thoende hé cen
onuertellike borſe vã rijchedẽ ſo dz hi des
Aijcs niet geften cn hadde eñ hi gaft he
AEN iolaphat keide hẽ:dele bilpele hoert
mi vedelijc toe eñ i Waen dattu Dit vã mi
geleit hebſte:mer vad ſegt mihoe out dat
tu bitte eñ Waer du woenue oant íC en
wil nẽmermeer vã di ſcheydẽ. Barlaam
ſeide ic ben xlv. fact out er, tc wone inder
wilderniſſen Des landes vã ramar ei bt
leide:vað mp DECt Dattu meer dã lxx. iaer
{Van Barlaams hiſtorie.
xxxix.
out biſte Barlaam ſeide.wilſte wetẽ hoe
out Dat ic bẽ vã Dien dat ie geor Was fo
bebftu wel ghewaent. mer ick hebbe nice
gherekent noch en rekene hoe menich iaer
ic gheledẽ ben vã dier tijt dat ic gheboren
Was wãt doe foe Was ic vã binnen doot
eñ Die iarẽ Die fc doot Was en rekẽ ie nem
mermeer mette iarẽ des leuês: Eñ doe io
ſaphat volgen Woude inð woeſtinen (oc
lede barlaam tot he. Boetttu dit fo lal ic
in Dijn ghelelſcap bliuẽ. mer ie fat Ween
wercker mijnte broeders vã perſecucien.
mer alſtu ſien ſulſte dattet půt is ſo lulſte
tot mi comẽ:Aldꝰ doepte barlaam des co
Wines ſone. eñ hi leerde he Wel int geloue
eñ cuſten. eñ eerde Weder tot lijnre flat:
Na Dien dat die coninc boerde Dat Lijn fo
ne kerſtẽ Was fo Wert hi alte droeuich eñ
een (ijn vrient dye arathijs biet troerté eñ
leyde. Beer coninc ic kẽne cenẽ oude man
eene heremijt die vã onſer Woet is Dic bar-
laam alte ghelijc ts. eñ defe fat hẽ venten
baclaam te Weten eft hi Cal cert befcher=
ten Dat Beeften gheloue eñ daer na Lal bi
ſijn Wet vᷣwandeiẽ. eñ Wes roepẽ al dat
hi gheleert heeft:eñ aldus Cat des conincs
fonc tot ons keerẽ. Eñ die conic wam met
hẽ DE prince eñ eẽ groot heer om barlaam
te loeckẽ:eñ hi binne díe heremijt eñ ſeide /
dat hi barlaam gheuangẽ hadde.Eñ Doe
weende die foon bitterlijc:mer dair na fo
Gtoende hem god dattet barlaam: nict en
Was. die bad quã totté foon cht ſeyde
Sone mijn du hebfte mt ín groter droef
heit ghebzocht. eñ du hebtte mine outheit
ongheeert eft hebt mi ghenomen Dat licht
vã minẽ oghen: ſone Waer om hebitu DIE
ghedaen eñ hebt gelatẽ onler godẽ dient
Jolaphat leide:vad ie vlie die donckerhz
eñ be ten lichte gheulogen:ic hebbe dwa⸗
linge ghelatẽ eñ Die Waethept bekẽt eñ ic
eu arbeyde niet te Agheefs wãt me en Car
mi niet Wed mogen roepẽ vã xpo. wãt at
loet onmogelic is metter hant DE Hem te
i.
— — — — —— — — — — — —
dan Garlaams hiſlorie.
reykẽ of die grote zee te vdꝛogẽ alſo Weet
íc oec Wel Dit Weten Moe leide Die conine
eit Wie is mi eẽ wercker vã deler quader
Condé: ic Die fo grote Dinge Di gedaen heb
be díe nic Dader fijn kint en Dede Lier om
heekt mt tegen Di Doen Lette Die quactheit
dijns willes tege mijn hoeft. Wel te recht
ſeidẽ Die aſtronomien ín Dine geboert Dat
ghy houerdich eñ onghehoerlaem werdẽ
foudes dine ouds: eft enn wilſtu ou mine
wille niet doẽ ſo en Cult ghi mijn ſoõ niet
welen. eñ Du ſulſte dijns vas viãt Wer
Dé eñ íc {al di doẽ dat ic nie vyant en Dede
Joſaphat ſcide he Conic Waer om Woꝛt
ſte ſeerich om Dat ic pꝛince bẽ Der duechdẽ
Wat bad Was pe droeuich in fijns kints
gheluc. Wát nb en ſal ic di nẽmermeer hie
ten bad. mer biſtu mi tegen ſo Cal ic vã Di
vlien gelije een ſerpẽt: Eñ Die conĩc ghinc
vã hẽ mit gramſcappen eñ ſeide arathijs
ſinẽ vrient fijns Coons hertheyt:eñ Di riet
hẽ dat hi met hẽ niet herdelic en ſprake eñ
dat hi hẽ te bet aẽ he treckẽ ſoude met foe
ten ſaftẽ Woerd: Des anderẽ dages quã
Die conĩc tot ſinẽ ſoon.eñ cuſtẽ eñ ſeide lie
ue (oon eere dijns vaðs outhz.eñ ontſich
dijn wað en weetſtu niet Dat ick Dijn vað
be eñ hoe groot goet Dattet ís Die vader te
minne eñ te vᷣblidẽ ci Wed om hoe groot
quaet dattet ís Dien te Gnarmen eñ te Gon
waerdẽ:wãt hoe Beel dat Dit gedaen heb
be ſi ſijn qualijc gheuarẽ:Joſaphat ſeide
het is tijt ghehoerſaem te Weſen eñ tijt te
minnẽ eñ tijt ban vrede eñ tijt ban ſtride
wãt Wi en ſijn niemãt ſculdich ghehoer⸗
fam te ſijn noch bad noch moed Poe ſijn
vað Lijn volſtãdicheit ſach:ſo ſeide hi.om
Ds íe dijn hertheit ſie eñ Du mi niet en wil
(te onðdanich ſijn. ſo coẽt Doch eft laet 55
gaen te gað eñ laet ous wikẽ ð Wacrbeie
Wát barlaam die di leit heeft heb ie ghe
uanghẽ {9% lact ons Die onte eft Dic uwe
Bganeré m3 barlaam eñ ic [al el bode Wot
ſendẽ dat alte díe kerſtẽ comẽ moge Lond
vrꝛeſe:Eñ alſmẽ diſputerẽ Lat vwinnet v
barlaã fo ſullẽ wi v gelouẽ.mer winnẽ
die onſe ſo ſuldi ons gelouẽ Dit Was des
conĩcs ſoõ lief eit des conics ludẽ ghingẽ
tottẽ gheuãgẽ mã dat hi hẽ venſen ſoude
of bi barlaam Waer eñ he eerſt pinẽ ð ker
ſtẽ geloue te beſcuttẽ eñ dat hi hẽ daer na
latẽ ſoude Winne. eft aldꝰ vᷣgaderdẽ ſy
alle.eñ ioſaphat keerde he te nathoꝛ Wert
eñ ſeide D barlaam Weetſtu Wel hoe Due
mi geleert hebſte eñ iſt dattu dat gheloue
dat ghi mi gheleert hebt moges beſcermẽ
ſo ſal ic al mijn leuẽ in die leeringe bliuen
mer Woꝛtſte vᷣwõnẽ ſo ſal ic ouer Di wꝛe
ke minẽ laſter. eñ ic ſal Dijn tonge eñ diin
herte Wot treckẽ metter hãt. eñ gheuẽſe DE
hondẽ dat die and niet en ſullẽ dorrẽ ð co
ningẽ kinderẽ ter dwalinge bꝛengẽ: Doe
nathoꝛ dit hoerde Lo Wert hi ſcer drꝛoeuich
eñ veruaert doe hi ſach dat hi vallẽ ſoude
ind culẽ Die hi ghemaect hadde. eñ Dat hi
gheuangẽ was met ſinẽ ſtric.Eñ hi merc
te dattet hẽ beter was dat hi hẽ an des co
nincs ſone hilt om dat hi dẽ doot ontgaen
ſoude.Wãt Die coninc hadde opẽbaer ghe
ſeit dz hi ſijn geloue beſcermẽ ſoude ſonð
vreſe:Eñ eẽ vãdẽ rethoꝛẽ ſtõt op eñ ſeide
Biſtu barlaam die Des contes loon vᷣleyt
heekt Eñ hi lſeide:ic be barlaam die des co
nincs ſone niet ín DWalige gebrꝛocht heeft
mer ic hebbe daer of vᷣloſt. Pie rethoꝛ ſey
de:om Dat grote ludẽ onſe gode aẽgebedẽ
hebbẽ. hoe dorſtu tegẽ Die ſeggen. Hi ant⸗
Woerde: die caldeen eñ Die grieken eñ Die
vã egiptẽ ſi doeldẽ. eñ hietẽ eẽrehãde crea
turẽ haer gode: Wãt die caldeen waendẽ
pat die elementẽ warẽ godẽ om dat Lp ge
fcapé fijn ter nut{cap ð mẽſchẽ.om dat fi
ond haer heerfcap lijn eñ om dz fi Daer of
mut Heel pinẽ werdẽ beulect:eñ Die griekẽ
wanẽ dat miſdadige mẽſchẽ godẽ ſijn eñ
mẽ ſeit dat deſe haer kinderẽ até eñ dat ſi
haer ſeluẽ hair mälicheít of lnedẽ eñ Woz
pẽſe inð zee. Eñ Daer na Wort ben? gebo
Wan Batlaams hyſtorie. xl.
ten vã iupiter harẽ foon die ghebondẽ ge
woꝛpẽ Woꝛt in die helle: wãt men ſcritt
Dat iupiter Die coninc vã aldẽ gode is.eñ
me feit dat ht he dicwil vᷣſciep in eẽ beeft.
Dilegahe oec Dat Lenus díe afgoddinne
Was eẽ ouerfpeelvinne Wát ſi hadde ſom
tijt eene putier D3 Was martee eñ ſomtijt
adonden: Die vã egiptẽ oefent beeſtẽ als
ſcapẽ caluerẽ verckẽ cít alduſdanige din⸗
ghen. mer Die kerſtẽ oefene Des alve hoech
ſten foon Die bande hemetghecoinẽ is eit
mẽſche ghewoꝛdẽ is Eñ nathor begonfie
ſeer naerſtelic Dat kerſtẽ geloue te beſcher
men eñ bat te makẽ met redẽ: eñ dicmmee
ſters woꝛdẽ fo ſtom dz Ci hẽ niet antwoer
den en mochtẽ Eñ ioſaphat woꝛt alte bli
De om Dat onſe here biden viandẽ d wacr
heit belchermde:mer die coninc Was alte
gram.en bi biet den raet ſcheidẽ / ais of bi
des Anderl Dages noch hier of ſprekẽ Wil
De: Moe ſeide tofapbat:lact mijn meeſter
te nacht met mi bliuë dz Wot te gad ſprekẽ
mogen ba DIE Dat wi morgen reggẽ uli
eñ neem Du Die dijne met Di eñ ſpreke du
met he: PE neemt mijn meefter inct Di eñ
laet Dine meefters mit mi of ands en Doet
fte geen gherechticheit mer cracht: Bier: õ
gat hi hẽ noch nathoꝛ. eñ hi hoepte dat hi
hem noch bedriegen oude: Eñ als des co
nincs Loon met nathoz te hups ghecomen
Was to leyde hé iofaphat. En waetnic
en Weet Wie Dus biſte „Wát ic Weet dattu
barlaã ns en biſte. mer du bifie nathog Die
aſtronomie Eñ tofapbat begöfte hé te pri
len eñ te pzcdikẽ Dé wech Der lalicheit eñ
ibekeerdẽ eñ ſendẽ Des morgẽs ter woe
ſtinẽ waert:eñ daer Voort hi ghedoept eñ
bleet een heremůt· Eñ het es goche⸗
laer Die thvodas hiete. eñ bi boerde dít eñ
quã tottẽ conic:eñ bt belouede hẽ dat hi fi
wen foon ſoude bꝛenghen tot fine balie
Wet Eñ Die coninc teide hẽ. mogheſtu dit
doen ſoe {alie Di cen beeibe make eft ic Cal
di ſacrificie ofteré ghelijc De goden die
leide: en hebt geen ſorghe õ dijn kint mer
ghebiede Leone Wel Geterde wiuẽ in te co
men om dat li altoes met iolaphat Lutten
Cu eñ he dient eñ met hem Wandel fou
den:wãt hi ſeide Fe (al een vã wijn ghee
ſten toe hẽ fenden„cit hp Callen tot oncupf
heit verweckẽ. wát gheen dinc en verleit
een iongelinc Coe lichtelic als Dat aenlicht
vandẽ wiuen:Mant een coninc was die
nauwe ecn foon ghewinnẽ en mochte cit
Doe fijn Coon gheboren was Co ſeiden Die
grote mectters.Waert dat hi binne x. iarẽ
ſonne of mane aenlage dat hi blint ſoude
orden: eñ Die coninc Dede makẽ eñ hou
Wen cen hol in cené ſtecn. eñ daer dede hi
linẽ foon vijt tact in houde. eft doc Dic ge
leden warẽ. ſoe dede díe coninc alle dinck
boet he bzengen dat bijt alto foude mogẽ
kennẽ eñ wetẽ: eñ doẽ boer dat kint ghe⸗
brocht Was gout ſiluer eñ duerbaet ghe⸗
ſteenten eũ ſcone cleederẽ eñ paerdé en al
vehande dinc. eñ hi bzaechde hoemen aile
dinc hietede. lo ſeident hé die knapen. Eñ
Doe hi anxtelic braechde hoe Die wiuẽ hie
ten:ſoe ſeyde hẽ des conincs camerlinc al
boertende / dattet duuelẽ Wwarẽ dye DE mẽ
ſchen verleydẽ. Eñ doe Die coninc ſynẽ ſo
he vraechde wat hi vã allé meett begeer⸗
De eñ meeſt minde:ſo ſeide bi Niet vader
ſo begheer ic alto ſeer als Dye duuelẽ Dien
Den menſchẽ verleid, in gheen en ís min
herte fo ontſteken ats ín hem: Eñ daer bi
Weet Dat dijn foon en Cal nict verwonnẽ
woꝛdẽ dã in Defer manietẽ: oe dede die
coninc alle Die knapẽ van ſynẽ foon eñ DE
De (cone toncfrouwe bí hem ef poꝛredẽ
altoes tot oncuyſheden:Eñ Jofaphaten
bad nyemãt die hi aentien mocht of daer
hi mede ſprekẽ mocht oft daer hi mede be
kent Was Eñ ie quade gheeft die Die go
chclaer fende hi ontttac DE ionghelinc (eer
eñ oee foe porreden Die maechden ban buy
ten ter hetten ban oncuyl hedẽ. Eñ Doc hi
ghewaer woꝛt vat hi aldus 9 ghepijnt
Feij.
—— —— — — — — — —
(aan Sarlaamse hillorie.
was foe woꝛt ht gheftoert eũ hi beual he
al gode eñ hi ontkinc godliken troeſt eñ al
fijn beeozinghe vloech vã hem: Paer nac
(ende hi tot he alten ſchonen ionckrouwe
eens tonincs Dochter . Wiens vader Doot
Was. Bi voe haer ioſaphat pꝛedicte. (oe
antwoerde ſy he. Wilſtu mi behouden of
bewarẽ vanú afgod oefeninge (o neemt
mite wiue Wât Die kerſtẽ mẽſchẽ en ber:
onwaerdẽ dat hilijckẽ niet wer ſy prilent
wãt haer patriarcken eñ pꝛophetẽ.eñ pe
trus haer apoſtel hande wiuen:FEñ ioſa⸗
phat ſeide hair:wijf du ſegſte Dit om niet
wãt men oerloekt den kerſtenẽ wyuen te
nemẽ. mer niet den ghenẽ die xp̃in belocft
hebben ſuuerheit te houden. Si ſeide. nv
bet ſi alſo du wilſte. mer wilſtu mijn Ciel
verloſſen ſo doet mi een cleine bede eñ leg
abe bi mi defe nacht alleen. eñ fc ſal Di bez
louen dat ic moꝛgen vꝛoech kerſtẽ woꝛdẽ
lal.wãt (ft allomẽ feit dat DE enghelẽ bli⸗
ſcap eñ vꝛoechde ís indẽ hemel van enen
ſondare Die penitencie doet:en iſmen dan.
nyet ſculdich groot loon dien die eenen be
houden maect. Poet alleen dat ic Wil cer
weruẽ eñ alfo ſulſtu mi behoudẽ. eñ hier.
mede begonſte ſi hẽ Leer te roerẽ: Mol Dat
Die duuel ſach ſo ſeide hi tot Ciné gheſellẽ.
Siet hoe hem die ionckrouwe beroert he
uet die wi niet en mochten beroeren daer
om coemt eñ laet ons ſtarckelijc lopẽ alle
die wile dat wi den tijt hebbẽ: Eñ doe De
fc ionghelinc lach dat bi ſtarckelijc gheuã
ghen Was. wãt li he beroerde eñ Die fonc
frouwe verporreden oec bi des duuels va
pe: Co Woet hi Weenende eñ gaf hẽ tot be
dinghe. Eñ in Die bedinge Wert hi apen
pesef hem dochte Dat hi gheuoert Was in
een pꝛicel Dat vol ſrone bloemen was:eñ
die bladeré vandẽ bloeme gauen Dact (oe
te voe eñ daer was die vꝛucht alte ſcoon
vä aenfen eñ loet vã ſimnake:eñ Daer ſton
ven fetelẽ ghemaect vã liluere eñ vã gou
De eit vã duerbaer ſteenẽ eñ ouerleyt met
coſteliken cleederen eñ daer liep alte claer
water:Eñ daer na leydẽ ſi hẽ in een ſtede
daer die mueren warẽ vã ſchonen goude
eñ wnoðlike ſeer lichtẽde. eñ eẽ hemelſch
gheſelſcap ſongen daer ſoetẽ ſanc. Die nie
mẽſche Des gelijcs en hoerde: eñ me ſeide
hẽ: dit ie d heiliger ſtede:eñ doe he Die mã
wilde Wed brengen fo bat hi hẽ dat hi he
daer liet bliuẽ:ſi ſeidẽ:Bu ſulſte hier moe
ten comẽ met grote arbeyde. iſt nochtans
dattu Dic craftethen doetſte Haer na leide
ſi hẽ tot donckerẽ (lede Die alö vuylhʒ bol
warẽ eñ ſeidẽ:dit is ð quad ſtat: Lit doe
bt ontwaecte.ſo dochte hẽ deſer ioncfrou
wen eñ der anð ſcoonheit vuylre dã mis
weſende. Mer doe Die quade geeſtẽ weð
ghecomẽ Warẽ tot theodã.eñ hiſe vᷣſpꝛac
fo ſeydẽ ſi.Eer hi he ſeghende ſo vielẽ Wi
op heeft verſtoerdẽ ſtarckelijc:mer Doe hi
hẽ gheleghent hadde. fo Úuolgede hi ons
met gramſcappẽ:Doẽ ghinc theodas mit
té coninc tot ioſaphat eñ hopede Dat hi he
foude mogen gheradẽ:mer Dye gochelaer
Die Wort gheuanghen Lande ghenẽ Die hi
vangen Woude:eñ Dede he dopẽ eñ leyde
eenn heilich leuen. Die coninc wanhopede
doe eñ liet ſijn ſone bi ſijnre vꝛiendẽ rade
haik ſijn rijcke. Eñ al waſt dat ioſaphat
begheerde ín Die wildernilſſe te gaen noch
tãs om dat hi dat gheloue vPmeerrẽ Wou
dc. foe ontfinc hi dat rijc tot eenen tide eñ
maccte ín fijn ſtede kercken eñ crucen.eñ
bekeerdeſe alte tot criſtũ Eñ tẽ leſtẽ Voogt
pie coninc ghelouẽde fn lijns [oons pacdt
cacien.eñ Woet kerſtẽ eñ woꝛt ghedoept.
eñ hi liet al fijn rijcke ſinen ſone eñ hi gaf
hé ſeluẽ tot groter penitencien; eñ hier nà
flerf bi heylichliken. Eñ ioſaphat maccte
bariachan coninc eñ Woude dicwil blien
mer dat volc vinckẽ:eñ tẽ leſtẽ en cõde hy
nauwe ontgaẽ Eñ doc ioſaphat doer die
wilderniſſe ghinc. ſo gaf hi eenẽ armẽ mẽ
ſche fijn coninclike cleederẽ. cũ bleef in eẽ
avan cieet: Mer dye duuel becoerden Leet.
Uan Die kercwijnghe.
lulcke tijt biel hi op hẽ met eenẽ ghetogen
ſwaerde eñ dreyghedẽ te laen:tuicke tijt
opẽbaerde hi hẽ in die ghelijkeniſſe vã mc
nigherhãde beeſtẽ lopende eñ brieſchende
Mer iolaphat ſeide:onſe here ís mijn hul
per. eñ ic en Cal niet ontſiẽ wat mi Die mé
(che doet: Boe bleef Joſaphat twee iare
dwalẽde inð woeſtinẽ. eñ hi en côde bar
laam níet vindẽ: mer tẽ laetſtẽ vãt hi lijn
ſpeloncke eñ hi ſtõt boer Die Doze eñ ſeide
Benedie bad benedie:Boẽ barlaam Lijn
ſteinme hoerde ſo ghinc hi daer butẽ cñ ſi
cuſtẽ die een dẽ anderẽ alte hertelic eñ om
helden malcanderẽ eñ Des en mochten ſi
niet Glact Worden. Eñ ioſaphat fetde tot
barlaam al dat be gheſchiet was: eñ bar
laam dancte gode feet: Eñ ioſaphat bleef
paer menich iaer ín grote penitẽcie eñ ín
duechdẽ:Eñ ten lefté Wort batlaams tijt
boldaen.ende bi ler: Ant iaer ons heren
LLL eñ lxxx Eñ tolapbat Wiet fijn vijc
Doe hi xv. iaer out Was: eft hi was xxxv.
iaer heremijt:Eñ na (erf hi bol vã goedẽ
werckẽ. eñ hy Was met barlaams ũchaẽ
begrauen: Eñ doe die coninck barachias
dat hoerde:ſoe voir hi derwert met eenen
groten heere ban volcke. Eñ hp nau Leer
Waerdelije haver bepder lichamẽ. eñ voir
deſe in Lijn lede: Eñ tot haten graue ghe
ſchieden veel miraculen.
¶Die hiſtoꝛie van die kercwijnghe
5 RN en Ne
| WÄkerche of die tempel tiee
—— Iderhande is: Dat is eẽ licl)
awmelijc eit een gheeſtelijt Baer om Cullen
wi hiet cortelic legghen vã twee wijngẽ
des tempels: Op Die Wijnghe vã des ghe
maecte (CPE talmẽ drie Dinge tienzeertt
Waer om datmẽſe Wiet: Wer andere boe
datmenſe confacveert: aren derdẽ Wíe ſy
lijn die hem ghemepntamen ofte belmet
— — ———
—
Abu i Pd
Ne
\
ten Eñ om dat NDE tempel tee Dingen
ijn diemẽ cõſacreert:dat is dat outaer eñ
den tempel; Daer om ſalmen eerft befien
Waer om datmẽ dat outaer Wijt: ¶ Mẽ
conſacreert Dat outaer om D2pe dinghen.
Leeft om datmẽ gods lichaem daer op of
kert Geneli biij. Hoe die (lichten den heer
Eene outacr. eft nam vã alle bogbelen Die
ſuuer warẽ eft offerdele optẽ outaer:mer
dit ſacrament is criſtus lichaem eñ bloct.
Dat wi offerẽ in ghehoechniſſe Cijnve ghe⸗
benedider paſſien: als hi ons beual doe hi
ſeyde: / Doet Dit in mijnve ghehoechnilſſe.
Want Wp hebben verdenchenis van ons
beren pallie:3pat eerſte is malinge.dat is
inden erucifire diemen daer na maect:eñ
Dit maectmẽ om te ſien. want men maect
in Dye kercke criſtus crucifire eñ and beel
Den om datmenle bedenckẽ ſal. eñ oM DE
uocie mede te verweckẽ / eñ om leeringhe
Wãt fi fijn Der lecker boecken: Die ander
verdenckenis is indẽ Woet den.Dat is dat
men criſtus paſſie predict eñ Dat is int ho
ven. Die derde is inden ſacrament: want
in criſtus ſacrament is ſijn ER claerlit
tj.
— a EERE ee Ì wer tam alen * ane kn k
es” Den ER EE: hi : el — Che IE re ik sv et be * EEEN, Pii «
* An — vn Kiaoks 7 zr: * —* * EN Fn — xt Pie REN oet | * X * zhe ae kale Sie ke *
* Kl cb â dere ep EN N — en sh
8 5 — — _ — * — * re warn, 3 ev — * — * les
—— est _ — Alet — 2 an dr + Nn
apen me ET
7 T 4 B x
MES!
¶ Nau die kercwiinghe.
vertoget:wãt in delen lacramẽt is waer
lijc crũtꝰ bloet eñ ſijn lichaem eñ me ghe⸗
uet ons eñ dít vᷣdenckẽ geſchiet ons indẽ
ſmake.ot wi dan criſtus paſſie Die Wy be
ſcreuen ſien eñ diemen ons pꝛeect onſe be
gheerte ontſteect ſo Lal hi ons veel ſtarcke
Ier ontſtekẽ in deſen ſacramẽt om dat ſi
daer in ſo claerlikẽ beteykẽt is: ¶ Tẽ an
deren conſacreertmẽ dẽ outaer om ons he
rẽ naem daer op acn te bedẽ.Geneſis.xij.
Abꝛaham ſtichte DE heer een outaer Die hẽ
openbaerde, eft Daer na aenriep hi ons he
ten naem:alſo paulus beferijkt tot thimo
theum.lo doetmẽ deſe aenroepinge inder
bedingen om die quade dinghen wech te
doẽ.eñ ind bedinge diemẽ doet om ducch
Den te vᷣcrigen of ín eyſchẽ diemẽ doet om
datmẽ díe goede Dingen meerren Lal of in
dãcke of in eere of ín loue Diane Doet om
Die duechdẽ te behoudẽ diemẽ hectt: jat
and roepẽ datmẽ opten outaer Doet is pꝛo
perlic Die miſſe om dz die hemelſche wort
ghelent / dat ts criſtꝰ die DE bad Wort ghe
ſent dat hi die oſtie cõſacreert.eñ bi he (cl
uen Woet bi ons ludẽ DE vað Wed geſent
om dat hi Beer ons biddẽ ſal:Paer õ ſeyt
hugo.die heilighe oſtie mach hieten miſſe
wãt {iig gelent vandẽ vað bi diẽ Dat ſijn
ſone mẽſche Wort. Tẽ andere Woꝛt ſi vã
ons gelent tottẽ vað nde ſacramẽte Ten
eerſtẽ Wert ſt ons gheſent bidẽ vað in hef
licheden daer himede ons begheert te We
fen. Cen andere Wert li vã ousgefent DE
vader bi offerande eñ Daer mede bidt ſy
goet ons:Eñ men lal merckẽ date dye
tongé ſinget inð miſſen / dat is Griecx He
bꝛeeuſch eñ latijn:om datmen daer mede
beteikẽt ven titel Die op criſtꝰ cruce ghelet
was .die ghefeveuen was:in griecx / in he
breeufch eñ in latijn Eñ hier bt vᷣſtaetmẽ
Dat alte tongẽ ſculdich Lijn gode te louen:
Die in dele Drie tonge beteikẽt lijn: Dat la
tijn ts die cuangelien Die cpittolé Die ora⸗
cien eñ dte lanc: Dat griecx is kyrieleylon
eñ criſteleyſon: Eñ Dat ſingtmen neghen
werk om Dat wi come moetẽ tẽ geſelſcap
vande neghen chorẽ der enghelen: Pat he
bꝛecuſche is Alleluya amẽ labaoth oʒan⸗
na: Cen derde conſacreertinẽ Dat outaer
om te lingen. Eccleſiaſticus indẽ xpij.ca
pittel: Higaf he macht teghẽ fijn vyandẽ
eñ hi dede ſtaen ſangers omtrent den ou⸗
tact. Au harẽ ghelude maectẽ ſi grote me
lodien eñ hi ſeit melodiẽ Dat beteikẽt veel
melodien. Wát hugo Lan ſinte victoꝛ (eit
Dat Drie ghelupden Lijn Die dꝛie melodyen
makẽ. Wantmen macct gelapt met Duz
Wen met blafen eñ met fange totter (anc
torien daer toe behoert du\en. Wotter 02
ganen blafen eñ totten ludendẽ fanc: Pe
fe bergaderinge vã delen luden betekent
eendzachticheit vã ſedẽ:dat duwen reke⸗
nen tegen dat werc der handẽ:eñ dat bla
fen bande organẽ teghen Die deuocie Lan
hertẽ:eñ den langhe Dat gheraet Der redẽ
Eñ bi ſeyt daer na Nat helpt Die ſoetichz
per ſteminẽ ſonder Die ſoeticheyt vã herte
du brekes die ſteinne breec oee dinen Wil
le.du houdes Dat Wel luden Der ſtemmen
boude oee eendrachticheit ban ſedẽ Dattu
bi deſen exempel eens Welfen moges met
dijnre alre naeſtẽ:Eñ biden wille met go
de. eñ bi ghehoerſaemhedẽ met dinẽ mee⸗
ſter: Deſe drie manierẽ vã ghelude mach
men rekenen ten drien onderſcheyde Lan
officien der kerckẽ. als gheſcreuen is indẽ
boecke vã mitrael:wãt dat officie oft am
bocht der kerckẽ is ghedeelt in plalmodi-
en in ſanghe eñ in leſen: die eerſte manier
van ghelude is datmen doet mettẽ duwẽ
van vingheren ind ſanctorien eñ Des ghe
lijcs eñ daer toe behoert die pſalmodie dz
is pſalmen te leſen: Dauid dye pꝛopheet
ſeyt. Louct hem ín Die ſanctoꝛie eñ inden
herpen:die ander manier is inden Langhe
alg inder ſtemmen:eñ daer toe behorẽ Die
leſſen. Dauid ſeit:ſinghet heur inden ghe
lude: die derde maniere is als Date bla⸗
Wan Die kerc wijnghe.
fet als in baſunen: eñ Daer toebehoert die
(anc: Dauid ſeit:louet hẽ indẽ gelude der:
baſunẽ:¶ Mẽ conſacreert den tempel of
Die kercke om bijk ſaken wille: Eerſt om
datmẽ daer Wot vdriuẽ Cal DE duuel eñ al
fijn macht:hier bi Ceit ſinte gregoriꝰ ĩ dia
logo: Poemé Wiede cen kercke Die DE goe
Den kerſtenẽ ghegheuẽ Was bande arria
nen:eñ me Daer in gebrocht hadde díe het
lichdoemte vã ſinte ſebaſtiaen eñ bau Lin
te aechte:ſo gheuoelde dat volck dat daer
Bgadert Was/Datter een vercken hier eñ
daer tuſſchẽ haer voetẽ liep ter doꝛẽ band
kerckẽ wt eñ niemãt en mochtet fien mer
ſi warender al of wondert. Eñ onte he
te toonde dit hier oin dz ft alie Weté Lout
dẽ dz Die quade geeft doe Wter ſtat bloech
eñ op Dien nacht dair na ſo hoerdemẽ dat
gerucht opt Dack band kerckẽ als of Dact
yemãt ouer ghelope badderen opt ande:
ren nacht.{o was Daer noch meerder: ghe
ruft:mer opté derdẽ nacht Lo Was datt fo
grote gherucht ofiné Die kercke al om ghe
woꝛpen hadde:Eñ doe voirt wech eñ en
maecte Daer gheen onſtuerheit meer. mer
bi gaf hete kennẽ bydẽ gheiude bande ge
tucht dat hi maecte dat hp vã bedWange
ſcheidẽ moefte Wot Der flat Die hi lange ge
bouden hadde: Cen anderen contacteert
iẽſe om Dat daer vri ſullẽ eten die ghe
ne die daer in vlien als die rechtẽ ſegghen
Die miſdadige vã bloede ſal die kercke be
ſcermẽ dat ſi haer Wijf niet lieten en tule
Hoch haer lede Eñ hier om Lo vloech toab
DE tabeenakel eñ begreep Den eené hoec
vandẽ outaer: CE derde conſacreertmẽſe
OM Dat Daer god Dic bedinge in vhhorẽ fal
Dit is beteikẽt inð coningé boec: oc dic
tempel ghewijt was:eñ fatomon Cijn be
dinghe Dede eñ leide: Boe Mie di bidt in
dele ſtadt / Du Cuttte Hem verhoren inden
hemel ín DIC {lat dijnte woninghe. eñ als
ghijt ghehoert hebt foe Curtu goedertierẽ
werdẽ Wi biddẽ nd kercke de Wert om
xlii.
Drie tedẽ: ¶ Eerlſt om dat Wi toné ſullen
dat wi onſe lantfcap vᷣſoeckẽ Tẽ anderẽ
om Dat Bp aẽſcouwẽ ſullẽ xpᷣm gecruyſt
WE derde om Dat wi tonẽ Dat Wot diẽ ber
loeckẽ Die Boomer toecomé ſaleñ Dat Wi
lijns ontbepden: wãt god heeft Dat para
Dijs oeſtwert gemaect Daer hi die mẽſchẽ
WM ðVdꝛeel Doe hi Conde gedaen hadde:eñ
hi deden Wonen Wettwert Hoer Dat para
Duys: Bier om bede wi oeſtwert one lant
(cap ſoeckẽde eñ begherende: Onle heere
Doe hi gecruyſt was / fo ſcuwede hi Wweſt
Wert eñ Date om bedẽ wi der wert liende
Eñ doe hi tẽ tẽpel voir Co voir hi oeſt wert
op.eñ alſo aenbedẽ die apoſtolẽ:eñ hi ſal
alſo comẽ als ſi hẽ ſagen op varẽ indẽ he:
mel, eñ Daer om lullen wi VettWert bid
dẽ tot hẽ Weet liende. Bat ſcrijft ohänes ,
damaſcenꝰ:Tẽ vierde conſacreertmẽ Dic
kercke om datinẽ dact gods loue of ghel⸗
De lal. eñ Dat doetmẽ inde ſeuẽ getidẽ bá-
Den dage. als te mettẽ/ te priemẽ / te tercie
te noen te Corte ‚te befpertide cf te cõpiete
Eñ al wairmen gode ſcuidich te louen in
elcker vrꝛe vãdẽ dage / nochtãs om dat on
ke crãcheit at miet en Coude veemogen Lo
iſt gheordineert dat. Wi ſonðlinge gode lo
ue lulle in deler vrẽ om Dat dele vre fond
linge boerdeel hebbe boer die and ín Com
migẽ lake wãt ter midðnacht alné met
ten Doet/ fo Woost criſtꝰ gebore gheuangẽ
eñ befpot bande ioden: In defer Haen Loe
toef de criſtus Die helle: ãt inde muitracl
is beleveren Dat hite middernacht pie hel
de voefde:dDat Was voerden daghe:Eñ in
den morgen ſtont Coc verrees hy vander
doot:eñ te pꝛieme tijt openbaerde hi:Meẽ
leyt oec dat hi te middernacht comẽ (al tẽ
oerdeel. Want ſinte iheronunus leyt. Ick
waen dat ons die apoſtolẽ hebbẽ ghelatẽ
datinẽ niet latẽ en ſal den volcke Lander
vigilien oft Wake bau paelſchen boer Die
middernacht.met fi Cullen verbeyden Die
toecoemft ons liefs heren er criſti: Eñ
iiij.
als dã Die tijt gecomẽ ts mit vmoeð leker
heit fo Cullen Ci alte Die keeſte doen: Jude
fer veẽ fo lingẽ wi gode lof om Dat wi hẽ
danckẽ ſullẽ vã ſijnre gheboertẽ eñ Dat hi
gheuangen was eñ dat hi die vaders ver
Pſereñ om dat Wi m3 lorchuoudicheit ſi
ne toecoemſt ontbeydẽ: Men Doet oee Die
metten totté morgen loue:wãt hi vᷣdꝛanc
ín Die dageraet Die vã egiptẽ in Die zee:eñ
hi ſciep Dic Werelt; Bier om gheuẽ Wi go
pelof in deler vrꝛẽ Dat wi ntet en ſullẽ ber
drenckẽ in Die zee deler Werelt met Die vã
egiptẽ. eñ om Dat wy gode danckt ſullen
van onler ſceppeniſſe eñ vã ſijnre verriſe
niſſe: Ander eerſter vren ſo plach criſtꝰ tẽ
tempel meeſt te comen:eñ Dat volc haeſte
oec tot hẽ te comen al daer:eñ hi Wert oec
. boer pplatus ghebrocht: Poe hi verreſen
Was fo openbaerde hi tot deler Bren eerſt
ben wiuen:eñ Dit is oee Die eerſte vꝛe Van
dert dage. Eñ hiet om fo gheldẽ Wy gode
lok te pꝛieme tide ín Die heplige kercke om
dat Wi criſtũ nauolgen ſoudẽ:eñ Dat Wp
he dancken ſullẽ vã ſijn verriſenis eñ om
ſijn openbaringẽ Eñ om dat wi gode als
dat beghin vã alle dingen indẽ beghinne
vandẽ dage DE eerltẽ lof gheldẽ ſullẽ Cot
Die tercie tijt was rps onſe here gecruyſt
metter iodẽ tongen:eñ hi as vã pilatus
doẽ gheeſſelẽ aen die calomne Daer hi aen
gebondẽ was:Eñ alto ſcolaſtica hiſtoꝛia
feít. fo ſietimẽ noch Dat bloet ander calom
ne Daet hi aen ghebonden Was Ei oee in
pefer ſeluer vꝛen oe Was die heftige geeft
heſent: Cer leſter 02e Was hi ghenagelt
gende cruce. eñ cen donckerheit Voort alle
die vervelt doer om Dat Die ſoune zeerich
ypag in ous heren Doot eñ Wort ouer ghe
cleet met ſwarte cleederen om dat ſy nict
lichtẽ ſoude dẽ ghenẽ Die onten heer cruy⸗
fen: Au deler veen lo at ht oee nae Lijn he
melwacrt met linẽ iongheren: Ce noen fo
gaf chelus ſin gheeft eñ een ridder ontde
De lijn tide:Eñ Dic apoſtolẽ plagen Doc te
ik Wan Die kercoinabe.
bedẽ:eñ criſtꝰ voir op tC heinel:eñ om Dez
fe ſonderlinge Cake ſo louẽ Wy gode in DE
fer bren. Te Befpertide fo cõſacreerde ihe
fus fijn lichaem eñ ſijn bloet. ct dwoech
fijn iongherẽ haer boete : eñ Wort bande
cruce ghedaen.eñ DE geaue geleit; eñ hi
openbaerde hem lijn iongherẽ in eens pel
gens abite:eñ hier om fo danct Die kerez
Be criſtũ in deſer bren: Ce cõpleet tide {oe
Mete criſtus bloedich Meet eñ Lijn graf
Was beuolẽ te Wachten. Eñ Doe hi verve
fen Was to boetfcapte hitot defer vꝛẽ Lint
iongherẽ brede Eñ hier om Lo dancke Wi
gode. Poe Wp delen lof ſculdich ſijn ſeyt
finte bernaert:Bꝛoeð als Wi offeren offer
hande des loues / fo lact ons voeghen dye
woerdẽ mette ſinnẽ. den Linne metter bez
gheert. die begeert Dev bliſcap Der blilcap
pen:rijpheit der rijphedẽ. vꝛyheit det Dap
heit eñ Dev oetmoedicheit: Wen vijftẽ con
facreertmẽ DE tẽpel / om datmẽ Daer Dient
ſal díe ſacramentẽ Der kercken. eñ Daer bi
ſoe Vort Dye kercke als gods tabernakel
daer Dye ſacramentẽ ín Lijn eñ mẽ Dient{e
eñ mé gheeftfe DE ghenẽ Die Daer in comẽ
als dat doepſel:eñ ſommige fo gheeftmẽ
dẽ ghenẽ die Wt gaen als Dat leſte oliezeit
ſom gheeftmen den ghenẽ Die Daer bi Wo
né eñ deſe ſijn ſom dienẽde eñ dele gheeft
men die ordinẽ:eñ ſom hair vechtende eñ
vq̃ deſen Worde haer Lom Bonne eñ De
fe geektmẽ penitẽcie: ſommige bliue vech
tẽde eñ deſe gheektinẽ ſtoutheit om dat ſy
ſtarcker bliuẽ ſullen Dat is ouermits voꝛ⸗
minge: me geeft he (pile daer li mede ont
houden Wozde . eft Dat is ouermits gods
lichaẽ. eñ alle commer Wert he wech ghe
aen datmẽſe niet en vdꝛiue. eñ dat ouer
mits hilikẽ: Cen andere ſalmẽ befter hoe
datmenſe conlacreert:mer eerſt ſalmẽ bez
ſien vandẽ outaer:tẽ anderẽ vanð kerckẽ
Inð conſecracie of wijnghe des outaers
foe ſijn veel dingen eens:wãt eerſt maect
Die biſſcop vier crucẽ vã wiwater ander
Wan die kercwijnghe.
biet hornẽ vandẽ outaot: Wen anderé ſo
gaet hi ſeuen werk om DE outaer Cen det
DE ſo beſprenct hile ſeuen werk met pfope
eñ met wiwater:Ten vierdẽ fo harnt hi
wierooc daer op. Cen bijften befalft bijt
met creſem: CE ſeſtẽ ſo ouerdect bijt met
ſuuerẽ clederẽ:Hier bi woꝛt beteikẽt Wat
ſi ſculdich ſijn te hebbẽ die ten outaer gaẽ
wãt li lijn ſculdich te hebbẽ vieruoudige
caritate.dat is dat ſi gode minnẽ eñ hẽ fel
uẽ eñ haer vꝛiendẽ eñ haer viandẽ: eñ dit
beteykenen die vier crucen die dye biſſcop
maect met wywater tẽ vier hoꝛnẽ vandẽ
outaer EN vã Dele Date hort Der caritatẽ
leeſtmen in geneli: u fulfte Woerden ghe
breyt tẽ oeſtẽ / ten weſtẽ / ten noerde eñ tẽ
ſuyden:Of me maect bier crucẽ inde vier
hornẽ Daer om / om Dat daer bp beteyhent
Wort dat ihũs criſtꝰ onte heer Die vier hoz
ne vã deler Werelt Blofte mettẽ cruce DE
ou te beteykenẽ dat Wop in bier manieren
criſtꝰ ons herẽ cruce fijn ſculdich te dragẽ
dat is int herte ouermits ghepeynſe. indẽ
mont ouermits biechtẽ. inden lichaẽ ouct
muts caſtien eñ int aenſichte om dat Wiee
altoes mede ſeghenẽ lullẽ Tẽ anderẽ ſijn
Wi ſculdich te hebbẽ ſorge eñ naerlticheit
eñ dit is beteykẽt mettẽ ommeganghe eñ
daer om ſingtmẽ dã. Inueneruͤt me vigi⸗
les:Want ſi ſijn ſculdich ſorchuoudich te
Waken op haer ſcapen: wãt gilbrccht ſeit
des pꝛelaets rokeloeſheit onderſpottende
Cpaeect aldꝰ Eẽ ſpottelijc dine eñ oee Wel
vrelelic fo is een blint Wachter ec eẽ mäc
oper. eñ een rokeloes pꝛelaet.eñ eẽ onde
tende leeraer. eñ cen omme bode. DE bi
DE ſeuẽ ommegangen bí om dat outaer ſo
ðvᷣſtaetmẽ leuẽ ghepenten eñ merckingen
Die wi lculdich Lijn te hebbẽ op die ſeuen⸗
uoudighe Duecht vã cit? detinoedicheyt
eñ Dat Wi altoes naer dintrẽt gaen ſoudẽ
Die eerſte duecht is, hire rij Was dz hp
avm werden Wilde: Pie anð Dat hi inder
cribbẽ geleit Das Die derde vat hi onder
xliii.
danich Was dic ouds Mie vierde dz hi on
dee lijns knechts hãdẽ lijn hoeft nei hie
inden doeptel: Die bijte is Dat hi lijn ton
ghers pzedicaers maecte eñ he (ijn macht
gaf. Tẽ fette at hi goedertielije [ Weech
voer eenẽ ongerechtẽ rechter: Tẽ leuendẽ
dat hi goedertierlijc badt voerdẽ genẽ die
he cruyſtẽ DE bidẽ ſeuẽ ommegangẽ Lijn
beteikẽt criſtꝰ ſeuẽ wegẽ:Die cerlle was
Bande hemel ín marten lichaem: Die anð
Wten lichaem inð crebbẽ Mic derde Wter
crebbẽ inð werelt Die vierde vander we
velt indẽ cruce Die vijfte banden crucce in
den graue. Pie ſeſte Wten graue int voer
burch. Bie ſeuẽde vande voerburch indẽ
hemel Wen derdẽ is hi ſculdich te hebben
ouerdenckẽ vã rps pallie Eñ dat ís betei
kent bide beſpreugẽ vãdẽ Wwiwater. Wát
Dic ſeuẽ beſpꝛeyen Des Waters lijn ſeuen
Wtſtortingen vã criſtꝰ bloede: Pie eerfte
was Doe bi befnedé Was: die ans Dee hy
bede boer ſijn paſſie: die derde Doe hi ghe⸗
gheelſelt Was. die vierde Doc by gecroont
Was met Doerne: Die v.doe hẽ ſijn hande
doergeboert warẽ: die vi. doe hẽ die boete
doer genagelt warẽ:die vij. doe hẽ fijn ge
benedide fide ontdaë Was: nst dete Wt
ſtortingẽ vã bloede Ware gedaen met yſo
pe ð oetmoedicheit eñ vã onwertanikerca
ritatẽ Wât plope is eẽ leen cruyxt: eñ Dact
om beſpꝛeytmẽſe ſeuẽwertõ te beteiken?
Dat indẽ doepſel werdẽ ghegeuẽ die keuẽ
gauẽ des heyligẽ gheeft: Tẽ vierde tal hi
hebbe heete bedige eñ deuocie . eñ Dit is be
teikẽt bidẽ Wiroke diemẽ v̈bꝛant optẽ ou
tact. Want die wieroock heeft cracht om
te baten ban lichtichept ges voocks te ber
ſtiuẽ bähozer hettẽ te bevingen van ha-
rer lúmich3/te farckẽ vã harer ghecrudic⸗
heit Aldꝰ foe gaet Dic bedinge OP in Gods
ðVdenckẽ:ſi maect die ſiele Wijk band miſ⸗
daet die gheledẽ ís om Dat ſi beiaghet Die
ghenade ende fp bedwinghet Dye londen
die comen Cullen om Dat ſy befaget waer
li
1
Jan die kercwijnghe.
pige hoede eñ ſy maect ſtarc DAD mildaet
diemẽ heeft om Dat ſi beiaecht vſekerheit
DE mé mach ſeggen dat Die deuote bedin
ghe beteikẽt is bide wierooc our Dat fi tot
gode op gaet:Eccleſiaſticꝰ ſeit.des geens
bedinge Dic he voetmoedicht gheeft ſoetẽ
roke: Apocaliplis ſeyt:Elc hadde ſytolen
vol vã goed rokẽ Dat Lijn bedingen die co
mé wt heeter hert Apocalipſis: BE Voort
ghegeuẽ Beer Wievooes.eft daer na feit hi
Pic engel nam D3 \ierooc Lat eñ voldet
vã Dat vuer Des outaers: Ten bijte is hi
fculdich te hebbe claerheit vã côlciencien
eft vã goeder maté: Eft dít is beteikent be
De creſem datmẽ maect vã olpe eñ vã bal
ſem: wãt ſy ſijn ſculdich te hebben ſuuer
cõſciencie ſo dat ſi ſegghẽ mogen met ſin
te paulus:Onſe gloꝛie is ghetuych vã on
ſer cõſciencien Eñ hier of ſcrijft hi oec tot
thimotheü. Wát hi moet hebbẽ groot ghe
tupch bande ghené Die vã buté lijn: Bul-
demont ſeyt: die clerckẽ ſijn ſculdich geen
ſmette te hebbẽ / noch in woerden noch ín
ghepenten noch ín werckẽ eñ noch ín Wa
ninghe. Wãt ſi fijn ín ſcoonheit eñ duecht
det kerckẽ:eñ Lijn Cp quaet fo make ſi Det
kercke onreyn: Gen feften Lijn ſi ſculdich
te hebbe ſuuerheit vã goede Wereken: eñ
Dit is beteikent bide cleederẽ Diemen ouer
De outaer leit.wãt Die ghewoente vã clee
derẽ is gheuondẽ om / te deckẽ / te warmẽ
eñ te vᷣcierẽ: Mer goede wercken deckẽ ð
ſielen naectheit:Apocalipſis. Datſtu mo⸗
ghes Wwerdẽ ghecleet met wittẽ cleederen
dat niet en openbaert die leelicheyt dijnre
naectheit:ſi Betere Dee ſielẽ ter eerlamheit
Paul? leit: Laet ons aen Doen die wapẽ
des lichts: Di vᷣwarmẽ om dat ſi Bhette
ín cavitate: Job feit. Eu ſijn dijn clecderẽ
_ iet warm Wát luttel fo ſoudet batẽ den
ghenẽ die totté outaer ghinghen hadde ſy
die hoechſte waerdicheit eñ Dat laetſte le⸗
uẽ: Bernardꝰ ſeit: het is een vuyl Dine Die
eerlte letei eñ dat nederſte leuẽ. eeu hoghe
graet eñ een neð ſtaet.een ſwaer aenſich
te eñ lichte maniere. veel redenen ſonder
vrucht. een groeyende macht eñ een. onge
ſtadich herte Cen anderen ſalmen beſien
hoemẽ die kercke Wijt. eñ hier toe comen
veel dingẽ:wãt Die biſſcop gaet dꝛie wer⸗
uen om Die kercke eñ elcmael fo coemt hp
voer die eyndel Doze eñ ſtoter boer met ſi⸗
nen ſtaue eñ feit Boet op ude poerté ghi
pꝛincen:Eñ hi beghiet binne eñ buten die
kercke met gewijt Water: eñ himaect op
dat pauimẽt band kerckẽ eenn cruce vã af
{che eñ vã laude Wten oeſtẽ hoec tot indẽ
weſtẽ hoec:eñ Daer ín Co ſcrijft hi dã AB
COin griex: eñ hi maect crucẽ aendẽ muer
vand kerckẽ. eñ Die beſalft hi met creſem
eñ ſetter voer barnende kaerſen: Dat die
biſſcop eerſt dꝛie werk om Dye kercke gaet
Dat beteykẽt Die dꝛie ommegangẽ Die PS
dede Doe hi lijn kercke heilighẽ oude ie
eerfte was Dat hi vande hemel ín aertrijc
quã:Die and Dat hy Land Werelt ter hel⸗
len voir:Die derde Dat hi band hellen We
Det quam eñ verrees eñ voir op inden he⸗
mel: DÉ hi gater dꝛie weruen ou te verto
nẽ dat die kercke Wort gheWijt ín Die eer
Der drieuoudicheit. of Die dꝛie ommegan⸗
ghen betepkene Die Drie ſtaten der gheen⸗
te Die behouden ſullẽ woꝛdẽ vander kere
ken:dat fijn maechden. eñ Die ín ſuuerhe
dẽ leuẽ eñ DYE in echte ſijn:eñ defe fijn be
tepkent inð ordinãcie der kerckẽ. Als vijc
kardus vã ſinte victoꝛ ſeyt:Wwãt dic ſacrti
ficie beteykent die oerdene der maechden
eñ dat choer Det oerden Der gheenre die in
ſuuerheden leuen:eñ die kercke die oerdẽ
vanden ghehilictẽ. Die traeſcamer oft Die
ghereycamer is nauwer dã Dat choer. eñ
dat choer ís nauwer Dan die kercke: Wát
het ſijn min maechden dan die ghene dye
ín ſuuerheden leuen : ende deler iſſer min
Dan Die luden DIE inder echten ſijn:Mant
dat lacriſtie is heiligher Dan vat choer:eñ
dat choer is heiligher dan Die kercke: wãt
Dictie wãt vã aëbegt
gan Die kercwijnghe.
waerdiger fijn Die maechdẽ dan die he in
ſuuerheden onthouden. eñ defe Lijn noch
Waerdiger dã die in echt (cap lijn: Tẽ an
derẽ D3 Dye biſſcop drieweruẽ Boet Die Do
ve ſtoot / bediet Dat hi drye oerdelſche ghe⸗
rechtẽ inð kerckẽ heekt: datinẽſe he is Coul
Dich op te Doen Want li is ſijn orn Die ſcep
niſſe eñ vloſſeniſſe. eñ 6 haer glorie Die hy
be beloeft heeft Mã Delen drien rechtẽ feit
ancelmus:waerlic heve om Dattu mi ghe
macct hebſte ſo ben ic mi ſeluẽ als di ſcul⸗
dich in minẽ. eñ om Dat ghile Bloft hebfte
fo bẽ ic mt leluẽ al ſculdich tot dijnee min
rien Eũñ om Dat ghi mi ſo grote Dingen be
loues ſo be ic mi Dial ſculdich wãt ic ben
lo veel dijnre minnẽ ſculdich meer dã my
ſeluẽ fo veel alſtu meer bitte dã ic dair du
Di ſeluẽ om ghegeuẽ hebſte. eñ dien du Di
felu€ belouelle Die Drie toepen: Boet op 9
poertẽ ghi pꝛincẽ bedudẽ dꝛye machtẽ die
hi heelt. dat ís indẽ hemel/ inð aerden eñ
ind helle: Tẽ Derde lo beſpreit hi die kerc⸗
ke binnen eñ buten met WyWaͤter:eñ Dit
doetmẽ õ Date ſakẽ: ¶ Leeft om dẽ duuel
te biagen. wãt wiwWater heeft ſonðlinge
macht DE Duuel te vᷣdꝛiuẽ: Bit wywater
maectmẽ vã biet dinghen / Als vã water
Wijn / ſout eñ aſſche: Eñ deſe vier dingen
verdriuẽ ſonderlinge dẽ duuel / dat is ghe
Ween vã tranẽ. eñ Dat is beteykent biden
Water: eñ gheeſtelic verblidẽ dat is betey
kent bide Wijn. eñ rijp onderlſcheydicheit
Dat is beduyt bidẽ ſoute:eñ grote octmoe
dicheit dat is beduyt bið aſſche. Le ande
ECN belpzeytinẽſe om Die kercke te Cuucré
\Wât al Dat der actdẽ toe behoert Was bez
ſiet eñ ontuuer om Die ſonde:Eñ daer õ
befpaeptmen Die at met Wiwater dat fz
(al Werde gheſuuert vã ante onſuuecheit.
eũ hiet OM Wat dat in dye oude Vet alte
dinc bidẽ Water wort gheluuert. Tẽ der
den beſpreytmeſe om te vᷣdriuẽ alle male⸗
inne ſo was die aer
De met haer vzucht adam bedragen. mer
xliiii.
Dat water cn Was niet vᷣmaledijt eñ hiet
din Watt pat ont here vilch at: Mer me
leeſt níet dat hi vleyſch at (ond dat paeſlã
om tgebot vanð Wet te voldoẽ eñ om dat
hi exẽpel geuẽ [oude datmẽ ſomtijt deruẽ
ſoude Dat gheoerloft Waer eñ datmẽt oec
allulcke tijt etẽ ſoude:Eñ om dat alle die
maledictiẽ wter kerckẽ lullẽ werdẽ vᷣdre
ue eñ die benedictie Wed comẽ lal. daer õ
belpreytmenle met wiwater. Tẽ vierdẽ
lo ſcruftinẽ opt pauimẽt dat gricxe eñ la⸗
tijnſche A B Left dat beduyt Die vᷣgade
ringe vã beydẽ volcke of Die leeringe van
beydẽ teſtamentẽ of die articulẽ vã onlen
geloue. wãt beyde Die A B £ in grier cit
in latijn gheſcreuẽ indẽ cruce beteisét Dic
Veeningẽ vandẽ heydenẽ eñ vande loden
Die ghemaect Wort bi xps ons herẽ cruce.
Eñ hier om Co maectmẽ Dat cruce vandẽ
oeltẽ hopne tot inde Welie hoꝛne.õ datinẽ
bi DIE loude beteikent dat Die ghene die te
boze Was ter vechter lidẽ Dat ht geworde
is ter luchterſydẽ. eñ Die int hoeft was hi
is ghewordẽ ín die ſtert: Cé anderẽ ſo be
dietet die leeringe vã beydẽ teftamert vat
voldaen Was bi criſtus cruce:wãt doc hi
(teef Co ſeide hi het is al voldaen.Eñ men
maect cruce Wedkeert ín Die ſide wãt dat
een teſtament (8 int and beloten Wát het
Was een vat ín cen vat: Tẽ derde fo beter
kenenle Dye acticulë of puntẽ des gelocts
wãt Der Berckt pautmêt ilt kundamet vã
onlen geloue: Wát Dpe ligurẽ diemẽ daer
ſcrijft lijn articulẽ ves geloeks daer Die ru
De eñ Die ongheleerde vã berde volcke ME
de werdẽ gheleert inder kercken Die hẽ lel
uen achten kullẽ als ghemut eñ rijen
ſo als abꝛaham leide in Benel J Atot
mijn heet ſprekẽ als tc ben ghemul eñ al⸗
ſche: Cen vierdẽ Coc lerijſtinen crucen in
die kercke. eñ dit doctmen om drie redenẽ
Eerſt õ Die duuel te Vuarẽ DAE Die duuelẽ
Die daer Wot vᷣdꝛeuẽ woꝛdẽ he lullẽ ontliẽ
als fi die crucen Lier eñ DAE (niet meer en
* in 8X
— Ser
— Ee
Re 5 wl
* Pee ae
A WE a x me) N
Pao SEE
we EA dE a Ev — —
te nehmen rme — * ne De —— * —— — — —
ent ed
*
3 Í
eh
—
AS
4 Ll |
—4 il
—
pi
Ma 44 |
— 18 |
A KEK
pt)
4
tl Mi
B
B Al
ki
—
— 4
el
st
5
*
—*
*
*
EL
J
Aak
|
—
Vall
kt
J
FE
——
as
J
1 Ad
Le
Bel
AL
we
aj
—
J
18
Ig
Ie
ä
4
1
ê
ra
A7]
| »
el
—
sed
| A
at
hd
J ze er we Te —
8 _ * on EET oe
hd
El
fullé doren in gaen: Want ſy ontlien leer
Dat cruce: Jan guldemõt Leit fo Waer die
duuelẽ ons herẽ teikenẽ lien ſo vlien ſi eñ
ontſien dẽ ſtoc daer ſi mede gheſlagẽ ſiin:
en anderẽ ſcrijftmenſe om vertoninge
des ſeghens:Mant Die crucen lijn criſtus
bannieren.eñ om datmẽ wetẽ ſal dat Die
ſtat criſtus toebehoert: daer om ſcrijfttmẽ
Daer crucen Wát die keylſer pleecht te hou
den als hi eenighe ſtedẽ Wint, Coc ſteect hi
pact Lijn teykcnen Mt deler Figuren is ín
Genet gheſcreuen: dat iacob Die (teen Die
hi onder lijn hoeft geleit hadde verhielf in
een titel/ Dat Was ín een craeye redẽ tptel
eñ Vdenckẽ eñ ín ſeghe Cen derdẽ ſcrijft
mẽ daer crucẽ om te beteykenẽ die apoſto
len: Want die xij. kaerſen Die boer Dic xij.
crucẽ gheſet lijn betepkene Die xij. apoſto⸗
len.die alle die werelt verlichtẽ met criſtꝰ
gheloue: Pele crucen beſcrijft Die biſſcop
met creſem eñ ſetter barnẽde kerſen boer
wãt Die apoſtolẽ vᷣlichten alle Die Werelt
mette gheloue vã criſtꝰ pallie te bekennẽ.
eñ ſi vbhettenle te minnen eñ ſalkdenſe ter
claerheit der conſciencien eñ dat bið olien
eñ den goedẽ roke / eũ Dat bider balſame:
Uandẽ derdẽ dat ís bi Wien Dat Die kerc⸗
ke ontvepnt wort:ſoe ſalmẽ Wet dat Wi
leſen / dat õs here huys ontvepnt Wert vã
hẽ drien. als bi yroboam / bi nabuſardam
cí bi anthiochum DE coninc: Alſomẽ ind
coninghen boec leeft; ſo maecte yroboam
twee guldẽ caluerẽ eñ ſette die een in dan
eñ die ander in bethel datmen gods huys
hiete: eñ dit dede hi van ghiericheden om
dattet rijcke niet keeren en (oude tot robo
am.Eñ híer bi is heteikẽt der clerckẽ ghie
richeit Die ſeer die kercke ontreynt ende ſy
regneert nv ſeer in die clergie: Iheremias
Wanden minſtẽ totte meeltẽ ſo fijn ſi alle
naerſtich om ghiericheit: Bernard? wie
fultte mt gheuẽ vã alte Die prelatẽ Die niet
meer naecfticheft en heeft hoe hi Dat ghelt
ghecrigen mach wter gheenve burlen Die
q Lan Die kerr wijnghe.
onð hé fijn dan haer ſondẽ te vᷣdꝛiuẽ.Die
caluerẽ ſijn Die neuen eñ Die ſijn in bethel
dz is in gods huys: eñ aldꝰ Woꝛt Die kere
ke van yroboam ontreynt: Iſt datmenſe
timmert of ſticht met woekenaers eñ mz
rouers goet Want men leeſt dateen Woe
kenaer met ſijn woecker eñ met ſijn roue
dede hi een kercke ſtichtẽ:eñ hi Dede eẽ bil
ſcop comẽ ou Die kercke te Wife; Eñ doe
Die biſſcop met Lijn clercken Dat ambocht
vand wijnghe dedesto lach hi achter den
outaer den duuel ſtaen in een ſetel in eens
biſſcops ghewade:eñ hi ſeide den biſſcop
waer om wijet ghi mijn kercke latet ſtaẽ
Wát dat vecht vã deſer kerckẽ behoert mi
toe:wãt ſi is geſticht vã woecker eñ ban
roue:Eñ doen Die biſſcopdaer wt vloech
met ſinẽ clerckẽ vã vꝛeeſen ſo bꝛac die du
wel die kercke mit grotẽ gherofte: ¶ Alſo
men inð coningẽ boec leeſt fo vbꝛande na
buſardã gods tepel: Nabuſardã beduyt
prince der cokẽ:eñ hi beteikẽt den ghenen
dic hẽ gheuen ter vulſicheit eñ ter oncuyſ
heit die Lan haren buyc haer god maken;
Als paulus fept welc god haer buyck is.
Waer om Datmen Die buyc haer god hiet:
hugo vã (inte victoꝛ (eit aldꝰ: Mẽ pleget
den godẽ tempelẽ te maken eñ Die outaré
te verheffen: men pleget he knechten te 02
Dineren om he te dienẽ:eñ men offerde he
beeften.eft men verbꝛande hein Wierooc.
Mer ſommiger buycken tepel Dat outaer
is die cokẽ eñ haer tafel.eft Die diẽres ſijjn
die cokers:eñ Die beeſten diemẽ offert ſijn
dat ghecoecte vleys. Eñ die roke vanden
wieroock is die ſmake vanden roke: Mie
coninc anthiochꝰ Die alte houcrdich Was
ende ghierich Ende ontepnde gods huys
ende vermeenſaemdet:alſoe men leeft in⸗
per boeck DET Machabeeutchen.ende hiet
bi is die houerdye betepkent ende eere bez
gheerlicheyt ende ghiericheyt dic alte feet
groot ís inden clercken Die nyet en beghe⸗
ven profijt te Doen: Der bouen Dye ander
Wan die kerc wiſnghe. lb,
te \befen:Dele ontreinẽ Leer Die kercke: eñ
vã deer houerdie eñ vᷣwaentheit feit ſin
te bernardꝰ:⸗Si gaen eerlijc mit ons herẽ
goede eñ fien gheuẽ DE heer geen eer: Fu
Dien dattu in deſen dagelicx Lien moghes
lichter wiuẽ behagelic eñ ſcariãt abijt cit
conuẽtelic gheſinde: Sich dat gout andẽ
beepdel eñ ande fadcl eñ andẽ ſppoꝛẽ.wãt
Die ſpoꝛẽ blinckẽ meer dã dat outaer: En
als ons herẽ huys bi he dꝛiẽ meenſaemt
woꝛt:allo Watt oee bide anderẽ Dien ge⸗
ſuuert eñ gebeilicht of gedijt: wát moy⸗
les Dede Die cerſte wijnghe:eñ die and De
De ſalomon: ef Die Derde Dede iudas ma⸗
chabe? Eñ bier bi is beteykẽt dat wi ind
kerckẽ wijnge lullẽ hebbẽ oetmoedicheit
die welcke in moyſes was:wijſhʒ eñ on
derſcheidicheit Die in ſalomõ Wassen ge⸗
Waer belijen des geloefs dat ín iuda ma
chabco Was: Cé cerſtẽ ſullẽ wi fien hoe:
men den gheeſtelikẽ tẽpel wijet: eñ defen
tepel lijn wi ludẽ die ᷣgaderẽ int gelouc.
eñ Delen tépel wort gbefticht int gheloue
vã leuendẽ ſteenẽ: Sinte pieter feit Voort
geſticht als leuẽde ſtecnẽ eñ vã effenẽ fee
nẽ Hi Wert oec geſticht vã viercãte ſteenẽ
Mat Die bier hope vaã enẽ geeſtelikẽ ſteen
ſijn gheloue hope caritate eft Werc: Jefe
lijn gelijc Wát alfo gregoriꝰ ſeyt:alſtu ge
loucs allo minſte. alftu gheldues hoepůe
en minlte alſo begeerſtu. in delen tépcl is
Dat outaer õs herẽ.eñ op defen outaer Lul
le Wí gode Drie dingt offers. Dat cerfte ís
vuer vã gheeſteliker minne Leuiticꝰ:dat
uee (al ec\belije welen eñ nemmermeer
hebrekẽ nde outaer. dat is te Voeten des
herte: Pie and offerande ís wieroec dee
welrukender bedingen:Paralipomonõ.
Aaron eñ ſijn Cone lullẽ offeren wyeroec
opten outaer Des holodcauuen eñ des Mie
roocs DALE al verbrant· Pie derde offer
hade is lacriticie der gherechticheit eñ de
ſe acriticie is in offerbäne vã pentecie iu
holocauſte vã minnẽ. in raluere nes vley⸗
ſches datmẽ onder Doet: Dauid:du lulſte
ontfaẽ offerhãde der gherechticheit offer
bande eñ holocauſte Dan ſullẽ ſi ſetten op
dinẽ outaer caluerẽ: Pie gheeltelike tẽpel
Dat ſijn wi ludẽ Wi woꝛdẽ gewiet in ma
nierẽ vãdẽ anderẽ tẽpel. Wãt ecrlſt coeint
Die ouerſte biſſcop criſtꝰ eñ gaet dꝛie wer⸗
ue om Die doze ons heete die bellotẽ is als
Dt ons Doet vᷣdenckẽ die ſondẽ ons mõts.
outer berte eft ons werckes: Cen anderẽ
ſo {foot hi dꝛieweruẽ voer die Dore ós het
ten Die beſlotẽ ís om datmẽſe hẽ opt doen
lal.wãt hi ſtoot die hertẽ mettẽ cloppẽ vã
weldadẽ vã tade vã gheeſſelinge:eñ van
Delen dryen ſtotẽ is geſcreuẽ ín pꝛouerbio
Op Die quade.J
eñ Dit ís bande goede raet Die hi he in gaf
eñ ghi Bonwerdet mijn berilpẽ. eñ Dit is
band gheellelinge die hi v toe ſent. DE bi
ſtoot driewerk om dz hi roert die redelike
ðlſtandeniſſe Die ſondẽ te bekennen eñ die
begeerlike vᷣſtandeniſſe ouermits DE rou⸗
Werl Die grãlcap om die Conde te wee⸗
ken eñ te GonWaerde Wen derde ſalmen
De gheeſtelikẽ tempel binnẽ eñ bute nettẽ
met Water drꝛie werucn: Beſe drierhande
nettinge fijn drierehande tranẽ vã binnẽ.
ent ſulcke tijt vã butẽ:Mãt als gregorius
ſeit. Eens heylichs mans hert Wert befee
vicht als hi penſde waer hp Was Waer hi
18, eñ waer hi oefen fat.cit waer hinict
en is Dat (8 waer / hi was in londẽ act
bv welen fal int oerdeel. eñ Waer hits in
onlalichedẽ. eñ daer hi niet en is in glorie
wanneer hy dan binnen ot buten tranen
ſtort. dat ís als hi peyntde vat hi in —
\bas. eñ dat hi daer of lal moetẽ rekenin
ghe gheuẽ int oervel: Pan belpreit hi den
tempel met Water Wanneer Dat hi wenẽ
de Wert om Die onfalichept daer hp în is,
Dan beſpꝛeyt ht dat anderderf ef als hi
Weent om vie glorie / DAE hy Daer nyet en
D Di c (ac mijn hant boert eũ
vã Die weldadẽ die hy ghegheuẽ heeft.lo
ſeit bi voert. Ghi Von waert al mynẽ raet
— — — ——— — — — nd
is:dã beſpꝛeit hi derde weruẽ. In Dit Wa
ter lalmẽ mengẽ Wijn Lout eñ aſch: Wat
met delen tranẽ ſullẽ wi hebbe wijn Gan
gheeltcliker blilcap. eñ fout ban viper on⸗
derſcheidichz eñ alſche vã Dieper oetmoe⸗
dicheit. DE bide Wijn verſtaetmẽ vs oct
moedichett Die hi had doe hi mẽſche Wort
eñ bidẽ fout Die heplicheit Lijns leuẽs dat
allẽ menſchẽ is ſoutinghe vã haer Duecht
Bider alſſche vᷣſtaetmẽ ſijn paſſie:eñ met
peten drien ſullẽ wi onſe hertẽ beſpꝛeydẽ
dat is met ſijn mẽſchelicheit daer wi me⸗
pe ter detmoedicheyt wordẽ vᷣwect eñ tẽ
exempel ſijns leuẽs.eñ daer mede Werdẽ
wi gheleert tot heilicheden eñ ter vᷣhoech
niſſe ſijnre heiligher paſſien eñ daer mede
woꝛdẽ Wi beroert ter caritatẽ: WE vierdẽ
ſcriftmẽ indẽ tepel outer herten cen ghee
ſtelike A B Lof gheeſtelijke ſcriftuer eñ
dic gheſcriftẽ diemẽ Daer ſcrijft Lijn dich⸗
tinge vã datmẽ doen Cal een ghetugenille
vã gods weldadẽ eñ Wꝛoeghinge vã ey⸗
ghen ſondẽ:Nã delen drien leit linte pau
lus tot die vã romẽ:als Die heide Die geen
Wet en hebbẽ natuerlic doẽ Dat haer Wet
toe behoert eñ ſoedanich Wet nict en heb⸗
ben fo fijn ſi he ſeluen Die Wet te tone Dat
werck ofte eee Dat in haer heete beſcre
uen ís fiet Die eerſte Co als he Die conſcien⸗
cie ghetuge gheeft Cict Dic anú als he hoer
ghepenle wꝛoegen onderlinge of ont{cul
dighen Liet dat Derde: Cen vijktẽ alfo Cal
men Daer crucẽ ín ſcriuẽ.dat is me Lal die
penitencie aen neme eñ Die ſalinẽ beſaluẽ
eñ verlichtẽ met vuer. wãt men en Cal al⸗
leen niet goedertierlijc vᷣdꝛaghen mer oec
gaerne. eñ Dit is bedupt bið laluen eñ oec
heeteiike eñ dz (8 beduyt bide vier: noaer
xſelt Die heilige leeraer linte bernardus.
bie vã anxte Wert gheduwet hi drꝛaghet
vs cruce iijdſamelic Die voertganc heeft
ín hope hi drꝛaget gaerne. mer die in carita
te voertgaet hr omhellet heetelic: Hier om
aenften beel iudẽ onſe crucẽ mer Lien aen
¶ Van Pelagius die pacus.
(ien nict onte laluinge Eñ die aldꝰ outen
tepel in he fal hebbe ghewijet hi ſal ſeker
waerdich Weten datter xps in wonẽ fal.
overmits graciẽ Dat hi daer na (al geler
digen ín he te Wone ouermits glozie Dat
moet hi ons verleenẽ Die leeft eñ vegneert
god bí alle Werelden Der WereldE: amen |
¶ Die legende ban pelagius den pacus.
eit boert meer Gan alrehande hiltozien:
7
SN
ANZN
LA
GÀ
_[D
8
F —
me
Elagiꝰ Die pacus Was (e-
Ve heylich eñ had hẽ eerlijc
in ſiju paeuſcap eñ tẽ leſtẽ
Ive voer linte Bregorius
Was.mer hi Was een ander boer hé Wãt
na defen pelagium quã iohannes:nae io⸗
hannes quam benedictus:daer na pelagi
us:eñ na pelagium quam gregoꝛius: In
deſe pelagius tiden quamen die van lom
bardien in ptalien:E om dat veel luden
pie hyſtorie hier of niet cn Weten fo Voll ie
ſe hier ſcriuen alfomente bint in veel cro⸗
niken inder lombarden hiſtorien: Die pau
lus haet beſcriuer beſcreuen heuet Want
pat volck ban grauennen is eenrehande
groot volck: Ende quamen van noerden
wten oeuer Vander zee; ende Doe Dit vole
ghecomẽ Was Wot hare lande ín candina
Uan Pelagius die paeus.
vien eñ (grote ſtridẽ Gbonnen haddẽ ſo
quamẽ ſy ten leſtẽ in pannonien. iner doe
en dorſtẽ ſi niet boert varẽ eñ bleuẽ in dat
lant eewelic wonẽde. ete hietẽ eert unt
racli.eñ daer na lombardien Doe ſi Moen
DE in germanien Soc bant Die coninc vã
õbardiẽ in eenẽ put ſeuẽ kinderẽ die Dact
eẽ quaet Wijf vᷣmoert hadde Die ſi tot een
te Dracht ghedzage hadde:eñ doele Die co
ninc gheuondẽ hande eñ hife met eẽre gla
uien ban Wond omme keerde fo begreep
een vã delen kinderen des conincs Glauie
Poe Dat Die conic Lach fo begreep hp daer
gen metter hant eñ hietẽ ameſſioen eñ ſey
De Dat hi een groot mä woꝛdẽ ſoude: Eñ
Dele Woost ſo vꝛoem Dat dic vã lũbardien
he coninc maectẽ Doe Dic conic doot Was.
Omtrent Die tijt ons heven LLCL eñ xc.
DOC Die biſſcop vã arrianẽ een man dopen
ſoude.alſo eutropiꝰ feit die barba biet (et
de hi. Fe dope Di inden name des vats bi
DE foon indẽ heiligẽ geeft Om dat hi daer
mede tonẽ wilde Dat Die ſone eñ Die heili⸗
ghe geeft minre warẽ dan DE vad. ſo ont-
uoer haeſtelic D3 water. eñ die barba liep
haeſtelic ter kerckẽ Wert: ¶ Cot dien ſel
uen tidẽ ſo leefden ſinte mardaet eñ ghil⸗
daert Die broeders warẽ. eñ op eenẽ dach
biſſcoppẽ ghewijet Ware, eñ op enẽ dach
ſtoruẽ eñ op cené dach vã criſto ontfange
War: Cloer dele tijt int tact ons beren
cc. doe in gallien Die ongelouicheit van-
Den arrianẽ groepde fo Wert die innicheit
van Die Driewoudichept met lroonte mira
culë ðtoent als gwilbertus leit. wãt doe
Dic billcop í die (tat vã nalacẽs mite dede
ſoe ſach hi drie dꝛopelẽ atte dact die gelijc
groot warẽ optẽ outaereñũ ft liepẽ te gað
eñ Woꝛdẽ een altẽ ſconen perle. Ei doe fi
Dye perle midde in eene gutvecrups gelet
hadde ſo Diele die and fteene of Die ac Dat
cruce (konde. Eñ deſe perle dochte dẽ goe
Den ludẽ claer / mer Die quade duncker cit
dat hi Dic ſieckẽ ghenelet. eñ Dat hy die ge
Kot,
ne Diet cruys aenbedẽ haet deuocie meer
dert € Bier na hadde Die vã lombardten
eenẽ coninc Dic albinius hiet Die een ſtarc
vroem mä Vas Die (rect tegen DE coninc
vã gebianoss eñ hi verwonnẽ eñ Doden,
Dier om quã Des vᷣſſagen conincs one te
ghen albiná met ghewapẽder hant ſtarc
kelic, Eñ albin? brocht fijn here tegen he
ent hi doden eñ vinck fijn dochter Die volo
munda hiet. eñ hi namſe te Vopuc. mer hi
badde doen makẽ vã deter ioncfrouWden
baders herlebeckẽ cent nap ch hi hadden
DEC DOE om leggen met liluer. eñ Daer Mt
dranc hi. In dien tide ſo vegierde Die min
ſte iuſtijn dat keyſerijc. eñ hadde cen prin
Ce tof eenẽ camerlinc Die nerfes hiet die eẽ
edel vroem mã Was die tegen die gote ge
uarẽ Was doe ſi ptalien deutrueerde eñ bt
hadſe verwonnẽ.eñ archnã haer coninc
hadde bi gedoot. eñ hi hadde ytalien eygẽ
ghemaect. Eñ om geote weldaden die ht
ghedaen hadde ſo moeſt bi ghedogen gro
te byant{cap vã dic vã romẽ. Eñ hier om
ſo woꝛt hi vallchelic ghewꝛroeget voerdẽ
Keiler eñ wort of ghedaemeñ des kerters
wijk ontboet he defe fcäde daer toc Dat (y
he (oude Doe ſpinnẽ met harz diẽſtinaech
den eft Dat Cp he Wolle ſoude Doen vieten
Eñ nerles antwoerde op dele Woerden.
to aldi allulcken webbe doen fcheré dat
gh vã Di nict en Culfte mogten doen alfo
lage alftu leues Eñ nerles boit te napels
eñ ontboet DE lombardẽ dat ſy laté (oude
dat avm lant ban pannonien cũ vat (p hẽ
BVgaderẽ ſoudẽ om ptalien te Winne Soe
Dit albinius hoerde Coe tiet ht pannonien:
Eñ int iaer ons herẽ. viif hondt eñ biij.
So quã hi met Die vã lombardien in pla
lien. Wát fi hadden cen ghewoente Dat ſi
langbe baerdé droegen. Eñ daer om opp
ecn tijt Doe fi te (piers onder hẽ COME ſou
den. fo beval albinius Dat alle die wiuen
boer haer ontulechten loudẽ eñ legghen
omtrẽt haer kinnẽ / oin dat Die ban (piers
¶ Van Pelagius die pacus.
wanẽ ſoudẽ dat ſi almannẽ warẽ:eñ vã
delen langhẽ baerdẽ worꝛdẽ ſi vã Dier tijt
lombavdé ghchietẽ. And ſeggen DOC li op
die nile tegen die vã wãdalien vechtẽ ſou
dẽe. eñ ſy ghingẽ tot eenẽ die pꝛopheteerde
om Dat hi boer haer vwinnige biddẽ ſou
pe eñ bite benedide Poe ghingẽ Li leggen
bi fijns Wijf vade nenẽ eẽ veynſter daer
hy oes morghẽs plach te biddẽ ten oeſten
apert eñ fi beuolẽ hat alle die wiuen hoet
haer leggen loudẽ omtrẽt haer kinnẽ: Eñ
doe defe man Lijn venſter op Dede eit hiſe
fach fo viep hi:wie fijn dele lange baerdẽ
En lijn Wijt ſeide he Dat hi he Die Vwin⸗
ninge gaue Die hé Dic mã ghegeut hande.
Doe ſi dus ín ptalien ghecome Waren / ſo
Wôóné ly vol na al die ſtedẽ eñ DODE al Die
ludẽ:eñ Co laghen ſi Die iaer Voer papien
eñ ſi Wonnẽt:Eñ Die conic albiniꝰ hande
gezwoꝛẽ dat hi alle die kerſtẽ DODE ſoude
Eñ daer bi doe hi in papien varẽ ſoudeſo
knielde lijn pactt voer Die poert:eñ hoe ſe
vc bijt met ſpoꝛẽ ſloech tE mochte nz voert
gaen boer Dat die coninc ſinẽ cet Bwãdel
de bidẽ rade vã cené kerſtẽ: Bus quamen
Dic lombardẽ te melanẽ.eñ Wonne in coꝛ
tet tijt ytalien ſonð romẽ eñ romanien eit
die ſtat ís alfoe ghehietẽ om Dat li haer al
toes an romẽ ghehoudẽ heeft:Eñ DOE Die
coninc albintus te virone Was eñ hi Daer
eẽ groot werſcap bereit hadde. {o Dede hi
pa ſinẽ nap bꝛengẽ Die ht vã Des conics
herlenbeckẽ hadde Doen make eñ hi drꝛãc
evt. eñ hi Dede ſinẽ wiue rolamunda
paer oee Wt drinckẽ eñ hi ſeide: Paincket
pet dinẽ bad: Eñ doe rolamũda dat ver
fag hande Wat dat bedude, fo Wert ſi dẽ
conc foev hatẽde: Eñ Die conic hande eẽ
teptCmá dic bi cen And coninghinne came
vievé lachEñ op eẽ tijt DOC DIE conic wech
Was · i chic die coninghinn⸗ leggẽ opter
camerferébende.cht ontboet DIe leytlman
bähare camerierẽ wegen / dat hy op dien
nacht tot haer quame. Eñ DOE hi daer ge⸗
comẽ was.ſo dede die coninghinne ſinen
wille voer haer cameriere eñ dair Leide ſi
hẽ:Meetſtu Wie ie bẽ Eñ Doe hi ſeide dat
fi ſijn amie waer:ſo ſeide ſy he ie en be 15
mer ic bê roſamũda waerlic du hebſte hu
Dé alſulckẽ dine gedaẽ dat ghi Cult albine
Doder of du ſulſte vã hẽ ghedoot Werden
Wát ic Voll datſtu mi wꝛekes ouer mine
mã die vã mijns vads herſebeckẽ eẽ nap
ghemaect heeft eñ mi Daer Wt Dede drinc
ken En als dat die leytlmã niet en wilde
doẽ / mer hi gheloefde ent ander te LENDE
die dat doẽ oude: Ei op eẽ tijt DOE Die CO
ninc ghecomé Was: foe liet roſamũda Die
prince te wetẽ dat hy des nachtes quame
eft ft ná des contes wapẽ eñ dedeſe wech
eñ ſi vᷣbãt al heimelic cen ſteecſ waert Dat
duer des conínes hoeft hinc ſo datmẽ niet
We treckẽ en mochte noch of Doen: eñ Die
contc (liep op fijn bedde:doe pijnde he dez
ſe leytſmã in ſijn camer te come: 3Boe Dat
die conic vᷣnã fo ſprãc ht vã ſinẽ bedde eñ
begreep Dat ſteeck waert:Eñ doẽ hijt niet
Wt trecken cõde. ſo Weerde hi he vꝛome
lijc met ene meſſe mer om Dat Die leytſmã
alte Wel ghewapẽt Was foe vᷣwan hi DE
contc eñ dodẽ:eñ hi nà alde [cat LADE pa:
laſe:eñ vloech met roſamũda te rauennẽ
Eñ doe roſamũda ſach enẽ altẽ ſconẽ ion
gelinc die rechter was vãð ſtat. ſo begeer
de ſi hẽ te hebbẽ tot enẽ mã. eñ li gaf haer
mã venijn in enẽ nap: eñ doẽ hi Die bitter
heit act of voelde ſo hiet hi ſinẽ wiue dz
ang deel drinckẽ: eñ doe ſi des niet doẽ en
Woude fo toech hi fijn ſwaert eñ dwane
haer te drickẽ: eñ allo ſtorꝛuẽ Ci daer beide
Tẽ lefté Wort adalach die conic vã lõ
bardiẽ gedoopt eñ woꝛt kerſtẽ:mer thẽde
lina Dic coninginne vã lõbardiẽ die goet
kerſtẽ eñ ſeer deuotich eñ innich Was DIE
maecte te modeciẽ altẽ ſconẽ capelle eñ tot
deſer coniginnẽ fende gregoriꝰ DIe boeckẽ
vã dialogo eñ li bekeerde haer mã die CEL
(tc was hertoge vã carminẽlẽ eñ daer na
ean Books, Co
reproduced by co
aan Machumeths bilieringhe.
Weet hi coninc vã lõbardien. eñ ſi dede hẽ
bede hebbẽ mittẽkeiler eñ mittẽ bereken
ent op ſinte geruaes ende pꝛotaes dach Coe
was die vrede gemaect tuͤſſchẽ die romney
nẽeñ dẽ lõbarden eñ dairõ oꝛdineerde Die
paus datmẽ op diẽ dach ſingẽ ſoude indẽ
dienſt vanð miſſen. Loquẽtur pacẽ. Ent
fint fans baptiſtẽ daghe fo Was die brede
algbecöfirmecrt. Mãt thendelina hadde
fonölínge deuocie in fint ian eñ ſeide dzbi
ſint ians hulpe dele vꝛede geuaſt was.eñ
daerõ Dede ſt in ſijnre eerte madocien dye
capelle ſtichtẽ. Eñ enẽ heiligẽ mã Wert ge
opẽbaert dz ſint ian patroon eñ beſcermer
Was vã die ludẽ Poë gregoriꝰ doot was
ſo volchdehẽ na ſabinus/eñ nac ſabinus
quam Dye Derde bonifacius / ende nac Die
derde bonifacius ſoe quam Die vierde boz
nikacius Eñ õ des bedinge fo gaf focas
Diekeif er Die bereke gods ponton. int tact
ons herẽ. vi. Ceñ x. Eñ 6 des derdẽ boní-
kaciꝰ bede ſo oꝛdineeidehi eerſt dz die kerc
ke vã romẽ dat hooft ſoude weſen vã allẽ
kerckẽ. Wãt Die kercke vã cõſfãtino olm
ſcreet haer die cerſte vã —*—— des
bontkaciꝰ tiden doe focas doot Was ende
eraclius regneerde Int iaer õs herẽ.vi.c.
ENDE x. ſo was machumet cen valſch pro:
pheet eñ ecn gochelaer By bedroech aga⸗
vene ende Die yſmahelitẽ: dat Waren ſara⸗
cenen indeter manierẽ alſomẽ leeft in ſijn
hiſtorie ende in cen cronike.
— Clan achumeths vilieringhe.
PE, ef EU clerch Die ſcer vᷣmaert
re Was (nthof vã romẽ. doe
Dn Saarde bv n5 gecriahéinochte Die
NT teit, Ok & wet
AAC EEC ZU da 4%
—5* entre Ke Apt re
in — *
* — hd LI
* NEE "ai
va biest \
D °
14
*
een onuertallijc volc.cũ doẽ hi machumect
vãt lo ſeide hihẽ dat hihẽ weiheer maken
loude bou DE volcke eñ ht voede eẽ duue
opeñ hiſtackcoren eit and dincin machu⸗
pyright © 2011 ProQuest LLC
urtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
zee ef mit lynẽ vrfieeinge fotocch htaëhe”
ENEN
—X
X
SSS
—
SS
metsozë ef (ette die uwe op (ijn (couderê
eũ dz leerde hi Die duue Co Nel Co wãneet
ymachuincth CachCocbloech Cp te hãt op
ijn ſcouderẽeñ ſtacharebeckiuf ijn oren
Dele voerleyde clercBgaderde D3 vote eff
ſeide D3 hidiẽ bouẽ dz vole lettẽ loube DVE
die heilige geeſt tonẽ ſoude ín eẽgheluc vã
eenre duuẽ cit te hätliet hi die důue alhep
melijc varẽ ende ſi vloech op machumets
ſcouderẽ die ond die anð ötci fp tac ho
ren beck ín lijn oren. Doe D3tvole lach loe
waẽdẽ ſy dz die heilige geeſt had geweeſt
Die ophẽ quã eñ die ín fijn oꝛẽ gods Woet
DE ſeyde. eñ aldꝰ bedroech def gochelact
Die ſaracenẽ eñ ſy hilden an hẽ eñ Cp Worte
nẽ dat rick vã perfen eñ van oeltẽrike tot
alexãdrien. Pit leitmẽ ghemeenlick maer
Dat hier na volcht is bette ghelouẽ. want
machumet verſierde nu we ewẽ eñ leyde
datle hẽ geleert hadde die heiligẽ geeft Die
op hẽ quã tnghelitseeêre duuẽ alſoet vole
lach. eñ ín fijn ewe ſette hp ſom dingẽ we
beide teſtamentẽ wãt õ dat hiin ſijn nnie
heyt comãſcapdede eñ hitotegipten eñ in
paleltinẽ mit camelẽ voir mit kerſtenẽ ens
Gi.
Wan Machumeths vilieringhe.
mit iodenſo hadde hidicke gelellcap ende
leerde aen hé beidẽ dat nyeuwe eñ dat ou
de teſtamẽt.eñ daerõ beſnijtmẽ De ſarace
nẽ nað (eve ð iodẽ:eñ ſyen etẽ geen verkẽ
vleiſch.cñũ doẽ machumet bier of Wilde ve
dẽ tonẽ: Co ſeide hi nao diluuien dz verckẽ
geſcapẽ was vãdẽcameels meſſe:eñ dat:
m̃ẽ daerõ dz verckẽ ſcuwẽ ſoude vooꝛ on:
ſuuer.eñ hi Was eens mittẽ kerſtenẽ ende
ſeide dzeen god almachtich was vã allen
creature. iele valſche pꝛophete ſeyde oec
Corn Wwaerhedẽmit lijn logenẽ. Wát hi lets
de dat moyſes eẽ groot propbeet Was mer
dz PS was Die meeſte eñ Die hoochſte vã⸗
Dé pꝛophetẽ dz himit gods cracht gebozen
Was vanð maecht maria ſonð mãnẽ ſaet
Dec feit hi in ſynẽ boeckẽ dz xps nocheen
kint was dz hi voghelkijns eñ beeſtkens
ſciep vãdenſlijm eñ dreck o aerdẽ / mer hp
deder ventjn toe: wãt hy leide dz xps niet
waerlick gepaſſijten was noch dz hyniet
Wacrlic en vᷣꝛees vanð doot.mer dz dit eẽ
anð mẽſche dede dyehẽ ghelijc was. Een
edel vꝛou Was die tagidam biet. Dic vꝛou
We Was vã eenẽ landedatcozofenea hiet
Eñ doen ſi ſach dzalle Die iodẽ eñ Die lara
cenen hẽna machumeth hildẽ Co Waende
ſy dzin hẽ v̈borgẽ Was eenrehãde godhz
en orn Dat ſi wedue was ſo nã ſy hem tot
eenẽmã eñ aldꝰ Wozt machumet heer vã
al dẽ landẽ eñ hybedroech die vꝛouwe eñ
al die iodẽ eñ Die ſaracenẽ mit ſynẽ logenẽ
pat ſyal ſeidẽ dat hymeſſias as Dic inð
ewẽ beloeft was. Hierna quã machumet
aen tgrote euel eñ hi vielre dicwijlof. doẽ
pat tãgida ſach ſo Wert ſi ſeer dzouich om
pat ſyte hilijc hadde ghenomẽ enẽ ontuue
cẽ má die mittẽ grotẽ euel beſmet was eñ
om dat hi haer ghenoech doẽ wilde foe bez
ſmeecte hile mit duſdanighe woerdẽende
ſeyde. Gabriel die engel Die ſpreect mt dic
Wintoe / eñ om dzic wiet hᷣdragẽ cn mach
die claerheit fijns aenlichts ſo valle ic dan
in oninacht. ende vat wijl eñ die and luy⸗
den gheloefden dit. nochtãs leeſtmẽ anðs
Waer. Dat enẽ monic Was die machumet
leerde Die ſergius hiet. Eñ om dat hi in de
ſer onghelouicheit eñ dwalinghe neſtoris
gheuallẽ was doe himonic was ghewoꝛ
den ſo Boreef hihẽ wteñ hp quã ende hilt
hẽ aen machumeth.nochtãs leeſtmẽ anðs
waer dat in dat lant vã anthiochien was
cen archidiaeck dieghebreck hadde es Coe
mẽ ſeit ſo Watt eẽ iacopijn Die Die beſnide⸗
niſſe pꝛeecte eñ ſy ſeggẽ dz criſtus niet god
en was mer een gerechtich mẽſche die ont
faen was vãder maecht maria ouermits
dẽ heilighẽ geeſt eñ dit ghelouẽ noch die ſa
racenen.Eñ dele voerſeide ſergius leerde
machumet datnyeuwe eñ Dat oude teſta
mẽt.Wãt doe machumeths bad eñ moeð
doot Waren fo bleef hionð ſynen oem Die
wile Dat bt een tonckint was eñ lange tíjt
fo diende himit alle fijn luydẽ dẽ afgoden
vã arabien.Allſo ſeit bp in Lijn boec 93 god
tot hẽ ſeide. u Waerts Weele eit ick ontz
kinck dy. Bu Waerts lange in die dwalin
ghe vãdẽ afgodeneñ daer of brocht ick di
Du waerts arm ende ic hebbe dyrijt ghe⸗
maect Wwãt al dz volck van arabien oeften
de veneren mit machumeth vooꝛ haer af⸗
goddinne. Eñ daerõ vſt dat die ſaracenen
noch DE vꝛidach ĩ groter Waerdicheit heb⸗
bẽ alſo die ioden den ſaterdach Eñ die kee
ſtẽ dẽ ſonnẽ dach vierẽ. Machumet act
fo ſtout om tagida ſijns \ijfs grote goet
dat hi dat tijck vã arabien Winnen Wilde
Maer om dat hiſach dzhi dat metcrachte
niet en loude moghẽ toebrenghen ſonder⸗
linghe õ dat hẽ ſitjn maghen die merte Wa
ven dã hy verlmaden loe veynlde hi he (el
wen pꝛophete.ende die hi bicrachte nieten
mochte onder brenghen dat hile doch met
gheueyſder heylicheyt aen hẽ teecken ſou⸗
de. Ende hi hilt hem aendẽ boerfetden (et
gius raet die cen herdecloee man Was eñ
bp vraechde alle dinck vã hem eñ hi ſeidet
ben volcke eñ hi hieten gabriel. Eñ aldus
Uan Machumeths viſieringhe.
xlviii.
ſo Wortmachumet here bouenal dat lant
biſijnre gheueynſtheit:eñ al Dat bolck be-
tocfde hẽ willensof om anrt vãde ʒwaer
de.Eñ dat ghewarichſte eñ beft te ghelo⸗
uẽis dã dat anð vãder duuen eñ õ dat die
voorleide lergius monit Was Co Witde hy
dat die heiden monicxabijtẽ droeghẽ dz is
Diceen cuculle lonð caproen eñ dat ſy Dic:
Wijl knielen ſoudẽ als monickẽ plegẽ Bit
Dat ſy tamelick biddẽ ſoudẽ.eñ om dz dye
{ode biddẽ weſtwert ende die kerſtẽ oefte
Weet Lo Wilde hidat Die ſaracenẽ tẽ luydẽ
Wert badẽ ende dit doẽ aldie heydennoch
Eñ machumet gaf veelewen wt die hem
lergiꝰ maecte / eñ beelná bier Wot moyſes
boeckẽ. Wát Die ſarracenẽ walſchẽhẽ dic⸗
ke ſonolinghe als ſy biddẽ (ue ſy dwaen
haer ſramelheit hãden armẽ aenuͤcht ende |
nôteftalledieleden vã harẽ lichaë our D3
Cp ſuuerlikẽ mogẽ biddẽ En als ſybiddẽ
fo belien lieenẽ god die nyemãt fijns ghe⸗
lijcen heeft eñ ſy aenbedẽ machumet fynẽ
pꝛopheten:eñ een geheel maent foe vatten
ſi binnẽ den iare ende als ſy vaſtẽ ſoetẽ ſy
des nachts / maer des daechs ſo batten tp_
Ja vãder dze vãden dage dz li dat 3\batt
vãden wittẽſcheidẽ mogẽtot dat dic ſon
ne onder gaet eñ Dan en dark nyemãt van
hẽ luyden eten noch drinckẽ noch bi ſinen
wiue ligghen. Mer vã dat Die Conncond
gaet thent dat li Wed rijſt Co moghẽ ſyetẽ
Ende drincken ende mit harẽ Wiuente doẽ
hebben.mer dye lieckẽ en Lijn hier toe niet
verbonden. Hem is ghebodẽ dzſy eẽs Des
{actsom geeltelicheft Wille ten gods huy⸗
fcgaenmoeten dat in metha ísende Daer
aenbedẽ ſy. Bathuys moetẽ fi omme gaẽ
mit ongbenapden ciederẽ eñ fi werpẽ (ice
nen door haet beenren om den duucl te fte
nẽ eñ ly legghen dat adam dit huys ſtich⸗
te eñ dat Dit huys was die frat ban bedin
ghe alle ſyne kinderẽ ende abrahã ende pC
mael. Ende ly legghen dat machumet dit
bups ale lijn luden ghegheuen beeft. St
en alvehande vleyſch Weteten fons
dens blepfchendecoren. Dibebben te
gader viere of tWe wiuen ende ſy moghẽ
elck Wijf dꝛie weruẽ latẽ eñ Wederneme,
mer bouen bieren moghenliniet hebben.
tee ſy moghen hebbẽ allo veel wiuen alg
li willẽ dieſy gecocht ende gheuangẽ heb⸗
ben eñ moghenle vercopenais ſy willẽ té
Ware als ſy kint dꝛdeghen Symogẽ Wi⸗
uen hebben vã haer maechſcap om dz dat
kint van cenen bloede Cal Worden ghebo⸗
teneñ om dat Die vrientſcapte batter tuſ⸗
ſchen hem Weten foude. Sywedernemeẽ
haer belittinghe aiſt die eptchermach gh:
bꝛouen. Die miteens mans Wijf begrepẽ
Wert / men ſteentẽ mit haer / eñ diemit en?
anderen wiue gheuondẽ Wert. men fact
hem tachtich ſlaghẽ mer machumet ſeyde
Dat bern onfeherebt gabꝛiei ſynẽ engelge⸗
oerloeft hadde dat hibi andet mans Wiuẽ
ligghen mochteom dat hi die heilighe mã⸗
Hen en pꝛopheten winnẽ ſoude. Een van
ſynen knapẽ die hi hadde een ſchoon Wijk
eñ hi verbdot haer dat fi mit ſynen here nz
en ſprake. Ende openen dach vãt hiſe met
hem ſprekende eñ hi verdreelle te hant vã
hem.ende machumethnamſcende reken:
Demit ſynen anderẽ wiuẽ Ende om dzhy
ontlach dat gheruchte vãden bolcke / dat
hier om Was Co berfierde by dat hemeenẽ
brief vandẽhemel ghebzocht Was daer in
belcteuẽ Was. nbactt dz vemãt fijn ijk
liete dat [penéanderEnememochteef Dit
boude die ſaracenẽ noch. Bé diefſſaetmẽ
eener ende andWoerf/ derdewert laet
men hẽlijn hant oë/ vierdewerk linẽ boet
Svleggẽ dz god die dit eñ duſdanige *
boden houde hẽ dzparadijs rekel C
Dit is eẽ vꝛijthof vã Weelde vat vᷣwaſt
Wozt mit Water datter ouerloopt eñ Daer
Cullen ſie weliken ſtoolen hebbẽ. Eñ daer
en Cullen Cp níet wordẽ gepinicht mit cou
den noch mit bitten eñ daer Cullen ſi leven
met aleehande (pile. Wätdat ſt —* dat
ij.
Wart Machumeths vilieringhe.
ſullen ſi te hãt booꝛ hẽ vindẽeñ Ci lullẽ ge
cleet weſen met ſydenclederẽ vã alrehan⸗
De verweet ſi ſullen alte ſcone maechden
daer hebbẽ Di ſullẽ daer ligge ĩ alre Weel
dẽ die die engelẽhebbẽ SDi ſullẽ gaen met
goudẽ eñ mit ſiluerẽ nappẽ ſcenckẽde / eñ
indẽguldẽnappẽ ſal Weſen melt / eñ indẽ
ſiluerẽ nappẽ wijn eñ ſi ſullẽ logge dꝛinct
eñ cet in bliſcappẽ. Machumet ſeide dz ſi
indẽ paradijs drie bloede hebbẽ ſullen als
vãmelck vã honichende vã Wwine Die alte
goet Welen ſullẽ vâgeerupde eñ Dat ſi die
ſchone engelẽ daer ien ſoudẽ Eñ diet niet
en ghelouẽ gode eñ machumet dat ſi e we
like ſullẽ werdenghepijnt inð bellen. Ht
ſeggẽ dat ſoe wie ſijn ſonde dã vergheten
beeftop dat hy ín ſijnre doot gode eñ ma⸗
chumethgeloekt. Hi ſalten domſdaghe be
houdẽ bliuen met machumeths bedinghe
Pie ſaracenẽ ſegghẽ vat deſe valſche pꝛo⸗
phete bouẽ alle menſchẽ hadde den gheeſt
va pꝛophecien belokẽ in döckerhedẽ. Sy
ſeggẽ dat hp tien enghelen hadde Dic heur
wachtẽ eñ bewaerdẽ. eñ ſegghẽ oeck ecv
god hemelen aerde ſciep dz machumeths
name boor gode ſtõt.eñ en hande machu
meth niet gheweeſt fo ſegghẽ ſydz hemel
noch aerdenoch paradijs nict ge Weet en
hadde. Si lieghẽ oeck vã hem dat Die ma
netot hẽ ginc eñ bt namſe ín lijn ſchooteũñ
deeldele in tween deelẽ eñ vᷣgaoͤle weder
Syleggẽoec dat hẽ venijn ghegeuẽ Was
ín ſcapẽ vleys eñ dʒ lam keyde hemm. waer
dijns datſtu mi nieten etes want in int ís
venijn.nochtans ſtarfhinae teel iarẽ mit
tvenijn datmen hem gaf. ¶ @ acrnv
lactons Wed keren totter hiftozien vãder
lomberdẽ. Sie lombaerdẽ Waré fect pijn:
lijctegé vat keilerrijt hã romẽ / mer Cp a
rẽ beeften geworden Hierna ſtart puppi⸗
nus die mecſte pꝛince vã des conincx huys
vã vrãcrijcke eñ nae hé bolchde karel Gijn
foon die cutides wasgehietẽ ende hi Dede
gele verwinninghe eñ biet twe Lonen Dee
ln
pꝛincen Woar band coninclicker falen vat
Was kaerle magnꝰeñ puppinꝰ.mer kaer
lemagn?lict Die houerdie der wereltende
Wort monic tecaſſumens /mer puppinus
regierde vꝛomelijc Die coninclike ſale.mer
em dat childeric diecroninc was onnntter
eñ te ſachtmoedich ſoginc puppinꝰ m3 ſa
charien dẽ pacuste radeof hiſculdich wa
te conincte Weſen die he alleen liet genoe⸗
ghẽ mittẽ name desconict. Die pausant
woerde hẽ dat die Ware ſculdich coninc te
hietẽ Die dz gemeen dine Wel vegierde Eis
mit deler ätWoert woꝛdẽ die krãſoyſen vᷣ
ſtout eñ beſſotẽchilderijc in een cloeſter eis
maectẽ puppinꝰ contc. Mer doe aſculfus
Die conic vã lõbardien Die kercke vã romẽ
vã haren goeden eñ heerſcappie hadde be
roeft ſo voir ſtephanꝰ Die paeus die na (a:
charien Was tot puppinꝰdẽ conic vã vꝛãc
rike om hulpe te eyſchẽ tegẽ dẽ coninc van
lõbardien.eñ puppinꝰ vᷣgaderde eẽgroot
hereñ quã ín ytalien eñ om leydẽ aſcullũ
dẽconic.Eñ aſculfus gathẽ.xl.ghiteſe dʒ
hy der kerckẽ vã rome Wed gheuen ſoude
al tlãt dat hihaer genomẽ hadde eñ al Dat
goet cũñ dz hyſe oec nẽmermeer quellen ern
ſoude.Maer doc puppinꝰ wech Was doe
en dede aſculfus niet dat hi beloeft hadde
Ende nac luttel tijts doc hi te vaucte Wert
voir / loe ſtarkf hp haeſtelike.eñ deſiderius
bolchde na he. Wot dien ſeluẽtiden ſoe te⸗
gierde ptalien dideric Dye coninc vã goters
bp tkeilers gebode. eñ õ dat hi arriaẽ waſ
doe boeciꝰ die philoʒophe raet Was patri⸗
cius die tghemene dinck ſeer vᷣhiek eñ DYE
macht des ſenatoets vã romẽteghen dide
rick belcermdẽ. Daer õ lendẽ dele dideric
boectũ te papien ineëcylant eñ daer maet
te hi dz boec vãdentrooſt:eñ ten leſtẽ dodẽ
clpels ſijn Wijk. Men ſeitoec dz hi maecte
eẽ ymmẽ vãden apolſlolẽ pieter ende pau⸗
wels dic aldꝰ begint. felt mundicardi⸗
nisgc. Mer dideric (ark haeſtelick eñ het
ſach cen heylich heremijt dz iohannes DIE
Uan die eerlaem prieſter Beda.
paeus eñ chimacus die higedoothad / dat
ſyxhẽnaect eñ beruoet worpẽ in eẽ ſyende
pot. Ald leit gregortꝰ ndialogo. In ons
heerẽ hemeluãertis dach doe hi ſijnre doot
naecte doc dede hihẽ dꝛagẽ voor dẽ outaer
eñ ſeide deuotelijck al wi die antiſten. D
ter glorie virtutũ. Eñ doe hiſe geleit had⸗
De Doe ſtarf ht ín vꝛedẽ. eñ een ſo ſoetẽ roec
quã ophẽ allen dʒſi waẽdẽ te weſen indẽ
patadiſe Int iaer õs herẽ vi.c.eñ lxxxvij.
alſmẽ in eẽ cronike leeſt dz Dagobert? dye
goedeconie vã vrãcrijc die lãge 9007 pup⸗
pinus regneerde.linte dyonijs hadde hyiĩ
groter innichz / wantals hi lotharijs fijns
vaðs grãſcap ontſach fo vloech bi tot Cin:
te dyonijs kercke. Eñ doe dere heilighe co⸗
ninc doot was fo Wwertet enẽ heiligẽ man
Vtoent indẽ vilioene ds fijn stele te derbeei
gheuoert was eñ veelheiligẽ worpẽ hem
voer dzhihaer kerckẽ beroeft hadde. ende
Doe hẽ die duuelen tẽtormentẽ treckẽ Wil
DE ſo quã ſinte dyonijs eñ mit Cijnte bede
Woꝛt bi vloſteñ ontginck ð pinen.tmach⸗
(chien lijn liele quã Wed té lichaëse doe
Dede bt penitzcie. Pie coninc clodoueꝰ ont
decte ſinte dyonijs niet tamelijc ghenoech
eñ brac een been vã ſynẽ armẽ eñ namt vã
giericheden eñ hi Weet te hãt bwoet.
€ Wan dic cerſaem pꝛieſler Beda.
) ® ADE A lactons herẽ. vi. C.eñ
ed lIxxxvij. lo was beda ín en
gelanteñ alnoemtmẽt he3
n die rekeninge ð heilighẽ
286 EN:
1
Drs iet nochtäsenbietmen gheen
—lant / mer hihiet een ecrfaë
prieſter. cñ dat is 5 twe lake / wãtom dat
hi vã groter outheit blint ghewordẽ was
oc hadde hy eenleyder doer fee eñ door
borghe. eñ ouer al fo pꝛcectehy dat Woett
gods. Dpeen tijt doe (iginabédoerecnen
Dale die bol tleenẽ tach fo ferme he tijnterd
ban (pot dat daer was eẽ groot volck Her-
gadert. dat ſy ſijn pacdicacte ar heimelijck
ontbeide. Boe begöfte ht ftertselick te pꝛee
En
HMMM;
ype
JA
ken eñ doe ht int cpnde gefeithandeee
lijc londer Eynde Loe riepẽ die ſteenẽ hi mi⸗
raculen alluyde Amen eerlaem vað.cñ G
dattẽ Die ſteenẽeerſaem bp miraculẽ hietẽ
daerõ hietmẽ eerſaem. DEais ſommighe
and ſeggẽ die engel antwoerdehẽ eerlam
vað / du hebſt welgheleit. ie anð ſaeck
is.wãt eenclerc die in hem deuocie hadde
wilde een vaers makẽ dat hy Wilde doen
grauerẽ bouẽ ſynẽgraue. eñ dat begonſte
Adus in latijn. Bacfuntinfoffa. Datis
hier ſijn in deſen graue / om dat hijt vaers
aldus eyndẽ Wilde Bede Canctt ola. Pat
ts des heyligẽ bede beenven. Mer 5 dattet
vaers lo niet eynden en mochte eñ hijt dic:
wijl ouer leide ef hiſach dattet geen goet
eynde welen en mochte. Doe hyop eenen
nacht hiet op veel gepeynſt hadde ende hp
des inorghẽs te graucquá fo vant hi daer
aldꝰ vãdenengeigraucert. Hac ſuntiĩ foſ⸗
ſa bede venerabilis oſſa. Wat is / Bier lijn
in delen graue des eerlaem bede beenten.
Sijn lichaem eertmen te ianuen Int iaer
ons hete, vij.c. doemẽ radbodus DE conĩc
dopen loude eñ hp Den enẽ voet in twater
iij.
¶ Van vie eerlaem prieſter Geda.
hadde eñ dẽ anderẽbuytẽ ſoe vꝛaechde hy
Wed linẽ bꝛoeð oftermecr inder hellẽ wa
rẽdã indẽparadiſe.Eñ doẽ hi hooꝛde dat⸗
ter meer inder helle Yare (oe toech hy (ijn
boet Weteft hi leide Bet is heiliger dẽ meeſ
ten hoep te volgẽ dã DE minſtẽ hoop. ett al
dus Wert hi bedrogẽ (o dat hẽ die duuelen
geloefdenD3 ſy hẽ des anderẽ daechs veel
goet gheuẽ ſoudẽ:maer optẽ vierden dach
ſo ſtarf hi band ga doot. Mẽ ſeyt dz ín cã⸗
panien vã ytalien coꝛẽ eñ gerſte viel ende
fruyt vãdẽhemel. Int iaer õs heerẽ leuen
hondt eñ viertich doe linte benedictꝰ lich⸗
aem vãdẽberge caſſume té cloeſter vã flo
riacens eñ ſcolaſtica ſijnre ſuſteren lichaẽ
tecoꝛomã Wwarẽgeuoert.Soẽ karole mag
nꝰ die monic Was vã caſſumẽs wilde Lins
te benedictus lichaem te burch vã caſſuno
voerẽ mer ht en mochte. õ die miraculẽ die
god dede eñõ Dat Die frãſoiſen fo fterclick
Weöttonde, Ant iaer õs here. bij. C.ende
viertich ſo was een grote aertbeuinge eñ
veelſtedẽ bielvente mede eñ veel ſtedẽ bie
den op die berghẽin eẽcãpanie ſonð bꝛekẽ
eñ ſonð dic ludẽ te doden Co ginghẽ ſi ſtaẽ
ſes milen ban hater ſtede. Doe Wett ſinte
Petronella ſinte peters docht ouergeuoert
eñ opten marmerſteen vã harẽ grauẽ vãt
men beſcreuẽ mit linte pieters hãt. Dijn
guldẽ dochter petronelia Tot dien tidẽ vᷣ⸗
nielden die vãtiren armenien. eñ wãneer
Doe in harẽ lande Die ſterfte was bidẽ ket
ſtenẽrade ſo ſchorẽ Cp haer hooft in gheli⸗
kenille vã crucen. nde 5 vat in delen tey
kẽ Die (evête op hilt Co bleucn Cy defe fede
houdẽde vãlcheren. Pa veel BWinninge
fo (tav nie leſte puppinꝰeñ die grote karel
regneerde na hẽ. Eñ in ſynẽ tydẽ ſoe was
Adiaen eñ hiſende tottẽ grotẽ karel bode
ende hieylchte hulpe vã he tegẽ delideriũ
Dé conicbälóbardien die Die kerke beel v⸗
Driets dede alsfijn vaú hande ghedaẽ. eñ
karel ede ſunbede eñ hi Hgaddeel groot
her eñ hy vote ouertgeberchte ín ytaliẽ eñ
€
hiomleide machtelic papten Die coninclijt
ke ſtede eñ daer vinck hy delideriũ eñ Lijns
wijkende lijn princẽ eñ ſendeſe in ellendẽ
in gallien eñ higak oð kercke weder al haer
recht dz haer Die löoberdẽ ghenomẽ hadden
Poe Ware in karels heer twee vrꝛome vide
ders / amicꝰ eñ amiliꝰ daermẽ Beel Won⸗
ders of leeft eñ ſi bleuẽ doot te martacien
daer kaerle die lobaerden vᷣWan. Ei bier
ſo eynde ð lõberden rijcke voert aẽ ſo had
den fp dẽ conic die hẽ Die keiſer ſende. Pol
kaelre te romẽ Wert voir fo Bgaderde dye
paus enẽ ſent vã honðt eñ tachtich biſcop
pen. In welckẽ ſendẽ dye paeus karolus
gak recht te kielen dẽ paeus eñ oecte oꝛdi⸗
neten dẽpaeus ſtoel.eñ higaf Wt dat dye
aertſch biſſcopeñ Die biſſcoppẽ in alle pꝛo⸗
uinciẽ vã hẽ haer regule õtfaen (oude cete
menle cõlacreerde Eñ karolus ſonẽ Woꝛ⸗
dẽ te romẽ ín coningẽ ghewijt Puppinus
bouẽ ytalien Lodewijt bout aquiteynen
Alcuynus karels meeſter leefde doen pup
pin? parcs foon woꝛt vᷣwõnẽ dat hi tegẽ
ſynẽ bad gheʒwoꝛẽ hadde eñ doen moeſt
hi monick werdẽ Int iaer ós herẽ vij C.
eñ leer. in henricꝰ eñ patricꝰ eñ lijns ſoẽs
cõſtantijns tidẽ ſo groetfeẽ mã in dye lãage
muer vã tralſce eñ bi vãt een ſteenẽ ſcrine.
eñ doe bile gheſuuert hadde eñ op geheuẽ
fo vãt hi daer in eẽ mäliggêde eñ enẽ brief
Daer dit ĩ geſcreuẽ was.Criſtꝰ ſal woꝛdẽ
gebozë vand maccht maria eñ ie geloue in
hé onð cõſtãtino eñ hyreno ſuldimy Web
ſyẽ. Doe adꝛianus doot was ſoe Woost leo
paus die in allẽ dingẽ eẽ cerlaem mä Was
ef adgian? vꝛiendẽ mochtẽt qualijc vᷣdꝛa⸗
gẽ dz hi aldus vᷣheuẽ Was doc hi Die meet
re letanie Dede Co vᷣſtoꝛmdẽ ſijt volc teghẽ
beeft ſi ſtakẽ he lijn ogẽ ot eñ ſnedẽ hem
lijn tõge Wt mer god gaf hé Wed bimira
culé lijn tõge eñ ſijn ogẽ / eñ doe hy tot ka⸗
relegecomẽ was ſo fette hp he ín (me ſetel
ende DODE DIE mildadige Intiaer Os here
bij 4 .ende lxxx. Coe lieten die vã romẽ by
Wan Die eerlaem prieſter Beda. l.
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
mages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
des paeus rade cõſtãtine Den keiſer cf vic
pé alle mseencöfent op kactledes keiſers
Peijs eñ Dede keiſer makke bi deseerwaet⸗
DIGhE pausleonts hãden eñſy hieté augu
ſto / na grotẽ cõſtãtinẽ fo was des keiſers
ſtatcõſfãtinopole õ datcõſtantijn dẽ oct
Hà romẽ wilde (inte pieters vicariẽlaten.
Eñ hioꝛdineerde ſinẽ ſtoel fn Die voerſey⸗
De ſtat / mer vã waerdichedẽ fijn ſi gehetẽ
des keplers vã romẽtot dier tijt dattet ket
ſerrijcke quã opdie coninginne vã vrãcri⸗
ze. Merdaer na Wozde Die gehietẽ die het
fers vã griecken of vã cõſtãtinopolen.cñ
dele keiler wã romẽ:wãt vit Was herde
Wõderlick vã dus grotẽkeiſer Want alto
langeals bi leekde foe en Wilde bt geen vã
fijn dochterẽte hilicke ghcuẽ. Wwãthiſleide
dat hi haer geleſſcap niet deruẽ en mochte
Eñ âlsalchintustijn meeſter vã hẽ ſcrijkt
al was bp ín anderẽ dingẽ ſalich nochtãs
gedoechde hi hier ín die quaetheit vã Med
(po digerauôturensEn biet in Wart clact
genocch watti biet medemeẽde / nochtãs
veynlſde hẽ Dic ketter hier of als oft gheen
Wanfnghe of geweeſt enn hadde.al Watt
DAME Dact beel of ſeide: Wät Co Waer hy
voir Dede bile mede varen In deſen grotẽ
karelstiden ſo Was ſinte Ambzoſius miſ⸗
laelgelatë achter. eñ linte gregoriꝰ Dient
Wort alte hoechlijck ghemenichuoudicht
wat hihalp daer alte keer toe aãtais (in
augulkin? ſeit in linẽ boecke der biechtẽ
a ambzofius veel vuoiginghe doechde
ni Dic keylerrinne dye ongelouich
————— eñ ſy haer pijnde hẽ te
IE ð kerckẽ mittẽ ongelouigẽ
— — hi pſalmen eñ ymnẽ te
ingẽ allo die vã oeft plagẽ te doen õ dztet
volcnieten ſoude wordẽ Bmopyt mit rou⸗
We Mer daer na ro quãgregoꝛiꝰ eñ vwã
delder beel eñ deder of eñ toc: Wát dic bep
ligc vads en mochtẽ to fehier niet gheſien
al dat dẽ dienſt toe behoorde. mer ele ordi⸗
neerde Dat ſijn ant Dat begin der miſſen
rig!
hadde Deichande vᷣſcheidẽheit. Want luie
ke begonnẽ an cen leſſe allmẽ pacſch auõt
begint. Eñ celeſtinus die paeus oꝛdineer⸗
de datmẽ int begin vander millen pſalmẽ
ſinghẽ ſoude.Eñ geegori? oꝛdineerde Dat
men introitus bander millen (inge (oude
en cen baers vande pſalmẽ woeleer plegẽ
Die clerckẽ te ſtaen ſingẽ te circule ontrent
den outaer eñ daer om Loc hietment noch
tchoer. mee klamina ef thedorusordincer
den datmẽop twee ſydẽ mit boekẽ ſinghẽ
ſoude:eñ dat haddẽ tp vã ignacius die DIt
gheeltelick toont was Eñ theronimꝰ or
dineerde die epiſtole eñ Die euangeli eñ eẽ
groot deel vandẽ dienſte des nachts ende
Des daechs Eñ ambꝛoſius eñ gelaſiusde
De dat anð daertoe als collecteñ den Canc
Enna diecpiſtole:eñ vooꝛ Die euãgelie or⸗
dineerdẽ ſy die graduate Die tracten allez
luya.Eñ hilarius oft chimacꝰ als ſommi⸗
ghe leggẽ oktheophilus dede daer toe Glo
ria in excelſis eñ volmaectẽt laudamuste
En Die ander Notherius ordineerde Die fez
quenctena dz alleluya. Mer nicolaus dye
paeus deedſe ter miſſen ſingẽ.hermanus
COtractustoptorit? maecté/ter om̃ipotẽs.
lanctiſpũs aſſit / aue maria / eñ dic antiſtẽ
Alma redẽptoris / eñ ſymon bariona.eñ pe
tus vã compoſtelline die biſſcop maecten
Salue regina.eñ ſighebrecht die coninck
ba bräctije maecte Die ſequẽcie / ſctẽ ſpũs.
Uan Die eerlaem prielter Beda.
ban ſynẽ goede. Endena hem volchde int
tkeylerrijck lodewijck Lijn Coon Die alten
goedertieren man Was. Int iaer ons herẽ
viij.C.ende xv.Eñ in ſynen tiden ſo leidẽ
die biſſcoppen of alle guide gheſmijde / eñ
duerbaer cledereneñ and coſtelike Waer:
lijcke o ꝛnamentẽ. Theophilus díe biſſcop
van orliens Was valſchelick ghewzeoecht
goorden kerferende bhi deden te andegauẽ
houdẽ / eũ alſmen (neen cronike leeſt Doe
opte palmdachpꝛoceſſie leet vooꝛ dʒ huys
daer Die biſſcop in ghebonden Was ſo ont
Bede hi een veynſter eñ maccteeen gheſtil⸗
le in dat volck / ende hi ſanck voor Den kep
ler deſe ſcone vaerſen die highemacct had
de Gloria laus.Ende die keiſer hadde gro
teghenoechte dair ín Dat hiin hem bander
vangheniſſe verloſte eñ letten Wed in fijn
bereke. Michael des keylers legaet vã cô-
ſtantinopolen bꝛochte lodewijck des key⸗
ſers karels foon onder ander ghikten ſinte
dyonijs boecken vander verarchie gheto⸗
ghẽ ten griex ín latijn eñ die ontfinc hy
mit bliſcappẽ eñ opten ſeluẽ nacht woꝛdẽ
ín lijn kercke ghenelen. xix. lieckẽ. Doe lo⸗
dewijck doot was ſoe Wort lotharijs ſijn
ſoon keyſer eñ kareleñ lodewijc ſijn bꝛoe
der wildẽ op hẽ ſtriden eñ indẽ ſtr jt wort
alſo veel voler verllaghen datmen npe en
wiſte Datteralfo veel volcx vᷣſſaghẽ was
en ten laetſtẽ ſo maectẽ ſy vꝛede ſoe Dz ka:
_gcle regneerde ín vꝛancrike eñ lode wijt in
germanien eñ lotharis in ytalien.eñ ín cẽ
peel vã vrancrike Dat na hẽ lotheringa gez
hietenis.Eñ Daer na ſoliet hilodeWijtſy
né ſoon dzkeylerrijc / eũ hi wert monic ai⸗
ſomẽ in cen ander cronike leeſt. / In deſen
tiden Was ſergius paeus dye eeñromeyn
Waseñ eerlt hiet hi verkerlkkẽ / maer men
_BWandelde ſinen naẽ eñ mẽ hietẽ lergius
Nã ier tijt Watt gheorDineert dzalle pau
fen moeten haer name vᷣwandelẽ daerom
Want onfeheere ÚWandelde haer namen
Die bi tot apoftolen coes.Eñ Daet õ Want
ſy haer namẽ vᷣWandelen allo ſijn ſiſcul⸗
dich haer te verwandelen in volmaecheyt
des leuẽs.Eñ om dat diegheen die tot DIE
dienſte Werd ghecorꝛẽ nzen Cullen hebben
cenêleeliken naem. Indes lode\bijcr daz
ghẽ Int iaer ons heven viij.C.eñ loí.alfo
men leeſt in eencronike / ſo quelde Dye Due
uel in dẽ kerſpel vã maguntine die luyden
ſo ſeer ſſaende m3 hameren op Die wandẽ
vãden huylen eñ ſtekende eñ openbaerlic
ſprekẽde ende onruſt makẽde Loe D3 Ware
bat bp ín quam dattet huys bande. EL
Doc hiet omme die papen letanpen Deden:
fo Warp Die Duuel (leenen eñ maecte beel
luden bloedende. Eñ ten leften Co hilt hi eẽ
luttel op cnde hiſeide doemẽ dz wiwater
Warp was hi berborghen ond des papen
capals ond (ijs vꝛiens eñ hy wꝛoechdẽ D3
bt oncuyſheit hadgedaen mitter pꝛocura⸗
toers dochter Cot dien tidẽ Co Wert die co
ninck ban bulgatêten abeloue bekeert mz
ſynẽ volcke eñ ht wert alfoe volmaect dat
hiſynẽ ouſtẽ ſoon dat rijc op gat / eñ Weet
ſelue monic Eñ doen ſijn ſoon iõgheliceñ
kintſchelijck hẽ weoö gheuẽ Wilde ter bep
denre Wet/Doen ſo nam hi weð ſijn conic
rijc aen hem ſeluẽ:eñ doen iaechde hi ſinẽ
ſoon eñ hi vinck hem. Ende doe hi hẽ ghe⸗
uangẽ hadde doen ſtac hi hẽ beide Lijn ogẽ
Wwt.eñ leiden doe gheuãghẽ in enẽ kerker.
Eñ doe hi Dit ghedaen hadde doe ghinc hk
ende fette ſynẽ ioncſten (one ín ſynen rijke
ende doen Wort hi voed monte. Men leeft
Dat ín ptalien in een (coon (tat die biet bit⸗
vien Dattet daer Drie daghẽ ende drie nach
ten bloet regende. Eñ tot Dien ſcluen tidẽ
ſoe quamen daer onuertallike veellocuſtẽ
in gallien / diemẽ hiet in onſer talen Cpríne
hanen:eñ Die ſpꝛinchanen Waren ſes voe⸗
ten lanck eñ lyhadden (cs vloghelen. Eũ
oeck ſohadden ſytwe tanden / welcke tã⸗
den herder Waren dan ſteenen. eñ vloghẽ
ofter ghe Weet hande cen grote (care van
volckc. Eñ Dat duerde die (pacte lanck vã
Wan die eerſaem prieſter Beda.
eender dachuaert:ende fo ſpꝛeyden ſi hem
Welbzꝛeet vier ofte ſes milen eñ ſy Woetté
aille gader groyende dinghen in allenctuy
den ende tn Dic bomen eñ [p boeren totter
zee Vanden lande vã britanniẽ. Eñ télact-
ſten worden Dic voorleide ſprinchanẽ ber
droncken mitten wayendẽ Winden ín die
zee.mer Daer na Warple die zee op dz ouer
eñ vã haren ſtanc foe beſmette al die lucht
eñ hiet of quam alten leer grotẽ ſtarfte eñ
alten grote zwaren hongher eñ alſo groot
dat byna dat derde Deel vãdẽ volcke ſtarf
Int iaer ons heren. ix. C. endeacht eñ der
tich / lo regneerde die eerſte otto. Ende Doe
deſeman otto te paeſſchen Lijn Princen of
bilt cer ligeleten Maren fonäcens groots
pꝛincen kint als kinderen pleghen Die ſpi⸗
ſe bander tafelen eñ die (pzijfdragber ſioe
ghet (ere mit eenẽ ſtocke. Boe dat kint des
camerlinck ſyende wort ſoe ſtoech hp den
voorſeiden ſpijſdraghers doot. Ende doe
hem diemogbende ketter daer omtne ber:
domen wilde onder enighe verhorꝛinghe
ſo werp hi den moghendẽ keiler ter aerdẽ
ende wilde hem verſmorꝛen. eñ doen hihẽ
luyden nauwe Wten handen ghenoinen
Was ſo dede hem die mogende keiler hou
deneñ ſeyde dat hi miſdadich Was dat hi
inder keeſten nieten verdroech. Eñ daer d
liet hy hem vrygaen. Manen cerlien otto
quam die anderde otto.eñ doẽ deſc dicwi
lebzack die brede vãden lande vã vytalien.
ſo quã hi inder ſtat vã romeneñ hi maec⸗
teeen ſeer grote werlcap al ſinen baroenẽ
eñ ſynen princen eñ den biſſcoppen dẽ ker⸗
en Van grandiet Ende doe ſy laten ende
werlcapten lodede hile al heymelic om te
gaen mitghewapendẽluydẽ eñ dact nac
beclaechde hihẽ {eer ͤden ghebzoke vree
beende hi beual datmente leten Coude díe
hier oect mildadieh ware nie ede hi daer
tehantonthoefden maer die ander riep bi
ter werſcappen. Ma defen volchde Die der
de otto Int iaer ons here xi.honðt eñ vier
li.
eñ dertich. Aeſe wasghetoenaemt wa
eelt wonderlicheit. Allomẽ in een cronike
leeſt. lo hadde deſe een ſchoon Wijf die bp
eenengraue ligghen wilde Maer om dat
Die graue ſogrotẽ miſdaet n3 DOEN en wil
de. ſo hadde fijt fo onwert dz Cp delen gra
ue lo zwaerlike eñ valſchelijken voer ders
Keiler beruchte dz he die keiler Cond audiẽ
cie dede öthoofdé eñ hibat eermen õthook
Den ſoude ſynen wiue: dat ly als hy doot
Ware proeuen ſoude mz eenen gloyenden
pler dat hi ontſculdich ware.Eñ doe qus
eẽ dach dat he dic keiſer Bat D3 hi Oni:
fe doẽ oude dẽ weduwẽ eñ den weelen.
Soẽ quã daer des grauẽ wedue eñ bzoch
te in haer armẽ haers mãs hookt. eñ Ci vrꝛa
ghede dẽ keiſer Wat doot dat hi vᷣdiẽt han
de die eenen ontſculdighen man ghedoot
had.eñ doẽ dit die keiſer ſeide dz bi waert
ware datmẽ he lijn hooktok floege. fo ſei⸗
de die wedue. Du biſte die mã dye minen
ma fond ſcult bi dijns wijks rade dode de
beft eñ õ datſtu pꝛouẽ Cult D3 ic waer ſeg
ge ſo ſal ict proeuê mit cenẽ gloyendẽ yſer
Doen dz die keiſer lach fo Gibonderde hy
hem ſeluen ef hy leuerde hem leiue in des
Wijfs handen / dat ly mit hẽhorẽ wille ve
de:mer om dye bede Der biſlſcoppen eñ det
baroenen ſo gaf lihein tien daghen vote
Daer na ſo vercreechhi brede tege Die We
duwe ende Doe foe onderlochte die keyler
Dic lake / ende Doen hp die wãerheit bekers
Defoe Dede hi (ijn Wijfleuende baené en⸗
deom lijn verloſſen gaf hi der Went
vier bozghen / cñ Die borgen Lijn indẽ b
dom vã lunerẽ:eñ ſijn gheheten van —
cie of veſte ð dagẽ te tiendc achte —5 —
leſte. {Ma deſen int iaer ons here. ID. * |
tWe/Eo Wert keyler henric Die hertog
bauieren eñ dele gaf ſteuẽ DE fevé grote co
ninck vã hongarien die noch hepden was
galliam fijn Cutter te wiue. ett bekeerde
dẽconinc eftal Lijn lant tot Criſtus ghelo⸗
ue.eñ defe ſteuẽ Was lo innich WoD bed
®
Wan die eerlaem prieller Bena.
mitaculen dede 5 lynẽ wille Dele henrick
ef radegundis ſijn Wijf bleuẽ maechden
eñ leydẽeẽ heilich leuẽ eñ ſtoꝛuẽ heilichlijc
Mac delen volchdecoenraet een hertoghe
wt vꝛãcrijc die ſinte henricꝰ nichte tot enẽ
wiue nã in des mãs daghẽ lachmẽ eẽ vie⸗
righe balcke bouẽ ð lonnẽ indẽ hemel dye
herde groot Was eñ hi biel ter aerdẽ Deſe
keiſer leyde ín vãgheniſſen ſommighe bil⸗
ſcoppen vã ptalfen. JE om Dz dye aertſch
biſſcop ba melanẽ Wter vãgheniſſe ontlo⸗
pen Was fo vbarnde hidat buten melanẽ
ſtõt.Maer op díe ſinxſendach doe Die kep
fer in eẽ cleen kerke gecroont Wert ter mil
fen fo ſloeghẽ ſo grote donreſſagẽ eñ blixẽ
dz ſommich buten harẽ ſynne Worden eñ
Dic ander ſtorꝛuen Maer bruno díe biſſcop
Die Die mille dede eñ Des keyſers vane ſey⸗
De mitten anderen Dat ſy inder miſſen ghe
fien banden Dat ſinte ambzofius DE keiſer
dreychde Fn des coenvactstiden Int iaer
ons heten dufent eñ. xxv. allomẽ in eẽ cro
nike leeſt ſloontlach lupoldꝰ die graue des
conincxgramſcapende hi vloechmit ſynẽ
wiue in eenen boſſche:ende was daer ver
borghen in cen hutte. Ende Doe Die keylet
in dz boleh iaechde:om vat hem die nacht
aen quam fo moefte hi ín die hutte bliuen:
ende lijn waerdinne die zwaer mit kinde
Was ſyleide hẽ als ſy eerlicrſte mochte eñ
gauen hem des hi te doen hadde. Ei optẽ
ſeluen nacht lo ghebaerde dat Wijf eenen
fonc. Ende Die keyler hoorde cen ſtemme
pic drie weruentot hem viep . Ocoenraet
dit bint dat nv gheboren is ſal dijnre doch
ter man Welen. ende des morgens doe hy
opgheſtaen Was / lo riep bite ſchiltkna
pen tot hem Die hem heymelicx warẽ ende
fepde. Gaet ende nemnet Dit kindeksijn mit
crachte vander moederen Îlatet ouermits
ontWeen eñ brengt iny fijn heete. ende ſy
gingẽ haeſtelick ende namen Dat kint beer
moeder ſchoot eñ Doc ſy ſaghen Dattet foe
vꝛomẽkint was:ſoe haddẽ ſy õtlermenis
daer opeñ leydent opeenẽ boom dattẽ Die
beeſten niet etẽ en ſoudẽ. Eñ ſyſſoegẽ chë
hate õtween eñ brachtẽ den ketter dz hert
Op dien ſeluẽ dach ſo leet eẽ hertoge daer
ende Doe hi dzkint hoorde weenẽ (oc dede
bijt tot hẽ halen.Eñ õ dat hy geen kint ens
hadde lo brochte hijt lijn wijfende dedet
voeden eñ ſeide dattet hem ende ſijn wijk
Wasende hi hietet henric. Eñ doe Dit kint
ghewaſſen Was ſoe Walt ſcone vã lichaẽ
Wel ſprꝛekẽde eñ voor alle menſchen gract
oes ende Doe Die keiſer ſach dat hi ſo (coon
eñ Wijs Was ſo eyſchte hy hé van ſinẽ va
der. ende doe hy ſach dattet kint boor alle
Die ludẽ gracioes Was.ende datten alle lus
den preſen ſo begonſte hi te twifelen of hp
na hem vegneré foude eñ of hi dit Was diẽ
hybeuolen hadde te doden. Ei omdat by
Des leker Wilde Weten fo ſcreek himit ſijn
ve hantener brief ende ſendẽ by ſynen ton
ghelinghe ſynen wiue ende ſeide. Do lief
alſtu dijn lijf hebſte Co vꝛocch alſtu delen
brief ghelien hebſt ſo doet Dit Kint doden.
Eñ doen deſe ionghelinck voir Lo Wert hy
gheherbercht in een kercke ende hi lach vã
moetheden eñ liep op Lijn boꝛſt eñ die bur
fe daer deſen brief in Was hinc butẽ / eñ el
pape die Dit Lach Wordt ghierich te weten
Wat daer in Was eñ dede Die borſe op / cũ
doe hi ſach Dat Dien brief mit des keiſers le
ghel befegelt Was fo dede hien op dat dye
ſeghel nochtans heel bleckeñ Doe hyle las
ſo ontſach hihem van deſer miſdaet ende
dede ſubtiliken dit of. Deſe ſulſtu doden
ende fereefter Boor. Ghik defen onſe doch:
terte wiue / ende Doen Die keiſerrinne ſach
delen brief mit des keilers ſegel beſeghelt
eñ Lijn oge Wel kende datten die keiler ſel
ue geſcreuẽ hadde ſo vᷣgaderdẽ ſidie prin⸗
cẽ eñ maechtẽ Die bꝛuloft ende gaf he haer
dochter te wiue eñ deſe bꝛuloft Wastake
gehoudẽ. Ende doeme die keiler ſeide hoe
hoochlijck lijn Dochter gebꝛulolt Was (oe
hadde hi des groot Wond eñ hi onderuãt
Man die eerlaem prielter Beda. lü.
die Wwaerheit vã die twe ſchilt knapẽ ende
vãden hertoge ende vãdẽ pape: eñ hi ſach
wel dat ht gods wille niet wederſtaen en
mochte. eñ daer om ſende hyõ datkinteñ
maecten vaſt ſijn behilichte ſoon / eñ hi oꝛ⸗
dineerde dat hi na hẽregnetẽ ſoude Eñ in
Die ſtede daer Die henric gheborẽ was dait
Bede bi ſtichtẽ een cloeſter eñ dat hiet noch
bꝛſania. Deſe henric dede alle Die ſpeellu⸗
Den Wot ſynẽ houe:eñ datmẽ haer tuden te
gheuẽplach dat dede hi den armẽ gheuen.
In des keilſers tide Was die kerke foe abe
Deelt datter Drfe pacuten Waren ghecoren
Mer ten leſten gak cen pape die gractam?
gehietẽ was cen groot Deel gelts: eñ daer
lieten Ci hem dat paeuſſcapeñ doe henrick
te romẽ Wert boft om dic twiſtẽ tc vꝛeden
lo voir hẽ graciamꝰ teabemoete eñ gaf hẽ
een guldẽ croon om Dat hihẽ goedertieren
Welen loude / mer henric bepntdetal ende
Bgaderde den zeemt eñ hp vᷣWan graciaẽ
bälpmonteneft hi fette daer eenẽ anderen
boor he. Nochtãs leeſtmẽ ín ponici boekẽ
die hi ſende tergrauinne mathadã dz dele
boorſeyde pape vãſimpelheden ghecocht
hadde mit gelde om dat hi wilde dẽ twiũ
ſcheiden / maer daer na ſoe bekende hiſijn
miſdaet cf bi des keiſersraet dede hi hem
eluen of Na delen henrick Coe tegneerde
Die Derde henrick. In des keylers tidẽ foe
Woꝛt bräniatoteen paeus gecorẽ eñ Wert
leo gehietẽ. Eñ doe hr te rome Wert voir õ
dẽ ſetel tcontfaen lo hoorde hi dẽ engel ſin
ghen Bod feit ic dãche ghepeylen des vre⸗
en. Sele ordineerde vã veelheiigẽ laue.
In Dien HDE Wert dic kercke ghheftoeet bp
berganũ / wãt hi leide dat ceiftuslichacnt
eñ bloctniet Wactlicen Ware indẽ outaer
mer dzter Ware bí figure: eñ laufracꝰ Dye
prior vã brentellen die té tande vá papt
en was hi Eercef vꝛomelie teghẽ hẽ eñ dele
Was ancelmꝰ meetter vã cãtelberge. daer
na regncerde Die vierde keiler hentic. Int
iaer õs herẽ. M.eñ lvij. Eñ in des mãs ti⸗
den fo Was ſonderlinghe die laufrac? ger
maert ende õ lijn leeringe Wille quamtot
hẽ ancelmus wt bourgoͤgien. eñ hy Were
daer na ſo vᷣheuẽ vã veel doechdẽ eñ lerin
ge dat hina hẽpꝛioꝛ wort. Cot defen tidẽ
Wõnẽ die kerſtẽ iherulalẽ dz die ſarracenẽ
gewõnẽ haddẽ Eñ ſinte nicolaus beenrẽ
warẽouer ghebrocht totter ſtat barene eñ
dit leeſtmẽ daer ond die anð. Aoemẽ in de
kercke diemẽ biet ond tceuce ler vꝛouwẽ
vã caritate noch nieten hadde gelongẽ die
nyeuwe hiltorie vã linte nicolaus fo badẽ
die broeðs dẽ prior of ſile ſingẽ moeſtẽ eñ
bien \ildesniet ghedogẽ:eñ hi leide date
tet ontamelijck Ware dãtmẽ nyeuwe ghe
woẽte op bzẽgẽ loude: eñ doet hẽ die bꝛoe
dees noch badẽ fo Wort bi grã eñ ſeide hẽ.
Ghi broeðs gaet wech nẽmermeer cn ghe
Ue icx dy oerlot datmẽ in mijn kerke ſpeel⸗
liedekẽs ſinghẽ ſal.Eñ doe finte nichola
dachquã / ſo voldedẽ die bꝛoeðs mit fetic⸗
hedẽ Die vigelien band mettẽ eñ doẽ naile
tc beddegegaen Waren fo opẽbaerde heur
ſinte nicolaus DE pꝛioꝛ eyſclike eñ hi toech
hẽ mittẽ hare vãden bedde op die gerde vã
Ben dormiter eñ hibegõſte díe antiffen vã
linte nicolaus te ſinghen. Dpattor cteene
eñ tot elcke note ſloech hihẽ op ſinẽ naectẽ
rugghe mit een roede die hin die hant had
de eñ alſo ſanc himz gemaeck die antiffen
tottẽ eynde eñ doe ht alle die moniken ghe
Wect hadde mit ſynẽ roepẽ Coe dꝛdechm̃en
half doot tot ſynẽ bedde:eñ doc hitot hem
ſeluẽ ghecomẽ Was Co ſeide hi, Gact ende
lingt voortmeer dye nyeu hiſtorie vã seo
nicolaus, Got dien Celen timé foe ge 3
abt eñ xxt. monikẽ Wté cloeſter pe
eñ gingẽ dieper in Die Woeftine — u
Mer regule houde wildẽ eñ maec aer
eẽ nyeu oerdé vã die oude. doe Woz hilde
brãt dic prior vã ciongi paeus cit by woꝛt
gregoriꝰ ghehieten Doe deſe noch minder
Wasser hilegact gheſent Was tottẽ aert⸗
ſchẽ biſſcop vã lyons lo ver wã hi bt mira⸗
arly European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Aan die eerlaem priefter Beda.
culen dẽ aertſchen biſſcop vã cbzonte: van
ſunoniẽ / wãt doen die aertſch biſſcopniet
en mochte Bwinnẽſijn wꝛoeghers ſoe be
ual die legaet dz hi ſegghẽ ſoude. Gloꝛyli
den vað eñ ven ſone eñ DE heilighẽ gheeft
Boen ſeide hi wellichtelic Gloꝛie ſidẽ va
der eñ dẽ ſoẽmer dẽ heiligẽ geeſt en mocht
hi niet ſeggẽom dathi indẽ heiligẽgeeſt ge
ſondicht hadde.Eñ doe hp fijn ſondẽghe⸗
biecht eñ of gedaen hadde ſoe ſeide ht Wel
volcomelic eñ dẽ heiligẽ geeft Na DE bier:
den henrick Coe volchde Die vijlſte henrick
Inttaerõs here, M.L eit bij. Eñ hi wã
papien mittencardinalen eñ hi lietſe varẽ
mit biſſcoplike ghewade. In deſen tiden
fo ghincbernardus eñ ſijn broeders in die
graeu oerde.Na henrickquain lotharius
Cot delen ſeluẽtidẽ ſogebaerdeeen Won
derlijke Dracht mit twe lichamẽ Die Die eẽ
banden anderen ghekeert londen: Want
boor Wafteen melche mit hooft eñ mit al
len ledẽ eñ achter Watteen bont mit hooft
ent mit allen ledé, Padefen regneerde coẽ
tact. Int iaer õs heren. M. C.eñ xxxviij.
Cot delen ſeluẽ tidẽ ſo ſtarf hugo vã finte
victoereẽ groot leeraerin allen cõſten Eñ
mẽleit dat hiſiec lach eñ geen Cpíte othou⸗
denen mochte Co bat hy harde naerſtelijck
datmẽ ons herẽ lichaẽ gheuen ſoude. Soe
Wilden lijn broeders lijn quelleniſſe be:
den ende bezochte he ecn ongbhe wijde oftie
vooz ons here lichaem.Eñ dele gocde mä
bekede Dit wel inde geeft ende ſeide / broe⸗
ders onle here moetet v vgheuẽ waer om
wildi mtaldus beſpottẽ. Wát dit dat ghy
hier bzengt enis mijn heer niet. eñ te hant
woꝛdẽ ſy vuaert ende liepẽ eñ brꝛochtẽ hẽ
ons herẽ lichaẽ / maer doẽ hi ſach dz hi Des
niet ötfaenen mochte fo hief bi fijn hande
té hemel waett eñ bat aldꝰ. Sie Cone voir
op tot linẽ vad eñ mijn geeft tot dien / dien
ſciep. Eñ mit deſen Woerden gaf ht ſynen
geeft eñ ons herẽ lichaem ontuoit vã daer
Eugenius die abt vã ſint anaſtaſiꝰ Wort
paeus ende hy Wort Wter ſtadt gheiaecht
om dz die ſenatoers enẽ anderen gemaect
hadden ende bt quã in gallien / ende ſende
voor hem bernardum die ons heren wech
pꝛeecte eñ hidede Heel miraculẽ Gilbꝛecht
vã poꝛrectine was in delen tidẽ Fredericꝰ
coenraets neue regneerde Int iaer ons he
ren. M.Cenð liij. Tot deſen tiden was
meeſter pieter Der lombaerdẽ biſſcop te pa
rijs eñ hi maectet boeck vãder ſentencien
eñ die gloſe vãden ſouter eñ op ſinte pau⸗
wels epſtolẽ. Tot delen tidẽ ſachmẽ Drie
manẽ eñ int midden ſtõt een cruys eñ niet
lãge daer na ſachmẽ dꝛie ſonnẽ Doe Woꝛt
alexãder ghecozé tot enen paeus eñ teghẽ
hem Worden ghecoꝛen Drie paeuſen Die eẽ
naden anderen Octauiaen eñ Johannes
vantremens die canontck tot ſinte calixtꝰ
ende iohannes van ſtrumens ende die key
ſer hielt mit hem luyden. Bie ſciſma eñ toe
linghe duerde viertien tact. Alloe doe dye
duytſche Die te tuſcalane waren õ des key
fers Wille ten berghe ban poꝛtaeys die to⸗
meynen ſloeghen eñ op hem oerloechden.
ende ſloeghenſe banden noen totten auõt
alſoe dat nye vãden romeynen ſo menich
duſent verſlaghen Waren Al Watt datter
in henibalis daghen ſo veel verſlaghẽ wa
ren datmen Dete coꝛuen vol vingherlinge
vergaderde vander gheenre vingherẽ Die
daer verſſaghẽ Waren Ende deſe hanibal
ſende deſe vingherlinghen te cartaginen.
Ende ban deſen Doden Waren veel begra
uen tot (inte laurencius eñ tot ſteuens ket
ke. Boe fredericꝰ DE keiſer dat lant 5 voie
eñ hi badẽ ſoude in een riuiere Co verdꝛanc
hy daer in. Mer als ſommige ander ſeggẽ
foe Werpen lijn paert int water ende daer
verdranchy allo / na deſen volchde henric
fijn foon. Fut iaerons heren.duſent hon⸗
deet eñ tc. Tot dientiden Was grotẽ regẽ
dondereñ blixem dattet nye mẽſche lo gro
tẽ onweder en lach alſt dden was: Want
boe vielẽ hagelſteenẽ alſoegroot als cyerẽ
Manden aduent ons heren. lié,
viercant met dẽ reghen eñ vᷣderkdẽ dic boz
men eñ Wijngaerdẽ eñ coꝛẽ eñ DODE veel
luden Men ſachoeck dit onweð vliegẽ ín
die lucht rauẽ eñ anð vogelen eñ ſi voirdẽ
barnẽde colen in harẽ becker õtſtaken die
huſen Deſe hẽric Was altoes fel eñ Wzeet
tegẽ die kerck vã romen. eñ dactom als ht
doot Was fo (ette Die Derde innocenciꝰ Die
pacusdaer tegẽ D3 Philipp? lijn broed gel
keyſer werdẽ en oude eñ hi dede otté ſoõ
taken varẽ eñ daer Dede bi he coninck cro
nẽ vã almaniẽ õ dz bid kercke mede Was
Wot diẽ tiden warẽ Beel baroenẽ vã vꝛãc
tijc gheuaren õ dz heilige lãt te winnẽ.eñ
ſy wõnen doecõſtãtinopelen. In deſen tt
Den begöfte daer minvebzoeders eñ pꝛedi
kersorꝛden. Die derde innocenciꝰ ſende le
gatẽtot philips dẽ coninc vã vꝛãcrike dzhi
Winne (oude tlãt vã albigẽ:eñ dat hy dic.
ongelouighe dodẽ foude eñ hi vincſe alen
dedeſe barnen.Eñ innocẽciꝰ croendeotto
tot enẽ kciſer eñ deden zwerẽ dz hijt recht
band kercken houdẽ ſoude / mer hy deden
optẽ ſeluen dach tegẽ ſynen eet eñ Dede ro
ue diete romenghecomẽ Waren:eñ daerõ
ðlbanden Die paeus eñ dedẽ vãden keylſer
rijc.Tot dien tidẽ Was ſinte elizabeth coz
nincx dochter vã hõgarien die eẽs lãtſgra
uen wijk Was. / Onð anð veel miraculen
die ſi dede ſo wecte ſy veel dodẽ.ſi vᷣlich
te enen die blint was geboꝛẽ eñ al noch ſo
vloeyt olie wt harẽgraue. Doe ottoof gez
daen Was fo Woꝛt krederichenricꝰ ſoẽge⸗
colen eñ honoriꝰ Die paus crocnden. eñ bt
gat dẽ paus aitengoedẽ Wet d die vꝛiheyt
DEL Kercke eñ tegẽ Die ongelouige: hi Was
rijc eñ eerlic bouẽ dic and mer bi mil brui
tet in houaerdie. wãthi das kei teuhẽ die
kercke eñ hi vinetwecardinalẽ ende dede
bie pzelatẽ vãgen die de negẽde gregozius
ðVgadert hadde té vane. it daerõ dede hp
hẽ bãnen / eñ doe gregoriꝰ Geel Bvnoys had
be gedoocht ſo ſtarf hi.eñ die vierde inno:
cẽciꝰ die vã ianuen was hi vᷣgaderde dens
taet te lxvons eñ dede den keyſer of / doe hy
ofghedaen Was eñ doot [oe blecf Die koel
vã dat keilerijc poel tot nv.
ſAanden aduentons heren.
Es dic tijt des leuẽs Wort
Ji biert gedeelt als ĩ die tijt
Ser dwalinge eñ inð tijt
wedrocpingeok ð vnyeu⸗
Wwingeeñ in Die tijt o loeni
By ech
EEP tete ci pelgrimage. Die
tijt der dwalinghe vat vã adam vand tijk
dat hi van gode dwaelde mitter ſondẽ eñ
duerde tot moyſes toe Eñ die tijt hout die
kercke vã leptuageſlima tot paeſcẽ.Gloſa
€ Deptuagetima is alſmẽ laet alleluya
voo baltenauöt/ wãt dã ſo leeſtmẽ dz bes
ginlel vãdẽ bibel Daer ín beſcreuẽ is eers
ſter vað DWalinghe die tijt ð Wederropin
ghe of det Vnyeuwinghe begöſtẽ vã mop
Cen tot rps gheborẽ as in Welcke tijt die
mentehë Werde ten geloue geroepẽ biden
pꝛophete eñ Ónpeut. Deſe tijt hout die ker
kc vanden aduent tottekerftoage : Want
Da leeſtmẽ yſayã DE propbete die vã deter
Bnyeuwigeclaerlike ſpreect Pie tijt dacr
Wi by criſtum in vᷣſoent worꝛdẽ. eñ deſen
tijt hout Die kercke vã paeſcẽ tot pinxtettẽ.
Wãt dã leeſtmẽ apocalipſis: dz ís D3boee
band ðᷣ holẽtheit dz volcomelic ſpreect vã
der vᷣſoeninghe. Dietijt ð pelgrimagiẽ is
dẽ tijt des leuẽs Daer Wiſijn pelgrimmen
eñ altoes ín ſtridẽ Eñ delen tijdt hout die
kerke vã belokẽ ſinxlenẽ tottẽ aduẽt: wãt
dã leeſtmẽ oð coningẽ bocc daermẽ in!
vã menigerhãdeſttiden eñ die machab
ſche daer oſe gheeltelijke urijt mede Wert
beteikẽt Mer Die tijt dic daer is vã pre
ge tot ſeptuageſima een deel —
die tijt d vᷣtdeninghe eñ Dz is die vã bliſca
pẽ alt vãkerſdagetott octauẽ vã dertiẽᷣda
ge eñcẽ declbeteikẽt hi die tijt ð pelgrima
giẽ dz is vanð octauẽ vã dertiendaghe tot
feptuagelima Eñ Die iet verwanderin⸗
gben vã dientiden machine neme naven
Wanden aduentons heren.
bier deelen banden fave fo Date DE Win⸗
ter rekẽt of ſcickt tottẽ cerſten:eñ díe lentẽ
totten anderẽ die ſomer DE derdẽende dye
herfkſt ten vierden. ¶ Cẽ ander male foe
machmẽſe rekenẽ teghẽ die.iiij.tidẽ LADE
daghe ſo datmẽ den nacht rekent tottẽeer
ſtẽ Den. morge ſtõt tottẽ anderen den mid⸗
dachtotten derdẽ Dye veſpertijt tottẽ. iiij.
wãtal Watt dz Die dwalinge eer was dã
pie Webtopinghe/ nochtãs begint die ker
keal haet officien of ambochtẽ bet ín dien
tide der PAnyveuwinge dã indẽtide o dwa
linge als indẽ aduẽt bet dan ín ſeptuageſi
ma eñ dzom.ij.ſakẽ. ¶ Die cerſt is dat ſi
niet ſchinẽ en Cal vand dwalinge te begin
nẽ:Wwãt ſy hout dat dinc mer ſi volcht dye
ordinãcie niet band tijt als die euãgeliſtẽ
doẽ. ¶ Tẽ anderẽ male / wãt mit xpᷣs toe
coemſt wordẽ alle dinghẽ vᷣnyeut eñ daer
oi hiet die aduent die tijt der Pᷣnyeu win⸗
ghe. Eñ hieroin ín deler tijt der Pᷣnyveuwĩ
ghe ſo beghint die kercke tamelijcke al ha⸗
een dienſt eñ om dz Wp behoudẽ willẽ Die
ordinãcie vand kerckẽ gheſeit ſo ſullẽ Wop
eerſt ſcriuẽ vãdẽ keeſtẽ dye comẽ binnẽ diẽ
tidẽ Daer PAnyeuwinge Welcke tijt Die ket
ke hout bäden aduẽt tottẽ kerlauôt. Cen
anderẽmale vãden keeſtẽ Dye valle binne
Der tijt Die ſom toebehoort dẽ tiden oð vᷣſoe
ningheeñ lomwijl dẽtide o pelgrimagiẽ
En die tijt hout die kercke ban kerldaghe
tot ſeptuageſima. Ten derde vãdẽ feeſtẽ
pic vallen ſullẽ binnẽ ð dwalinghe eñ die
hout die kercke vã leptuagelimã tot paeſ⸗
fchêtoc. Cen vierdẽ vandẽtydẽ Die vallẽ
tuilen binnẽ dẽtide Der vᷣſoeninghe eñ dit
hout dye kercke Da paeſſchẽ tottẽ octauen
vã pinxteren. Gen bijften vã dien die val
ten uliẽ binnen die tiden der pelgrimagie
weickettjt die kercke hout vã belokẽ pinx
teren totten aduent.
Jer weken houtmẽ ons heren ad
B vent. Glola. Aduent bedupttoe
coemſtomtebeteykenẽ datter Diet aduen
ten lijn Als criſtus toecomſt indẽ vleiſche
inder hertẽ. inden doot.eñ ten domſ dage.
Mer die laetſte wekẽ en wert nau wege⸗
eynt / Wãt ð heiligẽ glorie die indẽ laetſten
aduẽt ſal werdẽgegeuẽ ſyen ſal nemmer
meer eyndẽ. Hier biiſt dattet eerſte reſpõs
vãden eerſtẽ ſonnẽdaghe vandẽ aduente
heeft bier verſlen gerekẽt mede Gloria pa⸗
triet filio et ſpũi lancto. Din te beteykenẽ
Die biet voerſeide toecomſtẽ. Mer al iſt dz
vier toecoemſtẽ of aduentẽ ſijn nochtans
ſo ſchijntet dz die kercke ſonderlinge hout
ghedẽckeniſſe vãden Ween dat is vã cril⸗
tus ons heren toecomſt inden vleyſche eñ
ten oerdeel alſt Wel ſchijnt inden dienſten
vãden tidẽ. Eñ hier om ts Die Late vãden
aduẽt / ſom fijn ín blifchappEende (om in
Droct heden. wãt ouermits dye toecoemtt
ons herẽ ihelucriſti inden vleyſche foe hie
tent vaſtẽ der bliſcappẽ.mer ouermits dẽ
toecoemſte tẽ oerdeel Co hietent vatten de
Drocf hed Ef om Die beteykenẽ foe ſingt
Die kercke ſommighe lange ð blijſcappen
eñ dat om die toecoemſt dontfermbertich
heit eñ bliſcap. Mer ſommighe ſangẽ der
bliſcaplaet ſyeñ dat ouermits die toecoẽſt
per weecder gerechticheit eñ drꝛoekheit op
Die toecoẽſt criſti indẽ vleiſche ſo machine
twe dinghẽ merckẽ Als die betaemlicheit
destoecoemſteñ dat oerbaer des toecoẽſt.
¶ Men eerſten maectmen die betamelick
heit des toecoemſtes om des mẽſchen Wil
le die eerſt indernatueren ewe verwonnẽ
was vãden ghebreke Der godliker kenniſ
ſen / wãt doe vielhtin altẽ quadẽ dwalin
ghe vã algodẽ aente bedẽ. Ende daerom
woꝛt highedwõghen te ropẽ eñ te ſegghẽ
Qerlicht mijn oge dz te nẽmermeer inden
dodẽen lape Baerna ſoquã die eweghe
biedende ent Daer in ſo wordẽ die mẽſchen
vwonnẽ vanonmachte. Boe hydat eerſt
riep Die volbꝛẽghen wilen ghebreect nyet
mer die ghebieden ſal:want inderewẽ ſo
wett die mẽſche alleen ghelcert maer nict
Wanden aduent ons heren. litt,
bäden Conden ðvloſt nochmit gheen gracp
gheholpẽ tot gode eñ Daer omme fo Wort
bi bedwõghen Lijn ſtẽme te vᷣMWãdelen eñ
ſeggẽ. Bie ghebiet en gebrect niet: mer die
voldoen ſoudẽ. Hier omne quã dye gods
fonc betaemlike als die mẽſche BWonnen
Was vã onwetẽhedẽ eñ vã onmachtiche⸗
den. Pant hadde hieer ghecomẽ dan Lou
De Die menſche Die lalicheit geacht hebben
Dat fp bi ſijnre verdientẽ ware Eñ Dat hy
dan der medicinen ondanckelijcke ſoude
hebben gheweeſt. ¶ Ten anderen maei
ſoe merctmen Dicbetacmlicheit des toecoẽ
{te om des tijts wille wãt by quam ín die
volheit des tijts. Als ſinte pauwels ſeyt.
Doe Die volheit des tijdts quam: Co fende
Bod ſynen (oen Auguſtinus. Heel ſegghẽ
waer om dat criſtus niet cer en quã want
nochen was nietghecomẽ die bolhett des
tijdts. Alloc diegene geſcit hadde die Die
maecte / want díe volheit des tijdts quam
Doen die ghenequam Die ons berloft van⸗
den tiden:Want als Wi banden tiden ber
ledicht Cullen ſijn Coe Cullen Wot comen tot
ter ewelicheit daer gheen tijt en is. ¶ Cẽ
Derden maectmenom Die ghemeene Won
De ende euel / want doe Dat eucl ghemeen
Was fo Was betamelijk daer toe te Doen
een ghemeen medecine Alloe Cinte auguſ⸗
tinus ſeit. wãt doe quam cen groot mede⸗
cijn als al die werelt door lach quellende.
Ende daer biſo tuycht Die kercke in Delen
antiffen die ſy voorkerſauõt ſingt die me
nichuoudicheyt haerqualen eñ teghẽ eick
eplcht ly des medecijns boete. Want voor
desgods ſoens toecoemlle inden vleyſche
ſoe Waren wi on wetendeende blint ghe⸗
bondẽ mitter ec weliker pinen des duuels
knechte mitter quað ghewoenten der Con
den ghelpannen ouerdect met duylierhe⸗
den:ellendich Wten lant€chappe ende Wet
verdreuen. Diet foe hadden wp ghebreck
van eenre leere verloſſer ontbinder wtley
Ber verlichter eñ vanenen behouder: wãt
Waer om dat Wi on wetende Waren daer
bphadden wi noot ban hem te wozdẽge⸗
leert / eñ dact omroepen Wind eerſter an
tiften. D wijſheyt die wi Des alre hoech⸗
{len möt bite gegaen/ cocm eñ leert OS DE
wech Der Wijf heit maer ons ſoude luttel
vorderẽ waert Dz wy Word geleert ende
niet ðloſſet.ñ daerd fo eyſchẽ wy vãhẽ
te wordẽ ðloſt als Wy ín die anð antiffen
roepẽ. Oadonay eñ leytſmã des huys vã
ilrael / ceem õs te vloſten in dijn Wide gez
rechtẽ armẽ:iner Wat ſout ós voꝛderenof
Winoch gebondẽ wordẽ gehoudẽ nað v⸗
loſſinghe. eñ daer bieyſſchẽ oi te werden
Öloftats wiin die derde antiffen roepẽ D
wortel vã pelle coẽtte õtloſſen eñ en Wilt
niet merren Mer wat ſoudet õs batẽ den
gheuangẽ of wi warẽ vᷣloſt ende ontloſt.
mer noch niet en warẽ vã allen bandẽ ont
bonden ſo dzſy ín haer macht Wart eñ vri
lijck mochtẽ ghaen Waer dat Wi Wilden.
Daer omme fout ons luttel batẽ hadde bt
ons verloſt ende onttoft waert dat bi ons
noch ghebõden hilde:eñ daer bp ſoeyſchẽ
Wit te werdẽ gheleit bandébandéalre
ſondẽ.als Voi ín Die vierde antiffen rocpẽ.
O dauids ſlotel coem leit ons vtẽ huvie ð
geuãgeniſſen / vtẽ hule des kerkers die Lit
in dõckerhedẽ eñ inden ſcheme des doots —
Mer die lãghe tijt indẽ kevcker hebbẽ ghe
Weelt fi hebbẽ die ogẽ vᷣdonckert eñ (pens
conennzclaerlikẽ geſiẽ Baer hi na dat wl
loft ijn vãdẽ kercker Co ghebrcectós D3
wi Glicht Word dz op fien moge. Wact
dz Wi gaë ſullẽ moge En hier (ovocpens
Wiin Die bijfte antiffen. D pyitendeclaet
heit des ewich lichts Coem ci vᷣclaet ons
Die ſittẽde lijn ín dockerhedẽ eñ ín Dic ſche
me des Doots.merof Wp geleert Wart eñ
bande viande altemacl verloſt eñ OCC hers
licht Wat foutons helpe moghẽ ten Ware
dz wiſoudẽ werdẽ behouden eñ loft eñ
hier õ ſo cyſcẽ wi ín die and twee antiffen
Die Daer na volgẽ woꝛdẽ behoudẽ alg wy
Wander adwentons beren,
ſeggẽ. O derludẽconĩc coem eñ behoude
dẽ menſchẽ die du vãdẽ ſlijme maecſte.eñ
echter Oemanuel.coemõ ons te behoudẽ
heer onſe god Au die eerſte vã delen t weẽ
fo eyſchen wi ð heydenẽ lalicheit. Dd lu⸗
dẽconinc In die anð der iodẽ ſalicheit DIE
god die ewegat als Wi ſegghẽ Demanu
ctonfeleitfinaneft onfe ewe gheuer. Dye
oerbaer Des toecomſte criſti is vã Deel hei⸗
lighẽ in menigher wijs beſcreuẽ Wãt ihe⸗
ſus criſtꝰ ſeit ſeluer:als ſinte lucas beſcri⸗
wet dat hi õ ſeuen fak geſent Was. dat ís
ter armer trooſt. ter beroeckder geneſinghe
ter ongheleerder Blichtinge.ter ſondẽ vᷣla
teniſſe. eñ tot al des mẽſchelijkẽ geſlachts
Bloſſinghe. eñ ten loone vã vᷣdiente. Mer
ſinte auguſtinꝰ letter Drie oerbaerlicheden
vãcriſtꝰ toecomſt eñ ſeitin deſer quað We
relt wat iſſer dã werdẽ gheboꝛẽ pijn ende
ſteruẽ. Dit ſeit Die marcerie ons lãtſchaps
eñ tot deſer marceriẽ ſoe quã die mercemã
neðö eñ wãt elc merceman geeft eñ neemt
higheekt dat hiheeft. eñ hi neemt dat hinz
en heekt / ſo quã criſtꝰ eñ ontfinc marcerie
Hiõtkfinc dat hi oueruloeyt dz is te werdẽ
gheborẽ pinẽ eñ ſteruẽ / mer hi gaf Wed te
Werdẽ ðboꝛen eñ Beilen eñ ewelic regne⸗
rẽ. Echter loquã tot ons hemelſche merce
mad te ôtfacn laſter eñ te gheuẽ ere te õt⸗
fange DE doot eñ gheuẽ dz leuẽ te ſcheppẽ
grote ſcande ef te gheuẽ gloꝛie. Gꝛegoꝛiꝰ
ſet vier oerbaerlichedẽ vã criſtꝰ toecoemſt
eñ ſeit Alle die houaerdighe die ban adãs
geflachte gebore Ware ſy warẽ nerſtich in
al die voerſpoeden Defer Werelt te ſoeken
die weoſpoedighe te ſchouwẽ laſterte vli
en dieglorien te volghen. Onder hẽ luden
guáonte here inð mẽſchelicheit begheren⸗
de weðſpoedichede DIE voerſpoedige din⸗
ghẽ vonwaerdende DIe latter begripende
bliende die glorie Echter criſtꝰ diemẽ ont⸗
beide quã eñ comẽde ſo leerde hi nyeuwe
dingẽ eñ lerende dede ht groot Wond. eñ
Wond doende lo vdzoech hi oft leet quae⸗
me. Bernardꝰ ſetter Drie ander redenẽ eñ
ſeit. Mi pinẽ onſalichlic ín dien euelẽ Wat
wilijn lichtelickte Bleid eñ crãc te Were
kẽ eñ vaoelch te weoſtaen. Willen Wi onz
derſcheydẽ tuſſchẽ goet eñ quaet wi woꝛ⸗
dẽ bedroghẽ pine wi Wel te doen wi ghe⸗
brekẽ / of pinẽ wi õs quaet Wed te ſtaẽ Wi
woꝛdẽ v Wonne. Bier õ ſo was nootdꝛuf
tich Die toecoẽſt õs behouðs op dzhi ouer⸗
mits dẽ gheloue ín ons Wonẽ ſoude:ende
ðclarẽ onſe dõckerheit. Eñ dat hi mit ons
bliuẽde hulpe onſe crancheit eñ dz hi vooꝛ
ons ſtaẽde bedenckẽ eñ beſchermẽ ſoude
onſc bꝛoeſheit op dz die and toecoemſt dat
ís tẽ doemſdaghe ſo machmẽ twe dinghẽ
lien / als die dingẽ die boor dẽ doemſdage
geſcien ſullẽ eñ Die mittẽ domſdage comẽ
ſullen.Sꝛie dingẽ ſullẽ boor dẽ doemſda⸗
ghe comẽ als pleltke teykenẽ eñ antekerſt
bedriegheniſſe ende anxtelicheit vã vuere
Mãt die yſelike teykenẽ die Hoor dẽ domſ
dage comẽ ſullẽ die beſcrijft lucas int euã
gelie Het ſullẽ ſijn teykenẽ ind ſonnẽ ende
inð manẽ eñ indẽ ſterrẽ eñ ind aerdẽ perſe
vã ludẽ om die cõfuſie des gheluyts vand
zee eñ Der vloedẽ. Bie drie cerſte teykenen
beſcrijft iohãnes indẽ boecke ð vᷣholenthz
Pie ſonne Wert zwart als een harẽ ſaceñ
Dic mane Wert als bloet / eñ Die ſterrẽ Diez
len opter aerdẽ. Bie ſonne Wert vᷣdõckert
anter õ beroeuinghe hoers lichts om dz ſy
Cal ſchinẽ dꝛoeuẽde als Die mẽſche ſteruet
dien ſi diende õ meerre licht vã criſtꝰ clact
heit te wikẽ. Ok als ſinte auguſtinus ſeit
Die godlike Weake (al fijn ſoe weeet Dat
die ſonne ſijn Waake nieten ſal dorrẽ aen⸗
ſien of nadẽ geeſtelikẽ vᷣſtãdeniſſen. wãt
die lonne o gerechticheit dz is criſtꝰ ſaldã
pöcker ſijn wãt nyemãt en ſallẽ doꝛrẽ bee⸗·
len. Mẽ bietet bier dẽ lichtelikẽ hemel / eũ
die ſterrẽ hietẽ aſub die gelijckeniſſe hebbẽ
vã ſterrẽ eñ nad ludẽ wanẽ ſo ſietmẽ vat
Die ſterrẽ VADE hemel vallẽ als aſub neder
cocint. Gloſa Alub / dat is als die ſterrẽ
Handen aduent ons heren.
ſchinẽ neder ſchietẽde ghelijc bierighe vlã
mẽ eñomtrẽt dẽ doẽſdãage ſo ſullẽ die ſiet⸗
rẽ ſeer ned ſchieten: wãt die menichte van
den vuere Cal ſcer oueruloedich ſijn.eñ dit
lalgod al doen õ des fſondaer⸗ vreſe. DEE
Daer ſeitmẽ dat die ſterrẽ vallen WOE be
le ſterrẽ die ſchinẽ dat ſi vatten fuiẽ vand
heiliger kerckẽ / ol dat Ct haer licht ſullẽ on
treckẽ datmẽſe niet ſien cn Cal. Vãdẽ vier
Den dz perſen ind aerdẽſalſijn So beſcri⸗
uet ſinte mathe? „Bet ſalſijn tribulacie dz
upc allulcken en was vã beghin ð werelt
Dat vijkſte teykẽ is Die cófulpe ð zee. Dat
wanẽ ſommighe dz lalſijn dat die zee mit
groter cracht Buaten lal van harer eerſter
grootheit als ĩapocalipſi ſtaet. ie zee en
watt nẽmermeer. Oknalommighe ſo (alt
lijn haet eyghẽgeluyt / wãt mit grotẽ ghe
ruchte ſo ſalhaer dye see beffen bouen alie
berghẽ viertich cubit? hoge / eñ daer na ſo
lalſy weð neð dalen. HE als gregoriꝰ ſeit
ſo ſaleen nyeuwe onghehooꝛde vᷣſtoꝛmin
ghe werdẽ der zee eñ ð bloeden. Iheroni⸗
mus batind ioden ſcriktẽ vijktien teykenẽ
Dic voordẽ doemſdachcomen ſullen / mer
ofdie cẽnadẽ anderẽ comẽſullen of bi ter⸗
minẽ dat en onoͤſcheithiniet. Dptecertte
dach ſo ſalhaer die zee op rechtẽ. i.cubitꝰ
hoghe bouẽ alle bergẽeñ bliuẽ in haer ſtat
ſtaende als een muct. Bes anderẽ daechs
ſal ſy fo ſeer neder daten datinẽte nauwe
lick en ſal mogẽſien. Ten derdẽ dage ſul⸗
len die beeſtẽ vander zee comébou die zee
en roepẽ ent bꝛieſcẽ tottẽ hemel eñ hoer ſtẽ⸗
me lalgod alleen vtaen. teẽ vierde dage
loe ſal die zee cit dz Water barnẽ. Cé bijf-
{ten dage tutten Dic bomẽeñ diecrudẽghe
uen bloedighẽ dau. Eñ in deſen vijkſtẽ da
geals ſommige anð fegaë ro fulié alie Dic
bogele DES hemels vgaderẽ inde veide ele
geflachte in ſijnre oꝛdinãcien: eñ úCulléns
eten noch drinckẽ: mer li uu teer ontſien
die toecoemſt des Dommers. Indẽ leſten da
ghe Cullen Die ghetimmertẽ ballen In de⸗
lo,
le letten dage alſmẽ leit fo lalmẽ van daet
Die ſonne ondergact ſullẽ Geien vierighe
vloedẽ eñ lopẽ te hopẽtegẽ dz aẽlichte vã⸗
Den kirmamẽte tot Daer Die ſonne opgaet.
Cen ſeuẽden dage lullẽ die ſtenẽ die eẽ te⸗
Ge dẽ anderẽ ſtoten eñ Cp Cullen ſchoren ín
bier deelen / eũ allmẽſeit Co ſal dz een ſtuc
dzanð ſtoten / mer die mẽſchen en lullẽ dz
gheluyt niet vᷣſtaen londð god alleen. Ce
Achten dage fo ſal een ghemecne aertbeui
ghe werdẽ die Co groot tai Lijn allinẽ ſcyt:
Dat ghene mẽſchẽ noch beeſtẽen ſullẽ mo-
gẽ ſtaen mer ſi ſullẽ alie ter actDé ghewor
ben wordẽ. Cen neghẽden daghe ſal die
derde aletken eñ echt Werden eñ alle bee
Beer houelen ſullen te puluer Werdẽghe⸗
brokẽ. Wétiende daghe ſo ſullen die men
ſchẽ wt die houelen comẽ eñ ſyſullen gaẽ
al Woet eñ ſyen (ullé die een DE anderen
niet mogẽ ſprekẽ. Wen elkſtẽ daghe fo Cul.
len ð doder gebeentẽ vᷣrilcneñ ſtaẽ op dye
grauen / wãt alle die grauẽ band ſonnen
opganctot D3 ſi ned gact Cullen Werdé õt⸗
daen datter Die dodẽ Wot Cullen moghẽ co⸗
men. Cen twalekſtẽ dage lullẽ dic fterté
barnẽ.wãt alte ſterren aende eit gacnde
ſullẽ wt be ſtroyen vierighe ſtertẽ eñ ſullẽ
dã daerſchieten. Mẽ feptoeck dz in deſen
twalelſtẽ daghe alie beeſtẽ Cullecome ten
velde brieſſchende eñ niet eten noch drinc⸗
Ke, Cen dertienſtẽ dage lulle die leuende
lleruẽ:op Dat ſy Geiten ſullẽ mitten dobe.
en viertienſtẽ vage (al Woꝛdẽ enẽ nyeu
Wen hemeleñ een npeuWeacrde. CiDat
And teykẽ dz voor den doemſdage comen
Cal dz ſal antekerſt bedziegeriëfte ijn: wãt
hi lal hẽ alle ludẽ pinen tc bedziege in. tiij.
manierẽ. ¶ Tẽ cerſtẽmit behendighẽ eñ
mit vallche bedudinge ð Goriften. Dâthp
lal hẽ pinen te vaders eñ mitter ſcriktueren
Willen procuê dzhi is meſſias die ind Wee
beloeft bas: wát hi tal criſtꝰ wet vᷣderuẽ
ef linẽ wet fette. Baniel (eit 9 Cal gheuẽ
Vonwaerdicheyteñ teoroetchen indẽ tẽ
y European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
2
Wanden aduent ons heren.
pel.dat is antekerſt Lal ſittẽ inden tempel
gods alsgod õ dat higods Wetof doë al.
¶ Tẽ anderẽ ſalhiſe bedricghẽ mit mira
culen. Hautus ſeit. Antekerſt toecoẽſt ſal
lijn mit des duuels Wereke in allẽ loghen⸗
achtigẽ teykenẽ woerdẽ eñ wõderẽ Apo
calipfis hi dede teykenẽſo Ds hi oeck vuer
dede neð comen vãden hemel in Die aerde
lola. Ghelijc dz Die apoſtolẽ DE heiligen
geeft was ghegeuẽ ín die ghelikeniſſe van
vuer.alſo ſalhi geuẽ dẽ quadẽ geeſt inghe
likeniſſe vã vuer. ¶ Cé derdẽ male (al ht
fe bedrieghẽ mit giften. Paniel leit. Ante:
kerſt lal hẽ ín beelenachts gheuẽ eñ hv fal
dz lãt te dãcke deelen. Die gloſa ſeit Ante⸗
kerſt ſal hẽ veel geuẽ DE ghenẽ díe hi bed2o
ghẽ heekt eñ hi ſal tlant ſinẽ herẽ delẽ wãt
die hp mit ſijnre vꝛeeſen niet en Cal moghẽ
Onderbzenge díe ſal hi onð doen mit gievic
hedẽ. ¶ Tẽ vierden Cal bile onderdoë m3
toꝛmentẽ. Daniel bouẽ al datmẽ ghelouẽ
mach ſal hijt al woeſtẽ. Pinte gregoꝛius
ſeit vã antekerſt Hi doot DE ſterckẽ als die
ghene Dic mit herten te gað gheuoecht lijns
lichamelike vᷣwint. ¶ Pat verde dz voor
den oerdeelcomen Cal/D3 ſalſijn díe grote
anxtelicheit vã vuere dz Cal come voer Des
rechters aẽſichte. wãt onle heere ſal tvier
wt ſendẽ Tẽ eerſtẽ õ die Werelt te vᷣnyen
wẽ:wãt het al ſuuerẽ eñ vᷣnyeuwẽ alle
die elementẽ mãt alſoinẽ leeft ín ſcolaſti⸗
ca hiſtoꝛia ſo ſal dz vuer vijftien cubitẽ of
ellen / bouen allẽ bergẽ weſen.wãt oð men
{chen werckẽ mochtẽ ſo hoghe comẽ Een
anderẽ ſal hijt ſendẽ der menſchẽ ſuuer⸗
ringhe:wãt den ghenẽ die dã leuẽlalt lijn
pact vegheuier. Ten derde ö meerre pine
per gheenre Die vᷣdoemt Culte Weten Cen
pierven ó ver heilighẽ meerre Blichtinghe
{Dát als baſilius feit. Als Die Werelt ghe⸗
cuuert Cal Cijn Co Cal dã god ſcheidẽ die het
te vand ciaecheit cit alle Die hette Cal hiſen
Dêter vᷣdoemderlantſcapo dat [Pte meer
ſullẽ werdẽ gepinicht. eñ al die claerheyt
ſal hiſendẽter gerechtiger lantlcap õ dz ſi
temeer ſullẽ vᷣblidẽ. Meel dingẽ lullẽ daer
ſijn die mittẽoꝛdeel com ſullẽ ¶ Dateer
ſte is des vechters beriſpẽ:wãt die rechter
die ſal neð comen in dat dal van ioſaphat
ef hp ſalſetten die goede tot ſijnre vechter
hãt:eñ die quae tot lijnre luchter hät. eñ
het ig Welte ghelouen D3 hy comé (al in cẽ
hoge (tat daer hẽ alle luden Lullen moghẽ
kyen. Eñ men en Cal niet wanen dz alle lu
Den Cullen Werden beuaen in alſoedanigẽ
clepnen dale: wãt iheronimus (eyt dattet
kintlheit waer teghelouen / mer ſy lullen
daer in ſijn eñ in ſteden dye daer omtrent
ligghen. wãt in cleynẽ landẽ lo moghẽ on
tallicke duſent volcx weſen ſonderlinghe
als ſynauwe ſtaen.Eñ vſt dattet noot is
Co Cullen die goede ſijn (nd lucht mitter lit
ticheit haers lichaẽs.Eñ die quade Cullen
pact oec in Lijn mogẽ mitter godliker craft
eñ dã lal die vechter mitten quaden parle⸗
mentẽ eñ ſalſe verſpꝛeken vãden werckẽ
der ontkermherticheit dz lile niet en hebbe
ghedaen.eñ dã lullẽ Cp op he Weenen Als
guldemõt ſeit. Die iodẽ Cullen hẽ bewenẽ
als ſyhẽleuende fien ſulleu eñ leuẽ make
dien (pachten als eenẽ dodẽ menſche eñ ſi
en Cullen haer miſdaet niet gelochenẽ mo⸗
ghẽ te gader geuoecht mittẽ gewõdẽ lich⸗
aem. Die heidenẽ ſullen hẽ bewenẽ Die be
droghẽ Worden mitter philozophẽ pꝛoeuẽ
eñ hielden boor beefkelijke ſotheit datmen
eenẽ gecruyſtẽ god oeffenẽ oude. Die ker
ſtenẽ ſondaers Cullen hem bewenẽ die die
werelt meerbeminden dã gode oktecriſtũ
Pie ongelouige ſullẽ hẽ beweenẽ die ſedẽ
dz hi mẽſche alleen was die gecruyſt wal
cñ niet god. Als ſyhẽ fien Cullen vechter te
elen diẽ Die iodẽ dodẽ. Alle die gheflach
ten ð aerdẽ ſullẽ hẽ bewenẽ wãttegẽ hem
en lalgheen macht fijn te Wedttaen: noch
mêen Cal nergẽt mogẽ vlien vá fint aẽſich
te / noch gheen (taten ſalſijn vã penitencie
noch tijt vã genoech doen:wãt vã allẽ din
Wanden aduent ons heren. lvi.
ghen en lal hẽ nyet bliuen dã weenẽ ende
ſcreyen. ¶ Dat anð pũt Cal lijn ondteheit
vã ordinãcie. wãt ſinte gregorius (eít Dat
tet twe ordinãcien Cullen ſijn ind quader
eñ boler ſyde / eũ twe ind goeð ſydẽ:wãt
ſommighe ſullẽ woꝛdẽ geoerdeit eñ Bua
ren diemẽ leggen lal. Ick hadde hõger eñ
ghien gaeft mi nict teetẽ. Ic doꝛſte eñ ghi
en gaekft mi niet te drinckẽ Eñ ſommighe
en wordẽ niet gheoerdeelt eñ ſi Vuarẽ ais
Dic daermẽok leit die niet en geloekt dye is
veroerdelt:wãt die en ſullen des rechters
woerdẽ niet Gtfaen:Dye ſijn geloue mittẽ
woerdẽ niet cn Wilde houden.Sõmighe
ſullẽ woꝛdẽ geoerdelt eñ regneren als die
meleggêfal/Fchadde hõgereñ ghigaekt
mi tetẽ Ichadde doꝛſteñ abigaeftmt dri⸗
ken Sômigbeen lullen m Werdẽ gheoer
delt eñ ſullẽ regnerẽ als volcmaecteludẽ.
Die Dieand oerdelẽ ſullẽ mit dzſy die ſentẽ
cie geuẽ ſullen.Wãt dz ſal die rechter alleẽ
Doen mermẽ leyt vatte oerdelẽ ſullẽ: wãt
ſyſullẽ biden rechter ſtaen ende dz biſtaen
lal eerſt lijn ð heilighẽ eere: wãt het Cal hẽ
eenn grote eer Lijn dz ſi ſitten ſullẽ neuen dẽ
techter als hi beuolẽ heeft.d 5hi Cult ſitten
optwalek roel eñ oerdelẽ die t walck ghe
lachte vã ilrael. Ten anderẽ fo Caldatbe
litten lijn õ Die ſentẽcie tectitmnetẽ: Wát
ſiſullẽ des vechters fentécic pꝛiſen eñ louë
als ſommige tijt enighe bienẽ vechter fijn
vöniſſe louen eñ ſcriuen daer ond datinë-
ſelouẽſal. We derdẽlal dit beſittẽ ſijn ter
Auað ðdomeniſſen / die Cp Boomen Cullen
mittẽ werckẽ haers leuẽe⸗ Wen vierdẽ ſo
ſullen mittẽ oerdel comẽ dye voorbarighe
teykenẽ vãcriliꝰ paſie dz ſijn / dzcruce Die
nagelẽeñ die litteylene Wie indẽ lich⸗
ame. € Cen certerune dere ſijn õ te to
nẽ rps gloriole Vwinningheeñ daers Cul
léfp (u groter gloriẽ opebaren Paerbiten
guldemõt dz D3 cruce eñ Die litteykenẽ (ul
len claerder lijndä Dat ſchijnſel vand Lon
hen. Daer bi leit himerck hoe gtoot ís die
cracht des cruces./Die ſonne Cal Worden
verdonckert eñ Die mane en ſalgeen claer
heit gheuẽ datſtu bekennẽ moghelt hoc ve
le dattet cruceclaerer is dã die Mane ende
lichter dã Die lonne. Cen anderẽ Cullen ſy
Daer ſijn te tonen ſijn ontfermherticheit
dat Daer biopenbaren lal / dat die goede bt
ontkermeniſſe Cijn behoudt, Cen derden
Fullen Cp daer ijn ó te vᷣtoghẽ ſin gherech
ticheit dat daer bf openbare Cal hoe gerech
telick Die quade Booemt fijn 6 dat ly ber:
ſmaet hebbẽ dat grote loon väcrittus bloe
‚DC, Haer bi dat iohãnes guldemõt (eit D3
hem eeiltusöwiten falmit def Woerden
Ic ben mẽſche gewoordéó u wen wille/5
v ghebonden gellagen ef gecruyſt. waer
is dat loon vã aldus groten onrecht dz mi
ghedaen ts. Siet dat loon vã minen bloe⸗
De Dat ic gat om die vloſſinghe väuWe fic
len:Wact ís uwen dient díe ghi mi gege⸗
Wen bebt voor dat loon mijns bloets Ack
hadde v bouẽ mijnte glorie als icgod at
datic menſche Mort ei ghi hebt mt onnut
te eer ghemaect dã enich dinck:want dat
guaetſte dinc vanð warelt mint ghi meer
Dan mijnte gerechticheit eñ mijn gheloue
en vierdẽ (aldaer lijn die Weectheit def
techters.\bätbten Cal niet Werden ghebo
Ben mit vreſe:wãt hi is almachtich. Jan
guldemõt leit, Bheen cracht en is he Deb
teſtaen noch bien Cal niet werdẽ geboocht
mit ghikten Want hi is alre rijclie Bernar
dus leit. Bien dach Cat comêdaer ín Waer
Det Cullen Weten ſuuer herten; dan behen
dighe woerdẽ eñ een goede conſciencie dã
een bolle buerſe. wãt god en Cal niet wer⸗
Ben bedroghẽ mz Woerden nochgeboocht
mit gikten. Auguſtinus ſeit. men ontbeyt
den domſdachẽñ daer ſalſin die gherech
terechter dye geen machtighe perlonẽ Wet
en neemt / wiens pallays vol gouts eñ ſil
uers is / die hem geen abt noch graue noch
biſſcopbedrieghẽ en mogen mit hate wãt
hi ts die alre beſte ſo en mach ín hem gheen
ij.
(Wanden aduent ons heren.
bate ballen. Int boeck der Wijthett pet
en hebſte gehaet vã Die Dingen Die Du ghe⸗
maect hebts.noch bt en lalniet werdẽghe
boecht mit minnẽ Want hi is die alre recht
wacrdichtte Waer bi dz hy lijn broeds Dat
fijn die valſche kerſtenẽ niet en ſal vᷣloſſen
Pien ſal oec niet werdẽ gheboecht mit on
wetẽhede / Wãt hiis Die alre vꝛoetſte Leo
die paeus feit. Pes alte ouerſte ſentẽcie is
dit. Dit ts lijn vꝛeſelijc aenſien Dien dat al
geheel dinck clepn is eñ alte VPborgẽ dinck
opẽbaer die alle donckerheit claer is Dien
die ſtõme antwoerdẽ eñ Die ſtilheit belijet
eñ fond ſtẽme therte ſpreect Eñ õ dat Lijns
wijlheit fo groot is daer omen Cal ſijn ſen
tencie niet Pmoghẽcloccheit vã voerſpꝛa⸗
Ben of bedrieghenis der philoſophen / ofte
ſchoontale ð taelmannen of behendicheit
Der ſcalcker luden Uá deſen bier leit ihero
nimus Hoe veel ſonð tonghẽ eñ ſtommen
Cullen der ſaligher ſijn dã Wel ſprekende.
Dit ís opt eerũe.hoe veel herdẽ ſaliger dã
philoloʒophen.opt anð hoe veel rudẽ lali⸗
gher dã tacimãnẽ. opt derde Boe veelplõ⸗
pe Cullen bouẽ dte behendige ſijn. dits opt
vierde. ¶ Tẽ vijkltẽ lal daer ſijn dat vice
lick wzoeghẽ oant daer Cullen drie wroe
gers tegẽ den ſondaer ſtaen.Die eerſte ſal
lijn die duucl. Auguſtinꝰ Pact Caldan be
reit lijn Die duuel eñ brꝛẽgẽ boert die Woet
den onfer belofte eñ hy Calons boer Wer:
pẽ aldat wighedaen hebbẽ eñ in Wat vꝛe
Wi gefondieht hebbẽ eñ Watgoct Wi van
gedaẽ louden hebbẽ. wát ie duucl al dã
feaghe. Gherechtigedomertoe wile mide
fen om ſijn miſdaet. Bie py niet vrꝛeſen en
wilde bí gracten hiis dine binatuerẽ / mer
mijn bi onſalichedẽ.miheeft highe weeſt
gehoorſaem eñ diongehoorſam / vã diõt⸗
kinchi den ſtoel Der ontſterklicheit. va nmi
heeft hi otkaen tpijnlike cleet dz hiaẽ heekt
Dijncleet liet hy / mit mijn cleet is hp hier
ghecomẽ. gerechte vechter oerdeeltẽ mijne
te welen eñ mit ant te domẽ.Ochochſal
vufdanighe vet ſynẽ mõt moghenõtdoen
die alſo daẽ gheuõdẽ \ert.D3 hi bi gerech
teniſſe wert Gooemt. Dye anð wꝛoegher
Cal ſijn die eyghẽ miſdaet wãt die eyghen
ſondẽ ſullẽelckẽ wꝛoegẽ.Sinte bernaert
ſeit. Dã ſaleẽ pgelic Werc ſpꝛekẽ eñ ſeggẽ
Du heueſt ons gedaẽ / wi ſijn dijn werkẽ
Wien ſullẽ di niet latẽ mer wi ſullẽ altoes
mit di ſijn eñ mit ditẽ oerdel gaẽ eñ ſi ſul⸗
len hem weoegẽ mit menich miſdaet. Die
derde wrocgher ſal ſijn Die Werelt Grego
vi Iſt datſtu vꝛageſt wie fal di wꝛoeghẽ
ſo ſegge ic alle die werelt:wãt als die ſcep
per vᷣbolghẽ Weet Co Wort al die Werlt Hz
volgẽ.Guldemõt leit Fn dien dageen (al
niet ſijn D3 WiantWoerde der hemel ende
aerde Water ſõne eñ mane / dach eñ nacht
eñ al die warelt ſtaẽ ſal tegẽ õs in oꝛcont⸗
ſcap onſer ſondẽ Eñ al waert dzſi al zwe
ghẽ:eñ õſegepeynle eñ õſe werckẽ ſullen
tegẽ õs ſtaẽ voer gode ſterckelijt õs wꝛoe
gede. Te lefté Cal daer Lijn Die õbedeiegelt
ketuger. Wãt die ſondaer (al daer hebben
drie tughers tegẽ he. Eẽ bouẽ he Dz isgod
die rechter eñ oꝛcondẽ ſalſijn. Iheremias
Ic bẽ rechter eñ tuger ſeit dte here. Die an:
der tuger in he dz Lal ſijn ſine cõſciẽcie Au
guſtinꝰ So Wie õtliet Dic toecomẽde rech
tcr.betert dijn cõſciencie Want die redene
dijns mõts is oercõſcap dijnre cõſcienciẽ.
ie derde tuger (al lijn neu he dz Cal Lijns
Die engel dic he te behoedẽ gheſet Was vie
tegen he oevcöt{cap gheuê (alals cen dyet
al \beet Wat hi gedaen heeft. Job Die hez
melẽ dat ſijn die engelẽ Dye fulléontdeckë
alle lijn quactbeit. ¶ Dat bij. Cal fijn des
ſondaers perlen, Bier of ſett gregoꝛius.
Dhoe nauwe lullen dã dye weghen lijns
DE quadẽ.bouẽ Cal (ijn die vechter. grã.be⸗
nedẽ die plelike ſcaẽte. ter vechter ydẽ die
Condé wꝛoeghẽde.ter luchter ſidẽ ontalli⸗
ke veel duuelẽ ter pin Wert treckẽde: bin⸗
nẽ die barnẽde cõſciencic butẽ die barnẽde
Werelt. Die onlalige ſondaer die aldꝰ bez
Uan finte Andzies apolſtel. lvit.
uaen ſalſijn werwaert ſal hp vlien. wãt
ðborghẽte Weten lal onmogelick fijn eñ
te openbaren daer ſal ſijn ongedoechlick.
¶ Dat viij. lalſijn die ſentẽcie diemẽ niet
en ſal moghẽ weð roepẽ. Wát dte ſentẽtie
en lalmẽ nẽmermeer moghẽ ed roepen
noch men enlalſe niet moghen appelleren
Gloſa.Appelleren is recht begheren voer
Een ouer vechter. Want om Drie ſakẽ ſoeen
Ontfactmengeen appellacie ín Die fake vã
techte. Cen eerſten om dye moghentheyt
vandenrechter:wãt als een coninc eẽ ſen⸗
tencie gheeft lo en machmẽle nict appelle⸗
rẽ binnen ſynen rijcke: wãt hi en heekt nie
mant bouen hem in ſynẽ rike. Nochmẽ en
machſe níet appellerẽ banden keifer noch
vãden paeus.Ten anderen om die kenlic
heit bäder miſdaet. Want als die miſdaet
opẽbaer is ſoen mach men níet appellerẽ.
Cen derden alſmẽeen dinck niet ouerdra
ghẽ en machom dattet niet beydẽen mach
ant byauentueren men {oude ſcade ghe
doghẽ waert datmẽt ouerdꝛoeghe Bide⸗
fe drie reden en ſalmẽ niet moghẽ appelle⸗
ten vã Dier ſentẽcie. Cen eerſtẽ om die mo
gentheit vanden rechter want higaet bo⸗
uẽ alin ewichedẽ in werdichedẽ eñ in mo
gẽtheden. wãt díe vechter en heekt niemãt
bouẽ hem: want men ldude meeniger ma
nieren vãden keiler ok vãden paeus mogẽ
appelleren boer goode/ maer van Goode
En machien tot uyemãt appellerẽ. oant
de * heelt nyemãt bouẽ hẽ. Cen anderen
pe kenlichept vand miCdact Wát alë
— dn daet eñ Conde lal kenlic ſijn eñ
ofc Ihrronumꝰ. Diẽ dach al comé
* Gerke ſullẽ werdẽ ghetoent als
OL pgelcreuẽ warẽ in eentakei Tederdẽ
om dattet dinenz en falmogé werdeghe
ueſtet wãt meen lal daer geẽ lakẽ vᷣſtaen
mer men lalt alvoi doe (n cen cleyn wijl⸗
ken in cc opſlach van cen ogben.
€ Die legende banden beplighen
apoſtel gods finte Andries, |
rig!
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
mages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
4*
J
* *
ka
DNS 1D
je PD Dea ef Comunige and
AG AA Ber miongbheren Wart driewer⸗
on Aer mage Dl onlen here gheroepẽ
—aꝛt eerltriep bile tot [pne
0) SE sn als doe ſinte andze
——as opeenẽ dach (kt mit í
hannes baptiſta eñ mit een ge ióaet
(ohannes leide, Sict D3lam gods [pet Die
of doet Die onde Der Werelt. der altehant
quã andzeas mittẽ andere (Ogeré eñ fach
Waer ihelus Woende eñ Cp bleuẽ mithem
fs dach.Eñ andreas doehi ſymon ſynẽ
20e bant fobzocht hi hem tot ihũm mee
des anderẽ daechs ſo keerdẽ Cp Weder tot
haet vilcherie ef daer na Co vicp hifc ander
Were tot lijnre batentfcap als opten dach
Doc Die ſcarẽ quamẽ tot befumn neven dat
watergenazareth datmẽ hiet die zee van
gauleen doẽ highinc in (pmösci andrcas
ſcip eñ doc ſy bingẽ een grote menichte vã
vilchẽ eñ doe li iacob er lohannẽ tiepẽ die
ín dat anð lcip Waré Ds Cp hé heipẽ ldoude
Doe volchden ſy hẽ oeck nerli Beerde hem
Wed tot harẽ goedẽ. Maer daer na loriep
hiſe derdewerktot ſynẽ iongherẽ Doe Ihe
(us wãderde neuẽ die zee van galileen eñ
Doe bile riep vãder viſcerien eñ leide Coẽt
na miic ſalvmaken viſſchers der ludẽ.eñ
Doc licten fy alle dinc eñ volchdẽ hẽ na er
B iij.
et EA % '
N J —
8 —
A ® 8 pt
pe \ hd > N
ME =
8 SN 9,
3 Te BN 2 hé)
Nat Ì
| N Ag
N
. 3 P — ‘
„fi X NN p
d / p ez Nr,
IG —
*
TA
Ns, Je 7 =
UZ ms
*— —B
— /
|, pn
a
mm emmen
;
{
PRE RE
pl *
Ne
—
J
EPT
af |
|
Ee |
ER
J* 4
$ kt
Lt
et
a
\ í
4—
ki
J J
—
ct AE Ì
OR
wa 9
Ab
,
h
JEE A
ys hl
kee HTS
e k
. M
*
Ad 4 |
4‘ Kd
4 Kb
8
ej
AF IE
ln Ì
44 |
—* —
—6
BAER fil
à |
a A |
RN 8:
EET J
11
ſ
Ee || |
Et
Bf /
Rl
Ak | 1J HE
p j
„4 t
| {
es U }
Ii
Ln ORG B (8
af 5 Hi
ae IL
ek EIK!
fer |
TBE ME
Hi 4
—4 —
3 J
il
r
hecal | U
EE
De Á
—*
2
As A
A Í
Ek d
—*
vts
d
ES
4
ERE
sk
B
34
Aas
_
Vr NEE Maare:
* oe „ ze Ke Del N Bret
ee EEEN wish
—— — ——
naer men — ana „ *
EINE —— — —
— — EN
—
Wan linte Andtiesapoltel.
ſybleuen altoos mithẽ eũ ſi en keerde niet
weder tot harẽgoedẽ. mer hi riep ſinte an
dreã eñ ſommighe and lijn apoſtel te we⸗
fen. Nacriſtus ons heven opuaert doe Die
apoſtolẽgedcelt Worden dooꝛ Dic Werelt.
Poe preecte andreas te ſichem:eñ mathe⸗
uste michegundien maer dye mannẽ van
daer ſy vᷣſmaden al matheus pꝛedicacien
eñ ſtaken lijn ogẽ Wteñ leydẽ inenẽ kerc⸗
ker eñ ſy meenden hẽte dode in corten Daz
ghẽ. Bier en binnen opẽbaerde Dye enghel
godslinte andries eñ hietégacn te miche⸗
guudien tot (inte tnathe? Ei doc ſinte an
Dries antWoerde dz hi des wecchs niet enn
Witte ſo hiet hihẽ gaen ter zee eñ inden ect
Gen ſcepe gaen ſoude dzhi vonde. eñ hide.
de alſoe eñ mittẽ goed winde eñ Dé engel
ſynẽ leitſmã fo quã hi haeſtelic totter vooꝛ
ſeider ſtat eñ hi vant linte matheꝰ kercker
open Eñ doe hihẽ ſach ſoe Weende hiſcer
eũ beede. Poe gafonte here matheꝰ Wed
ſijn oghen Die hẽ Dic ſondatẽ berooft had⸗
den eñ matheus ghinc vã daer eñ quã tot
anthiochiẽ / mer (te andries bleef te mat
güdien. eñ dat volck Wert vᷣtoernt Dat he
matheꝰ ontgaen was eñ ſi grepẽ ſinte an
Driesch bõdẽ ſijn hãdẽ cũ ſſeeptẽ doer Die
ſtraten.Eñ doe Lijn bloet Wt van ſo bat hi
Boor hem eñ mit ſijn bedinge bekeerde bt
fe tot criſtũ eñ higinc vã daer te antbiocht
en. Dat híer boer heſcreuẽ is vã matheus
oghẽ datſe hem ſinte andꝛeas verbat Ick
en Waen niet datmẽt ſculdich is te gelout
wãt men Wanen mochte Datalfoe groten
euãgceliſt als matheus Was nyeten oude
moghen verbliden dat linte andzeas aifo
iichteliek verbat. ¶ Exempei.
Een edel ionghelinck volchde linte an⸗
dries teghen des vaders eñ moeders wil⸗
leef lijn vad eñ moed ontſtaken dz huys
daer hi ín woende mit andries / eñ Doe Die
blämebegötte te waſſen eñ op te rilen loe
nã dz bint een vat eít Werp dat Water opt
vier eñ te hät wertet gelellchet. eñ lijn va
Dever ſijn moed ſeiden onſe ſoen ts ten to:
uenaer gewoꝛdẽ Eñ ſy Wildẽ mit leederẽ
opt huys gaẽ eñ ſi woꝛdẽ Co blit dz ſi die le
rẽnz en ſagẽ. Boe rieper eẽ eñ ſeide Maet
om moeyt ghi vmit ſotter pinẽgod vecht
voor he eñ ghi en ſiets niet. Ract dat huis
ſtaẽ dat gods tort op v niet en coẽt cít veel
ludẽ die Dit ſaghen gheloekdẽ ín godemer
des iõghelincx bad cit moed ſtoꝛuẽ nae.l.
daghẽ eñ Waren in cen graf gheleyt.
¶ Een wijknam enen ¶ Exempel.
maãllachtigẽ manet om dz ſi niet en moch
te barẽ kinderẽ fo ſeide ſi harer ſuſter Gãc
et aenroept dyanẽ onſer vꝛouwẽ of die af
godinne ouer mi.Eñ doe ſi aenriepſo ſey⸗
Dc Die duuel.waerõ aenroepſtu my als íe
Di niet helpe en mach / mer ganctotandsez
as Die apoſtel Die ſal dijn Cutter helpen mo
ghen.Boe fp totten apoſtel quã Co leide ſi
hẽ tot harer Cufter die in vꝛeſe wasEñ die
apoſtel ſeide haer. Bygerechte lo gedooch
{tu dit: want du biſte qualick ghehilict eñ
booflijke wordeſtu gedraghẽ eñ hebſte dẽ
duuel raet gheuraecht: mer nochtãs latet
dy rouwen eñ gheloue én criſtũ eñ werpt
Wt Dien dracht Ei ſygeloefdeeñ gebaer⸗
pe eẽ dode dzacht eñ haer pine die vᷣginck.
Een out man die ¶ Exempel.
claes hiet quã tottẽ apoftelen ſeide.Heere
fiet tleuẽtich iaer heb ic gheleekt in oncuyl
heden / mer op lulcke tijt nam íe dat cuan⸗
geli eñ bat gode dz himy voert aen daerof
behoudẽ Wilde / mer õ dat ick in Die onde
Bout Was eñ mit mijn quade begeertẽ ge
toghẽ ſo keerde ic weð tottẽ onreynẽ wer⸗
kẽ allo tc plach Op enẽ dach Wert ic õtſte⸗
ken mit mijn begeertẽ eñ hadde vᷣgetẽ dat
euãgely dzic op mi geleit hadde eñ tc ginc
té bordeel Wert ende te hãt leide mitlichte
Wijf gäc wtmaãganc wi / wãt du biſte cẽ
engel gods eñ en genaeck minz noch en co
mc hier nztot mi wãt ick (pe Vond op dy
Eñ ic Wert ð wõdert vã des Wijks Woet
DE eñ ic bedachte dz ie dateuâgelie mit my
— ———— —
Wan (inte Andries apoſtel. lbiii.
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
mages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
|
ghedragẽ hadde. Mo heilige godsknecht
bidt voor mijn lalicheit. Doe dit linte An
dries hoorde fo begõſte hite wenen. eñ hi
bede vãtercie tijt tet noenẽ toe eñ doen hp
opgheſtaen wasõ teeten ſoſcide hy. Ick
en lalnz etẽ voor ie Wect of god des outs.
maãs ontfermẽ ſal Eñ vocht vijf dagẽ ghe
uaſt haddeſo quã tot ſinte andꝛies een ſtẽ
me eñ ſeyde. Andzeas du hebſte v̈bedẽ dẽ
oudẽ man.eñ alſo du digemaghert hebſte
mit vaſtẽ alſo moet hi hem oec moyen mit
vaſtẽ eñ hi wert behoudẽ ende hy dede al-
ſoeñ vaſte ſes maendẽ te Nater eñ te bꝛoe
de:eñ daer na ſoſtarf hi vol goeð werckẽ
En tot ſinte andꝛeas quã cen ſtẽme eñ (et
de. By dijn bedinghe hebick Wed gheere⸗
gẽ nycholaum die ick verloren hadde.
¶ Een kerſtẽionghelinck ¶ Excpel.
dic ſeide al heimelijt ſinte andzeas. Mijn
moeð ſach dz ic (cone ben eñ leidemi te vo
ten vã onreynichedẽ mit haerte Doen. Eft
om dzic des niet doen en Wilde ſo fs ſyge⸗
gaen tottẽ rechter ct ſy wil my op legghẽ
die miſdaet vã duſdanigher groter quaet
heit maer bidt Hoor midz ick aldꝰ ontſcul
dich nz en ſterue. Mãt als ſymy wꝛoecht
foe lal ic ʒ wighẽ eñ ic heb lieuer te ſteruen
da mijn moeð aldus grotelijc te õturuch⸗
te. Aldus ſo ricpinẽ dẽ iõgelinc ten oerdel
ende ſinte andries Die volchde hẽnae. Die
moe weoechde har fonc ſterckelijck dat
bile vercrachtẽ Wilde. Ende doemẽ delen
foabelinebracchde menichWerf oft Watt
Ware fo en ant Woerde hi niet. Moc leyde
fintcandscas moed. Bu bitte wꝛeet bo-
uẽ Allen wiuen die biopne onvepnichepts
wilſte verderuẽ dinẽ enighẽ (oen Poe ſei⸗
De ſy DEtechter Bere na dien D3 minẽ Coon
Dit doen Wilde fo beeft hi he gehoudẽ aen
delen man. Aldꝰ Coe Wort die rechter ver⸗
toernt. Ende beual datmẽ hare quadẽſo⸗
ne ſtekẽ ſoude in enẽ lack Die ghelalft Wa
temit hers eñ werpẽ in eẽ rinere maer hp
hiet datmẽ ſinte andries dede in eẽ kerker
tot dzhihẽ bedochte mit Wat pinẽ hihẽ do
dẽſoude Mer doẽſinte andzies bede / doẽ
Buaerdeſe alle eẽ groot donreſſach.eñ cen
grote aerbeuinghe ſloechle alle ter ned eñ
D3 Wijf Wat geſlagẽ bande blixem ende
biel doot.eñ doe badẽ die and Den apoſtel
linte andries dz li niet vderuẽ en moeſten
eñ hibat voer hẽ. enð die rechter eñ al ſijn
ghelin gelookden dgoe. ¶ Exempel.
Doe [inte andzcas was inder ſtede nicea
Doe ſeidẽ he die burgers dat butẽ ð ſtat ne
UE Die Wege Wart vij.duuelẽ Die die ludẽ
Die Daer voerby ginaë dodẽ. Eñ die apoſ⸗
tel linte andzeas beual hẽdz liquamen in
ghelikeniſſe vã hõdẽ voer dẽ volcke eñ hy
geboot dz li gingẽ daer ly geen mẽſchẽ Dez
ve en mochtẽ ef te hantontuoeren ſi. ende
Doe die ludẽ dat ſaghẽ doe õttinghẽ ſi vat
kerſtẽ geloue Eñ doe ſinte andreas gheco
mẽ was ter and poertẽ vãð ſtat fo dꝛoech
mẽ daer Wiene dodẽ iõgelinc.doe vꝛaech
De Die apoſtel wat hẽ gelciet Wasende ſy
leidẽ he datter leuẽ hondẽquamẽ eñ dodẽ
op lijn bedde eñ die apoſtei Weende ent (et
De Heer ie Weet D3tet Dic duuelẽ warẽ die
fc hiet boer band poort Hdazef. eñ hi lep:
de dẽ Dad Wat ſulſtu mi gheutof ick dinẽ
Coon vᷣwecke eñ hi leide. Icen hebbe niet
Waerder dã hẽ / daerõ lalic dihẽ gheuẽ eñ
die apoſtel dede eengebet eñ die tögelinch
ſtõt opeñ volchde den apoſtel ſinte andre
as na. ¶ Exempel.
¶ Uiertich mannẽ quamẽ mit ſcepẽten
apoſtelõ dat ſi dzgeloue vã hẽ leerẽ ſoudẽ
eñ die duuel vᷣſtoerde die zee eñ fp vvᷣdrone
kẽ alle ende doe haer lichamẽ te lande qua
mé ſo bꝛochtmẽle voor Dé apoſtelende hy
Wecetele vand doot / eñ li ſeidẽ al dat hẽ ge
ſciet was. Hier bi leeſtmẽ vãhẽ Lee ymne
Niertich iongelinghẽ die Gooncke Waren
ín die bloede d zee díe bzochte hi Wed te lez
uê Doe ſinte andzeas inachachiẽ Was ſoe
volde hi dat al metkerckẽen bekeerde dat
bolctotrpegeloue Eñ egeas * rechters
H (ti,
— —
ee — — x *
— J — an
— — — +
——
—
|
1! A
|
Ik
| (Nn
Î J
—
——
—
—
— —
— —
{tan (inte Andries apoſtel.
wijk leerde hicriſtꝰ geloue eñ dooptele in
der heyligher vontẽ. Poe dz cgeas hoorde
fo quã hi in die ſtede patras eñ hy dwanc
Dic kerſtenẽ afgodẽ aẽte bedẽ.eñ ſinte an:
dreas quã he te gemoete eñ ſeide.di Waer
noot du die biſte vechter d mẽſchẽ dattu be
kẽdes dinẽ rechter die indẽ hemel ici Du
héocffendes cit he te oeflenẽ dijn ghedach
teal vãden valſcẽ afgod keerdes Egeas
ſeide he. Biltu Dit andzeas dic pꝛcecſte Die
ouerdadighe ewe Die Die pꝛincẽ vã romen
hebbẽ beuolẽ te niet te makẽ.Eñ ſinte an⸗
dries Leide hem Die pꝛincẽ vã romẽ Die en
wetẽ noch nz dat die gods foon ghetomẽ
is eñ heeft geleert dat die akgodẽ duuclen
ſijn / welcke afgodẽ lerẽ datmen gode ver
toerne ſoude eñ wãneer hi vᷣtornt ishẽ ke
te vãden mẽſcẽ.Eñ Wãneer ht of gekeert
is dz hiſe niet en Öhoze eñ als bile nz en v⸗
hoort dat ſy des duuels geuangẽ bliuẽ:eñ
Wâäneer fi gheuaen lijn vãden duuel alſo
lange werdẽ fp bedrogẽ tot dat ſi al bloot
Wtenlichaem baten nyet met hé draghẽ⸗
de ſonder alleen die ſonden. Ende egeas
ſeide hem. Dm dat uwe ihelus deſe ydel
dinghen pzeecte fo wort hi ghecruyſt aen
Dye galge des cruces. Andzeas ſeide hé bt
ontEinck fijns dancx Die galge Des cruces
niet õ ſyne miſdact mer onte vᷣloſſinghe
Eñ egeas leide he Wãt hp vá lijn iõgeren
gheleuert Wase vãden iodẽ geuangẽ eñ
vãden ridoðs gecruyſt. Hoe mocchſtu van
ſeggẽ dz hi die pine ſijns dancx gedoechde
Doe begonſte he ſinte andrꝛies te bewiſen
mit vijf redẽ dzxps õſeheerc ſijns willẽs
gepaſſijt was bi DIE Dat hi (ijn paſſie boer
fach cf dat hi ſynẽ iõgheren voerleide eñ
bidiendz hi op ſinte peter vᷣbolgẽ Was dʒ
bihevacrof kerẽ Wilde eñ hi leyde ganck
achter mijn Wed laken. Eñ bidien dat hp
machthaddcvá beydẽ te gedogẽ eñ te vri
ren ais hiſeide:ick hebbe macht mijn ziele
te lettẽ eñ te nemen. Eñ bi Dien D3 ht boog
Wife lynẽ Hrad die hẽgeweect broot gak
nochtäsen ſcude hijs niet eft bi diẽ dat hp
die ſtat coes daer hi wiſte dz Die Grader co
mẽ ſoude eñ hi ſeide dz hihier mede was.
Eñ ãdꝛcas ſcide oee dʒ dye vᷣburgentheyt
Des ctuces groot ís. ende egcas ſeide men
machtnz hietẽ milterie ofte Gborgentheit
mertormẽte. egeas ſeide Wél dattu doet
(te dz ick legge / ick ſal di dat miſterie doen
pꝛoeuẽ.eñ ſinte andꝛeas ſeide:waert dzic
dic galge des cruces õtſage ſo en ſoudic nʒ
pꝛekẽ dic gloꝛie descruces Maer ic wildz
{tu hooꝛſte die miſterie of vᷣboꝛgẽtheit des
cruces of Du yet mogeſt bekẽnẽ eñ Werd?
behoudẽ. Boe begõſthi he Die miſterie def |
cruces te õtbindẽ eñ mit vijf vedené tc pꝛo
uen hoe tamelijke eñ hoe nootdrukteliken
dattet was.¶ Die eerſte redẽ is Dat die
cerſte mẽſche mittẽ houte dẽ doot ínbzoch
te:doẽ hi dz gebot bꝛac ſo Watt oec Wel. be
_tamclicD3 Dicand mẽſche DE doot vᷣdziuẽ
ſoude bidẽ houte godogẽde. Die anð is 5
Dat adã onſe bad diet gebot brac Was vã⸗
der onbeſmeter aerdẽ ſoe waſt betamelic
dz Dic vᷣloſſer wort gheboren vã cẽre onbe
ſmetter maecht Die derde redẽ is õ dz adã
ſijn bande ontamelic wtſtacter ſpiſen Die
hẽ vᷣbodẽ Was /ſo Watt betamelije dʒ dye
and adã indẽcruceſijn onbeſmette handẽ
wtreckede. Die vierde redẽ isõ dzadam
ſoetelike die Öbodé ſpiſe geſmaect hadde.
fo waſt daer toe behoerlick dzcõtrarie ms
cõtrarie werde vᷣdreuẽ eñ dʒ xpᷣs wertge
ſpijſt mit galle. Bic vijfte redẽ is.wãt vn
Cc criſtus lijn õtſterſfelicheit ſoude gheuẽ
Co waſt behooꝛlic Dat hi oſe (erf licheit aẽ
name. HOät en Ware god n3 ſterllelic ghe⸗
woꝛdẽ diemêlche en worde niet oſterklit.
oc ſeide egeas dele pdele woerdẽ vᷣtelle
dyne ludẽ eñ Doet D3 ie Ceqgge/cit offerden
gode, Andzeas leide ie ofteralte vage dẽ al
machtige god etonbefinet lã eñ aiſt vãdẽ
volcke geghetẽ is Co bliytet geheel eñ leuẽ
DC. DOE egeas vꝛaechde hoe dzmochte We
fen mochte. Boe (cie hi dz hy een diſcipel
Man finte Andries apoſtel.
Wort. Eñ egeas leide Felaldiditdoë Leg
gẽ mit tormentẽ Eñ hi Wert vbolgẽ eñ de
DE ſlutẽ ín cert kerckẽ. Des anderẽ daechs
ſo bꝛochtmẽ hẽ ten oerdeeleñ ſeidẽ dzhi dẽ
afkgodẽ offerẽ ſoude Egeas begötte hẽ ech
ter te nodẽ eñ ſeide. Cen ſy datſtu doetſte
Dic dy ſegge / ic ſal di doen hangẽ aen Dat
cruce datſtu pꝛiſes.Eñ als hp hẽ met veel
tormentẽ dreychde fo átWoerde hi Peyn⸗
fe wattoꝛmentẽ dy meeſt dunct: Wãt (oe
ícbromer bẽ in tormentẽ ſo ick bequamer
welen ſalminẽ coninc.Boedede hihẽ vã
xxi.mannẽ ſlaen eñ als hi gheſſaghẽ Was
ſo dede hy hẽ mit hãden eñ mit voetẽ aent
cruce bindẽ õ dat hi alſo te meer toꝛmentẽ
foude lidẽ.Eñ doemẽ hẽ tẽ cruce Wert let
De fo Wort eẽ geloop vãdẽ volcke eñ ſyſey
DE lijn onnoſelbloet wertghedoemt ſonð
ſake mer ſinte ãdries bat he dz ſy fijn mat
telienz en belettẽ. Eñ doe andꝛeas dat cru
ce vã vers lach lo groete hijt eñ ſcide.god
groet di cruce dz in criſtꝰ naë gheWdijt bil⸗
te eñ vᷣciert mit ſinẽ ledẽ als mit duerbarẽ
ſtenẽ.Eer onſe here opclam in dy (oe had:
deſtu enẽ aertſchẽ anxt mer nv hebſte een
hemelſche minne eñ Werlſte ontkaen boer
belofte. Hier õ coem ie ſekereñ blidetot Di
eñ alloõttanc mi vᷣblidende ſynẽ iongher
Die aen Di hinc. Wãt ick hebbe altoos Dijn
minnaer geweeſt eñ ic hebbe begeert dyõ
tehellen. D goedecruce die vã ons herẽ le
DE ontfkangſte ſcoonheit eũ claerheit Lan
ghe hebic Di begeert eñ naerſtelic ghemint
eñ lõð aklatẽgelocht eñ nv bitte na mijns
hertẽ begeertẽ bereit otkanc mi vãdẽ men:
ſchẽ eñ gilmi Wed minẽ meeſter dz hi iny
by Di ottanghe die mibi dy vloſte. Eñ dit
ſeggẽde ontcleede hihẽ eñ gaf ſijn clederẽ
de hangemã / eñ aldꝰ hingẽ ſy hẽ aent cru⸗
cc als hẽ beuolẽ was eñ twee dagẽ leefde
hidaer aen eñ preecte twintich důlent mẽ
ſchẽ Die omtrent he ftonde. Doe dreychde
bat vole egeam te Dode eñ ſeyden Dat dye
heylige man goedertievë eñ ſachtmoedich
— Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
s reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
lig.
dele píne niet en Waer (chuldich te Iden.
Pact õ quã egeas dat hyhẽ of Doë Wide.
Doen hem finteandzeas Lach doe ſeide ht
Egea waerõ comte tot ons coemſte õ pe
nitẽcie fo ſulſtuſe vᷣcrighẽ / mer wilſtu my
afdoen ſo Weet dat ick leuẽdich niet afco=
menen lalvãdẽcrucc.Mãt ic ſye tehants
minẽ conick die miontbeit. Eñ doe ſi heur
wildẽ ontbindẽ fo en mochtẽ ſyhẽ gheen⸗
lins genakẽ Wát haer hãdẽ woꝛdẽte hãt
Tijk Eñ doen Cinteandzcas ſach dz hẽ dz
volc of doen Wüude fo Dede hi aen Dat cruz
ce Defe bedinghe. Als {inte auguttijn ſeyt
indẽ boecke vã penitencie Here en laet mi
nietof gaë.mer hetis tijt datſtu mijn lich⸗
âcin Der aerden beueels.Wãt ic hebbet al:
ſo lange gedzagben Co lange gewaect heb
icghearbeit. wãt mi beuolé Was dʒ ic nv
(oude werdẽ verloſt vanð gehoorſaemhz
ende vãden zwarẽ laſte Werde ontladen.
Ic ghedencke hoe zwaer hetis te dꝛaghẽ.
boe houaerdich dz lichaẽ iste temmẽ crãc
in te voedẽ in tebedwinghẽ hebbe ic lach⸗
telike gearbeit. Heere du weets ſekerlijck
hoe dicwilẽ dattet miok getogẽ heeft van
Der ſuuerheit dijns ſcouwẽs hoe dicke het
mi heeft ghepijntte verweckẽ vandẽ laz
pe dijnre ſoeter ruſtẽ Boe Dicken ende hoe
groten rouwe dattet my brochte orn Dat
ick alſo langhe als ic mochte gocderticelie
delen vechtẽde lichaẽ hebbe wederſtaen.
Ende vð Wwonnẽ mit dijnre hulpe eñ onder
brocht (oe eyſſche ick ban Dy die gherech⸗
tich biſte eñ goedertieren ghelde datſtuyt
mi niet langher en beueels. Mãt ic gheue
Di waerlijc Weder datſtu mi beuaelſte be⸗
ueeltet enẽ anderẽ eñ minictD3 icker ul
gher mede en Werde beletende ht houden
tot bi vrilen laleñ gheuẽ dã Wed hi dz oec
dttange datloon fiynee piné Beuele minẽ
lichame ð aerdẽ dzicnz lãger leve en moet
Ende het en beulecte mi niet langher noch
te houdene in veelen. Icken mach niet co
mentot di die cen konteyne biſte Det onge⸗
®
es
— — WE
Ld — —
« « « * 4 J et
— M's tad — ECS ze EN
— aai r * * en — n emg enn \: os duet TAS
nen Ei é 3 — as — —
Mamo or TL ne A EE pe CM — — — EE —— — — —
— — — —— — — — J * * en EE d a
—— — — — Sr — —
—— —
3 —3 —X
— — — —
el Wan ſinte Andries apoſtel.
brekẽ der blilcap Boen hidit geleit hadde
ſo quã een grote claerheit vaden hemelon
trent hẽeen half vꝛe. Allo dat hẽ nyemant
ſien en mochte.Eñ als dzlicht Wech gine /
Co ginc ſijn gheeft wech mittẽ lichte. ende
maximilla egeas Wijk nä ſint andꝛies lich
aem eñ dedeteerlicke ter aerden Maercer
egeas tot ijn buys quã ſogrepẽ Die duuel
indẽ wege:eñ hiſtarf voor hé allẽ Sõmi⸗
ghe ſegghen dat Wt (inte andzeas graf he
mels bzoot gelije meel blopt eñ oec olie vã
alte ſoetẽ rocke eñ daer ín waert Dye ludẽ
vã Dien lande vtoẽt die vruchtbaerlicheit
vadẽ iare dzcomẽſal.wãt als daer luttel
olijs Wtutopt ſo ſal dat lãt luttel vꝛuchtẽ
voertbrenghẽmer vloytet ſcer foe ſalt een⸗
drachtich lijn vã Dat iaer. machſchien dit
Was Weleer waer mer nvis ſijn lichaem
ouerghebꝛocht te cõſtãtinopolen.
CEen bilſcop die eẽ heilich ¶ Exẽpel.
leuẽ leyde hihadde ſint andries bouen Dic
And heilighẽ in waerdichedẽ alſoe in al dz
bt Dede ſo ſcreck hi delen titel tot gods cere
ci tot ſinte andries. Eñ dye duuel benide
dit ende hi dede al fijn behẽdicheit õ deſen
mãte bedriegẽ eñ bi verlciep hẽ in dier gez
lijckẽ vã altẽ ſchonẽ wiuẽ eñ ſyquam tot
… DES biſſtops woninge eñ ſeide 03 ſyteghẽ
deẽbilſcop biechtẽ wũde . Pte biſſcop ont⸗
boot haer dat ſy teghẽ linen penitencictte
biechten (oude gaẽ dien hi ſijn macht ghe
gheuẽ hadde ſi otboot hẽ weðᷣ dz ſi ghenẽ
mẽſlche ſonð hẽ alleeneen ſoude ontdeckẽ
pie vᷣborgentheit haver cõlciencien. Ende
aldꝰ woꝛt DE bifleop B\Wonnen eñ dedeſe
tot hẽ comẽeñ ſi ſcide. Icbidde di here õt
ferme dymijns. wãtalloe ghi Cictíck ben
noch eẽ ionge iõcfrouwe ct weeldelic op
gheuoet vã minre ioncheit eñ oec bẽic vã
conincliken geflachte geborẽ / mer icben al
len hicr tot vghecomẽ ín pelgrims habite
wãt mijn vad is eẽ machtich groot conic
eñ hi wilde mite echtſcap geuẽ enẽ mach⸗
tighen prꝛince eñ ic antwoerde he dz hp al:
le echt{cap vᷣſmadẽ wilde:wãt ie ewelijt
ke xpo mijn ſuuerheit beloekt hebbe / daer
omen ſoude ie nẽmermeer moghẽ cõſent
geuẽ ter echtſcap Mer õ dz ic ſo bed wõgẽ
Was dzic moeſte ſynẽ Wille doëof zwaer
toꝛmentẽ Doge lo bẽ icheimelijt geuloghẽ
eñ heb lieuer ellẽdich te ſyne dã mijn bꝛu⸗
degõ ſijn belofte te bꝛekẽ mer õ D3 ick ghe⸗
hoort hebbe die mare ban uwer heilicheit
fo bẽ icgeuloghẽ onð die vlogelẽ uwer be
ſchermeniſſen eñ hope bt vte vindẽ eẽ ruſ⸗
telijke ſtede daer ic ſal moghẽ gebꝛukẽ dye
heimelicheit vã cõtemplacie eñ ſcuwẽ die
anxt des leuẽs eñ vlien die moyeniſſen vã
deſer Werelt Eñ die biſſcop v wõderde hẽ
vã harer edeiheit haersgeſlachts die ſcoõ⸗
heit haers lichaẽs eñ vã deſe grote ſchoon
heit eñ innicheit haver (praké Ende hiant
Woerde haer mit ſoeter eñ goeðtierẽ (pra:
ke es ſeker dochter en õtlich dynz. Wát
hi om wiens mine datſtu di ſeluẽ eñ Die di
ne aldꝰ vꝛomelijckẽ hebſte gelatẽ.hi Cal Dt
bier omme gheuẽ in delen leuẽ veel graciẽ
ende na dit leuẽ die ewighe glorie. Eñ ick
Die ſijn knecht bẽ pꝛeſentere dy mi ende al
mijn goet kieſe Waer du wilſte een wonĩ⸗
gheeft íe wil dattu hudẽ mit mi etes eñ ſy
ſcide hẽ. Here en bidt mi daerõ niet op Dat
daer geen ſuſpicie en wordx eñ dz vleuen
geen gheruchte noch achterclap dactofen
gedoghe Die biſſcop ſeide wifullẽ mit on
ſer veel lijn ct nz alleen daer bien ſaldait
geen quaet gepeyns moge werdẽ Eñ doe
(yal? ter tafelẽ quamẽ oc ſat Die biſſcop
eñ ſy die cen teghẽ die ander eñ Dieand Ca
tẽ al omtrent. Dien biſſcop merckẽde naet
ſtelic ophaer eñ bien op hildenz haer aen⸗
lichte te belien eñ te v Woͤderẽ haer lcoon⸗
heit. Eñ doen hi mittẽ ogẽ op haer ſtaerde
Co Wert Lijn berte abe wont. Endeom dat
hi niet open hielt haer aëtichtete beſien to
Woude Die duuel ijn herte initenen zwa⸗
rẽſtrale. Eñ die duuel Wert des gewaer
Ende Dede hoorſcoonheyt meer ende meer
walſen. Eñ die biſſchop Was biden Wille
dat bile ban onrcynẽ werckẽ beogen fou:
de alft punt gaue. Doen quã haeſtelijc tet
Dozen cen pelgrun eñ (ecv cloppende eñ ro
gende (o bat hy datmen in laten ſoude. eñ
Doen ſy hem nietin laters en wilden / ende
hyalte onruſtelick was mit cloppen ende
mit voepen Co braechde Die biſſcop Der iõc⸗
frouWen of Cp Wilde datmen hem in liete
Ende (y ſeide hem. Men ſegghe hem eeni⸗
ghe zware queſtien of vraghen / eñ iſt dat
bite ontbindet men laten dan (nen iſt Dat
bite nieten mach bedudẽ loc verdrijktẽ vã
biſſcops aenſichte als eenen onWetenden
eñ onwaerdighẽ. Hem alten dochtet goet
Dat ſy leyde.ende lt vꝛaechdẽ onderlinghe
Wie Die vraghe Boor letten (oude. Eñ om
datter nyemant ghenoech toe was. Lo ſci⸗
De Dic biſſcop. Want vꝛouwe nyemãt LA
ons luyden en is ſoe ghenoech als ghi dye
vroeder ende wijler ſijt vã ſpꝛake Da Wy
alle. Daer omme ſet ghieen Lzaghe voert
Doen ſeyde ſy. Wilt hem vꝛaghen Welck
dat meeſte wonder is dz god pe Dede in eẽ
cleyn dinck. Men vraechdet dye pelgrim.
Eñ hi ſeide die menichuoudicheit enð die
voozbaricheit der aenſichten. Wãt onder
alle die menſchen die gheweeſt hebbẽ van
den beghin der werelt eñ totten eynde vã
Der Werelt welen lullen / ſoe en ſoudemen
twe niet binden Die haer aenlicht alleens
Couden ſijn:eñ in dat cleen aenſichte heeft
god alle die ſinnen Banden lichaem gelet
doen ſyalle hoorden fijn ãtwoerde al v⸗
Wonderende fo leyden [pat dit cen wa⸗
vigheende alten goede ontbindinge Was
vand berage. Poen ſeide vat Wijf. Gheekt
Gemeen ander meerder zwaerre vraghe.
daer Wi bet in moghen ghewaer Werden
ſijn wijſheit. Men vꝛaghe hem Waer dye
aerde hoechſte isin al haer ſiede. Doemen
Die pelgrim dat vꝛaechde ſo ſeyde hy. In⸗
den hoechſten hemel daer criſtus lichaẽ ís
wãt criſtus lichaem dz bouen alte hemelẽ
dan linte Andries apoſtel.
is / is vã onſe vleyſce gemaecteñ ós vleys
ís band aerdẽeñ õ dat xpᷣs lichaẽ bouẽ al⸗
len hemelẽ is dzdaer londert wikel die act
dehogeris dã den hemel. Die bode ſiende
dat Die pelgrim gheãt woert hadde Eñ ſy
pꝛeſen al wõderlike ſeerſijn at woerdeeñ
loefdenſijn wijſheit grotelick. Pot ſcidẽ
ſi weð. Mẽ vꝛagehẽ die Derde vꝛaghe Die
Alte zwaer is eñ vᷣborgheneñ zwaer te õt
bindẽ eñ doncker dz Wi allo ſijn wijlheit
pꝛoeuẽ moghẽ derdeweruẽ eñ dat hy dan
waerdich tp dattẽ Dic biſſcop tot ſijnderta
kel otfaet Men vraghe hẽ hoe verve dattet
is vãden hemel totter hellẽ. Boem dz die
pelgrim vzaechde Lo leide hi dẽ bode. Gãc
tottẽghenẽ die di tot mp lende eñ vraecht
be naerſtelick ber of Want die plaetſe Coc
mat bi doe hi vãden hemel nú hellen viel.
wãt icen bielnpe vãdẽ hemel. eñ daerõ ſo
en mat ick nye die plaetſe. Want dat en is
geen wijkmaer dye duuel / die hẽ vᷣſctepen
beeft in een Wijk. Hoe Dat die bode heerde
_foontfachbp hem leer eñ hp Cepde Loor hé
allen dat hi gehoort hadde, En doe ſy des
alle vwonderdẽ eñ ontlaghen fo voir die
duuel wech ban middẽ hẽ ludẽ eñ dic bil
ſcopquã tot hẽ ſeluen eñ beriſpede hem Cet
uẽ eñ batgode dz bi her vᷣgaue ſyne miſ⸗
daet.Eñ hilende DE bode dz hide pelgrim
in liete maer hyen bantsnict. Dic biſſcop
ðVgaderde dat vole eff Leide wat he geſciet
Was Ei higheboot dʒ (alle vaſtẽ eñ bid:
DE (oude dz god yemãt vᷣtonen Wilde Wie
dic pelgrim Was die he vã die zel vᷣloſte
Eñ binnen dier nacht Co woꝛt den billeop
Vtoont dattet linte andries as die in pel
gruͤns habite quã 5 de biſtropte vlollẽ.· eũ
Die bilrop Wieg meer in deuocten va linte
andrics cit hadden voert in MEET waer⸗
dicheit eñ cere. ¶ AÆxcpei·
¶ Ecnpꝛoelt vã eenre Hat nã andries ac:
Woꝛt hp daer omme ghecallijt metgroter
Giechept. Eñ hi ontboot DEN biſſcop dat hy
pmm — — —— ——— et At ett Nies
Rin S eN J
te EE TE vn 4 ak, =
— — —
|
— nn
—
—
— Ee
4 Walks
Tm
——— — — ——
—— — man. —
gn
Eep eee
—— nar
Re: ve keken
ü— — —— EE in en —
¶ Van ſinte Barbara ionctrouwe.
voorhem bade ende hy ſoude hẽ die acker
Wedergheuen. Eñ als die biſſcop badt eit
highenelen was ſoe nã hi den acker Wed
Doeſo bede die biſſcopeñ bzac alle Die lã⸗
zr fl Die kercke ghinck eñ
bade boor her „Ende
Doe Die biſſchop ín Dye
kercke ghinck Coe ſtarf
die proeft. Ende die ac:
ker Wordt der kercken
weder ghegheuen.
¶ Die legende van
ſinte Barbara.
Ighelpꝛokẽ heeft. Ghy Luit
Han uwe ouderẽ eñ vã uwWe vꝛiendẽ ende
vãuwemaghẽter doot gheleuert werdẽ:
eñ Dit woert heeft ht daer om gheſproken
pat Die ſtralen ende ſcutten ende quettin⸗
ghe dic onuerſiens comen mit zwaãerliken
rchietẽ eñ wondẽ der geente heeten die in
hem ghelouë, Dit felue woert ie veruuit
inder heilighet maghet ſinte Barbara. op
Dien dach Dat ſy na beel endemenigerhan
depine Die ſy gelede hadde onthooft Voort
ban hacteyghens vaders handen eñ voir
wier duyſterniſſe van deler werelttotten
claren lichte des hemels Eñ hoe dat dit ge
ſchiet is Woztal hier te bollen verclaert al
Dus, Boen die keiſer banden roomſchẽ ep
——— — —
be ghehieten aurelius alexanderok liet te
veruolghen ende Wt te ſtorten der kerſten
bloet:ende dat om goedertieren bede Wil⸗
le ſijnre moeð die ghehieten was mãman
eñ hyom dat lelue vanden menlchen ghe⸗
mint Woꝛt. Ende doe oec onder Den ſeluẽ
keyſer [inte copnelís te vormen pacus Was
Die Welcke Heel banden edelinghẽ Lan ro⸗
men totten kerſten gheloue ſterckende eñ
bekeerde allo dat ſy boor dat kerſten gelo=
ue ſtorꝛuen ende mactelaers Worden ende
hymit hem. Ende doe noch onder den fel:
uen keyſer inder (fat van alerandzien DYE
grote leeraer oꝛigenes Was. lo volchdena
Delen keyler een ander keyler die ghenaẽt
Was maximiaen /een banden roomſchen
ridderen was ende ſonder ſenatoers inſet
tinghe keiler ghemaect. Ende hi veruolch
de dye kerſten wredelijcke ende Lette hem
ſonderlinghe te veruolghen biſſcoppen eñ
leeraren dee heiligher kerckẽ. Ende om D3
hy den prieſter ende leeraer (eer hate ende
leet hadde! ende om des kerſtenẽ gheloue
Wille veruolchde hi oeck onderlinge ater
Ander díe voor hem keiter Was eñ alexan⸗
der moedersmannen ende haer gheſinne.
In dien tpden foe was ouer al Die warelt
grote perle eñ perſecucie ouer DE kerſtenẽ
Want des Beplers ghebot gincalle die We
velt dooz / loe Waer dat Die kerſten gheuon
Den worden datmen he menighe pine aen
doen ſoude / endeten laetſten onthoofden
fondereenighe ghenade Ende der heyden
Wacetheit Woꝛt foe groot datter binneneë
maent ſeuentien dulent kerkenẽ ghedoot
woꝛden om dat Berlten ghelouetẽ verdei⸗
wen vter Werelt Eñ Die Woede keiler mar
imiaen om ſijn grote wzeetheit eñ onghe
nade Loen leefde bt nietlanger mer ínt Det
deiaer vã lijn vegnacië fo ſiert ht eenẽ qua
dẽ doot Eñ doet als voorteitismit grote
moede eñregnacie nochtegneerde ſo waſ
in orientẽ omtrẽt dẽ lande vã egiptẽ enen
grote edele hertoge die leer rijck eñ mach
Uan Cinte Barbara ionckrouwe. lxi.
tich Was met ongelouich eñ afgodẽ aẽbe
dende. Deſe Woende in cen ſtat die ghehie
ten was ð ſonnẽſtede.in Wwelkẽ dz ioſeph
mittẽ ſoeten kinde moeder marta. Als die
oude meeſters vand hiſtorꝛien ſeggẽ õ vre⸗
fe Wil bäbherodeseen Wijl tjts woenach
tich Was / vã Welcker fat oec Die pꝛopheet
vyſayas beſcrijft. Men vint oet vã haerge
ſcreuẽ dat ſy vã nychomedien DE contc vã
bitinen alre eerſt geſticht eñ gemaect Wal
Deſe voorghenoemde hertoge hiet dioſco
rus / eñ hi Was der kerſtenẽ Guolger weee
der dã tygris die grimmẽde beeſten vhek⸗
kende der afgodẽgunſt na ſijns naems be
dudeniſſe. waut dyoſcoꝛus beduyt der af
godẽgunſt eñ glorie / eñ hi nã na lijn beta
mẽ eñ coẽſte cẽ (eer ſchoon perſoẽ te wiue
die na dat die oude hiſtoꝛien ſeggẽ gecom?
ís ban die woꝛtel pelle daer ons Dye lieue
moeð gods maria Wt ghebozé is mit Wel
ken wiue hi oeck eenconincrijck nam DAL
haer bp beſtoꝛuen aen ghecomẽ Was. EAV.
daer bi was hieen coninc / maer ouermits
ſijn grote tyrantſcap eñ onghenade Werk
hẽ nae ſijns Wijfs doot Die heymelike ker
{ten Was dat conincrijc ontoghen met mzʒ
des conincs naem Dele twee fo edel perſo
nen inder echtſcap wonnẽ tſamẽ by gods
gracie een eenighe dochter vã groten loue
ende boog alle dochterẽ Der mẽſchen ouer:
fchoon Was bäaentchijn eñ van lichaem
Allſo dat alle dre gheen dieſe ſaghẽ mochtẽ
vã haer ſcoonheit Wonder. Ei dele ſu⸗
uerlike dochter bider godliker voerlienic⸗
heit Wort gehieten Barbara. Welcke naẽ
bedudetin onſen tonghẽ vreemtom dat li
vreemt is ende verre is Van aenbeden det
akgodinghe eñ vander heyden ewe fo Dat
ſy mit criſto mitter minnen der ſielen ſeg⸗
gen mochte mijn lief mint mp ende ic min
ne mijn lief Deck bedupt Die naem barba
racen dochter der terwen D3 is Der terwẽ
ſadekijn Daer lint tan of ſcrijtt in ſijn euã
gelíealous. Cen ſy dattet terde ladeken
opyright © 2011 ProQuest LLC
courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
balt inder actden eñ ſterue eñ Voort doot
Coe blijktetaltecn. Bit terwen ladekijn is
itheſus criſtus. Allo ós ſinte auguſtijn feit
Onſe bere ihelus criſtꝰ Was dat terwẽſa
deken Dat ſteruẽ ſoude eñ weder leuẽdich
worden ſteruẽ inder onghelouicheit ð io⸗
den eñ wederleuẽeñ alten inden ghelo
ue bâde heydenſchẽ volcke. Pie ſcoonheit
vã dele edelre Dochter heeft criſtꝰ die eẽ ſa⸗
ver is des teynen ſaets geteykent eñ bele
gelt mittẽ ſegel der iõckrouwẽ reynicheyt
Wãt li als eẽ goet kint volchtſynẽ vað nà
dats criſtũ ſo werwaert dz hi hene gaet.
Eñ oec vã haer ionghe dagẽ Doe hact goe⸗
dertieren moeð dye coninginne gheſtoruẽ
Was al Was ſi vã heidenẽ ghecomẽ noch⸗
tãs Wwas ſi alscen lely ond die dooꝛnẽ bow
dẽde altoos geeſtelike cierheit vã doechde
like cierheit eñ ſeden. Dat.ij.capᷣ.
Oe deſe waerdighe dochter was
X van harẽ bad ter leeringhe ghelet
cit ter ſcolẽ vãdẽſcuẽ cõſtẽ eñ ſi dairin ſtu
derẽde Wase toenam / Co woꝛdẽten laet
ſten haer inwẽdighe oghen mitgodlicken
lichte beſchenẽ ct op ghedaen. Ef doc fp
na des heydens volcx gewoente al bp tidẽ
inder afgodetempelquá ſoe began ſy mit
naerſticheit te ouerleggẽ Wattet in hadde
ofbedude dzredelijke mẽſchẽ ydel afgodẽ
aẽbedẽ:eñ dochte hier op allo läge dʒſy té
laetſtẽ quätotter beuidinge Ó hoger Waer
heit eñ li Cpzac tottẽ genẽ die by haer ſtõdẽ
indẽ tẽpel eñ ſeide. Mat willẽ deſe ſchone
beeldẽ eñ gelikenilſſe ð mẽſchẽ willẽ ſi oec
aẽghebeet weſen als eẽ dinc dz onbekẽtis
bi Dien dingẽ diemẽ lien wach hebbe ſioec
wel eermêlchen geweclt Die Wi nv aẽbe⸗
den Door goden. Menantwoerde haer al
dus. Fa ſy hebben mentehen geweelt als
Wy / maer beter an wials DIE hemelſche
godheyt opaertrike was. Barbara (pzac
Ick ſoude gaerne meer Weten ENDE vra⸗
ghẽ om te weten oft gheoerlokt Ware dat
chetal vã hem eñ oeck hoe ly hietẽ want
— ten
Een
Ei
— — —
4
Ui
—4
el
|
1
|
|
|
4
|
|
u
——
— Wen bn ie de —
—
ee Mt ba
” — —
— —
Wan ſinte Garbara ionckrouwe.
Wicoeffent eñ aenbedet dz onbekẽt ís ten
isgeen dinc datmẽ anðös dã biſinen name
bekennẽmach. Si ſprakẽ tot haerocloec⸗
kemaecht en Wiltn3 vrꝛaghẽ hoe veel dat⸗
tergodẽſijn oËt hoe ſi hietẽ. Wãt daer iſſer
fo veel datmẽ ouermits veelheitnz en can
wetẽ ſomẽ alle Die werelt Doze DE enẽ hier
péanderen daereñ elcna D3 díe mẽſcẽ Wil
len eñ ſoſy vã hẽ ingheſet (ijn eert eñ aêbe
det.Die maget barbara ſpꝛac ick en vᷣſtae
nz wat dat te legal ís: fijn ſi ingeſet vãdẽ
menlchẽ / Wãt li ſo ingelet ſijn fo en ſijn ſi
geengodẽ vã hẽ leluen mer vã anderẽ Di
ãtwoerden noch eñ ſeydẽ: fi ſijn alſoe Wi
geleit hebbẽ ingelet / mer dat is eenrchãde
wõ derliker eñ onſegghelike wiſen Ende
bier teg omageten yſt nyemãt geoerloft
teſpꝛekẽ ofte gelouen. Met deler qucttie
was deſe reyne maecht ſeer becõmert bet
De bi nachte eñ bi daghe eñ en Wilde noch
tãs al was ſi heidẽ mittẽ heidenẽ niet vꝛa⸗
ghẽ / maer ouermits dz licht des godliken
geeſtes daer ſymede vᷣclaert was vantſy
dat cen anð dinck te welen eñ inghelet te
doré. Sy vãt oee Dat deſetwee in allen
ſtuckẽ niet ouer een en comẽ noch en gelijc
ken. mer dattet een vã delen dat is inghe⸗
ſet waer was eñ dz anð is dz ſygodẽ wa⸗
rẽeñ ind waerheit hẽ ghebꝛack. Eñ bier õ
voelde fp dat die Werelt ín dolinghe Was
eñ lonð kenniſſe des ghewarighen gods.
Ende ſyouerleide in haer ſeluen eñ argu⸗
eerde mit delen vã deler ſaken aldus Beb
ben onſe godẽ allmen mi ſeit menſchenge
weeſt fo Lijn ſy oecgheborẽ als mẽſchẽ eñ
fo fijn gheſtoꝛuen als menſchẽ twelcke al
foe niet te houdeen ís. Want Waren ſy go
den ſoen Waren ſynochgheborẽ noch ghe
ſtoꝛuen alſoe als inder godheit noch begin
noch eynde enis.Mant als mi dunckt Die
godbeit ig alſulckẽ dinck dat noch geen be
gbhinnoch geen eynde enhcekt / daer om ſo
Wattermitter tijt beghint ok eyndt dat en
is niet god. Itẽnochſalic hier of een anð
arguacie makẽ eñ dat aldꝰ.Die mẽſche is
vand aerdẽ gemaect eñ Dic aerde is mate⸗
rie eñ is Die mẽſce god Lo ſoude enich Dine
voorgod eñ eer god Welfen / daer god Lijn
Weten of ſoude ontfaen eñ dzis Die aerde
Eñ alfoe (oude tc bet leggen dat Die aerde
god Waer dã die mẽſche. Itẽ noch procue
ick dit aldus.noch aetde noch Waternoch
lucht noch vuer:dat vier elemẽtẽ Lijn daer
Die materialick of gemaect is en ſijn vã he
ſeluẽ noch oec die hemel / bi wat ſake is dz
Die mẽſche is en heeft ſijn weſen niet ban
hẽ ſeluẽ Eñ ſo iſt dã noot D3 ſymoetẽ heb⸗
bẽ eenẽ ſcepper dieſe geſcepẽ heeft eñ vooꝛ
allen dinghen geweeſt heekt. eñ die gheen
creatuer en ís ſo is mi vã deſen noot te ſoe⸗
Ben of ic lijnre enichſins conde gecrighen.
ele ís mywt alre heet begheerten eñ te
cyſchen. Met alduſdanighe redẽ eñ argu
mente vãden afgodẽ eñ mit veel anð Waz
pẽdehaer dele ſchone maget eñ van deſen
hielt ſy raet in haer herte mit haer ſeluẽ al⸗
leen.Eñ als ſy ouermits haers vaðs il
ymmer moetſte inder afgodẽtempel gaen
ſo ghinc ſy daer mittẽ lichaem eñ niet mit⸗
ter herten.Eñ als fp datgemeen volckeñ
oec die edel ludẽ ſach haer knien bughẽ eñ
hoofden neygẽ vooꝛ Die afgoden die hout
eñ ſteen eñ metael Waren / ſo dochte haer
dattet ſotheyt ende ydelheit ware ende
blinde deuocie eñ nam raet mit haer ſeluẽ
eñ ſeide aldꝰ. Oftgheuiel D3icoecmoette
doẽ Wat ſtonde mydãte doen / lal ic mijn
knyen bugẽ boer dic akgodẽ oklalicteghẽ
houdẽ Iſt dz icmijn kniëbuge boer die af
godẽ ſo lalic die ghene Die geuoelẽ hebben
genbeden die geen Dic ongheuoelijc Lijn.
Ic bẽ die ghene die (preect eñ (ilijn ſtõ Fe
bie hore eñ ſi ſijn doof, It die peet ſi ſin
blit. ic Die ruke eñ li en tukẽ nz. tc Dic tafte
ent ſi en taſtẽ nz Ichebbe vleis eñ ſien heb
bẽ geen vleys alſchinen ſy vleyste hebbe
okly vã vleys gemaect waren. Ei ilt dat
ickteghen houde eñ niet en doe als die an⸗
Aan ſinte Barbara ionckrouwe. lxii.
der / allmen mi dã vraecht Wat ſalick dan
ſeggẽ.oec Waert dã dat ic des gewarighẽ
gods kenniſſe hadde diẽ ſoude ic boer ogẽ
ſetten eñ õ ſinẽ wille wilde ick alle die go
den vᷣlmadẽ:mer Wãt ico kielen ſal des
en ben ic níet vꝛoet: Wat bughe fc Die knyẽ
mijns lichaems eñ niet mijns heeten Wat
ſal mi dzteſtaden doenot batẽ /ſeker nict.
Siet aldꝰ was deſe Wife maecht onſeket
eñ twifelde Wat ſybeſt doen mochte. Eñ
al waſt dz ſi vaſt wies eñ begõſte groot te
werdẽ fo temde fp nochtãs haers vleyſch
luſteñ maecte dz dẽ geeſt onðdanich Wâät
Die begeerte die ſi hadde tot gode te kennẽ
leſſchede te maclin haer den ſtrijt Dic hact
vanden vleyſche quam.
¶ Boevele maecht oꝛigen es eẽbꝛiet
„fende. Dat dede capittel.
AN XSdit aldꝰgeſciet was lo quã al:
ſo grote rumoereñ fame vã grote
ouc totter ſtat va NNychomediẽ die daerte
kennẽ gak: datter ind ſtat vã alexãdrien eẽ
mã Was vã ſeer groter wijſhz wiẽs naẽ
gebieté Was oꝛigenes ſijn wijſhz eñ ſijn
geſpraectheit in te bewiſen dz alleẽ eẽ ghe
warich god ís eñ die {pracc Was ſo groot
Ds nyemãt vãdẽ philozophẽ he Wedftaen
en mocht Eñ Die oec ſeker mit tedẽ toon⸗
De Die gewarige godheit eñ te niet maecte
Der afgodẽ ydelhz. Eñ als Dit barbarater
oren quãſoe woꝛt ſi harde ſcer vᷣblijt ende
Wert vã alre zwaerheyt eñ vã allẽ Duc ð
hertẽ los ledich eñ vꝛy. Doe begonſte li ín
haer leluẽ te denckẽ eñ mit naecitichedẽ te
loeckẽhoe ſy beſtghekormeert eñ gheleert
mochte werdẽ vã delen grotẽ leeraer enð
hoeſi tet waerheit comẽ mochte eñ god be
kennẽ Eñ allo als ſy haer va dyolcorus
haer heimelichz niet en dorſte te kennẽ abe
uen om DAE ſy Wel lach Dat hp Leer ter af:
gode Wert getepcht was / eñ oecdaet om
alte meeſt Wât li geloekt was dic afgodin
ne Die Vata gehietẽ Das wien ſy vã haré
vað geloeft Was in ewige vepnicheit haer
opyright © 2011 ProQuest LLC
ced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
tedienẽ:wat mocht ſy goede maecht doer
ſo als ſy nicmâät betrouwẽen doꝛſte. Hp
vãt raet dat ſy deſemeeſter oꝛigenes enen
brief ſendẽ ſoude daer ſi hẽ al haer heime⸗
lich eit ĩiopẽbarẽ ſoude ſcriuẽdetot hẽ aldꝰ
Eenẽ Witen eñ gheleerdẽ eñ vã hertẽ edel
eñ vmaerdemã tot alexãdꝛien gehietẽ ort
genes Barbara burginne ð ſtat vã nicho⸗
me dien ſendet eñ ouerlſcrijft als eẽ deerne
laluyt.cer eñ waerdicheyt mit groter bliz
(cap eñ mit begeerliehept heb ic otkaen eñ
Öltaëvattubifte eẽ pꝛedicaer eñ ecn bewi
fer oð gewariger godhz. wãt vanð tijt dat
ic mijn ðᷣſtãt hadde / lo heb ie vã herte ſeer
läge begeert te gerakẽ tot des gewarighẽ
gods kẽniſſe ct heb ín mi ſeluẽ mit redenẽ
gepꝛoefkt eit ouergeleyt eñ gheuondẽ dz in
bout ĩ ſteen eñ in metael geẽ godheyten is
eñ dz die kiguer vã enẽ mẽſche die vã enen
wercmã gemacct is / in geenð wijs mach
godheitõtkaen. ofk enichgeuoclẽ datter (ie
len is:oec hoe (coon dz Die figuer ghefigu⸗
veert is Eñ Des gelijc geuoel fc vã hout eñ
vãlteen Die Welke hoe ligeligureert wor⸗
dẽ / hliuẽ nochtãs al dat ſi wãrẽ biden din
ge vᷣneemtmẽ wat ð waerhzis. Ichebbe
dicwile bide afgodẽ geſtaẽ ner d te beui⸗
den die waerhz dan õ hẽ aen te hidde miet.
om gheinkormeert ende gheleertte werdẽ
laetick v weten:want myalſulcke founé
denckẽ / die noch en lpꝛeken noch en hozers
en Die niet en taſtẽ noch en geuoelẽ al ſchi⸗
nẽ ſy of ſijt mochten. En als ic bi tidẽ ge
uraecht hebbe oft menſchẽ hebbẽ geweeſt
diemen eert eñ aenbedet Loer goden. Allo
heeftmêmp gheantwoert dattetmẽſchen
hebbẽgheWweeſt eñ oecdat ly cerlijc hebbẽ
gheleekt. Eñ hiet om heb ic ouerlegghẽde
ín migeudden dattet al valfche gode lijn,
ban welckẽ kenlicken is eũ openbaer Dac
tet quade menſchẽ hebbẽ gheweelſt Eñ dz
een mentche die geen beghin eñ noch eyn⸗
deen is en mach god niet lijn die Doop alle
tijt geweell is / eñ welen lal nao tijt wãt
En gt ae € — ps
- ——— — — ——
Ak
Mlt 4
J— 4
k. 4J 9
4 V |
b
dk 4
EE |
zes |
ALE
4 J
14
ui |
1 BE
hot als BA,
ER!
8 |
ie) k
hd
/ A
gt,
k $
ede
Ee 4
dei «
Md
j,
el
ns
—
ha
an
in
Ei
$
4
1
he,
sak
Tj kh
de
F
Ld
{
1d,
—*
le ll
+
140)
*
re
J
4
u
*
4
be
24
*
S
4
ee
hef
(IB
Te i |
id Nl
cil |
&£ 4
en
NAD
— —
vſt dattet tydẽ lijn gemaect ſo heeft hi als
midencket voor alle tijt geweeſt vã Wien
Die tiden ghemaect Lijn. ie mẽſche Wort
inð tijt/hoe ſoude dã Dat tijtlie is ontijtlie
Weten Hier en mochte tc niet gelouẽ dat
ſygodẽ Ware Die ic wiſte dz ſterllelike mẽ
ſchen warẽ. Nochtãs daticinmenige gez
peynſinghe eñ Vuaringhe mijns hertẽ be:
ſo heb ie gheuondẽ ſonð twifel dz god on
bekent ís Die alleen ſonð tijt ouermits tijt
maecte Dinge Die tijtlick ſijn / onð welcke
dinghẽ oec die mẽſchen ſijn welcke die be⸗
Drogen heydẽ achtẽ godẽ te lijn die gewa⸗
righe god al beeft hi mi onbekẽt gheweeſt
ic hebbẽ altoes gemint / deſen heb ic altoes
geloeft vã Wien dz ic ben:door wiẽs geeſt
ic mijn leuen õtfae als ic gheuoel op dzick
niet ophoudẽ en ſoude noch ruſten ter tijt
Dat ic tot he quãeñ hi vant mi bekẽt Wair
Hier õ oeer waerdighe vað fo D3 goede ge
tuycheñ gherucht vã uwer kamen tot mi
nen orẽ ghecomẽ is ſo heb ic in minẽ ſynne
en mijn herte geſcreuẽ in Delen bꝛieue om
dattet vcondich ſoude Welfen dzic alle Die
afgodẽhateeñ voerniet achte:eñ dyẽ god
ſoeck ic alleen Votes kẽniſſe ic vᷣnomẽ heb:
be die bidyis / eñ hierõ okt lo is als die fa⸗
me luyt ſo bidde ick v oetmoedelike dz ghi
of doẽ Wilt vã uwer dierne heete dẽ nacht
bet onbekenniſſe eñ bꝛenghẽ mi ín Die Con
ne oð kẽniſſen eñ dat licht des claren onder
ſcheits:wãt íe begheer te Woet et te kẽnẽ
pen ghewarighẽ god. eñ of bigeWaerlick
een is als it bi wilen in myſeluẽ mit reden
gheargueert hebbe ende ghepꝛoekt. Moert
ancer bie hi iseũ hoegroot dz Voile v Wee
dighen mt te ontdekt eñ mz getuge uwẽ
Icgact ofte bode dieghimilendẽ wilttecõ
kitmerenofghi mi gewaerdich achtmz v
ghemeenſcap te hebbẽ Int kerfte gheloue
Malete / dats blijft gefont Belen briek (cn
de Barbara in alexãdrien feet behoedelijc
tottẽ leeraer oꝛigenes bi eenẽ Die lybetrou
de / eñ wien Lijs Wel ghelouẽ mochte. Eñ
— ee
4 Wan ſinte Barbara ioncfrouwe.
wãt dele twe ſtedẽ alexãdꝛien eñ nycome
dien vᷣre vã malcãderẽ ſtõden ſo Was de⸗
fe maecht in twikel ende in anxte of Die bo
de Die ſygelent hadde yet indẽ Wege meſ⸗
(chien mochte ouermits ſiecte eñ and We
derſtoot ſteruẽ mochte eñ Cp nieten ghecre
ghe daer haer ſo ſeer na Blangde.eft hier õ
fo keerde ſiin haers hertẽ camerkijn te go
de eñ bat dicwijl mit tranẽ vooꝛ den bode
Die ſy geſent hadde eit ſeide aldꝰ. Oheere
god die minne eñ begheerte Die íc tot vbe⸗
kenne ſo lange gehathebbe en beeft niette
Gacefs niet beWegenoch beroert, D god
vã Wien ic geloue dz ghi alleen ſijt eñ ſon⸗
der ghefelle Ogod bi Wiësgelije díe afgo
den Die vãder mẽſchẽ blinthett gheocffent
werdẽal nz en lijn D god die dat hete Ge
lichteseer Du Daer in coemſt Ogod die mi
hebſte doẽ begherẽ di doe ic noch niet ghe⸗
hoort en hadde vã dy:eñ my mit redẽ Lan
gewaerdigher onðlcheit ghebꝛocht hebbe
tot dijnre wijſheit Door Die afgoden blint
beít ſotheit eñ poelhept. O du heere of Die
begeerte Die ic dꝛage in mijn ghepenſe coẽt
vã dyeñ oftu dighewaerdighẽ Wilſte dy
te tonen mi ſo bid íe di dattu ſtieren Wilſte
eñ ſterckẽ mijns bode voete Wiẽic tot dyẽ
knechte origenes ghelent hebbe op dat my
noch hẽ die doot voercomecer dz mi Die ãt
woerde door hem Wed come. |
¶ Hoe ly haer baver vꝛoet maecte
dat ſy ſieck was. Mat .iiij.capᷣ.
Oe ſinte barbara die reine maget
mit deſen eñ veel anderẽ gebeden
aendachticheñ becõmert Was eñ hart va
per dyoſcoꝛus vᷣſchalcte in dyẽ dat Cp hem
vroet maecte dz ſi ſieck was fo coemthait
bode gelont eñ machtich tot alexãdriẽ eñ
vant die higelocht hadde origenes dẽ Wi⸗
ſen mã ín D3 palaes ð waerdiger vꝛouwẽ
mãmenea Des keyſers moeder alcxãders
pact voor of geleit is daer hionledich at
om díe telerẽ eñ haer gefinn hoe li hẽ hebbẽ
ſoudẽ inð kerſteliker Wet eñ Doe hihẽ ghe
‚Uan ſinte Barbara ioncfroutwe.
peefenteert eñ ghegeuẽ hadde DE brief Die
ſinte barbara he ghefent hadde doe Wort
b Co fect verblijt dat hi rechteuoert neder
viel eñ culte díe aerde eñ dancte eñ locfde
BODE Die wten ſteen Der heidenheit hadde
boert gebzocht Doer Lijn ontfermbeetichs
een Dochter die abraham gheettelic toc be
boerde Eñ dit en hielt hi der vꝛouwẽ mä
menea niet vhholẽ. mer bi toonde haer ſin
te barbara bzief. eñ hi prees haer dat wõ
Derlijke geloue der edelre maget inte bat
bara eñ veel meer loefde hp eñ prees god
die alduldanige Dingen Werct indẽ ſinen
Hi ſtercte oee hier mede int kerſtẽ gheloue
Det gheenve herten Die onlanghes bekeert
Ware. Eñ hier mede côfivmeerde eñ ijk
De hi die minne indẽ kerſtenẽ die Doergaë
De is Dat mosch der ghelouigher fielen eñ
ontfuncte die allo dat li ands niet en ſoch
ten noch en begheerdẽ dan god. Wien oec
Die heilige maecht (inte barbara met Culc
Een arenſte Wot haren vrien Voile gefocht
hadde: Boe haette hẽ Die grote leeraer ori
genes Die als een Dloepende bloet Wt gaf
Die kerſtelike leere. eft bereyde dat hi ant⸗
‚ Woerden ſoude ſinte barbaren begheerte
eñ hyſcreek haer Wed aldꝰ. ¶ Oꝛigenes
cen onwairdich pꝛieſter Des almachtigen
Gods. eft gods predicaer eñ condigher na
lijn vᷣmogẽ wonẽde tot aterandzien ont-
biet der maecht batbara. die eẽ dochter ís
des onWaerdigen heidẽs vole eñ Die ouer
ghenomẽ Cal Werdẽ totter aengheuinghe
Det wtuercorẽ kind gods ſaluyt eñ falic-
beyt in onſen Beet ihelu crilio Die nieue
manier eñ Wercken gods maect ons nieu
We blilcap. eñ rt gheeft den ghenẽ diet ho
ver eñ kennẽ een nyeu we merchinghe et
aenſien. wãt Wie fat hore dat eenich men
ſche alleen vã god ghetogen. eñ wi Lijns
vrien wille lal he vanð heidẽ dounge kee
ven tottẽ kerſtẽ geloue: eñ en Cat dat Won
ber niet aenlien Niemãt en geeft dele gta
cie gehad boer dele tijt dat hp comé moch
ooks, Copyright © 2011 ProQuest LLC
courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
lxiii.
te tot ð kẽniſſe gods fond meeſter of lerin
ge vã butẽ eñ ſonderlinge die vwerret is
indẽ ſtricke der algoden:Hier om o reyne
maecht en ís Di ands niet te radẽ of te lee⸗
ten dã allo du gheſcreuẽ hebſte wye hits
Dact Du OË ſcryfs.eñ hoedanich ende hoe
groot hi is. want Wie ht is dat is in lijnre
gracien Die Wel bekent is eñ banden and
tween dats hoedanich eñ hoe groot hy ís
Dat fal ic di Wel leeven. Eñ hy Cereef haer
daer of veel ſcone leeren eñ finnen eñ ont
boet haer Dat ſijt wel verſtaen ſoude Ei
waert dat haer pet ghebrake aen veruol⸗
ghinge harer begeertẽ. dat ſoude fi vrage
vã lijn legact Die haer leeren ſoude Die het
lige kerſtẽ eewe eñ doen vᷣſtaen wiẽ boee
ken die hi met hẽ brochte: Woert ſcreef hp
tot haer aldus. Bies lalſtu oec bermaent
welen oft alfoe ghebuerde eft noot Wace
fo en ontfich geen pine eñ ſterue vrilic om
criſtus name eñ boer Lijn gheloue Wát bi
ſeit in lijn euãgelie aldꝰ:ſoe wief ijn leuẽ
let boer mi in deler Werelt Die fal dat vin
De eñ bewarẽ int ewige leuẽ. Nalete. dat
is blijft gelont Eñ god behoede dio doch
ter Der ewiger lalicheit. eñ waſt altijt na.
Dijn begeert ind duechdẽ eñ ín ſtarcheit.
€ Boe oꝛigenes barbara een ban ſynen
pꝛieſteren ſende Dat vijfte ca.
Di cr na nam Die leeraer ozigenes eẽ
vã fijn mede priefteven eñ lende hé
haeftelijc der wtuercoꝛẽ maecht barbara
mettẽ bode Die fp gefent hadde díe Lijn bo
De Den wech wiſen foude: Ende als dele
twee DE wech beftacn haddẽ ſoe handi
groot verlangẽ om te ghenakẽ die ſtat vã
nichomedien eñ ouerleydent eñ dochtent
menichlins hoe ſi beſt mochtẽ den coninc
dyoſcoꝛus verſcalckẽ als ſi quainẽ int pa
laes eñ ſijn dochters barbara begheert te
Buollẽ:dat was dat ſy kerſtẽ mocht wer
DEE als ſi quamẽ inð ſtat ſo hoerden ſt
ſeggen dat barbara ſiec eñ cranc te bedde
lach.eñ daer wt namẽ ſi een vont daer ſy
i.
»
—
19
J
ie
—8
d
Ï ij
J
ij
te
4
$
dM
'
E
kft
J
ad
É
j
f
J
*4
Wk,
ki Pi
f
J
—*3
*
De |
AN
Ö | |
Í
u
ej |
J ie
BIE |
140
E 9 oi
Lj 430
hef
j Ì
F di)
3 4
9
B
1 '
1
Alf
4
—
J—
|
bet
á
_ ee
arte te
— *
pen coninc mede mochtẽ ðvᷣſcalcken: Piet
dat barbara vet ſiec was inden liue. mer
haer quael was alleen van minnen eñ ſy
Was inettẽ gheeſtelikẽ bꝛant (oe ontſtekẽ
Dat ſi doe ter tijt metter minnender ſielen
Wel ſeggen mocht. Gact eñ ſegt mijn lief
Dat ic van Lijn minne quelle, Barbara bo
pe ghic Doe Voert eñ quã tot haer eñ ſeide
33 des meeſters bode dair hi toe geweeſt
hadde Die (font boer Die Doze. eñ hi ſoude
gaerne tot 9 comẽ om vaet te geuẽ LA me⸗
decinen op datmen fo Wanen mochte Dat
bi Waer cen meeſter vã medecinẽ Wonen
De ind flat vã alexandꝛien: Doẽ inte bar
bara dat boerde Coe Wert ſi leer v̈blijt eñ
ſi Cpzac wten gronde haers herten aldus
Die begheerten Die ic vand ghewarigher
godheit ontfangen hebbe hebbe een? goe
Den Wint ghehad. doer welcken te totter
godliker hauẽ der godliker kenniſſen ghe
taken mach: ond deſe woerdẽ begheerde
ſi datmẽ den goedẽ man in ſoude laten co
nen: eñ als hi tot haer in ghecomen was
fo boot hi haer eerwaerdige groete ín ro
den warachtigen god: Woe li deſe groete
boerde ſo (kont ſi op eñ Biel ter aerden eñ
eerdeſe befde DE naem eñ DE goeden bode
Kechteuoert doe Dit gefehiet Was boerde
li ſeggen dat haer vað dyoſcorus tot hate
qua: en doe liep Ci haeſtelic te bedde op dʒ
ſi haet bad als Cite voꝛẽ plach met ſiecke
liker berde mochte vercloecken. Eñ Doe
haer vað tot hair gecomẽ Was om te ban
dẽ.eñ hi lach D3 butẽ lijn wetẽ eẽ vꝛeemt
mã bi haer ín haer camer Was, Woe ſach
hi hẽ wacdelikë aen eñ ſprac: Mie ie dele
man eñ wat doet hy hier. Moe ſprack Die
dochter. dit is ecu conſtich meeſter vã me⸗
dicinen eñ hi is vã alexandrien. eũ hi ver⸗
meet hé dat hi mi Wel haeltelijc ghenelen
_ fat: bi feit oee dat hi tot alexandriẽ eẽ mee
fter heeft Dic oec tegen Die gljeWoente der
ficcté cñ ð meeſterien curieren eñ ghefont
makẽ can: Doe Dit haer vað hoerde ghinc
quan finte Barbara ionctrouwe.
hi blydelic vã Daer eñ gak fijn Dochter oet
lof dat ſy vzilijc met he ſpꝛekẽ mochte:eñ
hi ſeide doe hi wech ghĩc dat hi met ande
ven dinghen moeſte onledich fijn. Als bar
bava aldus oerlof hadde te (pech metten
goede man ſo ſprakẽ {p te ſamẽ Dat he ter
herten Was Eñ ozigenes brief Wert haer
daer boert ghebaocht. eñ ſy wort Lan Die
wel gheleerde barbara Wel ðſtaen. eñ al
fo origenes haer ouer gheſcreuẽ hadde ge
bzac haer pct totter Guolghinge haver bez
gheertẽ. dat bracchde fi DE legaet en bant
in hẽ al hare wille:Eñ Doe ſi bekende Dat
die vað eñ die ſoon eñ die heylige geeſt is
alleen een volmaect god.Eñ hoe Die foon
gefent ís bande vað ouermits Die aenge⸗
nomen menſcheyt eñ dat hi De vᷣloꝛẽ men
{che Wed gheroepẽ heeft eñ Die Londe Der
menſchẽ ouermits DE hepligen doepſel of
ghedwogen heeft. ſo begheerde ſi (eer ge⸗
doept te welſen / al waſt dat ſy ouermits
haers vaders hertheit haer begheerte niet
volbrengen en conſte. mer Doen ſy als Die
coninghinne vã ſaba ouermits mede ſpꝛe
ken eñ toe ſprekẽ des ghewarighen ſalo⸗
mons gheſtarct was maecte ſi haer blide
eñ quã voert eñ ſeyde harẽ vað dat ſi bet
pact aẽ waer.Eñ daer mede maecte ſi hẽ
blide: Aan Dier tijt ghinc Dic edele maget
boert eñ Wies ín nieuhz des leuês ſoeckẽ
de alleen Dat Daer bouẽ ís. (makende Dat
daer bout is. Eñ ſi pende nacht eñ dach
ín die eewe gods. Atlas Die euangeliſtẽ
eñ finte pauwels epiltolé eñ dauids plat
mẽ eñ die boeckẽ Die haer oꝛigenes die lee
raer ghelent hadde om harẽ god te kennẽ
eñ tkerſtẽ gheloue eñ oec our Wel te leuen
eñ ſtudeerde naerſtelic eñ nam naerſtelijc
bouẽ mate toe in Die conſten Der heiligher
ſcriften al en had ſi gheen meeſter mer al⸗
leen bider gracien des heiligen gheeſts die
dz innerſte Des hertẽ bedou wet eñ nettet
Eñ om D3 DIE coude hertẽ lãge redẽ eñ ſer
mone plegẽ te vᷣdzietẽ ſo laet ic hier achter
Wan ſinte Barbara ionctrouwe. lxiiii.
te vtellẽ eñ boert te bꝛengen Die beuchten
der goeder werckẽ die die heilige maecht
barbara gode voert bzochte heymelic ſon
Det ophoudẽ indẽ ghenẽ Die warẽ vuaert
te ſteruen om criſto tot Dier tijt dat haer bi
gods ghenade occaſioen eñ ſtondẽ marte
laerſter te werdẽ opelic ghegheuen Wort
Dat vi.capittel.
Peen tijt hier na doen deſe ſuuerli
ke maecht finte barbara die mitten
ghewarigen lichte Leer Beel bout die and
claer eñ Ölicht Wase wãderẽ ghinc bin
nen den houe Des palaes eñ gode Wel be⸗
haechde als heſter Die vweeñde conighin
ne:ſo quã haer te ghemoet coninc dvyoſco⸗
rus haer vað eñ hielt lijn ogen langhe op
daer merckẽde mit aendacht eñ met naer
ſte haer ſcoonhz vã haer aẽlicht. Eft fo hi
quaet eñ verkeert Was bꝛuycte hi qualijc
dat in he ſeluen goet was:Hi hoerde wel
dat ſijnre dochter ſcoonheit wijde eñ ber
te Gmactt Was mer hait inwẽdige ſcoon
heit Die beel meerd Was cn bekẽde hi niet
Hi ouerleyde in Lijn heet en ſochte naerſte
lic manier eñ Wege hoe hidat beelde ſijn⸗
ve Dochter Die vã ſo groter ſcoonheit was
mochte brengen eñ houde op dat nyemãt
Des ſuuerlics aenſichts en oude gebꝛukẽ
Wen letten hande ht vact met Ciné voꝛſten
en leynde Wt bi haren rade Wife bodé in
beel lande om te vᷣcrigen goede meefters
ent wercludẽ ſteenhouwers eñ beeldeina
kers vã ſteen. Boe hijſe ghecregen hadde
fo maecte hi voerwaerde met cenen vege
lken na dat hr conftich was fo wat hp it
Dach huer hebbe toude:ert gaf hẽ te ken⸗
nẽ hoe hi eene torẽ ghemaect Wilde hebbe
Die Weten foude viercant ſtarc eñ hoghe:
eñ daermẽ niet lichtelic toecomẽ mochte.
oe Wort Dpe veefcap totter tuumneringe
hacftelick toegbemacct: eñ at natter noot
Was Woat betert. Bie murumenten ghe
ſcarpt. Pic ſteenhouwers begonden dat
werc. dat kundament Wort gheleit mé be
gan te metlelẽ Die torẽ begõſte te teiten er
woꝛt na Des conincs Wille betamelic vol
maect Eñ om Dat eẽ viercãte forme Berre
hadde tottẽ viercantigẽ ommegãc des to
tens als hi ouer al venſterẽ heeft. Lo Wou
De dioſcorꝰ eñ geboot datmẽ niet dã twe
veynlterẽ an DE torẽ makẽ en ſoude eñ aẽ
Die nooꝛt ſide eñ aen Dic ſuytſide wer oelt
eñ Welt en wilde hyniet hebbe om dz die
claerheit vãdẽ opgãc der lonnẽ niet hinde
ter enn ſoude ð teeder vWWeender ionckrou
eaẽ harẽ ſlaep.eñ oee als Die ſonne ned
ghinc dat li haer camer niet heet maken
loude Eñ doe indẽ togen al dat haer noot
Was gevaen Was:doen befloot coninc di
olco2? lijn dochter barbara daer in als eẽ
wile edel waerdige feat Dier na Doe ſi be
quacm Was ef out genoech Was cen mä
te nemẽ. doe wort ſi met bedẽ eñ met brie
uẽ vã veel edelingen eñ oec vã grote pꝛin
cẽ begeert eñ aengelocht tot eẽ wit te ne⸗
mẽ. mer haer bad en riet haer dat noch nz
bien Wilde Des miet eñ hi weygerde hé al
lẽ eñ ſpꝛac:mijn enige dochter ct mijn ho
peert mijn huys moed mijns leuës onder
ſtaͤt eñ mijnve ogẽ lolaes en dl ic 65 mp
niet DOE noch niemãt te wiue geuẽ. Pi de
fen (in en bleef hi niet lãge mer om dat he
Die aertſche Dinge minde eñ Cochte eñ Dat
tet hẽ vã linẽ ridderẽ geradẽ woꝛt:eñ din
dat barbara lijn dochter B werlt Weelde
en vijcheit eñ mogentbeit gebꝛukẽ ſoude.
en hi der princé vrientſcap oude hebbẽ te
meer Lo clâ hi opte toren eñ leide Lijn doch
ter te vozẽ / als ſathan ſijn vat onten heet
gedaen hadde eñ toonde haer aló werelt
rijcke Weelde eñ mogenthept Die ſi hebbe
mochte of ſy een mã neme wilde. eñ hi be
coerdele / niet alg dat hi des Wilde dat Lp
hilikẽ ſoude. mer om te ſoeckẽ eñ te proc:
uẽ of ſijt ſoude willẽ conſenterẽ. eñ ſpꝛac
tot haer aldꝰ: moat ilt o dochter mijn heb
bi enige wit eẽ mã te nemẽ:ic orde feer:
aẽgelocht mit groter bedẽ 9 Di Wtte ge
LU.
* —
——— —
—
— —— — —
— —
— Ee A —
J—
Le
Ü
|
Ì
4
t
3
Ent
_
4
L
EA
Ld
iN
hj
|
IN
L
il
J
EN
|
di
4
IKE
KE
wt
uee
bi
| |
17 FA
„Et
Î
ú
NER
9
| —
ME
mi
Un Ey.
M
4
Hud
Kik
KN
|
uês tot noch toe en heeft mi niet ter heeten
geweelt.mer tft dattet Dy genoecht ie lalt
Dy lief latẽ weſen eñ gheuẽ wijn conſent
datt toc hier toe ant woerde Die wile ma
get bacbara vᷣſmadede Der Werelt macht
ef ſeide. vað Dat fi verve DE mi mijn hert
en moet anðs n3 willẽ dã datſtu tot noch
toe hebſte ghewilt eñ Wat ic in minen ſin
hebbe Dat Wil ie nv betugẽ voer DI Cé ís
gheen má fo ſcoon ſo edel ſo ſtarc noch; ſo
rijc om Wiens wille eñ minne ic begheuẽ
ſoude Wille dat mi ter hertẽ is.ia al Nait
hi des keplers foon die mi gheloeft hadde
gen crone eñ heerfcappie Des keplerlijken
rijcs al anders vað is mijn oplet eft mijn
menige. Daer toe antwoerde Die vað (eg.
get mi Wat ís Dijn meninghe. Di ſpꝛac.o
vað der prince ſmekẽ eñ menigerhãde be
loftẽ achte ic nyet; ie ſcone guldẽ foꝛme
vã beeldẽ die ſcinẽ voer mijn ogẽ als niet
Coſtelike bereytſelẽ eñ ſpãnẽ trede ic onð
Die voetẽ eñ ð dienſtknechtẽ (coon dienſtẽ
ðlmade ic als ic vað bhiuwer ghenadẽ eñ
gracien al genoech hebbe Fe heb reynichz
gheloekt Die alle Dinge vã aertrijc bouen
gaet eñ bi wien geen Dine Wairdich te (et
tẽ noch te wegẽ en is:doe ſi dit aldꝰ ſpꝛac
fo viel Die Gad haer om DE hals eñ cuſteſe
läge tijt om dat hy in haer vãt duldanige
bruloften dat hem Wel behaechde:Eñ hi
ſwoer eñ beloefde hate te make al dz hair
heete genoechde Die Dient mochtẽ indẽ to⸗
ven eñ Dat hi DE tore ſeer cicrlije oude doẽ
make eñ oee Conölinge eẽ bat dair ſi in ba
pen ſoude of ſi woude:eũ dat met edelen
Wwercke Beiert eñ bedect Pa dele woerdẽ
ghinc die vað vã haer. eñ ſeynde der herẽ
hon al poel Wed oõ:eñ hi bleef bidẽ ere
Ke vat hp pijude lijnre Dochter te maken,
ele pere ee teykẽ loude Weten vã ouer
dracht dat hi jn dochter bi hẽ ſoude hou
Dé dic ghenẽ mã hebbẽ en wilde. Hier na
gelchlede Dat dyoſcorꝰ dye conic onthodẽ
Wot vã des keylers droſſaet Die Des Bep.
Aan ſinte Barbara ionctrouwe.
fers beueel eñ wacht hadde Wien hy niet
Bhoꝛẽ en doꝛſte Eñ doe hi niet läger beide
en dorſte Wees hi dẽ meeſters vãdẽ Were
ke hoe ſi dat makẽ ſoudẽ eñ beual al D3 hi
liet ond ſijn dochters trouwe wiẽ hi Wel
betroude:eñ doe hi veel wercludẽ eñ mee
ſters vandẽ wercke gheſet hande eñ eenẽ
pegelike ghegeuẽ hadde Lijn loon. Lo berei
de hi he te varẽ om Des keilers ſakẽ Wille
verre Wot Ciné lãde Eñ hi riep te ſamẽ fijn
beſte ridderẽ eñ knechtẽ eñ nã raet mit hẽ
hoe hi finé wech aenletten ſoude. Eñ Doe
diẽ ract geſet was.ſo voir hi Bert daer
hi weſeñ ſoude eñ Was daer eẽ lange tijt
¶ Hoe ſi vande toꝛẽ ghinc Pat vij.ca.
B De die vað Wt ghic eñ lange tijt
wt bleef Co ghic die Wife cdel una
get (te barbara ned vãdẽ toꝛẽ om te bez
fien dat wonðlike Were. Eñ Doe fi ghinc
wanderẽ bí Die timmeringe. eñ quã daer
dat bat ſtõt dat om haer ſolaes ghemaect
was eñ ſeer wonðlijc eñ coſtelic gheciert
was.eñ ſyſach dattet met figure vander
ſonnẽ eñ vanð manẽ eñ der ſterrẽ des he⸗
mels ſubtilic mit wtghehouwẽ beeldẽ ge
maect was ſo dat alle die gene diet ſagen
vvwonderdẽ vã fo coſtelikẽ Were. Eñ Doe
ſi begã te penſen optẽ oerſpꝛõc eñ inuloet
dier dingen vã welckẽ ſi Daer Die figuren
ſach fo ftont die engel ons herẽ bi haer eñ
{toate in haer als in een hebbelic eñ bequa
mé vat die godlike wijſheit. mer Wát díe
geeft ós herẽ niet en vult DA op DE octinoe
digen eñ vreedſamigẽ menlchẽ / leerde eñ
toonde haer die engel al dat een kerſtẽ mẽ
ſche toebehoert Ghelijckerwijs als ſi dec
te vorꝛẽ van oꝛigenes legaet gheleert was
Eñ doe die engel bouen al dit haer leerde
vand aengenomẽre menſchz xpi ons herẽ
eñ hoe dz xps doer (ijn godheit in haet ge
pzent hadde eẽ teikẽ vã ſonðlinger graciẽ
eñ voerdeel in diẽ dat hi hair gheteikẽt eñ
ghedect hadde mettẽ wiele der reynicheit
om Dat ſi butẽ he geen and minnaer ac ne
Wan ſinte Barbara ionckrouwe.
men en ſoude: Doe openbaerde haer onte
heer ihelus criſtꝰ ín een kiguer eñ ghelike
niſſe vã eẽ ſeer ſuuerlic kin dekijn in welc
ken kinde ſy veel meer ghenoechtẽ hadde
dan mẽ mochte ghewaer werdẽ. En doe
dit aldꝰ geſchiede fo gaf haer Die voerſey
de engel te kennẽ Die paſſie eñ Die pine eit
den ſcandelikẽ Doot Die iheſus criſtꝰ onſe
heer om harẽ wille eñ om allẽ menſchen
puerlic vã minnẽ gelede hadde eñ hi boer
ſeide haer dat ſi om ſinen heilighen naem
veel pinen ſoude moetẽ lidẽ.op dat ſi niet
alleen Der maechdẽ eñ leerarẽ mer oec der
martelarẽ croon beſittẽ ſoude:Doe die en
gel tot haet (pzac eñ hiſe toe troeſte dat fp
om Dye minne vã rpo hart bꝛudegom tot
martelie eñ tot beel pinen te lidẽ haer ſcic
ken eñ bereidẽ (oude Doe Wort dat ſcone
bint G\Wandelt eñ ſcheen alteinael gepaſ
ſijt eñ ghepijnicht eñ te mael bebloet / eñ
ouer gheftort met rodẽ bloede. Eñ doẽ ſy
Dat ſach Voort fi ſeer dꝛoeuich eñ biel van
rouwe haers herten ín omnacht.cft ſi bez
clacchde eñ Weende met alte deuocien eñ
met bitterheyt haers hertẽ ons hert paſſie
eit doot.Eñ hiet om mocht díe engel Wel
dlagen tot haer als tot der gheenve Date hi
oË gheſeit hadde / dat ſi met drierhãde ceo
nen ghecroont (oude Werden als gheſcre
uen (tact, Om dijn Wel ghefeicte gedaen
te eñ ſcoonheit lich Dijn toeganc mit Loer
ſpoede eff vegneer: Wát dete reyne maget
Die een gẽme is Der maechdẽ eñ Die aldus
vã des engels vᷣmaninge gheſtarct woꝛt
eñ vã origenes geleert Was vᷣtoende hair
Dic heilighe drieuoudicheit clacrliker dan
veel anð ouermits dat godlike licht dz bo
uen in haer quã eñ licht dat Cp oec tot Dier
tijt Doc ſi niet ghedoept en Was mett het
ligen apoftel Wel (prekemochte. Ai watt
Wond onle Wäderinge ís inde hemel dis
dit aldꝰ gefehiet Was ghic dye hemeltehe
maget om eñ ſi ouerleide in hact herte Die
hoecheit oes lichts band heftiger dDricuou
arty European Books, Copyright ©
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
kb.
dichcit Die alle menſchẽ Blicht die comẽ in
deler werlt eñ CL mercte eñ lach datter. n3
Dä tee veynſterẽ en Monde andẽ torẽ en
ſy (pzac totté meefier vande wercke aloe
Waer om en hebdi ande tort wiet meer dã
twee veynſterẽ ghemacct, Si ſeidẽ weð
Dijn bad heeftet dus beuolẽ eñ ſo geordi⸗
neert:ſi ſpꝑac En maect mijn vað mi den
torẽ niet:li ſeidẽ.ia hi:ſi ſpꝛac.is dat alſo.
ia ſeyden ſi. het ís yinmer alſo. Boe ſprac
barbara: iſt alfo fo moct ghi Wel doe dat
lc v gebiede Dat isdat ghi bí mijnẽ beuele
Ent ond mine naem fettet dã noch een ben
ſter int oefte tot Die twee Die mijn lieue ba
DEL v heeft ghebodẽ te makẽ:met dat ſi ai
Dus [prac Woude ſi dat getal der heiliger
drieuoudichz Buolt hebbẽ Wien ſi Wot al
herte oefende eñ aëbede. Bie meeſterẽ vã
DE Were Ware haft onðdanich eft al waſt
Dat li grotẽ anxt hadde voer hact Dad dy
oſcoꝛus nochtã maectẽ Ci tottẽ tween ecn
Derde venſter lo hẽ Die maecht geboet En
Dit is aldꝰ gheſchiet allo god Woude om
datmẽ ewelic ghedenckẽ loude Dat dit he
mellſche licht linte barbara tac cer Cy ghe⸗
doopt Was bekẽde eñ ðſtõt Die maieneyt
eit Die mogentheit der heiliger drieuoudic
heit: Eñ dit en mochte oec niet anders ge
ſchien dã Die godlike ordinancie eylchede
eñ alſt vã gode voerſien Was Dit quã die
reyne maecht ſinte barbara totter glorien
eñ waerdicheit Der martelaerſcap lo hiet
na (nd hiſtorꝛiẽ bewijſt ſal werdẽ: Ma de
fen Co ghinc Die ſuuer maget barbara dye
Geiert Was mit menighechãde duechden
tot dier ſtedẽ Daer Dat bat font Daer VOEL
af gheleit is:daer ſi ín dat oeſt eynde in eẽ
harde marmoꝛſteen met harẽ rechterẽ Du
me in dructe een teikẽ des heyligen cruys
als oft ín een Woeec Was hadde gheWeeſt
welc teikẽ blijft daer hudẽ Des dages om
tot deuociẽ te Beekse oͤ geenre hertẽ Diet
ſien Eñ doe ſi neð ghic in die ſtede vandẽ
bade dair geen Water in en Was Co Biel fi
_
Â
en en KEREN
A5”.
|
E
fB
—34
—
ns
\
4 |
% p
d
f
Le
*
Werd
aen
1
Ì |
# In!
ebi
34
IN
ek
Î
mn
me
{
dd. Hf
—0
11
iii
a ||
3
Pekal
x he AK
sad
—
EE En en
— ———— — E
neð ter aerdẽ met trand eñ ſi badt DE here
eñ ſeide aldꝰ. D here ihelu criſte Die doer
moyles dinẽ knecht dedeſte inð woeſtinẽ
Water wi eene harden ſteen. wilt mi hier
op doen een Fonteyn vã leuẽde water / eñ
ghebenedien Dat op Dat tc hier indẽ naem
der heiligher eñ onuerſcheidenre drieuou
dicheit ghedoept mach Werdẽ eñ van alle
mijn Condé Werden gheluuert. Eñ Doe ſi
mit harẽ rechterẽ voet aendẽ ſteen geſtotẽ
hadde eñ dair een figuer vandẽ (cluê boe
te bleef die nemmermeer en Cal vᷣgaen.ſo
quã daer fo grote Water gelopen eñ ghe
ſprongen dattet haer tottẽ nauel toe quã.
Pit Water deelde hẽ terſtont in vier deelẽ
nað \bijs eñ manier vã eẽ cruys:eñ daer
vier cleine konteynẽ ſpꝛongen als Wot den
aertſchẽ paradiſe vier riuirẽ Eñ dat noch
meet is eñ meer lofs wairdich als xpᷣs ge
daẽ hadde inð ioꝛdanẽ allo woꝛt dit wa⸗
ter gheheilicht mettien dattet mittẽ lichaẽ
deles godlijken creatuers gheraect Was.
Wat tot hudẽ Des daechs toeuloeyen dair
Die Waterẽ der gracien eñ ner ſalicheit eñ
der gheneſinge vã allẽ ſiectẽ eñ qualen in
den ghenẽ die te loue eñ ter eere o heiliger
bruyt xp̃i ſinte barbara Daer in trede. Pit
Water Woꝛt gelijc DE Water ín iherulalẽ /
Dat ghehietẽ is probatica piſcina / daermẽ
die oſtiẽ (nd oud eewe / dat warẽ caluerẽ
eñ ſcapẽ ín plach te dwaen:in welcke piſ
cine die vᷣgichtige mä doer ons herẽ woer
dẽ Wort geſlont eñ droech Lijn bedde daer
hi fo lãge ſiec opghelegen hadde: Bit oa
ter is ghelijc DE leuenden Water / daer dat
vzoukijn vã ſamarien onfen heer om bat
pact hi op Die put Fat: Dit Water ghelijct
wel vat Water Dat indẽ euãgelio gehietẽ
isnatathogie ſyloe: fn welckẽ Dic blinde
tende Wort Dye Wet ſijnre moeders bupe
blint hadde gheweett doe hi hẽ daer in ge
dWwogẽ hande: Pit ís die konteyn Die niet
Gderuë en mach; Dit is díe bellotẽ Fonteyn
Der lenen waterẽ Die lopẽ eñ blopen mit
(an ſinte Barbara ionctrouwe.
een drꝛuſche vandẽ berge vã libaen In dit
dooplſel fs Die onnoſel maget xp̃i barbara
bi gods oꝛdinãcie eñ Wille wie geen Dine
onmogelic en ís vã ſinte iohã baptiſta ge
doopt eñ gheeſtelic vðborẽ eñ mit Dien Dac
haer hooft dꝛie weruẽ indẽ Water ghenet
Was Weet fi gheelſtelic te vᷣſtaen met po
begrauẽ eñ ouermits nieuhz vã leuen bev
veeg ſy met hẽ vanð doot. Eñ Dit dat hier
geleit ís dat dele wtuercoꝛẽ maecht gods
darbara vã ſinte iohãnes baptiſta ghedo
pet woꝛt en ſal nyemãt twikelinge in ma
ke ín enigher Wijs. Wát in hiſtorien eñ in
ſcriftẽ lefen Wi dat ſommiger heilige ſielẽ
die Wten lichaë ghefcheide Ware in ment
gerwijs DE mẽſchẽ Dienttelichept gedaen
hebben: HDât Wi lefen dat Linte pieter Dev
apoſtolẽ prince na läge tijt dat hi ban Des
lichaẽs bande ontbondẽ hande gheweeſt
quã hi tot ſint aechte indẽ kercker daer ſy
Was eñ maecteſe geſont eñ fette haer boz
ſtẽ die haer of ghelnede Ware gelijc an ha
rẽ lichaë: es gelije leſen Wy oec vã (inte
martijn.vã (inte nycolaus eñ bá ſinte au
guſtijn. eñ menich and ſanctẽ eñ ſanctin⸗
nẽ die DE menſchẽ inð Werelt vcel welda
dẽ dienſtelic. eñ als met miraculẽ gedaen
hebbẽ:eñ hiet om en ilt geen wond of die
nauolchſter alte duechden ſinte barbara
vã linte iohã ghedoopt is: Eñ vã dier tijt
voert an ðcoes dele kerſtelike maget bar
bara eẽ volcomẽ leuẽ eñ ſi was cõtent eñ
liet haer genoege tot harer nootdzuÊt met
ſpꝛinchanẽ eñ met wildẽ honich eñ volch
pe alfo DE voernoemdẽ Lint ian:Aã Wien.
onſe heer tuycht eñ [eit dat ond die Coné ð
wiuẽ en is niemât opgheſtaen die meerre
Was dã lint iã baptiſt Eñ vate cn ís noch
en heeft geweelt ſulkẽ maget opter aerdẽ
als barbara Was, Nb lact ons dã ſegghẽ
tot haet Dat Woert dat ín iudith geſcreuẽ
is: Pu bitte gebñdijt vã god dẽ hoge heve
voer alle vꝛouwẽ Die opter aerdẽ Lijn: eñ
geloeft ſy Die here Dic di gefent heeft eñ di
Wan finte Barbara toncfrouWwe.
né name fo groot ghemaect heeft Dat dat
lof Wter mẽſchẽ môt niet vᷣgaen en moet
Eñ Wi mogẽ noch Dit Wel dair ſeggẽ dat
in ruths boec gheſcreuẽ (tact. Al tðdlc bee
kẽt Wel datſtu eẽ vꝛouwe naem biſte vã
groter duechdẽ: Hier õ ſoe clã deſe heilige
maget ſinte barbara ſeer blidelic opten to
rẽ eñ ſi ſach daer haers vaðs beeldẽ eñ af
godẽ die daer met goude eñ met coſtelike
geſteentẽ vᷣciert warẽ eñ ſi ſpoech in haer
aenſichtẽ eñ ſpꝛac.Alle moetẽ ſy werden
v gelijc Die v makẽ eñ in v betrouwẽ: eñ
ſi ghinc he toe eñ bꝛacſe. eñ Die ſtuckẽ gaf
ſi dẽ armẽ:eñ ſi begeerde ouermits dẽ ael
miſſen ſalich te werden. Als Die pꝛopheet
feit; ſalich is hi die vᷣſtaet eñ õttermich ís
ouer Die gere Die behoeftich fijn eft arme.
Eñ noch op eẽ and (bede feit hi aldꝰ vãdẽ
geveehtige mä, Pi heeft Voide geſtroyt eñ
de armẽ ghegeuë lijn gerechticheit die Cal
bliuẽ eñ duerẽ inð ewicheit Eñ doe Li int
hoge vãdẽ toꝛẽ Was ſo oefẽde ſi ſeer neat
ſtelic bi nachte eñ bi dage ín ymnen eñ in
pſalinẽ eñ in gheeſtelikẽ cantikẽ ſinghen⸗
de in haer herte eñ louende gode aldus.
En heer (al iclouë eñ ghebenediẽ
tot alte tijt ſijn lof Cal altoes Wez
fen in mine mont. Bie acht ſalichedẽ dair
onſe here of ſeit indẽ euãgelio begeerde ſi
altoes te hebbẽ. dat is dz (i arm ſoude We
ſen vã geeft.op dz ſi vᷣcrigẽ mocht die rijc
bede des hemelrijcs. dat Ly ſachtmoedich
mochte Welen. op Dat ſi beſittẽ ſoude dat
lat vã belofte dat iſt lat dev leuenð. dat Cí
luchtẽ mocht eñ weenẽ metten ghené Die
daer wonẽ ĩ cedar op D3 ſi getrooſi mocht
werdẽ mettẽ genẽ díe Woné in iherulalẽ.
Dat [p bögerich eñ dorttich eñ begherich
mocht werdẽ ð gerechtich⸗ op do (Brat
mocht Werde inde heinel dz Ct mocht ont
Eene eñ eẽ Dochter Weten ó ontfermmber
ticheit. op D3 ſi vã gode onttermberticheit
mocht ðcrigẽ:dat li reyn vã hertẽ mochte
welen op datli gode mocht befcouwẽ. d
koi.
fp vꝛeedſamich eñ vꝛede makẽde mochte
ſijn.op dat ſi hietẽ mocht eẽ Dochter gods
Dat Lí drꝛuc eñ perſecucie lidẽ mocht 5 Die
gerechtichz op dat ſi winẽ mocht dz rijc ð
hemelẽ. eñ op dat ſi té leſtẽ vãdẽ mẽſchen
Gmaledijt mocht welen eñ alle quact vã
DE menſchẽ hoꝛẽ õ gods Wille op Dat fi (a
lich mocht Werden eñ oueruloedich loon
hebbẽ mocht indẽ hemel. Eñ doe Cí mit al
Delen waſſen Woude indẽ here eñ tonéde
Wies ſi al willende eñ nä toc eñ ghinc ſo
voert vã duechdẽ tot duechdẽ op D3 als
die engel gheſprokẽ hadde mochte mitten
heiligen martelarẽ ſien eñ beſcouwẽ god
Ö godẽ ín lion DE welckẽ martelarẽ croon
beloekt ís gedect eñ ghemerct mittẽ diade
med glorioſer martelaerſter Ca.viij.
A veel tidẽ Doe die conc dyoſcoꝛꝰ
barbarẽ bad Wed ghecomẽ Was
O\bôderde hẽ an dat Were D3 barbara ge
maect was.eñ Wanttet hẽ noch Wel ghe
dachtich Was Wat hi beuolẽ hadde te ma
kẽ aẽdẽ torẽ ſo fpzac hi eñ ſeide:Wie beeft
Co Bimetel eñ Co coen geWeett D3 hieẽ der⸗
de venſter aẽdẽ torẽ gemaect heeft Wät ic
Kev niet meer Dâ twee gebodẽ en hadde te
makẽ. Cot delen Woerdt antwoerde he
eẽ eñ ſeide Dijn dochter eñ mijn vꝛouwe
heeft D3 ðworuẽ vãdẽ opperltẽ meelters
en heettet he half gebedẽ eñ ghedwongẽ
Kechteuoert viep dye bad fijn dochter tot
heeft cuſtele eñ Doe hife gecutt hadde vra
gede hi haer aldꝰ: Bochter heeftet uwen
Wille gedeelt datmẽ eẽ derde bentter an
De torẽ make ſoude:⸗i antwoerde Jac
vad eft Wel te vechte Drie venſterẽ lichte
alle die menſchẽ eñ twee Houptteré. Bie
bad ſprac:hoe iſſet dat Die venſterẽ Meet
Blichtẽ dã twee Die hefligemaget Blicht
bande heiligen geeft antwWoerde eñ ſprac
ic Drie Dic claeriikẽ vᷣlichtẽ. dat is Dic va
ú díe Coon eñ Die heilige geelt niet Drie go
DE mer eẽ Warachticl god eñ onuerſceidẽ
ſcepper alre Dinge in wiẽ mẽ gelouẽ moet
A üiij.
RE a
My ager * 7 p >
—
LN :
>:
ec
me:
® _
nak
————
—
— —
1
he EKL
al if
ait
—F
A—
ef hi
—0
AAP
ten
elf |
— HN u |
[mf Î
sr |
|
' |
ind |
UN 1
Mad
as U
Ha |
1
ij
IF
J
— {
ki
/
wr
et Id |
6 he
pr
J
5 |
9 Ep
rd
—
4 u J
*
v
t
_
FN |
ii
—9 Hi
Lid
hard
(ers
ed
i ij
Pas
En ij
—11
00
4
|
—
— — *
— ———— A=
——— — morenen MEE Tiss Dr ere
— knie, os elk
— EER
Aan ſinte GBarbara ioncfrouwe.
eft aenbeden:eñ die drie perlonen Lijn een
ghewarich god. Eñ cen vã delen Daíe per
foné heeft mẽſchelike natuer acngenome
pie heeft mi genome tot Lijnre bꝛuyt: wãt
god dic bad heeft fijn Loon my Giellet eñ
gee ghegeuẽ eer Du Dad left Ween läde vã
mi voirſte. eñ deſen heb íe mijn maechdõ
belocft eñ vaſte trouwe. vã Wies minne
mi en ſal mogen ſcheiden noch tribulacie
noch bangicheit noch perſecucie noch hon
ber noch dorſt noch armoede / noch vuer
noch Naert noch geẽrehãde perikel noch
vꝛeſe ia wairt oec noot fc ſoude hé Die (oz
de mijns lichaems vᷣwen indẽ bloede Der
mactelaerfcap.op Dattet Werde mocht eẽ
purpuré deet dat hy ghewerdigen oude
aen te treckẽ hi Die lidt indẽ throne Des he
melrijcs Als ſinte barbara dele Woerden
gheſproken hadde foe gat Die vað lijns
ſells eft Wort al (ijk eñ biel ter aerden eñ
lach of bi doot geweeſt hande. Eñ doe hp
na cen luttel tijts tot he ſeluen quã eñ Dic
woerdẽ ghedachte Die inte barbara ghe⸗
ſpꝛokẽ hadde. lo vſtõt hi wel dat ſi kerſtẽ
geode Was.eft dz fi xpᷣs hiete haer bꝛu
degõ te weſen. Moe Waat Die vað ſo ſeer
Boet eñ greep eẽ ſwaert Daer hi lijn ge
minde Dochter mede Doet houde Woude
Mer inte barbara dede haer gebet tot go
de niet Dat ſi Buaert Was of om dz ſi niet
gactne ſteruẽ en ſoude. mer õ Dat ſi mede
Hoe mit hare vað hav Eñ ouermits gods
ſnelle goeoͤtierẽheit Was dait rechteuoert
cé doerhouwẽ marmoꝛſteen dye haer ont
finc. eñ ſy Wert ouergenomẽ in cen berch
pic veel holẽ hadde: Op Dien berch Ware
wee herderẽ DIe DAI hate ſcapẽ hoedẽ eñ
die dit ſagẽ:Eñ Doe Die vað alle Die winc
kelẽ eñ hoeckẽ vãde huſe om gelocht had
cit bite niet en vãt lo ghinc hi vter flat eũ
dé opt berch eñ vzaechde Den herderẽ eñ
begeerde vã hẽ te wetẽ waer lijm dochter
haer gebercht had:Eñ eẽ vãdẽ tween her
derẽ Wát hi metter maecht medelidẽ had
Co ſorchde hi ſeer Boer haet õ dz hi lach dz
haer bad woedẽde Was eñ ſeer toernich
ſcheen te Weten Eñ hi ſpzac ſtoutelikẽ eñ
ſeide. ic en hebſe niet ghelien wãt Ep en is
geet wijn ogẽ n3 gecomẽ / noch íe ern Weet
ec niet Waer ſi (5:3Bie and LADE ij. herde
rẽ was ongenadich eñ wꝛeet:eñ õ dattet
hẽ onwaert had eñ onredelick dochte we
fen dz die vað ſo läge gepinicht (oude ſijn
met lijnre dochter te loecken Lo Wees bile
mittẽ binger Eñ god Die cen vecht rechter
(sen liet dat niet ongheweokẽ bliuẽ Mãt
ouermits ſijnre wꝛakẽ ſo woꝛt Die herder
ter ſtõt vᷣwãdelt in eẽ marmoꝛſteẽ eñ ſijn
ſcapẽ vᷣwãdelden ín ſpꝛinchanẽ. eñ ſo bli
uẽ ſi noch tot eẽ aẽſcouwẽ bi ſinte barba⸗
ten graue cot deſen dage toe:Boe Die ghe
hoerſamige maget barbara haer vað ho⸗
rede en merrede ſi niet mer quã haeſtelick
eñ willichlic tot hẽ. Eñ doe bi ſach dat ſy
vei Willens tot he quã ontfermde hi haer
eñ fac Dat Wtgetoge ſwaert Wed in ſijn
feeede. Wát hi en woudeſe op Die tijt miet
dodé.mer hi hadſe gaern tot ſinẽ fin geto
gen eñ hi gheeſſeldele eñ ſloechle wzedeli
kẽ ſeer eñ greepſe bidẽ haer eñ toechle vã
Den berge eñ bꝛochtle Wed inden pallaes
dair bite loet ín cEDOCker cellekijn eñ ma
Kede Dat (lavc met betert eñ met loten eñ
ophilt m3 hair te ſpꝛekẽ tot Des andere Da
ges. Eñ met Dit en Was hi nyet te Deden
mer hy fette oee Wachters diefe Wachten
foudé dat ſi nerget wt en mochte Eñ Doe
quã die engel gods tot haer eñ li beual DE
bere harẽ ſtrijt eñ haer eynde eñ ſprꝛac mit
ten pꝛopheet tot hem aldꝰ. Mijn fiel o he⸗
ve heeft gheuangenindt ¶ Capittel ix.
Es andere Dages pijnde he Die bo
ſe vad (ijn docht barbara vã hair
heftige opfet te treckẽ:eñ doe hi dy in geen
rehãdewijs en cõde ghedoẽ Lo ghic hi als
een vwoet mã totté vechter vand (lat Die
gehietẽ was marcianꝰ:Eñ Btelde he (ijn
ongheual Dat he vã fijn dochter gheſchiet
Han (inte Barbara ionckrouwe. lxvii.
was dat ly vãdẽ akgodẽ gekeert Was eñ
tot criſtũ bekeert. eñ hi ſcide aldꝰ. Die on
ſalige auõture dede mi reyſen eñ ghinder
varẽ cit daer õ heb fc mijn Dochter vᷣloren
eñ eẽ läge quacl is quaet te geneſen waer
wijn Dochters Bwoetheit verſch mé ſou⸗
defe lichte vã hair doen mer laetſe nv hier
comẽ eñ lact ons no mit beet eñ nv mit
fachticheit haer aengas of (tis enigeWijs
mochte ons Bolgen eft conſenteren: eit en
wil ſi des niet docu ſo ſal ic ſelue nae Deel
— —— ⸗ — ⸗
heit eñ vᷣwoetheyt.eñ ton leſtẽ met eenen
ſwaerde haer hooft of ſiaen Ais hi aldus
tottẽ rechter geſpꝛokẽ heeft beſ woer hi he
bið godẽ macht dat hiſe bi toꝛmentẽ dodẽ
ſoude. Eñ hi ſende eẽ vã Lijn knechtẽ hac
ſtelijc tot haer.Eñ als ſinte barbara ſach
Dat ſy aldꝰ gheeyſchet eñ aengetaſt Wort
badt fi gode aldus D god die almachtich
bifte te doẽ Dattu wilſte 5 dijnẽ wil Wert
ic ghetogen totté dinchuſe dairmẽ Die miſ
dadige mẽſchẽ plach te vᷣwiſen tot alfule
ken ſtede en quã ic nye. Coemt met mt eit
ſtant bi mi maect mi ban ghemoede ſtarc
ghif mi Die wapẽ dijnre mogentheit Wát
fc totten ſtride gae Die Dijn is cl niet mijn
tegẽ Die ſcare Der boſer fal ic ſtridẽ. Bet is
noot Dat ic met Dijn wapẽ ghewapẽt ben
op dat ic ſtaen mach eñ vᷣwinnẽ eñ tepke
nen vã ſege Wed bꝛengẽ Een Wijk ís crãc
ker dã eẽ mã mer du heer maecſte wel vã
een Wijk dat ſy más cracht heeftsie en Lal
Hi niet ontlien te gaen te ſtrijde tegen die
bole:eñ iſt dz ic emch eñ alleẽ vee! quaets
boles ðltrijde eñ vð Winne het lal eẽ grote
cet Lijn eñ machſchien aen veel lielẽ geen
cleen gewin te welen mer groot: Kechte⸗
uoert als ſinte barbara boerde rechter ge
bocht Wert die Daer te recht Cat Co lach Lí
mittẽ ogen eñ metter heete opwaert té he
mel eñ {p2âc. Dat Maildefte vechter dat ic
comé ſoude tot di.wilſte mijn gheloue be
ſoecken cñ wetẽ. Lich ie ben kerliẽ eñ aen
bede DE ghewarigen god eñ vᷣliade dye
valſche goden:Poe ſpꝛack Die vechter tot
haer. Du biſte dꝛonckẽ LADE Wijn Der on
Waerdichert eñ daer õ en ſcacemſte di niet
te antwoerdẽ eer Du gheuraecht woꝛtſte
mer Wie heeft Di Dat venijn ingheſtort eñ
ghegeuẽ dochter du biſte bedrogen het is
anðs inð waerheit dan du waenſte: Dic
brꝛuyt rptantWoerde eñ ſprac. Feen heb
be geen kenijn ghedronckẽ. mer kenne Die
Waerheit eñ te en Wane niet mer gheloue
ſekerlijc dattet alfo is als ic fetde Marcia
hus die vechter ſpꝛac. eer Wed o dochter
Wijn tẽ is geen \ond dat Di Die pdel eer ð
kerſtẽheit bedrogẽ heeft Dye oec ſommige
bande oudẽ mẽſchẽ becõmert heeft eñ be
dogen: Die ſtarcke maget vã ghemoede
antwoerde eñ ſeide: Fe be Wed ghecome
wãt ic heb gedwaelt. ic bë Wed ghecome
vãdẽ ongeloef ð afgode tot mine ſcepper
Eñ in ons en is geen ydel noch onghe wa
tige aenbedinge mer in v Die Die hoofden
neyghet eñ bugbet DE ſteen eñ metael eñ
en merct nyet Dat v gode Lijn een maecſel
Ber cOlbiger wercludẽ eñ Dat li gezocht
Fijn eñ ghemacct vã dingen die ongeuoe⸗
lic ſijn. Marcianus ſpzac:Vijn ſcoon aen
lchijn Dat boer veel mẽſchẽ luuerlic is eñ
Dijn ioncheit is te ontfermẽ. Eñ daer om
om dijns vaðs wille wien Wy di begerẽ
ghebetert eñ gheſuuert vã duldanige do⸗
linge wed te geuẽ:Du bitte nach indẽ eer
ſten te liden. mer iſt dattu langer in delen
ſtaet vã hertẽ eñ vã ſinne blijtſte Lo Cal ic
ten laetſtẽ dijn ſtarcheit becoꝛen eñ onder
uinden. Pie onuerwinlijke maecht ſprac
eñ ſeide Du wilſte mi otterinẽ mer ontler
me dijns ſelfs. du dzepges mi te pinighen
mer ſozge boer dijns keits pijn Die tijtlike
tormẽtẽ eñ pinẽ ſullẽ ini ſendẽ ter ewiger
bliſcap. eñ dijn tijtiike hoecheit eñ eet Die
met alte bliſcappẽ eñ Weelden ðv/ ciert lijn
fal defteueré eñ brengen ter ee wiger pine
Doe woꝛt Die rechter marcianꝰ ouermits
Jv.
Uautinte Barbara ionckrouwe.
ingheuẽ vã have vad ſeer beroert mit toer
nicheit eft gheboot datmenle nacct Loude
make eft ſiaenſe mz ſcarpẽ roedẽ eñ ſpꝛac
tot haer. die woerdẽ moetẽ henẽ gaen eñ
dẽ flagen wikẽ. Die glorioſe maecht ðvbli
pe haer indẽ ſlagẽ eñ loefde DE here Dat ſy
waerdich Was lagen te ontkangẽ om ſi⸗
nen heilighen naem eñ ſeide aldꝰ:Ghebe
nedijt is dye here die mijn gebet ghehoert
heeft eff lijn ghenade niet vã mi ghekeert
en heeft.delen dach heb ick verbeit. deſen
vach heb ie ghelocht eñ gheuondẽ. Poe ſi
feer wꝛedelikẽ gheſlagẽ Was eñ ſi volſtã
dich bleef eñ wiet en gebꝛac. fo geboot die
vechter datmẽſe Wed brengen ſoude Loer
hẽ. eñ bi ghie haer mit aldutdanige woer
De aen. Is dijn lichaẽ vã hoernẽ gemacct
of hebſtu in di een ſtenẽ hert õ dattu geen
goedẽ raet ontfangẽ en wilſte. eñ du geel
ſelẽ noch ſlagẽ en ontlietſte: / {ich aen Dijn
hoge edel geboerte eñ ontkerme Dev gheen
ve daer Du of ghecomen biſte. eũ Dient Der
goddinnẽ batte Wien Dy Dijn vað geloekt
beeft vepn te houde. Wãt iſt dat Di anders
behaecht te doen eñ di Der goddinnẽ ſacri
kicien niet en vloſſen ſo Cal ic di Dat tot pi⸗
nen late comẽ Dattu buté alle ð Werelt ge
woentẽ Der princen gebot hebſte vᷣſmaet
Barbara ſpꝛac.Die ſtijfheit der gherech⸗
ticheit en laet haer niet bugen noch bewe
ken mer ſy hout altoes een ſtarc gemoede
Ic achte beter dat ic alie mijn ledẽ wt ſet
te eñ gheue ter pinen dã Dat ic lact eñ gac
vandẽ Wege der gherechticheit als te oefe
nen te aenbedẽ eenẽ ghewarigen god Dye
doer Ciné pꝛopheet leit aldꝰ. Ic be gov eñ
konð mi en is geen anð Eñ gheen dinc en
ís fo ongherechtich noch ſo onbehoerlic al
datinẽ ín delen deel volcht Die princen Die
wiliẽ datmẽ Die duuelen aenbedet eñ Dye
atgodẽ: daer Die propheet of leit· ty hebbe
mondẽ eñ ſi en pzc niet: li hebbe orẽ eñ
fien hozë niet: li hebbẽ nolen eñ ſi en rukẽ
niet:li hebbẽ hãdẽ eñ Ci en taltẽ niet. Wat
ín have mõt en is ghenẽ geeft. DE moetẽſe
ghelije Werde viele make eñ aenbede/ eñ
ín he hope: bier toe antWoerde Die vechter
Du belichtte meer Woerden dant noot ís
legt of Die kiuẽde woerdẽ eñ volcht minẽ
raet noch mochti behoudẽ Weſen wãt alſ
mẽ mer eens geuallẽ en heeft ſo machmẽ
lichtelic beteringe doen:barbara vãdẽ hei
ligen geeſt gheſtarct eñ indẽ kerſtẽ geloue
geueft.fp ant woerde he aldꝰ: Ce ís geen
anð behoudinge of ſalicheyt dà xpᷣs ihũs
Dic behoud der Werelt die mi behoudẽ he
uet:Eñ doen Dit ond Dat volc quã Dat (in
te barbara Die ſtarcke maget Des vechters
moghentheit gheſcoffiert hadde: Boe ghe
boot hi brꝛieſchẽde als eẽ leeu datmẽſe ont
cleden ſoude eñ met ghedroechde ſenẽ vã
ſtierẽ haer teeder vleys ſonð ghenade bꝛe
kẽ eñ ſlaẽ ſoude eñ bewꝛiuẽ dat (eer Wze
delic mit haren hemde vã kemels haer ge
maect:O grote Wacethept Des tyrans Die
duſdanige Dingen dede DOE aen ſo tedere
lichacmn.mer Des maechdelikẽ lichaës gez
moede \ozt hiet mede Van lijn ſceppers
mine niet ghetoge mer al dit leet ſi vꝛome
líc om haet geminde bꝛudegom: eñ doe ft
läge tijt gelede hadde Die pijn Die haer an
ghedaen Woest eñ al haer duerbaer lichaë
mit bloet beftoet Was eñ Date na gebarnt
fout in have verſchẽ wõden ghewoꝛpen
Was. Poe geboot die ongenadige vechter
datmẽſe in eẽ DOCker kercker ſtotẽ eñ ieg⸗
ghen ſoude ent Daer wentelẽ op ghebzoke
(carpe ſteenẽ eñ ſceruẽ eñ vᷣtreckẽ Co haer
poot.eft pꝛoeuẽ of haer ſtarcke ghemoede
pet beweekẽ mocht. Als ſi ſo leer vã pine
gemoeyt was of om Dat hp hem beraden
mocht uut Wat pine hife wꝛedelicſt dodẽ
tocht fo liet hiſe lo indẽ kercker ruſtẽ mer
díe heilige maget ghic vꝛomelic vãdẽ aen
licht des raets eñ cõde Wel ó ihũs naẽ laſ
ter eñ tormẽtẽ lidẽ: eñ doe ſi dus indẽ ker
ker was ſo omſceen hair eẽ claer licht des
midoðnachts Eñ die behoud onfe heer ihe
Wan inte Barbara ioncfrouwe. lxviii.
ſus rps daer ſi al haer hoep fn gheſet had
opẽbaerde haer eñ ſpꝛac haer toe eñ ſeide
aldꝰ D mijn wtuercoꝛẽ dochter eñ bruyt
Wes ſtarc eñ betrouwe Wát inden hemel
falgrote blitcap Weten vã dijnre paſſien
eñ pine. daer õ en ontliet niet díe dꝛeighin
ge eñ Dic ſlagẽ des weedẽ tyzꝛãs Wãt íe ſal
bi di weſen eñ ðVloſſen di vaͤ alle wõdẽ eñ
ſmertẽ Die Di Werden ghedaen:Eñ rechte
uoert fijn al hair wondẽ genefen alſo dat
geen litteykẽ aẽ haer en bleef:eñ Doe onſe
behoud ihũs haer gebenedijt had voir hp
op té hemel daer ſijt ſach:eñ doe vᷣblide ft
haer nuit onſpzekeliker bliſcap. eñ om dat
ſi dus vãdẽ heer geuant eñ getrooſt was
eñ al danckẽde ſprac ſi aldꝰ: Dẽ heer hes
ic ghelien vã aenlicht tot aẽlicht. cũ mijn
fiel ís behouden ghewoꝛden. La.x.
Oe die anð dach an quã gheboot
die Weede beeft dair hite recht fat
eñ had doelt na menſchelikẽ bloet datmẽ
die heylige maget barbara weder bꝛengẽ
ſoude boer hẽ. wiẽs wõdẽ eñ lage wõð
lic geneſen warẽ ſo dz ſi ſcoõꝛe ſceen dã ſi
te vore Was of pe geweeſt had:doe ſprac
die vechter met blidẽ mõde. DP ghenadige
eñ goedertiere gode ich barbara noch en
hebbe Di die goedertierẽ gode niet gelatd.
Die Di noch fo goedtterlie eñ Co minlic Lijn
Dat ſi dijnre iõcheit ontfermt hebbẽ. eñ al
Dic Wonde die Voi di ghiſterẽ aẽ dedẽ DOE
in deler nacht geneſen hebbe du ſiets Wel
oË ſite recht weghẽ woudẽ eñ aenſien ſo
en loudẽ fi di nict geneſen hebbẽ. daer om
hebbẽ li met di haer genade gedaen õ dat
tu Des ſoudes ghedenckẽ. eñ comẽ innich
en otmoedich tot harẽ Dientte eñ offerhä
de oe antwoerde Die bzupt barbara Die
tõgẽ (Wege veel bet die boolheit eñ onge
vechticheit clappẽ dã li ſprehen. die goden
díe om haer Conde inð hele ſijn eñ díe du
te onvecht eñ Lond vꝛuchte aenbedes Lijn
di gelijc fond Últant ef Cond beroert. Soi
en moge niemãt opter aerdẽ gefont makẽ
Wát waert dat fi Dat Vmochtẽ fi ſouden
meet eft eerſt hem (eluê tc bate comé voer
and mẽſchẽ dz ſiniet doẽ en moge Ghi on
ghelouige doet he offerhande ent offert he
wierooc:ghi Cult wetẽ dat ghi hẽ mit dut
danige offerhãde meer pinẽ inð helle doet
hebbẽ onð Dé duuelẽ Dä li ghenade vã mé
nẽ heer ihũ ro ontfangen. die welcke mt
gefont gemaect eñ genefen heeft vã minẽ
wõdẽ.hẽ offer ic Wierooc. ic geue hẽ mijn
gebet eñ mijn liele voer cen oſferhãde. eñ
boert meer om DE Wille vã hem bereide ic
Mijn lichaë tot alve pínen: Poe die vechter.
Dit lach datſi noch (outer eñ ſtãtachtiger
was dã [í pe te vorẽ hadde geweeſt fo ge
boet hi datmẽle naect mittẽ voetẽ opwert
hange ſoude eit m3 yſerẽ nacldẽ haet fide
doergrauẽ eñ haer heilige lichaem vã allé
lidẽ quetſen eñ ſcoꝛẽ als ſi dedẽ foe dattet
bloet liep vã hair heilige lichaẽ als watet
Wet eenre konteine Boe gheboot hi datmẽ
met barnẽdẽ lãpẽ haer wõdẽ ylelic harnẽ
ſoude:eñ Die ſtarcke maecht altoes bide
ſcheen. eñ li Den heer vã blilcap ltoefde.Lo
woꝛdẽ an haer ſidẽ gehoudẽ preré gloeyẽ
De plat op D3 die lãpẽ eñ Die gioeyẽde pla
tẽ cokẽ ſoudẽ D3 Die nacldẽ gewõt haddẽ
O Waect gellacht vã mẽſchẽ die duſdani
ge pijn eẽ teeð maget an mochte doẽ.mer
Die gloriole maget ſinte barbara ſtõt vak
vã god verciert vã duechdẽ eñ ſi en wort
va geẽrehãde pinẽ Blaccht. eñ die heilige
maget ſtarcte eñ wapende haer ſeluẽ mit
duſdanige hope eñ ſeide:Mijn fiel Cal inz
dẽ heer Bblide eñ genoechte make in hare
heylgeuer:eñ indẽ heer Cal mijn ſicle ghe⸗
loekt werdẽ:ten Lijn geen paſſien cit pine
Die te achtẽ Lijn tege die toecoinẽde glorie
Die ín 8 vᷣtoent ſullẽ werdẽ Boe DIE tech
ter Dit Lach eñ Cejeen vã vᷣWoethzʒ lijn Lin
nẽ te vᷣmiſſen Co geboet hi datmẽſe of fou
De Doë vã daer Ef hic.eit dedele voer he op
eẽ bloc legge met omgekeerde hoefde eñ
dede dz hoeft mit ylerẽ hamerẽ Nac ghins
Wan (inte Barbara ionckrouwe.
eñ Web Ef doe defe heilige maeckt in de
fer pinẽ was ſo Lende ſi Dit gebet té hemel
eñ lede. Pu here die Woenes indẽ hemel
wilt Dijn orẽ neygen tot mine gebede, D
mijn conic eñ mijn god Lich ic be gecom
ten lafter eñ tẽ vwite eñ ic be ghedꝛeuẽ te
ſpotte du biſte Die laec mijnte pinen trect
aen wapẽ eñ nem ſchilt eñ ſpeere eñ ſtãt
op mi te helpẽ:legt tot mijn ſiel liet ic ben
pic ſalichz Als Die vechter Dit gehoert had
fo Wort hi in lijn gemoede Leer gheſtoert.
eñ begötte naerſtelic te penſen hoe hi beft
pele ðvᷣduldicheit eft ſtantachtichz ín deler
maecht verwinnẽ mocht:Eñ hi gheboot
Woedende als een grimmẽde leeu DE pijn
ves Dat (ihaer hande aen barbarẽ boꝛſten
ſoudẽ ſſaẽ eñ dat ſi die allẽckẽ met ſwaer
Dé of ſouden ſlaen op Dat die pine haer te
neer moeylijc Welfen (oude. D hoe groot
is Dele oueruloedicheit der godliker ſoctic
heit, In welckẽ dele heplige maget Was
ſwimẽde eñ leet fo grote pine vecht oft eẽ
{pel gedeelt hande Eñ ouermits der gro
ter lieltẽ Die ſi dꝛoech tot haven gheminde
dochtẽ haer dye dagen Der pinẽ luttel ſijn
wãt doe defe alre vᷣduldichſte maccht de
ſe pine leet ſo keerde ſi haer aenſicht totté
vechter eñ Cprac he aldꝰ toe. D du wꝛede
beeft Die mit Wolf likE tande mijn boztten
of ſcoerſte en weetſtu niet dattu alfo beel
te meer mijn croon vineerres lo ghi mijn
vleyſch meer pinẽ aen Doetfte Want mijn
porten pijn dat macct mi cen vᷣcoelinghe
waer om ſnijtſte ban my dat daer ís Der
vꝛouwẽ eer of tamelicheit of wilt ghi vã
mi eer mã make Doet datſtu wilſte mi ge
noeget Wel een man te Werde op dat ic Di
mandíc ach verwinnẽ. tis Wel tamelic
eboꝛſtẽ daer geen kint aengeſloecht
* ary * ghehandelt ſoudẽ werdẽ eñ
ofghelnedẽ vã een vꝛouwe naem. op dat
Die armé bereider ſoude Weten te vechtẽ.
doe li dit gelprokẽ hadde Lach li op tottẽ
hemel eñ dede haer gebet aldꝰ O god die
ſittes op die thꝛonẽ eñ oerdelſte gherechte
tic Wilt mi weſen cen goet beſchermer eñ
cen ſtede vã toeulucht op dattu mi behou
den maectte Wát Die boſe heeft he teghen
mi gheſet. hi ſcoert mijn vleys met honde
like vᷣwoetheit hi heeft ſijn gruwelike hã
den aen mijn borſtẽ gheſlagẽ eñ vã wine
bloede woꝛdẽ ſi nat het is dijn minne het
ís Dijn trouwe ic lidet eñ heb gaern Dat ic
ic eẽ mä bẽ.om Dine Wil werdẽ mijn boz-
{ten of gheflagen. mer ic geloue eñ betrou
dat ghi mt Die Cult Wed gheuẽ ín hoger la
licheit dair niet ongelijcs en is niet dat on
eerſaem is ende oeck niet Dat onuolmaect
is. BDoe aldus det heyligher maghet boze
ſten allenckẽ warẽ of gheſnedẽ:eñ die bo
fe vechter ſach dat hp in haer niet vorderẽ
en conde, Woude bi rechteuoert ouer haet
Die Wterſte ſentẽcie geuẽ te ſteruẽ. mer hyp
gheueynlſde ſijn ghemoede eñ Dede totter
booſheyt eñ ongherechticheyt noch meer
quaetheit.eñ gheboot datmen Die ſcamel
bruyt xp̃i die dus ghecranct dus gewont
eñ aldꝰ ghepijnt Was al naect ſoude om
meleyden doer alle Die pꝛouincie eñ dat ſi
van ſinẽ ſcariantẽ of pijnres tot allé ſtedẽ
ſonder ophoudẽ ghegheelſelt eñ gheſlagẽ
ſoude woꝛdẽ op Dat ſi alſoe van allé voic
ke gefien ſoude welen: D Waer ís alduſ
danige (Ware pijn pe ghelien of gehoert.
of Waer is pleliker pe ghefien of gheuon⸗
den. mer Dit heeft die ghenadighẽ goeder
tieven bꝛudegom criſtus al gheſchien latẽ
op dat Lijn bꝛuyt gloꝛioſe ſege ſoude win
nen eff hoechlijcker ghecvoont ſoude Voor
ven Ei mit DIE en wert Die glorioſe ſtart
ke maecht niet verwonnen al Watt dat ſi
om der eerlaemheit wille des gebots ont
fach. Eñ doe Dit zede gebot gheſchiede
al waſt dz ſi Die pijn niet en ontfach noch
tan ſorchde ſi boer haer ſcamelheit eñ bat
met opghellagen oghen ten hemel aldus.
D god Die den hemel metten wolckẽ dec
fte eñ cledes Die lelien eñ bloemẽ Die optẽ
Man (inte Barbara ionckrouwe.
gelde ſtaen met menigherhãde verwẽ. lo
dz ſalomõ ín al ijn glorie alſo nzen moch
| te gecleet ſijn wilt weſen mijn beſcermer
| eñ mijn hulper in deler ſtonde. / cit decke
dijns deernẽ naecte lichaem mettẽ decſel
boſc viandẽ noch oec vã genẽ menſchẽ aẽ
gelien en wert:Eñ doe li aldꝰ haer gebet
Dede: Die heere Die die fine beſorcht Die ſen
De ſinẽ engel ned Die vandẽ hemel eẽ daer
dijnre ontferunberttch3/op dattet vã dele
ſtoel brocht daer hi ſijn ſcamel maget me
de decte eñ daer mede ðciert als eẽ bꝛuyt
pic harẽ bꝛudegom gheciert ís Eñ hier en
bouẽ foe ſtarcteſe Die engel eñ ſeghendele
mettẽ teykẽ des heiligen cruys eñ maecte
| fe Wed gefont alfo dat geen teikẽ vã quet
| ſuer aẽ haer lichaẽ en ſcheen. Eñ Die bofte
| wꝛede knecht dye haer dꝛeuẽ Worden al
| blínt vã Die clactheit des cleedes Dat haer
vã bouẽ ghefent Was. Poe fcheen fi Wel
te Weten alg Die edel vꝛouwe Judith die
harde blide Was doe holofernes hooft of
Was; eñ daer na vã alle menſchẽ geloeft
Was:Pus Was die heylighe maget ſinte
barbara nad victorien ban allẽ menſchen
ghemint Kart. |
y° de Doe Die bofe knechtẽ cẽ (tract
Die ind (fat vã nichomediẽ Was ge
biete chalaſſis die heilige maget om leydẽ
eñ Doe ſiſe boer des vee ters aenlicht ghe
baocht hadde eñ hiſe lach al ghelont ghe⸗
maect eñ voot eñ Wit eft blide vã aenſich
te eñ oec ſo ſconen elect onuerſiens ſo CDC
ie ghecleet wort hi vã wõder vᷣmiſſende
lijn ſinnẽ. eñ Cat als cen vleiſchelike ſteen
Voẽ Dat linte barbara ſach Die herder eñ
ſtarcker was dã yler / begonde Lt aldꝰ tot
hem te roepẽ. O Du Die dinẽ vað dẽ duuel
ghelijckes eñ dye gheconfupft eñ ghelcot
kiert biſte bande heer ihelu criſto Wat oer
ſtoerſte di vander gracien die mi vã minẽ
brudegom ghelchiet lijn Hito moetẽ Li ge
confup{t wordẽ Die der menſchẽ hãtwerc
ken aenbedẽ Dic he v̈blidẽ vã haer beeldẽ
lxix.
diele achtẽ godẽ te welen Poe die trehter
Wed tot he ſeluẽ ghecomẽ Was geboet hi
grummẽde als een leeu we datmẽ Die glo⸗
rioſe maget werpẽ ſoude op opgherechte
(carpe ſwaerdẽ.op dat fy alſo in haer lijf
doerſnedẽ ſoude Weerde Eñ tẽ laetſtẽ doe
hi bet bekende Dat ſi onuerwinlijck was
riep hi met oninenſcheliken criten. Bet ís
ee gochelaerſter fi neemt DE menſchẽ haer
hertẽ eñ maectle bijſter vã hact ſinnẽ IE
Dat Wife lange latẽ leuẽ ſi ſal ons vã ſedẽ
crãc makẽ: eñ die ſcarẽ vandẽ ridderẽ die
hẽ diendẽ eñ dat and volc dat bi hẽ font,
begondẽ tot hem te roepẽ eñ ſeiden. Boet
ons dele gochelaerſter wech Want fp om
me gact met quadẽ conſtẽ:ſſaet doot deſe
die ſonð dꝛanc eft alleen mit nieu wer Wet
len den menſchẽ ban haer nnen berockt
Cer (kont dicteerde Die vechter eñ maecte
een onechte ſentencie tegen haet eñ feide
aldꝰ. er keilerẽ mogentheit heeft Vat qe
gheuen eit gheleit. lo Vie vᷣſmaet DE hert
ghen gode wierooc te barnẽ dat Die ſentẽ
cie vã onthocft te werdẽ ouer he Cal gaen
Die heilige barbara Karcher dã Campton
eñ altemael onuerwonnẽ eñ Wederfprac
den keyſerlikẽ ghebodẽ eñ Was bereit eñ
begheerlic hair te gheuẽ ond alle meniger
hande pinẽ diemẽ haer aen Doen mochte.
Eñ Doe marclanus aldus vᷣwonnẽ Was
blecf Die heilige maecht volſtãdich eñ on⸗
beroert indẽ heiligen gheloue. eñ Ci lloech
marcianus met ſijnre macht boer niet cit
gat chailk haven beudegom groot lof cũ
danc Eñ dyoſcoꝛus Die onghenadighe co
ninck en wort nyet gheltilt noch ghepayt
mit al Dier pinen die ouer fijn dochter bat
bata gedaen Ware: mer hp Was feet toet
nich om Dat marcianꝰ Die vechter Don:
nen Was:eñ ht Was teghẽwoerdich dait
Willich eñ bereit tẽ quadẽ als Die Gene Die
he v̈bůdẽ ais fp hebbe quact ghedaen:eñ
hi greep ſin dochter met lijn londige han
DE eñ en Woude niet gedenckẽ Dattet fijn
— —
— — — ——
Uan ſinte Barbara ionckrouwe.
vleys eñ ſijn bloet eñ lijn eyghen dochter
was.Eñ hi wꝛeder dâ enich grimmende
beeſte toechle na he op eenẽ berch Daer hp
fe onthoefdẽ Wilde HEL ſi haeſte derwert
vblidende.eñ volgede Daer iheſum criſtũ
mede onſen behouder Die ter ſteden ſijnre
paſſien ghenaect daer hi voer ons ſteruen
Wilde: Boe Dede oec Lijn edel bꝛuyt ſinte
barbara op Dat ſi Dat bolcomen loon ban
haver eygẽ victorien vᷣcrigen mochte: Si
haeſtede haer ſeer tẽ berge Wert daer hair
vað Was, al waſt fijn eygẽ dochter haer
met ſinẽ wꝛeedẽ hande onthoefdE ſoude.
eñ ſi Cpzac metter heete eñ metten monde
O mijn Ciel en Culte god nict onðdanich
fijn ban he is mijn heyl alleen Want hi is
wijn god eñ wijn ontfanger eñ hi en lact
mi niet: ic geloue ín hẽ ic eere hẽ eñ ic min
ne hẽ hi ís mijn behouder eñ helpt my. hẽ
begeer iceft loue eñ om hẽ eñ om ſijn min
ne en lal ic niet beroert werdẽ vã pine oft
vã leeringe der quad mẽſchẽ ic lſal vꝛome
lic houde dat kerſtẽ geloue Ei doe ft god
lot gheleyt hadde. eñ aenfach dattet oon
vã harẽ arbeit eñ DE inganc vã harer ewi
gher lalicheit aenſtaende was. loe gaf (p
haer tot innige gebedẽ eñ ſeide aldꝰ D he
ve ihelu crille Die DE hemel eñ Die aerde ge
maect hebſte. eñ die zee haer eynde ghefet
hebſte eñ dijn reghen ghebodẽ te vãliẽ op
Dic quade eñ Die op Dye zee ghehangẽ heb
fte eñ haet grote golghẽ eñ Gbolgenthept
gheſtilt eñ gelaet hebſt dijn heftige hande
aendẽ cruce gherect hebſte. Ogoedertierẽ
god Die Wondltke ghewzocht hebfte vᷣho
ve mp dijne deerne nv eñ ín mijn Wterſte
noot. Alle Dingen lijn di onðdanich D he
ve god Du bitte mijn beſchermer vã mynẽ
kintſchẽ vagen Wilt mine ſtrijt nv Auten
met eenẽ goedẽ eynde eñ ghil Dijn deerne
deſe gracie. Als dat alle die gene die in ha
ten noot mi ghedenckẽ eñ ghetrouwelijc
aenroepẽ vã dijnre godheit moetẽ werde
ghetroelt Eñ ſonderlinge Die iaerlicx Den
dach mijnre palijen di te loue met innichz
houden dat ſi onuerſienlic niet en ſteruen
mer dat ſi mit ganſe berouwe eñ mit ghe
warige biechte dijn heilige lichaẽ eñ dijn
bloet boer haer doot ontfangen moetẽ op
dat ſi banden viant niet beſtrict noch ghe
wangen noch bevoeft en woꝛdẽ band glo
rien Dijns heplighen aenlichts. D here en
Wilt vec haet Londe níet ghedencken indé
dage Des oerdels . mer doet Dijn ghenade
met he, D goedertieven Lepper du Weets
Wel dat wi bleis ſijn. eñ Doe ſi geſeit had
De Amen. Quã ons herẽ ſtẽme vã bouen
Die tot haer aldus (prac. Locmt mijn Wot
uercoꝛẽ baupt.coemt mijn briendinc.coët
mijn [cone Dochter mijn blocme eñ mijn
lelie.coemt tot mi Du ſulſte mit dijnre ma
ghede croon ghecroont Werdẽ díe ic di vã
beghin bereit hebbe in mijn rijc:eñ al dat
ghi begeert hebt dat is di vã gode ghege⸗
wen: Poe ſi Dit gehoert hadde loefde ſigo
de. eñ recte hare Witte heilighen bals Wot
om onthoeft te woꝛdẽ vã haren wꝛceden
vader. dat allo gheſchiet is als Dat eynde
daer of bewijſt. Mãt dioſcoꝛus haer vað
nam een zwaert. eñ alſoe als bi gheloeft
hadde onthocfde hiſe optẽ vierdẽ dach in
per maent decẽber met groter BWoetheit
die hi ter Werlt ghewonnẽ hadde bt fijns
elfs laet. ſende biten bemmel bi ſinẽ grote
Condé eñ miſdaet: Eñ aldus int iaet ons
heven CC. eñ lxvij.doen maximiaen kep
fer te romen Was als boerfeit is. eñ mar-
cianus te nychomedien des keyſers ſtede
houder was bloeyede die heilighe maget
barbara, cht cynde haer glorioſe paſſic eñ
martelie Doe ſi out Was xtiij.iaet: Wiens
de conic dyoſcorꝰ die fijns eygẽ Dochter ge
doot had ned vãdẽ berge ó onthoefdenit:
Aan Lute Barbara ionckrouwe. lxix.
ſe eñ achtet voer cleen dat hi gedaen had⸗
de. mer hi en ontghic gods Wꝛake niet vã
der groter miſdaet: wãt god Die doer fijn
propbeet feit. Gheeft mi Dijn Wzake eñ ic
(alt wꝛeckẽ. Die fende cen vuer banden he⸗
incl Daer dyoſcorus vã Gbarnt woꝛt alfo
dat eẽ aſſche vã hẽ nyet en ſcheen gebleuẽ
te weſen eñ die aſſche vã hẽ Die vloechtot
ter helſcher aſſcẽ dair hi te Lame mitter ſie
lẽ met dubbelð pijn ewelijc gepijnt Woost
Capittel xij.
Nde op dat den hondẽ niet gheghe
uẽ en ſoude werdẽ datter geheilicht was
noch den varckenẽ Die margariten.dat ís
op Dattet gloꝛioſe lichaem Der reynre ma⸗
get [inte barbara niet en worde een ſpijſe
der voghelẽ eñ Der beeſtẽ ſo was dait een
goet kerſten prieſter Die oð heiliger maecht
niet bekẽt en Was. mer Doe hi bekẽde dat
ſi boer dat gheloue criſti martelaerſter ge
ſtoruẽ Was. fo ghinc hi doet dõcker nacht
Was eñ haelde Dat maechdelijke lichaem
tet dat heilige hoeft. WE welckẽ lichaem
eñ hoeft ghinc een ſoete roke Det hepliger
martelaerſcap.eñ Doe hijt met coftelijker
ſaluẽ beſtrekẽ had eñ bewaert Lo begroef
hijt met groter ende ſeer waerdigher eere
in Die ſelue ſtede nichoinedien ín dat grat
dat hi wilẽ eer voer hẽ ſeluẽ gemaect had
De EN hi maecte Daer een cleyn woninge
in welckẽ god te loue veel miraculen ghe
ſchiedẽ ouermits vᷣdiente eñ ghebede Det
heiliger maget ſinte barbara: idãt die bli
den Wozdé daer ſiende. ie cropelẽ gaen
De:Die doue hozende:die ſtõme ſprekende
Die crancke Weerde daer ſlater die droeui⸗
ghe Worden daer blide: Pie met anderen
liectẽ becommert warẽ Worden daer vol
comelic gefont; Eñ doen dat vole vã diet
ftat fach al Ware di heydẽ vat daer Lo gro
te mivacule daghelicx ghelchiedẽ eñ altijt
meer eñ meer:ſoe Dede ft maken een calte
ban Wonderliken wercke eñ ſcoonheit al
temael bedeet mit finẽ goude eñ mit cofte
likken gheſteentẽ daer Dat ſuuer lichaẽ Dee
edelre eñ reynre maecht ſinte barbara ta⸗
melikẽ eñ eerlikẽ in leggen ſoude:Eñ als
dit aldus gheſchiet was ſo hingen ſy dat
heylige lichaem metter caſſen op aen vier
guldẽ kethenẽ ín een tempel van dier (lat
met groter blilcap eñ vꝛolicheit. eñ deden
Daer omtrẽt ouermits gods wille eñ ſcic⸗
keniſſe bier lampẽ te barnẽ. Wát li hadde
ghehoudẽ eñ Guolt alleen dye vier cuäge
liſtẽ ghebodẽ eñ harẽ raet:Eñ ſi Was dec
mittẽ vier cardinaelſche duechdẽ rijckelic
verciert Deſe kethenen Waren oec el te
techt vã goude: Want gout is dat edelfte
metael daer Die duecht Det minne bí betet
kent is. Welcke minne (inte barbara Dye
edele maget alre edelicſt beſetẽ hadde En
Dele heylige martelaerſters lichacm Was
band aerdẽ vᷣheuẽ. wãt mítter beghecttẽ
Was ſi verre vã aertſche Dingen eñ bliuẽ
eewelic een ſluuer maecht. Eñ al Was ſy
ecn menſche. li leefde nochtã cens engels
leuẽ. alſo dat ſi mettẽ heiligẽ iob Wel {pac
ke mocht. Mijn licl heeft vᷣcorẽ op gehan
ghen te welen. dat (ste Öltaen vã ate ijk
hiken vᷣganclikẽ dingen vᷣureemt eñ vuer
vet te Weten eñ DE godliken eñ Den hemel
ſchen Dingen met begheerte eñ mit acbeit
te ghenakẽ. Eñ bier om ſpreect ſi tot haet
oetenacr eñ bedelaer metter hepliger kere
ken aldꝰ heeft mijn navolger allo ie xp̃s
nauolchſter geweelt heb. Wát alſoet hier
boer bewijlt fs ſo heeft Die heilige matte
laerſter chꝛiſti Cinte barbara doer veel tri⸗
bulaciẽ haer ſtoel ſcoon eñ claer gemaect
in des lams bloet. dat Daer Wot neemt DET
Werelt Condé Hele lam ſi nv volcht Doet
Die welluſticheyt des paranijs daer ſi toe
gheulogen is eñ berlellet is den maechde
User chorẽ eñ draecht dacr cen crone Des
eewich rijcs. Die mct rolen eñ met lelien
belet is eñ ſinghet mit blilcap CA met vro
licheit eñ met ouermoedeliker ſtemmẽ De
loetẽ nieuwẽ lanc. Dit lan ghewerdige
Van finte Barbara ioncftrouwe.
ſi boer onste bidden Dat hi ons ſuuert vã
allé (imctté ver Condé, eft Wil ons cleeden
met mé clede.eft Die hi met ſinẽ heilighen
bloede vloſt heeft eñ niet en Wil late val⸗
Ié ori die Vreemde Dat is ond Des duuels
macht: te loue eff ter eerẽ lijns heilige
nacms.bí die mette bad eñ mette heplige
geeft leeft eñ regneert ind e\icheit, Ame
ev eyndt Die legende vã (inte barba
ras Eñ bier beghint hoe dat haer lichaem
ouer gheuoert Wert.
G Hebñdijt ſi Die heer god Des volcs
van iſrahel Die fijn kerſten volc al
foe gheweerdicht te vandẽ vat alle kerſtẽ
menſchẽ met eenrehãde ghelijeheit maect
ghelijc inð wtſtortinge Des bloets eit DES
Waters dat Wot Lijn heylige ſide van eñ hi
en ís gheen Wenemer ð perlone mer ouer
míts oucvulocdicheit ſijnre minnẽ Lo is hi
eẽ milde gheuer ſijnre gracien: Hele here
doe hi ſach dat die werrelt ghinc doer die
Wilde bijfter Wegen der ſondẽ. eñ Dat ont
gheloue eer Wies. eñ alve meeft omtrent
pen lande vã egiptẽ ſo peynſde hi dat hile
ſoude latẽ vᷣgaen eñ ſmoꝛenſe in hair lon
den die in haer ongeloue bleuẽ eñ voldue
ren woudẽ. Eñ dede Dat ſommige kerſtẽ
menſchẽ hertẽ vwect woꝛdẽ. Die begeert
haddẽ dattet kerſtẽ gheloue eñ die eer ihe
{u «Pi vmeert ſoude woꝛdẽ: Peſe lijn ge
uaren tegen dat lant vã egiptẽ om die on
gelouige ef rebel. Die Daer eñ anðs Wert
warẽ te bꝛengen ond gods rijcke eñ heer
ſcappie eñ totter moeð ð heiliger kercken
cj fi voerẽ Dat lant doer eñ ſochtẽ Die bep
pé eñ die ketters eñ and ongbelouige: cit
die he niet bekeerẽ en woudẽ handelde ly
qualité. me Die hé bekeerẽ Woude eft pe
mitencie doe ontlingen [ten heplige Doep
fel Geer goedtierlic:eñ li hadde victorie eñ
fege ouer al waer li guamẽ eñ alen Was
_ pat niet tonder grote bef waernille haers
lelts heer: Dát die heer DEL hete va Wien
alle macht coint ic indẽ hemel eñ ind act
den ghenoemt Wort vacht Boer he eñ nie
mant en mach ſijn wille Wedttaen. Bits
here ouer al.hi-\edftact DE houerdighen
eñ DE oetmoedigẽ gheeft hi gracte eñ lege
eñ bien wil niet datiné Dat heilich DE hõ⸗
pen gheeft. eñ Den margaritẽ Den verckẽ
mer hi Wil Die Cielen Die he deuoet Lijn ne
men tot hẽ op Dat ſi te ſamẽ met criſto teg
neren:Eñ hi Wil vat Die heilige lichamen
vãdẽ ſielẽ Bheué woꝛdẽ inð heiliger kere
ken. wãt in diẽ heeft hem vã beghin wel
behaecht:eñ dit is met een figuer vanden
oudẽ teſtamente wel bewijſt daer geſcre
uẽ ſtaet dat enoch gode Wel behagede eñ
hi is ouer gheuoert int paradijs: Iſt dan
dat enoch alleen om ſijn gerechticheit go⸗
de behaechde. Hoe veel meer ſal dan DYE
glorioſe maecht ende martelaerſter (inte
barbara met glozten eñ met vꝛolicheyt in
harẽ lichaem ouer gheuoert werdẽ die in
claerheit der gerechticheit blinckẽ de was
ſeer ſoetelic ind minne fect baruẽde was
ſeer vuerichlijck die ouermits die duecht
ſtarcheit haer licht wt gaf met fonölinge
claevheit die metter berduldicheit oetmoe
dicheit puerheit ett onnofelhept Beiert eñ
volcomelic met alle duechdẽ blencte ouer
uloedelije: Die gloꝛioſe oueruoeringhe ís
haer billier ghegheuẽ als Daer of hout Die
waerheit ð Dinge die Welcke Die geſchiet
ſijn. Mant Dye eere volcht die duecht als
haer eygẽ loon: Als onſe here tuycht daer
hi ſeide: die mi eert dien ſal ic gheuẽ glorie
Hier na quam Die voerſcreuẽ ſcaer vande
kerſtẽ volc oee totter ſtat vã nichomedien
pact die boꝛghers al warẽ ſi heydẽ na on
tallike veel miraculẽ die ſi gheſien haddẽ
gelchien tot linte barbarẽ graue haer glo
rioſe lichaem ouer ghedragen haddẽ met
waerdicheit band ſtede daert eerft ruſte.
eñ ſijt gheleit hadden inder callen die mit
gout eñ met coſtelijke gheſteente gheciert
was.eñ in een tẽpel die Cún Bie ſelue ſtat
aen bier guldẽ kethenẽ ghehangen hadde
nen —
TE — —
Uan ſinte Barbara ionckrouwe. Wert.
ghelikerWijs als dat ſcrikt vã harer bitte:
ee palliendacr oftughet eñ beijtt; Mete
ſtat belaghẽ die voerghenoẽde kerſtẽ ende
wõnenle mernʒ Cond ſcade vã hare vole:
ke. Eñ doe ſiſe vᷣwildicht haddẽ ſo ſloegẽ
ſy doot ſonð ophouden díe ongelouige die
gode hatelijt warẽ / mer die hẽ bekerẽ Wil
Den eñ penitẽcie Deden õtfingen ſi genade
lick tottẽ kerſtẽ geloue Eñ al dit is onder
tiel geſchiet õ dz Die ſcat ſinte barbarẽ
lichaẽ õthaclt ſoude werdẽ eñ ontnomen
dẽ ghenẽ diet onwaerdelike beſaten. ende
godsopdinâcie eñ Wille vᷣheuẽ ſoude wer
Den (nons moed ð heiligherkerckẽ: want
goden heeft miet ghemeens mitten duuel
cñ die onreyne ſtede ðᷣafgodeneñ becomt
nochen betaemt nz dẽ heiligẽlichame ſin⸗
tebatbata Welcke ſteden oð afgodẽ dat ſy
noch in deſen leuen was mit ſo groter on⸗
werdicheyt v„ᷣſmadeeñ GonWaerdeende
oechzac haers vaðs dyoſcoꝛꝰ afgodẽ met
hatẽ hãden.eñ gaf Die ſtuckẽ dẽ armen cít
bckẽde dzalleẽ in god te vᷣblidẽ is eñ dztet
rike gods mit aelmiſſen te vᷣcrighenis.
19 De mitter hulpẽ ós heren ihũ criſ
ti die õ ons aẽdencruce ſege vacht
ghewõnen eñ geuãghẽ Was díe voorghe
noemde ſtat eñ Die vwinres beide gelont
er gewõtontliepẽ als DE ſtriders gewoẽ⸗
likẽ is door ſtratẽ eñ doer ſteghẽ ende doer
hulen õ haer ghewin / loquanẽ li temaet
ſten indẽtẽpel daer ſinte barbara lichaẽ in
As niet õ Daer te bedẽ merõ hope dait eẽ
ſcat te vindẽ Eñ ſictcen Wõderlic dinck fi
En lochten daer god niet nochtás vöden i
hẽ daer ouer hẽ ontfermêde eñ ghenadich
(yen bende ſinte barbata meten ſyenhad
dẽ vã haer niet gehoort / nochtãs hadde ſi⸗
fc tot hater hulpſtet apant hoe bele datter
baden geguetfen eñ ghewöden keefté in⸗
den tépel gecomE ware Woꝛðẽ terſtõt alle
gaögclont.Uaden bere ig Dit atd? gelriet
eñ het is Wodeelijcinbareogenendeocck
inde onſen. Eñ oucrmitsdie blifcap vã de
ooks, Copyright © 2011 ProQuest LLC
courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
fen wõder dats ban defe ghenefinghe bez
gheerdẽ ſy mit naerlſte te ſoecken eñ te vin
Den Dic fake vã deſer weldaet:wãt vã na
tuerẽ begherẽ die mẽſchẽ te wetẽ eñ te bez
kennẽ. Eñ lict als ſi hẽ aldus vᷣblidẽende
Bwõderẽ vã deler gracien eñ vã deler on
ghewoenliker gefontmakinghe endeniet
en wiſten waent hẽquam drongẽ ſy vatt
vorder eñ Dieper indẽ tẽpeleñ bß gracien
gods võden ſy dzſi begeerdẽ wãt ſt von⸗
Den dz heilige glorioſe iͤchaem ð wtuctco
render deerne gods opgehãgen eñ vᷣheuẽ
Ach bier guldenketenẽ. in cen ouer{choon
calle na foꝛmen eft ghelikerwijs als boog
gheleitis. Eñ die lápen baenden daer on
trent ð callen mit alte Werdicheit allſo alſt
Wel betaemde ð heiligereñ der laliger vã
alſulcker maechdeliker ſuuerheit eñ mar⸗
telaerſter die ind heiliger maget finte bat⸗
bara blinckende warẽ:wãt (pen Wasnz
traechnoch lumêde gelikerwijs als dye
onwiſe eit lotte dwafemaechdẽ die vdre
ten warẽ vãden ingange des ewigẽ rijcx
mer ſyblenckedeclaerdẽreñ lichter dã Die
ſonne eñ gineal bereit dẽ herete ghemoete
Ende ginc mit hẽ totter conĩcliker bruloftẽ
ſy die eens conicx dochter was Eñ mit ale
lẽ dit li oecheckt geftacn eñ geweeſtgelijt
als een coninginne bidẽhere ſterck eñ ghe
Wapent mit ðvduldicheyt in een cleet ber:
gult mitter liekten gods. eñ beuaen mit al
rehande cierheit ð ducchden mit vattichs
des kerſten geloofs in allen ſynẽ articulen
en lyheeft gelaten eñ vᷣgeten alle tijtliche
ecrrijcheit ende mogẽtheit. eñ ly heeft oec
Daer toe vᷣgetenmitalle dẽ anderẽ ydelen
eñ wereltlikẽ dinghẽ harẽ eygen vaÛ dye
een coninc Was / eñ hier õ heeft ly verdiẽt
gheeert te werdẽ opter acrden. ZOEN Dye
boerghenoëvekerften gefien eũ ghemerct
hadde die grote miraculẽ ende teykenẽ eñ
Die keeſteliſüe cierheit / die welcke Die daer
bi eñ ontrẽt der leluer caſſen was daer Dz
beplige glorioſe lichaem in was — lagẽ fp
i.
—N
ke —
— —
——— —
SEE —
— —— — — —
* —ú——
—
J
bid
| —9
MN
k d
« 4
| '
4 |
elf 1
‘eis
vie
$ 4
U
| | Hare
| MN
Ì dh
|
Ì | : 9JJ
1
1E HIK
|
IN
8 ni
| Ì (te;
| ikl
u Il
—4
Er | ait
| ik
EE
Lj
NE
MR
EL
| 108
“ ‚|
|
J
iN
— — — —
ie va —— —
— — —* — ES Je od -
ei — Cab
6 —
Hd 4
—
— ⸗
5
fn)
ä
kt 8
MR LI í
Î —4
PENNE!
VELEN
BEEREN |
90
J
9
ELEN
8 J
Le F
*
ikt
„e
AE,
—* it
ged HE
ey
4
ze |,
4
u
A
Z 1
we,
-
—
— ——
oectenlaetſten een oude heydens pꝛieſter
ſitten bider caſſen Die welcke ſeer vᷣuaert
worde doe hidz kerſtẽ volc allo ſachcomẽ
lopẽ tot hẽ eñ hi ſoꝛchde ſeer eit miſhoepte
vaͤſynen liue: wãt hi vreelde rechteuoert
teſteruẽ eñ niet lãger te leuẽ mer wãneer
als ſy hé ſaghẽ ſo woꝛdẽſy ſachtmoedich
eñ goedertierẽ eñ (pen mildedẽ heu niet.
Mer ſiſprakẽ hẽ goetlikẽ eñ ſachtmoede⸗
liken toe:eñ vꝛaechdẽ hẽ wat hi daer dede
eñ Wat die ſaeck Was vã ſoe groter keeſte
licheit eñ Waerdicheitende —
welcke Die daer by díe calle Was. Bi ant⸗
Woerde heeft ſeide. dat daer ind callen ge
leit Was dat glorioſe lichaem ð edelte ma
get {inte bacbara daer hi of ſeide dz ſy van
conincliken gellachte gecome Was VNoert
fo vᷣtelde hialle haer peften eñ Die billicxte
louẽ eñ te peilen eñ te Bellen Waren. En
Dat ſy te laet {ten vã coninck dyoſcorus ha
rẽ cygẽ vað onthoofteñ ghedoot was /eñ
criſtus harẽ bꝛudegõ harẽ geeft gegheuen
hadde Wien Cp oec boer haren deuotẽ inni
ghẽ dientes gedaen hadde Hi ghetuychde
Oec Dat na haerre bitter paſſien eñ Doot by
haver hulpe eñ vᷣdienſten veel miraculẽ in
Dier ſeluer ſtat geſchiet warẽ / eñ dat daer
omalſulcker feeſtelicheit harẽ lichaem dz
in dele calle is bewijſt eñ gedaen Waren.
Als ſydeſen oudẽ mã haddẽ hoꝛen (pack
ſo woꝛdẽ ſy mit innighẽ Bwoderende al
ðvblijt.eñ ſo ſt ſagẽ dat ouermits vᷣdienſte
eñ bede ð heiliger maget eñ martclaerſter
ſinte barbara al haer ondẽ geſont warẽ
ghewozdẽ foe haeldẽſli indẽ tẽpel alte dye
ichamẽ vãallen DE kerſtenẽ menſchẽ dye
dair indẽ ſtride vᷣſlagẽ Warẽ. eñ gods WO
deriike mogẽtheit eñ goebtievenbeitmact
Djisalder Wonderlijcſte hoe die here ghe⸗
Wꝛocht eñ gedaen heeft dzlijnre heiligher
bruyts naem ewelijckẽ cruẽ eñ duerẽ (ou
de / door Wiens vᷣdienſten eñ gebedẽ o her
ſtenẽ lichamẽ vãder doot verwect heeft,
Boe viciẽ fp alle te ſamẽ neð ter aerdẽ vã
1 Han ſinte Barbara ionckrouwe.
groter bliſcappẽ eñ innichedẽ eñ Weendẽ
vã bliſcappẽ eñ dancten eñ loofden den al
machtige gode ſijnre heiligher bꝛuyt Cin
te barbara eñ ind waerheit Co is D3 volck
ſalich dz dẽ here heeft Doop Cinen god ende
Abele bole DE here vᷣcoren heeft hẽ tot eẽerl
keniſſe. wãt tet even ons herẽ ihũ criſti die
in alle dẽ eyndẽ ouer algoet werckende is
eñ te loue der heiliger maget barbara ſijn⸗
re brꝛuyt namen ſihaer Waerde lichaẽ oet:
moedeliken eñ mit alre vrolicheit eñ inni⸗
gher ſorchuoudicheit haddẽ ſy vact hoe dz
ſy dat bꝛengẽ eñ voerẽ mochtẽ als betame
lijc was ter hoochſter eñ ter waerdichſter
ſtat vã aertrike ſy haddẽ vᷣheuẽ den grotẽ
ſeghe eñ Gbliden hẽ alleen vãdẽ geeſtelijc
kẽ ſcatte die ſygheuondẽ haddẽ dat was
ds heilige lichaẽ ð ſaliger maget ſinte bar⸗
bara.eñ ſi bꝛochtẽ dz mit alre deuocien eñ
innicheyt totter ſtat vã romẽ daert no mit
alre blilcapeñ even geleit is op eenve ſtedẽ
die Welcke genoemt ís ſinte calixtus kere
bofdaer veel heilige ſancten eñ ſanctinnẽ
haet lichamẽ begrauẽ ligghen. ri
¶ Hoe dat haer lichaem vanú ſtedẽ daert
cerſt ruſte gheuoert wort. —
Aer na doent god Wilde Die eẽſcep
7 ver is alte dingẽ Eñ Die den tijt Loic
ketalfo als hi Vol. Iſt geſciet tot onſer le⸗
re eñ tot loue ſijnre wtuercoꝛen heiligẽ dʒ
ſinte barbarẽ lichaẽ dꝛie weruẽ vᷣuoert is
vãſtede tot ſteden ſo ſimit ſonoͤlinge ken⸗
niſſen ú heiliger dꝛieuoudicheit edelikẽ ge
ciert Was Datis eerſt vã dier ſteden daer
lieerſt ruſte / daer na als vooꝛgeſeit is tot⸗
ter heiliger ſtat vã romẽ. ic derde volcht
nv. eñ dieis aldꝰ geſchiet. Coninckaroiꝰ
die genoeintis Die grote karolus / wãt hy
te (ame Waskeiler vãdẽroemſchẽrike eit
coninc vã vrãcrike. Pele coninc karel had
de eẽ Deuote ſuſter wiẽsname was angil
berta die een cloefter ſtichte in ptalien in e£
(tat die ghehietẽ was placẽcia.Eñ dʒcloe
ſter Was vaãlinte henedictus oerdẽ eñ ghe
Uan (inte Barbara toncfrouwe. lxxii.
noemt onder Die ludẽ ſinte ſixtus cloeſter.
Eñ doe dele coninck te romẽ quã oin daer
te vãden linte pieters ende ſinte paulus ð
heiliger apoſtolẽkerckẽ Coe bat hi oetmoe⸗
liceñ deuotelic DE paeus dic doot was wi
ens naem gehieten Was honozi® dat hi hẽ
Wilde ghewaerdigẽte geuẽ dat eer waer⸗
dige heilige gloriofe lichaems det heiliger
maget eñ martelaerſter ſinte barbata En
die paeus neychde hẽtot des keiſers inni⸗
ghe gebedẽ ende ghinc mittẽ cardinalẽ eñ
mit al die clergie der heiliger ſtat vã romẽ
mit pꝛocelſſiẽ daer dz volc band ſtat volch
De tot ſinte calixtꝰ kerchof daer boer of qe
ſeit is.eñ Doe ſi daer mit alre deuotiẽ haer
gebetghedaen haddẽ ſo hiek die paeus ſin
te barbarẽlichaem mit alre deuocien eñ in
nicheit opeñ gakt dat dẽ keiler. maer haer
pꝛecioſe hoeft hilt hi ſeluer tot enẽ Waerdẽ
ſcat.eñ tot een ewich getugheniſſe dat dit
aldus gheſchiet is / eñ diten is met aliene
Daer õ ghelſciet. Als dat dit edel hockt ban
thookt alle der ſcathouders criſti dats vã
den paeus ſoude gehoude woꝛdẽ / mer oic
om dattet inder heiligher ſtat vã romẽ die
dat hooft is väder Werelt eerlick Coude ot
bouden erde. Pie edel keyler Gblidche
Cere in geeſteliker blifcap (oe bi gheuoelde
D3 hi mit ſo grotẽ edelen cleynoot begacft
en gerijct was. Eñ doe higode lofeñ däc
ghelprokẽ hadde: cũ aldatter nooteñ be
hoellelick was tot foedeleneft coftelijken
En heilighẽ lichame te voerẽ eñ beecit had
de /obꝛocht hi dat mit atte Waerdichs cit
ecren totter (fat vã placencien „Ei leydet
mit alte Werdichett in Linte Gi irtuscloeſter
Dat lijn luſter gefticht bande Int faerons
herẽ. viiz & en zco.opten dach vã febzua
rio. oc Dochte dẽ bolcke ns placéciendat
bena Wijle der coninginne heſter eẽ nyeu
licht opgegaen was een bliſcapeñ vroech
de:mer meelt dochte dat ronuet vee mont
ken vã ſinte littusctoctter die nv mit rech
te van loglorioſen maghet ſpreken mogẽ
ooks, Copyright © 2011 ProQuest LLC
courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
bat woert dat nú Wijlhett boec geſcreuẽ
act. Ale goet is mi te ſamẽ uitt haer ghe
tomẽ. Dele dingẽ lijn beſcreuẽ ín eenvchá
De pꝛiuilegie des grotẽ conincx katels dye
minſte karolus ghenoemtis.
55 Al beel tijts doc dit aldus ghetctet
Vas lo begonltẽ inder Hat vãpla
encien twiſte eñ rumoerẽ op tc ſtaen om
Dat lommighe mẽſchen haddẽ arch wanẽ
en quaet vᷣmoedẽ endeodec (praké frondet
linghe als dz (inte barbaren lichaem ouer
Mits bedẽ ende gauẽ vã daen foude geno⸗
Me Welen. Ende dit beeft God die alle het
ten bekent aldus laten gefcien ó dathiai⸗
hier na getoont Cal werdẽ alle twitel van
der belittinge des vleyſches dierbaer lich⸗
aem badeebettentijnte getrouwerknech
ten of nemẽ Wilde. wãchet Lijn ommige
mẽlchen in veel ttedẽ die legghen Dat ſi D3
heilighe lichaẽ hebbe Diena ariſtotiles fin
nemen ende ðvᷣſtaen dat deel vooꝛ al.eñ al⸗
dus ghelciedet dec van dathooft der heylt
ger maget. Mer lo watreliquien fijn pie-
imenbeeft bädenlichame der heiliger ma⸗
ghet of vã haer gloriole hooft hoc cleyn ſ
oec lijn, Cp lijn vã groter waerdichedẽ v
eren eñ vãcoſtelicheit. Ende daer om Cul
lenallegoedekerftenmentchemitoetmoe
digher hertẽ eñ deuocienende mit innighe
ghebedẽgaen tot alle die liede ie mz haet
teliquten geefeet fijn oft in harẽ name ghe
ſticht fijne even Die. Boedie burgers vá
Det ſtat vã placẽciẽ atd? onderlinge tt⸗
tedẽ / loginc die abt eñ alconuent vanden
voorghenoemdẽ cloeſter init groter innic⸗
heit ende eerwaerdicheyt alli behoorlijck
Was ende mʒ veel weerdighe perlonẽ die
daet teghen woerdich Waréende ontdec⸗
ten ende deden op die ſtede daer ſinte ba r⸗
barẽ lichaem in geleit Was ende bondẽdz
daer Int iaer ons heren. LLL ende Ier,
opten auont van hateroueruoetinghe oee
Ölettinghe des leluen lichaems dact Hoo
of geſeit is.Ende Dit Wet te 9— gelchiet
Kij.
— — mz eer - — — =
— — ns — — — — J —
— —
—
0
3
J
AN
Ek
IE
| ARK
|A
Uanfinte Barbara ionckrouwe.
opten auont vãhaertranſlacie op dz ouer
mits die vindinghe des edel lichaems oee
ghebreyt ſoude worden wide eñ ſyde die
dueruoeringhe des ſeluẽ lichaems eñ me⸗
De om Dat niet alleen weſen en ſoude cen
oueruoeringhe des lichaems mer occh een
vindinghe. Ju dien daghen lijn neder gez
leit die twiſten eñ dat vꝛaghẽ Des volcx ð
ſtat vã placencien die ſy vã deſer materiẽ
onderlinghe haddẽ / wãt ſy ſijn ouermits
vrꝛede eñ eendꝛachticheyt ge woꝛdẽ eẽ hert
ende ezel ende haddẽenẽgoedẽ Wille ouer
míts ſinte barbaren verdiente vrolickte le
uen mit malcanderen als broeders. Syet
Dit ís onder twikel der heyligher maghet
eñ martelaerſter (inte barbaren lichaë Die
na beel pínen ende toꝛmentẽ ontbeide Dat
ban hate wꝛeden vader die coninc dyoſco
rus haer hooft ſoude Werdeof geſlaghen
eñ ſy bat haren bꝛudegom onfe here ihelũ
criſtum vooꝛ Die ghene Die innichlick lou⸗
dẽ eerẽgeliker wijs als in haer paſſie claet
liken gheſcreuẽ ſtaet dz hyſe vã deſen leuẽ
nieten (oude latẽ ſceiden:ſi en haddẽ eerſt
ganſen rouwe van hacr ſondẽ die Cy ghe⸗
daen hadden eñ hadden hẽ welghebiecht
ende waren ghewapẽteñ bewaert mit lſi
nen heilighen lichaem eñ bloede dat ſyont
kanghẽ ſoudẽ hebbẽ welcke hi õs gewaer
dighẽ Wilte verlenen Die daer leeft eñ veg
neert een gewarich god ſonð eynde indet
ewicheit NVMmen. ¶Exempel.
Et was cenridder die deſe heylige
maecht eñ martelaerſter ſinte bar⸗
hdarã m3groter innicheit eñ liefte hadde in
waerdicheit ghedenckẽde dat dauid indẽ
fouter ſeyt · Loelt den here in lynẽ heyligẽ
Pp valte haren auoten viede DE hoghen
dach hater palſie. eũ bievom en is hi lins
locfg níet beroekt / wãt Dat goede en blij ft
niet ongbeloent Co die eet diemẽ gods het
liaben doet deckgode ghedaen wert. Zoe
dele ridd mitter haeſtẽ Dt voir om lijn vy
andente vuolghen ende te cranckẽ die hy
leer veel eñ ſterck hadde lo wort hy vã he
gheuãghẽ eñ mitonthoofde gedoot / ende
den henxt daer hi op geleten hadde quã te
huys beſprꝛengt mittẽ bloede. Eñ doe ſijn
huyſgheſin hem Daer of verwõderden ſo
ginghen ſytot harẽ pꝛieſter om raet mit he
tenemen. Bie pꝛieſter nam mit hẽ Dat hep
lighe ſacrament ons herẽ lichaem eñ hacſ⸗
te hein als hyeerſt mochte daer des DODEN
ridders lichaem Was Eñ doe ſy daerghe⸗
comẽ Waren Co vondẽ fy dat hookt gelcey
DE vanden lichaem. Ende doe Die pꝛieſter
naer ghecomen Was ſpꝛack Dat hooft DOE
ende leide , D knecht gods die eẽ Draghet
ende een houder biſte mijns heeren / en De
mijn behouder ihelu chriſtien laet dy wiet
verdrieten mi te ghenaken / want door DP
mach ick ontkaen gheſontheyt aen ſiele eñ
aẽ liue. Bic pꝛieſter als hi dit gechooꝛt had:
De ſo Wort hi berfacchter meende oft cen
fantalpe Ware dat iseen dinck dat ſchijnt
endenict en is ende hi breclde naerre te coz
men. Doe (prac dz hooft noch bt gods Wil
leende ſinte barbarẽ hulpe eñ ſeyde.Coẽt
hier eñ toeuocch mi eñ Benicht mymit mi
nẽ lichame. ende dooꝛr wijn vꝛouwe ſinte
barbara hulpe eñ vᷣdientẽ ſalick inden ge
nen díe onſer alre heil ís ghenelen ende be
houdẽ Werden. Ei doe die pꝛieſter ſijn ge
bet gedaen hadde ſo ſtont Die vidderop cit
gheen litteyken vã Woonde en bleef in hem
En bi vertelde mit Waren Woerde hoc hp
Det heyligher bruyt criſti in innicheit ende
waerdicheit hadde eñ dathi haren auont
plach te batten eñ hatẽ dach te bieré ende
pat ſyhem daerom beſchermthadde ende
behoet dat hi dat heilige lacramẽt niet dev
uẽ en oude, Als hi dit gelprꝛokẽ had biech
te hi dẽ peictter eñ ontfinc ons herẽ lichaẽ.
zi doe DIe ſoen gheinaect Was tuſſchẽhẽ
eñ ſijn viandẽ ouermits ſinte barbarẽ ver
dienſte ruſte bp ín vꝛedẽ mittẽ almogendẽ
“a hereiceſu criſto. ¶ Exempel.
iP een cloeſter ín bzabant gheleghẽ
Uan ſinte GBarbara ionckrouwe. leet.
bat ghenoemt is Ber heren perck by louen
vãder oerdẽ van pꝛcemonſtreytẽ / waseen
broeð die hẽ ſonðlinghe eñ aendachtelick
gattot (inte barbara te dicnẽ Bele rect op
Een tizt mit linẽ hencxint Water onbebene
delijc dz hintet welen kende eñ machlciẽ
bi gods boorfienichept om dat hi optbaré
Wilde lijnve hoger beupteftmactelacttter
linte barbaren vᷣdiente. Eñ doeht te gron
De begötte te gaẽ fo Was vaer eẽ ſcoon iõc
frouwe die DE moniemittEbenert vtẽ Wa
terleidete lande / eñ doe hy opt ſeker was
fo vraechde hi mitalte bzeefencit eer Wye
die iõcfrouwe Was. eñ ſi toelachte hé Coc
teliceft ſpꝛac tot hẽ Ic bẽ barbataeẽ deer:
neons herẽ thelu criſti Du hebſte mi dicke
dãckelike dienſte bewelen eñ gedaen datt
om enmoechſte niet Vgaen ſoegod mi dat
ghegeuẽ heeft fo lãghẽ alſtumi deuoet eñ
innich blijfſte. Om deſer ſakẽ Witte Was
deſe monic veel deuoter ð heyliger maget
barbara. Eñ docht namaels abt ghewor
dẽ Was ín dz ſelue cloeſter eerde hi die hey
lighe maecht eñ diendeſe mit ſonðlingher
deuocien eñ vwecte anð mẽſchẽ daer toe
dat ſyſe oecna harer macht even eñ aenbe
den ſoudẽ eñ hy Was des mirakels altoes
aendachtich. ¶ Exempel.
Et warẽ ſommighe Wolle coopers
Xñ and coopludẽ Die optẽ kerſauõt
he niet en ontlaghẽ tegẽ fo grote hoechtt
Wit eenre hauẽ in engelãt die gehietẽ Was
inte boculphustot hare lande Wert tc va
Aver Die oec dz ghebot gods Élinadenin
EN datmẽ DE hẽiligẽ dage eerẽ cht bieren
ſoudeeñ datdeden {16 Dat ſy vã hater ep-
gente giericheit v̈blint war AD? onacht
faci gingelpte fcepeteaë die grote hooch
tijt cit keelte. eñ doc Cy batt boer Wecte
bic hete Wien Die zee eñ Die Windt ondda
nich lijn cnen groten form er tempeeft:ó
dathi Wilde Doen vᷣdꝛenckẽ diebole máné
Die daer int ſchip warẽeñ ceré crt beffen
Wilde diegene Die dair tot fijn wtuercoꝛẽ
Copyright © 2011 ProQuest LLC
courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
b2upt ſinte barbara deuoet Ware: wat in
det nacht doet nochouer al ille Was doe
ſtõt daer onuerſiens eẽ groot ſtoꝛm op vä
Winde.eñ Die sce wort Gbolghealfo dz hẽ
alle hoep vãte ôtaaen te vᷣdꝛinckẽ ontogẽ
Wert. Eñ doe dact veel mil hoeptẽ cũ ver
Nonckẽ fo dz ſcip gebꝛokẽ Was. Loe warẽ
Daer twecoopludẽ vã locuen Wot bꝛabãt.
die lange tijt tot ð heiliger maget eñ mar⸗
telaerſter ſinte barbata vuerighe deuocie
haddẽ gehat Beic badẽ eñ tiepenle ae m
tranẽ dz ſy bið gracien die hact vãdẽ heere
in haer paſſte gegheuẽ was hẽ niet en Wil
delatẽ ſteruẽ vooꝛrdz ſymz berou gebiecht
haddẽ eñ mittẽ henigẽ lacrameẽt bewaert
Wwarẽ. Coe Welck gebet die heilige maget
goeötierlic ctent gak. wãt doe alle die an
Der drꝛonckẽ eñ vᷣgaen wark Lo dreuẽ ſy
deie dagẽlanc op borderẽ inð goluê band
seen ten laetſtẽ doc haerledẽ vã coudege
ſtoruẽ Waren fo quamẽſyouermits (inte
barbarẽ vdiẽtẽ bi dẽ deuer vas zee eñ võ
De daer ſommige viſſchers wienſ vteldẽ
band vreelen eñ vãdẽ arbeitdi⸗ ſy geledẽ
haddẽeñ badẽhẽ oetmoedelickeñ innich⸗
lijck dz Cp õ die minne vã ſinte barbara he
te hulpe comẽ wildẽ. Eñ Gi feivé oec dat ſi
dz ötkanghẽhaddẽ vã gode dz ſi vã deſen
Alendighẽ leuẽ niet en foudé lcheide lyen
warẽ gebiecht eñ haddẽ ontfaen ós beer
lichaëcí dat ouermits Bdienſtẽ der heyli⸗
get maghet finte barbara. Poe dit die viſ
ſchets gehoort hande doe gingẽ fitot eené
pꝛieſter eñ bꝛochtẽmittẽ heiligẽ ſacramen
tetot hẽ / welcke prieſter biechte dye voor⸗
ſeide mãnẽ mit grotẽ berouwe cit ontfin⸗
gẽmit alre deuociẽ ds lichaẽ ons herẽ ielu
criſti:eñ ſy loefdẽ dẽ here eñ beualẽ he ſel⸗
uẽ ð reynre maget ſinte barbata/eñ gauẽ
rechteuoert harẽ geeſt. eñ vᷣuoldẽ doer ſin
te barbarẽ vᷣdienůe dzſint tan leit Salich
ſim ſi die indẽ hereſteruꝛe. ¶ Exxpel.
¶ Inder ſtat vã coelen inder minre bzoe-
ders kercke / lo gheuieltop enen dach Doe:
Kuij.
— — —
TRE
pt
J
4
Fik
TM
u
4
Ni _
biet
IE
Á J
4—
|
J J
—
14—
Is
bj
f
| IE 4
IK
KE
bd RE |
ib
\
Hield
|
| atd
u
Mt
J
J
u 4
5
| | $
Tek '
| y k
M-
{ { id
Ì 4
Ek
00
ARIA,
MO
KAN
| e
| OR
J $ Î
| IM
| id
‘
|
_ 134
J—
HRA
Ì 4
inn
| 14E
In |
EN 4
Ea
/ J
J
tet
HED
Pd
ik ii
if
h il
U 4
J —
—9
9
= en — — —
— —— — ——
men hielt Die keeſte vãder palſien der heili⸗
gher maget (inte barbara dattet bolck Dat
daerter kerckẽ quam eñ groot ofterhande
Daer doen ſoude eñ miſſen eũ ghetiden vã
den dage eñ oeck lermoenen van ſinte bar
bara alft gewoenlick Was iaerlicx inð Cel
uerkerckẽ hozen ſoude. Ende o leyder doe
daer gods kinder vᷣgadert warẽ doe was
pact oec cen ond hem ſathanas díe duuel
wát een ribaut (kont daer indẽ Weghe Die
vãden ghetale was der gheenre Die quaet
ef valſch ſprakẽ eit Die hoor oꝛen ſtoppen
als dat ſerpent. Deſeen wilden nyemant
horen op dat higoet hadde moghen doen.
maer hi bꝛocht voort een ſtemme van blaf
phemien eñ ſeydẽtotten volcke. het waer
beter dat ghi my dele ollerhande gacft dã
uwer lanctinnẽ barbara / want die mira:
culen Die vã haer gheleit fijn Die lijn vecht
alſo waer alſt is dat ic bier nb Doot legge.
Welke ſtemme eñ roep die here níet cn liet
onghewꝛokẽ. Tot Wien die propbeet feit
Pu lulfte laten vᷣgaen alle Die ghene die lo
ghentael ſpꝛeken / want die manne diega
ren der meſchen bloet ſtortẽ eñ vol dꝛochs
fijnen ſullen niet lange leuen. Eñ ſiet ſon
Det marren Coe Wort ouermits díe wꝛake
gods ſijn mes in Lijn epgen heete geſteken
Ende daer Lijt alle ſaghen die Daer teghẽ⸗
Woerdich Waren vielhy daer neder doot.
Wát die heer heeft Lijn ontfermbertichept
ghedocht ín dien Dat hi lijn heilighe bruyt
batbara geeert heett ende Die blafphemie
pie teghen lijn waerheit tot ſinte barbara
wertgheſprꝛoken Was lo gruelic ghewzo
ken beeft. ¶ Exempel.
E mechelen in bꝛabãt daer des hei
| lichs mattelaers (inte Rombouts
lichacm leit begrauẽ dele martelaer Was
een actt{ch biſſchop . Eñ daer iſt ghelchiet
Dat op {inte barbaren auont menigerhan⸗
dementchen waren in cen herberghe dair
ſyonderlinghe van ſogtoten maecht veel
ðtelden lo dat ſommighe Da hem Wilden
Uan linte Barbara ionckroumwe.
haer ter eerẽ des daghes ſonð vleyſch We
fen eñ ſommighe and Wot meerre Deuocië
wildẽ daer toe vaſtẽ:wãt ſy hadden Wel
Bſtaen wtð heiligher magets hiſtorie Dat
ſo wie iaerlicx haer paſſie deuotelijck ghe
dachtich waer dat hi ſonð biecht eñ ſacra
mẽt nzſteruẽ en ſoude Poe Die Waert vã⸗
Dé huſe Dit hoorde ſeide bi onwijſlic aldꝰ
Fe heb enẽ goedẽ capoen doẽ bꝛadẽ dair ic
of etẽ ſal.Eñ ic Cal fien of ich mijn biechte
níct Co Wel ſpꝛekẽ en ſal eñ Dat heilige Ca
cramentontfaen eet ich ſterue (oe Wel als
abi. dele ſelue waert ginc des ſeluẽ auõts
vproechte bedde eñ Des anderẽ daechs ishi
doot op ſijn bedde gheudde. ¶ Æxẽpel.
En goet ende deuoet mẽſche was
| Die oec vã goeder comften was.eñ
hadde Die heilige maget inte barbara on
derlinghe liek eñ plachte te eerẽ mit dat hy
harẽ auont mit ghebedẽ plach te vaſtẽ eñ
hadde hare dach langhe tijt alte ſeer feeſte
lijck geuiert. Bet gheuiel tot eenre tijt doe
bele mẽſche mit veel gelellen ín eẽre tauer
ne ſat daer ſy wt ſuuerẽ vatẽ dꝛonckẽ ER
doemẽ Dic vatẽ op nam loc ſeyde daer ecn
D3 Was die Wactt dz hiené nap vᷣloꝛẽ had
de.eñ hi floot ſijn Doze eñ enliet npemant
wt gaëtot D3 bile al befocht hadde. Ende
doc Daer nd tauernẽ grote roeringe eñ ge
ruchte was op geſtaẽ. Die Dief Die DE nap
geftolé hadde ſtackẽ in des goetsmäs fac
Eñ doe hi he hadde latẽ beſdeckẽ ſpꝛanck
hi vooꝛ õtſculdich Wot der doꝛe. Tẽ leſten
Wert die goede menſche boor ſculdich aen
getaſt eñ boort gevecht gebrocht eñ alg eẽ
Dief gehangẽ / vã Delen Warẽ lijn vriendẽ
eñ die anð lo leer bedzuct datmẽ dz niet ge
ſegghẽen ſoude moghẽ. Des auõts doen
die varckẽs ter herbergẽ liepẽ eñ ſibið gat
ghen liep lo volchde hé die herders: cnde
Doe ſy daer ghenaectẽ fo viep die goede mẽ
ſche Die Daer gehangẽ was eñ ſeide. Coẽt
ende DOEL mi vander galghen Wãt ic leue.
Die herders condichdẽ die inder Mat ende
Wan finte Nycolaes.
tot dele boetſchap liepgroot ende cleyneñ
ſonderlingheſyne vrienden ende ſyne ma
ghen eñ bonden hemals voerleit is leuen
de. Ende doeſyhẽ vraechdẽ hoe dz Weten
mochte (oe antwoerde hihẽ daer hi hinck
Ende leide. Icen mach niet ſteruen:want
dieglorioſe maget ſinte barbara hout my
eñ mit haer heilige handẽ onderſtaetſe mt
ende doe hi mit cõſente des rechters vanð
galghen gedaen Was vertelde hitwe din
ghen. Dat eerſt was hoe hy ſinte barbara
alle iare op haren keeſtdach ſonðlinghe te
eren plach.Batander Was dat hi oñfcul⸗
Dich ghehanghẽ was eñ dat die gheen die
dat ahepzocureert hadde ſoude ſeruẽ cnẽ
quadẽ doot binnẽ den tate Eñ doe hi wat
ghegeten hadde Wot hi geſterct eñ ghinc
te huvs ende leekde dait na lange tijtende
Was tot ſinte barbara deuoter dã hi te vo
ren haddegeweeſt. Cort hier ua gheuielt
D3 die bole Dief daer voren of gefept is om
cen dootſlach die higedaen hadde gheuan
gẽ Wwas eñ mit vecht ghewijſt Wert ende
ſtartf enẽ ſcandelikẽ doot.eñ hi leet hoc hp
dẽ nap in des voerſeydẽ mẽſches ſack ghe
ſteken hadde. € Erempel.
Et Was cen coepman diemit ſinen
ghelellen te ſcepe ghinc om te varẽ
ouer zee. Deſe doe hieen Wijltijts gheua⸗
ren hadde ſtõt hi haeſtelikẽ eñ onbehoede
kien opeñ biel Wten fcepe Sijn gefellen
laghen dit mer wãt fp hem niet helpen en
mochten / lo voeren ſyeerſt voort ſonð ho⸗
Pe Dat (phénämermeer fien en foudéende
Úiet een woderlick dinck eñ hoe crit? goe
dertiereheitte louë is eñ oec die maget lin
te barbara cijn bꝛuyt wie die má íactlic
diẽſt plachte doẽ Die maget quã dien mã
in dier groter vrelen te buipeeï bitten bo-
uẽ twater ter tijt dat daer tẽ ſcip mit volc
quã gheuarẽ dye hem in deter groter noot
hoorden linte barbara aentoepẽ eñ Ci had
den ontkermeniſſe op heen leydẽ haerſcip
aenmit haeſtenende namẽ eũ huden alge
lxxiiii.
lont daer in ende Boeren fo mit voerſpoet
voert ende quamẽ mit linte barbaren hul⸗
Pe ect ín Die hauen dã Dat ſcip Daer bp we
gheuallen Wase hi ſeide godt lotf eñ ſin
te barbara eñ dancte den ghenen dye hem
verloſt hadden eñ ghinc Wien ſcepe / ende
Doe hi optẽ ocuer quam en vãt hilijn lcip
niet:mer doe hi daer ſtõt et unit narſte oin
lach ok hi ſijn ſcip pet fien mochte quã dat
ſchip rechteuoert in die hauen eñ hi kende
dattet lijns ſelfs ſcip Was. ende doe Was
Daeteen Die tot ſynẽ gelellen ſprack aldus
Pietie (pe onten gefelle dien Mt Waendé
Dat in die zee dzonchert Was. Dieand (et
de hien yſt niet mer eẽ lijns ghelijc. eñ dye
anð leide leker ht yſt. Ende doc (poptlant
Waren eft Cond twikel ſaghẽ dat bijt was
bzacchden ſy mit naerſte / hoe hi ſo grueli⸗
kẽ vreſe ontgaen mochte ſo Cp meendẽ dat
bi londer twikel band goluen vander zee
verſlonden Ware. Hiantwoerde eñ ſeyde
van veeliaren heb ic die gewoente gehat
dat ic linte barbaren auont plach te battéy
eñ harẽ dach te vierẽ keeſtelick nae mijnre
macht:eñ ic betroude ín haer vᷣbiente dzic
va delen leuen nyet ſcheidẽ en ſoube fond
Der heiligher lacramentẽ eñ mijn fic alfa
gode beuelen (al. Baer na Geelde hihẽ hoe
hi mit inte barbarẽ hulpe vã anderé ſrip⸗
ludẽ vãdengoluẽ band zee vᷣloſt was die
he wttogẽin haer ſcipeñ ſettẽ opt lãt als
ſiſien mochte algefont. Dele coopmägaf
hẽ na deſen meer tot fintebatbarate diené
Dá bite voꝛen ghedaen hadde.
¶ Pielegende van (intenicolaus.
BE gen Jcolaus was poorter Der
RA ANSA A ftede vãpatria eñ was ge
vÀ ESR ENT boze värikecft vã heyligẽ
Pe ude. lijn bad biet epipha⸗
EW Pnusca am moebtobanna
etn fy PoeDdeleludein haer tone
beít dit kint ghewonẽ hadde loleefden
boort meer in [uuethede eñ ín heilige eng
Op dẽ eerſtẽ dach doẽ linte nycolaus Dat
hk ET
— —
pn
— 7 — nd pn * — — — ti
— reien NEE ere — => - — —— Held IE
— — * — — — — — *
— — — — 2 J Ee — — —— — — er
_ — — * — en a * =
es
—
—
— — —
ng ——
—— he
— —
— —
—
en — —
* eer
Dral
* — —— —
—— En —
|
J 1d
j
Li
k 4
in
HI
Juli
EB
9—
A
Ei
KI
9
| 108
vii
Î k
/ ii
| fi
18
If
ki
if
Ki
El
{
Li
1
ál
Ik
Í 4
(0
ER
in
HRN
Hij
\
4
ö— — — — — ——
Uan ſinte Nycolaus.
—
Ds
IN
id,
Pe
be
;
GE
À
ee
dd
kint Coude badẽ ſo ſtõt hi op int becken eñ
bouẽ Dit loen foech hp mer eenwerk ſijns
lieks moeders borſtẽ des woenſdacch / eñ
DES vridaechs.Eñ Doe hi een ionghelinck
Was ſoſcudehial die and iongelingẽ kint
lheit eñ ghinc altoos ter kerckt eñ fo Wat
hi daer vᷣſtaen mochte band heiliger ſcrik⸗
tuerẽ Dat onthilt hi. Ei doc ſijn vað ende
ſijn moeð doot warẽſo peynſde hi dz gro⸗
te goet dz hẽgebleuẽ Was betreckẽ moch⸗
te mitter eren der werlt mertot gods loue
oen waseẽ ſijn gebuer Die edel genoech
Was die Drie dochterẽ hadde eñ maechdẽ
Ware eñ bi dwãcle dzli int bordeel ſoude
gaẽ ſittẽ õ ſijn armoede orn D3 hi leuẽ ſou⸗
de mittẽ onſcamelen loon dz ſi alſo winnẽ
ſoudẽ doe dz ſinte nicolaus vᷣnã ſoe vꝛeeſ
pc hy band ſondẽ eñ wãt een cloot gouts
in enẽ doeck eñ hi Werpẽ bi nachte door eẽ
venſter ín ſynẽ huſe. Hoc die mä des mor⸗
gẽs opſtõt foe vãt hi Die cloot gouts cf hp
dancte god ende hilicte fijn outſte dochter
Daermede. ict langhe daer na fo Werpé
fintenycolaug noch cen cloot gouts ín cit
Dic vader vãtet echter ende ht dancte gode
grotelijceñ penyſde dat ht boort meer Wa
ke foude dat hi Weté mochte wie hi ware
die ſijn armoede ſo vᷣſach Pacluttel dagẽ
lo werp linte nicolaus in dz huys eẽ cloot
gouts die tweweruẽ meerre Was eñ mit
ten cloppẽ vãden goude Co ontſpꝛanck DIE
mã eñ liep tot ſinte nicolaus die vloech eñ
ſpꝛac hem aldꝰ aen, Ontbeit een luttel eñ
en ontloopt mi niet.Eñ aldus liep hi naer
ſtelick na ef bekendedz Dit ſinte nicolaus
was eñ hi vielte hants ter aerdẽ ende Nil
de ſijn voetẽ cuſſen ende hien wildes niet
gedoghen / mer hy dede hẽ gelouen dz hijs
niet ſeggẽ en ſoude alſo lange ale ſi leefde
Eñ bier nae als Die biſſcop vã mirrea doot
was ſo vgaderdẽ daer biſſcoppẽ dz ſy dee
ſtede enen biſſcop kielen ſoudẽ. Eñ onder
hẽludẽ Was eẽ biſſcop vã grot macht:eñ
haer alre kieſen Was ín ſijn macht.eñ als
hiſe alle hadde vᷣmaent dat ſi vaſtẽ eñ bid
ben ſoudẽ fo hoorde hi in dier nacht eẽ ſtẽ⸗
me Die he ſeide dzhi te mettẽ tide Loor dye
kerck Doze ſtaen ſoude. eñ Dien hp eert (az
geter kerckẽ comé Die nécolaus biet dat hp
hẽ conſacrerẽ ſoude incent biſſcop Bit ſoe
openbaerdc hi die and biſſcoppẽ eñ hiet hẽ
dat ſy alle in bedinghe ſouden ſijn eñ ſou
den Wachtẽ Hoor díe kere Doze. Diet wõ⸗
Der ter mette tidẽ ſo ſtõt nicolaus op voer
al die and als vã gode gheſent. eñ dye biſ⸗
(cop begrepen eñ Cede. Boets dijn naẽ et
nícolaus Die bol ſimpelheden Was floechh
ſijn hooft neo ende ſcide / Nycolaus.ende
die biſſcop leydẽ ín Die kercke eñ ſetten inð
biſſcops ſetel al waſſet He leet: maer ſoeht
vooꝛ dede ſo hilt hi hẽ in oetmocdicheit eñ
in ripen ſeden Hi waecte mit bedinge. Hy
pede lijn lichaem onð inz vatte, hifcuwe
be gelellcap vã wiuẽhi was oetinoedich
alle menſchen te onttaen naerſt in ſpreken
lnel in beraden ende weeet ín te beriſpen.
Men leeſt in eencronike dz nicolaus Was
een raet vãnycea. ¶ Exempel.
GE Enrehande ſcip luiden Die ín autte
waren te vᷣdꝛencken. Op ené dach
begonſten ſy al wenendete bidden. Mico
laus gods knecht oft waer is dat wi van
dy ghehoort hebbẽ lo moeten wijs nv gez
Uan finte Nycolaus. ib.
Kare Worden. Altehant openbaerde dair
een lijn gelikeniſſe eñ ſeide / ſiet ic ben hier
Want ghi bebt mi geroepen Ende hibegõ
ſte hem te helpen mit ciemen eñ met bomeẽ
en mit anderen inſtrumentẽ banden ſche⸗
Peendetchât ophielt Die form. Ende doe
ſytotlijn kercke quamen bekendẽ ſyhem
londer yemants bewilen die li nye gelien
en haddẽ.Eñ ſi dancten gode eñ hein ban
lijn vᷣloſſinghe.eñ hi ſeide dattet hẽ geſcie
de bigods ontfermherticheit eñ õ hoer gez
loue eñ niet by ſijnre vᷣdiẽtẽ. ¶ Exẽpel.
¶ Op een tijt ſo was fn ſinte nicolaus lã
de alten groten bongber alſo dat al den lu
den ghebzack daer ſy of Ieren Couden Eñ
Doe nycholaus hoorde Dat ín die haut ſce⸗
pen aen ghecomen Warẽ gheladẽ mit tar⸗
Wen of mit Wepte ſoghinck bite hant der
Waerteit hibadt den ſcipluden Dat ſy wt
elchen (chepe Wilden gheuẽ hõdert mud:
De cozens den ghenen Die verdoruẽ vã hõ⸗
ghereñ ſy ſeiden. Mad Wien dorren Wát
wy moctent leuerẽ bi matẽ in des keyſers
ſchueren alſo wijt tot alerandzien ontfin
ghen.Eñ nicolaus ſeide hẽ doet nb dzick
ſegghe. Eñ ick beloue vin gods cracht dz
ghi des niette min en ſelt hebbẽ daer ghijt
leueren ſult. Doe ſijt gedaen hadden ende
die ſelue mate gheleuert hadden die ſy tot
alexandrien ontkinghẽ fo fepden ſi tot des
keyſers knapen dit Wõder eñ ſi loekdẽ go
De Leer in ſynẽ knechtẽ. eñ ſinte nicholaũs
deelde datcorẽ elck na ſijnre noot alſo dat
ſy bimirakel. ij.iaer genoech hadden bi te
leuẽ eñ oecgenoech tefapen. ¶ Æxxẽpel.
J dat lantſcapdẽ afgodẽ Dien
De voer dye ander afgoden hadde
dat volck gheoeffent een beelde der onnut
ter dyane alſo ſeer dat tot finte nicolaus ti
den ſommighe dorpers diendẽ der onnut-
ter dyane religie eñ dat fy onder een boen
Die Dyane gecõlacreert Mas pleghẽ te doẽ
ſommige vãdẽ heidẽ / maerſiute nicolaus
ðdzeel Dic (eden Wallen linẽ landẽ eñ de
De Den boom of bouwen. Bier wert die
duuelteghen her Bgramtende bimaccte
een olie Die biet midtacon dic teghẽ die na-
tuerin \atereft ín ſteen baentende hi vee
ſciep he inder kormen vã enẽ heiligt Wive
eñ hy qua te ghemoete ſommige imannen
Die tené ſcepe voerẽ tot ſinte nicola? Weet
eñ hy leidehẽ aldus. Icſoude gaerne mit
vvarentot ſinte nycolaus Wertmer icen
mach daer om bidde ick v dat abidele olie
tot ſijnre kercken draget eñ ín mijnre ghe
denckeniſſen Coe Calfter mene die Wandé
bâ lijn Cale eñ te hant voir ſy wech eñ ſiet
ſx lagẽ een ander lceephin ms eertame per
onẽ eũ onder hem Was een die ime⸗ nyco
laus alte gelijc was ende bi ſeide hẽ aldꝰ.
Ay Wathecft v Dat wijkgheſeyt / of Wat
brochtle v. eñ (p feppent halen bi ſeide
hẽ dz ís die vuyle dpane. Ei ſ D3 abi proe
Ue moecht dz íe Waer ſegghe fo Werpt die
olp ín Die zee eñ Doe ſijt ín Dic 3eC geworpẽ
hadde fo werteen groot vuerin Dic zee te⸗
ghẽ der natuerẽ lange bernẽde.Eñ doẽ ſy
tot ſinte nicolaus quamẽ to feidẽ li / waer
lic Du biſte die ons inder ʒce opẽbaerdeſte
eñ Blofte ons vã dyanẽ verrtadeniſſe.
Dt Dien ſeluenti⸗ ¶ Exempel.
den Was eenrehande volck Dat te
ghen dat keyſerijcke vã romen (reet ende
Dic keyſer ſeynde Die pꝛincen teghen hẽ dz
was napocianus vuuis eñ appolto. ea ft
auamen aen fn die hauen van adreea ouer⸗
mits dẽ Winde díe he côtvarte Was Ende
linte nicolaus nodele mit hêteeeté õ dattt
Wilde goedtierliken vat lyhaer volck ver
beyde loudẽ te rouẽ vat (ytc doen plegẽ in
iaer mercten. Hier en binnẽ dz linte nicola
us daer nzen Was fo was daer die baeliu
gehuert mzgelde. Eñ hadde beuolen drie
onſculdige vivöste õthooſdẽ /als D3 ſinte
nicolaus hooꝛde ſo bat hi die dzie pꝛincẽ D3
li haeftelikë daer mit he ghaen loudẽ. Eñ
Doe ſiter ſtatguamẽ daermẽſe onthoofde
ſoude ſo vãt hiſe knielẽde eñ ogẽ vᷣbõ
—
— —
Li
EMR
J
KERS
| (NR
LA dk
Í
J rin
| 4
Ki
B
mi
4J
J
| LA
| Ln
TN
14
in
| Í bp
fi
J
1 4
Ik
ME
iet,
| LME
| | I
(GR
NO
| Î
J
KA
ROK
bit Î
414
| 9
RTE]
À
ij
bip
KORE
J
Ei
ï
|
0
RARA
1m
| KEN
HEIM
4
| KIN |
| 11
JRE |
—9
4
EME
Ì ú
|
if
IJ:
Def
— — — —
9—
|
Ô {if
é H
_
"
E
i
|
nk
4
1
EN |
4 Ì
4b
eeh BL
9
hef _
dd É
zl |
k& 3
| |
et H |
br) |
4
—1
JM
44 Hi
—31
bn Li
Bf
——
J |
eo |
dd :
chi |
s | il
| Í
Bek:
td (|
dE
De Kl
df
E Í
BE Ar
df |
411
gel,
3
a Î
Er _
6 p
{ 4 0
B!
FA, —4
Zl
(3 —4
9 Ik
(5 Ì
LAP |
? |
ll |
SHE
, fj il ii |
VOEREN |
$ KE II |
* IE, Í
ERI J
EREN EN
2 1 J
4 J
il 4
Bi
í
Mi Hi
bi ki
*1
J
att,
Ì
sin À Ì
he fl |
Î
ws H Í |
A
A #
den eñ dẽ hancmã dat zwaert hebbe aeta
ghẽ bouẽ haer hooft.c nicola? Weet ver⸗
Wert mit toeene eñ liep tegẽ dẽ häcman
eñ bená hẽ dat zwaert Wet ſynẽ handẽ eñ
hi ontbãt die ontſculdige eñ leideſe mit he
gefont eñ ginc tot des rechters huys ende
hi ſtac mit cracht op Die doꝛe dic gheſſoten
was eñ die rechter quãte hãt tegẽ hem eñ
gruetẽ.eñ nycolaꝰ vᷣonwaerdet eñ ſeide.
Gods viãt bekeer deelde hoe dorſtu voor
onſen oghẽcomẽ eñ du weets datſtu dus
grotẽ mildaet hebſte gedaen „ef als hy he
ſcer vᷣſpꝛokẽ had loõtfinck hi hẽ goedtier⸗
lic te penitẽcie om ð pꝛincẽ bede. Des kep
ſers prꝛincẽ ontlinghen vã hẽ die benedixie
eñ voerẽ harẽ wech ende ſonð bloetſtortẽ
dedẽ ſy die viandẽ onð eñ doe Cy Wed qua
mẽ Woꝛdẽ fy grotelic vãden keiſer otfaen
met ſommige benidẽ deſer princẽ eerlichz
eñ mit gelde eñ mit bede voerẽ ſitegẽtkei
fers vechters dz hile voor den keiſer Wzoe
ghẽ ſoude vã groter miſdact. als hy dit dé
keiſetr geleit hadde Co Wort hy alte tornich
Ende beual datmẽſe kerker oude eñ ſon⸗
ber vraghẽ beualbpfe te doden binnẽ dier
nachten doe hẽ die Wachter dit geſeit had
De ſoſcoordẽ ſyhaer cleð eñ begötten fect
tc ſuchtẽ. Doe gedochte een ban Drien dat
Was napocianꝰ hoe finte nicola? Die Drie
ontſculdighe ridoͤs vloſte eñ hi vict be dat
ſyhẽ aenropẽ ſoude. Boe ſy ín bedinghen
warẽ binnẽ Dier nacht fo opẽbaerde finte
nycolaꝰ cõſtantine eñ ſeide. Maer bi heb:
beſte De paince aldus Waedel:ken ende on⸗
rechtelike geuangẽ eñ geoerDeelt ter doot
ſonð miſdaet haeſtelick ſtãt opende lactſe
gaen eñ en doetſtu Des nietic bidde god dz
hi dienẽſtrijt toebrenge daer duin vallen
tulfte eñ vic beeft ſullẽ di eten. Die keiler
ſeide. Wie biſte Die bi nacht (mijn palaes
comſte eñ Dit dozreſt (pacht. Ende hiſeide
Ic bẽ nycolaus biſſcop der ſtat vã mirrea
maer bi veruaerde dẽ rechter oec in ecn vi
ſioeneñ ſeide. verlorẽ vã ſinnẽ eñ van her
40 Wan ſinte Nycolaes.
tẽ waerõ hebſtu cõlent gegeuẽ inð õtſcul
diger princẽ doot te hãt haeſte Dt eñ doetſe
ontloſſen / eñ en doetſte dz niet Coe Cal Dijn
lichaẽ bol woꝛmẽ werdẽ eñ dijn huys ſal
te maelte ſcãde werden.ende ht ſeide Wie
biſtu die ons aldꝰ dꝛeychſte. Ende hi ſcide
Weet dzic bẽ nicolaꝰ biſſcop ð ſtat vã mir⸗
tea. oe die keiſer eñ die rechter ontwaer
tẽ ſo ſeidẽ ſi die eẽ tottẽ anderẽ haer viſioẽ.
Eñ ſiſeyndẽ te hãt ó dic gheuãghẽ:eñ die
keiſer ſeide Wat touerien toondi dzghiõs
mit duſdanighẽ drꝛomẽ beſpot Eñ ſyant⸗
woerdẽ he dz ſigeen toeuenaers en warẽ
eñ dzſi die doot niet vᷣdient en hadden.eñ
die keiler ſeide hẽ / kendi eenẽ mã die nico⸗
laus hiet eñ Doe ſi ſynẽ naẽ hoerdẽ ſtakẽſt
haer banden tE hemelwaert eñ badẽgode
dzhiſe õ ſinte nicolaꝰ vᷣdient evloſſen wil
de/ende Doe die keiſer alſijn leuẽ eñ mira⸗
culen vã hem ludẽ gehoort hande leide hp
Gaet eñ dãct god dic B vloſt heeft mit ſijn
re bedinge eñ brengt hẽ Wat vãden onſen
eñ bidthem dz bmi nẽmermeeren dreyge
mer dat hi gode Boor mi biddeeñ boor mt
nẽrike Naluttel dagẽ ſo quamẽ deſe drie
pꝛincẽ tot ſinte nycolaus eñ ſi vielẽ te hãt
boog fijn voetẽ ende ſeidẽ. Bu biſte waer
lick gods knecht eñ criſtus minnare ende
doen ſijt hẽ alle gheſeit haddẽ. foe hief hy
lijn handẽten hemelwert eñ hi dancte go
De grotelick eñ hileerde DEprtneen Wel eñ
ſendẽle te laͤde wert. Doe hẽ onſe here ha-
ten Wilde lo bat hi gode dz hihẽ ſijn enge⸗
len ſendẽ Wilde ende ht hilt lijn hookt neð
Weet eit hilach die enghelẽ tot hẽ comẽ eñ
als ht Dé pſaln geleit hadde Hecre ic hope
in di in dinẽ hãdẽ beuele ieminẽ geel dair
gat hitynẽ gheeſt. Antiactóshere.cec.eft
xliij. ende men hoorde dae hemelfee foete
langhen. Eñ doe ht begrauen was in ecn
mavmoztomnbe foe blopdetot finéhoofde
Wtcen Eontepn Water eñ tot hem des Da
ghes loe bloyet Wet Cijndedé olie die cracht
heekt tegẽ beel fiechene Mahé quäcégoet
en
v —
— — — —— —
Uan linte Nycolaus.
man die nochtans vᷣdꝛeuẽ as ſo liet Dye
Olie haer blopen eñ doe hy weder gehaelt
Was fo vloyedet Wed. Ma beel tijts fo be
dozuẽ Die torke de flat vã mittea.eñ xlviij
ridderẽ vã barrea voeren der wert ei viet
monikẽ toonde hé ſinte nicola? tombe cít
dedenle op ef bondé lijn gebeenté vloyen
DC inder olp eñ voerdenſe eerlick te berrea
Wart. Intiaec õs herẽ duſent eñ.lxxvij.
¶ Eenman ontleendegelt ¶ Æxẽpei.
vãenẽ iodeeñ zwoer hẽ op ſinte nicolaus
outaer õ dat hianders gheen boꝛgeen had
de Dat bijt be Wed gheuen ſoude alſoe vᷣꝛo
als himocht. Eñ om dzhy dat gelt langhe
bit lo eyſchdet die iode eñ hi fetde Dat hijt
hẽ ghegeuẽ hadde. Die iode ricpẽ tẽ oerdel
eñ mẽ wijſde Dat hijt zwerẽ moeſte Ende
dele brochte mz hẽ enẽ holen ſtoc die hi vol
gemalen gouts hadde gedaen als of hi hẽ
plachte beſighẽ. eñ doc hidẽ ect doẽ ſoube
ſo gak hi dẽ iode den ſtockte houden. Pele
zwoer Dat hi den iode meer ghegeuẽ had⸗
De Dan hi hẽ ſculdich was. Poe higeʒwo⸗
ten hadde ſoeyſchte hiſynẽ ſtoc weð. En
die iode die Dele ſcalcheit niet en Witte gaf
fen hẽ weder. Soe dele die bedriegheniſſe
gedaen hadde eñ weð keerde Co biel htop
een Wegbhefeheidinge Daer ned vã vaecke
cit een Wagẽ die ſeer quã geuarẽ dodẽ eñ
brac Dé ſtoc die volgouts ascii dz gout
ſtorte wt. Hoe Dit Die iode hoorde Loe quá
hihaeſtelijck derwert eñ doe hi oefe boof-
beit fach ende hẽ Geel ludẽ riedẽ dat hi dat
gout nemẽ Wilde eñ hp en wilde té waer
dat hi die daer doot Was bi (inte nicolaus
Bdienſte vᷣrele eñ (eide dat hi hẽ ſoude doẽ
dopẽ Waer dat gheſciede ci hi kerſtẽ wer
Den Wilde.ende Die daer doot was (ôt te
hãt opeñ Die tode Wert ghedoopt in criſtꝰ
name. ¶ Exempel.
¶ Een iode lach die grote crachte vã lin⸗
te nicholaus in te Doen miraculen die dede
maken cen beelde eñ fette ín (ijn hupse
als hi ergent Verde ginc lobeual hi hemai
lxxvi.
ſijn goet mz dreyginge eñ ſeide deſe oee
den / ok des ghelike. Diet nycolausick be⸗
ueel v al mijn goette bewaren.Eñ iſt dat
ghi dit nz welen bewaert ic ſalgrote wꝛa
Ec nemen ban buit llaghen eñ mit gheel⸗
ſelen. Opeen tijt doe dye iode wech was
foequamé Die dieuen ct nament aleñ lie⸗
tenalleẽ daer dat beelde. Boe die iode quã
Ende lach dat hi beroeft Was fo fprack hp
Dat beelde toe mit Defe Woerdt of dier ghe
like Heer nicolaus en Lette ic niet i mijn
huys dat ghi mijn goet be waréfoudet DE
Den dieuen waer bp Wildet ghy dit doen /
Waerom en vBbodetghi dt Die dieuen niet
hier om ſuldygrote tormenten doghen eñ
ghylultet ontgelden voor Die dicuen ende
aldus ſalick mijn ſcade verhalen in dynẽ
toꝛmenten eñ ín dinen lagen. UD? greep
die iode Dat beelde et ſloecht ende ghecttet
Det ſeer. Dit is wonder eñ leer te Bon:
deren dair Die dieuen Dat goet deelden Dat
ſygheſtolen hadde Loe opebaerde hem nz
te nicolaus dít of deter gheliker ſprekende
Waer om benick õ uwen twille atd? feer
ghegeelfeltende aldus leer gheaghen eit
waer om beb ick aldus beeltonnenté ghe
doecht / lyet hoe mijn lichaem ghehandelt
is ſiet hoe root dattet is vãdẽ bloede; gact
Ende gheeftet lnellick al weder dat ghige
nomen bebt of gods \zakse Lat op v comé
allo D3 v miſdaet Cal werdẽ gheopêbactt
Ende cick ban v luden Cal Werden ghehan
gen. Wie biſtu ſeyden Cp Die ons duſdant
ghe dinghen leggheſte. eñ hf leyde Je ben
nycolaus iheſus criſtus knecht Die de iodẽ
om fijn goet dat ghi alo? ghenomẽ hebbet
dus Waedeliken heeft ghegeeſſelt ende ſy
Worden berwaert ende quamen totten io:
den ende ſeiden hem den miraculẽ ende ht
ſeyde hem wat hidẽ beelt ghedaen hadde
eñ ſygauent hem al weder. Eñ dye dieuẽ
quamen aldustot gherechticheit ende Die
fope ontfinck criſtus gheloue.
¶ Eẽ mã vierde alle iaer gro· ¶ Exẽpel.
| dan (inte Nycolaes.
telick ((nte ntcolaus keeſte om Lijns kints
Willedatter Colen ginc Cot eenve tijt (oe
bereyde des kints vad cen grote werlcap
eñ noode veclclerckẽ.eñ Die duuelquã ter
dorẽ in pelgrims habite eñ bat cen aelmis
bic vað beualhaeſtelic ſinẽkinde dzhy Dé
pelgrimeen aelmiſſe geuẽ ſoude. Bit bint
haeſte be eñ hi en vant dẽ pelgrimnz / met
hi volchde bena. Ef alſt gecomẽ was tot
een wegeſcheidighe begreep Die duuel D3
bint eñ worchdet. Doe dz die bad hoorde
ſo ſuchte hy ſcer eñ nã dat lichaẽ eñ leydet
in eẽ camereñ begõſte vã touwẽ te roepẽ
eñ te legghẽ. loete kint boe it mit Dy ſinte
nvcolaus is dit dz loon band eetẽ Die ic dy
hebbegedaẽ. eñ doe hi dz eñ des gelike ſei
De fo ötWecte hi D3 kit als vã ené flape eñ
outdede lijn ogẽeñ ſtõtop. ¶ Exẽpel.
€ Eenedel man batfintenyeolaus dzhy
beenen foon vᷣweruẽ Wilde vã gode ende
hi beloefde dat hi dz kint tot ſijnre kerken
brenghẽ ſoude eñ enen guldẽ nap offeren
ſoude. Pus Wert díe fonc geborẽ eñ opge
uoeteñ hidede dẽ napmakẽ. Eion v3 be
DE nap (cer Wel ghenoechde fo behilt bi he
“tot ſijnre behoet eñ Dedeene anderẽ makẽ
die ſo vele waert was eñ doe ſy mit ſcepẽ
voeren tot ſinte nycolaus kercke Wert ſoe
hict Die bad Den lone dz ht He Water bzoch
te indẽ nap die bicerftdede maken eñ doet
kint ſceppen Wilde ſo vielt mittẽ nap inð
zee eñ voir wech eñ ſijn vader beweende
hẽ bitterlic mer hy Dede ſijn belofte cñ doeẽ
hitot ſinte nycolaus outaer quã eñ hi den
anderen dap offerde Co biel bi banden ou:
taer alsofmé daer of ge\borpehande. eft
Doe hihẽ opgheheuẽ haddeen Wes opten
outaer geleit hadde fo woꝛt hi voerd dace
of geworpen eñ hy bieffen derdewerk op
ende hiletten Wed derdewerkop linte np
colaus outaer eñ hi Woꝛt daer derdewert
vorder ok gheworpen. Hoen ſyalle vᷣwõ
Berden ban delen groten Wonder liet loe
quam daergans ende ghelont dat kint eñ
bzochte den eerlten nap in ſijn banden. eñ
bet ghelchiede voor hem allen . Boe hp in
Dic 3ec viel Dat te hant daer ſinte npcolaus
bereit Was ende behielt onghequetſt. Eñ
aldus Woꝛt Die bader blide eñ offerde bep
De Den Happen ſinte nycholaus.
Envijckman — _CErempel.
@& hadde een bint bp (inte nycolaus v
diente ende Dat kint biete bi adcodatus dz
ís ban gode gheabeuen. Deſe mämaccte
linte nycolaus cẽcapelle in lijn bupsende
vierde alle tact lijn keeſt grotelijc. dele ſtat
was ghelticht bider laracenen lande. Al
dus Woet geuanghen banden laracenen
adeodatus:ende hp Wert ten Dientte van
ren haten coninck gelet. Ten anderẽ tar
Doc lijn vader (inte nycolaus feeſte bierde
ende dat kint voor dE coninc (font eñ hiel
eenn gulden nap. Boe ghedochte bp ſijnre
vangenilſen eñ desvadersendemoeders
rouwe ende die bliſchap diemen hadde ín
fins vaders huys ende hy beaöttelude te
ſuchten.Ende doe die coninc mit dreyghẽ
hẽ hadde doen ſegghen. lo leide die conínc
Wat v npcolaus doet du ſulſte hier m3 ós
Wonen. Te hant quam daer een Wint eñ
beltiet Dit huys. ende Dit kint Wert op ghe
nomen mittẽ napeñ Woꝛt gheuoert boog
Die kercke Doze Dact fijn vader ende moeð
keeſt deden ende fp Worden ſeer verblijt.
€ Hochtas leeſtmẽ anders Waer dat die
oͤnghelinc Was ban noꝛinandien eñ Doë
hyouer zee voir / ſoe wort hy vanden lou⸗
daen gheuanghen endehi dedẽ dicke voer
hem ſlaen. Ende doemen her op (inte ny⸗
colaus dach (cer ſlocch ende men hem bilt
in enen kercker ende hi droeuich Wert or
lijm beelufkingbe ende weelde pie ht plach
tehebben (oe Weet hp gapende. Ende noe
btont(pzanc oe vant hy he leiuen ín fijns
baderscapelle. —
| Heelmus gertſch biſſcop ban can
A telbergheeñ derenghelfcer herder
bepleit ewighe benedirie inden bete,
—
— Nh vn
—
J Ak
à 5)
Wij ER
=| NN 8
* — 9
—
AN
— N ——— en
—TT EH
rt RD u
* t
Re me 7 € Cerfame ontfanghenis
Hoch ſterckeliker onder tedoen den áboch
ten lijns dient Co dede hid
OS diei De hidz ſelue lant on⸗
* vegeede willem Den ſeergloriolen
he anoderweghen welche wleco
Hic wort Det enaelfeer eñ daer Bmaccte
bet DVG EEF Alder Berekebaerdichsmitte
cracht GODS fijtee ijths es Welcké
wercks Die goe dtiere meninge dye duucl
benidẽde Wat viãtalre digeen pijnde hẽ
dick weð tettae (ijn boerrpoerarsno met
bedzieghenille lijns ghelints are no mit
arly European Books, Copyright © 2011 ProQvest LLC
ages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
| lxxvii.
twilte Der vꝛeemder mer die here belrerm
deneñ met dieconinchẽontſliende eñ gio⸗
rilicerẽde ſoe Voort Die boſe gheeft te mete
Mer allt hoorꝛdẽ die vã denemerckẽ dz enz
gelant onð woꝛpẽ wasdẽ noermãnẽ / Coe
name ſi Dat zwaerlikẽ in onwaerdẽ dzſy
beroeft Ware als vã harẽ eer tkêrechte.cit
ſxbereidẽ wapenẽ eñ boechvêtot hé vga
deringe ð ſcepẽ op dat ſy tot hẽ quamẽ cit
berouë mochtẽ vãdẽ lãde Ds beu vã gode
gegeue Was. Pat ðnã die (eer Witc conic
Willem eñ ötboot allmẽeenrchãde geefte
llke abt descloeftersvemenciëtisefi Wert
gelentin daciam op dz hi vã deren dinghẽ
Die waerheit onðlochte. Doe bios getrout
Welie gedaẽ hadt begheerde ht mede teke
_tetotengelanten gincindsce ci doc hp te
hãt een groot deel vand zee mit v
ouerledẽ hadde ſo bereide een pf ——
de hemel eñ inder zee eñ dicke Wide HoDE
te hãt op in allẽ lydẽ. mer doe dye lſcipludẽ
Ömopt Watters voertaen nict wederſtaẽ
en mochten eñ Die riemẽ ghebrohe bate,
ent die zeylen geſchoort eñ dye touwẽneð
vielen doe Wort Blozen dic bope der ſalic⸗
heit / eũñ doe lymiſhoeptẽ nä ratiehene der
lichamẽ lo beuolen (phare lcipper mit geo
ten roepẽ alleen Die toecke of achtlacheyt
Der ſielen ende denriepen deuoteliken dye
Alder lalichſte Moedergods maria als een
toeulucht det onlaligher endeer hope der
miſtrooſter. Ende lich Cp ſyen baettclijcke
een man ban eerſameliken habite verciert
mit eẽs biſſcops coſuffel ats onder dz Wa
ter bidẽ lchepe comende die totcllmũ den
Abt leide eñ begã hẽ mit duſdanige woer⸗
Den te vloecken willtu ontgaen dẽ anxt ð
zee eñ Wilſtuin Dijn lant comẽ gelont / eñ
Doc hi ãt woerde dz hibegeerde mzalð hee
ten eñ dat alleen cyſchede Doe [pracht Du
ſulſte wetẽ dz ic vã ofer vꝛouwẽ die moe⸗
Det gods maria die du ſoetelic aẽriepſt tot
Dy gelent bẽeñ yſt dattu gehoorſaem wort
ſte ſijn mijn Woerden Lo lulſtu geſont en
Wan onfer vrouwen ontkanckeniſſe.
weluarẽde Gtgaen ð tegẽ woerdiger bye:
fen der zee cf higheloelde hẽ te hãt dat hp
be ín allẽ dingen ghehooꝛſaem ſoude lijn
mochte hi ótgaen Die vꝛeſe Ende hi ſeide.
Beloeft gode eft my datfte keeſtelikẽ ſultẽ
vierẽ eñ pꝛeckẽte Dieven DEDach der St Ean
geniſſe eñ der (ceppinge der moed criſti eñ
Die Wife manant\boerde. An Wat daghe
falmé Dic keeſt vieren. eñ bifeide. Pu ful⸗
ſte hoge getidẽlikẽ keeſt houde op Die ſeſte
pde Van decẽber.Eñ díe abt Leide Wat oft
gie ſal die kerc houdẽ indẽ kerckelikẽ diẽũ.
Eñ hi ſeide men Cal ſeggẽ al die officiẽ die⸗
men leyt fn haer geboozt dic ſalmẽ ſlegghẽ
in haerõtkangeniſſe maer wtgenomẽ dat
MEDE naem vã haer geboorte vᷣwãdelen
ſal (nde name ð ontfangeniſſe. Doc hi dit
geleit had foe boft hi wecheñ vechteuoert
Woꝛt Die ſtoꝛm ghelacht eñ Die abt quã te
lande mittẽ linẽ mit enébacftclise Voinde
ghelont aentengbelfce oeuer ende Dic din
ghẽ dye welchighehoortcñ gheleert had:
DE opẽbaerde hiaile die himocht. Eñ wy
alre liefſte bꝛoeds iſt dat Wi begherẽ te be-
gripe Die hauẽ der ſalicheit folactons bic:
ven mit waerdighẽ dientte dic ſceppeniſſe
cit DIe õtfangeniſſe $ moeð gods op D3 Wi
vã hare foon dbeloentmocten Werde mit
waerdighẽ loon. Echter foort dele fect
teanösöclacttin ecn and manterc. Want
in katrol? des conict tide vã bräcvijcke (oe
was eenrehãde clerceñ Dpaeci oerdẽ bꝛoe
der DES conincx vã ſagariẽ minnedemzal
re hertẽ die moed gods marta eñ naertlich
te ſingẽ haer getidẽeñ wilde huwelicken
mit rade ſijnre ouderẽaẽ cen fcoõ iõcttou
we. eñ doe hicens daechs doe die miſſege
daen Was vãdẽ pꝛieſter ötfaen hadde bꝛu
loftelike benedixic. Boe ghedocht hidz hp
des daechs die getide ð laliger maget ma⸗
riennz gehoudẽ en hadde nae lijn ſede Doe
dede hife alter kerckẽgaen eñ bi leynde
Die bruyt te huys eñ bleef alleen biden ou
tact Eñ doe hialleen las Die getidẽ moe
det gods eñ ſeggẽ ſoude die antiffen Quã
pulcra es. Dats hoe ſcooneñ hoc verciert
bilte mijn vꝛiendinne Poe openbaerde hẽ
onſe vꝛouwemʒz twe engeleẽ die haer rech
terhãt hildẽ eñ ſeide tot ben. Iſt dz ic ſcoõ
beneñ vciert Waer õme laetũe mi dan eñ
neemſte eẽ anð bꝛuyt eñ en bẽ icniet ſcoon
ve dã ſy eñ en bẽ niet Die ale ſcoẽſte hebdy
oee fo ſcoen pegelien Eñ hileide haer. D
vrꝛouwe mijn wide ſchoonheyt gaet bouẽ
alle ſcoonhedẽ du bitte berheuen bouẽ die
chorẽ der engelẽ:du bitte op Gheuë bouwen
Die hemelẽ d hemel Hierõ Wat wilſtu D3
icdoe. Zit ſy ſeide hẽ iſt datſtu lateſt 5 up
Die vleyſcelike bruyt daer du wilſte aẽ cle⸗
uen ſo ſulſtu mt tot eenð bruyt hebbẽ ĩ he⸗
melrike / eñ iſt oec dztu altoes iaerlicx biet
ſte die keeſte mijnre õtkangheniſſe eñ Pace
keſt te vierẽ Co ſulſte mz mt gecroët Lijn in⸗
DE rike mijns eengeborẽ ſoons. doe dít ge⸗
ſeit Was ſo voir Cp wech. Bie clercen Vort
De tot huys niet keren / mer fond raet fijns
ouders ghinc hi heymelijcin een abdie bu
ten tlants eñ Woet vciert mit monikẽ ha
bite.Eñ na coꝛtẽ tijt mit vᷣdiente ð ſaliger
maget maria Die altoes eert eñ ſalich ma⸗
ket die geen dicle minnẽ foe wort bt patri⸗
arch vã aquilẽ eñ celebꝛeerde alſo iãge als
hileefde eñ preecte alle mẽſchẽ te vietẽ die
kceſte ð ontkanghenilſe marie indẽ voertet
Dé dage mit pꝛoperen octauen.
¶ Een ſermoen vander hoochtijt.
Jer om en moetnyemant vᷣdꝛieten
noch zwaer lijn haer keeſt te vieren
wanthet is te wetẽ als ín die heilige kerc⸗
ke geuiert opt of gecert haer geboorte al
Co faloecgbecert of geuiert wordẽ haer õt
fãgenilſe wãt allo weiec noot Was hait
geboertete behoudẽ dz mercelise aeflacht
Alſo Walt oec noot hacr stfägenifie wat
en Waerlpn3ötfangëtien waernsgchoe -
ren mittẽ gebodẽ gods:ſo wort (pontfan
ghẽ eñ gheborẽ Fa ſcker itt dan dat aenge
lien Wort Dic godlijcke tedene Co Wort diẽ
Uan onfer berouwen ontkankeniſſe. xxviii.
dach horet õtkangeniſſen meerre gepzroekt
dâ harergheboortë: wãt het was meerte
dinck dz adã vãgode geſcapen wort / dan
dz adãs kinð vãder moed gheborẽ wordẽ
Hierõ een yghelic biſſcop oft abt oftc pꝛe⸗
lactoeffent ofte bictt naeeftelic haer Fectte
en gebietſe vã allé mẽſchẽ geuiert te woꝛ⸗
den:Wãt iſt dattule mint mit alre hertẽ to
En wordeſte nẽmermeer ontlet ban dinen
Grade of Waerdicheit. BDie dingẽ Die ic ſeg
ge heb ic geproeft in mi ſeluẽ / des moetẽ ft
hebbẽ te male ſcande die ontſinde die ver⸗
blint lijn mit dõckerhedẽ der onwetenhe⸗
Deelt vᷣſmadẽte vierẽ ſo grotẽ dacheñ gro
ten v̈bolghen lacrament. Daetö Want ín
Det ontfangeniſſe ð maget Was vleyſche⸗
Wkeögaderinghe des mãs eñ des Wijks.
Hierd iſt dat dẽ ſottẽnz en behaecht te bic
te haer ontfangeniſſe nochtãs moet hẽ luſ
tente vierẽ dẽ waerdigẽ dacheñ nacht ha
rer geeſteliker ottangeniſſe eñ oeck DE tijt
eñ bac aliſt Ds hp DE menighẽ onbekent is
eñ welckẽ Die ſcepper ð kické die weerdige
ſiele ſjnre moed vᷣenichedẽ inde heilichũẽ
maechdeliker lichaẽ mitter engelſce dien⸗
ſtẽ / welckẽ dach die berechter tot onfer la⸗
licheit maect vᷣcoes eñ heilichde onder dye
anð daghẽ als dẽ eerſtẽ dach onſer Blofin
ghen eñ ſalichedẽ / wãt tís kenlí jc allẽ Wi
len dztwee ontkangeniſſen ſijn desmẽſcẽ
alseëgeeftelic eñ die anð vleyſchelic eñ ins
welckẽ geſciet vleyſchelike vᷣgaringe des
—⸗
mas eñ des Wijks Een and in Welck dye
gheeſtelike nuwe Cuuct godlike ziel Wort
toc geuoecht dẽ lichame ouermits dẽ wer
kẽ gods. Iſt dz hẽ neten behaecht te cele⸗
brerẽ Die vieylceiſke onkanghenis ð mocð
des heeren hem moghen doch behaghente
vieren of teoefenédie gheefteliche ſceppin
gehate ziele Die Ggadeeinge of enige haer
lielẽ eñ haers lichaems D hoegroot is die
dach in Welke geſcepẽ Wort eñ geheilicht
en gelent totten alð heilichuẽ lichaem der
Waerdiger fiel õſer Bmaectſters.Echter
moeten ſy hẽ ſcamẽ die ontlinde die daerõ
Delen dach nict vierẽen willen om dat die
heilige kercke nz en pleget te vierẽ Die ont⸗
kangenis vã and heylighẽ. Scker tis teer
grote dorperheit datmẽ deſe dair ingelijct
and heiligẽ in welckẽ god aẽ nã mẽſchelic
vleys Cit Die hideck Gheuen heeft houẽ die
hemelẽeñ bouêdie archãgelen: wãt al iſt
lake dz niet ghegeuẽen is anð heyligen dz
geuiert loude werdẽ dẽ dach harer ôtfan:
geniſſe:nochtãs is dẽghenẽ Bleent bandẽ
heiligẽ geeft die meerre eñ heilichſter is dã
alle heiſigẽ eñ ſalrecht hebbe deie eerlichʒ
bouẽ anð heiligt ouermits Welker alte het
lighẽ gelalicht werde. Leif? wort geleit
heilich ö heilighe: want als Dic ouerſte be
vechter Der hefligë haer gaf die Wactdichs
Dat [ímaechtontfacn foude D3 vleys ghe⸗
maect dz woert eñ dz ly maghet bate Lou
De crt na Die dracht eẽ maccht bliuc (oude.
lo gak hioechaer te rechte die waerdicheit
Dat Dic keeſt hozer ontkangheniſſe ende ha
tet gheboorte dye ſoudẽ Werden gheuiert
inder heiliger kercken: wat fullen wi hier
of merrente oekenẽ okte vieren die ontfan
genis Des heerẽ moeð is te voerdenckẽ pie
Bheboogte criſti / wãt haer ottangemte is
Dic linie ð geboortẽcriſti. Eñ dact om Cine
ge Wiin gelen dage boor die laudesm goe
Der manierẽ Dat cuägelie des boecr det ge
boert ende oec leſen Wijtinder milſen als
inder gheboortẽ Des heven. Hier om Wort
mit vechte gheuiert dic gheboorte ende die
ontkangheniſſe des Coons. Mant díe ont⸗
kanghenilſe / ende die gheboorte Des moe⸗
ders is DIE gheboorte des ſoons. Piet om⸗
mecclebreren Wp hupden blidelijc alle bet
de hact ontfangheniſſen als gheeftelijche
ende vleyſchelike op vat Wi mit harẽ ber-
Dienten eñ beden moghẽ verdiene te Woz-
den wtgenomẽ vã waerlijkẽ lorgẽ eñ vã
allen ſondẽ eñ te werdẽ geleit totter ee wi
gher bliſcappẽ des paradijs. Des verleen
ons onſe heere ihũs criſtus harẽ lieuen ſo
— —— 5
8 F
—— —
EE
— —
— —
— — — —
— —
—
— EE
ED —— — —
— —
— ———
——— — — —
emg - 5
— — —ñNi— *
— — — —— — —— — —
— —— — *
— —
mennen
|
|
Í
|
|
| 18
B 9
J
| Ì
Ì dd
4
44
| 0
|
if
Rl
i Î |
EN
Ë | If 4
1 | |
Ei 4 9
4
kt
is
Dre LAI
'
ze
a
—
Dj
mv
df 8
a
n J
dE MN
——
LN ||
A ||
benik 1E
58
—*
“ie
* |
J LI
J
Gn |I
4
re We
\ Í
6 \
*
1
sad A ij
be lid KE
A |
he ed | JE
otk | f
ode ï 1
—
*
J
9
de AN
«
4d | J
Bs 4
EvA | ,
<
4
3— 14
kl
K
rs
he” |
*
oC
34
Eye
ii
as
|
F
ed
bl
—
Wp)
Bur
r®
*
—
4
ee meen —
mar A Td Bam tte re = — — —— — — — — — ne
ee - — — — e= —— — — — — == — * = in
men
—
—
—
Ei aen:
—
id
aak
tie ee CO
… {Han finte Lucia.
ne die mitten bader ende mitten heilighen
geeft ende mit marta ſijnder moeder leeft
eñ regneert god bi oneyndelicke wareldẽ
bet Werelt. Amen. |
¶ Die legende vã ſinte lucia.
a © SER 9 Ucia Was eẽ maecht edel
vaocllachte Wter fiede cp
— 3 racuſanẽ gheboꝛẽ Eñ doe
Jſlſihooꝛde die nieumare vã
aggathen doeral cecilienlo
braden PE lo ginc lytot haerẽ gra:
uc mit euthicien haer moeder Die vier tact
hadde gedoecht tlopẽ vãder vꝛouwẽ ſiec⸗
heyt ſonð ophoudẽ eñ het geſciede datmẽ
ind miſſen las dz euãgelie dz onſe here cen
wijk vand liecteghenas. oe ſeyde lucia
harer moed gheloueſtu datmẽ hier lecſt Co
geloekt dat agatha de ghenen heeft altoes
tegẽwoerdich õ wiens naem ſighepalſijt
Was Eũ ilſt dattu mit ghelooue hacrgrat
nakeſte ſo ſultu te hãt geneſen. Aoe aldye
ludẽ wech gingẽ ſo bleef Die moed mit Die
dochter in bedinghe neu D3 grat eñ lucia
Wort llapẽde en (pfachagatha vciert mi
dierbare ſtenẽ eñ ſtaende int midde deren
geleende ſy ſcide haer Sutter mijnlucta
maecht gods geuoet wat eyſcheſtu vã mi
dattu ſelue dijnremoeð doẽ moges Want
lich bi dynẽ geloue ts li genefen. Eñ lucia
õtwaecte eñ ſeide haer moed Mocð mijn
lich du bitte geneſen daerõ bid ick di Doo
haer Die DE mit harer bedĩge genefen heeft
datſtu my boertaë n3en hietes bꝛuyt mer
dattu miter echtſcapgeuẽ ſoudes dz ghif
dẽ armen.eñ Diemoed Leide Luycke cerſt
mijn ogẽ eñ doet dã mittẽ goede al datſtu
wilſte.Eñ lucia ſeide / dattu ſteruẽde ghe
ueſt dz gheueſtu õ dattu mit dynz drꝛaghẽ
en moges hier õ ghit alſtu leckſte ſo ſulſtu
des loon hebbẽ Poeftaldus Weð te huys
gecomẽ warẽſo vᷣcochtẽ ſi daghelicx haet
goet eñ gauẽt dẽ arimẽ Hier en binnen alſt
goet minrede eñ ment deelde Co quaẽt luci
en brꝛudegõ te wetẽ eñ hi vꝛaechde ð moe
der Wat dat bediede. Di ãtwoerde bekẽ⸗
delikẽ dat fijn bꝛuyt eẽ beter goet geuõdẽ
bad dz ſy tot haerbehoef copẽ Wilde ende
Daer bí ſchinet D3 ſy enich goet mitede. De
ſe fot waende dattet acrt (che goede warẽ
eñ hi begöſte lelue haer goet te vᷣcopẽ. doe
alhaergoct vᷣcocht was eñ dẽ armẽ gege⸗
uê ſo toechle Die bzudegö voor patcatiode
techt eñ leide D3 li kerliẽ Ware eñ ſcide D3
(p tege des keilers wet ede Pocte paſca
(ius wilde doẽ dẽ afgodẽofferẽ lo ätWoer
de lucia. Bode iscen genoechlike ofterhã⸗
De die armen te vanden eñ hein node byte
facen: ef õ dat ic niet meer cn hebbe dz ick
offerẽ mach / ſo gheue ic miſeluẽ hete offe
ten Palcaſius ſeyde haer / dele woerden
moechltu legghẽ enẽ lottẽ kerllẽ die dns
gelijc is:mer te geefs leguu midie ttpein
ce Wet houde. Eñlucia leide hein puhou
Des dijnre pꝛincẽ wet oft cewe ende ic tal
houden mijns godes Wet. du ontliets die
princẽ eñ icont{ie ming god. Du en wilſte
Die niet vᷣtoernẽ: eñ cen wii minẽ god n3
Ötoornen.du wuũe hẽ behaghẽ eñ ick be
Uan lite Lucia. lxxix.
rly European Books, Copyright © 2011 ProQvest LLC
reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
geer te behagẽ minẽ behouder daer 5 doet
dattigoet dunct eñ tefal doen dat mi goet
dunct.eñ paſcaſiꝰ ſeyde. Du hebbeſt dijn
goet mit dinẽ putiers ouer gedaẽ eñ dairõ
ſpreecſtu als eẽ hoete Eñ iuia leide hẽ Fe
bebbemtjn goet geleit tn cé leker ſiat/ mer
Dic dat lichaẽ eñ D3 heete beſmettẽ en Wit
te icnve. Paſcaſtusãtwoerde Wieſinſt
Die Dat lichaẽeñ dz heete beſmettẽ. Lucia
leide ghyſijt Die dat herte beſmet. díe raet
dz die ſielẽ harẽ ſcepper latẽ: maer die dat
lichaem belmettẽ fijn Die deletijtlike he
noechteſettẽ Hoor diee wige weelde Paſ⸗
calius ſeide Die woerdẽ Cult zwighẽ alſ⸗
mẽtẽſſagẽ coemt Doe leide hẽ ſinte lucia:
gods woerdẽ en mogẽ niet zwigẽ. Palca
ſius ſeide haer Biſtu dan god. Lucia ant:
Woerde ick bẽgods deerne die leyde. Als
ghiſtaet voerdẽ coninghẽ eñ voerdẽ rech⸗
ters en ilt niet voerpeylen watghi (pie
kẽ lult:want abten Cijtn3 die dat ſpreect.
mer die geeſtuwes vaðs dye daer fpreect
ín v Palcalius ſeide ſo is dã ín Dt Dic heili
gegeeſt. Lucia ſeide die ſuuerlijc leuẽ fijn
tepelen des heiligẽ geeſt. Paſcaſiꝰ ſeide íc
lal di doẽ leydẽ tot dat boꝛdeel datmen dy
daer vᷣcracht dattu dẽ heilige geeft verlie⸗
ſes.Lucia feide. Dat lichaẽ en Wort nʒ be
ſmet té ſi bi ghenoechtẽ des hertẽ. Want
doetttumijn leuẽ vᷣcrachte fo Calm dic (u
uerheit gedobbelt werdẽ ter croné: Want
nemermeer enlelſtu moghẽ minẽ Witte te
olent brengẽ / lich mijnlichaem ís bereyt
Lot auetormentẽ wWat befdefte des duuels
lone begin te doẽ die begeertẽ dijnre pinẽ.
JOE Dede parcafi? putieré come chi keyde
be. Hodet tot haer all⸗ dz bolck eñ mẽ be⸗
pottele fo läge tot (fdootwas.En doelt
lucien ſlepẽ Wadeoe maectele Die heyli⸗
ghe geeft lo zwaer 53 ite nict on cond be
koeve Eñ palcali® ede paer dutentmän
comẽ eñ hacr hãdẽ eñ voets bindẽ mer ſy
eu condete geen (ins beroerẽ en Doe Dede
bi aẽ hair mittẽ dulent mãnẽ vijktich paer
oſſen mer nochtãs bleeklucia onberoerlijt
EN paſcaſius riep doe gokelarẽ dz fie fou
dẽ doẽ roeren mit haer touerien mermẽ en
condeſe niet vᷣroerẽ. moe ſeide paſcaſius.
at touerie fs Dit dz een ionckrou nieten
Mode BVporret vã dulent mãnen. Lucia
leide tEfinngeentoucrië mer bet lijn criſtꝰ
Weldadẽ. Wát waert dattudaer noch tt.
Dulenttoe dedeſt du ſoudes Lien dz mẽ mt
nzen (oude moghẽ vporrẽ Ende pafcali?
Waendedatmẽ die touerie biaghen ſoude
Waert datmẽſeouergote m3 olie eñ hihiet
le ouerateten mit dueen doemenſe oec n5
porren en mochte (oe woꝛt hifecr vᷣgrãt
ei hiet datmẽ eẽ groot bier ontrêthairma
BE (oude eñ hiet datmẽle mit peck eñ mit
harle eñ mz hetẽ (moute begieté ſoude.eñ
lucia ſeide ic hebbe reſpijt vᷣcregẽ vã mijn
martelieõ dat ic of neme Cal dẽ ghene dye
ghelouẽ den anxt der paſſien eñ die nieten
gelouẽ hoer vᷣwitẽ. Boe pafcatius baten:
dẽ ſaghẽ dat bi in antt Was lo ſtakẽ ſieen
zwaert door luciẽkele eñ f: Pen Bloes haer
ſprakenz mer ſi ſeide ic legge v datter kere
kẽ paeys Wed gegheuẽ is. Wãt marima⸗
nus is hudẽ dooteñ Dioclefian? is vᷣdꝛeuẽ
Eñ als agatha mijn luſter ís gegeuẽ oſte
De vã cathenenſem cëbebhouderte alto ben
ic ð ſtede vã ciracuſanẽgegeuẽ eẽ vᷣbidſter
Poe lucia Dit ſeide ſoe quameẽ daer knapé
ba romẽ eñ vinghẽpalcaliũ ef voerdege
uãghẽten keiler Wert wãt die keiler had:
degehooꝛt dz ht alle die lantſchapẽ hadde
bedzoeft.doebi teromẽquãeñ hibeclaech
Det eñ hywõnẽ wert vooꝛ dẽ ſenatoers
ſo ontwijſdemẽ hẽſinhooftmer die ma⸗
ghetlucta cn Wert nict vuoert band ltede
Dact ſigheſteken was noch fien ſtarkniet
vooꝛ dat die papẽ quamẽ ende gauen hacer
gods lichaẽ And ſeluer Hat is ſi begrauen
eñ daeris eẽ kercke gemaect. Di Woꝛtge.
paſſijt in cõſtaͤtinꝰ eñ maximianustiden.
Int iaer ons herẽ. C.eñ tien,
¶ Die legende vãlinte thomas
—
Van (te Thomas apoſtel.
F
ES
OL
|
SN
|
INN
EEE
SENZA
TELA
*
r
ane —F
2 —
AN 3 2 ——
U Hd a € Ba
: ril N 8
— 7 N F
MIJ 4 * >
1) 9J — 9
lj / 7 eN À ê : *
INI SIS *
FFVVC
if
8
Gd
—
NZa
Ga e apoftel Dochy
DEE enstecelarië\bas fo opẽbaer⸗
A0 A REP ede he onle heere ende leide
eed WK “YGondofop? dye coninc vã
ee Gakindien beeftabbane [pnen
«
paoeſt gefent tc ſoeken enẽ
man die pallaeſen makẽ cã coem ick ſal di
tot hẽ ſendẽ. Thomas ſeide heere ſentmy
waer Du willſte fond tot die vã indiẽ. Dn
ſe here ſeide. Ganccoenlick wãt ic Cal dijn
behoeð lijn En alſtu Die vã indien hebite
bekeert tot mi (oe ſelſtutot my comenmet
martelie.Enð thomas ſeide Du biſte mijn
here eñ fc Dijn knecht Dijn wille geſcie. eñ
Doe abbanes opter merctẽ Wäderde ſo fet
De onſe here tot hẽ iõgelinc Wat wilſtu co
pẽ:eñ hi ſeide Mijn here heeft mighelent
dzic huerẽſalknapẽ die pallaſen cõnẽ ma
kẽ:dz ſicen pallaes makẽ na dz Were ban
romẽ. Doe gaf he onle herethomas ef ſei
De dzhi dz welcõde doe Lie Weet ſceeptẽ
Co quamẽ ſi tot eẽre ſtat daer die conic feel
te dede van ſijnre dochter huwelike eñ De
de gebiedẽ datal die ludẽ ter bauloft come
foudéof ſi oudt dẽ conic vᷣtoernẽ Eñ ab-
banes eñ die apoſtelthomas gingẽder eñ
Daer Was eẽ hebrꝛeulche iõckrou eñ hande
cẽ kloyte eñ pꝛucdeeic met enẽ ſonðlinghẽ
loue:eñ poe ſithomas ſach Lo bekẽde ſi dz
hi eẽ hebꝛeuſch Was õ dz hi niet en at met
om dzhi die oghẽ ten hemel waert hadde:
kñ Doe Die iöckrouwe ſanck voor he inbe
breuſce Ben god is der hebreuſcer Die alle
dinc ſciepeñ maecte Die zee ſo bat haet DYE
apoſtel dz ſijt ed ſingẽ ſoude Poe eẽ ſcic
ker lach dz hi niet en at noch en dꝛãc maer
dzhy alleen die ogẽ tẽ hemel waert hadde
fo ſloech hi hẽ aẽ ſſjn wãghe. Eñ ſinte tho
mas die ſeide hẽ / diis beter dz di ᷣgheuen
worde int anð leuẽ eñ datſtu hier eẽ tijtli⸗
ke pine doghes daerõ en ſalic niet opſtaen
900293 die hondẽ hier bꝛengẽ die hant dye
mi ſloech Doe gie die geneõ water eñ eenn
leeu dodẽ eñ drãc ſijn bloet. eñ Doe Die hõ⸗
DE ſijn lichaẽ ſcoerdẽ ſo bꝛochte enẽ ʒwar⸗
tẽ hõt in die bꝛulokt ſijn vechter hãt. Doe ſi
dít ſaghẽ ſo v wõderde hẽ allẽ.eñ Die ionc
krou Btelde dien ſijn woerdẽ eñ Werp die
kloyte Wech ende vieltot ſinẽ voete. Pele
waake laſtert ſinte auguſtinꝰ eñ Lept. Dat
dít ín ſintet thomas legende beſcreuẽ Was
vãenẽ valſchẽ mã daer biheeft men lijn le
gede ín Beel Culpect. Mochtã machmẽ leg
gẽ dat hi dz leit niet biddẽde mer in manie
rẽ datte vooꝛſeggẽ Beſietmẽ nochtãs net
ſtelic ſinte auguſtinꝰ woerdẽ ſoen laſtert
hi al dat niet Want hi ſeit aldꝰ. Sie mani⸗
cheulen leſen ongelouelickeẽ ſcrikture die
icken Weet vã watnacien der logenẽ {ige
ſcreuẽ ſijn onð des apoſtels naẽ die weic⸗
be warẽ indẽ tidẽ hoer ſchines ĩ dye nacht
per kerckẽ õtkaen. mer die heylige eñ Die le
raers die doe in deſen leuẽ warẽ eñ ander
dinghẽ examinerẽ mochtẽ bekenden dzſy
waer geleit haddẽ. nochtãs leeſtmen dait
doc thomas die apoſtel in eẽ werſcapvan
brulolte onbekent as datten een inaep
ſloech mitter hãt dz hy doe terſtont bat die
ma eẽ wꝛede wꝛake. wát dochy wt ginc
ter konteynẽ dz bt waterbrẽgẽ loude dien
die Daer atẽ ſo dodẽ eẽleeu eñ lijn hãt date
hidẽ apoſtelmede Nocchatlachendetrecte
eẽ hõt vãdẽlichaẽ eñ broche te takclẽ dair
dan ſinte Thomas apoſtel.
die apoſtel at als hihẽ gebodẽ hadde Mat
mochmẽ hier weeös liẽ mer dactisoecge
ſcreuẽ dzhi he genade vcrcech in dz anb ic
ue. Dus rekẽtinẽ dz meeſte goet tegen dat
miſteõ dz in deſer daet dẽ genẽ Die dẽ apot
tel nzen kendẽ wetẽ ſoudẽ hoe bequaẽ hy
gode Was.eñ dz Dic gheene dye dacr doot
Was na dz dit leuẽ ewelic hope ſoude heb
bẽ meroft waer is oEn3 des en Wil ic niet
ſceidẽ.wãt waerlic die manicheuſe Die de
ſcriktuer voerwaer eñ claer õtfacn Dic De
kercke laſtert / limoeten hier belien dieghe
doechlaẽheit die õſe here leert int euãgeiy
ſo wie di ſlaet inð rechter kinnebackẽ gik
hẽ oec die luchter: dz mach lijn (des hertẽ
begeerte alen doetmẽtnz mitten lichaẽ of
ſeit mittẽ woerdẽ Wát als die apottelmit
tẽpalme geſlagẽ Was fo bathy dẽ here D3
hi den ondadigẽ mã vᷣgaue in die and We
relt eñ Wracctet ĩ deler werltokgakhẽ die
And wãgeok hi hiet hẽ dz binocheens ſloe
ge / nochtãs ſeker fo bilt hi vã binnẽ die be
geert vã minnen eñ butẽ begheerde hiexẽ⸗
pelvã correxie weð oft waer Was dã ber
liert:wãt bi dzli willẽ gelouen dz moyles
mit duſdanighẽ Wille vᷣſloech dic dẽ afgo
dẽ gemaect hadde eñ aẽgebeet. Eñ iſt dat
dt die pine aenſien wat is vzeſcliker dan
bäbeeften werdẽ ghelcoerteñ gedoot als
die rechters doen ſomtijt dẽghenẽ die vã⸗
det meeſter mildaet ſijn lieuer DE beeſten
Doen dodẽ dã mittẽ zwaerde. Bit voorlte
leit lint auguſtijn. Dm descontcr bede fo
benedide linte thomas dẽbrudegdõ eñ dye
pruvt eñ leide Heregit nefe oge lude dye
benedixie dinte rechter hãt eñ Cape ĩ haer
Dat laet des leuens ꝓᷣoe díe apoſtel wech
was ſo vãt die lõgelinc in ſijn hãteẽ palmn
tellich ws Dadeten. Eñ diebrudegGen die
bruyt atẽ beide vã dier baucht eri Worden
llapẽde eñ lagẽ beyde eẽ dꝛdem: wãt heur
dochte dz he ommchelldẽ eẽ conie mz gem
mẽ ðcierteñ dzhileide Mijn apoſtelheeft
vgebenedijt dz ghy deelachtich itaen D3
lxxx.
ewighe leuẽ eñ doenſe beyde ontwaecten
eñ ſy haten dꝛoem Leide ſo quã die apoftel
tot hẽ in eñ ſeide. Mijn conitis v nvgheo
pẽbaert eñ heeft mi hier ghebꝛocht mit be⸗
ſlotenre doze õ dat hi mijn benedixie op v
vroechdelike makẽ lal Ghihebt ſuuerheit
uwes vleylſches die cen coniginne is alre
doechdẽeñ vruecht ð ewigerlalicheit. die
ſuuer is is een ſuſter ð engelen eñ belittin
Ge ba allẽ goden vwinnerle ð onreynich
leghe des geloeks / RWinninghe ð duueiẽ
en lekerheit ð ewigher blilcap wãt vand
vuylhz Wozt Die ſonde vã die Conde Woost
ſmettemiſdaet / ende vand mildaetcoemt
ſcaemte Hoc hi dit ſeide ſo openbaerdẽ hẽ
be engelẽ eñ leidẽ wat Lijn die engelẽ Die
ghelet lijn 6 bte behoedeneñ boudet el
dz v Die apoſtel leit fo ſullẽ c gode offerẽ
alle v ghebedinghe.Ppeapottel doopteſe
en leerde hẽnaerſtelic dat geloue Ennac
veeltijts ſ Oe Wordt die brupt Die pelagia
biet nonne eñ wort gemartelijt eñ dic bau
degõ dyonijs Weet biſcop vã dier ſtede qe
cõlacreert Eñ nae dit quã thomas eñ ab⸗
banestottë coninc vã indienen die conic
gafden apoſtel eenn wõderlijcpalaes ond
hande eñ oec grotê ſcat eñ voit ineen and
lant Eñ die apoſtel gafal Dé (cat DE armé
En twe tage lanc díe die coninc wech was
(opzcecte hicũ bekeerde tottẽ geloue eẽ on
uertallic Gole. Boe die coninc hoorde Wat
‚thomas gedaen hadde Lo dede hi thomas
mit abbanes leggẽ in eẽ Diepe DÖcker kere
ker dat hile leuẽde ſoude doẽ billen eñ bee
nẽ. Hier en binnẽ ſtark gat Des counter broe
derende men maecte hẽeen altẽ duerbarẽ
graf eñ opten vierdẽ dach tôt die dode op
eñ doe ſyhẽ alle vuaerdẽ eñ vlogẽ lo leide
hi ſynẽbꝛoeð. Bꝛoeð deſe mã Die Du villẽ
ef braden wilſte is gods vrient en alle Die
engbelen dienẽ hẽ eñ ly leiden mt nt para
Dis eñ toendẽ mieen pallacs wõderlicke
gemaect vã goude eñ vã liluer eñ vã Dier
baren ſtenẽ. eñ Doe ick ——— indye
Lij.
— — — —
ee —
ne
ki
'
|
|
{
Î
|
{ 4
J
HKM
Û
tf
Zen
Oi
Ei
Ia8
Nn
HIE:
IN
Jt ;
J
9
H
it
A,
U
J
—J
|
|
|
|
|
Uan (inte Thomasapottel,
(coonbett fo ſeidẽ ſy mt Dit isdat pallaes
Dat thomas Din broed gemaect heeft Eñ
Doe ic ſeide of ic ſijn doerwachter mochte
fijn Co ſcidẽſi my. Dijn broed heeft hẽ lel⸗
uẽ des onwaerdichgemaect / Wilſtu daer
in wonẽ Wi lullen onſen here biddẽ dz hy
di verwecke datſtu Dit pallaes mogett co
pen vã dinen broeð eñ gik hem Wed tgelt
dat ht waende Blozen te hebben Eñ dit al
leggẽde liep hiter kercker waert eñ bat dé
apoſtel dz bijt lynẽ bꝛoeð vᷣgafeñ bt dede
hẽ die baden of doen eñ hibat hẽ dat hi na
meeen duerbaercleet eff Die apoſtel ſeyde
En Waẽſte niet dz die ghene Dic inden hee
mel begerẽ machtte hebbẽgeẽ vleylcelick
hoch aertſche dincen draecht. Eñ doe dye
apoſtel Wte kerckerquã Coe quã hẽ die co:
nincte gemoete eñ biel tot ſynẽ voeten eñ
batghenade.Doe ſeide díe apoſtelgod he⸗
uet v veel gedaen dz hiv vᷣtoent heeft ſijn
verholentheit geloekt in criſto cí Wert ge
doopt datghideelachtich ſtjt aen dat edt
ghe leuẽ Bes conier broed fepde hete tach
eens pallaes datſtu minEbzoe heckts ghe⸗
maecten ichebtödient te copẽ. Wíe apof:
tel leide dz fs ĩ dijns bꝛoeðs inacht.die co-
nĩc leyde dz lal mijn lijn eñ die apoſicima
ke Di een anð / meren mach hi dz niet doen
Co ſalt dijneñ wijn ijn. Pieappttel ſeyde
ontamelikeplaetfen lijn inde hemel vã be
gin gemaect Diem coopt mittẽgoede van
geloue eñ mit aelmiſſen wãt vgoet mach
voer gaẽ mer ten mach v derwert niet bol
ghë fact maent dede Die apoftel al die lu
DE vã Dit lãde vᷣgaderẽ ef Dede al Die crãc
be ouer ecn ſyde ſtaẽ eñ bede ouer hẽ. ende
doe die gheleerdẽ ant woerdẽ amẽ / lo quã
eẽclaerheit vãden hemeleñ lloech alt vole
teerneöeen ve eñ eẽ halue ſo dzſi waendẽ
Dat ſi vVdorꝛuen warẽ vãden blixem Ende
Die apoftel ſtõt opeñ ſcide.OVtaet op Wát
die here quã hiet algeen blirem eñ heeft v
ghenelen.eñ ſtõden alle gefont opeñ loef
dẽgode eñ den apoſtel. Bie apoſtelleerde⸗
ſe doe eñ leerde hem xij.graden vã duech⸗
Den. ¶ Die eerſte ts Dat (p ingode gheloef
Ben die eẽ is in weſen eñ Drie ín perſonen.
Eñ hi gat᷑ hẽ dꝛie exẽpelen hoe in eẽ weſen
drie perſonen ſijn. Dat eerſte is Dat inden
mẽſche is cen Wijlheit eñ daer Wot coët vᷣ⸗
ſtandeniſſe gedẽckenis eñ ſin / want ſin is
datſtu vindes datſtu geleert heues gedẽc⸗
ke datſtu des niet en vᷣgetes verſtãdeniſſe
dattu ðvſtaet datmẽ wilen mach of leren.
Dat anð exempel is dat in een Wijnrãcke
drie Dingen lijn dat is hout die vꝛucht enð
Die bladeren Hat derde exempel ís dat int
hoeft biet (inne ſijn / wãt ineen hoeft Lijn
lien hozen rukẽ eñ ſmakẽ. eñ al dele Cijn in
eẽ hooft ¶ Dz anð graet is Dat ligedoept
ſoudẽ werdẽ. ¶ Dat verde vat ſyhẽ hoe⸗
den ſoudẽ vã oncuyſheit ¶ Dz vierde dz
ſy hẽ gematẽ ſoudẽ vágievichent. {at
vijfſte dz Cp Die kele dwingẽ foudẽ ¶ 23
ſeſte dz ſi penitẽcie doen ſoudẽ. ¶ Dat Ce:
uende dz ſi hier in volſtaen loudẽ. Pat
achte dz lidẽ armẽ herbergẽ ſoudẽ ¶ 3
negẽde ín al D3 ſi dadẽgods Wwille ſoecken
ſoudẽ ende dien mit werckẽ doen. ¶ Dat
tiende dz ſi hẽ niet ſoeckẽ en ſoudẽ in bedi⸗
ghe te Doen die niet te doẽ en warẽ eñ D3 Cp
pat ſcuwẽ ſouden. ¶ Dat ellſte dat vrien
Dé eñ viandẽ caritate doẽ ſouden. Pat
twalekſte dz ſy mit allẽ nerſte dat bewarẽ
ſoudẽ.Na dzhyghepzeect hande Co wor⸗
den daer ghedoopt elf duſent mãnen ſonð
Die wiuẽeñ die kinderẽ Hier na ghint tho
mas die apoſtel mit haeſte ín indiẽ daet bt
ontallike beelmtraculëdede Ei himaec⸗
te oeck ſiẽde migdoniẽ vꝛiẽdinne catitius
wijk Die des conicr neue was Ei migdo⸗
nia ſeide tot ſinticẽ Cal icken mogẽ ſien.eñ
bi linteces rade dedemigdonia and cieder
aenen QUE onder Die arme wiuẽ daer Die
apoſtel pꝛeecte:ende die apoftel begoſtete
pzꝛedikẽ vand onlalicheit deſer Werelt. eñ
leyde dz dít leuẽ katiuich Waer ef broeſch
te ballen eñ alte leer te blien eñ allinet ai⸗
Uan (inte Chomasapottel; lett,
rebeſthebbẽ waent ſo vlietet al vallende.
Daerna riet hihẽ dz ſi gods woerdẽ gaer
nehoudẽſoudẽ bi vier reden / eñ hiprijſde
hẽ D3 Woert gods bitiij. ſakẽ dz Was blãc
hedẽõ dattet Belactt Die ogẽ onſer vᷣſtãde
nilſſen / eñ bidẽ drãcke om dattet õs ſuuert
vã allé vleiſcheliken begeertẽ Eñ bieenre
plaeſterenõ dattet geneeſt die wõden on⸗
ſer ſondẽ. eñ bið ſpiſen om dattet ons ghe
noechte maect in hemeiſcer minnẽ. Eñ qe
lijc datten ſielen dele dingẽ niet en ghedo⸗
gẽ ten li dz hile binnẽ ontkaet alfo en helpt
oec niet gods Woert eenre ſiecker ſielen / tẽ
ſy dat (ijt deuotelick hore. Boen die apoſ⸗
tel aldꝰ pꝛeecte ſo gheloefde migdonia eñ
{pen Wilde nẽmermeer biharẽ mã liggen
Soe ðvcreech cariſius vãden conic dz hi dẽ
apoſtel indẽkercker leide Ende migdonia
quãtot hẽ eñ bat hẽ dz bijt haer vᷣgaue d3
hi õ haer indẽ kercker ghedaen Was eñ hi
troeſteſe goeðtierlickeñ ſeide dz hijt gaer⸗
he gedoechde. Efi cariſius bat DE conicdʒ
bidíe conigine lijns Wijks Cutter tot haet
fende of ple Wed bekeré mochtc Moe die
coniginne tot haer quã ſobekeerdeſemig⸗
donia daer ſytoeghecomẽ Wasõ te beke⸗
tẽ. eñ Doc ſy dele miraculẽſach die die apo
ſtel dede ſo ſeide ſy. fp lijn vã gode vᷣmale
dijt Die dele werckẽ niet en ghelouen Moe
leerde die apoſtel al dier watẽ corꝛtelic Drie
punten.Dat ſy die kercke minnedẽ.den pa
peeerdẽ.eñ datſi dicke vᷣgaderẽ ſouden õ
godste hoꝛen.Doe Die coninginne weder
Juã lſo ſeide haer die coninc waer dð hebſte
lo lãge ghemertet Spleide Ic waen dat
migdonia ſot waremer is aite wijs.eñ
(pleíde mitot gods apoſteleñ bt heeft my
doen bekennede wech der waerheit eñ ſy
lijn al te ſot die in gode nieten gelouẽ. Eñ
die coningine en Wide nemermect bí den
conincliggẽ. Sie conint Wort vᷣwoberen
Deef ſeyde tot ſinẽ neue. oe íe dijn Wijk
Wed winnẽ Wilde fo heb ic min Wijk ber
lorẽ. eñ Die mine is my quan gewordẽ dã
v die ditte Doe hiet die conic datmẽ dẽ apo
ſtel mit gebõdẽ hãden tot hẽ bꝛengẽ ſoude
ent bi beual he dz hi die wiuẽ tot haer man
he bekerẽ ſoude. eñ Die apoſtel tuychde hẽ
mit drie redẽ. dat ſi dat nzſculdichen wa⸗
be te doẽ alſo lãge als die mãnẽ õgelouich
Warẽ eñ dat biexẽpel eens conicx cit eens
torẽs eñ eenre konteynẽ. hier bi leide hi du
die contc biſte en Wilt geẽ onſuuer dienſtẽ
Mer ſuuer knapẽ eñ maechdẽ daerõ ſulſte
gelouẽ dz god Wil hebbẽ Cuuer diẽlt ende
reyn:wat miſdoe ic dãokic preecte dzgod
mint in ſinẽ knechtẽ datſtu minſt in dinen
knechtẽ:ic heb enẽ hogẽ toꝛen gemaect eñ
du leggeſt mi dzickẽ breke die ic ghemaect
hebbe. Ic heb ín die aerde gegrauẽ eñ vã
Ond eẽ fonteyn gebꝛochteñ legſte dzic⸗
ſe bolle. Boe wort die conich grã eñ dede
brenghẽ gloyẽde ylerẽ piatẽ eñ dede DE a-
poſteldaer op ſtaen mit bloetẽ voetẽ eñ te
häts Dede god Daer eẽ konteyn wi iprut⸗
eñ ſi leſte Die platẽ. Eñ dieconinc Werpen
doc bi lijns neuẽ rade ineẽ beenende ouen
mer Die Wert lo ghecoelt Dactidaerdesan
derẽ daechs Wt quägefont En cariſiꝰ ſei
dedẽ conicdoet hẽ anbedẽ der ſonnẽ gode
eñ olleren dz (ijn god daer medegrã toert
Dic hẽ hier of vloſt. Doemen hem daer toe
dwac fo ſeide hi dẽconic. du bitte gereder
dã dattu gemaect heefteñ waerõ Broker
loeſte godeeñ aẽbebeſte eẽ beelde. du waẽ
ſte alſo cariſius Getve.Watmijn godopmt
Úbolgë werdẽ al alsic dinẽ god aenbedẽ
ſalmer hi ſal bet vᷣbolghẽ Werd? op hé eñ
hi (allé brꝛekẽ aenbedeſchẽ / daer õ (al ic di⸗
nẽgod aenbedẽ. eñ wãneer íe he aenbede
eñ mijn god dãnz of en werpt foe lalic he
ofkerẽ / mer werpt hidienomme Lo geloue
in minẽgod Dieconic ſeide noch lpzeecſtu
tot mi Wactt vã redelikẽ lakẽ. Eñ die apo
tel beual ín hebꝛeuſche DE duuel dye indẽ
afgod was alloe ſnelals hy knielde Hoop
dẽ atgod dat htenbrake dus knielde die a-
pofftel eñ ſeide.SViet REE niet
Liij.
Uan die gheboerteniſſe ons liefs heren.
metael Stetic aenbede mer niet D3 beelde
meetcaenbede mine here ihũm criſtum in
Wiës name dz ic DY beueel duuel Die hier £
biſte datſtu dit beelde brekeſte eñ te hãt fo
ſinelte dz beelde. doe riepẽ alle Die papẽ eñ
die biſſcop biet eẽ Naert opeñ dooꝛſioech
DE heilighẽ apoſtel eñ ſeide Ick ſal mijns
gods onrecht Wekt Ei die conic eñ cari⸗
[ius vloghẽ om dat ſy ſaghẽ dattet bolck
ven heilighẽ apoſtel wꝛeken Wilden ende
dẽ biſſcop leuendich barnẽ Eñ die kerſten
namen Des apoſtels lichaẽ eñ groeuẽt eer⸗
likẽ. Halangetijt int iaer ons heerẽ. cc. eũ
xxx. woꝛt des apoſtels lichaem geuoert in
die ſtede ediſſa / diemen Weleer biet rages
vãmeden. Ei dz dede alexãder ö die ban
aſſitrien bede „eft (n Díe en Vas geenonghe
louige noch iode noch heydẽ leũẽ noch geẽ
tyranen mach haer deren na Dien dat aba⸗
garijs die conic band ſtede õtfinc enẽ briet
die ihũs onlſe here ſelue fcrecf. Wãt alsent
ghe luyden tegen dier ſtede quamẽ eñ als
een gedoopt kint den briek ghelelen hadde
ſtaende opeenre poortẽ vãder ſtedẽ Co vlo
ghẽ die viandẽ binnen dẽ leluen dage of ſi
maecten paeys beyde om Die cracht vã ós
liefs beven briek.ende bithomas des apoſ
tels verdiente. Iſidoꝛus ſeit vã delen hep
lighen apoſtel ſinte thomas inden boecke
per gherechtigher doot eñ leuẽ. Thomas
criſtus apoſtel eñ iheſus ghelicke hoꝛende
fo as hi onghelouich maer (pende Was
hyghelouich. Hipzeecte Dat euangeliũ Die
vã perlen. Die ban meden eñ Die vã parthẽ
die vanhyrecanis die ban bzachtanenenú
hi ghinc ín die oeſtlide ef prcecte daer Lijn
leeringhe endetot lijnre pallien Co brochte
hile ende hy Was doorſteken mit ſpreeren
Suldemont feit oeck. doen Die apoſtel Cin
te thomas ghecomẽ Wastotter Date conin
ghen lantſcappen dieomcriſtum quamen
om aente bedẽ eñ te offeren dat hile doop:
teef ſi wordẽ ſijn behulpers ende liſterc⸗
ten Dat heilighe kerſten geloue.
¶ Die legende ban díe gheboerteniſſe 5s
lieks heren iheſu criſti.
\ \
\
/
En
MET
NV SE
k { Nt G
: AE
AARDE NSS AAN
ie 2 u *
* — be
«
F X
P\\ 4 9
\ N
8
EOD Linne
N SS
ß
—9—
*
| An
lo gmt Je aheboorteons herẽ ihe
0 05 \ 4 [u erifkina den vleyſchege
cchiende als ſommige leg-
P 2%} sahennac dat adá gemacct
— 2 A ef twee hödert eñ xxv. eñ
Ander legghen vi. duſent iaer. Mer eulſebt
us die biſſcop ſeit ín ſijn cronike vijf duſẽt
eñ neghenhonðt taer. In octauiaens des
keyſers tyden Wãt Die rekeninghe vã les
duſent iaren vant methodius bet gheeſte⸗
like dã bi croniken / doen Die gods foon in⸗
DE vleyſche quã fo Was grote brede ín die
Werelt / dz overal die Werlt door Was vꝛe
delic.Eñ Daer Was eẽ keiſer vã rome dye
octauianus biet bipꝛoperẽnaem eñ keifer
vã iulio DE keiler des neue dat hi wasau
guſtus die eerſtwerk keyſer wert gehietẽ
van alder Werelt vã Waerdichedẽ om dat
hi meerde Was dan die coninghẽ die voo⸗
Waren Eñ als criſtus ghebozen Worden
Wilde dz ht ons brededes tijtsen EEND:
lickẽ baede gheuẽ wiide Aco wude ht occ
Dattet pays Ware ouer al dic Werelt í Gijn
geboorte / hierõ wilde auguttus dic keiler
Die bouẽ al die wereit was wetẽ hoe veel
ſtede hoe veclcaſtelẽ hoe bel dorpẽ eñ hoe
224
Aan die ghebooztenilſſe ons liefs heren.
veelmẽſchẽ in alle die Werelt Ware eñ alf
mẽ leeſt in ſcolaſtica hiſtoꝛia fo geboet bp
bat alle die ludẽ gaen ſoudẽ ter ſſede Wert
daet ſy pangheboꝛẽ warẽ Eñ dat elceenẽ
penninc Die x.pẽninghẽ Waert Was geuẽ
ſoudẽ dẽrechter vädenläde eñ belien dzhi
ond dat keyſerrijc va romen Waer: Want
Die pẽninc hadde deskeiſers beelde op eñ
ſynẽ naem opgheſcreuẽ. Men hict deſe be
lijnghe of beſcriuinghe bitwen dingẽ Be
lijnghe hietment wãt elc Dic DE vechter DE
hooft tijnts gaf/hy leide DE pEninc op ſijn
hookteñ ſeide mit ſinẽ mõde dat hi ondda
nich Ware ven rijcke vã romẽ eñ dit dede⸗
me vooꝛaltvolc.men bietet beſcriuinghe
wãt alſmẽ een ſeker ghetal hadde vandẽ
ghenẽ Die DE hooft tijnts bꝛochtẽ ſo ſcreef⸗
ment.eñ dele beſcriuinghe was cerſt ghe⸗
daen vãcyrino dẽ rechter vã ſirien allomẽ
ín ſcolaſtica hiſtoꝛia leeſt foe Was dit dye
cerſte deſcripſie die cyrinꝰ dede.wãt men
ſeit dz dat lant middẽ in die Werelt is datt
om begõſtemẽ dait.eñ dã begõſtẽ die rech
ters in die and lãtſcappẽ daer ontrent DE
mẽ mach ſegghẽ dz dit Die eerſte beſcriuin
ge Was. Mãt ſommige Ware voergedaẽ
bi deſen. of die eerſte van hoofde was inð
ſtedẽ vã rechterẽ. Mie ander Was hoe veel
ſtedẽ indelantfcappê waren dat Dede Des
beiferstegact. Die derde dedemẽ välant-
ſcappẽ voerdẽkeiſer vã rome. Joſep voit
vã nazarethin die ſtede bethleẽom dathy
vã dauids geflachte was eñ om dz mariẽ
tijt hi was dz ſi barẽ ſoude 5 dz hp nieten
Wille welctijt ht Wed comẽ loude fo voer
DE hile mzhẽ in bethieẽ eñ hi en wilde den
ſcat niet latẽ in vaecmö hãtdie he vã gode
beuolẽ was mer ht Voide ſeluer Wachten
met naerſterſorgen. Alſo broed bartholo⸗
me? befeefs kt indẽ boecke vã criſtꝰkintſhe
Dé. Soẽſy in bethleẽ quame ro ſach maria
een deel vãden volcke v̈bliden eñ een Deel
luchten. eñ Die engelbedude haer dz eñ Cet
De dz deel vãden volcke dz he v̈biijt is dat
Ixxxii.
heidẽſche volc dz in abꝛahãs ſade die ewt
ghe benedixie ötfaen ſal Eñ dz deel datter
ſucht dz lijn die iodẽ die van gode vᷣſteken
Woꝛdẽõ haer ongelouichz Boe ſi aldꝰbei
dete bethleem quamẽõ dʒſiarm Ware eñ
o dz die anð ludẽ die õ Die ſelue fake daer
gecomẽ warẽ al die herbergẽ vonledicht
haddẽ eñ ſy geen herberge crigẽ en condẽ:
ſo keerdẽ ſi na cengemeen huys dat tuſſcẽ
twee hulen eẽ ouerdeclel hadderals hiſto
ria ſcolaſtica ſeyt datmẽ hiet Diver fozic eñ
daer plegẽ die burgers te vᷣgaderẽ op ledi:
ghe daghẽ. ok alſt regẽde. ok te gað kpꝛakẽ
ofte gað aten. Machſchien dz ioſeph had:
de daereen crebbegemaect ſynẽ oſie cñ ſy⸗
neesclof als ſommighe legghẽ/ſo plegen
Die dorpludẽ als ſy ter merctqquuamẽ / daer
haet beeſtẽte bindẽ eñ dactom Was daer
een crebbegemaect Eter midðnacht die
opten ſondach Was doegebaerde Die ma-
get maria harẽſoon eñleydẽ op dat hoy in
diectibbe. Eñ dathoy brꝛochte helena na⸗
_ — ⸗ —
Liiij.
—
VER
Á
—
9
it
ik
| Fi
kl
ff
NM
—2
mm
| |
Lid
B 1
| |
B:
J
Kil
— — J
nnn n Ii
— — — — —
— —— DER — — —
—— ——
———— — zen - — — *
EENDEN — — —
— —
— *
Wan die gheboerteniſſe ons liefs heven.
ten ſoude. al Wiſte ioſeph Wel dat criſtus
ſoude Werden gheborẽ vãder magetnoch
tans Wilde hi houdẽ die ſede banden lan:
de eñ haelde twee vꝛoede vꝛouwẽ.dye ct
biet ſebel. eñ die ander hiet lalome. Maer
ſebel marcte eñ onderfochte eñ als ſy ma⸗
ria maget bant foe viep ſy dat cen maghet
een kint gebaert hadde.eñ or dattet falo⸗
meniet en geloefde eñ ſijt oec proeuë Wil⸗
pe fo verſtifde te hants haer bant. Noch⸗
tans opẽbaerdehaer Die engel eñ biet hair
pat Binttaften eñ te hãt oogt ſygheneſen
¶ Ten bijte bt geote miraculen Als in⸗
nocecius Die paus ſeit.ſo waste romẽ xij.
fact vꝛede Bier õ ſtichte ſy altẽ ſchonẽ teus
pel des pays eñ ſette daer romulus beelde
eñ ſyraet vꝛaechden appollonien hoe lãge
dattet duren ſoude.eñ ſy ãt woerde tot D3
een mageteen kint baerde. Doe ſy dz hoor
Den ſeidẽ ſy fo ſalt dã eweliken durẽ Wát
ſyhildent voor onmoghelijke dateen ma⸗
ghet ymmermeer eẽ kint baren ſoude. Eñ
daer bi ſcreuẽ ſi deſen titel acnder dorẽ vã
dentempel.Eewelijck tempel des paeys.
Macr inð nacht doc deſe maecht ghebaer
De Coc biel den tempel al omme:?eñ daer is
noet kercke Die hiet ter nyeu wer interna
vien. ¶ Cenanderen macl was deſeghe
boerte wõderlike vãcriſtꝰ Wegbhen.noáe
bernaerdꝰ feít dat in ſynẽ perſone vᷣgade⸗
rẽ wõderlijc die ewicheit ende Die outbeit
eñ die nyeuwicheit. Die ee wicheyt is Dye
godheit. Die outheit is dat vleys dat hi vã
adam ontEinck . Die nyeuheit ís Die ſyele
pie nye ghelcapen en Wot Echter Ceit bee
naerdus Huden heeft god ghemacct date
mietuven eñ drie Wereken daer ele fo wõ⸗
derlijck of is dzſulcke npeen gheſchieden
noch ymmeeergelchienen ſullẽ. Mãt god
eñ mẽſchelijn te gader ghemengt eñ moe
dereñ maghet eñ dat gheloue. eñ Dat mẽ⸗
ſcelike herte, Pele eerſte lake is herde wõ
derlijc want tegadtsghemegt goden (lij
We. Die moghentheiteñ die brꝛoelheyt (oc
grote ontepnicheit eñ Co grote hoechʒ wã
ter niet hogher en is dangod eñ n3 vuylre
dan (lijm. Candee ts oeck herde wonder
lijc. wãt nye en Woost ghehoort dat ſy ma⸗
ghet Was Die baerde eñ dat ſymoeð Was
Die magct bleef Bat derde is minre dã Die
(Wee ander:maer {pen ís nict min ſterck.
Wát het is wõder hoe Dic mẽſche ghelouẽ
mach dat god menthe iser Dat ſy maget
bleef Die ghebacrde. ¶ Tẽ derde ghelſcie⸗
de Dele geboorte Wóderlijc inð manieren
dat criſtꝰ gheboꝛẽ Wert. Want lijn dracht
Wasbouen naturẽ om dzeen macchtontz
kinck bouen vedene om Dat {pgode wã bo
uen datmen pleget/otn Dat ſy ſonder Wee
ghebaerde. Bouẽ gewoente om dz ſyont⸗
kinck vãden heiligen gheeſt. want die ma
get ontfinc niet vã mẽſcheliken fade maer
mit geeſtelike gauẽ: want die heilige geeft
ontEinc vãder magets alre ſuuerſten ende
reynſtẽ bloede eñ maecte dair of criſtꝰ lich
aem.Eñ Dit Was die vierde maniere daer
god dẽ menſche wõderlijck mede maecte
Wãt ambꝛoſiꝰ ſeit In bier manierẽmach
god dẽ mẽſce make dzis Cond mã eñ Lond
Wijf als hi adã maecte vãden mä ſonder
wijk. als hi eua maecte LEDE mã eñ vãdẽ
Wiuc alſmẽ pleget. Wádé Wiuc ſonð mã
alsmaria hudẽ dẽ ſoõ gods baerde {Lê
anderẽ male wascriſtꝰ gebooꝛte menichz
foudelijc vᷣtoent.wãt ſi was vᷣtoenthi al
lecreaturẽ.want ſommighe creaturẽ Lijn
die alleen hebbẽ welen als die allcen licha
melick ſijn.eñ ſomighe ſijn Die hebbẽ soe
ſen eñ leuẽ alſo plante eñ bomen ſijn.ſom
mige lijn die hebbẽ welen leuẽ eñ gheuoe
len als beeſtẽ. ſommige (ijn die hebbe we
Een leuẽ geuoelẽ eñ ondtcheideals pieme-
ſchẽ. lommighe fijn die hebbẽ wetenleuê
gheuoelẽ onðlcheidẽ eñ vᷣſtãt ais die enge
len. Byal delen creatutẽ ſo was criſtꝰ gez
boerte hudẽ vᷣtoent bidẽ creatutẽ Die allcë
lichamelic lijn dat ſijn die ſceppeniſſe heb
ben als bi Vderuen dier vã roinẽ tepel alg
Wan die gheboorteniſſe ons liefs heren.
boerfeit is.eñ bi romulus valle Diet vãro
mẽ god Dye doe viel eñ woꝛt ghebꝛokẽ. eñ
bidẽ valle vã anderẽ afgodẽ die ĩ anderen
ſtedẽ vielẽ.wãt mẽ leeſt in ſcolaſtica hiſto
ria dz iheremias Die ĩ egiptẽ ginc na golias
doot dz hi dẽ conick vã egiptẽ eẽ teykẽ gaf
Ds haer afgodẽ vallẽ ſouden als eẽ maccht
gebarẽ ſoude.dairõ ſettẽ Die papẽ vãdẽ al
godẽi eẽ heimelike (lede vãdẽ tepel ct ma⸗
ghet die eẽ kint op die ſcoot hadde eñ daer
aenbedẽ ſiſc.eñ daer nac Doe hẽ tholomeꝰ
die conĩc vꝛaechde wattet beduyde lo ſey⸗
DE ſi dz hẽ dz wonð haer vað ghelatẽ had
De eñ dattet Die heilige ppoophete haer vað
geſcit hadde eñ ſi geloefdẽ dattet alſo ghe
ſcien ſoude. ¶ Tẽ ãderẽ als bicreaturen
Die alleẽ lichamelick warẽ die anös open⸗
baerdẽ eñ vᷣbeerdẽ:wãt inð nacht dʒ xps
gheborꝛẽ Was ſo woꝛt die nacht alfo claer
als diẽ dach Eñ als oꝛoſiꝰeñ innocẽciꝰ DIe
pauſen ſeggẽ ſo vᷣbeerde te rome eẽ fontey
ne Waters ĩ olie ef bꝛac Mt eñ bloeide tot
ten tíbze eñ aldẽ dach dooꝛ vloydeſe alte ſe
ve eñ daer isnveẽ kercke Die biet ſinte ma⸗
rie ouer Die tiber.wãt ſybilla hadde gepꝛo
pheteert dz die behoud ſoude geor? Wet
deals cen fonteyn olie vloyẽ ſoude CE
Derden als bi creaturẽ die alleẽ lichamelic
lichtẽde lijn.als bidẽ lichamẽ vãdẽ ſterrẽ.
Haat guldemõt (eit dʒ ſomige ſeggẽ dz op
DE dach dzcriſtꝰ geborꝛẽ Was dz DE drie co⸗
ninghẽ die doe bedẽ opeenẽ berch eẽ ſterre
openbaerde beneuẽ he die hadde eẽ foꝛme
ban enẽſchonẽ kinde eñ op lijn hoeft blie:
te eencruce. eñ ſy ſprac dẽ coninghẽ toe eñ
leide dat ſi in dz ioetſche lant gingẽ eñ ſou
DE daertkint vindẽ gheboren · Indẽ ſeluẽ
dage opẽbaerde date Conné eñ vᷣgaderden
al ineenre lonnẽ lichacin Eñ dair bi woꝛt
betepkent dat aider Werelt toe quã die be⸗
kennilſe Det dricuoudicheyt eñ eens gods
ofdat hi gebogen was in weickẽ drie din⸗
ghen Ware. Dat Was dte ziele dz vleys / eũ
Die godheit ineen vᷣgadert. Mer in lcolal⸗
lxxxiii.
tica hiſtoꝛia leeſtinẽ dat die dꝛie ſonnẽ nief
en openbaerdẽ optẽkerſdach / mer daer te
602893 Was na des keyſers iuliꝰ doot dat
leit euſebtꝰ oec in cronica. Als innocẽcius
die paeus ſcit.doe octauianꝰ Die keyſer al
Die Werelt ond dat rike vã rome gebracht
hadde ſo genoechde hi dẽ fenatoers ſo Wel
Dat [py he wildẽ oeffenẽ voorenẽ god / mar
Die vroede keiſer bekẽde dz hi ſterklic was
ſo en Wilde hi hẽ niet aẽdꝛagẽ enẽ onſterk⸗
liken naem.mat om haet aẽlegghẽ fo vicp
bp ſibilla cen propbetitte et Wilde Weten
bphozepzopbeeien offer puamermeer í die
Werelt ſoude Werden enich meerder gebo
ter dan hi. Als hy inden heilighen kerſda⸗
ghe ſynen vaet hadde vᷣgadert eñ ſibilia in
des keylers camer was in bedinge ſo opẽ
baerde ontrẽt dẽ middaghe die fonncenen
guldẽ rinc eñ ín middẽ dẽ rinc openẽ outa
re een ſcone maget eẽ kint houdẽde inden
ſcoot Moe toechde Dit ſibilla DE keiſet En
Doc Dic keiler in Dit vilioẽ ſeer KWderde
fo hoerde hp een ſtẽme leggẽde. Dit isdat
outaer Des hemels Eñ (ibitla Ceive he Bit
kint is meerte dã Du daerõ aenbede ict. eñ
Die ſelue camer is ghewiet in onſer lleuer
vꝛouwẽ eer. daer bi hietmẽſe noch tot ſin⸗
te mariẽ inden outaer des hemels Ei die
keiler vᷣſtõt dat dit kint meerve Was dãht
eñ biofferde hé wiroeck ende hy en wilde
boertmeer niet hicté god Oꝛolſius dic ſeyt
bier of aldꝰ. In octauiaenstiveonteetter
cie tide Doen dẽ hemelſcone Was ſuuer eñ
clact (oe Wort hacttelijck eenẽ rinc omttẽt
der ſonnen dye ghelije Was DE regẽboghe
tot een teykẽ dz cen comẽ oude Die Die ſon
ne ende al dye Werelt ghemaect hadde eñ
regneren loude. Thimotheus die hiltorte
ſcriuer die vãt indẽ oudẽ hiſtorꝛiẽ vã romẽ
Dat octautanus in ſijn.xxxv.iaer Dan ſy⸗
nen rike clã opten ghemenẽ toꝛẽ eñ vꝛaech
de naerftelijck vã gode Wie dat na hemre
gieren Coude dat rijcke vã romen Ende ht
hoerdece emme die hé leyde. ri aa
v.
Wan díe gheboortenille ons liets heren.
kint lonð tijt wtẽ euendẽ gode geborë D3
corts Cal gebore Worden Lond nette ban
eê uuermaget. Poe bi dit hoorde ſoſtich⸗
tc hieen outãereñ daer ſcreek ht Delen titel
aen. Dits De leuẽdẽ gods loen outaer Tẽ
anderẽ Wort xps geboozte Btoent bið cre⸗
aturẽ die welen heeft eñ leuẽ als plãtẽ cit
bomẽ.wãt bartholomeꝰ ſeit ĩ defer nacht
Die wijngaerdẽ vãengat die dye balleme
brenghet blocyende eñ vrucht brochte eit
Cap gal Tẽ derdẽ bið creaturẽ die heeft
woelen eñ leuẽ eñ geuoelẽ als beeſtẽ. Wwãt
doe tolep te bethleem keerde mʒ maria lei⸗
de hi mit hẽ eẽ os op dʒhi diẽ Bcopen ſoude
eñ dair mede voer hem eñ voor inaria den
tijnts gelde ſoude eñ D3 ſy datter ouer bie
ue Ster ſouden.eñ oeck ener ezel 5 datter
marta op ridẽ (oude. LE Die olle eñ DE ezel
bekende bp miraculẽ hoz heer eñ al knte-
lende lo aebedẽ lyhẽ. Een luttel tijts voer
criſtus geboozteals eusebius ſeit fo acker:
Dé ſommighe ludé eñ Die often ſeidẽ tot hẽ
Die mẽᷣſchen Cullen ghebꝛekẽ mer dat corẽ
ſal meerderẽ. ¶ Ten vierdẽ woꝛt deſege
boerte vtoent bider creature die heeft we⸗
ſen. leuen eñ gheuoelen eñ onderſcheiden
als die menſche. Eñ dat bi die herders op
haten cudde alſo ſyſſapen tweweruẽdes
iaersinden lancſteneñ inden coꝛſten nach
ten.want Weleer hadden Die heyden cen
manier Dat ſy telcken als die trocn keerde
dat is inden ſomer omtrtent ſint ians bap-
tiſten daghe ef inden Winter omtrent ker
ſauont / dat ſy dan plegben te Waken des
nachtsom Die cer vãder ſonnẽ. Eñ mach
ſchien deſeghewoente was opghecomen
ouder die ioden vanden heydenen die on⸗
trent hẽ woenden Pele herders openbaer
De den engheleñ lſeide DAE criſtus gheboꝛẽ
Ware ende hi gaf hem een teykẽ hoe ſy hẽ
binden ſouden. Eñ met Dien enghel was
cengrote menichte van enghelen Die ſeidẽ
Gloꝛie li inden hoochſten gode ende inder
aerden beede den menlchen DIe van goedẽ
Witte Lijn. Aldus quamen dte herders cũ
vondentalloet dengel ſeyde. Echter was
dele gheboorte vertoent biden keyler Au⸗
guſto.eñ gheboot doe Dat hé nyemãt god
bieten enn oude. Als ozofiusteit Cmach:
Echten doe hi dit vilioen lach inder ſonnen
eñ hy ouerdochte vanden valle des tẽpels
ende vander konteynen des olijs. Ei doe
verſtont hy datter ceen gheborẽ Was indie
_ Werelt Die meerre was dan hy / ſoen Wil⸗
de hi niet gehieten werden heer noch god.
Menleeſt inden croniken doe criſtus ghe⸗
boorte naecte Co dede octauianus die kep:
ſer alder werelt doormaken grote weghẽ
eñ verliet Die ban romen al haer ſchult UL
dus was criſtus abeboorte oec Btoent bp
die burgers Die bi dic kerlnachte al die We
velt doo? ghedoot Waren . Als iheronimꝰ
ſeyt eñ Dede god orn dat hiſe al Wilde lef
(chen om datmen voertmeer niet vindẽ en
ſoude ſo grotẽ oncuyſheyt inder natueren
díe bi ontfanghen hadde. Wát auguſtinꝰ
lſeyt Boe god ſach inder mencheltker na⸗
turen díe Londe Dic tegen Die natucte Was
lo hadde hi volna ghelaten mẽſche te Wee
DE. ¶ WE vijtftẽ Wort criſtꝰ geboorte ver⸗
toent bi natuere dic hebbẽ elen leuen eñ
gheuoelẽ eñ onoͤſcheidẽ eñ vᷣſtaen als dye
enghelẽ: wãt die engelẽ boetlcaptẽ cert?
geboorte als voerſeit is ¶ Tẽ derdẽ wac
criſtꝰ geboerte Os oerbaetlic vᷣleent. Eetũ
om des duuels ſcade: wanthi en heeft no
geen macht als bite voren dede. naer bp
datmẽ leeft dz inte hugodie abt van clan
gilach opte kerlauont onfe vꝛouwe haer
kint indẽ armen hebbende eñ ſeide Bit ís
den dach daer Det pꝛophetẽ woerdẽ in ver
nyeut worden:Wat is Die viãt Die boerde
fen dachmacht hadde ouer denanentchen
Met dele loe quã die duuel vter aerdẽ om
dathi onter vꝛouwẽ woerdẽ beſlpottẽ lou
De maer lijn quaetheyt Die locch hẽ want
als hy der broeders Woninghe me ghinc
lo verdreel hem wter heecken ð broeders
Marr inte Anaſtaſia. lxxxiiii.
arly European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
mages reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
|
deuocie Wten reuenter Dic lere VotE doꝛmi
ter dz herde ſtroe vten capittel die oetmoe
dicheyt. Men leeſt oeck in petrus boec vã
clungi / dat ſinte hugo dẽ abt vã clungtop
ten kerſauõt onſe vꝛouwe opẽbaerde heb
bende haer kint in haer ſchoot eñ hyſpeel⸗
der mede eñ dat kint ſeide haer. Moeð Due
weetſte dat Die kercke mit groter keeſtẽ hu
den viert mijngheboorte ende Waer is nv
des duuels macht/of Wat fo machhi ſeg⸗
gẽ of doen. Doe ſcheent dat Die duuel wt
een boel quã eñ hiſcide. Alen machick nʒ
comen in Die kercke daermẽ di loeft. noch⸗
tans ſal ic comẽ indẽ capitteleñ inden doꝛ
miter eñ indẽ reuẽter Eñ doe hijs pꝛoefde
ſo vant hi die doꝛe vãden capittel alte nau
We eñ Die dormiter Doze alte neder eñ dye
reuenter Doze getralijt mit dienres des ca⸗
ritatẽ eñ mz begeerten Dee leſſen eñ mitter
loberheit Der ſpiſe eñ vã Drancke, eñ aldꝰ
voir hi wech mit ſcãdẽ ¶ Tẽ anderẽ õ te
ðcrighẽ vᷣlateniſſe der ſondẽ.waer bidat⸗
mẽ leeſt in cen boec vã exẽpelẽ dat eẽ Wijk
die onreyn vã leuẽ was doe ſy haer lcuen
ouerpeynſde ſo wãhoepte ſy vã ghenade
wãt doe ſyom dz oerdel peynſde Loe Wijſ
De hihaer miſdaet tee hellẽ dat ſi daer ſou⸗
dẽ Werden gepinicht Eñ doe ſy dochte vã
dat paradijs ſoe achte ſy haer onſuuer eñ
vãcriſtꝰ paſſie ondãckelic mer doe ſi doch
te dat die kinðkins lichtelick werden ghe
ureet ſo begöfte ſy hem aente roepẽ biſijn
der kintſheit. eñ haer ſeide eẽ ſtẽme D3 hair
haerſonden vᷣgeuen Waren. ¶ Tẽ derdẽ
om die ſiecheit te gheneſen: Want ſinte ber
nardꝰ ſeyt. Dat meſchelike geflacht Was
ghepijnt mit drien cueiẽ. als indẽ beginlel
in dz middel eñ int eynde. dz is ind geboet
té in dz leuẽ eñ inð doot.die geboorte Wal
onreyn dzleuẽ ðkeert eñ dic doot vꝛetelic
ke Criſtꝰ quã eñ brꝛochte tegẽ dele Drie cue
lẽ Date radẽ: Wat bt woꝛt geborẽ. hi leekde
eñ hiſtarf. Sijn geboerte ſuuerde oſeghe
boerte:lijn leuẽ leerde Os teug; Gijn dootðᷣ
ntelde dẽ onſen. ¶ Tẽ vierdẽ õ dẽ houaer
dighẽ te Voetmoedighẽ.daer bi ſeit ſint ats
guſtijn dz des gods ſoons oetmoetdicheit
Dic bi ons toende in ſijnre gheboorte Was
ons een exempel ín ſacramente eft ín medt
cíne. Dy Waserempel om dat Wí fijn lez
ten na volghen ſouden in ſacramẽte daer
Die bant onfer ſonden mede ſoude werdẽ
ontboden ci én groter medicine daer onſe
houerdicheyt mede Coude werdẽ genelen
Wwant adãs houaerdie Wert ghenelen mz
criſtꝰ oetmoedicheit Ei men Cal mercken
boe wel ps oetmoedicheit ãt woert adãs
houerdie.wãt adãs houerdie Was teghẽ
gode/tot gode eñ bouẽ gode. Si Was te⸗
ghẽ gode.wãt Cp Was tegẽ ſijn gebot dat
hi geboot dz ſy niet etẽ en foudẽ vãdẽ hou⸗
te Der conſtẽ goets eñ quacts Si Wwas dec
tot gode.Wwãt hi begheerde Die godheit eñ
gelocfde dz Die duuel ghefeit hadde, Ghy
Cult lijn als god Dy Was bouëgode Wát
hi wilde Weten dz god n3en Wilde: Want
doc Lette bp Line Wille bowen gods Wille.
Mer als iohãnes damaſcenꝰ reit. ſo Hoct-
moedichde he Die gods ſoẽ õ DE mẽſche nʒ
teghẽ die mẽſche mer tottẽ mẽſche. Cotté
mẽſche õ Dat hi wertgeborẽ gelije DE men
ſche. bouẽ dẽ mẽſche. õ dat hi Wwertgeborẽ
niet als Die and mẽſchẽ.wãt lijn ghebooꝛ
tc Wast eniger ſakẽ ósgelije wãt hi wert
gebore vã enẽ Wiue eñ dooꝛ Die ſelue poos
te Daer wi doer geboꝛẽ woꝛdẽ Eñ ſi Was
oec ín eenige ongelijt:wãt hi Wasontfan
ghen vãden heylighengheeſt eñ gheboren
vander maghet maria.
¶ Die legende van ſinte anaſtaſia.
ats Nattafia Wascdelte ludẽ
— FA tas g Dochter vã romen D3 Was
2 Wda? mat bias beyde eñ
Sed Wifautta hair moed De kerſtẽ
Pe ri) atas, eft geifogon? leerde
haet ps geloue.ch Wert palione tc Wine
gegeuẽ. mer ft veylde haer liec te welẽ eñ
ee
INU 4
ſcude ſijn geſelſcap altoes Eñ doc hihoor
de dz ſi alleen mit eenre maecht ghinck in
kerſtẽ habite tot alle dE kerkers ef dz n dẽ
geuäghe haet nootdzufte gaf fo dede ple
altenaude Wacht, Allo dz hi haer nzte⸗
tenen gaf eff Voildefe alſo vᷣderuen dat hy
„haer grote goet ſoude mogẽ gebꝛukẽ. Doe
ſinte anaſtaſia waende D3 ſy ſteruẽ ſoude
ſo ſende fi dꝛoeuige bꝛieuẽ tot griſogonus
eñ hi fende haet troeſtẽde bꝛieuen Woeder,
Hier en binnẽ larf hact mã eñ ſi wert ber
loft vãden kercker Hi hadde. tij. alte lcoe⸗
nemaechdẽ die ſuſterẽ Warẽ.eñ Die eẽ hiet
agaptc.eñ die anð clionia.eñ Die derde pre
ne. Deſc warẽ kerſtẽ eft en Wilden geens
fins doen des vechters wille:eñ daer õ de⸗
de hile ſlutẽ in een camer / Daer der koken?
reſcapin Was eñ dye techter ſeer ontſtekẽ
was in horer minne Die ginc tot haet õ dz
li ſijn vuyiicheit doẽ ſoude.eñ hi wert Wot
ſynen ſinnc. Eñ doe hi deſe maechdẽ waẽ
De tomhelſen fo helſede hi potten en pan:
nẽ eũ ketelẽ. eñ doe hi des ſat was lo ginc
vwtzwart ende leelijck mit ghelcoerde
clederen Ef ſn knechten die daer buytẽ
ſijns wachteden doe fp bern begaet ſagen
waendẽ dat hi in een duuel vᷣWãdelt Wa
re ende ſyſloegẽ hem eñ vlogẽ eñ lieten al⸗
leen. Ende doe hi té keiler aldꝰ ſoude gaen
eñclaghẽ hier ouer Co lloegẽ lommigẽ mit
garden eñ and ſpogẽ hẽ int aẽſicht. Ende
Die ander be Wozpen mit llijc eñ Die ander
ſloeghen hẽ mit vuyſten eñ Waenden Dat
hivwoet ghewoꝛdẽ Waer: Wát ſijn oghẽ
warẽ gebondẽ dz hiniet ſien en ſoude hoe
leelick dz hi Ware Wát hẽ dochte dz hi enð
alle die ludẽ mit wittẽ gecleet warẽ. Poe
hẽ die luden ſaghẽ eñ ſeiden dat hi ſo leelit
as ſo Waende hi dz hem Die iöckrouwẽ
bitouerie ſo begaet hadden eñ hy beual D3
menle voor hem ontcleden ſoude Dat hyle
naect ſien mochte:mer haer cleder hingen
ſo vaſte aen haer lijf datmenſe nzen moch
tc ontcleden eñ van wõder woꝛt díe rech
ter ontſlape ſo datmẽ hẽ nʒen mochte Wee
kern. Cen leſtẽ Worden deſe maechdẽ met
martelie ghecroent Eñ die keiſet gafanaf
taſia een rechter op dat hiſe dẽ afgodẽ ſou
De Doen offerẽ dat hiſe te wiue hebbẽ ſou⸗
de. Eñ Doe hile ín eẽ camer omhelſen Wil⸗
de ſo Woet hi blint eñ ghinck den afgoden
te rade of hp loudemogbenontgaen. Om
dattu anaſtaſia bedroeft heues (o bitte 55
gheleuert eñ Du lulſte booztuseert mit ós
Werden ghepinicht inder bellen. Eñ doe:
mẽ hem thuylwert leide fo ſtarkhy in fijn
kin bande Boe leuerdemẽ anaſtaſia enẽ
anderẽ vechter dz hyſe inde kercker houde
ſoude. Eñ doe hihooꝛde Dat ſy groot goet
hadde ſoe ſeidehyhaer. Ynattatia wiltu
kerſtẽ lijn Co Doet Dat dijn god geboot dat
al dz hiheelt niet en latet hp en mach mijn
föger niet welen Bier 5 gikmiai dattu be
uelt eñ gãc Waer du wiſlteeñ du Cuitc dã
gewarichkerſtẽ weſen. Stãtwoerdehẽ
Mijngod geboot Beoopt al eñ geeft dẽ ar
méei niet Det rijckẽ 5 datſtu vijck bitte Co
loude ick tegẽ gods ghebot doen gauc ick
Dy pet. Doe leidemẽ anaſtaſia in enẽ kerc⸗
Uan (inte Steuen dyaken.
ker daermenle pinighẽ ſoude mer theodo
ra die gemartelijt was voedeſet wemaẽ⸗
dẽ mit hemelſcer ſpiſen. Ten leſtẽ boerde
menle mit twe hõdert maechden ineen ey
lant dz palmaria hiet in criſtꝰ naẽ. Na lut
tel daghẽ dedele Dye vechter al Wed halen
eñ anaſtaſia dede hi barnẽ aẽenẽ ſtake eñ
die anð dede hi Doden mit menigerhãde pt
nen. Eñ onð hẽ waseẽ die dicke õ criſtus
ſijngoet ghenomẽ was eñ hy ſeide altoes
doch en ſũidimicriſtũ nʒ nemẽ Eñ appol⸗
lina groef anaſtaſien lichaẽ eerlijck in cen
prieeleft maecte daereen kercke. Dias
gepallijt int fact ons here LL cht Ier bij,
onder den kepfer dyocleliaen.
Die legende vã linte ſteuen.
Pa Ar Teunen Wascen bande ſe
EN) Ruen dyakẽ die vandẽ apol
ctecelen ten dienlle gheordi⸗
Veel Ae Wiheert Waren, wãt doet ge
be SEE) Ital Wies banden ionghe⸗
Elma waste VCN Die bekeert Waren vã
den ioden OM Dat haer weduwen Werdé
verlmaet inden daghelijclen dienſtẽ. Dit
machmen intwee manieren verſtaen Dat
men haet Weduwẽ niet en ontfinck indẽ
dagheliclſen dienſte / ok dat ſy voor Die an⸗
Der daer in beſwaert Waren. wãt die apo
ſtelen hadden Dat den weduwen beuolen
lxxxv.
op dat ſy datte naerſtelijcker ſouden pree
ben moghen / ende doe Die apoſtolen ſagẽ
dat aldus die murmuractie ghereſen Was
ou det weduwen dienſlt / oin dat ly Dit ol
legghen wildẽ lo vᷣgaderdẽ ſy alle die me⸗
nichte eñ leyden. Wen ís gheen vecht dat
Wy gods Woertlaten Culleneft dienen DE
tatelen Want des herten ſpile is beter DAN
des lichaems ſpiſe Paerom bꝛoeðs merct
onder vſeuen mannen vangoeder oercon
ſchapeñ vol des heilighen geeſts eñ Wijl⸗
beden die wi letten moghen op Dit werck
Dat ſy dienen of boden des dienres Lijn eñ
Wi lullen bedende eñ prekende ſijn eñ de
ſe veden ghenoechde al díe menichte eñ £p
colen leuen mannen ende daer was ſieuẽ
Die cerſte of. eñ ſi bꝛochtenle den apoſtelen
en Cp leiden te hant op heeft ſteuen die Dol
gracien eñ ſtercheden was Dede Wonder
eñ grote teykenẽ indẽ bolcke „Des hande
Die ioden nijt eñ begheerdẽ te KMinnẽ eñ
te buaren eñ ly pijũden hem te Vwinnen
in Date manierẽ mit diſputerẽ met valſche
ghetughẽeñ mit tormentẽ / mer ht verw
Die dilputerers eñ Die vallche tughers eñ
Die pijnres in elcken ſtrijt was hem hulpe
ghegheuen vanden hemel. Inden certters
ſtrijt was hem ghegeuen dẽ hetlighẽgeelt
Die he die (prake gaf. Indẽ anderẽ eeñ en⸗
gellche aenlichte. dat Die vallche tughers
Guaerde Indẽ derven lach hicriſtũ Die hẽ
gereet Waste hulpẽ eñ himaectẽ ſterc In
elcken ſtrijt leit hi dꝛie dingẽ. Als Die aen⸗
gaendẽ ſtrijt eñ die hulpe eũ dye leghe vã
ðᷣwinnẽ Mijn hiſtorien lullẽ Wi coztelick
merckẽeñ al dele dingẽſien. Boe inte ſte⸗
uẽ dus veel teykenẽ dede eñ hieẽpaerlijck
DE volcke preccte ſo aẽgingẽ die iodẽ dẽ EET
ſtẽ ſtrijtmit he dzſihẽ vᷣwinnẽ loudẽ met
diſputaciẽ HDÄt Commige band libertinẽ
(pnagogeeft vancyzené eũ vã alerandyië
eñ banden ghenen die Waren ban cecilien
eñ banalpen diſputeerdẽ mit linte ſteuen
fiet hier dẽ eerltẽ ſtrijt daer na volcht fege
Uan (inte Stenen dyaken.
ef ſien mochtẽ niet weoͤſtaẽ der wijſheyt
Wen leſtẽ Die hulpe eũ dengheeſt die daer
Cpzac.Boc ſiſagẽ dat ſy hẽmit defen níet
en machte vᷣwinnẽ ſo Worpen Ci hem tot-
té anderẽſtride dat ſi hẽ Binnen ſouden
mit valſchẽtuygers die hẽ wꝛoechdẽ ban
bier blaſphemien. Poe ſy hẽ bꝛochtẽ indẽ
vactfo wꝛoechden ſihẽ vã vier blaſphemi
en / teghẽ gode / teghen moyles / teghen die
ewe / eũtegen den tẽpel. Siet dit is dẽ an
peren ſtrijt. eñ alle die indẽ rade warẽ dye
lagen lijn aenticht welen als cen enghels
aenſchijn ſiet hiet Die hulpe. Baer na voi⸗
ghet Die ſeghe lijnre vwinninghe Als díe
vallche tugers vã alle delen wordẽ bo
nen.en die pꝛincẽ der papẽ ſeiden of Dit al⸗
duſware. Poe ontſculdichde he inte ſſe⸗
uen van delen vieren die hẽ die valſche tu
gers op ſeidẽ. Eñ dat eerſte vãder blaſphe
mien teghengode eñ ſeyde dat god díe tot
ten vaderseñ denpropheten ſprack dat hi
god det glorien was Aldꝰprijſt higode in
Daten dinghẽ. dat hi vol glorien is eñ dat
mẽhemlouenlal eñ dat hi glorie geuẽ Cal
Daer na ontſculdichde hi hẽ väder ander
blafpbemtenteghen moyles eñ hp prijſde
moyles in veel ſakẽ. eñ ſonderlinghe prijC
de ht hein drien als vã vuericheit des rech
tentozens.Waât ht Dode den mä vã egiptẽ
pie den iode ſſoecheñ vãdẽ miraculen dye
hidedein egiptẽ eñ inð woeſtinen eñ van
gods vrientſcappẽ:Wãt hiſpꝛac dicke mit
gode vriẽdelic Paer na õtſculdichde hi he
vand deroͤblaſphemie Die teghen Die ewe
was eñ hiprees die ewe in Drie lakẽ natte
wasvãgods Weghẽ diele gaf eñ van des
geens wegẽ diele Hoort gat, D3 was moy
fes eñ om haer eynde wãt li gheekt leuen.
Daer na begõſte ſi hẽ te ſuuerẽ band vier⸗
Det blaſphemie die teghen Die tabernakel
was / eñ pꝛijſde dẽ tabernakel ín vierma⸗
nierẽ wãt god beualtte makẽ. eñ õ dattet
int vilioen vᷣtoent was eñ vã moyles vol
maect eñ datter die arcke des getuychs in
Was. En hiſeide dat die tempel naden taz
bernakel bolchdeeft aldus Coe Cuuerde hẽ
Cite ſteuẽ Wel vand mildaet die op hẽ ge⸗
leit was.Poe Die iodẽ ſaghẽ dz lp he aidꝰ
niet vwinnẽ en mochtẽ fo gingẽuͤ hẽ in aẽ
die derde maniere eñ deden hẽ den derden
ſtrijt dzſi hẽ BWinnẽ ſoudẽ mit toꝛmentẽ
eñ pine Als dz ſteuẽ ſach ſo wilde hiõs he
rẽ ghebot houde vã broedlike beriſpinghe
eñ hi pijndeſe he te beriſpẽ in dꝛie manierẽ
te begripẽ et band quaetheitte bed wigẽ.
¶ Cẽ ierſtẽ wãt hi vᷣweet he Die hertheit
haver hertẽeñ dz ſi Die hetligẽ gedoot had⸗
DE eñ ſeyde. Bart vã necke eñ onbeſneden
vã herten eñ vã orẽ / ghihebt altoes dẽ het
ligen geeft Wed geftaen gelijc uwe vaös
lidy oeck. Wien vãdẽ propbheté Co en ver:
uolchdẽ v vaðs nieten (iDodête die vã cet
{tus toecoêtte vooꝛſeidẽ.Hier v wecthi he
drie puntẽ vã quaethedẽ Pat eerſte dat Lp
dẽ heiligẽgeelt weoſtondẽ. Dat anð dz Cp
Die pꝛophetẽ vᷣuolchdẽ at derde dat (pfc
DODE. maer (phaddeneen meen Wijf voer
hoeft eftencödenniet ſcamẽ hẽ okli en Bz
ſtondẽ hoer quaetheit nietmeer Woe fi dit
hoordẽ ſo vᷣwoeden ſy int berte eñ knerſe
dẽ ophẽ mit tãden Eñ daer nac beriſpede
hile mit vrelen daer bids bi fetdeD3 hi ihe⸗
lũ lach tot gods vechter lyde als bereyt he
te helpẽ eñ lijn viandẽte Boome: want 5
dat inte (leut Was vol vanden heilighen
geeft loe [ach hi inden hemel eñ lach gods
glorzie eñ leide Siet to lie DEhemel ontdat
eñ des mẽſchẽloon ſtaẽde ter rechter ſyde
vãgodscracht al had hiſe aidꝰ mn⸗ veeſen
citas ſcãdẽ vᷣwõnẽ nochtãs en hilden ſy
niet opeñ riepẽ mitgroter emeneñ ſtop⸗
tẽ haer oꝛẽ dzſidie blaſpheme niet horẽen
ſoudẽ / eũ ſimaectẽ eẽpaeruete bebeuytch
in hẽ eñ ly worpẽ wter ſtadt eñ Acenden.
Eñ ſy waendẽ dat doe nad eWedie gebo⸗
den hadde te leenen buten ð (ede die blaf
phemerẽ.eñ Die twee valt che tughers die
hem eert Werpen fouden nader ewe. Dt
Uan ſinte Steuen dpaken,
deden haercleder Wt dat ſi niet beſmet ens
ſoudẽ werdẽ hẽte ghenakẽ beneuẽ een iõ⸗
gelincx voetẽ Die ſaulus htet dye namaels
gehietẽ Wort paul”. Ef om dz ſaulus Der
gheenre cleeð bewaerde Die dair ſteenden
ou dat ſilichtelic ſteenẽ ſouden.ſo ſteende
hi hem met harer alre handẽ. Poen ſteuen
noch mit ſcanden noch met vꝛreſen niet en
mochtẽ bedwingẽ band quaetheit € TE
derdẽ male had hiſe gheerne mit minne be
dwongẽ En walt niet grote minne Die he
toende Doe hi boor he allẽ bat.Nooꝛ he (el
uêfoe bat hi.dat ſijn paflie niet cn orde
berlangtende dat fijn viãden alſoe Deel te
meer mildoen ouden Hoor helupdelobat
hi dattet hẽ niet en worde gekent voor ſon
DE Sy ſteendẽſinte ſteuẽ die ſeide eñ tiep
here õtkanck minẽ geeſt mer hi knielde eñ
riepmit groter ſtẽmẽ eñ leide. Here en let⸗
te hẽ dit in ſondẽ niet. Siet hiet wõderli⸗
ke minne / wãt voor he ſeluen biddẽde (oe
ſtõt hi mer boog ſijn ſteẽres knielde hi bid:
dẽde.wãt hi begeerdemeer dat god Die be
de vhoorde die hi Door hem ludẽ dede DAN
voor hé ſeluẽ.want daer Die meeſte Londe
was daer Was die meeſte bede noot Biet
ín Co volchde hi xp̃m Diet lijnð paſſie voer
hẽ ſeluẽ bat eñ ſeide. Wad in dinẽ hãdẽ be
uele ic minẽ geeſt. eñ Door die ghene Die he
cruyſtẽ ſeide hi Nað Bait he Wát lien We
tẽ niet Wat ſi doë. Als ſteuẽ dit gefeit had
De ſo Miep hi indẽ heere (cone is gheleit foe
Afepbtindebere eñ nzen is hi doot / Want
hi offerde eẽ oflerhãde vã minne ef ſlicp ĩ
die vᷣrileniſſe Steuẽ was geſteẽt indẽ (el:
ue iare dzxp̃s te hemel voirĩ die eerſte oeſt
maent daer na optẽ Derden dach Eñ ſinte
gamalieleñ nycodemꝰ Die in alb ioden ra
De Voerdekerlte ware ſi grouẽ hẽ ĩ gama⸗
liels acker eñ weendẽ ſeer ophẽ Ende die
kerſtẽ die in iheruſalẽ warẽ worde gedaẽ
grote veruolginghe. want doe uͤcuen ghe
doot Was dieeen Landen pꝛincen Was ſo
begonſten ſy Die ander te veruolgẽ zwaer
opyright © 2011 ProQuest LLC
ced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
lxxxvi.
lijck alſoe ſeer dat alle kerſten behaluẽ die
apoſtolen die ſtercker waren dã die ander
Worden geſtroyt doer al dat ioetſche lant
als onfe heere beuolen hadde. Iſt dat ſyv
Buolghẽ in Die cen Mede ſo vliet ín die and
Auguſtijn feit dat ſinte ſteuẽ ſeer miracu⸗
len ghedaen hadde. eñ Dat ht ſes dodẽ ver
wect heekt / eñ veel luden genelen vã veel
ſiecten. Sonder dit vertelt hi ander mira⸗
culen eñ ſeit: datmen op ſinte ſteuens ou⸗
tact blomen lepdeeft alſmenſe Daer of ná
[oe lepdemente op Ciecken ende ſy wordẽ
wõderlike gheneten. Deck laken datmen
nam ban ſynẽ outaer eñ op Die ſiecken lep
de ghenas Beel uden vã ſiecheden. want
linte auguſtijn ſeit. dat die blomen die gez
nomẽ Waren vã ſinte ſteuens outaer dat⸗
menle leyde op een blint Wijfs oghen enð
Ep Wert te hãt ſiende. Hi lett oec dat eẽ vor
ſte die marcialis hiet eñ onghelouich was
doe hi niet bekerẽ en wilde eñ hiherde ſier
was eñ lijn gehilicte Coen Die kerſtẽ Was
hi quam tot ſinte ſteuẽs outaer eñ ná ban
den blomen die opten outaer laghen ende
leydele al heymelijcke tot lijns zweghers
hoofde.ende Doe hi daer opgheſlapen han
De ſo riep hi boor den daghe datmẽ he dye
biſſcop ſende / õ dat die biſſcop wech Was
ſo quã een pape eñ doopten.als hi ſeide dʒ
hi geloefde alſo lange als hy lecfde Co han
hi dit Voert altocs inden monde criſtꝰ õt⸗
kanck minẽ geeſt nochtãs en Witte hp niet
dz dit ſinte ſſeuẽs laetſte woerden waren
Een anð miraxkel ſeit hi daertoe. Datcen
Wijf Was díe patrina hiet Die läge in gro⸗
te liecheit was eñ veelraets daer toe DEDE
eñ (pen ötfinc geë bate vaer of, té leſtẽ gie
fi tot eẽ iode te rade Die haer eẽ bigerlinck
mzenẽ ſieen gak. dz Cp Dz vingerlinc gordẽ
foude meẽ corde op haer blote lichaẽ dz ſt
m3 die cracht väven Heen ghenelen loude
mer doe ſyfach dattet haet niet en halp lo
ghinc ſyxtot Cinte ſteuens kercke om Dat Cp
hé brode loudenaerltelic om haer lalicheit
Wan (int Fan euangeliſt eũ apoſtel.
Poe ſo viel die bingerline al geheel op Die
aerde eñ die coerde bleef oec geheel / eñ dat
Wijfgeuoelde dat ſi welgeneſen was Hi
ſeit daer nocheen mirakel dat alſoe groot
Was. Mant teceſarien dz is in capadociẽ
daer was een wijkeñ haer mã Was doot
met Cp had veel kinderẽ / wãt (p hadde lez
uẽ ſonẽ eñ Date dochter, Opeẽ tijt doen ſi
pie moeð ſeer grã gemaect haddẽ ſo vlouc
teſe haer kinð eñ al te hãt bieek Die vlouck
aẽ haer kinderẽ becleuẽ mit gods Wꝛake.
eñ ſi wordẽ alle geſlaghẽ mit eẽ yſelike pi⸗
ne. Wãtli begõden al yſelic te beuẽ mitten
ledẽ Hierõ Warẽ ft alte dꝛoeuich eñ vã ſcã
ben begöſtẽ [tal díe Werelt door te dwalẽ
eñ Werwert dz ligingẽ alle Die ludẽ beſa⸗
genle. Een broed eñ eẽ Cutter vã deſen ge:
hietẽ paul? eñ paladiaquamẽte vponẽeñ
ſeidẽ auguſtijn die Daer biſſcop Was Wat
hẽ geſciet Was.eñ doc ſi daer xv.dagẽ die
kerckẽ haddẽ ðvſocht eñ ſinte ſteuen d ghe
ſontheit haddẽgebedẽ. Optẽ paefchdach
boe alt vole vᷣgadert was ſo ginc paul? in
pie capelle eñ Biel boos ſinte euẽs outaer
ín bedinge mit groter hope eñ gheloue. eñ
Die Wijl dz die luydẽ ontbeidẽ wat hẽ ghe
ſchien Coupe ſo ſtõt hiop geſont eñ en beef
denyet meer. eñ mẽ bꝛochtẽ tot auguſtine
eñ toenden DE volcke et higheloekde hé te
doẽ geuẽ brieuẽ vã gelontheit Poe augur
tinꝰ dus ten volcke Wert ſpꝛac eñ paulus
ſuſter Daer byſtõt beuẽde mit allẽ ledẽ foe
ſtõt hi opeñ ginc in linte ſteuẽs capelle eñ
ſi wertuapẽde eñ ſtõt opal geneſen. Soẽ
orꝛoſius vã iheronimo tot auguſtino Wed
quã ſo bꝛochte hi mit hẽ heilichdõ vã ſinte
neuẽ paer deſe miraculen eñ veel anð ghe
ſchiet fijns. Mẽ ſal wetẽ dz ſinte ſteuen op
Defen dach metgedoot en wozt mer opten
dach datmẽ biert doe higeuõdẽ Was.mer
mêfeit bat hiop delen dach geuödé bas,
Mee Waer ie keeſtẽ bwãdelt lijn dz Cal
mẽleggẽ daermẽ ſcrijft hoe hy gewonden
Was, mer nvlullẽ voi ſegghẽ Waer bt die
kerke geordineert heeft dz dele Drie keeſtẽ
kerldach volghẽ. eñ D3 is om tWee laken
€ Die eerſte was dz xßs onſe bꝛudegom
geborẽ Woꝛt in deſer Werelt dye õs hooft
is fo voechde hihẽ aen drie geſellẽ eñ daer
of leytmẽ int boeck o minnẽ. Mijn gemin
de ís blẽckẽde eñ roſende vᷣcoꝛẽ Wot duſen
tighẽ. Hi was blinckẽde dz ís te vᷣſtaen bt
ſinte iohãnes euãgeliſta dẽ duerbarẽ con⸗
keſſoer Kolende als bilinte ſteuẽ DE cerſtẽ
martelaer vᷣcoren Wt duſentigẽ als biden
onnoſelẽ kinderẽ. ¶ Die ander redẽ is dz
Die kercke al Die menichte ð miraculẽ ſou⸗
De te gað Bgaderẽnadẽ graet ð waerdic⸗
heit. Mant criſtus geboorte was die fake
harer marteliẽ. Wát Drie marteliẽ ſijn dye
een indẽ wille eñ ind daet. dye ander inde
wille ſonder daet. die derde inð daet ſonð
Wille, Die eerſte Was ín ſinte ſteuen. Die
ander in (inte ohannes ‚Die derde in dye
onnoſelkinderen.
€ Die legende vã ſinte iohãnes euã
geliſta ende apoſtel.
ISSN ZZ
Et
\
NSS
Nrẽ . na die linrtenẽ doe hem
die apoloie lcheide lotide
EEP RS Ibi ĩ aften ende ſtichte Daer
veel kercke. Domicianus die ketter doe hi
die nyeumare vã he boerde fo dede ht hem
halẽ.eñ Dede Werpẽ ín eẽ vat bol beende
olie boer Die latijnſce poorte te vom. mer
allo iohã uwer Was vã Mmette foe quã hé
daer wtõgequeſt Poe díe keiſer ſach dzhi
nochnz open hilt vã pꝛedikẽ ſo ſende hihẽ
in eẽ eylãtgehietẽ pathmos.eñ daer Was
hialleen in arinoede eñ beſcreef Die verho
lẽtheit gods. Binnẽ De ſeluẽ iaer Woat Die
keiler gedoot eñ die ſenatoers Wed riepen
aldzhigedaen hadde eñ Dus gelſchiede dz
iohã weð keerde mit erẽ te epheſiẽ Die met
onrecht int eylãt geſent was.eñ alt volck
quã hẽte gemoet eñ ſeide gebenedijt ſyhi
diecoẽt indẽ naẽ des herẽ.Eñ Doe hin Die
pooꝛte quã fo dꝛoechmẽ doot Daer wt Dau
ſiane ſinte iohãnes vꝛiẽdinne die begheert
had ſijn weöcomẽ Eñ dꝛuſianẽ vader eñ
moed eñ wewẽ eñ weeſen ſeidẽ ſint ian.
Sich ſint iã wy drage drꝛuſianẽ doot WE
die al dede dattu beuaelseñ Ci voede õs al
lẽ. eñ ſi begeerde ſeer dijn weocomẽ eñ ſei
de hoe ſel ic mogẽ ſiẽgodſapoſtel eer icſter
ue lich du biſte gecomẽ eñ ic en mochte DP
nz ſien. doe hiet hy die bare ned lettẽ eñ dz
lichaẽ õtbindẽ eñ ht ſeide. Pyuliane mijn
bere ihũs criſtꝰ moet di vᷣweckẽ ſtãt opeñ
gãcin huys eñ bereit mi tetẽ. Eñ ſiſtõtop
eñ begõſte te gaẽ eñ ſy was naerſtichõ dz
haer Die apoftel beuoelẽ hadde alſo Dat ſy
band doot nieten hadde gewect geweeſt
met väcenêllape. Pes anderẽ daechs ſoe
Ögaderdeerathöct philoſoeph eñ altvole
opdie marct.Eñ om D3 hy toné Wilde hoe
datmẽ Dele Werelt vᷣſmadẽ ſoude Lo had:
pe hitwee alte rikẽ bꝛocðs haer goet doen
ðVcopen eñ dede hẽ copen twe prectofe eñ
dierbaer ſteenẽeñ hi hietſe hẽ bꝛeken voor
aldat bolck. Pet gheſchiede dz die apoſtel
daer voorbi ginc eñ hy riep Dé philoſoeph
tot hẽ eñ hitoende hẽbi drie puntẽ datmẽ
Die Werelt vᷣſmaden ſoude gf Tẽ eerſten
die menlchẽ pꝛilen die werelt mer god ver
Wan Ciné Jan euangeliſt eũ apoſtel.
lxxxvii.
doemſe.Ten anderẽ Dat vã alſulcke Herz
ſmadð die miſdaet nict en Wert gheneſen.
ef daerõ iſt poel allomẽ die medecinẽ tel
_ biet daer Dat euelniet medeen Woet gene⸗
fen. Wen derden dat haer Glmaden groof
loon heeft die dz lijn DE armẽ deylt als Ole
here DE iõgelic ſeide. wiltu volmaect we⸗
fen logãcẽñ vcoep al dattu hebſte eñ geef
den armẽ Eũñcrathon ſeidehẽ. of Dijn GOD
gewarich is eñ Wilhi datmẽ dat gelt Lan
Delen ſteenẽ dẽ armen gheuet. ſo doet Dat:
ſe Wed gheheel wordẽ. eñ tot ſijnre gloriẽ
dz ic ter menſchẽ nyeumare Dede Eñ ſinte
iohãnes vgaderde in ſijn hãt dye ſtucken
baden ſteenẽeñ bede eñ liwordenal ghe⸗
heel eñ te hãt geloekde Dye philoſophe eñ
Die twe iõgeligẽ eñ li vᷣcochtẽ die ſtenẽ eñ
gauẽ al dz ghelt dẽ armen. Twe eerſamt
ghe iõgelinghẽ by deſen exẽpel vcochtẽ al
Dat ſy haddẽeñ ſigauent den armen ende
volchdẽ (int ian. Op eenẽ dach ſaghen ſy
haten knapẽ mit dierbarẽclederẽ ghecleet
eñ hem ſeluẽ in armoede mit enẽ mãtelge
cleet eñ ſy woꝛden bedꝛoeft. Boe dat ſint
Jan mercte om Dat ſybedroeft waren:ſo
Dede hi hem halen vãden oeuer des meers
roede eñ clcene ſteenẽ eñ ht vwandellſe ín
gouteñ ín Dierbare ſteenen. Eñ ſy ginghẽ
ſeuen daghẽlanck tot al den goutſmeden
ende díe (leen kendẽ. Ende ſy leide Dat ſi
nye ſoe puerẽ gout eñ Cogoede ſteenẽenſa
ghen ende li quamẽ Wed ende leident lint
ian eñ hi ſeyde hem. Gaet eñcoept weder
al vlant datghi vᷣcocht hebt Wat ghi hebt
dẽloon vã hemelrike Blozen weelt groyẽ⸗
de dat ghi vᷣdorren moet / weelt rijke van
tijtliken goedẽ dat ghi ewelike arm moet
lijn. Doe begoſte die apoſtelteghẽ DIE rijc⸗
heit te diſputeren eñ toende datter ſes din
ghen ſun die ons treckẽ loudẽ VA rijchedẽ
CPreeertte is / die ſcrilture is vãden rikẽ
man díe verdoemt is cũ DADEN armẽ laʒa
vo die behouden is. ¶ Picandet is diena
tucre. wát die mẽlche Wort * eñ arm
Mi.
Eier — ——— — — 5e *—
— — — — en — — gn — —— — je
* ——— — — — — * —
— ——— ? —— —
— — * ES — —
—— — —— ee
— — —
Han fint Fan euangeliſt eũ apoſtel.
gheboꝛẽ. eñ naect eũ arm ſterft bt Dat der
De ís die creatuer.Wwãt die ſonne eñ die ma
ne ſterrẽ licht ende regẽ.ſy gheuẽ alle crea
turẽte gað hoer weldadẽ alſo ſoude ouer
den mẽſchẽ alle dinc gemeen weſen. Pye
vierde is die natuer Wãt men leit dz die ri⸗
ke wort een knecht des pennier ci des Du
uels. Hi Wort des pẽnincx knecht Wát hy
en hout dat goet niet/ mer dz goet hout hẽ
Hiis des duuels knecht, Wát dz cuâgelpe
feit. Die ghelt mint hi is des gelts knecht.
dat vijkſteis loꝛghe. wãt li hebbẽ ſoꝛghe
dach eñ nacht te Winnẽ ende te bewaren.
Matti hebbẽ pine ín te winnẽ eñ becte ín
te bewarẽ. Pat fette is houerdie cít hi toẽ⸗
de dattetgoet eẽ fake is ð houaerdien. die⸗
men (tee quaethedẽ beiaccht dat is nb
in dit quaet dz houerdie is eñ int quact D3
hacome lal Ds ús Die ewelike vᷣdomeniſſe
en D3 goet ís Die Cake Des Verlies vã twee
goede 3e goet ist dit leuẽ eñ D3 is gods
gracie eñ tãder int anð leuẽ D3 is die cwe⸗
licke gloric. Poe lint ian aldꝰ diſputeerde
tegẽt goet:loe droech mẽ daer cétógelinck
doot Wt die binnẽ xxx.daghẽ een Wijkge⸗
nome hadde Eñ ſijn moeð eñ die anð Dye
hẽ beweendẽ quamẽ eñ vielẽ den apoſtel
tc boete eñ badẽ dʒ hi deſen Bweckẽ rou-
de inõs heren naem als hi dzuſiana gedaẽ
hadde.Eñũ Die apoſtel weende läge eñ be⸗
de. eñ te hãts Úrees Die doodeeñ hp beual
hẽ dat hi den tween iõghelingẽ ſeggẽ ſou⸗
De Wat pine ſyaen gegaen haddẽ:eñ Wat
glorien ſi vᷣloꝛẽ hadden Eñ hi vtelde veel
and pinẽ der hellẽ eñ band glozien des pa⸗
radijs eñ ht ſeide. Donfaltge ic ſach ven⸗
gelẽ weenẽ eñ die duuelẽblide. eñ hi leide
hẽdz ſi vᷣloꝛẽ haddẽ die ewige plaetſe Des
paradijs díe vã dicrbarẽ ſteenẽ ghemaect
was eñ woderlicken claer eñ bol vã veel
ſpiſen eñ Weelde eñ ewelijc durende.Eñ
hileide acht puntẽ band hellen. Dat was
wormẽ. dockerheden. ſlaghẽ. coude. ende
hitte. der duuelen aẽſien. krãde Hà londen
eñ geween. Boe biel die iongelinc die ver
velen Was eñ die anð twee boor die apoſ
tels voetẽ eñ badẽ õttermherticheit eñ ſin
te ian leide hẽ. doet xxx. dagẽ penitẽcie:eñ
daer binnẽ bit dz Die roedẽ eñ ſteenẽ Wed
keren ter cerſter natuerẽ. Als dzgheſchiet
Was leyde hi hẽ. Gaet eñ draecht Die voez
dẽ ende ſteenen vã daer Dat ghiſe brochte.
Doc ſygedaen haddẽ eñ Die voeden eñ Die
ſteenẽ tot haer natuer ghekeert warẽ ſo õt
kinghẽ ſy Wed al die gracien HE duechden
Dic ſi te voꝛẽ hadden.Eñ doc ſint iã al ali⸗
en Door gepꝛeect hadde ſo maectẽ ſyeẽ ghe
ruchte indẽ volke Die DE afgodẽ diendẽ eñ
ſytogẽ fint iã tot dianẽ tempel Wert eñ ſy
dwõghẽ hemofferhãdete doẽ. eñ ſint (an
gaf he vã delen tween Die cuere eñ ſeyde.
Maert dz ſy mit aen te roepẽ dianẽ baten
afgod criſtꝰ kercke brake dã ſoude by den
akgodẽ offerẽ. ok woꝛpe hi Dyanentépel 5
mit criſtꝰ nameaente bedẽ dat Ci ín chriſto
gelouẽ ſoudẽ. Doe dit die meeſte pertie vã
Den volcke loefde. cñ ſi alle tottẽ tẽpel wa
ve gegaẽ foe bede die apoſteleñ die tempel
biel alte mael.ende dyanẽ beelt woꝛt alte
maelgebꝛokẽ.eñ ariſtodemꝰ Der afgoden
biſſcop maecteeẽ groot gerukt inde bolcke
allo dat die cen pertie tegẽ Die and te vech⸗
tẽ bereydẽ eñ lint tan feide hé Wat Wildt
datie doc en Werde gheureet. eñ hi ſeyde.
wilſtu dz te in Dine heer geloue Co Cal ick dt
venijn gheuête drinckẽ eñ en deertet Di n3
ſo ſalt ſchinẽ dz Dijn heer die warighe gon
ís. Ende Die apoſtel ſeide Doet alftu geleik
hebſte. eñ areſtodemꝰ ſeide Ac wil datſtu
ander ludẽ dacr of (iets ſteruen dattu dite
meer õtlietſt. eñ areſtodemꝰ gic tottẽ rech
ber eñ eyſchite twe manẽ Diemen onthoof
dẽ loude. eñ higakhẽ dat venijn boor hem
alle eñ allo vroech als (ijt gedronckt had⸗
dẽlo ſtoruẽ ſy. Doe nã tintian dẽ nap enb
leghẽden eñ hi dranck dz venijn al wt. eñ
ten deerde he niet eñ daer of lockdẽ ly alle
gode Mer arellodemus leyde. och is in
| Wan lint Jan euangeliſt eũ apoſtel.
mit wikel.mer iſt datſtu vweckes dic ghe
dootſijn mitten venijn ſoe ſalic tonótWot
kel gelouẽ. Doe gat hẽ lint tan ſynen rock
eñ hileide. Maerõ hebſtumidinẽ rock ge
gheuẽ. Sint ian leyde dattu dochmit ſrã
den vã Dine onghelouicheitcomẽ ſoudes.
Eñ bi ſeide ſalmi dijn voc doẽ gelouẽ.ſint
fan leide. Ganc eñ legt den roc op Det doð
lichamẽeñ ſegt. gods apoſtelheeft mytot
v gheſent dat ghiin criſtus name op ſtaet.
Doehydz gedaen had ſo ſtondẽ ſy op.doe
doopte Die apoſtel DE biſſcopeñ DE vechter
in xps naẽ mʒalhaergeſlacht eñ ſyſtichtẽ
ín ſint ians eer eẽ kerke Sinte clemẽs (cit
alſmẽ leeſt int vierde boec band kerſtẽ hil
torie:dat ſint ian tot eenre tijt bekeerde eẽ
ſcone felle ionghelinc eñ hi beuallẽ enẽ biſ
ſcopte behoede vooꝛcenſcat. Na etẽtijt ſo
liet Die iõgclinc dẽ biſſcopeñ Weet eẽ prins
der vouers. Aldꝰ quã ſinte iã tottẽ biſſcop
eñ eylſchte [pnêfcat.Boe díe biſſcop dz V⸗
ſtont vã gelde eñ hem daer of leer Awon⸗
derde fo leide díe apoſtel. Ick eiſche vã Di
deẽionghelince dic tc Dy ſo naerſtelick beual
Die biſſcopſeide Heilighe vader hi is doot
in Die liel. eñ hp ís mittẽ moerdenat indẽ
_beecheft bits haer prince Poe ſint ian dat
hooꝛde ſo ſcoerde bi lijn cleet eñ ſſoech ſijn
hoeft mit vuyſtẽ eñ ſcide. Icliet dyeẽ goe
dẽ herder vã dijn bꝛoeoösliel. eñ hi hiet dat
mẽ haeſtelic eẽ part bereidẽeñ ht rect duer
uaerttẽ berghe. Poe hiiohã ſach vã grote
ſcande ſprãt hiop eẽ paert eñ vloech hael⸗
telick· Mer lint ian vgat Cijnoutheit ende
loecht paert mit tporen eñ riep achter den
Pd
iõgelinc. Lieue ſone Waer 5 bliefte vã di⸗
né vað ende vãcenencranckẽ man Licuc
kint en ontlich niet. Wát ick Cat ceitto reke
ninge boor digheuẽ:eñ leker ic oil gaern
vooꝛ Dy ſteruen alſocriſtꝰ om ons gedoot
is. Keer weder lone heer Wes wát god he
uet mi gefent.eft biboordeten heerde We
der mitrouwen eñ Weende arte bitterlije
Ende Lint (an viel hem te boeten eñ begö
arly European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
Images reproduce d by courtesy of Konin klijke Bi bliotheek, Den Haag
lxxxviii.
ſte lijn handen te cullen alsof hi geſluuert
Ware mit penitẽcie.ende lint tan vaſte en⸗
de bat voor hẽ ende vᷣcreech ghenade voer
he eñ namaels ordinecrde hi hẽeẽ biſſcop.
En leeſt oec indie ſelue hiſtoꝛie D3
fint ian te cpheſen ghincin een bat
Om hem te dwaen · Ende doe hidaer lach
cherincus enẽ onghelouigemätotpranck
hi daer wtendeleide lien Wot vã hier op
d Die baden op Geniet en vallẽ daer hẽ in
badet cherintꝰ der Waetbeit viãt Docal
llaen leyt ſo was ſintian ecns gegheue el
vogelende hi hiltẽ op lijn hãt ende ſtrekẽ.
joen dz eẽ idchelinc lach keyde hi tot Gijn
gelellẽ allachende Siet hoe die oude mã
ſpeelt mitten vogelals eẽ lonckint Boe dz
lint vᷣſtont ſo riep bidetongbelinctothem
ende vraechde Wat hi in Die hãt bad.ende
bt [erde een boge Sint lan leide Wat doct
ſtu daer mede. Die ionghelinck Cede Wy
ſchieter bogelen eftbeeftémede. Dintian
ſeide hoe dat. Doe begöft die iongelinc dẽ
boge te treckẽ eñ gefpanne inſ ijn hant te
houden Ende doc lint tan niet en ſeide ſoe
ontſpande die ionghelinc de boghe eñ ſint
_ tanleide. Poon Waerõ hebſte Den boghe
ontſpãnen.Endehi leide / hutmẽ langẽ ge
ſpannen fo oude hp cranckente ſchicten.
Ende doe ſeide die apoſtel. Alſo ſoudẽ die
menſchen cranc Wwerdenter cõtemplacien
waett dz hi altoes in ſtufhedẽ bleue ende
geen lolaes en name, wãten aern vlieget
hogher dan alle vogelẽ ende Liet claerre ín
Die lonne nochtãs ſocoemt hineð omð na
turẽ doot Aldꝰ iſt mit desmẽſcẽ gedachte
als li haer eẽ luttel oftreckẽ vãcõtẽplaciẽ
als ſy haer Wed vᷣnyeuwẽ ſoe clunmet ſy
te vaſter op ten hemelſchen dinghen. Als
ſinte iheronimꝰ ſeit doc ſint ian te epheſiẽ
woendetot int eynde ſijnte outheiteñ mé
hẽ nauwe ter kerckẽ dragẽ en mochte / tot
elcker ruſte ſeide hi dit. Kind mint Die een
den anderen. Tẽ leſtẽ hadde lijn tongeren
Wond waerõ dat hi ne Co dicke
SD ij.
Van ſint Fan euangeliſt eũ apottel.
leide · Eñ Cp leidẽ meeſter Waer om ſpreec
ſtu deſe woerdẽ altoes:eñ hy ant woerde
dz ditõs herẽ ghebot Ware eñ heeltmẽ al:
toes minne tis algenoech Eliandꝰ (eit oec
Doe fint ian dzeuãgeli ſcriuẽ ſoude (o hiet
hidẽ volcke dz vaſten eñ bedẽ ſoudẽ vatte
dz waerdichmochte ſijn te ſcriuẽ. Mẽ (cit
oec Doc hi bat Oder heimeliker ſtat daer hy
gegaẽ Wasû die heilige ſcrikt te ſcriuẽ Dat
hidaer n3 cn ſoude gedoghẽ Wint nochre
ghẽ allo lãge als hi daer duer Ware.eñ de
fe Waerdichett houdẽ in ſtat dye elementẽ
tot hudẽ. Doe ſint ian.xcix.iacr out Was,
eñ doecriſtꝰ paſſie ledẽ Was lxvij.iaer on
der troiano dẽ keiſer ſoe opẽbaerde hẽ xpᷣs
onfe here mit ſynẽ iõghetẽ eñ ſeide. Mijn
gheminde coemt tot my. Wãt het is tijt dz
ſtu werſcapſte tot mijnder tafelẽ ins dinẽ
broeðs eñ (int iã ſtõt op eñ begoſte te gaë
en õſe here ſeide hẽ In ſonnẽdaghe ſultu
tot micomẽ Des ſondaechs quã altvolc £
die kerke Die ín Ciné nat Was gemaect.cñ
bä dz die hanẽ cerſt craydẽ fo pzcecte hihẽ
eñ bat hẽ dz ſi vaſt bleuẽ int geloue eñ ner
ſtich ĩ gods gebodẽ. daerna dede hieẽ vier
cãtgraf makẽ neuẽ dẽ outaer Eñ dede Die
aerde Nt die kerke Werpẽ eñ hi gic neð in
dz grafen bibhtef op fijn hadẽ eñ ſeide. He
te ihũs iccome tot Dijn werſcap cñ dãcke
di datſtu gewerdicht heues mi te nodẽtot
Dijn werſcap Wat Du Wwetes dzic dibege⸗
re vã almijnre hettẽ. doe hilijn gebet ghe⸗
eynt hadde Lo quã ſo grotẽ licht op he dat
nemant op hẽ ſien en mochte eñ doct licht
wech Was fo vantinen tgraf bol hemels.
bzoots dz vintmẽ tot noch daer / eũ inden
boó vãdẽgraue ſo ſpringt wi ghelijc cley
ne weile alfo fonteynẽ ſprꝛingẽ eñ ð woꝛ⸗
pêgenefen veel mẽſchẽ vã alrehãde lieche
Dé Idmũdꝰ die conic vã engelãt bt en cõ⸗
ſle ntemãt õtleggẽ die hẽ bat ĩ lint iãs euã
gelifte naẽ. Eñ hetgefeiede dz CE pelgriĩ (ez
te bat aelmiſſen ĩ Cint ians euãgeliſtẽ naẽ.
Als lin cameeline vãhẽ was eũ Die conic
5
gakhẽſijn vingherlinck Die ſeer duerbaer
Was õ dzhy niet anðs reets en had. maer
na veel dagẽ lo õtfinc dz ſelue vingerlinc
vãden ſeluẽ pelgrim eẽ ridder Wot engelãt
die ouer Die zee Was dz hijt dẽ conick weð
dragẽ ſoude eñ ſegghẽ dẽghenẽ diẽ eñom
Wies Wille du Dit vingerlinck gaueſt dye
ſendet di Wed. Pier biſchijntet Wel dz ſin
te iã ſelue was die dẽ conickopẽbaerde ín
cen pelgrims abijt. Iſidoꝛꝰ ſeit indẽ boec
ke vãð gerechtiger leuẽ cũ doot Spint ian
vwãdeiĩde gout ĩ roedẽ eñ ſteenkẽs vanð
3ce inn dierbarẽ ſteenẽ Eñ Die gebzokẽ ſtee⸗
nen vᷣmaecte hy \ed eñ vðWecte cen Wez
duwe mit ſynẽ gebede ende enẽ iõgelinck
maecte hi \bedleuêde Ende doe hi venijn
drãc ſo õtginc hi oͤ vꝛeſen: eñ Die daer me⸗
degedoot warẽ vwecte hi band doot.
7e pe
} % 1 M ak J
6 À is 5 8
Ne 4: * —* J
3 ed 9 NJ UP 4
Ta, KN - vat ⸗ L ss
—BR E ' 2 di \ F
an 8F * iv 4 4
A 8 if
J * — J
3 … 4 4 by En 4 ú t \, 3
A DS. * J PAN
GP Na Cit N a )
2
9 AAH MA's Mil, U H
: * * o 9
ll Ne N d
aten 4 zy o
'
—99 A (DP <r ANA AN 4
p ENEN, —2 d 0
— * * *
mn,
} * J 2
—
y/ EC js N
* ij y
5 PEG
— —B
* — J 4
%
® = N : * 8 , ‚ / \
7 —*
Hilal R 7 De
en ad INSEE —
—
en — X
ARA R RAL RENG
nnen —
¶ Die legende vã die onnofel kinderen.
Wanden onnofelen kinderen.
E
EEE >
Ee J LN reen
SD — ab
(A eN
Mee — dn ot
A0 BEEN 8
ve — — —* *
Ee 6) OER OW
EN 4 Ee \ ee
—*
* — Al he
— * * ⸗
Í 15 ——6
PED
$
Hem [AS
ddie herodes Díe vermaett
Jheektgheweelt haer grote
mre} Ongenadichept. Pie eertte
bictafcolonita.ond hé woꝛt Ste here gebo
te eñ Die kindkens gedoot. die anð hiet an
tipas / die Dede ſint iã baptiſta õthoofden.
die derde hiet agrippa / die dede ſint iacob
dodẽ eñ ſinte pieter fn Die kercker legghen
Maercoꝛt ſullẽ wi die cerfte herodes ſijn
hiſtorie ſcriuẽ Alſinẽ in ſcolaſtica hiſtoꝛia
ſcrijft. Antipater vã idumea nã tſconincx
nichte vã arabiẽ te wiue eñ wã eẽ ſoon aẽ
haer die hi herodes hiet eñ wort namaels
gehietẽ alcolonita. Deſe õtfinc vãden kep
fet auguſto dzrijc vãdẽ ioetſchẽ lãde. Eft
Doe Woꝛt eerſt ghenomẽ des keiſers roede
vã iuda.Deſe hadde ſes ſonẽ Dat Waren
antipater alexanð ariſtobolꝰ arcelaꝰ anti⸗
paseñ philips Alexanð eñ ariſtobolꝰwã
hi aẽeen iodine eñ ſendeſe te romẽ datmẽ
le lerẽ loude ín cõſtẽ vã bockẽ. Hier na ſoe
quamẽ ſi Weð bäd ſcolẽ eñ alexanð Was
eẽ brꝛoem touenaer eñ hi wasgelicẽcicert.
Eñ begõſtete diſputerẽ mittẽ vað Welke
aen hẽ dz trike hebbẽ ſoude. eñ hier 5 Wort
Die bad vbolghẽ ende hp wilde antipater
boos heette Eñ doe libegoöſtẽ te vilieren
boe lydẽ vað ter doot mochtẽ bꝛengẽ. Eñ
—— Dic bad daer õ vᷣdzeel fo voerẽ litot
eiler õ te claghẽ ouer hort vað Biet bi⸗
uamẽ die conighẽ te iherulalẽ eñ vra⸗
—* nerſtelic waer die nyeuwe conic qe
* vas.doe herodes dit hoorde fo wort
hi Buaert.eñ hp track dz yemãt gheborẽ
mochte lijn band werdiger coniginnẽ ge
llachte die hẽ vdꝛiuẽ mochte alsenêdieds
rike onðgaẽ hadde. Bier bat hi de conin
gẽ als ſi dẽ conicgeuõdẽ haddẽ dz ſijthem
dã boetlcappẽ loudẽ eñ hi vepnrde hẽ dat
hi hẽ aẽbedẽ ſoude diẽht begeerde te dode
Der Die conigẽ keerde aletand Wech ín
an Bo Copyright © 2011 ProQuest LLC
ed by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
lxxxix.
horen rike / doe herodes lach dz ſy tot hem
niet Med enquamẽ.ſo waende bids ſibe
Doge warẽ ind ſterrẽ viſioen eñ dat ſyhẽ
ſcaemdẽ Wed te comẽ eñ Daer bien lochte
bi dat kint niet / mer doe hihoorde Wat dte
berösgelvit haddẽ eñ Wat limeon eñã na
Bepzopbeteert haddẽ ontſachhi hẽ ſcer et
waende dz hi vuylick befpot Was vãden
oningẽ. Do⸗begõſte conincherodes raet
te hebbẽom die kind te DODE Die in bethleẽ
Waren dattet kint mede ghedoot foude
lijns hi niet en kende. Mer die engheibe
ualioſeph eñ hi vloech mittẽ kinde eñ der
moed tn egiptẽ in dte lede hetmopoiimeñ
Daer bleuẽ ſy. vij. iaer tot D3 herodes doot
Was, Doe onſe here in egiptẽ quã als plat
as voerſeit hadde ſo vielen atte die akgodẽ
vã egipten. Men ſeit oec alloina egipten
gheen huys en was daer en lach cen Dode
in. als Die kindere Wat egipten ginghen by
gods toedoẽ. Alſo en Was daernt genen
tempel daeren bielentafgod in. Caftiodo
rus ſeit dat in hermopolim vá t
enen boem diemẽ perleker hiet omda
le liecheden goet isop datmen Lijn vrucht
ent blat ofteen luttel vã ſynen batt omder
liecker hats bint. Wãt doe ons vꝛouweai
dus mit hozen kinde in egipten vloech foe
neychde Dele boem totter aerdẽ:endeaen⸗
bedẽcriſtũ oetmoevelic. Hoe herodes dus
ouer cen droech die kindere te doden alſoe
Wort hi ghedaecht vãdẽ keyler auguſtoſt
ne Coente ãt woerdẽ Eñ doc hi alte theſis
ouer boft te romẽ wert fo vᷣſtont hi dz Die
coninghẽ wech ware mettẽ ſcepe vã daer
Eñ daerõ dede hi al die ſcepen vᷣbernẽ als
dauid voerſeide Indẽ anxtclikẽ geeft ſul⸗
tu Die ſcepẽ vã therlis vᷣderuẽ.Eñ DOC Die
vað mittẽ ſone boer DE keyſer perlementẽ
of dinghede foe wort gewijſt dz Die Conen
hoo? vaðs ſoudẽ Cijnonddanichin allẽeñ
Dat hi dat rike let Wien hi wilde. Doe he⸗
rodes aldꝰ Wed keerde foe Was bite ſtou⸗
ter dat hi aldꝰ geſterct Was ende ht fende
Manden onnofel kinderen.
eñ dede doven alte Die kind vã bethleẽ vã
uiñ · larẽeñ daer ond na den tijt dte hpond-
ſocht hadde vãdẽ coninge ele Woerden
machmé intwe manierẽ vſtaen. Cen eet
fté vãtweiaer eñ daer onð D3 ís vã kinde
rẽ die twee iaer out Warẽtot die kinderen
vã eenre nacht. want hevodes hadde onð
uondẽ vãdẽ coningẽ dattet kint ghebozen
was op Dicnacht dz he Die ſterre opẽbaet⸗
de eñ wãtet ecn iaer Was gheledẽ binnen
diẽ dzhite romẽ voir eñ Wed quã eñ daer
bi waende hidattet bint eẽ fact out was
eñ luttel daghẽ eñ daer bi dede hi dodẽ Die
kinð die ouo eñ iõger Ware dz is vã twee
iaer out tottẽ kinderẽ vã eenre nacht.Wãt
hi õtſach dat hé dz kint vᷣſceppẽ ſoude mo
ghẽ eñ ſijn aenſicht ouder of iongermakẽ
eñ deſe ſentencie houutmẽ Welouert ſeker⸗
ſte. An ecn and manterc ſo beduytmẽt al⸗
dus. Als iohãnes guldemõt leit vã. ij. ia⸗
rẽ eñ daer bouẽ tottẽ kinderẽ vã vijf iarẽ.
wãt hilcit dz díe ſterre dẽ coninghẽ open⸗
bactdeeen iaer eertkint gheborẽ Wert eñ
na dien dz dit herodes onderuondẽ hadde
vãden coningẽ ſoginc hite romen eñ merz
gede cen iaer eñ hi waende dattet kint Doe
ghebozẽ wert. doe die ſterre dẽconinghen
opêbactde eñ daer hilthi dat kintouer.ij.
taerout ef daer õ ſoe Dode ht die kinderen
vã tWec iarẽ tottẽkinderẽ ban bijfiaren.
meegeen iongher DA vã twee iarẽ. Eñ Dit
wilinẽ pꝛoeuẽ õ datmen beenre vã deſen
Binderé vint díe ſogroot ſijn dz ſy vã kin⸗
peren vã. ij.iarẽ niet efen en mogẽ / mer
men mach ſegghẽ dz Die ludẽ doe meerder
ware dan ſynv lijn. Macrobiꝰ die (cit cũ
mé vindet ín cen crontke dzeẽ vã hetodes
hinderẽ was ghegeuẽ ð voelter in bethleẽ
ende wortinettẽ anderẽkindetẽ ghedoot.
oc woꝛt voidaen dat Die pꝛopheet boer:
Ceide. fen lieme Wert gehoort inden hogẽ
bäaeWeen eñ vãgchule vã DIe moederen
Det kinder dicinẽ dode . Die geveehtighe
godalſmẽ ieeũ in ſcolaſtica hiſtoꝛia.hycn
liet nyet ongegoldẽ dele grote quaethz vã
herodes:Wãt inet gods oerdeel gefcicde õ
dzhi veel ludẽ vã hoꝛẽ kinderẽ beroeft had
De dz hiiãmerlijcke vã ſynẽ kindere Wert
beroeft:wãt herodes hadde Wed ín Wan
trouwe alexãder ariſtobilen. wãt een vã
harẽ gelellẽ ſeide dz hẽ alexanð veel goets
hadde belocft Wilde hi ſynẽ vader benijn
gheuẽ. Eñ die baertſceerer ſeide dat heel
and veel goetsbeloeft hadde Wilde hi ſy⸗
né vað die kele of ſniden als hi ſynẽ baert
of ſcoere Oecſcide hi dat alexãder Leide dʒ
men niet achtẽ en ſoude op eenẽ kaerle Die
fijn haer goꝛde op dat bt ioõck ſchinẽ ſoude
Bier õ Coe Wort die bad grã eñ dedele do⸗
dẽ:eñ ſette ãtipater dat hi conic oude We
ſen mer na ãtipater ſette hiherodẽ antipã
Hier en binnẽ ſoe voede herodes herodem
agrippẽ eñ herodiadã philips Wijf dic art
ſtobiles kinderẽ warẽ vã vadetliker min⸗
né. Eñ õ deſe twe ſaken ſo begoöſte hẽ antt
pater alte ſeer te haten alſo ſeer dat hihem
gaerne vᷣgeuẽ hadde. Moe dzherodes bet
nam alſo leyde hi hẽ in eẽkercker. Boeau
guſtus Die beffer hoerde dz herodes lijn ki
per gedoot hadde lo ſcidehi. Ick waer lie
uer herodes verckẽ dã ſijn ſoon. wãt õ dz
hieẽ beſnedẽ toecoẽlinc ís ſo ſpaert hp Lijns
verckẽ maer lijn kinderẽ dodet ht. Doe he
rodes.dxx.iaer out Was ſoe biel hi ín alten
ſwarẽ ſiecheit.wãt bi Woet ghequelt mit
ecnẽ ſterckẽ redeeñ wtgeſleghen mit veel
puyſtẽ eñ mʒ grotẽtoꝛmẽtẽ in ſinẽ hals eñ
ſijn voctẽ (Wollen hem eñ (ijn ſcamelheit
wies vol woꝛmẽ eñ hiſtãc alte ſeer eñ bee
adẽde eñ ðluchte dicwile eñ Die meefters
dedẽ in olie lettẽ mer mẽmoeſtẽ voer doot
daer witreckẽ. Mer doe hi hoorde dat DIe
lodẽ Lin doot mit groter blilcappẽ vᷣbeidẽ
fovede hi vãghen Woe alt ioetſche lant Dye
edelſte iõgelinghẽ eñ hi (eine lalome limre
ſuſter Ick Weet dz die iodẽ Bblive Cullen
vã mijnte doot mer ic ſalhebben geween
ef eẽ edel wtuaert wilſtu doẽ dzic dy ſeg
Uan ſinte Thomas biſſcop vã cãtelberch.
ge Als ic doot ben ſo doetſe alle Doden Die
ic gheuanghẽ hebbeop dat my al dat toet:
ſche lant ald? mi beweent hooꝛ ondancx.
Wát hi hadde in gewoente dz hina al jrs
ſpile eenen appelſcelde eñ adt. Eñ doe hy
dat mes in lijn bant hadde fo pruptte hiſe
te eñ hibeſach alómeoffetpemát beletten
mochte eñ bi ſtac ſijn hãt wt om hẽ ſeluen
te dodẽmer een ſijn neue hilt Lijn hãt ende
belettet. Endete hãt begonſtemẽte Wenẽ
ín désconincr {ale of hydoot wate. Poe
Datantipater hoozde foe beeblide hp ende
gheloefde lijn Wachters beel Wilden fi hé
latengaẽ. Doe dat herodes Witte fo Was
hem lwaerſins ſoens bliſchap ban (ijns
ſelks dootende lende ſerianten ende dedẽ
doden.ende ſette archelaum coninc nachẽ
telijn. Ende aldus ſtarfhina vijt daghen
die in allen anderen dinghen goede auen⸗
tuet hadde. maer hy Wasalte onlſalich ín
Dat hem toe behoorde.eñ ſalome verloſte
ſe alle dic ht hiet doden Mer ſinte Bemiat
us ſeit dat herodes hẽ ſeluẽ doot ſtack mit
ten meſſe daer hi den appel mede ſcelde eñ
dat ſalomeal díe gheuãghen dodẽ dede al
ſo als haer broeder beval.
¶ Die legende ban linte pomas
Die eerſte biſſcop vã ———
Copyright © 2011 ProQuest LLC
courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
ED
—
206
—
Bent
cocoliet hi thof eñ quã aẽdẽ
aerſchẽ biſſcop vã cantelberch eñ hi wert
ſin archidiakẽ / maer õ des eerſtẽ biſſcops
bede fo Woest bidescontcreäccliers datbt
inz ſijn wijſheit Die quade bedwingẽſou
De band kerckẽ lcrade te doẽ Eñ díeconinc
mide hẽ ſo ſeer als dẽ acrtſchẽ biſſropboot
Was hidede fo dy hiaertſch biſſcop wert.
Clt al waſt dz hijt node dede nochtãs ſoõt
Éinc bijt vã gehooꝛſaẽheit Eñ te hãt Wort
hi verwãdeit in enẽ andere maͤeß hidede
lijn vleys ond mit citicien cf mz vaſtẽ pp
n deoech nz alleẽ een harẽ hemdeonð (ijn
kemulare merhet Was deck vã hate altot
tẽ knien mer hi decte fo Cubtijtic Gijn heylic
heit dz bt elckẽ gelijc Was ĩ cerfaêhene vá
dederẽ eñ vã dienres meraitoes behilt hy
hertheit lijnre penitẽciẽ Nile dage droech⸗
De hi alknielẽde xiij. arme ludẽ baet voetẽ
als hi gegetẽ hadde ſogakhyelckẽ viet n⸗
uerẽ pẽninghẽ eñ lendeſe Wech. Eñ dieto⸗
ninc haddẽgaerne tot Ciné Wille gehoudẽ
ter heilfger kerckẽ lcade. eñ dat hi vañ ma
kẽ loude die gewoente dic lijn bas han:
dẽtegẽ die gewoẽte eñ vriheit ð kerckẽeñ
om dz hijs n3doëen wilde ſo woꝛt Die co-
ninceñ Die pꝛincẽ op he vtorẽt / mer op een
te tijt Wozt himit anderẽ biſſtoppẽ fo ban
De conic gedwõgẽ allo dz hi hẽoec dreych
dete dodẽ Eñ oec Wert hi bedꝛogẽ mz gro
ter ludẽ rade:ſo dz hi des conicx wille con
lenteerde mittẽ woerdẽ. maer doe hi lach
daer ð ſielẽ vꝛeſe Co fette hi hé ſeluẽ ín gro⸗
ter penitẽciẽ eñ ſuſpendeerde of ofſettehẽ
leluen vã fijn officien tot hẽ die paeus ah
ſolueerde. Die conic Wilde noch dat hybe
ſegelde dat hy Leide mittẽ mõde / maer die
goede weerleidet ende hp Droech eẽ cruce
recht / eñ highinc wten houe eñ die quad⸗
B üij.
EA We
ek A
—
Ean (inte Thomasbilſcop vã cätelberche
rtepen hẽna eñ ſeidẽ. hout den dief eñ hã⸗
get den vᷣrader. Eñ tot hẽ quamẽ.ij.grote
getrouwe baroenẽ eñ ſeiden mit eede dat
deelbaroenẽgeſwoꝛẽ hadden hete Doden
Eñ thomas dye meer õtlachſijnre kercke
dã fijns ſelfs.hi vloecheñ die paus alexã⸗
per ottinc hẽ te ſynonis eñ beuallẽ té cloeſ
ter vã potẽciane.eñ daer na quã hi in vꝛãc
rike eñ die conic ſendẽ te romen õ legaten
pie Ciné oerbaer eynden ſoudẽ.mer Lijn be
pe cn wildemẽ nzhoren:eñ hier õ fo Wort
hi noch meer vgrãt tegen die aertlche bil⸗
ſcop eñ htnáatle fijn goet eñ ſijn magẽ eñ
ðvᷣderfde heeft alte ſijn gheſlachte eñ hyen
vdroech nyemãt mã noch wijk / iõck noch
out:mer die biſſcop bat alle dage voer den
coniceñ conĩcrike vã engelãt.Eñ dẽ aert⸗
ſchẽ biſſcop Wert vᷣtoent dzyhi Wed keeren
ſoude tot ſijnre kerckẽ eñ dz bi bi marteliẽ
bi xp̃ᷣm varẽ ſoude indẽ ſeuendẽiate na dʒ
hi gebãnẽ was ſo oerloſldemen hẽ weðᷣte
comẽ eñ bt Wort vã allẽ ludẽ eerlic ontfaẽ
Na ſomighe dagẽ vooꝛ des biſſcops doot
fo ſtarf een iõghelinc eñ quã Wed bi mira
culen te liue cit bi ſeide dz hygeuoert Was
tottẽ bouenſtẽ choer oð engelẽ eñ hiſach on
der dẽ apoſtelẽ enẽ ſetel al ydel.eñ doen hi
vraechde Wiens die ſtoel Was ſo ſeiden hẽ
die engelẽ dz hi ware gehoudẽ enẽ groten
papcväengelant Een pape was dye alle
page milſe (ete vã onler vꝛouwẽ wãt hp
en coſle anðs geen.eñ bt woꝛt gewꝛoecht
voodẽaertſchẽ biſcopeñ dedecomẽ vooꝛ
hẽ eñ ſuſpẽdeerde eñ ofſettẽ vã alle offici⸗
en, alg enẽ lekẽ die nzen cõſte. eñ doe Dele
chomas ſijn cilicie naide ef hidat ond lijn
bepde vᷣborgen hadde tot ht eentijt crighẽ
mochte te napé fo opẽbaerde óle vꝛouwe
pé pape eñ leide. Gactottẽ aertlchẽ bitcop
cñ legthe zie ghene õ Wiens eer DU DIE
mille dapesfijncitteie heeft genayt dz ver⸗
borchẽ ieit tot die ſtede / eñ dz ly daer heeft
gelatẽ hooꝛ rode ſyde daet ſijt mede naide
eñ ſpontbicthe at hidi weder milſe laet
doen.Doe dit thomas hoorde cit bijt alſo
vãt Co BWondde hi hẽ eñ hiet dẽ pape mit
fe doẽ eñ beualhẽ dz hi Dat heimelick hou
dẽ ſoude.Hi beſcutte dz recht vão kercken
ef die comic en mochte des niet ike mit
crachte noch init bedẽ. Boemẽ he Dus gef
ſins en mochte bugẽ. {tet ſo quamẽ des coz
nincx ridderẽ gewapẽt eñ ſy riepen waer
die aertſch biſfcop ware.eñ hi ginc hem te
ghemoete eñ ſeide ſiet ick bent. Wat Wildt
eñ ſi ſeidẽ wi comẽ di doot te ſſaẽeñ duen
mogeſt nz lãger leuẽ. Eñ bt leyde hẽ ic ben
berẽit te ſteruẽ ó die gerechticheit eñ vrihz
derkerckẽ Okghimy dã ſoect fo Hbie ic B
vã gods wegẽ eñ optẽ bã dz ghy vã delen
nyeinãt en deert. Wãt gode eñ ler vꝛou⸗
Weef heyligẽ eñ (inte dionijs beuele (cmt
eñ Der kerke ſakẽ. Doe hi dit geſeit hadde
ſoſſogen diequade met ſwaerdẽ int hoeft
eñ ſlogẽ die heiligecrone vãden hoefde eñ
ſijn herſenẽ vielẽ opt pauimẽt vanð kerkẽ
eñ aidꝰ Wert higods martelaer. Int iaer
õs herẽ duſent.T.eñ lxxiiij. Poe die clerc
kẽ ouer dẽ biſſcop begöſtẽ die miſſe diemẽ
ouer die dodẽ doet.te hãt warẽ dair Die en
gelen eñ brakẽ o geenre geluyt die daer LO
ghen eñ begöſten Die mille vã enen marte
laeve die clerckẽ ſongenſe boert Dit Waf
eẽ goet teykẽſijnre heilichzeft hier bipzoef
umẽ dz hi een glorioes martelaer fs Dien Die
engelẽ ſo groot eer dede eñ Dat ſi hẽ ſcreuẽ
ond die martelaers Beffe heilige mã Was
gepalſijt õ die kercke eñ in Die kerke in Die
heilige ſtat eñ in die heilige tide in papẽ eñ
in religionẽ hãden / õ datmẽ ſijn heilicheyt
bekẽnen laleñ die quaethz det geente DYE
hẽſlogen. Onle hete heeft oec veel and {co
ne miraculẽ gedaëbi delen ſancte Wát bp
ſijnre vᷣdiente foe Wert Wed gegheuẽ den
blindẽ Lien, DE douẽ hoꝛẽ. dẽ crepelen gane
ende DE DODE dzleuẽ. Sat Water daer Lijns
cleð ín warẽ ghewalſcẽ vãden bloede vat
gaf veelludegelonthept. ¶ Exeẽpel.
¶ Het Waseen vrou Wot engelãt die van
Ban Cinte Silueſter paeus. xci.
_ foddernte begheerdete hebben ſchoon ogẽ
eñ vã veel verweneñ oec ſchoonre te ſlijj
banlichacmende ſighinc daerom bloots
boets tot finte thomas tũbe:eñ doe li ĩ be⸗
dinghe lach eñ ſy opſtõt Co was ſi al blint
endete hant ſo hadde fy rouwe eñ begon⸗
ſte te bidden ſinte thomas dattihaer ogen
doch Wilde weder gheuẽ eñ niet ſchoenre
dan Cp waren eñ nauwe en conſte lijt ver
crighen. ¶ Æxcẽpel.
¶ Een bedziegber beochte ſynen here lim
pel Water boog ſinte thomas Wwater ouer
eten in eenre buſſen.Eñ lijn here ſeide hẽ.
ſtaelſtu minye vet / ſoe moet ſinte thomas
hier ſijn water laten bꝛẽghen mer hebſtu
mi wat gheſtolen fo moet di dz Water õt⸗
uarẽ eñ die knecht ſeide amẽ: wãt hi Wil:
te datti die boſſe vol waters gedaẽ hadde
ende doe ſy díe buſſe op dede fo võdenſyſe
pdel eñ aldus wiſtemẽ dat he dye knecht
gheſtolen hadde. ¶ Æxempel.
€ Ben voghel die geleert Was teſpꝛeken
Doe heen ſperwer faechde oe begõſte hy
teropen als hygheleert hadde Dinte thoz
mas helpt mi.ende te hät viel die ſperwer
doot eñ hiontginck.
¶ Exẽpel.
¶ Eenmã Was die ſinte thomas ſeer liek
hadde.ende hi was harde ſieck eñ hi gint
tot ſijnre tombe ende doe hi hẽ bat om lijn
gelontheyt foe Wert highenelen. Bi doe
bigbefont Weder keerde. ſo begontte hi te
peynlen dat macſchien Die gefontheit niet
lalichen wasſijnre ſielẽ cit hi keerde we⸗
Dee tottertõbe eñ bat.en waert nzorbaer⸗
lick lijnre lielẽ dat die iecheit weo comen
moelte eũte hät quam die liecheyt weder
gelijcte bozen Gods Wrakequá dẽ ghenẽ
Die ſinte thomas dodẽ alto feet D3 lomige
vã hẽ ludẽ haer vingerẽ mit (tucké of bete
eñ and vloyeden vaãetter eñ and Worden
lam indẽ leden.anð woꝛden vᷣwoet ende
—— A hatiuich.
ie legende Landen en
paeus ſinte ſilueſter. velg
‚Copyright © ZO! 1 Pro
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
W
ANN SSIÁ
NN
)
Zo
—
k DR SN Feente coniginnen die iuſta
ID alde biete bias geleert van
Velen WELNO DE pape Ef bouẽ al
——
ontkinc ter herberge enẽ goedẽ kerfté
gehieten thimotheũ nochtãs ——
And om Die perſecucien. Deſe Wasaemas
kelij na Dat iaer om dz hi xps gheloue pres
dicte. Eñ tarquinus Die vechter Waëne dz
thimotheus veel goets hadde eñ hi eyſche
de van ſilueſtro eñ dꝛeychdẽ daer om te do
den. Mer doe hp nam dat thimotheꝰ Dit
goet niet en hadde fo aheboot hp ſilueſter
dat bi die goden offeren (oude of hyp ſoudẽ
des andere dages veele toꝛmẽten Doë do⸗
ghen. Ende lilueſter ſeide hẽ Dot du Cul
ſte te nacht ſteruen eñ Die ewighe toꝛmẽtẽ
ontfaë ende wilſtu of cn wilſtu / du lulſte
wetẽ dattet die gewarighe god is die Wop
Dienen. Men leide ſilueñer ín dye kercker
eñ tarquinus Wert genoot ten eten Doe he
at fo Wert een been DE enen vilſche lo val
te in lijn kele dat bijt ín noch wt bꝛenghẽ
en mochte Ende alous (art bi te midder⸗
nacht ende men droech hẽ mit gheweentẽ
graue Wert Eũ liluelter woꝛt mit blitcap
pen berloft wtẽ kercker Waͤt niet alleẽ die
Wan linte Silueſter paeus.
kerſten mer die heydẽ haddẽ alte lief Wát
hihaddeeẽ engels aenlicht eñ Was blenc⸗
bee ĩtalẽ eñ geheel in lichaẽ eñ heylich ín
werckẽ:eñ groot vã rade / gewarich ĩ ghe
loue / in hope alte duechſaem / breet ín cari
tatẽ. doe marchiades Die biſſcopdoot Wat
fo Wert lilueſter al waſt hẽ leet vã altvolc
gecorẽ tot en paeus Hi hadde beſcreuẽ in
céboccalDie Weefen eft weduwẽ eñ ð ar
mer namẽeñ hy gaf hẽ alle haer noot. Hy
ordineerdete vaſtẽ dẽ woenſdach Den bat
dacheñ DE ſaterdach.Eñ datmẽ DE donre
dach vierẽ ſoude gelijt dẽ ſondach. act
die grixe kerſten ſeidẽ datmẽ DE ſaterdach
ſculdigher Ware te vierẽ. Eñ hi ant woer
pe eñ ſeide dattet nz en Waer õ dz die apo⸗
ſtelen haddẽ gheordinecrt eñ õ datmẽ op⸗
ten ſaterdach hebbẽ moet medelidẽ vã õs
herẽ begrauinghe eñ ſiſeidẽ Eẽ ſaterdach
ís binnẽ den iare vã õs herẽ begrauinghe
daermẽ in vaſtẽ ſoude.eñ doe ſeide ſilucſ⸗
ter. Ghelijt dz alle ſonnẽdaghẽ vãõs here
Briſcniſſe Fijn vᷣciert.alſo ſijn oeck alle ſa⸗
terdagẽ vã ſijn begrauinge.Aldꝰ ſo lietẽt
ſijt goet ſijn vãdẽ ſaterdage:mer ſyſtredẽ
ſeer õ DE dõredacheñ ſi ſeidẽ Datine he n3
vierẽ en ſoude mettẽ kerkẽ keeſtẽ Eñ ſilue
ſfer die toende ſijn waerdichz ín driẽ pun⸗
tẽ. wãtop diẽ dach voer godten hemel eñ
hiſette dz lacrament lijns lichaẽs eñ ſijns
vᷣloets.eñ die kercke Die maect Dat creſem
eñ ſylietẽt al goet ſijn oe cõſtãtinus dic
keffer dẽ heruenẽ vuolchde lo ghinc ſinte
Cilucfter wter ſtat eũ Woede mit Ciné cler⸗
hᷣem een berch Eñ cõſtãtinꝰ õ Die kelle ver
uolginghe die hi De keeftené gede foe Was
bilasersgeorde Tẽ leſten hadde hi doẽ
halẽ birade ð biſſcoppẽ datgodẽdrie B. |
kinderen die hi loude DOEDODEN eft dz hy ĩ
haer arme bloet badé oude Eñ Doen hi
Wt voir ter (rat daermẽ dz bat bereide ſou
De ſoquamẽ hẽte gemoete ð kindetẽ moe⸗
ders eñ ſytoghẽ hoor haer eñ ricpẽ yſclick
Eñ cõſtantinꝰ weende eñ dede DE wagẽ
ſtaen.eñ hirechte hem op eñ ſeyde. Hooꝛt
ghiridders eñ baronen eñ ghi alle Die hier
ſijt die waerdicheit vãden rijke vã romen
is ghecomẽ Wter konteynẽ der goedertie⸗
renheit. eñ Cp heeft oec dele wet ghemaect
dat ht ſijn hooft vlieſen ſal / ſoe Wie c kit
dodet mittẽ ſtride. Poe grote kelheit Lal dz
ſijn of wi onſe kinderẽ doẽ dz wi dẽ vꝛem
den v̈boden hebbẽ onler vianden kindere
te doden:wat helpet ons dz wi die barba⸗
ren vᷣwonnen hebbẽ of wi van onghena⸗
dicheit werden vᷣwõnen:Wãt dat wi ver
Wönen hebbẽ die vrꝛemde lantſcappẽ dat
ís mit des volcxcracht datter vacht maer
píe londen te vᷣwinnẽ dzis cracht vã ſedẽ
Inden cerſtẽ ſtride Ware wiſtercker Dan
Die ludẽ mer hier in Gwinnen wi õs ſeluẽ
Die in deſen ſtrijt hẽ ſeluen vᷣ wint hy bez
hout die ſeghe als htis GWonne. Wát Dye
verwonnen heeft hi Wort vãdẽ leghe ber
wonnẽ op dz die genadicheit band onghe
nadicheit Wert vᷣwõnẽ.Daerõ ſal die ge⸗
nadicheit in deſen beſtaẽ te Binn. Wát
Wi ſullẽ wel mogen vᷣwinnẽ alonſe viã⸗
dẽ op dz Wi vand genadicheit mogẽ Woꝛ⸗
Dé vᷣwWonnẽ Hitoent Wel dz ht vã alle he⸗
te ís Die ſeyt. dat hi der genadicheit knecht
is:wãt mi ís beter dat ick ſteruc eñ Dic on
noſelkinderẽ te liue bliuẽ. dan dat it eẽ on
genadich leuẽ Wed vᷣcrighe mit harẽ doot
datte vercrighẽ is nochtãs onſcker Al yſt
ſeker dattetonghenadich Ware al vercre⸗
gheict Eñ hi hiet datmẽ die moederéhact
kinderen gaue eñ beel goetseñ wagenen
mede te varen. Eft aldꝰ keerdẽ diemoede
ven mit blilcappẽ Wed die al wenẽde qua
mẽ. Ende die keiler voirtẽ palayſe Wert.
Op diẽ nacht daerna Co opẽbaerde hẽ ſin⸗
tc pieter ende inte paulꝰ ende ſeydẽ Dm
datſtu ontlagheſt dye bloetſtortinghe vã⸗
den kinderen. Doe heeft ons ghelent on⸗
ſe heere ihelus chrillus dy raet te gheuen
hoe du ghenelen ſulſte. Boet haten ſilueſ⸗
ter die verborghen is indẽ berge ſeraptim
Uan finte Silueſter pacus.
hiſal ditonẽ eẽ fonteyne daer du drie wer⸗
uẽ ín drinkẽ Culte eñ Du ſulte woꝛdẽ geſu
uert vã allẽ lazariẽ eñ du Culte dit ihũ xpᷣo
Wed doẽ dattu d akgodẽ tẽpelbꝛekẽ ſulſte
eit ſijn kerke Wed makẽeñ dattu hẽ boert
aẽ dienẽ fult.Boecôttätin? õtwaecte [oe
fende hiridderẽtot ſilueſter. Poe ſilueſter
Die ridös Cach fo waende hi datmẽ haclde
om te martelien eñ hi beual hẽ gode eñ ðv⸗
ſtoute ſijn geſellẽ eñ quã õuerſaecht boer
cõſtãtinꝰeñ cõſtãtinꝰſtõt tegẽ he opeñ ſei
De WOL Lijn blide dzghy wel comẽ tijt. Eñ
doe hẽ ſilueſter Web gegruet hadde fo ſey
de bi Lijn viſioẽ.eñ doe cõſtãtinꝰ braechde
wie dic godé Ware Die hẽ opẽbaerdẽ lo át
Woerde lilueſter dattct xpᷣs apoſtolẽ wa⸗
rẽ eñ geengodẽ. Dm des keiſers bede Dez
de ſilueſter ð apoſtelẽ beelde bꝛengẽ. ende
doc Dic keiſer ſach ſo riep hi dz ſidz Waren
die hẽ opẽbaerdẽ Aldꝰ naectẽ ſilueſter ca⸗
thecuminũ Gloſa Cathecuminꝰ is alscẽ
kint beleſen is voor dic kercke eermẽt ker⸗
ſtẽ doet.eñ hi hiet heet Weke vatten eñ hp
hiethẽ dz hi die kerkers opẽ dede. cũ Doc hi
ghegaẽ Was int water daermẽ doepte eñ
dait ſcheen ophẽ eẽ grote claerheiteñ aldꝰ
quã hi ſuuer Wt eñ ſeide dat hi criſtũ ſach
Optẽ cerſten dach lijns doepſels ſo gaf hi
deſe wet datmẽ criſtũoefenen ſoude voer
dẽ gewarigẽ god. Des anderẽ dacchs gat
bi wt eñ gheboot dz alle die rpm blaſphe⸗
meerdẽ dz ſi geldẽ ſoudẽ Tẽ derdẽ daghe
fo geboot hi So wie eẽ kerſtẽ onrecht Dez
DE datmẽ he half Cijn goet name. CTẽ vier⸗
De alſo die keyſer vã romẽ bouen allé herẽ
is.Alſo lalmen vooreen hooft houdẽ den
pacus bouẽ allebiſſcoppẽ. Cé bijf(ken ſoc
wie in die kercke vloghe dz hy dã van allẽ
vri Ware, CE ſeſten dat nyemãt ſonð des
billcops octlof kerkẽ maken en ſoude bin⸗
nẽ cenre ſtat murẽ. Tẽſeuẽden datmen õ
die kercke ſtichten gheuẽ ſoude dẽ tienden
vãder conincliker poſſeſſie oft beſittinghe
Wen achſten dage quã die keyſer tot ſinte
—
opyright © 2011 ProQuest LLC
ced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
xcii.
pieters kercke eñ biechte hẽ al wenẽde vã
alle ſynen ſondẽ. Daer na nã hicen ſpade
eñ begõſte eerſt ſelue dz fundamẽt vader
kerckẽ die hi maken ſoude te grauen ende
doech.xij.coꝛuen aerden wtopſijnhals.
Soen dit helena cõſtãtinꝰ moed die in bat
tanien was hoerde ſo pꝛijſde ſy harẽ ſoen
in brieuẽ dz hidie afgodé ghelaten hadde.
mer ſi vſprꝛachẽ dz hi ð iodẽ god ghelaten
hadde eñ oefende cenẽ gecruyſtẽgod.Die
keiſer ſcreef haer weð dat ſi mit haer brẽ⸗
ghẽ ſoude ð iodẽ meeſters.eñ hi oude bꝛẽ
gen dẽ kerſtenẽ meeſters datmẽ mit diſpu
tacten onderpꝛouẽ ſoude Welc die ghewa
rige god fs. Bier õ bꝛochte helene mit haer
hondt eñ.xli.alte Wel geteerde iodẽ. ende
Daer Waré hoꝛer twalet᷑ die bouẽ dye ans
conſtich Waren vã ſpꝛaken.Doe ſilueſter
mit ſynen clercken eñ deſe voerſeide ioden
vergadert warẽ om te diſputeren boor Dé
Kepler van ghemeen conlente / lo letten Cp
twealte gheleerde vroede heydẽ meiſters
die hieten cratho ende zelophin eñ tot dien
ſoude behoren die ſentencie vã datmẽ ſeg
ghen ſoude. Ende al warẽ deſe twee hey⸗
den / ſy waren gherecht ende ghetrouwe
ende ſy dꝛoghen dus ouer een. Als die een
ſtõt ef ſpꝛac dz die and niet ſpꝛekẽ en fou:
de. Bus begonſſe Die eerſte vander xij. die
abiacher hiet ende ſcide. Om dat deſe Drie
goden ſijn. die vader.die Lone. Dye heilige
geeft Co doen ſiſegen Die ewe Die Leit Siet
Datickallene ben eñ getand en is lonð mt
Segghẽſioec dz criũꝰ goo ie õ dz hy veel
mirãculẽ ede Co fijnder in onſe Wet beet
die miraculen dedẽ. nochtans en doꝛlſtẽ ſy
daer om nye hietẽ godais dele ihelus Dye
deſe aenbeden. Siluefter leide. wy dienẽ
eengod.maer Wien ſegghẽ niet in lo gro:
te enicheit D3 hiniet en heeft bliſchap lijns
Coons. Want Wt uwe boecke mogẽ wy v
toonen dye drieuoudichept Det perſonen.
Want wileggen god den BAD Daer dauid
of ſeyt. hi ſalmiaenropẽ Du bite mijn va
Man (inte Silueſter pacus.
der. God dẽ foenvdaerhtoecof (eit. u bil
te mijnſone ic hebbe dy hudẽ gewõnẽ. dẽ
heilighegeeft dair hi oec of (eit Wädégeelt
haers mötsts allchaer duecht. In diẽ dec
D3god ſeide makẽ wi DE menlſche na ont
beede eñ õſer gelikenis fo wijſde hid per
ſonẽ drieuoudicheit oec eñ ð godheit enich
heit. wãt al ſijn. iij. perſlonẽ / tis nochtans
eẽ god als wi biexẽpel mogẽ bewiſen.eñ
hinã des keylers purpure eñ maecte daer
drie voudẽ eñ ſeide. Piet deſe dꝛie voudẽ
ſijn eẽ lakẽ.ſo ſijn dꝛie perſonẽ eẽ god Vã
dien dz hiſeit datmen nz god hietẽ en ſalõ
ſijn miraculẽ 603 veel and mirakele dedẽ
die nzgod hietẽ en Wildẽ alscriſtꝰ daer bt
Wilde god hietẽ Seker god en liet nie Corr
der pine ludẽ Die teghẽ he ſtõden Als Wel
ſchijnt in dathan eñ abiron eñ in Deel and
hoce ſoudẽ ſy dã moghẽ lieghẽ eñ he ſeluen
dã god ſeggẽ dat ſy niet en warẽ als hem
geen pine en volchde. Alſeide hi dz hygod
Was / hẽ volchde altoes dz Were ð cracht.
goe ſeydẽ die meeſters. Abiachar ís vã ſil
ueſter \bonné bt reden Wât en was xp̃s
niet god. Alhadde hi geſeit dat higod Wa
re bien hadde Die DODE niet moghẽ vᷣwec⸗
ken. Doe ginc die wech eñ die and Die yvo⸗
nas hietquã voert eñ ſcide Abꝛahã ötfinc
vangode Die beſnideniſſeeñ Wort daer bt
gerechtighet. eñ als abꝛahams ſonẽ Woz
dengerechtighet bidet belnideniſſe Hier õ
die niet beſnedẽ en is en mach niet gerech
tich Gijn. Siluelter ant woerde men Weet
_patabzahágode behaechde voer Die beſni
denis eñ fijn vꝛient gehietẽ Was hier en
heiuchdẽ die befnidenisniet, maer tgheld
ueefs die gerechticheit deden gode ghenoe
ghen. Bier biontkinc hi die beſnideniſſe nz
om die herticheitmer Dic onoͤſcheidẽheyt
Pele Was vᷣwonnen die Derde qua voert
Die godelias hiet eñ leide. Hoe mochte cril
tus god weſen alsghi legt dat hi gheborẽ
íg.cndebecoert verradẽ ontcleetgheſcenc⸗
Bet mit gallen. ghebondẽ ghecruylt begra
wen als dit in gode niet en mach fijns. Sil⸗
ueſter ſeide. Pit pꝛoeuẽ wial wt dinẽ boe
ken dattet voerſeyt was van xpᷣo Wãt vã
fijn gheboerte (eit platas Diet een maget
Calontfacn eñ baren enen Cone eñ ſynẽ na
me Cal Worden gehieten emanuel Mãſijn
tẽptacien ſeit ſacharias. Ick lach ihelum
dẽ groten priefter ſtaen / eñ die duuel ſtont
tot ſijnre vechter ſyden. Mã ſijn vᷣradenis
ſcyt dauid. Die mijn bꝛoot at merrede op
mite vᷣtredinghe. Mã lijn oncleedẽ (cit hy
oec.ſi deeldẽ mijn clederẽ ct ſi woꝛpẽ tlot
op mijn cleet vãdẽ dꝛãc vã galle ſeit hi oec
Sigauen in mijn ſpiſe galle. Wan ſijn bi
den leiteldꝛas. Ghien bont miniet als eẽ
vader Die B Blofte vtẽ lande vã egiptẽ.eñ
ghi voetmoedichdet myroepẽde Loer des
vechters rechtſtoel. Wan dat hyghecruyſt
was ſeit hioec. Ghileuert mi hãgende in:
den houte. Mã lijn begrauinghe feit ihero
nimus. In ſijn begrauẽ woꝛdẽ Wed leuẽ
De die DODE. Poe god elias niet ãt woerdẽ
encôfte ſo dedemẽ hẽ Wech Mic Lierde DIe
anna hiet quã voert eñ ſeide.dʒ vã anderẽ
beſcreuẽ is ſeit deſeſilueſter vã criſto Sil
ueſter ſeide he lo ſelſtu dã vã entanderen
ſeggẽ die een maecht drꝛoech eñ die geſpijſt
is mit galle ghecroent mit dooꝛnẽ.die ghe
cruyſt gedoot eñ begrauẽ was eñ die ver⸗
reeseñ ten hemel voie. Poe ſeide conſtãti⸗
nus enſeit bi ghenẽ anderẽ alſoe ís hi ber:
wonnẽ Doe hi des niet doen en mochte ſo
dedemẽhẽ wech Ei die. v. die doech hyet
quã daer voerteñ ſeide Isxpᷣs vã dauids
favcals ghi ſegget eñ gcheilicht Coen lou⸗
de hihem niet doẽ dopẽ oin echterghehey⸗
licht te werdẽ. Siluelter leit ghelijck vat
die beſnidenilſſe eynde nã fn criſtꝰ beſnidĩ⸗
ghe. Alſo haddeõs doepſel dz begin incri
ſtus doepſel.Wãt hien woꝛt niet gedoept
dat hy ſoude werdẽgheheilicht mer õ dat
hyons doepſelheilighen ſoude. Pocdele
ſweech foe ſeide conſtãtijn. doethſ weech
enten Witte niet te ſegghen. Boe ſeyde die
s Han linte Silueſter pacus.
fette die thuyſe biet HOi Wilden dat ſilueſ
ter ons õtbonde die Cake vã deler magets
dracht.Silueſter die ãt woerde hem.Die
aerde Daer adã ofghemaect isſy Was on⸗
beſmeteñ maget.Wãt Ci en hadde haer n5
ontdaen te dꝛinckẽ mẽſchelic bloet eñ ſy
en hadde niet ontfaẽ Dic maledixie ADEN
doornẽ / noch dact en was gheen mẽſchen
lichaem in begrauẽ noch ſi en Was den ler
pentẽ niet ghegeuẽte eten.dacrom moeſte
Wter maget marie een nyeuwe adã Wer:
DE gheborẽ die gelijc dat ſerpẽt adã hadde
Ö\bonné díe vand maget ghemaect Was
dz eẽ nuwe adã vã eente maget gheboren
dz ſerpẽt weder WWinnẽ ſoude Ei dzhy
Dic adã vᷣwan indẽ paradiſe beeozer ſou⸗
De welen ons herẽ inð woeſtinẽ Eñ dzhy
adã v wan etende vã onſen heere wõnẽ
ſoude berde vaſtẽde. Doe dele vwonnẽ
was ſoe quam díe ſeuende die benyamin
biet eñ ſeyde. hoe mochte vcriſtꝰ Die gods
foon weſen die vãden duuel mochte Woz
den becoert dien hi hiet maken vãden (tec
nen bzoot eñ dien biopten tépel boerde eñ
Dien Wilde hi doen aenbedẽ. Siluelter Let
de.om Dat Dic duuel adã verwan Wat hy
hẽ al etende hoorde Co woꝛt hi van criſtus
GWôönen die he vᷣſmade al vaſtende.Wãt
Wi ſegghẽ at hy becoert Was nad men:
heit eñ nietnader godheit. Want daer OM
Woost hi drie werk becoert om dz hialle be⸗
coringhe vã ons verdriuẽ ſoude en ONS BE
ten korme van v winnen. wãt dicwil vol
ghet den mẽſche na abſtinencie becoringe
vã vdelglorie eñ na Die becoringe vã ydel
glorie volcht begheerte vã heercappie eft
hoechdzagẽheit eñ hier bp wort die duuel
verwonnẽ in deſe ſake om dat hi ons ghe
gen loude forme vã weðſtaen. Poe dele
verwonnẽ Was fo quá die achtte die aro⸗
bel biet eñ leyde. Bet ís openbaer vat god
bolmacct (sen nyeten behoeft. at Was
hem dan van node ghebozen te Werden in
criſto.eñ waer by hiet hicriſtũ Dat wooꝛt
x
xciii.
mer Dit is oec openbaer Dat god niet hietẽ
en mochte vader cet hihadde eenẽ ſoen eñ
is hi namaels een vader criſtigehieten ſoe
is hi wandelt ghewoꝛdẽ Dtluetter lei⸗
de hier toe. Píc ſone is gheboꝛẽ Wten vað
booz alle die tiden om dat himaken ſoude
dat ntet en Mas En hy Wort inden tiden
gheborẽ wtẽ Bad boog alle die tidẽ om dat
hi makẽ ſoude dzniet cn was:eñ ht Wort
indẽ tide gheborẽ band moed dat hi vma
kẽ ſoude dat vᷣuarẽ was Eñ han bijt mit
te woerdẽ alleen mogẽ vmaken nochtãs
en mochte hi ons niet vloſſen byder paſſiẽ
bien Waer mẽſcheghewordẽ. Want bien
mochte niet gedoghẽ inð godheit eñ diten
Was nʒ onuolmãcctheit met volmaecthʒ
D3 in ſijnre godhz Was õgedoechlike Den
loõ hietmẽ dz woert gods bi diéD3 dauid
ſeyt mijn hert beeft WE gheworpẽ eẽ goet
Woert God Was altoes vað Wãt fijn ſoẽ
Wasaltoes. wãt fijn Coon (8 twoert ſijn
wijlhz lijn duecht wãt indẽ vaß wasds
woert altoes als dauid feit Mijn herte he
wet wt geworpẽ eẽ goet Woert Indẽ vak
was altijt Wijlhzals beſcreuẽ (sic bẽ qe:
come wtẽalre hoechſtẽ mõde gebore vooz
alle creaturẽ. In hem Was die dDuecht oft
cracht na dit.ic Wert gebore boor allẽ mẽ⸗
ſchẽ. Nochen Ware die Fonteyne d wate⸗
rẽ nict.ofDä Die bag npeen Was ſonð vat
woert wijſhz eñ duccht hoe Waẽſte dz hẽ
delen naẽ aen ghecomẽ is bãtide Belt gie
wech eñ dic negẽde quã Die iubal hiete eit
leide. Het is opẽbaer dz god Die echtlchap
nzen vᷣſmaet waerd Coe lochendi dz hi vã
echtſcapgheborẽ was diẽ htoefent dã op
dzht die echtſcap Wil vᷣblidẽ. eñ hoe moch
tehi woꝛdẽ getẽteert of becoert Dic mach⸗
tich is ofgedoghet die decrachtis eñ ſtart
diet leuẽ is eñ oee ſo moechſtulegghẽ dat
tet tWee fonélijn.cé die die vað wã eñ ez
and die die maget droech. Elter hoe mach
ghedoghen die menlſchelicheit Die bt aẽ nã
Conder des gheens quetlen daer hp of ghe
Wan linte Siluelter pacus.
boren is Sinte lilueltet leide hier toc HOL
en ſeggenz dat xps gheboꝛẽ Was vã eenre
maecht õ dz wi daer bi die echtſchap latte
rẽ wilẽ mer 6 dz wibiredenẽ õtfaen dye
faké vanð maghets dracht ende hier bien
wert de echtſcapnz vᷣdõckert mer ſi wort
daer mede vriert. wãt Die maget Die rpm
pzocch Wort vã echtlcapgeborẽ Criſtꝰ die
wort becoert 0 dz hial des duuels becorin
ge vᷣWinnẽ loude Hi gedoechde õ dz hi al⸗
ſe paſſien ond doẽ ſoude Biftact õ dzhi die
doot onð doẽ ſoude Die ſone gods is oeck
in xpo die gelijc dz hi die gewarige onſien
like gods foö is.alſo hp íe die lienlike vS
met allo beel als higod is lots hi onſienlic
mer datter mẽſchẽ is D3 ís ſiẽlic Dz Die mẽ⸗
ſchelichzgedogẽ mach fond quetlẽ ð god⸗
heit dzmachmẽ pꝛocuẽ bi cxẽpelẽ Des kei
ſers purput Was Wolle eñ mé Dede bloet
ond dele Wolle eñ het Wert voot purpur.
doemẽ dã dit ſpã mittẽ vingerẽ Welke dã
dzuctemen ſo die verwe op die Wolle cert
purput Wert Mie Wolle ís dã DE mẽſchen
gelige cñ Die purpur verwe gode die mede
Was ind pallien doe Die mẽſce gedoechde
indẽ cruce.mer Die godhepten gedoechde
geẽ paſſie Bot quã dietiẽde Die thara biet
ef ſcide. dit exẽpelen genoecht min3 Wát
mé duwet Die vWemetter Wollen eñ doe
fihealle Wed ſeydẽ nemet Däctand Een
Hoe daer die ſonne aẽ ſchijnt alſmẽ hẽ hou
wet ſoontkact hi den ſlach. mer die ſchine
Dutt ongequeſt vãdẽ lage Aldꝰ gedoech
| ‘pe Die mentheft die godhz en gedoechdenz |
pie cl£tte vic Cleon hiet Die ſeide. DE dijn
pophetẽ vã dinẽ rpo Ald? veel voerleydẽ
‘fo wort wi wetẽ die lake vã fo groter be⸗
ſpottẽeñ paſſien cũ vã lijnre boot. Silue
“fier leide. Hihadde höger op dzhi slade
__foupe.hédorfte op vat hionſe droechcit lez
wende dräck geuẽ loude. Hy Wort becoert
om dst 68 vã alle becoringe vᷣlollen wil⸗
de hi woet gehoude op dzhi õs vry make
Wilde vand gheuãkenis. Hi woꝛt belpot
op dat hions vᷣloſſen ſoude Hand duuelen
beſpottinghe. Hi woꝛt gebondẽ dz hy ons
ontbindẽ ſoude vãden knope ð maledicti⸗
en. hi Wort oetmoedich dz hy ons vheflen
ſoude.Hi Wort õtcleet om D3 hi deckẽ ſou⸗
demz genadẽ Die naectheit o eerſter ſondẽ
Pi Wort mit doornẽ gecroẽt õ dz hi õs We
der gheuẽ ſoude die bloemẽ des paradijs.
Pi Wert begrauẽ om dz hi ð heiligẽ grauẽ
heiligẽ ſloude. Hy verrees om Dat hi die Do
dẽ dat leuẽ weð gheuẽſoude.hi voir opte
hemelom dat hyons die Do Des hemels
op doen Coude. Bi ſit ter vechter ſydẽ gods
om dat hi der ghelouigher bede hozen Cal,
Poe dit Ciluefter Ccpde Co pristde die keiſer
ſcer. eñ Die meeſters eñ alle dicioden. Poe
Wort bie. rij. Die ſambꝛi hiet Leer verbolgẽ
mit groter onWaerdicheit Ic verwonder
pat ghialte (eer broede meefters gheloeft
twikelachtige Woerden eñ Dat ghy waẽt
dat god almachtich in menſchen redenen
mach Werden beuaen maer men laet Dye
\boerden ſtaen eñ laet ons ter Dact ghaen
want fy fijn alte Cot die eenen ghecruyſtẽ
god oefent als ic Weet des almachtige go
des naẽ:eñ en moghẽ Die ſtenẽ Daer of DYE
cracht niet gedoghẽ noch geen creature ge
hoztende om dzghi pꝛoeuẽ moecht dat ick
Waer ſeggemẽ bzenge tot mi eẽ alten Wil
den ſtier eñ Wanneer Die naem ludẽ Cal in
ſynẽoren lo ſal hiſteruen. Pinte ſilueſter
ſeide.hoe biſtu geleert DE name oktuys nʒ
en hoors Sãbꝛiſeide Mie heimelicheit en
behoort di niet te weten Du die der iodẽ bt
antbifte. Ben bꝛochte daer eenẽ altẽ wil⸗
dẽ ſtier die harer hödert nauwe bꝛengẽ en
mochtẽ.Eñ Doc ſambꝛi dz woert indẽ orẽ
ſeide. lo ſloech Die (ier ſijn oghẽ ned ende
blatede eñ ſtark. Zoe riepẽ alle die iodẽ eñ
ſy Vwetent lilueſtro. Ei linte lilueſter Cet
de. hien noẽde gods naẽ niet maer des du
uelsname noemde hp.mact mijn god ihe
fuscrift? en dodet alleẽ nʒ maer hp maket
dyc DODE leuẽde wãt te dodẽ eñ nzlcuẽde
Wan finte Silueſter paeus,
temaken datmoahëltberden lerpentẽ eñ
Wilde beeſtẽ doeñn. Wil hi dan dat ic ghelo
ue dz hi geen duuels naem en node lo ſeg
ghe Wed eff makêleuendich die bt gedoot
beeft; Wát vã gode is gelrreuẽ aidꝰ Fe cat
Doden eñ leuende maken. (ft dat hi nieten
mach ſo noemt hi een duuels naein Dic ic⸗
uende dodẽ machmer die dodẽ niet leuen⸗
De makẽ en mach. eft doemẽſãbꝛi dwãck
Den ſtier te weckẽ foe feide hi. Silueſtet
ÖWeeke in ihelus criſtus name vã galilea
eñ wi lullẽ alle in hẽ gelouẽ. wãt al moch
te hi mit vloghelen vlieghẽ nochtãs cn Cal
hi dit niet doen.Eñ al dĩe iodẽ loefdẽ dzſy
ghelouen loudẽ waert dat hy he Bwecte.
Soe Dede ſinte ſilueſter eẽ bedinghe eñ Cet
DE inden ſtiers oꝛen. Onaem ð vᷣmaledijt
heiteñ det doot ganc Wt mettẽ gheboden
ons herẽ ihũ criſtiin wiens name dz te ſeg
ge.ſtant opeñ gancmaclick tot dinẽ ſtalle
Wert. Te hãt ſoe ſtont die ſtier op eñ ginc
goedötierlijc wech. Boe bekeerde Die coni⸗
ginne eñ Die meeſters eñ alle Die iodẽ. fa
luttel daghẽ ſo quamẽ der afgodẽ biſſcop⸗
pen tot DE Keiler eñ ſeiden Licue keiler de
D‚akie Die inden put ís heeft alle daghe mit
ſynẽ adem gedoot meer dã Drie hondt mé
ſchen. lint dʒ ghicriſtꝰgheloue ontkanghẽ
hebt.J doe cõſtãtinꝰ hicrof raet vꝛaechde
Úínte ſilueſter. Fe fallen bicriftꝰ cvachtop
doen houde van allen hindere. Eñ die bit
ſcoppẽ beloeldẽdat li gelouen ldude dede
hi dat. eñ doc (iluefter ín bedinge was ſoe
opebaerde hem linte picter eñ Cetde Ganc
Du ef twee papen diemit Di lijn coenlijke
— totten drꝛake eñ als ghi cot tot hẽ lo
pꝛeect hemaldꝰ toe. Dníc bere ihelus cet
ſtus Die gheborẽ is vã eenve maget die ge⸗
cruyſt was eñ begrauẽ. die verrees en fit
tot des vads rechter lyde hp ral hier com
eñ domẽ leuende ende doden Wacrom du
ſathanaõtbeyde bier lijns in derer at tot
bicoemt. Eñ ghi lult lynẽ mont öbinden
mit eenen dzade eñ belegele bouë mit enẽ
Early European Books, Copyright © 2011 ProQuest LLC
r eproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
xciiii.
vingerlinck daereëctuce in ſtaet. Daer na
ſuldi mz mi comẽ gans gelont eñ ghy fuit
etẽ broot dz ick v bereidẽ ſal. Aldꝰ gine tin
te ſilueſter mit twee papen ned inden put
anðhalt honderttrappẽ diepeñ droech. j.
lanternẽ met hẽ Boe ſeide hi Die Woerden
tottẽ Drake eñ vbãt hé fijn mule dic blies
en crilelde. Eñ doe [pop quamẽ doe vódE
ÚiL{j.toucnaers dye hẽ geuoicht ware te
befiëof litottẽ Drake ldudẽ gae eñ die Wa
rẽ bina doot vãdẽ ſtãcke vãdẽ Drake ende
Die leide ht ghelont mz hẽ eñ (bekeerde te
at mit eere groter menichte. Aldꝰ waren
Die vã romẽ vãtwee dode verloft dz was
— duuelte Dienen eñ vãden drake Cé
en als linte liluelter ter doot naccte foe
ermaende bi ſijn clergie ban drie punten
Dat [ponderlinghe minne haddẽ ende dye
kerke naerſteltck bewaren en haeronðla
ten bäden wolue Wachten loudẽ Hier na
ſo ſtarf hylalichlijc ín onten bete Int iaer
ons here Dzichödert of Wointich”
A Os We A
pean Books, Co
produced by c
pyright © 2011 ProQuest LLC
ourtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Aan nie belnideniſſe ons liefs heren.
¶ Manderbelnideniſſe ons lieks herẽ ihũ
cit. Eñ ie gehieten Den iaers dach.
ebeſndcnilſſe ons heren
— thefu criſti is keeſtelick om
vier lakẽ. dic eerſte is octa
jj suc vanlijn gheboorte Pie
anderis om dennyeuwen
—lalighen naem diemẽ gaf.
de is õ dat hy ſijn bloet ftoztc. Bie
fijn hoe beelmeer te dã keeſtelic te Lijn DVC
octauc vã gode heilich alre heilighẽ.maer
het ſchijnt dat criſtus geboerte niet nzſcul
dich en ware octaue te hebbẽ.Wãt lijn ge
boerte tíde ter doot Wert Wát die ſterfda⸗
ghẽ der heilighẽ hebbẽ daer õ octaue wãt
fp Worden dã gheboren m3 geboorte die
ten c\Delikêleucn Wert is. dat ſi namaels
ʒꝛiſen Cullen ín gloꝛioſen lichame Biet by
ſchijntet oec dat onſer vꝛouwẽgeboert eñ
fint fan baptiſtẽ niet en ſoudẽ hebbe octa⸗
ue noch pacſchdachocc.Want criſtꝰ Was
verreſen maer als propolitiu? feit Co ſijn
octaucn vá voldoẽ.Als Die octauc vã kerſ
dage om datmẽdan voldoẽ ſal datmen in
den dage niet voldoen en mocht / dat is dẽ
dienſt vanden daghe,Want Wel cer \as
dat officie vã onſer vꝛouwẽ. Dec foe ſijnt
detauen vã waerdichedẽ als paeſchẽ pinx
cen eñ onſer vrouwẽ eñ lint iãs baptil
“fen geboerte Oet lo tint octauẽ vã deuoet
Acoeme vã elckẽlancte octaue houden
mach Dee fo ſint octauẽ vã beteikeningẽ
als die octauẽ DIE geſeit lijn vãden heiligẽ
a nefe beteykenẽ vã die achtte vriſeniſſe.
aanb peten dach Eeefte maect D3
soaperalighenpeuwdénat dieme hegat
Wwathudẽ Was hégegeue eene nuwẽnaẽ
die geherémótuocmde. eñ gheenẽ naẽen
is onð dẽ hemnel ſonð dien pact wyin mo⸗
ghẽ werdẽ bchoudẽ Sintebernardꝰ ſeit
belen naẽ hůs xps is indẽ môt honich in⸗
dẽ oꝛẽ melodie.int hert bdꝛoechde. Bernat
D?/Defennaë gepꝛedict luchtet als olpe eũ
alCmêre 6 peynſt fo voedt hi / hi ſachtet eñ
falftalfmé aẽroept Alſo dz heilige cuãge⸗
lie feit Co hadde hi dꝛie namẽ. gods ſoẽ xps
eñ ihũs Hihiet die gods ſoẽ ĩ diẽ dz hi god
wtgode ís. Criſtꝰ ín dien dzhy mẽſcheis
geWwordẽ vãdẽ perſoen gods ter mẽſcheli⸗
ker naturẽ. Ihelus in diẽ dz hi god is ver⸗
enicht m5 die mẽſchelichz. Aã dele drie na
men feit bernardus Ghi die in die ghemul
typt verſendet veñ louet. wãt liet Die he
ve cocmtmit lalicheden hicoemt mit ſaluẽ
hicomt mit glorien. wãt ihũs en coẽt niet
fond Catichept.noch xps ſonð lalue.noch
die gods ſoẽ en coẽt niet fond gloꝛie want
hi is Die Calicheit. hy ís die glorie. hy is die
kalue / maer voer fijn paſſie en was hi nict
volcomelic bekẽt bi deſen dꝛiẽ namẽ. Wãt
ſommighe bekenden dẽ gods Loen bi wa⸗
ninghe ais die duuelẽ Dic he ſcidẽ dẽ gods
Coon te Welfen. Bidẽ anderẽ naẽ dat hi cvt
ſtus was ſo bekẽden hẽ luttelludẽ.mer bt
dẽ derdẽ naem chũs lo bekẽdemẽ hem ghe
meenliké aten bekẽdemẽ hẽ niet na Die be
teykeninge des naems.Mãt ihũs beduyt
Caticheit ofte behouder. mer na ſijnre Vri⸗
ſeniſſen wordẽ deſe. iij.namẽ vᷣclaert Die
ecrſte naem Wort vᷣclaert inð waerheden
Die anð in bꝛeethedẽ. Die derde na ſijnre
beteykeninghe. die cerſte naem is gods (oz
ne Sinte hilarius ſeit.dat hẽ deſen naem
woel betaemt Dz onlſe here ihũscriſtꝰ isge⸗
warighe gods ſone dz beteykẽtmẽ in veel
manierẽ om dz die vað vã hẽ oꝛcõſcapghe
uet eñ hi van hem ſeluen belijt om dat Die
apoſtolẽ vã hẽ prediken om dz Die religio⸗
ſe ghelouen. om datten Die duuelen belien
om datten die ioden lochendẽ õ datten die
heydẽ ino pallien bekende. Echter leit hp
Onlen here ihelum criſtum bekent Wi bt
naturen by gheboozte bider machtende bi
belien Die anð naem iscriſtus ende bedu
detghelallt. want hy Was ghelaluet met
olie der bliſcappẽ Boer Lijn gefellë. Bi diẽ
datme feit ghelaluet.ſoe toentmen dat hi
Was propbeet kepe priefter eft conic Wát
Dele Vier perſonẽ plachmen Wel eer te fat
uen wãt hi was pꝛopheet in Lijn leeringe
kempe om dat hi die duuel vwã . pꝛieſter
om dat hi mittẽ vað paeys maecte coninc
Ot dz hiloon geeft. Mã deſen anderẽ naẽ
xp̃s hietẽ wi kerſtẽ.eñ hier of ſeit ſinte au
guſtinus. Kerſtẽ is een naem der gherech
ticheit. der goetheit. der gheheelbeit.d ghe
duechlaẽheit. der ſuuerheit / Der reinicheit
er mẽſchelicheit. der onnoſelheit. ð goeð
tierenheit.Eñ hoe moechſte ſeggen dattu
kerſtẽ biſte alſtu vã allo veel duechdẽ lut
tel hebſte. dat is cen kerſtẽ die mitter daet
is eñ niet alleen mettẽ naẽ.Die derde naẽ
ís ihũs.bernaert (eit. Bele naem ís ſpiſe.
konteine.medicine eñ licht. wãt díe ſpijſe
maect ſtarc bet ſtijf eñ ſtout. Wier of ſeyt
bernardꝰ. Pele naem ihũs is ſpijſe eñ en
woꝛtſte niet alſo dicke geſtarct alſo dicke
alſtu be ghedẽckes.Wat maect eens dere
kers hert allo bet. Wat oefent die ſinne al
Co leer eft maect Die duechdẽ alfo tijk, eñ
Die goede (ede allo Wel ondfettet eñ Wat
voedet ſo (eer Die begeerte. ¶ Cen ande:
ven woꝛt hi ghehietẽ Fonteine. Bier of (eit
bernardꝰ. Jhũs ts cen Fonteine des leuẽs
Die Wtuloept ín Die ſtratẽ in vier Fonteine
wãt bi ons ghemaect beeft. wijſheit:ghe
rechticheit. heilicheit eñ vloſſinge. Wish
in lijnre pꝛedicacien.gherechticheyt in die
Condé te vlatẽ. heiicheit in Wáderinge. vᷣ
loflinge inð paſſien. Ekter fo ſeit hi aldus
Sie riuierẽ bloepen ons wt ihelu. Dat ís
Dat woert Des rouwen. dat ís biechte. be
ſprencheit vã bioede. dat ís penitécie. Wa
ter vã luueringe dat is rouwe Cé der
den is ihũs medecin: daer bí leu augutti
nus. dele naẽ hûs is medecijn Want niet
en is D3 [oe Wel Die grãſcap bed wingt eñ
die houerdye minret. eñ gant die wondẽ
ban nide:eñ bed wingt oncuytheit. ef iet
Uander beſnideniſſe ons liefs heren, xcv.
ſchet die vlãme der begeertẽ. eñ ſo welne
derleit die ghierichz eñ die vuyle ledicheit
Biaecht: € Cen vierdẽ is ihũs licht daer
bi (cit auguſtijn: Maen quã in alð Werle
fo haeltelic licht vã gheloue ans dan vã
pꝛedicacien des naẽs ihũ. Dit is DEnacm
Die paul? dꝛoech Boer Die heydẽ. eñ Die co
ninghinne als ee lanteene opté candelaer
gele naem ihũs is oec vã veel ſoetichedẽ
Daer bi ſeit bernaert perijttte té ſinaect
Wi niet ic en leſe daer ihelum diſputeerſte
of Btelfte té ſmaect mi niet ic en hore daer
iheſum:KRichardꝰ vã Cinte victor leit Ihe
(us ís eẽ ſoete naem:eẽ genoechlike nac
CET naẽ die DE ſondarẽ (kare maect.cẽ naẽ
des goets hoeps: Cen anderẽ fs ihůs cen
naẽ vã groter cratt:daer bi feít picter van
rauennẽ Jhũs is eẽ naẽ díe DE blindé fien
gat:DE douẽ hoꝛẽ gaf „DE crepel gacude DE
ſtommẽ fpzake:die dodẽ dat leuen:eñ die
cracht vã delen naë Bozecf al Des duuels
macht Wte beſetẽ ude: Tẽ derdẽ is ihũs
nae vã groter boerbarichede: daer bi ſeyt
ſinte bernardꝰ: Die naem mijns vᷣloſſers
mijns bzoeðs. mijns bloets mijns vleys:
is eẽ naem vãdẽ beghinne vᷣboꝛgẽ:mei in
dẽ eynde vanð wereit gheopenbaert: het
is eẽ wonðlike naem onſpꝛekelic eñ onbe
gripelic: Eñ allo veel meer te Wondere
als bí ts onbegripelic eñ allo beel meer be
quamer als hi te dãckẽ is: ele naë ihũs
Was hẽ ghegeuẽ vande beghinne vãden
engel eñ vã ioleph Wát ihũs behouder be
duyt: In drie ſakẽ hiet hi behoud: Aader
macht eñ vãdẽ habite eft vand Dact: VAD
macht te ðloſſen ſoe heeft hi deſen nae bä
beghine eñ alto ſeitmẽ dz hite vã beghine
gehad heeft bi diẽ dat ht ihús Wert gehie⸗
tc: ide ðvloſſen fo Was hẽ DE NAE gegeuẽ
vãdẽ engel net bi diẽ dz hi allo hiet vand
daet te behoudẽ fo Was he DE nae gegeuẽ
vã ioſephreñ dz beteikẽde lijn toecomẽde
paſſie mel te vecht ſo viertmẽ ons here pe
ſnidẽ optẽ cerſtẽ dach vãdẽ en diẽ dz
N.i.
Mander belſnideniſſe ons liefs heven,
die vã romẽ geordineert hande Diet hoeft
Waré Band Werelt: welckẽ dach beteikẽt
ís metter cerſter lettere bande A B Len
te vecht Co wert he op DIE Dach lijn naë ge
gheuen:eñ Die octaue vã lijnre gheboerte
gheuiert: € Die derde lake deler kreſtẽ is
criſtꝰ bloetſtortinge wãt hudẽ ſo begonſt
hi eerlt Lijn bloet te ſtortẽ om ons dict hier
na dicke wtſtorten Woude. Wát vijf wer
wen Co flopte hi ſijn heilige bloct boer ons
Eerſt ind belnidinge eñ dit was indẽ be:
ghinlel onſer Bloflinge. Anðwerk doe hp
fd bedinge bloet (topte in dat zweten. eñ
pat Was díe begeerte onſer vᷣloſſinge: der
dewerk Doe hp ghegheeſſelt was. eñ Dat
Was die ðVdiente onſer vᷣloſſinge Wát m5
ſinen rouwe fijn wi abevepnicht: Wierde
Werf doe hi ghecruyſt Was:eñ dit is den
coop onfer Blollinge Wát hi goude doe D3
bi niet gedaen en hadde UAijfteweruẽ doe
hi in Lijn ide geſtekẽ Was eñ dit is Dat fa
cvament onter Glollinge, wãt daer ghinc
Water eñ bloet Wot : eñ Dit Waas ghefigu-
veert DAE Di bidẽ Water Des doepſels ou
De Weerde geſuuert Vele doepfel die craft
nam vande bloct xp̃i. ¶ Bie vierde fake
deler keeſtẽ is Dat teykẽ Der befnidinge dz
criſtꝰ hudẽ gewaerdichde te ontkaen. Cri
ſtus Woude Werdẽ beſnedẽ om veel ſakẽ
Eerſt om ſinẽ wille om Dat hi tonẽ wou⸗
de dat hi ghewarich vleys aen hadde ghe
nomẽ. Wãt hi wiſte Dat Die ongelouige co
men ſoudẽ eñ Leggen LOUDE Dat hi een ge-
ueynſt lichaẽ ontfacn hadde eñ om dat hi
haer onghelouicheit viagen Woude alfoe
Woude hi beſneden Werden eñ lijn bloet
ſſortẽ. wãt cen gheuepntt lichaẽ dat en he
get geen bloet, Die ander face is om onle
Wwille om dat hi toné Woude Ds Mr geele
lfc Coudé werdẽ beſnedẽ. Wãt bernard?
feit datter tWee belnidinghen Lijn Die wi
Doe fullé.D3 is butẽ inde vleiſche eñ binne
int heete, Bele befintdinge indẽ vleiſche is
in driẽ: Dat is in habite dz wiet houerdich
en ſirint Werc dattet niet begripel en ſi eñ
indẽ woerdẽ dattet niet te verſmadẽ en ſi
Pat belnidé int heete is oec ín Daten: indẽ
gepenfe dattet heilich [isin begeerte Dattet-
ſuuer ſi:inð meninge dattet gerechtich ſy
Etter Wert hi beſnedẽ õ dat hi ons ghene
ſen oude. Alſomẽ ſomtijt eẽ dꝛagẽde gat
maect in eẽ lit. op D3 al dat lichaẽ generen
Cal. AD? Woude ps dragẽ dat teykẽ Der
belnidige.dat allo al dat geeſtelike lichaẽ
foude Werde geneſen:daer bí ſeit paulus
Ghi fijt benede npet metter belnidige ge
maect metter hãt D3 vleys of te ſnidẽ mer
met ps beſnidinge. TE derdẽmael Wert
hi beſnedẽ õ Die iodẽ Dat ſi he niet ontſcul
digen en mocht. Wãt hadde hi niet beſne
dẽ geweeſt ſo haddẽ hẽ die iodẽ mogẽ ont
ſculdigen eñ ſeggẽ.Saer om en ontfingẽ
Wi di niet wãt Du biſte ongelijc den bads
WE vierdẽ om Die duuelẽ dat ſi criſtꝰ ghe
boerte niet en ſoudẽ bekennẽ Wát om dat
mé Die beſnidige dede tegen Die ecrſte ſon
De. lo Wade die duucl Dat Dele diemẽ be⸗
{nede oee eẽ ſondaer Was die band beſni
Dinge hadde te doen. Om deſe ſelue Cake
Woude hí D3 Die maccht marta Lijn moed
Waer in echtſcap. WE bijte om D3 hi alle
gherechticheit Woude voldoẽ. Wát gelige
dat hi Wilde Werde gedoept om dz hi vol
maecte gerechticheft oetinocdich3 voldoẽ
Woude om Dat hi onddaen Was ené min
derẽ dã hí.alfo wilde hi oec werdẽ beſne⸗
dẽ om dat hi ons die oetmoedicheit tonen
ſoude:Doe hi die Wet gaf eñ heer daer of
Was hé ond Die Wet dede Cẽ ſeſtẽ om D3
hi moyles cewWe pꝛiſen Wilde eñ voldoe 5
dat ſi goet Was eñ heylich wãt hi en quã
niet õ Die eewe te bꝛekẽ mer tc voldoẽ als
paulꝰ ſeit. wãt ie legge dat is Was cen
knecht ð beſnidige om díe waerheit gods
wWaer om DAME Dic beſnidige dede opte
viij. dach Dat Was bí peel redenẽ:wãt ra
bimopfes feít.dat eẽ groot philoſoef Was
eẽ iode Dat een bint in die eerſte ſeuẽ dage
Wander beſnideniſſe onsliefsheren. xcvi.
ís allo teeð als oft ind moed lichaẽ Waer
mer indẽ achtten dach Wortet ſtarcker eñ
ſtiuer. Eñ hi leit ſo en wilde god niet dat
mẽ belnede voerdẽ achſtẽ dach datinenſe
niet ſeer en quetſte om haer grote teeðheit
eñ Die belnidinge en Wilde hi níet langë
nadẽ achtte dach 6 Drie fake ¶ Tẽ eerſtẽ
om datmẽ Die beelen ſcuwẽ ſaͤl waert dz
mẽ lãger beide Dat fi ſonð beſnidinge ſter
uẽ mochtẽ Pie and ſacc is om Dat Die kin
derẽ te min pinẽ gedogẽ.Wãt õ dat in die
beſnidige grote pine is ſo wilde onſe heer
datmẽſe beſnede als ſi noch cleen Lijn dat
ſi te minre pinẽ ghedogen:Die derde Cake
is.om des vaðs eñ Des moeds zeericheit.
wãt om dat veel kinderẽ ſtoꝛuẽ band be
ſnidinghe waert datmenle beſnede als ſi
groot warẽ.eñ ſy dan ſtoꝛuẽ ſo ſoude die
vað eñ Die moed meer rouwe hebbẽ dan
of ſi ſtoꝛuẽ als ſi mer viij.dagẽ outen Wa
rẽ: Die and Cake machinẽ nemẽ bi hemel
{che verſtãdeniſſe daer bi beſneetinẽ optẽ
achſtẽ dach datmẽ vᷣſtaen ſoude dat indẽ
achſtẽ dach der gemeenre ðVrilenis die mẽ
ſche ſoude werdẽ beſnedẽ vã alre pinẽ eñ
iammerlichedẽ Eñ na Dit ſo ſullẽ die acht
dagen welen Die acht outhedẽ:Die eerſte
vã adam tot noe Die anð vã noe tot abꝛa
hã: Sie derde vã abꝛahã tot moptes: Bie
vierde vã moyſes tot dauid Die vijfte vã
dauid tot xpz Die ſeſte vã xpᷣo tottẽ eynde
band werelt. Die bij, als al die ludẽ ſter
ue: Bie achtte als fi Wed verriſen ſullẽ té
ortoel DE die acht vage lullẽ Lijn die acht
blifcappe díe wi in hemelrijc belittẽ Cullé
die ſinte auguſtinꝰ eit aldꝰ:wat iſt anðs
ic (al haer god Lijn dâ te tel hé lin daer y
of ðlaet full werde en dz ic Cal lijn al dz
Ci eerlaelic begerẽ fuliẽ 3 is leuẽ Calicheit
lijftochjt.ouerutoedichs glorie eer eñ paps
eñ alle goet. DE ands Brtactiné bidẽ feuẽ
dagẽ DE mẽſch Die gemaect is vãdẽ lichaë
eñ band ſielẽ. wãt Die bier dagen fijn die
vier elemẽtẽ daert lichaẽ of gemaect is eñ
Date crate lijn (nd ſielẽ. dat is begeert grã
ſcap eñ redẽ: Mie mẽſche Die dã nb ſeuen
dage heeft als hi ð ewiger eníclh3 ſal Wer
DE geuoecht dã fo Cal bt acht dagen hebbẽ
eñ inde achtte dage lal ht werdẽ befnede
vã alte pinẽ eñ CoDE Pie derde ſaec mach
men neme bi redeliker verſtãdeniſſe. allo
machmẽ in menigerhãde manicrẽ die ach
te dagẽ nemẽ. Die eerſte mach Lijn beken
Wille der ſondẽ: Dauid leit. Wát ic bekẽne
Wijn ongberechticheit eft mijn Conde ís al
tocs tege mi, Die and is Die Wille Die Lon
DE tc latẽ eñ Wel te doẽ:dat merctnẽ inde
foon die leide: Fe Cal op lac eñ gaẽ tot mi
he bad eñ ſeggẽ:vað ie hebbe gef ondicht
indẽ hemel eñ boer di. Die dede ie lraete
der ſondẽ:Als paulꝰſeit:wat vꝛucht bad
ghi in Dien Daer ghi b nb in fact Bie vier
DE is Die refe vãdẽ toecomẽdẽ ſondẽ Job
Als bloede die ouer mi vien fo ontcach ie
gode Iheronimꝰ feit Waer ic ete of driche
of Wat ic Doe.altoes dẽct mi dat ic Dic ſtẽ⸗
me hore:ſtaet op ghi dodẽ eft cocmt té oer
deel; Die bijfte is rouwe Pheremias na
ke Dijn geween als ouer eẽ eẽgeborẽ foon
Die ſeſte is biechte: Dauid: Fe ſeide ic fat
biechtẽ dẽ heer mijn ongerechtichs.en Du
Blietes mi õ goddienlticheit mijnre fondẽ
Die ſeuẽde is hope vã genadẽ: Wát al be
biede iudas Lijn ſondẽ hien hadde nochtá
geen hope vã genadẽ:eñ daer B en vãt hp
geen ontkermherticheit. Die achtte is ghe
noech te Doë eñ in deſen Dage Wert die mé
{che geeftelic beſnedẽ niet alleen LADE ſon
DE mer oee vã alle pinẽ: PE Díe eerſte twe
dagẽ ſijn rouwe vãdẽ ſondẽ diemẽ gedaẽ
beeft eñ Die begeertẽ te beterẽ: Die and ij.
fijn biechte ð ſondẽ Die Wi gedaen hebbe:
eft dat goet dat wi gelaté hebbe: Die and
bier Lijn bedinge wtſtortinge vã tranẽ pe
nitencte eñ aelmiſſen: DE dele acht Dagen
mogẽ bedudẽ acht Punte willẽ wiſe Wey
merckẽ. ſy benidẽ vã ons alle londẽ eñ fo
Wíe des dages eens Wel merct hp Doet eẽ
M.ij.
—
J
En
L
}
dk Eik
—J
ü
/ 1
J1
UN A
beth:
9
BE
i
IJ
—44
wk
| |
ie |
OE
Riel
Î 9
LER
J 4
9
4
9
NE, bal
Beld
Y |
J 9
ib
4
Bi
J.
Mi
458
vrl
EBR
0 A0
if
9 H
Ik
RN 4
u
ander beſnideniſſe ons liefs heren.
grote dachuaert: Die ſeuen hier of ſcrijft
(inte bernardꝰ Seuẽ dingen ſijn indẽ mẽ
ſche merct hiſe wel bien dade nẽmermeer
ſonde dz is Die vuyle materie Daer hi of ís
dat vuyle werck daer hi mede Wozt: dat
ſcreyelkke wtcomẽ eñ ſinẽ onghenadigen
ſtaet:die doot diemẽ niet ontuliẽ en mach
die iãmerlike onbeſetheit:eñ die or werdt
ge vᷣdomeniſſe:eñ Die achtte mach Weten
dat penten band ee wiger glorie. Hie biet
redẽ vã Delen dage neeintinẽ na ghheeftelt
ke vᷣſtãdeniſſe Eñ alto Lijn Die Dijf Dagen
vijt moples boeckẽ Daer Die ewe ín ís:díe
twee Lijn Die pꝛopheten eñ Die ſouter. Ei
Die achtte is Die leevinge ð heftiger euãge⸗
lien.mer indẽ ſeuẽ eerſte dagẽ (oc en bas
Die beſnidĩge níet bolmaect.mer indẽ ach
ſtẽ dach Co Nort volmaect die bef nidinge
Va allen ſondẽ eñ pinẽ nv ín hope eñ hier
na inð daet:¶ Mẽ leit vãdẽ vieiſche der
belnidinge ons heerẽ ihũ xpi dattet die en
gel bꝛochte coninc karolo eñ dat hijt leide
tot aken ín onfer vꝛouwẽ kerekesmer mé
teelt Dat hijt namaels voirde te carofien:
Mer nt ſeytmẽ dattet tot antwerpẽ is ín
onler lieuer vꝛouwen kercke:is Dit act
ſo iſt groot wonð wãt om dat dit vleiſch
is waerlic vanð menſcheliker naturen Co
ſijn wi ſculdich te gelouẽ dattet wednect
de tot ſijnre ſtat ghegloriliceert Doe rift?
verrees, Mer ſommige Legge vat god dit
alleen latẽ Woude vã ſijnre menteheliter
nature Die hi vã adã ontfinc tot eẽ litteinẽ
Glola. Pat vleys ð befinidinge is D3 ouer
uellekẽ vã eens knechtkens mãlicheit dat
plegen Die iodẽ te beſnidẽ nað eewe: eẽ
fal hier wetẽ Dat Die heydẽ op deſen dach
plagen veel ouerdadẽ eñ ongeloue te doẽ
Die Die kerſtenẽ eñ Die heiligen nauwe en
condẽ of leggẽ:die noemt linte auguſtinꝰ
in eẽ lermoen· wãt allo hi leyt alfo waen
DEI dat fan? Was eẽ god eñ ſy eerdẽ ſeer
op defen dach: Eñ fi maectẽ hẽ twee aen⸗
fichte een achter hẽ eñ eẽ boer he Wât het
Was dat eynde vãdẽ fact Dat geled Was
eit dat beghin vãdẽ (ave datter quã Eter
plaghen li hẽ op defen dach tc ontlikenen
ſommige cledẽ hẽ mit hude vã coeyẽ:anð
Die naiẽ hudẽ vã beeſtẽ Eñ dair bi gauẽ
fiel te kennẽ oat ſi beyde beeften habijt
eñ ln hadden Sommige and cleeden he
met vrouwen cleederẽ. Eñ lien ſcaemdẽ
hem niet haer redelike leden te cleden met
Wijks rocken. Sommige ander luden at
ſoe Dic touerie Dat ſi niemãt en lietẽ dꝛagẽ
wt bare huſe vuer noch Wat hi eyſchede.
Eñ ſommighe gauen eñ namen vã ande
ten menſchẽ duuelike aenlichtẽ. Ei Com
mighe ander Die bereyden alle den nacht
oueruloedighe werſcappen eñ werſcap
ten alle den nacht:Eñ (i gheloekdẽ dat he
alle Dat iaer Doer Die Wertcappe allo due
ven (oude. Eñ hier na £o lett fine auguſti
nus Mie ban Delen ſaken pet houden Die
die hepdenen aldꝰ vondẽ:het ís te ontſien
Dat Die kerſten naem he níet helpenen Cat
So Wie oee lotte ſpeel uden Vat gheeft
ot helpt. hi en twikel niet bien is deelach
tich harer ſonden: Mer ſo wye dit níet en
Doet ſoe waer hijt ſiet doen. hi beriſpet eñ
eñ begripet eñ caſtiet. |
Han dertienda,
Wan dertien dach. xcvii.
EErtiendach ís feeſtelic om
X vier miraculen die op dien
— nwin en imã doepte
ñ hi Cade v. M.menſchẽ mit Lijk
iſtũ.E
bꝛodẽ:Doe xps xiij.dagẽ out Was ſo qua
mẽ die coningẽ tot hẽ met eenre ſterrẽ ghe
leit welcke ſterre wijſde dz rs Waer die
gewarige god: Op deſen dach ouer xxix.
faer doe ihũs in ſijn xxx.iaer Was Wãt hi
had xxix.iarẽ eñ xiij.dagẽ.Wãt als lucas
ſeit ſo was hi beghinnẽde omtrẽt vã xxx.
iarẽ:of als beda ſeit fo had hi xxx.iarẽ bol
eñ D3 Wil Die kercke vã romẽ houde: Poe
wert ihũs vã ſint iã gedoept ind ioꝛdanẽ
eñ datt opẽbaerde Die dꝛieuoudicheit Die
vað ind ſtemmẽ ſeide: Pit ís mijn gemin
de foon Date ic mi Wel in ghenoege:eñ Die
foon indẽ vleiſche:eñ die heilige geeft ind
ghedaente eẽre duue Dic op hẽ quä: Baer
na Wed ouer een iaer opte ſeluẽ dach fo B
wandelde xps ter bzulokt Water in Wijn
Dair na Wed ouer eẽ iaer optẽ ſeluẽ dach
ſo fade hi v.M.ludẽ met vijf bꝛodẽ.noch
tã of dat leſte geſchiede dat en weetmẽ nʒ
Wát dz euãgelie dattet mirakel ſeit dzſeit
dz Dit bi paeſſcẽ geſchiede Pie feeſte vã De
fen dage houtmẽ vãdẽ coningẽ: Wãt doe
xps onſe here gheboꝛẽ Was fo quamẽ Die
Drie coningen te iheruſalẽ eñ hact namen
lijn ín hebꝛeeuſche. appellius.ameriꝰ. da
male’: In griex galgalath ſaratai.maga
lath:in latijn hietẽ Cp Fatpar. Balthazar
Melchioꝛ. Pete coningẽ hietẽ magí in la⸗
tijn: Magus beduyt drie Dinge: Magus
biet eẽ lcermer. eẽ touenaer eñ wis: wãt
lommige leggẽ dat defe coningen om Det
dact woꝛdẽ gehietẽ magi. Dat is ſcermers
of beſpotters om Dat fi herodes beſpottẽ.
om Dat (miet Wed en keerde tot hé. Pact
bf ís geleyt: doe herodes lach dz hi befpot
was vãdẽ coningẽ. Dag? hiet oec een to
uenaer: Daer bi feit iã guldemöt dat deſe
hietẽ magi Wát ſi Ware touenaers mer Cé
werdẽ bekeert. eñ hé Milde onte here fijn
geboerte Daer tonẽ eñ tot he bꝛengẽ õ Dat
hi bt londarẽ genadicheit geuẽ foude:{EE-
ter hiet magus eẽ wile: Baer om quamẽ
Da deſe Drie wiſe coningẽ met grotẽ gefel
ſcap te iherulalẽ: Mer Waer bi dat die co
ningẽ te iherulalẽ quam als Die here dair
niet geborẽ en Was Maer feit remigiꝰ die
bier vene toe ¶ Mie eerſte redẽ ís Wát die
coningẽ Witte DE tijt vã xpᷣs geboerte mer
ſt en Worte die ſtat niet: Eñ om D3 iheruta
le Die coniclike ſtat was eñ om datter Die
meelte biſſcop was Co meendẽ ſi dithoge -
gheboꝛẽ kint in die hoge ſtat ſoude ſijn ge
borẽ Bie and Cake is dat (ite bet Die (ede
foudé vinde om dat daer Die Wijfeeft die
ſcribẽ Woede, pie derde redẽ ís Dat die io
DE 13 onſculdich en ſoudẽ lijn Wát fi had
De Moge leggen: HDi wetẽ Die flat värps
gheboerte mer DE tijt enn wiſtẽ voi niet zet
daer bi en geloef dE wi niet: Bus toenden
Die conigẽ Die tijt DE iodẽ.eñ Die iodẽ Wijf
DE he Die (tat, Die bierde ved is D3 ð iobẽ
traecheit oude werdẽ vᷣdoemt mit Der co
ningen naerſticheyt. wãt Die coningen ge
loefdẽ een propbeet. mer Die tod en wou
DE niet gelouë veel ꝓphetẽ:die ſochtẽ enẽ
vreemdẽ coninc.mer die iodẽ ent ſochtẽ ha
rẽ conic niet:die quamẽ vã verre eñ Die fo
DE Woendẽ daer bi: Pele coningen Ware
balahams nauolgers.eñ ſi quamẽ mitter
ſterrẽ om balahãs haers vaðs pꝛophecie:
Een ſterre ſal vᷣꝛꝛiſen wt iacob.eñ een me
foe Cal op ſtaen vã ilrahei eñ hi lal beeke
alle die leytlmannẽ ó vreemd Guldemõt
(eit eẽ and Cake Daer om dat Defe coningẽ
quamẽ eñ feit dat Cousmíge Die Dic heime
lichedẽ ondfoeckende Ware coꝛẽ Da he fel
uê rij mannẽ. eñ als vemâät vã he ſterk Co
voichde hé fijn Loon of eẽ vã Lijn naeſtẽ in
lijn ſtede Dele plage alle iaer nadẽ neft te
gaë opte legelikẽ berge eñ li —* dair. iij
N.iij.
Uan dertiendach.
agẽ lãc eñ ſy dwogẽ he eñ bade gode dz
he Dic —* tonẽ wilde Die balahã boer
leide: Op eẽ tijt Dat Was kerſdach fo quã
tot hẽ opte berch eẽ ſterre Die eẽ koꝛme han
vã eenẽ ſconẽ kinde. eñ op lijn hoeft ſtont
ecn cruys cit ſpꝛac DE coningẽ toe eñ ſeide
Gaet hactteliek in iudea eñ ghi Cult die co
nínc daer vindẽ gheborẽ Die ghi foect. Au
guſtinꝰ ſeit eẽ and lake waer bi dz fi qua
me Doe ſi Die ſterre ſagen wãt het mochte
weten dz hẽ Die engel opẽbaerde eñ ſeyde
Die ſterre Die ghi ſiet is hûs gaet eñ aẽbe
pet hẽ Leo Die paeus ſeit eẽ and ſake wãt
om Dat Die ſterre die hẽ opẽbaerde clactre
Was Dá die and ſterrẽ. fo leerde Die waet
heit haer herte: Doe begontté díe coningẽ
te hãt te comẽ mer hoe mochtẽ ſi in xiij. da
ghen vã orientẽ comẽ tot iheruſalẽ dat int
middẽ der Werelt is:Daer toe ſeit ſinte ve
migiꝰ.dat dit hoge geboꝛẽ kint Daer ſi toe
voerẽ machtich Was in alfo corten tijt fo
beel Weges he ouer te beengen tot hẽ: DE
als lint iheronimꝰ feit fo quam Lí op dro
medatilen,dat fijn alte Cnclie beeft eñ £ y
lopẽ alſo verre in enẽ dach als eẽ paert in
driẽ dagẽ. Eñ doe Li aldꝰ te iherutaiẽ qua
mẽ ſo vraechdẽ lieft ſeidẽ: Maer ís hi die
gebozë is conic ð iodẽ: Sien Hracchdens
of hi geboꝛẽ Was Wát ft wiſtẽt voel, mer
ſi vꝛagedẽ Waer hi geboꝛẽ was:eñ als of
hẽ yemãt geuraecht hadde Haer bi Weet
ghi dz dele conic geborẽ is: Co antwoerdẽ
ſi. wi hebbe Lijn ſterre gelien in oꝛientẽ ers
wicomẽ hẽ aen te bede: Dat ís wi hebbẽ
ſijn ſterre gelien bouẽ iudea Daer Wy Wa
rẽ in orientẽ in onſen läde Reinigiꝰ feit D3
ſiin Die woerdẽ belien hem gewarich me
ſche te welen doẽ li leiden Daer is hi die
geborẽ te eñ gewarich conic: doe ſi ſ eidẽ ð
odẽ conic eñ ghewarich god: doe li leydẽ
eñ wi comẽõ he aëte bedẽ.waãt Dat Was
gebodẽ datmẽ niemãt en aenbede dã god
I guldemõot fept dat li hẽ beliedẽ god te
Welen. mʒ woerdẽ.mit werckẽ mit giktẽ
doe dit herodes hoerde ſo wert hi vᷣuaert
eñ alle die ludẽ vã iherulalẽ met hẽ 5 Drie
Cake ¶ Die eerſte Cake om dat die iodẽ DE
coninc Dic geboꝛẽ Wert ontfaen ſoudẽ als.
haer conic eñ he vᷣdꝛiuẽ als eenẽ vꝛeermdẽ
Paer bi leit guldemõt:Gelijc dat eẽ cieen
wint doet Wagẽ DE telgẽ vã enẽ bome díe
hoge ſtaet. allo vuaert oec eẽ cleine niema
re herẽ die in groter moghẽtheyt ſijn: Die
anð ſaec was dat hẽ die vã romẽ miſdaet
op leggẽ ſoudẽ hietmẽ daer vemãt conint
Die Die keiſer niet gemaect en hadde. wãt
Die vã romẽ hadde geordirieert datmẽ nic
mãt god noch conic en oude hietẽ onder
Des keilers wil. Bie derde (acc Was Wát
als (inte gregoriꝰ (eit: Doe die hemelſche
contc geborẽ Wort. fo Wert díe aertſch bit
ſcop vuaert:wãt het en is geen Wond dz
Die aertſche hoecheyt wert cõfuys als Die
hemelſche hoecheit wert ontdaẽ:Al heru
lalẽ Wert vã herodes vuaert õ drie faker
Die cerfte ſaec ís Wát dic quade en moge
niet Gblide vã des gerecht toecoẽſte: Bie
and ís om Dat li ſmekerie toné loudẽ den
contc Die Buaert Was õ dat fi he oec bent
dẽ Buaert Die Derde Wát als Die winden
cötvarie lijn Co Wort Dat Water te gab ge
llagen:Eñ aldꝰ als die coningẽ ondlinge
contrarie lijn [oe wortet bole Bitoxntsert
dair bi ontſagẽ ſi dat herodes eñ Die conic
die geboet Was ſtridẽ ſoudẽ enn dat fp ind
ſtridinge (oude werdẽ gewõt oe vᷣgað
de herodes al Die papẽ eñ ſcribẽ. eñ hi vra
gede Waer dat rps ſoude werdẽ gheborẽ
Hoe leidẽ fi he in bethleem:Boe riep bi al
heimelic Die coningẽ tot he, ef onderuant
naerltelic Da hẽ Den tijt vand frerré die he
openbaerde om Dat hi wetẽ foude wat bi
doẽ ſoude al en quamẽ Die coningEns5 We
der tot hẽ:Eñ hi leide he ars {í oat bint ge
wonde haddẽ dz (ijt dã bootſcappẽ ſoude
Eñ hi venlde he pat hijt acbedé loude D3
bi begeerde te Dode q Meẽ Cal hiet Weten
Dat DOC Die coningẽ in cheruſalẽ ware foe
Wan dertiendach. xcviii.
Bloꝛẽ ſi Die ſterre eñ Dat ou Drie ſakẽ Mie
eerſte ſake is:dat ſi ſoudẽ moeten vꝛagen
om die ſtat vã xpᷣs geboerte eñ dat ſi alſo
te ſekerer ſijn ſoudẽ vã ſijnre gheboerten
beyde õ Die ſterre Die hẽ opẽbaerde eñ oec
bið propbecie: Bie anð is Die ð menſchen
hulpe ſoect met rechte vlieſt hp gods hul⸗
pe:Die Derde ís wãt als paul? ſeit:die tet
kene lijn ghegeuë DE onghelouigẽ. eñ Den
ghelouigen die pꝛophecie Eñ daer 0 Was
deſen coningẽ doe fi noch ongelouich wa
rẽ ghegeuẽ een teykẽ eñ Dat tete en Was
he niet te openbare doe ſi noch ond Die on
ghelouige iodẽ warẽ:Doe Die coningẽ bu
tẽ iheruſalẽ warẽ.ſo ghinc die ſterre voer
hẽ tot dz ſi quamẽ eñ ſtõt daer bout daert
kint was.xKemigiꝰ ſeyt Drie manierẽ hoe
gedaẽ dat Die ſterre was: Sommige ſeg
ghẽ dattet die heilige geeſt was dat hi die
hier na bouen onſen here als hi ghedoopt
Was opẽbaerde in Die gelikeniſſe cẽre Duz
uen: Dat hi die coningẽ opẽbaerde ín een
te ſterrẽ: Guldemõt ſeit dattet Was eẽ en
ghel dat hi die DE herderẽ opẽbaerde DE co
ningen oec opẽbaerde mer die herderẽ die
iodẽ waren opẽbaerde hi in een gelikẽ vã
redẽ als die redẽ bꝛuyctẽ.mer dẽ heidẽ die
ſonð redẽ leefdẽ.die opẽbaerde hi in eẽ on
redelike gelikenis Anð ſeggẽ dattet was
een ſterre vã nieuwes gemaect. eñ Doe ſi
harẽ dienſt gedaẽ hadde fo keerde (Wed
ín haver eerſter nature. Fulgentiꝰ (eit Dat
Dele ſterre DE ander ongelije was ín Dzië
dat Was vã haer (ede Wát fien front int
firmamẽt nict.mer ſi ghinc int midde det
lucht bið aerdẽ. Eñ oec ín claerheyt. wãt
ſi was claerð dan Die anð.wãt die ſonne
en mochte haer claerheit niet donckeren
want te middach lichte ſi alte claer int be
wegen. Wãt ſi ghinc boer Die coningẽ als
eẽ Wege ganger wãt lien ghinc niet vont
om mer al recht boert: Noch (pe Lijn drye
onðſcheidẽ vã deler ſterre: moat Die ander
ſterrẽ lijn gemaect indẽ beghin ó werelt.
eñ deſe nv:Tẽ anderẽ ín dienſte wãt die
and (terre Die Lijn gemaect dz ſy lullẽ fijn
ín teykenẽ. eñ in tiDE‚ in Dagen eñ in iaren
mer dele fs gemaect dat ſi DE coningen DE
wech wilen oude CE derde in dueringe
wat die and durẽ ewelic. mer als dele ha
te diẽſt gedaen hadde ſo keerde ſi Wed ter
eerſter natuerẽ: Bac die coningẽ Dic ſterre
(agen fo Worden li Bblijt met leer groter
bliſcap ¶ is te wetẽ dat dele ſterre dic
Die coningẽ ſagen vijfterhãde isdat is eẽ
materiael ſterre een gheeſtelike ſterre. een
Vlſtãdelike ſterre een redelike ſterre eẽ Cub
ſtãcialike ſterre: Die materialike ſterre fa
gen ſt in orientẽ: Die and geeſtelike ſterre
dat was tgeloue ſagẽ ſy int berte: wãt en
hadde Dat gheloue nyet te vorẽ gheſchenẽ
in haer hertẽ. ſi en haddẽ geentíns ter eer
ſter ſterrẽ comẽ te ſien.wãt li haddẽ gelo⸗
ue lijnre menlchelicheit als ſi Cede. Waer
fs hi Die geborẽ is eñ vã ſijnre conincliker
waerdicheit Doe ſi ſeidẽ ð iodẽ coninc: eñ
vã lijnre godhz doen ſiſeidẽ wi comé our
hete aenbede: Die derde was eẽ vᷣuãdei
ke ſterre:dat was Die engel Die ft fagen in
DE ſlape eñ Die hẽ hiet dat ſi niet weder en
keerdẽ tot herodes Die vierde Was een re
delike fterve. Dat Was onſe lieue brouwoe
die ſi agen in Die euerſcuere: Pie v. was
cen ſubſtãcialike ſterre dat Was ihũs rps
Die ſi in Die cribbe ſagen Din Die eerſte eñ
Die and ſterre werdẽ ſi v̈blijt. eñ omt aen
fien bande derden Wordé li v̈blijt mit bli
ſcappẽ eñ omt aenſien vãdẽ vierde lo ber
blidẽ fi met groter blilcappẽ. eñ õ Die DIE
te verblidẽ ſi met herde groter bliſcappen
ME leit oee anðs Waer die Bblijt met bli
fcappé dic vã gode Bblijt die Die gewari⸗
ge blifcap is: Eñ vaer bi ſeit Dat euãgelie
berde groot „Wát vã groter blijſcap mach
Die cen meer eñ die and min vᷣblidẽ Of pe
diẽ woerdẽ geeft hi te vᷣſtaen Dat die ludẽ
meer Gblivé vã gode dz li he vlorẽ hande
eñ Wed geuõdẽ hebbe dã 9— hẽ altoos
N.iiij.
—
ee — — — —
— —
wl
J
474 OAN
u
J
J
1
4
ik ti
(B:
ABN
9
Hi
if
1
|
Ì
fan dertiendach.·
ghehad hebb; Doe Die coningen int huyl
kẽ quamẽ eñ (oat kint vondẽ mit maria
ſijnre moed: fo offerde hẽ ele al knielende
dele ghifte.gout/Wierooc/eft mirre: Hier
op feit auguſtinꝰ: O kintlheit diẽ Dic ſter
té onððdaen lijn vã Wat grootheit eñ glo⸗
rie is deſe.tot wiẽs docckelkẽs die engelẽ
warẽ eñ Die ſterrẽ dienẽ. eñ Die coningẽ ðᷣ
blidẽ. eñ Die nauolgers ð gerechticheit 5-
ſoecken: O ſalige hutte Oanð ietei gods
Iheronimꝰ ſeit:hemel daer geen Lichten
is mer eẽ ſterre Ohemels palays daer du
in wones niet conĩclike vᷣciert mz geſteen
ten.mer god in Die menſcheyt: Bu hadſte
voer eẽ lacht bedde Die herde cribbe. boer
guldẽ pelle ondueren doeckelkens mer fp
was Vciert mettẽ diẽſtẽ ð herre mi vwẽᷣ
dert als ic doeckẽ aenſie eñ DE hemel aeu
ſcouwe:ic vbarne als ie ind cribbẽ fie Die
medicijn Die claer is bout De ſterrẽ Dinte
bernaert leit D ghi coningẽ Wat Lo maer
ti dat ghi aẽbedet eẽ luykede bint in eẽ on
duer huys in ondurẽ doeckẽ is Dit DE god
Dat Doet ghi dat ghi offert gout. is hi dã
conic Waer is dã Die coninclne fate waer
is dã Die croon Waer is dã ſijn gelinde vã
De coninclikẽ houe.is niet die Mal Lijn ſale
Die cribbe die croon.eñ Die geſinde vãden
houe ioſeph eñ marta: Pele coninaë Woz
DE fot op dz ſi vꝛoet werdẽ ſoudẽ: dier of
ſeit oec hilariꝰ:Een maecht heeft gebaert
mer Die Dacht ís vã gode: Bit kindekijn
weent mer ane hoert Die engelẽ louẽ: Pie
doeckẽ ſijn onduer met mẽ aenbedet daer
in gode: Aldꝰ en Wort Die waerdichy des
nachte niet Blozen mer Die oetmoedicheit
fijns vleyſchs Woꝛt Daer bi gepzeſen: Liet
hoe út xpo delen kindekijn nyet alleen cn
warẽ íe ned Laken cit crãcke mer oee Die
hoge ſakẽ ð godhz: Hier of feit efter (hero
nimꝰ: fietttu vs wiege alſo belich oec Dé
hemel merckeftu eẽ weenẽ inð cribben Lo
hoert oec na Die enghelẽ Dic hẽ louẽ: Hero
Des vuolchdẽ mer Die coningẽ aẽbedẽ: die
pharizeen en bekende hẽ niet: mer die ſter
ve wijſde hẽ: Bi voort ghedoopt vã ſinen
knecht. mer mẽ heerde bouẽ hé Des vaös
ſtẽme. Mẽ dooptẽ int Voater mer Die heili
ge geeſt coẽt he in ghelikenis eenre duuen
Maer om Dat Dpe coningen alduſdanige
ghiktẽ ollerden. daer toe tijm veel redencn
¶ Die eerſte is alg remigius ſeit Wát die
oude hadde beuolẽ D3 niemãt tot gode of
tot enẽ andere coninc comẽ enn oude ſonð
ghiktẽ Eñ die vã perlen eñ Die vã caldeen
plagen alſodanige ghiftẽ te offerẽ wãt al
ſomẽ leeft ín ſcolaſtica hiſtoria. fo quamẽ
Dele coningen vãden eynde vã perlen / eñ
vã caldeen Daer Die bloet ſaba is.eñ daet
na bict dat lãt fabeen Die and redẽ ís ſeit
ſinte bernardꝰ Wát li bꝛochtẽ mariẽ gout
om dz ſi haer armoede te hulpe comẽ Mbit
den:eñ Wierooc tegen den ſtanc vãdẽ flat
le: eñ mirre om Des kindekẽs ledẽ te ſtart
ken. eñ om Die quade wormẽ te vᷣdrziuen.
Die Derde ſake is.want gout behoert ten
tijnſe.eñ Wwierooc ter offerhãdẽ.eñ mirte
tet grauinge vãden doden Bi defen drien
Bltactme D3 ín xpᷣo was coniclike macht
eit godlike mogẽtheyt eit mẽſchelike ſtert
licheit. Wen vierdẽ wãt gout bedupt min
ne. eñ Wierooc bedinge. eñ mirre peniten
cic:eñ deſe Date Die ſijn Wot xpo ſculdich te
olterẽ: Wen vijktẽ wãt bi dele drie ghiftẽ
ſo vſtaetinẽ drie Dingen Die in xpᷣo Wart.
Pat was die pꝛecioſe godhz. eñ Die deuo
te ſiele. eñ fijn reyne ſuuer vleys:Eñ dele
drie woꝛdẽ oec beteikẽt bi Die drie Die nú
arckẽ des teſtamẽts warẽ.Wãt dz Die voe
de bloeyde beteikent dat ros lichaẽ Bꝛees
Die ſteenẽ talelẽ Daer gods gebodẽ in ge⸗
ſcreuen Wark Die beduyt Die ſiclẽ pact al-
le Die ſcat vã wijſhedẽ eñ vã coften in Ú-
boꝛgẽ was Hat hemels Hroot beduyt Die
godheit Die alle (maec eñ atte focticheit in
beeft. Biden goude dat duerbacttc is dã
enich metael dair bí vᷣſtaetinẽ die godheit
Bidẽ wierooc die deuote fiete:\ant Wie
Uau finte Paulus die eerſte heremijt. xcix.
rooc beduyt deuocie:eñ bið mirrẽ ſijn ſu⸗
uer vleys. Die coningẽ woꝛdẽ vᷣmnaent in
den ſlape Dat fi unict Wed keerẽ en ſouden
tot herodes:Eñ ſi keerden al cent anders
Wee fn haer lanttcap: piet hoe al die co
ningen voldadẽ Wát li quamẽ geleit met
eenre ſterrẽ Die mit eens menſchẽ pꝛophe⸗
cie geleert warẽ. eñ Li keerden Wed met
ten engel diefe gheleide: eñ ten laetſtẽ ſo
ſtoruẽ Lí in criſto ruſteliken:Eñũ haer licha
men rulten nb inder ſtat bau coelen.
EC Die legende Van (inte
Paulus Die eerſte heremijt.
EES
NE
—
AN
en NNS
a ber Gj ulus Dye ceefte heremijt
El ABN Valsfinte iheronimus ſeyt.
a Wibi Die fijn leuen beſcrijft: doe
ecius die kepler Die perle
cucie Den kerltenẽ dede. ſo
ghinc hy ín alten Woeſten
heremitagie:eñ Daer Woende hi xl. iaer in
eenen hole dattet niemant en Witte: Men
leyt vat dele Deef? Was gallius. eñ Dat hi
twee namen had:eñ bi regneerde int iaer
ons herẽ CC. eñ ot, Wát Doe paul? ſach
datmẽ Die kerſtenen pinichde fo vloech hi
inð woeſtinẽ. Cot dien tidẽ ſo werdẽ die
kerſten ionghelinghen gheuangen eñ des
eens lichaem beſaluedemẽ met honich eñ
leiden in die ſonne al naect datten die vlie
ghen eñ Die bijen ſteken ſoudẽ:Eñ die an
Der leidemẽ in cen luſtelike Kat daer loete
lucht in was.eñ geloep vã riuirẽ. eũ ſanc
ban voghelen eñ roke vã bloemen op een
facht bedde ghedect met behagheliken cle
deren. eñ wen bant deſe iongelinc ſoe dat
hi hem niet ghehelpẽ en mochte / noch met
banden noch met voetẽ eñ bi hẽ een kroon
Wijf eñ onſcamel:Eñ dele ionghelinc die
bol Was van gods winne begonſte ſi onz
ſcamelic te handelen. Ei doe dele ionghe
linc gheuoeide in hẽ vien becoringe lijns
vleys teghen die reden. om dat Ii geen an
Dev wapẽ en hadde daer hi hẽ mede moch
te beeren. fo beet hi ſijn tonghe ont ween
metten tandẽ eñ ſpoech dat ſtuc ín dat on
ſcamels wijks aenlicht: Ei die pine ver:
iaghede hem lijn becoringe eñ ves behieit
hi den leghe leer te prilen · Sinte paulus
Wort ſeer veruaert vã alduſdanige pinen
eñ ghinc inder woeſtinen:¶ Tot dien té
den Doe ſinte anthoniꝰ peynſde Dat hi Die
eerſte eñ Die outſte heremijt was dieinen
vãt:ſo Wert he inde ſlape geſeyt dat noch
ecn and inð woeſtynẽ Was Die Veel beter:
Was dã hi.Eñ doe anthonius deſen aldẽ
bolſſche doer ſochte. ſo ghemoete hem een
vpocenſtier dat ig een beeſt / halt menſche
eñ half paert. eñ hi wijſde he Den vechten
wech: Baer na quã hem te gheinoete een
beeft Die dadelẽ droech. eñ Dat Was bouẽ
mẽſche eñ benede handet een korm DA corr
ve gheytẽ. Eñ anthoniꝰ beſwoer Dit beeft
biden heer Dat hi hem ſegghen loude wie
bi waer Ei hi antwoerde eñ leide Dat hi
Waer ſaturnus Dic god Vande bolſſche na
der heydẽ dwalingen Cen leſtẽ quã hem
cen Wolf te ghemoet En Die leiden tot fin
te paulus celie: met als paulus ghewaer
Was vatanthontus quã ſo floot hi die vo
Jive Mie
Wan (inte Remigius.
ve Eñ anthoni? bant he Dat hi hẽ op dade
Die Doze eñ ſeide dat hi nemmermeer ban
daen gaen en ſoude mer dat hi lieuer ſter⸗
wen Wilde, Poe Wert paul? verwonnen
eft op dede Die Doze eñ ſi omhelſdẽ Die een
dẽ anderẽ Eñ doet maeltijt Was fo broch
tc Die rauen dubbelde proeuẽ vã brode eñ
doe anthontus hier of vwõderde ſo ſeide
hi vat hẽ god alle dage alfo diende eñ dat
hi die pꝛoeuẽ om DE gaſt dubbelde. Ei on
er he Wert eenẽ ſo ſoetẽ ſtrijt wie waer⸗
digher Waer Dat broot te Deelen. Paulus
oude Der galt ect doẽ. eñ anthoniꝰ pau
lo: Tẽ leſtẽ dede ſi beide haer hande Daer
aen eñ li deelden dat bzoot euen gelijc:cũ
paulus biet dat hi hẽ halen ſoude dé mã⸗
tel Die hi anthont? DE biſſcop gaf; Moear
thonius Dat hoerde ſo vwonderde he hoe
hi dat Witte Eñ doe anthonius Wed keer
de eñ bi hem haten Coude eñ bí ſijnre cellẽ
quam fo lach hi die engbelen paulus ſiele
poeren inden hemel: Eft hi keerde haette-
lic weder eñ lach paulus lichaem leggen
als of hi ghebeden hadde ouer (ijn kapen
fo dat bi Waende dat hi noch) leefde. Mer
Doe hi vernam dat hi doot Was.ſoe ſeyde
bi: D beplige fiele dattu plages te doen ín
dinen leuen dat hebſtu ghetoent ín dijnre
doot Eñ om dat anthonius niet en hadde
pact hiel graf mede make mocht: fo qua
men daer twee libaerden eñ maecten een
grak. eñ Doe ſi hem ghegrauen hadden. ſo
piclen ſy boet anthonius voetẽ om oerlo£
wech te gaen eñ hp gaf he Die benedictic.
eñ ſi ghingen Wed ten boſſche waert Eñ
anthonius nam paul? voc Die vã palmen
gheweuen Was boer lijn mantel Daer he
hé in begrauẽ hadde.en dien coc plach hp
te dragen ín groten keelten. Eñ Doe hi we
Der tot lijnre cellẽ quã ſo ſeide hi ſinẽ bꝛoe
Dever alle deſe dinghen: Paulus ſtert int
iaer ons heren CC. eñ lxxxviij.
¶ie legẽde vã linte Kemigiꝰ
bilſcop. eñ is een groot leeraet.
ESE
N
|
N
KAAN
as ar GE nigius die geote leeraer
we NVA
A (an) leit. een glorioſe cófctoev
As herẽ ihũ rit Noort boer
ING W ſſien vã ce heremijt Dat bp
J ND Blloude werdẽ geborẽ. Poe
Vim SI Adie DE wãdalien al vranc
rijc bi na hadde vᷣdoꝛuẽ ſo Was cen here:
mijt Die lijn ogen Blozen had eñ hi bat go
De eenpaerlic om DE paeys d heiliger kerc⸗
kẽ vã vrãcrijc Eñ indẽ vilioen quã he die
engel gods te Lozen eñ ſeide. du ſulſie We
ten dat Dit Wijf die alina hiet een kint Cat
ontfange eñ barẽ dat remigiꝰ hietẽ ſal eñ
díe (al lijn ludẽ vͤloſſen vã quadẽ aëttote
Eñ Doe hi ontWaccte foe ghinc hi te hant
daer alína Woende eñ Cetde hair dat hige
fien hadde.Eñ als ſi Des niet en geloefde
om dat ſi een oude vꝛouwe Waer fo ſeide
hi:weet alftu Dit bint geloget hebt fo cuit
ghi mijn ogen Mit Dijn melc beſtrikẽ en ic
al fien: doe Dit alfo gheſchiet Was arroe
vloech remigiꝰ Die Werelt eñ ghinc ín een
cluſe:Eñ om Dat Die nicmare bá he wies
doc hi xxij. iaer out was.ſo Wert hi vᷣcorẽ
vã aldẽ volc aertſch biſſcop vã vieren Ht
Was fo ſachtmoedich dz Die muticht qua
mé tot ſnre tatelẽ eñ atẽ bꝛoot Wot Cijnve
hãt: Dp eẽ tijt Doe hi geherbetget Was ín
eẽs wijls huys eñ luttel Wijns had: ſo
efen obser
Uan Cinte Hilarius.
ghinc remigius inden kelre eñ maecte op
Dat Lat eẽ cruce. Ei doe hi Daer ghebedet
hadde Loe quã daer Die Wijn te hat Wt eñ
lep ouer in hie kelre:Eñ Doe clodoueꝰ die
coninc vã vꝛancrijc Die tot Dier tijt helden
Was eñ niet en mochte werdẽ bekeert DA
ſinẽ wiue Die kerſtẽ was Doe hi ſach Dat
een ontallic here op hẽ quã vande alinani
en: fo beloefde ht gode die lijn Wijk diẽde
Waert dat hi he Winninge gaue Lande
Amanẽ dz ht te hät rps geloue onttaë fou
pe. Bi doe ſijn wille he Daer of gheſchiet
as: fo ghinc hi tot remigiũ eñ bat he dz
hi hẽ dope Voildese Doe hi totter Fonteine
vᷣãden doepſel quã eñ ſi Daer geen creſem
cn haddẽ fo brocht eenn duue in haren mõt
eẽ ampulle met creſem.eñ daer mede ſall
De remigiꝰ DE coninc: Dele ampulle hout
men noch te rieinẽ. eñ Daer mede Coe laltt
men noch die coningẽ vã bräctijc: ¶ Pa
geel tijt doe genebaldꝰ een Wijs mã vern
gius níchte te wiue hande eñ ſi die een DE
anderé quijt gheſcouwẽ haddẽ om ſuuer
heit te houdẽ:ſo wide remigiꝰ genebaldũ
in eenẽ biſſcop te lone Eñ om dat genebal
dus fijn Wijk liet tot he comẽ our Dat hile
leerẽ (oude om Dat ſi Dickie te gad ſpꝛaken
ſo wert hi becoert met vleiſceliker begeer
tẽ eñ hi miſdede mit haer:eñ ſi ontfinc cit
vaerde cené Loon eñ ſi ontboet den biſſcop
eñ hi ſcaemde hẽ. eñ hi ontboot haet Wed
eñ keide: Din dattet kint met moerdaden
gewonnẽ is ſoe wil ic dattet moerdenaer
biet Om daten geen ſuſpicie hebben en
oude fo liet hi Lijn Wijf tot hẽ comẽ als hi
te Dore Dede mer nade eerſtẽ ſo viel hi we
per met haer ín ſondẽ. eñ Doe ſieẽ dochter
gebaert hadde eñ (ijt DE biſſcop ontboden
Hadde Lo hiet bp datinẽ Die Dochter hieten
(oude Holinne: Wen lefté quã hi tot hẽ lel
wen eñ ghinc tot remigiꝰ eñ Biel boer Lijn
goete eñ Wilde Die ſtoel voe vã tinen hals —
poe he remigiꝰ dz Voet te doẽ eũ hy hoer
de Wat highedaen hadde foe tvoctte hi he
LL.
goedtierlic eñ hi beſloten leuen iaer én een
cleen celle:eñ hier en binnen bewaerde Hé
ſijn kercke Ten ſeuendẽ iaer doe genebal
dus opten Witté donredach in ghebeden
was / (kont gods engel voer he eũ leide
dat hẽ lijn ſondẽ vgheuẽ warẽ / eũ hi hiet
he Dat hi wt ghinc: Ei doe he genebaldꝰ
antwoerde: Je en mach Want mijn heer
remigiꝰ heeft dele doze gellotẽ eñ belegelt
met fine ſeghel:Boe ſcide Die enghel: ſich
om dattu wetẽſulſte dat Di die hemel opẽ
is ſoe ſal ic die Doze ontdoẽ eñ die ſegelfal
geheel bliuẽ. eñ te hät ontdede hp Die doze
allo hi fepde:3Boe Viel genebaldꝰ tnt mid
De Land Doze eñ Leide: AL quaem mijn he
ve ihũs xps teen Cal hier niet Wt gaen ten
ſi dat mi Wot biet gaen mijn heer remigiꝰ
die mi floot:Doe beual die enghel ſinte ve
migio dat hi te lodone ghinge eñ genchal
dũ weder in fijn (rat lette eñ hy dede alſo
jen genebaldꝰ bleef in goedẽ werckẽ tot⸗
ter doot eñ moerdenaer ſijn ſoon volchde
hẽ na int bildom ef hi Was oec eẽ heilige
Eñ remigũ ſtertf bol duechden eñ goeder
wercken: Ant iaer ons heren vij. hondert
€ Pie legende van (inte hilarius Die hep
lighe biſſcop ban poetiers.
N
an
GAN
—
F
NA
—X
— — N
|
NS
(/
L
oft geborẽ vtẽ lãtſcap vã aquiteinẽ
| Di was eẽ biſſcop vã poetiers
Wan ſinte Hylarius.
jelte ha cerft eẽ wijt eñ eẽ Dochter eñ in
leekẽ abite leefde hi als eẽ monic:Tẽ leſtẽ
doc hi alſo goedẽ voertganchadde in leuẽ
eñ ín conſtẽ fo Wert hi biſſcop gecoꝛẽ: Eñ
om Dat ſinte hilariꝰ niet alleẽ in ſijn ſtede
met bol na al vrãcrijc vã ongelouicheden
beſchermde:lo wert hi mit eufebio DE bIC
fcop vã vercellens gebannẽ bydẽ rade vã
twee bilicoppe Die ongelouich waren Dic
dat vãdẽ Beller Beregen die mett ongelo
wigen Wassen om Dat díe ongbelouicheit
vã arius groepde al om; eft die keyſer oer
lof ghegeuẽ hadde datmẽ al die biſſcoppẽ
ðgaderẽ ſoudẽ om D3 ſi onðſoeckẽ ſoudẽ
die waerheit vãden geloue: Als ſinte hila
rius daer gecomẽ was om Die bede vãdẽ
twee voerleide biſſcoppẽ Die fijn tate niet
en vſtondẽ ſo dwanc mẽ hé Voed te keer⸗
tot poetiers: Eft doe hi bi enẽ eylãde geco
mẽ as dat gallicaria biet dat vol £ erpẽ⸗
ten was:eñ doe hi int eylãt gecomẽ was
Co biaechde bi al Die ſerpentẽ met fijn aen
lien cit bi ſtac int midde DE epläde ecn (fa
ke eñ Lí en mochtẽ nʒ voerd come Dá daer
eñ Doe hi te poetters Was Co Bwecte hi eẽ
Bint met lijn bedige dz ſonð doeptei doot
Was. Wwãt hi lach ſo läge int gemul ín be-
Dinge thẽt dat kint op Köt vand doot:En
Doe hapza hilariꝰ dochter enen mã Wilde
nemen; Co predicte hi haer Co dat hite var
maecte indẽ wille vã ſuuerhedẽ Eñ 5 Dat
hilariꝰ Lach dat ſy crãc Was eñ om dat bi
fachj dat (Lanús waert nepgen mochte fo
bat hp gode naerltelic Dat hiſe harz ware
eñ nzläger late leuẽ eñ Dat geſchiede alto
Wát na luttel Dagen ſo ſterkli eñ hi groef
fe ſelue:Soe Dit hapꝛas moed ſach fo bat
li oec den biſſcop Dat hi haet Vbade ats hi
fijn dochter vᷣbedẽ had eñ hi dedet eñ fen
dele Boer ten hemelrike Weet met Lijn be-
Dinge: ¶ Cot diẽ tidẽ Was leo Die pacus
met ongelouicheit beuaẽ eñ hi Ögaöde de
vact bi alle biſicoppẽ:Eñ doe ſy vᷣgadert
warẽ fo quã daer hiari?Díe niet ontbode
en Was: oe dat Die paeus hoerde Loe be
ual hi dz nyemãt tege hẽ op en flôde noch
hé Die (tat vumede Eñ doe bi in quâ ſo lei
De Die paeus Biſtu hilariꝰ die wale:eñ hi
antwoerde. ic en bẽ geen Wale mer Wten
wallche lãde eẽ biſſcop:Eñ leo die paeus
leide hẽ:biſtu hilariꝰ die biſſcop wtẽ woar
ſche lãde fo bi ic leo diẽ paeus vã romẽ ent
vechter vand apoſtolẽ ſtede Eñ hilariꝰ fet
De; Ul ſidi leo ghi en ſijt niet vãdẽ gellach
te iuda eñ al biſtu rechter nochtãs niet vã
DE ſetel ð mogentheit:Doe ſtõt die paeus
op met onwaerdichedẽ eñ ſeide.ontbeide
eẽ luttel thent ic weð come eñ dat ic dt ge
ue dattu dient hebſte:eñ hilariꝰ ſeide:ot
tu niet Wed en coẽſte Wie ſal mi ant woet
dẽ:eñ hi ſeide:ic fal haettelije Wed comen
eñ Dijn houerdie Goetmoedige: Eñ doen
dic pacus ter (HIE gaẽ ſoude Lo ſcoerde bi
fijn fundamẽt. eft alle ſijn darmẽ ghingẽ
wt eñ hi ſtert daer onlalichlic Piet binne
Doe hilariꝰ ſach dat nyemãt tege hẽ open
ſtõt ſo as bi gedoechſaem eñ Cat op die
aerde. eñ Leide ons herẽ ís Die aerde: ci te
hãts veeg Die aerde Daer hp Cat metter bul
pe gods allo hoge als die ander biſſcoppẽ
ſatẽ. Soe Die bootſcap quã dat die paeus
onlalichlic doot was:ſo ſtont huarius op
eñ maecte alle Die biſſcoppen batt int ghe
loue met pꝛedicacien:eñ alſo fende hiſe te
läde wert: Mat mirakel vã leo Die pacus
doot is twilelinge wãt Der kercken hiuo
rien enn ſprꝛekẽ hier niet of:eñ die croniken
en legghen nyet Dat tot Dien tijden eeni
pacus was Die (oe hiet:Eñ oee leit ihero⸗
nimus Dat DIe heylige kercke aitoes wa⸗
onbelmet eñ ſal oec onbefinet bliuẽ thent
inden eynde ſonder eenich verwiten van
ben onghelouighen al beeft fp ghedochet
haet vuolghinge. Men Mach — ——
Dat doe machſchien enich paeus Was dic
lo biet at enn Was hijt niet wel met techte
Oeozen met met geweit in gheftotë: DEte
machſcien liberius die paeus die Voel mit
Uan finte Macharius.
cõſtãtino was hi hiet oec leo.Tẽ leſtẽ als
ſinte hilariꝰ veel miraculẽ hadde gedaen
eñ ſiec Was eñ ſach dattet ſijnre doot na⸗
kede ſo riep hi leonciũ ſijn pape Die hi leer
winde. Ei doe Die vacht an quá Lo hiet bt
he dat hi wt ghinge eñ ot hi pet hoerde D3
bijt hẽ quaem ſeggẽ. Eñ hi dede dat hi he
hict: eñ bi quã Meder eñ ſeide Dat ht noch
boerde dat geruÊt Land ſtede Eñ õ DAL hi
he waecte eñ beide Dat hi ſteruẽ foude.{o
bct hi hẽ ter midnacht Wed Wtgaen en
boerde hi pet dat hit he Leide Doe hi Leide
vat hintet gehoert en hadde. ſo quã te hãt
daer eẽ alte grote claerhz Die DIE pape niet
aenſcouwẽ en mochte. ett Dat licht ghinc
allenckẽ wech eñ voir Daer mede te gode
Acharius quã
vter Woefkine
toech ond ſijn hoeft eẽ
vãdẽ lichamẽ voer een
== oercuſſen. mer Dic DU-
— uelẽ Die hé Guave Wil:
DEN riepẽ als tot eenẽ wiue Wert eñ ſeidẽ
Stant op eñ coeit met ons te bade. Eñ
een AND duuel Leide ond he Wot den Doden
Fe en mach wãt ic heb ené pelgrim op mi
Mer hi en onttach hẽ niet. mer hi leide tot
ten lichaem: ſtat op eñ ganc of Du moges
Poen Dit DIE duuelẽ hoerden ſo vlogen ſi
al rocpende met groter ſtenunen: u beb
ſte ons verwonnen:¶ Cot eenvc tijt doe
die abt machariꝰ LANDE boecke tot ſijnre
C.i.
celle Wert ghinc. ſo quã he Die duuel te ge
moet met eenre ſeyſene: eñ DOE hi he daer
mede aen Wilde Lo en mochte hieñ leide
be. Machari ic doge grote ouerdaet Lan
di wat ic en mach Di niet verwinnen Lich
nochtan Wat du doctft Dat Doc ic oec. Du
valtes eñ ie en cte niet: du wakes eñ ic en
llape niet. mer alleen iſt een Daer Du mi in
te bouen gaetſte. Eñ díe abt Leide Wat is
Dat it hi leide Dijn oetmoedichz eñ daer
bi cn mach ic niet tegen di ¶ Poe macha
Uus (cer Blade Was vã becozinge ſo nam
bt eenen geoten fac bol fants eñ leiden op
lijn ſcouderẽ.eñ alfo wãdelde hi beel da⸗
ghen doer Die woeſtine. Eñ doe hẽ tholo⸗
meus Dus vant lo ſeide hi Heer abt Wact
om draechſtu alſo ſwaren laft eñ hi ſcide
RC Quelle Dien die mi quellet:Macharius
lach den duuel gaen in ghelijckeniſe van
eenen menſch. Eñ hi hadde een gheſcoert
hemde aen:eñ doer alle Dye gaten hingen
ampullen ef hi ſcide waer gactttu.en hi
ſeide. Ic gae Den bꝛoederen D2anc dragen
eñ machariꝰ vꝛaechde.waer bí £o draech
fte ſoe veel ampullẽ. Hi ant woerde ic dra
ghe den broederé ſmaec eñ als he Dat cen
nict en ghenoecht fo fal ic hem Dat and of
Dat derde gheuen eñ allo vã allen tot dat
he enich ghenoegen ſal:Eñ Doe Die duuct
Wed quá Lo ſeide macharius. at hebſte
ghedaen. Hi ant woerde:li lijn al heylich
eñ nyemãt en ontkinct vã mt ſonð cen Die
theoriſtus hiet Eñ macharius ſtont op eñ
ghinc derwert eñ bant Die broed becoert:
eñ mit ſijn woerdẽ bekeerde hi hẽ ¶ Hier
na vant macharius Wed den duuel eñ hi
feide he. werwert gaetſtu. eñ hi ſcide. ick
gae ten bꝛoederẽ: Boe hi weð quã ſo vꝛa
ghede hi hẽ:wat doẽ Die brꝛoeders: eñ Die
duuel feíde quaic.eñ hi ſeide Wait bi. Die
duuel ſeide Wát fi Lijn al heilich eñ Dat is
mi alte quactft wãt een Die ic Dact hande
Doe dit machariꝰ boerde fo dancte hi des
Wan ſinte Felix.
gode: Op enẽ dach ſo vãt ſinte machariꝰ
eẽ hoeft:eñ als hi gebeden had ſo vꝛagede
hi hẽ Wies hooft dattet was:het leide: eẽ
heidens hooft:en machariꝰ ſeide Waer ís
is Die ſiele: eñ het ant woerde in Die helle:
eñ doc hi vꝛagede of hi daer diep ín Waer
fo ãtwoerdet dattet allo Diep daer ín Wa
ve als Dic aerde verre fs bande hemel. Ei
machariꝰ ſcide ſijnre dair enige Dieper dã
ghi eñ het ant woerde:iaet Die iodẽ eñ ma
chariꝰ ſeide ſijn daer enige dieper dan die
iodẽ:eñ het leide:die val(ce kerſtẽ lijn Dic
per DA enighe and Die Bloft lijn met criſtꝰ
blocde eit Dien grotẽ coep Blinact hebben
€ Poe linte machariꝰ doer alten Diepen
Woeftine ghine Lo fette hi tot elcker miten
een riet Dat hi al Daer oude Wed gherakẽ
Eñ Doe hi ly, dachuaerde hadde ghedaen
fo lach hi eñ Miep ín een hat: eñ doe toech
Die duuel al Die riedẽ op eft leideſe tot ſinẽ
hoctde. eñ Daer bi hadde bt grote pine int
Wed keert, ¶ Een broeder Was feet ghe
Bee: Pi hiet allo vander uͤat
daer hi begraue (sof vãdẽ
Jelſenẽ daer hi mede gedoot
za las alſomẽ feit Wãt pita
ed B,
A — MWhiet ec ellen:wãt ſommige
Pe
GSA)
6 S
— AN
ſeggẽ dz hi die kinderẽ plach te leerẽ eñ D3
bile eer plach te lacn Eñ doc hi vãdẽ het
De Was gheuãgẽ eñ hi rpm optbaer belie
de Do Wert hi ind kindere häde geleuert
dic hi geleert hadde eñ ſi DODE hẽ met grif
felen eñ mit elſenẽ: Mer Die kercke ſchijn
tet bet te houde Dat bi gheen martelaer cn
Was mer dat hi as cent conkelloer. Tot
Wat afgod men hé leide dat hi hem offer
hãde doẽ loude: Daer blies hy op eñ te hãt
biel Die afgod: Men leeft ín een legẽde
als (inte maximꝰ Dye biſſcop vã valanen
vloech om die veruolghinge eñ hi van on
machtichedẽ vã honger eñ van coude ter
aerdẽ viel:ſo Wert ſinte felix vandẽ engel
tothem ghelent eñ om Das hi daer niet en
hadde ſo ſach hi daer hangen aen eẽ doer⸗
ne een Wijndzuue cit Daer wt ſo duwede
hi den Wijn in Lijn mont:eñ hi leydẽ op Ct
nen hals eff drꝛoechen met hem:Eñ doe ht
doot Was fo wert kelix biſſcop geeozë: eñ
doe hi pzedicte eñ Die tpran he iaechde foe
iet hi he vallẽ doer een gat tuſſchen twee
Wande en Datt berchde hi he eñ mit gods
wille fo Woet ouer hẽ cé fpinneWebbe eit
Doe Die tyꝛannẽ Dat ſpinnewebbe ſagẽ lo
waẽdẽ li dat Daer niemãt en Was.cit fin
te kelix Die ghinc vã date tot eẽte flat eñ eẽ
weduwe gaf he iij. maẽdẽ tetẽ nochtã en
Uan inte Ponciaen. Lü,
fach bi nie haer aëtichts TE leſtẽ allt pays
Was fo quã hp Wed tot ſijnre Bercken eñ
hi fleet in payſe. eñ hi is begrauẽ neuê Die
poerte in die ſtede diemẽ hiet pincẽ:¶ De
ſe hadde eẽ broed Die oec felix hiete eñ DOC
me he oec dwãc DE afgode aen te bede: ſo
(erde his Ghi ſijt uwer godẽ viandẽ:iſt dz
ghi mi tot hẽ leit. fo Cal ic op hẽ blaſen als
mijn brꝛoeð Dede eñ ſi ſullẽ valle: cft felix
plach cen hof tc winnẽ eñ ſoinmighe qua
mé om eé coele te ſtelẽ eñ Doe hẽ docht Dat
ſi coelẽ namẽ fo Wiedẽ ſi herde Wel alden
nacht dat hof:Ses moꝛghẽs quã felix eñ
gruetele eñ ſi belieden hẽ haer mildaet eñ
ghingẽ te huys:Doe Die heidẽ quamẽ om
kelix te vangẽ. ſo quã in harẽ hande alten
grotẽ wee. eñ Doe ſi riepẽ ſeyde hi hẽ:ſegt
dat xpᷣs god ís eñ Die Wee ſal vte hãt latẽ
Eñ doe ſi Dat ſeidẽ ſo woꝛdẽ lite hãt ghe
neſen Die biſſcop vãdẽ afgodẽ quã tot hẽ
eñ hi ſeide.ſiet here doe mijn god Di come
fach fo vloech hi.Eñ doe hi ſeyde Waer 5
vliet ghi. lo ſeide hi: Je en mach niet gedo
ghen Die cracht vã Defe kelir DE mijn god
dan di Leer ontliet Co Cal ick Di bet ontſien
Eñ kelix leerde hẽ int gheloue:Eñ hi dede
hẽ dopẽ: Doe die ludẽ appolline aenbadẽ
ſo ſeide felix. Is appollo waerlic een god
ſo ſegge hi mi wat ic in mijn handen hou
De beſiotẽ. wãt hy hadde eẽ briekkẽ ín Lijn
hãt dair dat pater noſter in beſcreuẽ Was
eñ doe appollo nict en ant woerde / DOC be
keerdẽ Die heide tot onſen here Wert: Hier
na Doe hi miſſe ghedaen hadde eñ DE Vole
ke paeys ghegheuen: fo viel hi in bedinge
opt pauiment eñ voir te gode Waert
¶ Die legende van finte Ponciaen:
eer IP Den tiDE Des keplers an
thoniꝰ Doe Dat ſwaert vã
ede Sen aneerlecucie vᷣwoet Was al
edi 01 gAsDie Werle doer ouer dẽ ker
Batten metche, eñ en lict niet
OD 2 io te Ünbeefste beuechten
Die vegule Des kerſtẽs naems: fo heeft Dic
ke Ì JF *
ANN
\\AENENN
7
Z
*
9
Z
4
4
7
Zh
G
G
Ze
G
4
—Vv
an? fo heeft hi lijn dienarẽ gebodẽ datmẽ
dẽ heiligẽ mã voir hẽ pꝛeſenterẽ ſoude:eñ
doe linte põciaẽ Dit vᷣhoert had ſo heett hi
hẽ gewapẽt met godlike wapẽ gelijc een
ridð gods:op dz hi die welc ſoude gaẽ tot
tẽ ſtride des heyligẽ geloels niet eu oude
ongeloont Wed keerẽ:wãt gelijc eẽ hoge
rich menſche tot goe lpilen genodet alto
blidelikẽ eñ brolike is ht toe gegaẽ met CE
ve begheerten Die welcke hoger ft dorlt ð
martelen begheert 5 vᷣſaet te werdẽ Nv
nochtãs boerfimakende indẽ welckẽ hi lã
ge tijt nadẽ begheertẽ vᷣdient heelt te vol⸗
brẽgẽ Eñ als hi aldꝰ onbeureeſt (tot boer
den vechter Fabían?.Lo heet hi he foctelie
eñ ſmekelic eeru wert toeghelproken mit
ſoete woerdẽ:Hoe biſtu binamẽ ghehietẽ
pôctaë heeft geant woert leggẽde: Du vza
Wan finte Ponciaen.
ghes mine naem / poncian? biet ic allo be
ic vâ mine ouders genoemt mer Dat mijn
meeſte eñ mijn hoechſte naem is en lochẽ
ic niet wãt eẽ kerſtẽ mẽſch be ic: Dt weic
ber ant woerde Wozt Die vechter met grã⸗
ſcappẽ beroert als eẽ dienaer Des duuels:
bi Wiens ingeuẽ bi eet Wert: eñ heeft
Dé heiligen mã inte ponctaen doẽ ontelee
dẽ eft ghebodẽ datmẽ he al naect met roe⸗
pen (oude flaen alfolange dat hi dE naem
vpt foude Blake of bide perikel des doots
{oude ontgaen:welc hi Leer lieflijc hoꝛẽde
Co heeft hi hẽ leluẽ ouer ghegeuẽ eñ gheof
Eert DE vleyſhouders geen twikel hebben
De in Die läge dueringe ð pinen niet alleen
willẽ lagen te ontkaen doer vs: mer dec
lieuer hebbe te ſteruẽ dã Dat geloue te Bla
ke We hãt hebbe Die pinigers niet anders
Da he beuolẽ Was DE heiligen mã fer ge⸗
lagen eñ hebbe ghearbeit mit al haet ber
togen die ſtarcheit lijns ghemocts te ver
winẽ allo läge datinẽ Lach Doet Lijn Wo:
den Lijn heplige bloet bloepen opter aerdẽ
Als DVE vechter he leluẽ Bonne lach eñ
Dat hi DE heiligẽ mã wet alle die tounente
niet en heeft moge vᷣwinnẽ:lo beeft hi ge
bodé lijn dienarẽ dat ſi barnẽde colen ſou
den hale eñ hẽ mit bloten voetẽ daer doer
(oude Doen gaen: Eñ die heilige mã ſinte
pouctaen ontſtekẽ mettẽ bier Des godlikẽ
minnes heeft totte Wacede vechter ger: pio
ken: le en vrele niet Doet dẽ naem ons he
ven ihelu xp̃i dele glimẽde colé met blo⸗
ten Boete te betredẽ:mer Die welcke eẽ lpi
le biſte Des onuergãclikẽ vuers en derues
dit vᷣganclike vuer met eenẽ vinger gera⸗
ken:Eñ hebſtu nb eenige hope of betrou⸗
wen indẽ naẽ vã dinẽ iupiter en wilt niet
tWifclen ín deſen vuere Dijn hãt te ſteken
Eñ als hi deſe Woerde geleit hadde Co he
uet hi hẽ gheſtarct mittẽ teykẽ Des heiligẽ
cruys eñ heeft ghewandelt ouer Die heete
barnẽde colen eñ is ten laetſtẽ onghelcaet
eñ ongequetſt be wt ghegaen:Wãt die
vlamme des bꝛants en mochte Die vlãme
des ghelocfs geen hette aen doen: Hier of
beeft Die vechter Loe Deel Wzeeder vᷣwoet
opté ridder criſti om Dat hi he ſach onuer⸗
winlic: mer oftreckẽde Die Wzeeth ſijns
moets eñ hi heekt ter ſtont doen makẽ een
tec. eñ Dede bereide yſerẽ crauwelẽ mittẽ
welckẽ fi he daer highehangen Was aen
Den cruce ſoudẽ fijn vleys of trecken wꝛe
delier alwe beeft ghelijc oft bijt met Lijn
epge tandé he ſcoꝛẽ ſoude:eñ Dye ridder
gods {inte ponctaen ghehangẽ indé recke
beeft befpot Die ſotheit der vieyſhouders
boe wel dat hi indẽ vleyſch gefcoert Was
nochtã Was hi ſtarc in lijn ghemoede En
Doe Die pinigers hẽ Die toꝛmentẽ aen Dede
fo heeft bi doer BWoctbeft ghebrokêsmee
Die ridder gods als hi Die torinẽtẽ eñ pine
lidende Was:int lidẽ beeft hi gheftarct ge
weeſt:Daer heeft toerne Den vechter ghe⸗
quelt ouer al lijn ledẽ Eñ hi beeft he doen
Wed ſtekẽ in Dat Diepte bande kercker at
ſo lange tot dat hi Wat Waeder ouerdoch
tede hé aen te doen:mer Defe heilighe mar
telaer Wed ghefet ín dat alre Diepfte van⸗
DE kercker heeft bande heiligen engel ghe
ſtarct gheweeſt totté ſtride der mactelien
eñ is bereider gewordẽ totté toecomende
tormentẽ niet achtende voer gheledẽ pinẽ
Niet lange daer na Wert eẽ dach ghelielt
eñ Die vechter kabianꝰ ſittende ín een vier
ſcare heeft ghebodẽ datmẽ den heylighen
mã ſoude Wien kercker halẽ eñ voer hem
ín tegen woerdicheit des boles pꝛeſenterẽ
Eñ hp heeft gebodẽ datmẽ twee leeuwẽ
ſoude tot he bꝛengen wãneer hi wtcomẽ
ſoude We hãt tot ſijn ghebodẽ Woꝛdẽ die
felle leeuwẽ tot he mn Die Welcke tot
he comende hebbe vᷣgheten hair ingebore
wꝛeetheit: eñ hebbe vwãdeit haer gram
ſcap in ſmekinge. eñ warẽ bi gods cracht
bedwongen Dat ſy niet fo coen en Waten
dat [he dorſtẽ ghenakẽ Ais die luden dit
gelien haddẽ fo quã daer enen luden toep
Wan inte Ponciaen.
onð dẽ volcke ſegghẽde Marachtelic feet
groot is ð kerſtenẽ god welcke woerdẽ ſi
alſo dicke vᷣhoert hebbẽ als dz grote doot
ſlaghinge ond DE volcke gheſchiede: Poe
heeft Die vechter Fabian? eens wꝛeedẽ bee
(ten heet dragende Wreed ale beeſtẽ and
Wert gebod datmẽ DE heplige vod gods
Wed om Coude ſtekẽ in dat alve diepſte vã
dẽ kercker. eñ alſo lãge hẽ dat etẽ onthou
dẽ tot dat hy al daer vã honger gheſtoruẽ
Waer niet te mere weeetheit he tonẽde ent
niet ſparẽde hẽ boer Lijn mẽſchelicheit Dẽ
welckẽ die weeede leeuwẽ gheureeſt heb
ben te genakẽ eñ hebbẽ hair kelheit achter
gehoude Als díe heilige mã linte põciaen
tuſſchẽ die hande ð vleyſhouders Wed ge
leit Wort tottẽ keyſer heeft higode gedãct
als dat hi doer ſinẽ naẽ beſpottige ſware
ſlagẽ eñ bãdẽ vᷣdient had te liden Te hãt
als hi Wedert indẽ kercker ghebondẽ Was
Wort bi feer Bblijt Wát hi Die gracie godſ
bi hẽ gheuondẽ heeft Die welcke tot geen:
ve tijt achter en lact DE gene Die ín he hope
ſettẽ. eñ bien heeft npet ghehenct dat lijn
knecht eẽ bre lãc ſmerte des vleyſchs LiDE
ſoude / wãt hy vãden engelẽ xij. Dagen ge
ſtarct Wert eñ met hé ſpꝛake gehoudẽ he⸗
uet mʒ hemelſcher ſpiſen geuoet geweeſt
Mer wãneer dye xij.dagen om ghecomẽ
Warẽ.ſo heeft fabian? als eẽ dienaer Des
biants vand hellẽ wiet twikelẽde dã hinv
vã honger gheſtoruẽ Waer ſo heeft hi ghe
bode linẽ dienarẽ alg dat ſi den dodẽ lich⸗
aem Wten kercker ſoudẽ nemẽ eñ ſoudẽt
butẽ ſlſepen Die welcke alg li den kercker
op ghedaen hebbẽ / hebbẽ gheuonden Den
grotẽ martelaer ſinghende eñ gode louen
DC Met eenẽ vꝛoliken aenſchijn DE welckẽ
ſi vmoedẽ Doot te Weten: Eñ ſi hebbẽ he
ſcer v8WWondert Eñ hebbe den rechter ghe
ſeit Wat dat daer gheſchiet was:mer als
die vechter vᷣhoert hadde dat hi noch leuẽ
dich waer fo Woꝛt hi in he ſeluẽ mz gram
ſcap ontſteken met nidicheit vᷣteert. eñ hi
C.iii.
ſcaemde he ſeluẽ te leuẽ Dat hi Die volſtan
dicheyt des mäs níet en cõſte winnẽ eñ
ou DE name xp̃i niet te vollẽ en conſtẽ ge-
quelle eñ dẽ mã niet en mocht doe bugẽ
ſinẽ hals totter oefeninge ſijnre afgoden.
Wibeeft haeſtelic geode datmẽ ecn yſcrẽ
bedde ſoude boert bꝛenghen: Eñ dele ma
nier ð toꝛmentẽ Was voerdẽ heiligẽ mar:
telaer vande wꝛeedẽ vleyſhouders onmẽ
ſchelic vᷣſiert: Eñ als Dit bedde boer he ge
brocht Was (o heeft hi derdeweruẽ DE rid
Der xpi Weten kercker doen halẽ eñ ſtreckẽ
he wt op delen bedde daer hp hẽ gheſmol
ten loot in ſinẽ rugge dede ghietẽ Ald? he
uet hi met Wozeeden häden ghecoect Die of
lerhãde rt met onmentehelijke pine alto
dat gout in cen kornayſe eñ in defer pinen
en heeft die onuerwinlike ridð niet GMG
hen geweelt mer hi Wert Lo Heel te blider
vã lo menigerhande maniere vã pine als
bi feker wãs nv vat victorie band beloktẽ
criſti Dat ſelue heete bleef onuerwonnen
fijn gheloet gheheel. lijn hope nict twitei
achtich des toecomende leuẽs. niet vreſen
De Die brande Des heeten loots: wat defen
Wert Die bedroeknilſſe des herte Bmeert in
Dé vechter. Wát bi gaerne Winner Waer
indẽ martelaer eñ Lijn pijn meerd eñ gro⸗
ter was in he ſeluẽ dã die onmentchelichs
der Pine inden heiligen martelaer.Wãt ht
verwinre ís (nde vechter. Gen leſtẽ Wort
Die vechter híer in beſcaemt eñ Wel ſcaẽte
Waerdich Was eñ heeft wten beuele Des
duuels doen he lijn hoeft of ſſaen:mer Die
heylige glorioſe martelaer ſinte ponciaen
beeft gode ſeer ghedanct dat hi boer ſynẽ
name Co veel eñ alſulcke pinẽ vᷣdient had
De te lidẽ. Eñ té laetſtẽ met eenẽ gloꝛioſen
doot ð martelien tot he geſondẽ Wert niet
achtẽde nb ter tijt Die ouerledẽ DINGEN als
hi hẽ Gblijt tot toeromẽdẽ dingẽ Piet Wa
té die dꝛeyghinge Des vechters. niet Die pt
ne des kerckers. niet Die herde ſlagen. niet
die brꝛãdẽ oᷣ colẽ. eñ nz Die Pine Des reckes
Di.
2
———
Pe ERN te
¶ Van linte Marcellus.
niet die ongenadelike crauwelẽ der vleyl
houderẽ:niet die weeetheit ú leeu wẽ niet
Die ghebꝛekẽ der ſpiſlen: Cen laetſten niet
dat pfevé bedde die ongehoerhe manieren
d toꝛmentẽ:eñ die ſcarpheit des heet ghe
{molté loots en heeft niet Goône DE mat
telaer: Dch fo groot is Die minne xp̃i doet
ele Die ſtarcke ridder rt linte ponciaen
ghewapẽt Was tegen lijn viãt uit onuer
winlike wapẽ men heeften pine moghen
aen DOE met hi en woꝛt niet Wonẽ: Lijn
hooft Wort he of gheſlagen mer mitten lo
uc ð Bictozien ghecroont. Wãt Die victoꝛie
der martelarẽ is ſteruende dẽ viant te ver
Winne: En dele martelie heeft volbꝛocht
gheweeſt opte vir. dach vã febꝛuario Eñ
ſijn heilige lichaẽ Wort vãden kerſtenẽ he
ludẽ onthaelt; Ei opten xxv.dach nú (cl
uet maent Woztet ter aerdẽ gebracht Int
tact ons heerẽ ix. hondert eñ lxvi Mer mt
ider xxx. des keyſers ottonis Die iiij.woꝛt
dit ſelue lichaem vãdẽ heiligen martelaer
ſinte ponciaen vandẽ voerghenoemdẽ ot
to ais bite romẽ keiler gheinaect was eñ
va ytalien tot germanien vᷣWinre des lã⸗
Des weð gecomẽ Was ghebzocht tot mae
ſtricht doer goedertieren begeerte Des bíf-
fcops gehietẽ Waldzieus Die Wel ſijn be⸗
gheerte Doet gods Wille tot profite voert
ghebrocht heeft: Te hät als hi fijn begeer
te mede machtich Was heeft hi allulcken
coſtelikẽ triſoer tlamẽ mit ſijn canoniken
miet grote bliſcap eit eer ontfangẽ eñ heef
tet gheleyt inder ſale Des biſſcops ſtoele at
daert nv vãden kerſtẽ menſchẽ gheoefent
wort ghjeeertert aenghebedet: Baer õ wi
Die Gijn paſſie ouerdẽckẽ eñ ſijn hoechtijt
viere mogen doer lijn gebedẽ vcrigen ho⸗
pc onsleuens eñ mogen oetmoedelic xpᷣo
feggé dat voer ons altoes moet biddẽ Lijn
heilige ridð ſinte põciaen.en Wat Wi fijn
heftige dach vierẽ fo moet Wi oee vᷣdienẽ
Gijn butp te hebbe, Eñ Wi en Lullé n3 twi
_felé doer díe glorie des hepligen ridðs vpt
te vᷣdienẽ dye grace des opper {te conincs
ihũ xpi: mer defe ſelue martelaer eñ ridð
xpᷣi ſinte ponciaen ſo als hi niet en ceſſeert
boer ons te biddẽ fo biddẽ Midi criſte oct
mocdelie Dat ſijn eerwaerdighe paſſie eit
martelie mach ons fijn vᷣghiſteniſſe vã al
onfen ſondẽ.Eñ dat onſe ſonden tegen DE
vboꝛgen boer Di mocté fijn heilige vᷣdien
ten Wed vᷣweruen:Mer no opter aerden
wilt ons vleenẽ doer bede vã dijns heili⸗
ghẽ martelaers victorie tegen onſen vyãt
medecijn tegen one ſondẽ eñ ſalicheit on
ſer ſielẽ:eñ na deſen tiit dat ee wige leuen
Doer iheſum criſtũ onſen heer die ewelic
regneert metten vað leuendich eñ mitten
heiligen gheeft ee welic ſonð eynde Amẽ.
€ Pie legende van ſinte Marcellus.
ES ——
ve,
5)
J
Lem
E J
SINUS
8
Î LLT
PS
SDE
> ⸗
—
Ui
‚ BE-VA 9 Kime Wase hi maximiaen
avan FE oovoter felis tege Die kerltẽ
IEI U hi miſſe dede ín eẽs wi
ues huys Dat hi ghewijet
had in eẽ kercke. ſo Mert Die keiler grã eñ
hen nr — — — —— — — — — — — — — — — — — — — — —
Uan linte Anthonius abt eñũ monit. C.liiii.
¶ Die legende van linte Anthoni⸗
us abt ende monick.
—— V0
—W
A
SR
MY
SS
=Z
Zil
SP
er thontus die Was gebo⸗
0 FA Ve sten wtegiptẽ vã gheettelt
ad OA Cd: € ouds Die bepde reckelic
en) EN
EAA VA
bouê haet nabuerẽ.Eñ als anthontus na
den loep bäden iarẽ vᷣſtaen mochte fo hiel
dẽ ſi hẽ tot alle duecht eñ tot alte ſedicheit
ſtierẽde eñ leerẽde tot allẽ tidẽ in die vꝛeſe
eñ dieſt gods. Pus Wies anthoniꝰ op ín
alte volmaecthz tot D3 hi beroctt Wert vã
bad eñ vã moed nadẽ Wille ves here En
wãt li vijc warẽ vã aertſchẽ haut (o penſ
De anthonius ín he ſeluẽ hoe hi beſt ſogro
tẽ rijcdom alre ſalichſt ef nuttelicſt in Die
ect gods beſtaẽ ſoude:Eñ als hi ghenake
de line twintich iaren fo quã hi op eẽ tijt
onuerliens inð kerckẽ doe boerde hi leſen
dat euãgeliũ.moilſtu volmaect weſẽ gãc
eñ ðcoep alle Dijn goet eñ ghikt dẽ armé:
Te hãt ghinc anthoniꝰ eñ Beofte al lijns
vaðs erue eñ Al Lijn goet eñ gaft dẽ armẽ
mildelic fond ophoudẽ tot dat hi al ghege
uẽ hadde dat hi op aertrike befeten hadde
Daer toe gaf hi hẽ ſeluẽ tot gode ci Wert
een monic inð (fat patras daer hy menich
iaer heilichlic leefde in groter herdichz va
penitẽcie: Pu welc cloeſter hi daer na abt
ghecorẽ eñ gemaect Wert eñ ht fo vecl toe
uals eñ vſoecs hadde vã waerlike luden
Die hoerdẽ leggen vã ſijn heylige leuen fo
penſde hi hoe hi beft Die Waer like cet ſcu⸗
WE mochte eñ ſprac tot ſommige vã ſinẽ
broederen die oee gode naerſtelic dienden
Broeds feit hi Wi Lijn monikẽ daer Glact
ons [ien dat Wi niet onnuttelic den naem
cit abijt en dragẽ wi mogẽ bier gode nict
Dienen Wát dele ſtede nict beguacm cu ís
lact ons loeckẽ eẽ and ftede Daer wi gode
deuotelic dienẽ mogt Pic broes ãtwoer
DE vað Wi fijn berett Di te bolge wact du
wilſte Inð nacht fpzac die engel gods an
thoniũ toe, tant op anthont ic Cal Di wi
fen een {lede Daer du eñ Dijn broeðs gode
dienẽ moges: ic ſal Di leydẽ eñ behoede in
alle Dijn Megen, íc ſal di eñ al dijn bꝛorde
rẽ voedẽ mð woeſtinẽ nd wildnis eñ int
wout vã egiptẽ leide hiſe menich mile eñ
menich Dachuaert tot dz ſy quamẽ Dacrfe
Die engel bliuẽ hiet: Pact lloech anthoni?
hẽ neð met ſinẽ bꝛocderẽ eñ loefde eñ dãc
te gode dat hiſe mz ſijn genade ſo wel vã
deſe valſche Werelt Bloft hadde: Eñ aug
quã optẽ vierdẽ dach dʒ ſi wtghegaẽ ma
rẽ cũ noch níet ghegetẽ en hadde: fo beg
Dé ſi te murmuterẽ tegen anthoniꝰ eñ ley
den: waer õ hebſtu ons Wot geleit in deler
wiloniſſe daer Mi vã hõger ſteruẽ moetẽ
Anthoni? troeſteſe eñ hietſe al beden.Eñũ
die engel beual eenẽ coninc inð flat ba pa
leſtinẽ dat ht dẽ knechtẽ gods inð woeſti⸗
nen ſpijſe ſendẽ ſoude al Dat den menſchẽ
nootdzuft wair of die wꝛake gods ſoude
op hẽ ballen Die conic was Guactt eñ De
De ladẽ xij. camelẽ met ſpile. eñ al Dat Den
mẽſche behoef Was eñ dedele Wtgaë lon
der eenich leitlman Wat niemãt en Witte
Die ſtede: Mer Die engel lefde Die beeſtẽ De
vechten Week tot anthontú eñ * brꝛoeös
sij.
Uan (inte Anthonius abten monic.
Pes vierdẽ vages hoerde ãthoniꝰ díe bel
le clinckẽ Dic Die voerſte cameel drꝛoech eñ
{prac tot ſijn broeðs.weeſt alle vᷣblijt in⸗
dẽ heer wãt hi heeft gehoert onſe kermen
Eñ te hãt ſagẽ ſy dic camelẽ comẽ geladẽ
met altchãde ſpilen Die li behoeftich wa
ren:Daer ontladẽ fi Die moede beeſten eñ
wieſchẽ he haer voetẽ. eñ haeldẽ he gras
eñ danctẽ eñ loefdẽ gode vanð groter ge⸗
nadẽ Des andere dages lieten ſiſe weder
gaen en gauẽ he Wed mede eñ ſcreuẽ enẽ
brief Daer ſi in ſettẽ al dat ſi behoefdẽ En
als ſi Wed quamẽ tottẽ conic Woꝛt hi leer
Sblijt eñ dãcte gode Wát hi waende dz ft
Blozẽ haddẽ gheweeſt. Eñ als hi DE brief
ghelelen hadde ſo loefde eñ dãcte hi gode
Eñ boert fende hi he alle des gelijts haer
behoet allo Dat hi té leſtẽ om dz grote wõ
der Dat ht ſach dat god Waochte in Die Die
rẽ lijn conincrijc ouer gaf ct Wäderde tot
Dier (bede Daer Linte anthoniꝰ cit lijn bzoe
dere Wart: eff bleef Daer al fijn dagen eñ
diende gode: Pes gelijcs dede veel ander
wereltlike machtige ludẽ daer õtrẽt ouer
al: Dit mirakel vãden camelẽ leeſtinẽ oec
indẽ bad boec vã eenẽ heiligẽ vað Die vrꝛã
coniꝰ hiet eñ daer om heb ict te lichteliker
ouer gheflagen. wãt vecht van Woerde te
woerde als Daer (act LE vꝛanconiꝰ alfoe
lceſtmẽ vã (inte anthoniꝰ Bus fo maccte
daer ſinte anthoniꝰeẽ cloeſter Dat Lijns ge
lijc niet te voꝛẽ gheweeſt en hadde: Pact
in Ware ccc.eñ xxv.monikẽ / daert ghetal
nẽmermeer of midert en ſal werdẽ mer
als daer eẽ Wot ſterft ſo comter eẽ anð we
per in vand voerlienicheit gods: Als dan
pít cloefter gemaect Was. lo Bblíde he fin
teanthoni”op cé tijt eñ creech eẽ inual va
pel giorie eñ penſde Dat niemãt lijns ge⸗
lie * —* en was Die alto eenichlic le⸗
ue leide als hi:Eñ dic engel gods quã tot
beeft beriſpiẽ hier of dz bt he leluẽ Bleue
hadde eñ (prac tot hé Ganc eñ ſoec paulũ
DE lumpeiẽ heremijt die dagelicx gheuoet
Wort van hemelfcher ſpijſen Die nie Wijf
mit ogen ghelien en heeft Die Lal di wiſen
hoe du eerlic teven ſulſte Sinte anthoni?
Wert Buaert eñ hi ſtõt op eñ Biel in gebe⸗
dẽ. eñ bat m3 vloyẽde tranẽ dattet hl god
vergaue eñ hẽ Wiſen Wilde Die ſtede Date
paul? dic ſimpele heremijt Woede. Ef te
hãt quamen (Wee woluen lopen eñ leide
haet hoeft in Lijn ſcoot. eñ ſi lictẽ ſijn voe⸗
té eñ beweſen he goede vrientſcap mit al
haet gelaet:alſo dat (inte anthoniꝰ vᷣſtõt
datſe he god gelent hande te leide fot pau
lũ: eñ hi ſtõt op inð nacht eñ ghic Wt Lijn
cloeſter eñ volchde die woluẽ: Ei alſt ge
nakede die dageraet ſo quã hi tot eẽre fon
teynẽ daer lach ht ſtaen eenẽ mẽſche eñ ht
had Wee hoernẽ op Lijn hoeft als cen hee
te:Eñ lijn nagelẽ Waren als claeuwẽ eũ
fijn lẽdenẽ neychdẽ neoö op fijn voetẽ. An
thoniꝰ Wort vuaett cũ vᷣmaendẽ bide al
machtigẽ god dat hi he ſeggẽ ſoude War
dat hi waer:Die mẽſche antwoerde íe be
een menſche eñ hiet agathon:eñ õ mijnre
ſondẽ Wil fs mt dit teyken gheſchiet wãt
doo ic in deſe eenicheit was.ſo quã die vt
ant eñ becoerde mi dat tc mildede mit een
hinde.eñ Daer om bẽ íe ín ghelijkeniſſe vã
een herte mer ic hope aen gode Dat ic ouer
mits Dijn gebelt Bloft werdẽ Cal. Doe bat
anthoniꝰ mit innigẽ tranẽ boer he eñ vꝛa
ghede of hi pet wiſt Waer paul? Die here⸗
mijt Woede cit hi Wees he DE vecht wech
totter ſpelonckẽ Daer paul? Was: En als
anthoniꝰ quä totter ſpelonckẽ fo clopte hi
drie werf.Eñ paulus en ant woerde nyet
Wát hi waende dattet Die viant wair díe
hẽ te becorẽ plach eñ hẽ gheen menſchẽ en
plagẽ te vᷣſloeckẽ eñ grẽdelde Lijn doze cit
biel in ſijn gebede Poe vicp anthoniꝰ vað
paule laet mi in ic bf anthoniꝰ dijn knecht
Doe (pzac paulꝰ:Biſtu anthoniꝰ abt vã⸗
Dé grotẽ cloeſter Die he vᷣhiek in hem ſeluẽ
vat hé docht Dat hi beter waer dã De and
monikẽ bidt DE heer Dat hi dijn Condé Vil
Uan finte Anthonius abt eñ monic.
vergeuẽ: eñ mittien looc hi op die doze eñ
bt lictẽ in eñ ſi gruetẽ onðlinge eñ cuſſedẽ
mit tranẽ vã bliſcappẽ malcãderen eñ ſei
Den: Uzecde ſi mit veñ mit allé kerſtenen
ame; Eñ als ſi te lame gheſetẽ warẽ vra
ghede paul? anthonto menige vraech Die
fc alop dele tijt ſtaen late om der coztheit
Wille. Want dit ſtaet claerlijker int vader
boec hoe D3 hi paul’ vᷣſocht eñ hoe hẽ pau
lus bracchde eñ anthoniꝰ he antwoerde.
eñ als gheepndet was haer collacie fprac
paul? aldꝰ Anthoniꝰ broed het ís tijt dat
wi (pile neme: Eñ te hät quã eẽ vaut als
hy alle dage ghewoen Was te comé eñ te
brengẽ een halt broot eñ brocht no eẽ heel
bzoot: Poe [pzac paul’: Anthoni broeder
dic heer heeft di dijn Deel mede gefent laet
ons gaen etẽ:eñ ſi ghingen littẽ opter kon
teinen eñ dãcten eñ loekdẽ gode / eñ ſagen
Dic een DE anderẽ aen mit lieftẽ alſo Dat ſi
he vᷣgaten alde dach thent totté auõt:doe
ſprac paul? Anthoniꝰ broed hudẽ hebſtu
mit mi ghegetẽ vander hemelſcher ſpiſen
niet meer enn ſulſte mit mi etẽ opter aerdẽ.
Gãc Wed tot Dijn cloeſterwaert ef troelt
Dijn brocds Wãt li bedzoekt ſijn om Di eñ
en wetẽ npet Waer Du bitte. Fe Cal opten
goede bridach Land Werelt ſcheidẽ eñ du
ſelſte weder comen eñ grauẽ mine lichaë
ende nemẽ minen mãtel eñ belitten minẽ
ſtoel.mer wes ſoꝛchuoudich in allen tijde
Want dic viãt en vult niet hi cloppet hier
aen tot alre ſtõt eñ met dien cuſten ſi mal
and eñ paul? ſpꝛac. Anthoni? bidt boet
mi:en anthoniꝰ ſeide des gelijes. Eñ ſcei
Dc vã daen mit weenendẽ ogen mit grotẽ
rouwe DE leluẽ wech die hf gecomẽ was
Eñ als bi quã totter ſtede daer hp te vorẽ
Dé mẽſche gelien had Die Die hoernen Had
pe vant hi hẽ al ghenelen des dãcte hi go⸗
de. Eñ DIe mẽſche agatbon biel anthout?
te boete eñ dacten. wãt hi vã ijn gebede
gheſont gemaect Was eñ ſpzac· Ce voꝛẽ
Was ic gelijc enẽ beeſte mer nv bi ie gelijc
L.b,
enẽ mẽſche band ghenade gods eñ Dijns
ghebedes. heilige bad ic en Wil vã di niet
ſcheidẽ mer mit di gaen Waer du gaetſte.
Eñ ſi Wanderden te ſamẽ totten cloeſter.
EN Doe Die bꝛoeðs harẽ abt ſagẽ fo warẽ
Ei leer hlide:eñ finte anthoniꝰ vᷣtelde hem
al Dat he geſchiet Was eñ al dat hi gelien
bad eñ ſprac: Deh mi arme Condaer wãt
tc valſche monies abijt drage. Ae heb Dye
rechte monte gelien eñ tc heb paulú dẽ he⸗
vernijt geſien waerlic inden paradiſe Dit
ſprac ſinte anthonius mit luchten eñ met
wenẽ. Eñ alft DE auõt naecte nä hi mit ſi
nẽ broederẽ eẽ weinich ſpile: Des anderẽ
dages viep hi al ſijn bꝛoederen te famé eñ
leide. gedenct altoes mijnre in u wẽ gebe
dẽ des ſo bidde ic v: Ic moet vã v ſcheidẽ
en loeckẽ eẽ and ſtede dacr mi aeen men
ſchẽ en lien: die baocds werdẽ al bedroeft
eñ ſeidẽ wair om bad fo doettie Dat. Nic
willte ons beuelẽ Vaer toe fo lactfte ons
Anthonius troeſtele eñ (prac:en ontliet v
niet mer kieſt onð v enẽ die v ftuer eñ leer
op Dat ghi ms te Ögeefs v tijt ouer en brect
mi is noof Dat ic mi Vneder in deter verle
op dat ie niet en ſterue inð eewicheit oe
ſprꝛakẽ Die broeders: Wad du Weetfte bert
wie ons alre nuttte is Doe fette hi hẽ aga
thon:dat Was die mẽſche Die hi boer hein
brocht eñ (pzac he toe:ſich dattu alto doet
fte Dattu vã gods wegẽ goet loon ontfan
gen moges Wát hudẽ fo beueel ic v vã go
des Wegen defe vᷣgaderinge Poe cuſte hi
alle lijn bꝛoeðs bi fonölinge eñ li hẽ weð
eñ li weendẽ bitter tranẽ eñ {prakt wair
om laetſte ons dus ellẽdich wiẽ beueelſte
ons arme weeſen Dpté vierdẽ dach ſchei
de anthoniꝰ vã ſijn monikẽ:eñ ghinc tot-
ter ſpelonckẽ Wert daer paul” Woede Eñ
als hi quã boer díe Doze fo clopte hi eñ nie
mãt en antwoerde: oe lach híinWacre
eñ ach paulú kniclẽ of hi gebedet hande
eñ anthoniꝰ ghinc in eñ knielde bi he nes
eñ hiwaende dat hi gebedet had. Eñ ars
O.iij.
Han finte Anthonius abt eñ monic.
hi vnam dat hi doot Was Co lloech ht Lijn
ogen op indẽ hemel eñ Lach DIe Cicle pault
ond Dé engel ſcare blinckẽde als die ſon⸗
ne Boc fpyac anthonius mit Weenenden
ogen. ® paute heilighe Vad hoe heb ic DE
dus laet bekẽt:eñ hoe hebſtu mi Dus vroe
ge begeuẽ:eñ mit Dien ſo cuſſede hi hẽ me
michwWert ett beſloechen ín fijn mantel eñ
pzoech hem Wt eft ſanc.eñ Was bedzoett
wát hi niemãt en hadde Die he dat Waer⸗
pe lichaë mocht helpe dragen eñ begrauẽ
Eñ te hãt quam gelope Wten Woude ij.
lceuwẽ. eñ maectẽ met haer claeuwẽ een
{coon graf:Eñ anthoniꝰ droech dz lichaẽ
op lijn hals eñ begrocf met Waerdichedẽ
dz lichaẽ int hoechtte des berchs vã ced2ô
díe ghelegẽ ís bide berch vã ſinay. Eñ an
thoniꝰ geboot DE leeuwẽ Dat ſi Wed keer
dẽ eñ ſi neychdẽ hair hoef DE op Dat lichaë
eñ op anthoniꝰ.eñ keerde Wed ſachtmoe
Dich vecht of ſy rouwich haddẽ gheweeſt
Soe anthoniꝰ aldꝰ begrauẽ had dat lich⸗
aem:ſo ghinc bi ín paul? celle ſittẽ mz gro
ter oetmoedicheit gode Dienende nacht eñ
dach eñ alle vꝛẽ ſonð of late: Eñ bt toech
aen paul? roc Die ghemaect Was vã clave
palme; Daer Wert anthoniꝰ becoert ban
DE Viant dach eñ nacht in meniger manie
ten als hier eẽ Deel ín beſcreuẽ ſtaet eñ Wot
dẽ paſſionael ghenome is Mer alle Die be
coringe te fetten eñ te lcriuen behoefde te
veel arbeits Baer om Wil icker eẽ Deel et
ten om der cortheit Wil Wãt ic Die tijt niet
cu heb op dít pas Mẽ leeft dat hẽ díe enge
jen plagẽ te voerẽ ind lucht indẽ geeft Eñ
als hi bede DE quamẽ Die viandẽ eft ſpra⸗
ke de hijg niet waerdich en Waer wãt hp
Waer eé ſondaer eñ Btelde al dz hi gedas
hadde in cijnre kintl heit eft toile Web
nes weipe:doe ſprac Die engel gods neen
alat ht gedaen heeft in Lijnee toger kintl
‘heit dat heeft hem god altemael vᷣgheuen
Waãt hi dat in on wetẽlcap DEDE Mer Weet
ghi vet dat hi gedaẽ heeft lindert dat hi eẽ
monic gewoꝛdẽ ís dat ſegt.Eñ doe ſchey
Dé díe viandẽ wech met conkuſie: Dp een
tst Wert hi becoert met oncuyſheit. eñ hy
giel ín bedige eñ bat god Dat hi hẽ wilde
toné DE duuel Die geeft oᷣ oncuyſheit:daer
fach hi boer he legge GWône in eẽ gedaen
te cens ſwartẽ lelikẽ kinde eẽs moziaens
Poe ſpꝛac ſinte anthoniꝰniet meet en mo
ghefte my becorẽ alg ie dẽcke Dattu Dus le
lic bitte: ¶ Dp cen tijt als ſinte anthoniꝰ
wãderde ind Woeſter Wwilðnilſſe ſo vãt he
eenẽ grotẽ ſiluerẽ nap. doe peynſde hi hoe
coemt hier dit iuweel wãtet butẽ alre mẽ
ſchen wãderinge is: Haddẽ hier oec coop
luden wt egiptẽ ghewãdert Dit en mocht
nyemãt ontuallẽ hebbẽ hi en haddet wel
gheuoelt õ dattet alſo groot is:voerwaer
penſde ſinte anthoniꝰ Dit heeft Die viãt ge
daen:eñ rechteuoert vᷣghinc die nap recht
oft miſt of rooc gheweeſt hadde:Bes gez
lijc vãt hi op cen and tijt eẽ grote cloinpe
gouts:eñ als hi dochte dattet was des vi
ants becoringe Lo ſtoeft wech eñ vᷣſmelte
als ſnee. Dus becoerdẽ die duuel menich
weruẽ mit ſpiſe eñ mit D2äc mit ſiluer eñ
mit gout.mit cierheit.mit iuwelẽ mit per
ſonẽ vã mãnẽ.mit Wiuẽ mit vſelike dierẽ
cf Wwonðlike beeſtẽ op dz li he Nt ſinẽ het
ligen leuẽ bꝛengẽ mochtẽ:mer anthonius
ſtreet vꝛomelick eñ vᷣwanſe alle gad met
ter hulpe gods: ¶ Op eẽ tijt Wozt antho
ni? indẽ geeft geuoert eñ ghetogẽ eñ ſach
alle die werlt ouer ghetogẽ mit ſtrickẽ eñ
ſpꝛac.wie ſal alle deſe ſtrickẽ mogen ont:
gaẽ Eñ he antwoerde cen ſtẽme die vecht
octmocdich is die ſal al Dele ſtrickẽ mogẽ
ontgaen: ¶ Anthoniꝰ vᷣtelde linẽ bꝛocde
rẽ vat ht Lomtijt ſach DE duuel wõderlike
groot vã lichaẽ eñ hi ſeide dz hi die mogẽt
heit eñ wijlhz gods Waer eñ hileide bidt
vã mt anthoniꝰ wat du wilſte: eff antho
nius ſpocch he ín ſijn aẽſicht eñ voir hẽ te
gẽ indẽ naẽ des herẽ. eñ te hät vᷣghic bite
ns Anð werk Wert hi fo groot Dat hi aẽdẽ
Han (inte Anthoniusabtern monic. _ _£.vi.
hemel ſceen te welen mette hoefde. eñ fin
tc Anthonius vraechde he Wie hi waer. hi
fpzac: Jc be fathanas Waer om Gmaledí
en mi Die kerſtenen dus ſeer. eñ Waer om
moeyen mt Die monikẽ Dus Geel: anthont
us ãtwoerde:wãt ſi altoes vã di beeoett
Werdẽ eñ gemoeyt Poe ſeide Die viãt Fe
bẽ te niet ghewoꝛdẽ in alle Die hoeckẽ der
Werelt daer rps regneert: ¶ Op een tijt
als anthoniꝰ inð woeſtinẽ Was begãt he
recht te vᷣdꝛietẽ eñ ſpꝛac Lieue heer ic ſou
de gaerne eenich Weten en dedẽ mijn ghe
dachtẽ:Eñ mit diẽ ſtõt hi op eñ ghic vter
cellẽ eñ ſach een ſittẽ eñ werpẽ eñ op ſtaẽ
eñ bedẽ eñ Dit te doẽ eñ nb dat:Eñ die en
gel leerde daer mede anthoniꝰ mz ſijn mo
niken hoe hi ſijn tijt ſonð vᷣdrziet ouer bꝛẽ⸗
ghen ſoude. € Op een tijt quã eẽ (cutter
ind woeſtinẽ. eñ ſach anthoniꝰ met ſinen
monikẽ een Weinich vrolic eñ blide. eñ hi
dochte in he ſeluẽ:Sijn dít gheeſtelike lu
DE die fo lediclh gaens Et anthoniꝰ vᷣſtont
Dit inde gheeft eñ ghinc tot hem eñ ſpꝛac.
Wrient pant dijn boge eñ ſchiet.eñ hy de
detzandderf eñ derdewerk hiet hi hé (pá
ne:oe (prac Die mã:ic mocht ſo veel ſpã
né hi mocht lap werdẽ eñ bꝛekẽ: ia ſpꝛac
anthoniꝰ fo ís oec indẽ dienſte gods macc
ten winẽmermeer vecreacte Vit fouden te
hãt ghebꝛekẽ Pus Woet die menſche ghe
leert dattet bide Wille gods is datmẽ dye
ſtrẽgicheit licht: ¶ Op eẽ tijt als ſinte an
thoniꝰ vatte ín eẽ hol vã cen ſpeloncke of
vã eẽ clippe Co quã tot he eẽ grote menich
te vã duuelẽ in gelikenis vã Wilde beeſtẽ
menigerhãde eñ ſloegẽ eñ wõden ſo iam
merlic Dat hp voer doot bleef leggẽ fo dat
ten die brꝛoederẽ Hoet Doot Mt droegen eñ
meende DAE bi doot Wact : eñ ats (í ſliepẽ
foont{prancbiwes en tiet hẽ Wed vã li⸗
nen dienrẽ in DIE cule leggen Eñ dic vian
den quamẽ Wed eñ ſcoerdẽ mit haet tari:
pen eñ ſtietẽ hẽ met haer hoernẽ eñ ſloegẽ
met harẽ claeuwẽ eñ ſi woꝛpen op in die
tucht ſi worpẽ Wed neder alſo Dat ſi hẽ bt
na tet doot gebꝛocht haddẽ:Mettien quã
daer cen claerheit Vote hemel Dic he al om
beuinc eñ al lijn wondẽ heeldẽ eñ lijn op
ande viaechde als (tof vliet boerden Win
De; Ce hãt ðᷣſtont ſinte anthont? Dat die
beet daer teghenwoerdich Wase ſprac
Goede ihelu waer hebſte dus ianghe ghe
weelt dattu vanden eerſten niet bt my en
waerſte eñ ghehulpẽ had tegẽ mijn vian
DE: Onle here hũs rps ant woerde hé eñ
leide. A nthoni ic bẽ altoes bi digheweeſt
mer ic Wilde fien hoe du ſtriden konſte eñ
lich wãttu vroinelic gellredẽ hebůe/ daer
Oi lalic Di Vnaemt eñ vinaert makẽ alle
Die Werelt doer eñ Dijn nak Cal ontlien eñ
eeert welen ín alle eyndẽ acrdê.Poe
ſtont ſi inte anthoniꝰ op eñ ghinc tot Cinen
broederẽ:wãt hi maecte daer een cloefter
Dat eerſte Dat indẽ läde gemacct Was Doe
biläge gefetê hadde in paul? celie €
leeft oec ban linte — bi Abn
Dic Werelt Was: eñ me Die kerſiẽ ter doot
plach te leidẽ boert gheloue voerde keirer
Die marin? ghehietẽ Was die Die beplige
Kercke Leer perſlequeerde eñ beet martela
ten maecte:dat ſinte anthoniꝰdẽ kerſtenẽ
na plach te lopen eñ begheerde oec marte
laer te werdẽ ſoe vuerich eñ Loe naerſtich
was hi nde gheloue eñ bedroefde he dat
mẽ niet mede en greep eñ DODE Voert gelo
ue ¶ Len heilich mã vraechde op eêre tijt
finte anthonto. wat Cal ic beft houden op
dat fc gode Wet behagen wach Poe ſpꝛac
(inte anthoni® Waer du bitte hebt altoes
god boer ogen Wat du doetlte Dat Doct al
tijt nað ſcrifturẽ ín al dijn werckẽ.waer
du ſijtſte en gãc niet hacttelie vã dait mer
Wes fladich.houde defe drye eñ Du ſulſte
ſalich werdẽ ¶ Een abt vraechde op een
tijt inte anthonto wat hy nuttelicſt doen
ſoude õ ſalich te Werde Eñ anthoniꝰ ant
woerde he En Blaet di nz noch en betrou
Di niet op dic rechtuaerdicheit noch op die
liij.
en —
* “
oeh
—
me j
|
Ik
30
Kk
1
helf |
' J
HIj
Kik
eig
J
Hi
Ei
HEN
HN
u
1 J
Ul
ARIA
HES
iN
Hil
ik
Hi
ARIR
ARI
Ke
HEL
an
—40
|
Th
Ie V
4 —J
4
uV
une
900
IBA:
—*
B
JEM 4
VEER
LUP
TRH
REN
H
IRE tT
LEENEM 4
LHM
1 9
Ian
(RM |
ki
—
ik: Kil
—4 Hi
—
F EER
BEM
Let
348
EE di
Ek
TER ‚
j i
VREE
| ik
ED
—9
J
J
|
hi
| ‚
f
J
1
Je
4
41
hi
l
3
iÌ
1
Í
4
HRS i
|
Ld
„Hi
Oi
vin
|
1 KA
REBA HI
ED
14 5 IN
Lid
|
Ii
|
ik
|
Uitg
|
1E EN
3 14
9
Hi + TR
RE Í
—90
AIEN
KR:
AM
Vik |
huik:
4 dl
TeAk
|
J
ik t
B
It
ot Ml
im
ki í
4E Hi
Î
— —
Wan (inte Anthonius abt eñ monic.
duecht eñ ſette mate op dijn tonghe eñ op
Dijn buyc: fiet en bedroett vã voerleden
dingẽ anðs dã op dijn ſondẽ: Aoert [paac
linte anthoniꝰ: Ghelijc als Die vilſſchẽ Die
op dat dzꝛoge ghetogen Woꝛdẽ ter ſtõt ſter
uẽ. recht alto fijn Die monikẽ Dye Wot haer
cellẽ bliuẽ of Die He mit wairlike Dinge be
Winde of mit Waerlijke ludẽ ommegaen
comẽ haeſte wt harer goeder mening eñ
woꝛdẽ al ðſtroyt vã haer oekenige Uoert
ſpꝛac anthoniꝰ (oe Wie in eenicheit in Lijn
celle blijft die is al rede vã dꝛie (ride vᷣſe⸗
kert:als vã hoꝛẽ eñ vã ſien eñ vã ſpꝛeken
Eñ en heeft niet dã cen ſtrijt als tegen die
gedachte: Een bzoed Was mit ſinte an
thoniꝰ eñ hadde Die Werelt ouer ghegeuẽ
eñ Was monic gewoꝛdẽ mer bien hande
alle Dic niet volcomelic gelatẽ wãt bi hav
de noch Wat ghelts ghehoudẽ:Eñ antha
nius ſeide:ganc eñ coep ons (pile eñ hide
be allo Eñ als bt Wed quã quamẽ Die hõ
en eñ ſcoerdẽ eñ hande Wel na doot ghe
beter: Doe ſpꝛac (inte anthoniꝰ alſo ſullẽ
alle Die gene vãden helſchẽ honde gebetẽ
eñ ghelcoert Wozdé díe níet volcomelic al
de Dinc ouer en gheuẽ mer Wat achter hou
Den eñ monikẽ willẽ Weten: € Bet qua:
men op een tijt bꝛoeðs mit cent oude vað
tot anthoniũ:Eñ anthoniꝰ ſpzac DE bꝛoe⸗
ders toe Ghi hebt cenẽ goedẽ leytſmã aen
deſen oudẽ ghehadt Daer na ſpzac hi dens
oude toc eñ ſeide Bu hebſte goede bꝛoeðs
mit di ghehad goede Lab: Ae ſpꝛac Die ou
pe; fi ſjn goede broes mer haer wonige
en heeft geen dore: Mie wil die gact indẽ
tal eñ ontbint DE escl eñ leitẽ wech: Pat
pzac hi in gelikeniſle wat Wat Cp ind her
ten habdẽ vat Was ter (Hot inde môt Poe
(pracanthoni? : het is noot te merckẽ Dat
Drievehäde becoringẽ ð mentchẽ fijn Een
vã becozinge des duuels: een vã naturen
aten vieilche eñ wten bloede.· eñ Cen We
oueruloedicheit vã (pile eft Da dranc: In
Delen gaf ht onðſcheit d tẽptaciẽ eñ Dic be
coꝛinge eñ des mẽſchẽ inual ¶ Op eẽ tijt
vraechdẽ Die bꝛoeðs banden ſtaet ð ſielen
Eñ des nachts ſpꝛac anthonio eẽ ſtemme
toc eñ ſeide Anthoni ſtãt opeñ gãc Wot eñ
ſich eñ hi ſach eẽ Buerlike duuel die mittẽ
hoefde tottẽ hemel reycte eñ ſomige vãdẽ
fielẽ dic tẽ hemel vlogen keerde hi mit Wot
gherectẽ armẽ / ſommige ontulogẽ hẽſnel
lic eñ hi en conſteſe niet gehoude: Baer ſo
Was grote vrꝛuechde ghemengt wit grote
droefheit:Eñ daer vᷣſtõt anthoniꝰ dattet
Was band vragen Die he ſijn broeders ge
uraccht hadde eñ god he toëde hoe Die du
uelẽ ven fondaré DZ Wech des hemels on⸗
derghingẽ eñ die falíge eñ rechtuaerdige
doer DE hemel ſonð enich hinder vloghen
dair heal dat hemelſche heer in vᷣblide eñ
die vyandẽ (eer bedroefdẽ: ¶ Op cen tijt
graechde Dye bꝛoeðös orn vact eñ om ſalic⸗
heit haerte ſielẽ: Ooe ſpꝛac anthoniꝰ hoer
Di niet Dat onſe here ihũs xpᷣs ind euãgeli
en feit: Slaet di vemãt bi dijnre Wangen
biet hé die an Si antWoerde dat en con
né wi niet doës Dinte anthoniꝰ ſpꝛac.en
condijs niet doen lijtet gaerne vanð eẽre.
ſi ſpꝛakẽ:Noch en connẽ wi dat niet DOE,
Woctt fo ſprac ſinte anthonius:⸗Soo Vilt
doch lieuer gheſlagẽ werdẽ dã ghi ſlaet ſi
ſprakẽ noch en connẽ Wi dz niet doẽ:Boe
ſpꝛac ſinte anthonius fijn diſcipeltoe:ma
ket deſen brꝛoederẽ eẽ papkijn. Wát ſy ſijn
alte tecder: ¶ Op eẽ tijt arbeide ſinte an⸗
thoniꝰ inð Woeſtinẽ mit ſijn bꝛoeðs eñ hi
foech fijn ogen op DE hemel eñ ſach ecn
rouwelijt viſioen als he god vᷣtoonde eñ
hi viel neð op ſijn knien eñ bat god dat hi
Die grote Londe ſo iãmerlic nb Werlt niet
en let geſchien: Poe bracchde die brochs
Wat D3 vilioen Waer Anthoni? antwooet
De dattet eẽ iãmerlike plage eñ eẽ Wondlt
ke grote (Cade ind heiliger kerckẽ nakẽde
waer:Eñ hoe hi gefien hadde Dat outaer
des herẽ mit boete betreden eũ Bnielt hoe
Dat kerltẽ geloue mit grotẽ ſtozin aen Lou
Wan finte Anthonius abteũ monte.
de werdẽ geuochtẽ eñ Hheert: Eñ Die mẽ
ſchẽ ſoudẽ onredelic werdẽ als beeſtẽ. eñ
ver heiliger kerckẽ ſacramẽtẽ blaſpheme⸗
rẽ eñ beſmettẽ wãt hi leide Dat hi eẽ ſtem
ane ſprekende hoerde tot he: Mijn outaer
ſal onmẽſchelic eñ iãmerlic ind aerdẽ ber
ſcoert eñ vᷣtredẽ werdẽ: Twee iaer Daer
na dat ſinte anthoniꝰ Dit geſien hadde / ſo
quã een ongeloue inð heiliger kercken vã
eẽrehãde ongeloue ketters eñvalſche mee
ſters die ghehietẽ Lijn arrianen: Daer cen
hooft heere of Was ghehietẽ arvius: Dele
Dede Wondlike ſcade ind heiliger kercken
met hart ongbeloue: Dideltrucerden dic
gods huſen:ſi blaſphemeerden Die ſacra⸗
mentẽ.ſi beſmettẽ Die fonten:ſi vᷣbeerden
die articulẽ des geloefs:eñ al die gene die
niet en Ware vã harẽ ſectẽ Die perſequeer⸗
den ſi:als rinderẽ eñ ſcapẽ vleiſchedẽ ſiſe
optẽ outaer gods ef in egiptẽ Was doe eẽ
hertoge die gehietẽ was balaciꝰ Die mede
vã defer ſectẽ Was Pele perſcqueerde Die
heilige kercke ſo wtermatẽ eñ alſo oninẽ
fchelic dat hi monikẽ eñ iõcfrouwẽ naect
te ſamẽ plach opẽbaer tc doẽ gheeſſelẽ / eñ
dã te dodẽ: En ſinte anthoniꝰ ſcreef hẽ cẽ
brief dat hi hẽ haeſtelijc beterẽ eñ bekeerẽ
ſoude of dye wꝛake eñ toꝛen gods oude
coꝛtelic op hẽ vallẽ.wãt het waer coꝛtelie
toecomẽde dat he Die machtige hant gods
Aaen foudes Pele onſalige las Delen brief
eñ hielter ſijn pot mede: sE hi werpẽ ne
Det mit onWaerdicheit ter aerden. eñ ont
boet ſinte anthoniꝰ dele ant woerde:Wãt
Du Die alleen mz Dijn monikẽ becoinmers
en onter niet en ontficts Co fullé wy doen
pat tot Di come onſe leer eñ Du onder onſe
macht Werdes: Uijf dagẽ daer na ſoude
pie hertoge ſittẽ op Lijn vos dat ſeer mack
was eñ fachtmoedich Was eñ hand wꝛa
ke gods Werp hem dat pacrt ter aerdẽ eñ
trat hẽ al Lijn beent ontween eñ ſcoerden
vã lede tot lede Mat ſach ſinte anthonius
al te Dot (nde geeft eñ menich and Won:
C. bit.
ver als int vað boec eñ int paſſionael ghe
ſcreuẽ ſtaet Die ic-al ouer gae om Due cozt=
heit wil. Als inte anthonius menich iaer
inder wildernis in harder penitencien ge⸗
leeft hadde:Eñ het naecte datten Die heer
lonen Wilde foe Witt bijt langhe te voren
eñ viep fijn bꝛoederen te ſamen eñ ſpꝛack
Mijn lieue kinder ic gae DE wech daer al
le menſchen comẽ moeten. Want die heet
becft mi ghenoot tot lijn auontmael: Ce
bant begeer ic te fien dye hemelſche dingẽ
Ic Bmaen v lieue broeder dat ghi deſen
groten arbeit Die ic in v ghewzocht hebbe
niet en verlieſt menigherhande lagen des
viants kendi wel eñ hebt ghelien eñ onð
locht boe veruaerlit eñ ylelic Die vertonin
ghe harer becoringhe Lijn die Voel duſent
ſijn:mer fet v beet in gode eñ Ci ſullen alte
ban v blien eñ verworden als keniju / eit
hactfe als ick ghedaen hebbe Want ft ſiju
gods vianden:mer Weeft altijt ſoꝛchuou
dich te ſtaen ín Die gheboden gods op dat
valle Dic heiligen gods als ghi erft ont:
kaen in haer eewighe tabeenacute al haer
bekende vrienden: Bier ommeDenct licue
broeders nacht eñ dach eñ ouertrecket in
vſceluen hoe Die heilighe baders hier ghe⸗
leeft hebben: Woert ſo beueel ick v Dat mt
ne lichaem niemant en voirt in egiptẽ / op
dat hem gheen cer ghedaen en Wot: mer
graeftet heymelijck ín een clippe Dat nye⸗
mant mijn graf en weet:Ende als hi fijn
Woorden zheepndet hadde. loe cuſſede ht
fijn diſcipulen eñ fijn broederd atie gader
eft vechede cen weynich ſijn voeten / ende
ſach Die doot blideliken aen Alſo datmen
van vꝛolichedẽ lijns aenlichts mochte be
kennen dat dye choren der enghelen daer
teghen woerdich waren die ſijn heylighe
fiele achten eñ indẽ thꝛoon Des hemels
mede boeren ſouden ende DAET quam cer
alten Coeten roke eñ lucht als oft al balſa
men ef acomaten gheweelt hande efs ſpe
eten van duerbaren cruden ge natue⸗
* ‚De
Wan ſinte Anthonius abt eũ monic.
ren. die heilige fiel voir tẽ hemel als ſi bev
dient hadde in harẽ leuẽ: Int iaer ons he
tE CCC.eñ xl.dẽ xvij.dach vã ianuario.
cf Was out.C.eñ v.doe bi flerf dz hi niet
vã ſijn kintſche Dagen tot Lijn eynde Lijn
cleder vᷣwãdelde noch fijn voetẽ dwoech
noch fijn ſpiſe Banderde op Die een tijt be
ter dã op danð:Des ſi god gebenedijt no
tot alre tijt Dic bꝛoederẽ Dede als hi beuo
ten hande eñ begroeuêt heimelic ſo dattet
alle menſchẽ v̈borghen blecf menich fact
totter tijt Dat conſtantinꝰ die keiſer DE bi
ſcop vã cõſtantinopolẽ die theophiius gez
noemt Was mit veel and pꝛelatẽ eñ clerc⸗
ken ín egiptẽ fende om lijn heilichdom eñ
fijn lichaem te ſoecken eñ te tranſfereren
Wát lijn dochter belet was eñ dic vian⸗
den viepe dat ſi date nEmerineet Wot come
en ſoudẽ dan ouermits ſinte anthoniꝰ Wot
egipten: daer veel Wonders of te ſpꝛeken
Waer als in ſijnre tranſlacie ſtaet gheſcre
wen Dat een ſonderlinge ſcoon hiſtorie ís.
ir Pder tijt Doe cõſtãtinꝰ keiſer was
Aecñ higheen kinderẽ en had dat ſijn
rijc eñ ſijn heerſcappie beſittẽ mochte nae
he des hi hem ſeer bedroefde. eñ bat gode
dach eñ nacht dat hi hẽ Bleende eẽ kint dz
na lijn doot Lijn vijc beſate: Aldꝰ batte ht
eñ bede eñ Was ſtadelic ind kerckẽ Die ge
tummert Was ind eerẽ Des heilige nacms
ons heren Die ghenaemt Was ſophier An
pefer kerckẽ gaf hi menige orꝛnamentẽ me
nige coſtelike iuwelẽ grote cleynoten vat
outaer eñ DE tẽpel mede te Beter? alſo dat
god aenfach ſijn begeerte eñ Lijn oetmoe⸗
dicheit eñ Gleende he een dochter:Eñ als
pie dochter out Was twee fact fo ontboet
hi dẽ biſlcop vã cOlkätinopole die theophi
lus hiet eñ dede fijn dochter Dope eñ hiet⸗
Ce lophia 6 ð kerckẽ Wi Date ſtin gedoept
woꝛt Die ſophir hiet: Poet Bit out Was x.
iaer Walt vtermatẽ ſcoon eñ ledich vã al
le gelaet Wijs eñ vroet vã ſinnẽ Ds ſi al ð
Wonöde diet bint bede Eñ het geuiel Dat
Ect op cen tijt mit andere ionckrouwẽ mit.
fijn ſpeelgenotẽ Wandde in ſijn bas boë
gaert õ oeft te etẽ eñ dꝛãc Wot ecn Fonteyn
Die doer dẽ boõgaert liep We hãt alft Drác
ghingẽ mittẽ Water in he ix. boſe gheeſtẽ.
En dz kint begã te grimmẽ ylelic te geba
té als leeuwẽ eñ and Wilde beeften: Die
maechdẽ die m3 hair warẽ woꝛdẽ Guaert
eñ riepẽ mit luð ſtẽmen andẽ kriſer dat hi
fijn dochter te hulpe quame Eñ die keiſer
gbic te hãt met Lijn geſin indẽ boourgactt
tot fijn dochter roepẽde mit luð ſtẽmẽ: D
ſcepper hemelrijcs eñ aertrijcs vᷣloſſer def
mẽſchelikẽ gellachts õtkerme dy eñ coem
te hulpe mijnre dochter eñ ghic mʒz dic tot
Die dochter Die fo yſelic gebaerde eñ Wob
lic gelupt gaf dat ſi al mit anrt beuaë Wa
rẽ Dic dz hoerdẽ eñ Cage Eñ doe Die geeſtẽ
pet ruſtẽ ſo leideſe Die keiſer met hé int pa
laps: Alte hät Woet Lí Voed griminẽde eñ
te bite eñ te ſcoꝛẽ datmẽſe mit gené bãden
en cõſte gehoude: Bie keiſer Was bol bit⸗
tere rouwes.eñ liet make cen yſerẽ gyoel
daer hi lijn dochter in beſloet:dair Was ſi
vijf iaer ín beſlotẽ eñ ſcoerde al dz hait ge
naecte menſchẽ eñ beefté eñ Wat ſi crigen
mocht et Die goeðtierẽ heer Die niemãt
en lact vlorẽ Die ín hẽ betrouwẽ Wilde de
ſe iöckrou vã al dele geeſtẽ vᷣloſſẽ eñ Dede
dat ſi riepẽ doer haren mõt:Anthoniꝰ die
heremijt wt egiptẽ ſal ons bier Wot dꝛiuẽ.
Wát hi ons dagelics verbarnt met fijn ſa
licheit:aldꝰ riep ſi eẽ iaer läc eñ anðs niet
Pic keiſer dede fijn bode varẽ ín allen lã⸗
den vã egiptẽ te loeckẽ eñ te vrage Waer
hi vindẽ mocht Dat lichaë des heůigen va
ders anthoniꝰ: Eñ niemãt en contte hem
daer of berechtẽ: Doe vꝛaechde hi den biſ
Coop vã cõſtãtinopolẽ theophuũ eñ ai dye
wijlheyt ba ſijn lande eñ vraechde of ve
mãt wiſte eenige ſcriktẽ vãdẽ heiligẽ vab
eñ vãdẽ leuẽ ſinte anthoniꝰ eñ Waer dat
fijn lichaẽ begrauẽ Waer Wát de boſe gee
ſtẽ die mijn docht beſctẽ hebbe en ruſtẽ nẽ
Uan finte Anthonius abt eũ monte.
mermeer roepẽs Anthonius heremijt Wot
cgípté ſal ons hier wt vᷣdꝛiuẽ Theophilꝰ
Die biſſcop met alle Lijn clerckẽ Dede comẽ
alle Dic boeckẽ Die ſi in grieckẽ vindẽ con⸗
den vãden heiligen vaderẽ eñ ð heremitẽ
leuẽ eñ vondẽ geſcreuẽ vãden heiligẽ va⸗
der anthoniꝰ hoe dat hi vã ſijnre iongher
iuecht tot ſijn eynde dẽ heer ſijn lichaẽ ge
offert had eñ Dat doẽ hi (bert Lijn bꝛoederẽ
beual Dat ſi hẽ begrauẽ ſoudẽ fn een vᷣboꝛ
ghen ſtede Dat niemãt en Wilke dã god eit
r op dat ſijn lichaẽ tot gheenre tijt geuon
dẽ en Wozt: Als ſi aldꝰ Wte ſcriftẽ vã Cin
te anthoniꝰ lichaẽ niet ſekers vindẽ en cõ
dẽ.ſo tôt theophilꝰ op eñ ſpꝛac.kinð wã
tet alfo genoechde DE heiligen vað antho⸗
nius dat ſijn graf Gborgen (oude weſen
als Wi beſcreuẽ vindẽ fo en mach niemãt
bekennẽ Die (lede ten ſy dat god doer Lijn
baumberticheit ós Dat wil opẽbarẽ Paer
om mijn wtuercdrẽ baoeds bid íe eñ ghe⸗
biede v dat ghi v Boetmoedicht ín penitẽ⸗
cie cñ batt ic.dagẽ mit bedige ef mit wa
kẽ eñ lact ons biddẽ DE heer met eẽre ſtem
mé dat hi Wil ghewaerdigẽ ons onnutte
knechtẽ díe dierbarẽ ſcat dz heilige lichaẽ
te opẽbarẽ ouermits dat ſijn arm deerne
ſophia des keiſers dochter vanden boſen
geeſtẽ Bloft Werde mach; Doe deſe ix.da
gen õ gecom warẽ eñ geuatt hadde met
alre oetmoedichz eñ innicheit tot gode en
wil die heer DE dierbarẽ ſcat niet vᷣborgen
latẽ mer al die wereit Date mede Hlichten
eñ lijn naë vᷣheſffen ouer al Die Werelt ten
fonc{te dage toe Eñ hi ende cen enghel te
middeenacht totten keiler daer hi lach eñ
ſliep eñ ſpꝛac hẽ toe.Cõſtãtijn ic bé gabꝛi
el die engel een bode des almachtighen co
nincs tot Di geſent om di te wiſen eñ tele
ren hoe du vindẽ moges dat lichaẽ vã ſin
te anthoniꝰ eñ bꝛenghẽt in dijn ſtat te hul
pe eff trooſt dijnre Dochter wát v gebet is
Bhoert eñ Dijn tranẽ lijn boer gode gheco
men Haeſtelic vechte hem Die keiſer op eñ
C. bit.
wilde dẽ engel met ſijn hãden taſten mee
die engel en wildes niet ghehengẽ. eñ alt
palaes woꝛt vᷣlicht band tegẽwoerdichʒ
des engels / vecht of Die Lonne gheſchenen
hadde:doe fpzac Die engel alſtu opſtaetſte
roept tof ditheophilũ den biſſcop eũ ſentẽ
mit xij. geeſtelike clerckẽ die gode ontſien
indẽ lãde vã egiptẽ ic Cal met hẽ Voelen in
al haer wegen / eñ fi en Cullen níet duchtẽ
boer ſtarm eñ onweder inð zee anxt noch
vrelſe des weghes:Des ghelijcs fo vᷣtelde
Die engel eñ openbaerde theophilũ dẽ biſ⸗
lcop:Eñ te hant ſcheide die engel vã hem
Lonttätijn díe keiler ſtont op ͤnorghens
vroech eñ lende õ DE biſſcop mit linẽ ghee
ſteliken clerckẽ: eñ daer opẽbaerde hialle
DIE Dingen die hẽ Die engel toegheſproken
hadde des nachts in Lijn bitioen:Eú theo
philꝰ díe biſſcop ſeide D3 hi oec in alie ma-
nieren Gmaninge des heplige engels han
in Cine ſlape ghehadt Des ander? daghes
ghinc die biſſcop met xij. gheeſtelike ciett⸗
ken te ſcepe eñ loefdẽ eñ danctẽ den here.
blidelic ſeggende aldus Bie here is Die be
ſcherminge ons leuẽs: daer Vi voer duch
ten eñ beuẽ: Mie heer is onſe berlichtinge
eñ onfe hepl díe Wi ontlien Cullen. Mus
ſcheidẽ ſi vã daer eñ ſi ſeyldẽ mit ſtaende
ſeyle te iheruſalẽ voer winde eñ boer wa
ghe fo dat hem nyemãt contrarie en was
of vemant noot en Was dye hant aen Dat
ſeyl te Aaen: Ei doe fi gheleylt hadden Le
wen Dagen lanc.ond enich ghinc Die Wint
leggen eñ ſi arbeyden indẽ ſcepe tot Dat ft
moede Wari: Theophil? die biſſcop ttoe⸗
eſt ſijn broeders eñ ſpꝛac:bꝛoeders en ONE
fiet vnyet. die heer is onſe hulpe. die heer
is onſe fcíp Die heer is ons ſtuerman AL te
bant creghen fp goeder wint / eñ leylden
acht daghen lanck / eñ quamen te iheruſa
lemen Ci ghinghen op eũ verlochten die
heylighe ſteden daer onte heer ghepalſijt.
ghepinicht eñ ghecruyſt Wort daer hi be⸗
grauẽ wozt vaer hi verrees:daer na ghin
Wan finte Anthonius abt eũ monic.
ghen fitot bethleem te vᷣſoeckẽ Die crebbe
ons herẽ eñ ſi teikenden hẽ mitter machte
des heyligẽ cruys eñ toghẽ Valt boert tot
(í quainẽ totter ſtat vã alexandꝛien Paer
na Wãderdẽ ſi mit coopludẽ Wter ſtat vã
alerandzien tot dat ſi quamen tot tybies.
Daer naouer xxi.dagen quamẽ ſy op cen
riuier nil? in eẽ ſtat die ephelis hiet eñ leit
indẽ lãde vã egipten eñ Daer vꝛaechden fi
waer ſinte anthoniꝰ mit ſinẽ bꝛoederẽ go
pete dienẽ plach. HSi antwoerden in een
woundlic boſch Woede hi lãge tijt eñ daer
ís noch toe xxxv.dachuaerdẽ.eñ ond Wer
ghe en ſuldi nyet vinde ſtedẽ noch dorpen
noch gheenrehãde Woninge mer brede
beefte eñ Wondlike dierẽ fond getal Pes
andere daechs teykendẽ ſi hẽ metten heilt
ghen cruce eñ ſi ſloegẽ optẽ wech eñ ſpꝛa
ken Pic heer moet opſtaen fn onſer hulpe
eñ Lijn vyãdẽ mocté woꝛdẽ verre vᷣſtroyt
Eñ verre moeten ſi vlien vã fijn aenſicht
die hẽ ghehaet hebbẽ: Dus wanderden ſi
doer wilðniſlen eñ doer onwegẽ eñ ouer
hoge clippen ð bergen xxi. dachuaerdẽ. eñ
ſi vondẽ wonderlike wilderniſſen vã boſ
ſchen eñ vã baamẽ: Baer Waren leeuwẽ
libaerden. tigris.eenhoernen. beerẽ eñ me
nigherhande beeſſẽ Die ſi niet en kendẽ eñ
riepẽ aen dẽ heiligen vað ſinte anthonius
eñ ledẽ voerbi ongequetſt: Ten leſtẽ qua
men ſi totter woeſtinẽ daer ſinte anthoni
us eerſt met Ciné bꝛoederen Was eñ ſi als
twilelẽde Des wechs datt ſi noch gaẽ fou
den. fo quã cen out vað met een claer aen
fichte eñ culte DE biſſcop ef nam he bider
hät eñ ghinc met he tot Die poertẽ vander
ftedc eñ er kerckẽ eñ Der woeſtinẽ: Moe
vraechde theophilus Die biſſcop den oude
Wie dat ſtedekẽ gheſticht eñ gheordineert
hadde eñ Wíe dattet nv behoerde Pes ge
lijcs vꝛaechde die biſſcop DE OUDE menige
vrage mer hen gaf hẽ gheen antwoerde
eñ Wijde metter hant Dat li lwigen lou⸗
De; We hant vᷣſtont theophilꝰ dattet Die
teghel der woeſtinen hielde eñ bewaerde
dic broeders Dat ti {\ighen ſoudẽ op dat
Die broeders Lander Woeſtinen npet ghez
hindert en Werden. Eñ mettien Was die
odude wt haren oghen: Eñ Die biſſcop bet
ſtont daer nae ouermits openbaringe des
enghels dattet linte anthoniꝰ leluer Was
Poe quamẽder xij.bꝛoederẽ wter woeſti
nen ín Wollen cappẽ mit crucen eñ m3 va
nen.met kerſen eñ mit tortiſen Want god
hadde hem gheopenbaert Die coemſte DES
biſſcops met ſinen clercken.Eñ Ci longen
mit geoter vꝛuechden eñ ſpꝛakẽ:wtuerco
ten broeders coemt te ghemoete der Wait
heit veruruecht eñ berblijt ín gode onfen
heylgheuer. Eñ mettien foe quã Die pꝛioꝛ
vander woeſtine eñ cuſte dẽ biſſcop theo⸗
philus eñ ſijn clercken elc bi ſonder. eñ hi
leydeſe mit hem inder kercken vanð Woe
ſtinẽ:Eñ die broeders vandẽ cloeſter Wie
ſchen den biſſcop eñ ſijn clerckẽ haer voe⸗
ten eñ ſongen. een nieu ghebot heb íe ghe
gheuen: Als dít ghedaen Was leideſe die
prior mit groter reuerencien indẽ reuenter
eñ dedeſe fitte: eñ Die bꝛoeðs rechtẽ broot
vã wonðliker claerheit eñ eenrehande vo
ghelkens met Woꝛtelẽ vã ſpecien Die ban
onſpꝛekelikẽ ſmaec warẽ: Pus ſaten díe
monikẽ mettẽ biſſcop eñ met ſijn clercken
eñ ele gafme een half bꝛodeken eñ Water
te drinckẽ:Eñ als ele dꝛie werf ghedronc⸗
ken hande ſtont Die prior op met Lijn brꝛoe
dees als ſi ghewoen Ware eñ ghingẽ ind
kerckẽ lefende eft linghende haer gractas
En theophilꝰ volchde he na met ſjn clerc
ker eñ loefde eñ Däcte gode mit dauid in⸗
den Louter ſprekende DE pſalm: Milerere
met deus: och Die pꝛioꝛ mit ſijn monikẽ
al harẽ dienſt ghedaen hadde ats Lí piagẽ
nadat ſy ghegheten hadde: Co ſprac hi tot
theophilũ Den biſſcop: Dat water vat ghi
nv ghedroncken hebt is wt een konteyne
Die ons god ghemaect heeft eñ heeft in he
alle ſmake des drancs: eñ daer bi ſtaet eẽ
Wan finte Anthonius abt eñ monic.
fonteyn vã onclarẽ Water eñ Dic had god
Bleent onſen heyligen vað anthonius:eñ
pact Wt ſo walſſchẽ díe broeds eñ Die gal
ten haer boeté.cit Dit is altijt Warm. Dat
broot dat ghi nv act en Nete Voi nz Waer
Dattet gebackẽ woꝛt mer Dit wetẽ wi eñ
fien dat alle dage twee leeuwen come cht
brenger in onfe kelnare: Eñ dz Lijn Die fel
ue lecuwẽ Die met onfen vader anthoniꝰ
Ware die hé hulpe begrauë eñ bedelue D3
lichaem pauli des eerſtẽ heremijts.Eñ ſo
vecleñ menich broot als wi behoeuen eff
onfe gaſtẽ wãneer ſi ons ouercomen bꝛen
ghẽ ons die leeuwẽ wãt onſe heilige vað
anthoni? vand vᷣhengeniſſe gods heektet
fo gheordineert eerſt eñ met ſinẽ hepligen
leuẽ vᷣdiẽt eñ heeft dit cloeſter ind woeſti
nen ghetimmert eñ gewijt: Bus heeft hi
bier gelet eñ gheopdineert xxiiij. broeders
die dagelics ele eert half broot hebbe: met
des fonnendages eñ ter hoechtidẽ ſo bꝛen
ghen die tee leeuwẽ cenẽ yegelikẽ eẽ ge
heel broot in Defer manierẽ als ghi nv ge⸗
boert hebt Pus heeft Die goedertierẽ heer
ons gewoet band tijt dat Die heilighe vað
linte anthonius Dit cloeſter maecte tot DE
fen dage toe:eñ als Wot comẽ eñ miſſe DOC
ſullẽ eñ and ghetidẽ inð kercke fo lijn on
fe lampe ontſtekẽ eñ bliuen ſo alle Die tijt
onuermindert Eñ mit dien fo ghingẽ lite
veſper:Eñ theopbil? befach Die kercke dz
ſi mz Wonðlike ghetimmertẽ Beiert Was
wãt li was vã clarẽ ſtenẽ dair geen hout
aen en was:eñ bið muerẽ vander kerckẽ
ſtont Dat cloeſter eñ ind kerckẽ Wart Lijk
lampen voer dat outaer / dat middẽ inder
kerckẽ ſtont eñ Mce boer Die ander twee
outarẽ:Eñ alle dye vatẽ Die totter miſſen
behoerdẽ Die Waren criſtael. Eñ Hoer Die
outar Ware ghemaect xxiiij.ſtoelẽ eñ Dic
{toel daer DIE pꝛioꝛ ín fat Was hoech bouẽ
díe ander Da dieren gemmen eñ ontallike
mardaritẽ coſttlike gefteente eñ feer mee⸗
ſterljc ghewzochr Noch ind kerckẽ noch
C $ tr
indẽ clooſter noch inð woeſtinen en Was
geen geruft noch menſchẽ men en hoerde
een ſtẽme niet.noch nyemãt en (pac Dact
lonð des pꝛioꝛs oꝛlof:iner als daer veinãt
(onderlinge te doẽ hadde. ſo quã ecn voer
bern Paro eñ viel op ſijn knien eñ neychde
op lijn boeten met reuerencien eñ et oet
moedicheit eñ brocht een tafel met eẽ grik
fel eñ ſcreef daer dat benoot \as:Páde
De Die prior alg een goet heplich vad na ex
einpel ſijns heiligen vads inte anthoni?
eñ gaf een yeghcliken na dat hi behoefde
oe ſpꝛac theopbilus die biſſcop totté pat
oꝛ . Hoe mach fo grote ſwighinge ef ſnen
cie Ond leuẽde ludẽ Meten alg ic Cie ond v
broeðds. Pie prioꝛ ant woerde: Lad theoz
phile. dat kent god xi aer iſet geledẽ dat
onſe vader anthoniꝰ vã ons icheide eñ hi
liet ons hier dat wi nie mentche ſtemmen
en hoerdẽ dã vã v anðs DE wi Lingen on-
ſe ghetidẽ Poe ſprac theophilꝰ Dic biſſcop
Laet ons bliuẽ al bier met v oft die Norte
gods is:Die pꝛioꝛ antwoerde her: Waer
om bzaget ghi mi dat ghi leluer weet Dat
v god gheopenbaert heeft Wat ghy Doen
Cult eñ Waer omme dat ghi bier gecom
tijt Want ghi moet weder keerd init uwe
clercken ten lande waert: Als ſi Dus te ſa
men ſprakẽ quã cen vogel Wit eñ vloech
tot eenẽ veynſter in eñ ontſtac al Die lam:
pen voer Die outarẽ daer ſijt Al ſagen:Eũ
te hants ſcheyden die enghelẽ vã daen eñ
die kercke was verclaert ouer al vã dien
lichte: ot theophilꝰ Die biſſcop DIE merc⸗
te:ſo vꝛaechde hi dẽ pꝛioꝛ wat daer waer
Hi ant woerde dat tot alle die hoochtiden
onſer vꝛouwen dach alle Der apoſtolẽ Da
ghen eñ op ons heilighen vaders inte an
D thonius dach gheſchiet dit
NE erna began theophilꝰ die biſſcop
die fake te vᷣtellẽ waer om dat hi gecomẽ
Was eñ bant he ot hi vet Witte vã dat hef
lighe lichaẽ finte anthonij: wãtet Die Cake
Wair wair õ dz fi gecom Warẽ Pie pꝛio
Wan inte Anthonius abt eñ monic.
ant\oerde, Mtuercoꝛẽ vað eñ bꝛoeders
onle heilige bad ſinte anthonius Die ſette
indẽ lãde cypers oeſtwert ind groter Wil
derniſſen vã egiptẽ een cloeſter eñ woẽde
daer. Daer maecte hi eẽ cluſe eñ Beel cellẽ
daer hi met fijn bꝛoeðs ſonð af late nacht
ci dach gode diẽde:Na läge tijt alſt naec
te den dach datten Die heer lon wilde.eũ
hi vã veler Werlt ſcheidẽ ſoude. alſo leſen
wi vat hitwee broeders beual dat ſi Lijn
chaam heimelic begrauẽ ſoudẽ dat geen
menſchẽ wetẽ en ſoudẽ Lijn graf. Pus le
ſen Wi boert Dz namaels Die Woettine ge
deſtrueert Wozt Ban moerdenaers.ſo dat
wi niet en wetẽ cleen noch groot ban ſijn
grak. ten waer dat god doer ſijn ghenade
ons dat Wilde opẽbarẽ: Bier om lact ons
vaſtẽ eñ bede Deie dagẽ eñ Dape nachte eñ
roepen oetmoedelic tot gode Dat hi hẽ ghe
waerdigen Vil te wiſen díe ſtat daer bez
grauen 18 DE Dierbare (cat: Boe om gheco
men Warẽ die drie dagẽ / quã Die engel ga
briel allmen dye mille ede met een grote
claerheit alle Die kercke vᷣlichtẽde mit enẽ
wondoliken loetẽ lichte / eñ had in Lijn hãt
cenẽ brief eñ leidẽ opten outaer ban onſer
vꝛouwẽ voer dẽ pꝛioꝛ Eñ al die bꝛoeders
die inð kerckẽ Warẽ vielẽ vã vreten opter
aerdẽ of ſi doot hadde geweeſt Eñ die en
ghel ſprac totten pꝛioꝛ Neemt deſen brief
eñ leeſtẽ eñ watter in ſtaet dat Doet. Wát
v gebet ts vhhoert: Eñ mittien ſcheyde Die
enghel vã hẽ eñ hi lloech op fijn oghen eñ
Cach Dé engel ten hemel climmẽ. eñ doe hi
bi om Cach ſo Cach hi al lijn brocðs ter aer
dẽ leggen. Hi ſprac hẽ toc „tact op bꝛoeðs
eñ en vuaert v niet:Soe ſtõdẽ li op eñ en
fagen nieimãt:Eñ Die prioꝛ lpꝛac Bꝛoeðs
ef vas pat bifioen dz ghinb geten hebt
Was die engel gabziel eẽ bode Des ouerſtẽ
gods díe ós hé Htoët heeft ent heeft Gs ge
gheuë defen bꝛet datt in gelcreuẽ fact dz
ghi Cut wãderen indẽ rechtẽ wech. wãt
Dic engel fal v geleidẽ eñ god lal bi vſijn
in alle uwe weghen eñ hi lal alle uwe be
gheertẽ vᷣuollẽ. eñ Liet v ſal openbarẽ ecn
blinckẽde ſterre die ſal v voergaen eñ bli⸗
uẽ ſtaẽ bouẽ die ſtede daer dat heilige lich
aem leit begrauẽ daer graeft mit bedinge
eñ mit oetmoedichz eñ ghi ſult vindẽ den
dierbarẽ feat: Dijn naẽ ſal vᷣheuẽ werdẽ
ín allẽ tidẽ ouer al die werelt.wãt god he
uet hẽ die gracie ghegeuẽ ſo wie yet vã hẽ
gerechtelic in ſijnre doot bidt Dat ſal he te
hãt vä gode Bleent werdẽ:die and gracie
Die hẽ god gegeuẽ heeft is ouer ſtõme bee
ſtẽ te gereten vã wat ſiectẽ datſe beſinet
ſijn. Als theophilꝰ met ſinẽ clerckẽ deſen
brief gehoert hande eñ Dye milſſe ghedaen
Was vãdẽ pꝛioꝛ fo nä hi die benedictie m3
al lijn clerckẽ. Eñ die prior dꝛucte Hoer eẽ
pegelie ſijn hooft dat teikẽ des cruces Eñ
ſi grueten Die bꝛoeðs Land woeſtinen eñ
ſcheidẽ vã daer Bus ghingẽ ſi wter Woe
ſtine eñ hẽ opẽbaerde eẽ ſcoon claer ſterre
blinckende als die ſonne eñ ghinc voer he
als Die brtef geſeit had:eñ een ſtẽme ſpꝛac
hẽ toe aldꝰ. Aolcht ð ſterrẽ: Dus volchdẽ
ſi Die ſterre met groten loue eñ bliſcap/eñ
quamẽ doet menige onwegen ouer meni
ghe herde clippen tot ſy quamẽ in een dal
ghehetẽ yoſẽ. ſoe vondẽ ſi cruyt eñ appelẽ
vã onſpꝛekelike roke eñ ſmaec. Daer na⸗
mẽ ſi of eñ atẽ eñ loefdẽ gode: Di Wãder
DE vaſt boert tot dz ſi quamẽ tot berge Die
Guaerlíc Ware eñ fo hocch ſchenẽ als Den
hemel daer fonne of mane nẽmermeer en
lichte.noch louer noch gras/ bomen noch
ceupt en Wieg mer Daft Warẽ Beel ſerpẽtẽ
bladelaſſchẽ.ſſangẽ Drake leeuwẽ lupaer
dẽ tigris voſſen eẽhoernẽ linde wormẽ eñ
anð vrẽde Wilde dierẽ fond getal die ſi nʒz
en kẽdẽ noch n3 gheſien en haddẽ. mer vã
der hulpẽ gods ſo ghingẽ ſijt al doer onge
ſcaet.wãt Die ſterre en kreyde nẽmermeer
vã hẽ:Aldꝰ Wãðdẽ fi xix. dachuaerdẽ tot
dat ſi quamẽ tot enẽ palayſe daer ſo rokẽ
li een roke Die ondzachtelic Was ban gro⸗
Images reproduced by
ter ſtanc Dat ſi ter aerdẽ biel eft ſi waren
bi na doot eñ ſi beualẽ gode hate ſielẽ mer
ouermits gods hulp ſtõden li Wed op.eñ
lagen ecn grote ſtede vol ſielẽ Die om eñ õ
befct warẽ met vuerige lerpenten eñ hel⸗
ſche draken eñ Wt Die ſtede ſo hoerdẽ ſi eẽ
gheluyt vã iammerlic hulẽ ſcreyen eñ ker
men:Eñ een ſtẽme ſpzac he toe aldꝰ.deſe
ſtede is een ſtede der pinẽ eñ des oerdeels
daer ghepijnt Wozde alle Die ſielẽ Dic god
vᷣzwoꝛẽ hebbẽ eñ haer gheloften niet ghe
houden en hebbẽ eñ die gebodẽ gods niet
vuolt en hebbẽ: Mes Waren li vuaert eñ
wãderden voert xl. dachuaerden lanc.eñ
quamẽ tot ecn ſtede Wondlike bol vã ghe
noechten daer alrehãde bomen eñ cruden
ſtonden met ſonðlinge roke cũ vꝛuchten:
Daer ſtõt Die (erve bouẽ al ſtille. Eñ een
ſtẽme ſpzac hẽ toe Grauet hier eñ ghi lult
vindẽ den dierbaren ſcat ſi en wiſtẽ noch
níet op Wat ſtede Dat fi grauen ſouden in
Dien camp: Des lo quã een Vogel Wit als
Dic ſnee mit een grotẽ bee eñ (kont op eene
groté boom Daer ond lep cen konteine ba
uͤcn dlaccheit eñ alle coſtelikẽ dꝛãc (make
De. Eñ die vogel began te ſſaẽ fijn vederẽ
vecht of bi ſeggen Wilde eñ wiſen. graelt
alhier: ie biſſcop theophilus eit Die cle
ken vielẽ al ín ghebede ei ſi hoerde Die enn
ghelſche fange eñ die hemelſche melodie.
Doe ſloech Die biſſcop fijn ogẽ op indẽ he⸗
mel eñ ſach den heiligẽ vað anthoniꝰ ſtaẽ
ond die engelẽ eñ den heee biddende voer
alle Condaté: Poe ſpꝛac theophilꝰ God at
machtich fcepper alve dingẽ Die geen Din:
glen Gborgen en ſijn. du wectlte Die Lake
onfer reylen ic bidde Dt oetmoedelic open⸗
buert ons arme ſondaers doer dijne grote
ontkermherticheit díe fcat-Die v̈borgen he
wet geweeſt:eñ fende ons yemãt dye ons
helpẽ mach deluẽ eñ grauen Wãt Wi ver
moeyt fijn vader Wege Kechteuoert qua
men Daer vã Veere lope wter wilderniſſe
twee libaerden daer ſi alle of Buactt Wa
courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
Uan (inte Anthonius abt eũ monic. Lt.
ven eñ vielẽ neð in ghebede mer Die libaer
den met al haer ghelate bewijſden hẽ gro
te vꝛientſcap ſo dat ſi ſonð anxt bi hẽ qua
men Efi een roke vã allen duerbaren cru
den foech op vã Dier Mede Daer Dat lichaẽ
lach hoech totté hemel. Eft Dic licbacrden
ghingen tot des bilſcops boeten tocpende
cit hulde recht of ft leggen wildẽ. Hegt
Ons eñ Wijs ons Waer wi grauẽ Cullé eñ
hi wijſde he metter hät Die (lede Woe ghi
ghen li met harẽ boete ſcuppen eñ Delucn
tof Dat fi genacctẽ ð tombe eñ ſi en doꝛſtẽ
niet meer grauen op Dat fi dat heilige Lich
aem miet en roerdẽ Moe ghinc theophilus
mit linẽ clerckẽ in eñ bant dair op eẽ ſteen
gelcreuẽ mit griexe letterẽ eñ mit hebꝛecu
lche hoe dat daer lach begrauẽ dat lichaë
Des heiligen vaðs finte anthoni?.En als
li delen titel ghelefen hande Wordé ft teer:
Öblit, eũ hoerdẽ Den enghelẽ ſanc ſingen
bouen hẽ. eñ mettien boerde fi op Dé ſteen
Die opt grat lach eñ dair quã Wot cen roke
Wtetmaten Loet Dat he atten dochte dat Lt
(den paradie Waren Moe namen ſi dat
lichaei Wot eñ voirdẽt noch al gheheel ge
cleet met cenen haren cleede eñ Daer ouer
een cleet van palme ghemaect Dat hp han
De ban (inte paulus den eerſten heremnijt.
eñ doe ſi op buerden dat heilighe lichaem
woꝛt alle Die pꝛouincie eit Dat lãtſcap mit
ontalliken voke ontſteken jus keerde ſin
te theopbilus met ſinen clercken DE wech
die hi ghecomẽ Was met loue eñ met Can
ghe dzagbende Dat heylighe lichacnt: Eñ
Dic ſterre ghine boer hem:eñ Die twee lie⸗
baerden bi hẽ tot Dat ſy quamé tottẽ Woe
ftinen dact yp te boren hadden gheweelt.
Eñ díe pꝛioꝛ vander Woettijnen ghine te⸗
ghen hẽ met alte lijn broeders met crucen
eñ met vanen eñ met kerlen eñ met wie⸗
rooc met gewijt water met lange Eft mit
loue met alte reuerẽcien eñ mit alre waer
dicheit den heilighen lichaem ter eeren eñ
ter waerdicheden Eñ met dien ſo quamẽ
Wan Cinte Anthonius abt eũ monic.
— lr , — md
bijf malactfche menſchẽ.eñ riepẽ DE heili
gefancte ſinte anthoniꝰ aẽ eñ alto bzoech
als ft roerdẽ die bare ſo woꝛdẽ ſy ghelont
act lietẽ ſi inð woeſtinẽ lijn ouerſte voc
die vã palmẽ was ghemaect Eñ ſi namẽ
oerlof vãden prior eñ vã lijn broeders eñ
eerde Wed Dien wech die ſy gecomẽ Wa
rẽ. Eñ tee broeðs wtẽ cloeſter Die ghin
ben met hẽ. Eñ als ſi ghewãdert haddẽ
x. dagen fo vondẽ ſi indẽ Wege ligge drye
dode lichamẽ Die vãden wilden dierẽ ghe
poot Warẽ.daer ſettẽ ſi die bare op mit D3
heilige lichaem op die dode ludẽ eñ ſi ſton
dẽ te hãt op Land doot:eñ fi vielẽ op haet
knien voer dat heylige lichaem eñ danctẽ
eñ loefdẽ gode eñ Den heilighen bad ſinte
anthoniꝰ:eñ ſi ſeidẽ hoe Dat haer ſielẽ vã
Den duuelẽ gheleit wordẽ ter hellen Wert
met ouermits ghebede eff VvWdiente des het
ligen bads ſinte anthoniꝰ Woꝛdẽ ſi Bloft
Poe vꝛaechde theophilꝰ Die biſſcopĩ wat
ſtedẽ ſi geleit werdẽ.ſi ſpꝑakẽ. In eenẽ al
ten iammerlikẽ ſtanc eñ in een groot vier
paer vierige ſerpentẽ eñ dꝛakẽ Wart Do
vat theophilꝰ vᷣſtont dattet die ſtede was
die fi geſien haddẽ eñ ſpꝛac.Mee DE genẽ
die die gheboden gods niet en houdẽ wãt
in Dier ſtede ſullẽ ſi gepinicht werdẽ Dus
wandeldẽ fi boert met die twee lupaerdẽ
eñ ict Die drie menſchẽ Die ſinte anthoni
us vᷣwect hadde ouer berch ouer dal doer
menige wilonis voerbi menich ylelic diet
xx.dachuaerdẽ lãc eñ quamẽ Wed op dye
riuiere nil? bið ſtede epbelien:Pacr Was
cen rijc mä eñ machtich vã coninclikẽ gez
ſlachte Die daniel hiet eñ was vanden DU
gieten befeten ſo Dat hi in yſerẽ helden ghe
(panne ſat. eñ alle fijn ledẽ met bande ge⸗
bonnen als hi hoerde vã Die toecoeumtie
des heiligen vaðs (inte anthoniꝰ lichaem
fo bracht wtẽ bãden eñ liep Op Die riuier.
Ef die duuelẽ riepẽ Wot ſinen monde. An
thontwacr om queltte ons aldꝰ Eñ vant
el vtep heilige vader anthoni vlolſe mi ar
me gheuangen. us riep alt vole Wt ent
mõde eñ lepe tegen Delen heiligen lichaë
Eñ te hät Voort hi ðloſt daer ſijt alle ſagẽ
foe vꝛoe als hi voerde Die bare, Eñ dantel
liet al achter dat hi hadde. eñ volchde den
lichaẽ na.Eñ al lijn leuen bleef hi Daer bi
te dienẽ eñ te louẽ dẽ heiligẽ vað ſinte an⸗
thonius:Doe quamẽ fi bi eenẽ caſteel Dat
fraudes hiet:eñ die vyãdẽ riepẽ inð lucht
Bier gaet hy die ons altijt quelt eñ gheel⸗
lelt Eft Die vãden caſtele woꝛden vuaert
eñ en wiſtẽ niet wat dat beduden mocht
eñ quamẽ Wot eñ ſagẽ DE biſſcop theophi⸗
lũ eñ twee libaerdẽ eñ vꝛaechdẽ Wat Dat
Waer. Pie biſſcopantwoerde Mi Lijn bo
den des keplers cõſtantinꝰ cít Wi hebben
Die Werelt bolna om ghewãdelt om dat
heilige lichaë dat wy gheuondẽ hebbe eñ
bebbet bier bí ons: Boe ſpꝛac daer een vã
den burch Coemt ons te hulpe Want hiet
hebbẽ geweeſt x. woluẽ eñ hebbe al onſe
beeſtẽ gedoot eñ Dijf kinderẽ hebbe ſi mit
be ghedragen Ei als li aenriepẽ den heili
ghen vað linte anthonius ſo quamen Die
Woluë weð eñ bꝛochtẽ dye kinð Loer Der
barẽ draghende eñ knielende oft redelike
creaturẽ haddẽ gheweeſt: Eñ die beeſten
worde alle gheſont. eñ Die kindere Ware
ongequetſt:Doe ghingẽ ſi te ſcepe eñ qua
men m3 grote arbeide indẽ hauẽ band (te
de vã alexandꝛien: Eñ mettien geſchiede
daer een grote aertbeuinge.eñ Die viandẽ
riepẽ inð lucht Anthoni Waer om quelfte
ons fo Dat al Die ludẽ Vand ſtede wt liepẽ
op Die hauẽ tegen Dat heilige lichaë eñ al
le die ſieckẽ ba Wat ſiectẽ ſi beſmet warẽ
woꝛdẽ ghelont Die roerẽ mochte die bare
paer Dat heilige lichaẽ op lach Die blinde
woꝛdẽ liende:die Doue horẽde: die crepelẽ
gaende:die ſtõme ſpꝛekẽ de Eñ dus ghinc
theophilꝰ Wten ſcepe mettẽ heiligt lichaẽ
eñ Die mate Des heiligẽ vaús ſinte antho⸗
nius ſprãc ouer al Dat lät vã alexandrien
Hier binne was eẽ iõgelinc díe effvon hiet
an ſinte Anthonius abt eñ moni. £ ri,
Images reproduced by cou
eens ridders tone vã alcrandien Die ghe⸗
wꝛoecht Woost boerde vechter mania om
een ſcade Die hi gedaen oude hebbe Eũ
pele vechter vã hate fo Goerdelde hi hẽ eñ
Wijtden tee galgen Eñ allin he wtleide
fo Cereidé Cijn ouds eñ Lijn vꝛienden eñ al
Die band ftat riepẽ: Heilighe vaú anthont
coem te hulpe dijn knecht effrO, eñ vᷣloſtẽ
vanden handẽ des tirans madia des rech
tees: Boe knielde Die ionghelinc VOET DEL
baréeft badt minlic dẽ heiligen bad linte
anthoniꝰ: Mer die rechter gheboot linen
dienres vat fi he hangen loudẽ aen enẽ ho
ghen booin.eñ Cp ede allo: Eñ ellron eñ
fijn ouders eñ Lijn vriendẽ riepen Lond of
atẽ mit grotẽ betrouwẽ Linte anthonius
aen: Pes ſo lieté fi hẽ Daer hange eñ ghin
ghen Wed fn inz groter drocfheit Ei qua
men viij. dagen Daer na Wed daer hy ghe
hangen Was om heu te befcvepen wãt li
meende Dat hi vã lede tot lede LADEN wit
den dierẽ enn voghelẽ wech Wact ghedra⸗
ghen:eñ als ſi ghenaecte der ſtede. ſo riep
effron mit ius aemmẽ line vad toe Dat hi
hẽ heipe foude eñ Daer of ontbindẽ. Daer
guamé fi atle vã hem (clue van groter bli
icap.Eñ die bad ſpꝛac Leet te noch mijn
Wtuercoꝛẽ foon. Hi antwoerde fa. Want
finte anthont? heeft mt ghehoudẽ bide ha
ve, eñ eẽ and ſijn gefelle heeft mi met linẽ
vlogelẽ mijn hãden gehoudẽ eñ ſoe heb ie
gbeftaen viij. dagẽ fond etẽ of ſonð drinc
Ben Wát mnimi harẽ loetẽ wooꝛdẽ ghe
ſpijſt eñ ghcuoet hebbẽ: Pus fo quamẽ li
mitter haeft eñ ſnedẽ DE baſt ontweẽ mer
mit grote bliſcap eñ reuerencien bꝛochten
fi hẽ voer Dat heilige lichaem vã ſinte an⸗
thonius dãckende eñ louẽde gode eñ den
heiligen vað ſinte anthoniꝰ: Hit Woet ge
bootſcapt dẽ rechter eñ die quã haeſtelick
al paer hi effron (ach eñ hp vꝛaechde hem
Wie dat hein vloſt hande eñ wie Coc coen
Waer wãt hi haddẽ DOE bangé: Doe tel
De hé elfron oetmoedelic alle Dingen als li
© roQues
rtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
ghefehiet Ware eñ als hier boer geſcreuẽ
(tact; Als Dit hoerde Díe biſſcop vã aleran
drien Co quã hi m3 aldẽ volcke opter haut
op Dat hi Dat heilige lichaam mochte bren
ghen inð ſtat eñ riep tot hé xl. gheeſtelike
begheuẽ ludẽ:Eñ als ſi ghenaectẽ Die ba⸗
re eñ wildẽ opheffen dat heylige lichaem
vã linte anthoniꝰ Co biclë ſy ter aerden al
doot eñ bleuẽ alſo ſeuen vꝛen:Eñ als DIe
rechter Dit Lach fo Voort hi mz anxte meet
beuaen eft nä Die bare eñ ſettele op Dic DO
De ludẽ eñ ſi ſtondẽ te hãt op: Eñ nyemat
en dorſt boert aen Dat heylige lichaẽ nakẽ
Mer Die vechter badt DE biſſcop theophilũ
Dat hi hẽ Wat gaue vã ſinte anthoniꝰclee
der:Eñ bi gaf he eenẽ haluẽ voc die ſi ont
tingen mit groter waerdicheyt eñ heerde
Wed in hacer ſtat eñ Dede eenẽ tempel tim
mere vã coſtelikẽ wercke ind eerẽ Des hei
ligen vaðs ſinte anthoniꝰ daer dede ſy ín
dẽ haluẽ roc daer ſijn naem in gheeert ge⸗
loelt eñ ðheuẽ ís inð ewicheit Hier na be
reide hẽ theophilꝰ mit ſijn clercken met ef
Econ eñ mit ſijn andighelin te bare tot the
vufalé waert mer hi en Wilde te iherulalẽ
niet binnẽ om auxt Die hi had boer D3 hep
lige lichaë: Die duuelẽ riepẽ noch. Antho
ni ontferm Dy onter Wát dijn tegen wooꝛ
dicheit v̈barnt ons: Ies ſo quamen ſy bi
nacht te iherulalẽ eñ ghingẽ boert eñ von
pen eenẽ armé menſche díe blint ett crepel
as Eñ als hi hoerde dat Die viandẽ (nú
lucht riepẽ: Anthoni ontlerm di onter Coc
riep hi oec anthomũ aen eñ en liet niet of:
cú die biſſcop ieidẽ brb bare eñ hi beſtreer
ijn ogé. eñ hi lach eñ ghinc als hi te vorẽ
Dede „eit hi liep ín die fat van cheruſalem
cft boot{captet datter ſinte anthoni hene
ghinge eñ had he gefont ghemaect: ñ Lt
lepé he alna vier flat mer ly en vondẽ he
niet deg warẽ (i droeuich eñ keerde Wed
Theophũuꝰ mit fijn gelin Wäderde boert
menigenacht eñ he ghinc voer alle wegẽ
cê legioen v engelẽ heinellchẽ anc lingen
Bt
|
il
Î |
f
Hi
J
4
ij ij
4
UN
4—
Mi
ik
E En
Kik.
dl
Mi
hd
l
+
EL
dk
Ni;
ÍN
—9
ij
eh
yi
ij
diel
ij
— —
Wan (inte Anthonius abt eñ monic.
pe eñ Co ſoetẽ vooc brengende Dat he doch
tc Dat Ci Ware indẽ paradiſe eñ alle ſieckẽ
die fi Londe onder Wegen ghenalen ſi vã
Wat ſiectẽ ſi warẽ befinet: Pus quamen
ſi opter zee eñ vondẽ ſcepẽ Die te cõſtanti⸗
nopolẽ varẽ wildẽ eñ woudẽ van hẽ heb
bẽ C.eñ xxviij.goudẽ penningẽ Wát theo
phül? ſeide dat hi hadde een ſcat te boeven
pie dierbaer waer:Eñ als ſi te ſcepe ghin
gen begonltẽ díe bofe gheeſtẽ te roepẽ An
thont laet ons vꝛy vã di ſcheiden: Als die
ſcippers Dit boerde, Lo ſpꝛakẽ ſi DE biſſcop
toc eñ ſeyden: Waer ou en hebdi Dit ons
niet ghefeit Wát wi lijn Dijn knechten eñ
wi plegẽ hé dicWil aen te roepẽ.Eñ hi he
uet ons gheopenbaert opt voꝛſt vã onſen
ſcepe Daer wijt alle (agen eñ heeft ons ge
hulpẽ Wot alá noot. mit DEE gauẽ ſi den biſ
fcop dat gelt weð:eñ ontſtakẽ grote toꝛti
fen eñ beel Wallen kaerſen Boer Dat heyli
ghe lichaẽ: Mer die viandẽ Land hell rie
pen altoes et huyldẽ (nd lucht waer Lie
ne voerẽ:eñ Doe ſi al te ſcepe warẽ fo ghic
Dat ſcip bäden oeuer bi hem ſeluẽ ſonð ar
beit: Doe ghingẽ ſi varẽ Die grote zee ouer
eñ Daer ſo ſtac eẽ groot onWed aen ſo dat
Ct alle duchtedẽ haers lijfs eñ viepen gode
aen eñ DE heiligen bad inte anthoniꝰ Te
hãt toonde hẽ (inte anthoniꝰ op dat voer
caficel eñ hande cen toc daer hi op leende
eñ trooffefc aldꝰ ſpeckende: En ontſiet v
niet. eñ te hant Coc ſleſſede dat onweð eñ
pic zee Vogt ſacht eñ cregen goede Wint.
eñ feyldẽ drie dagẽ eñ drie nachte Eñ die
wint ſtac daer na Wed aen eñ iaechde dz
Ceip voert eñ ſeyldẽ eñ vᷣſtaken Wel xl. da
ghëläc tegẽ harẽ Wille altoes noert wert
ylende eñ niet DE rechtẽ wech te cöltãti⸗
nopoiẽ jes fo woꝛt theophilꝰ Die biſſcop
bedzocft. eñ biel Hoet DAL heilige lichaem
feggende Veilige vad anthoni coemt ong
te bulpe eñ ſtuert ons te rechte inde rechtẽ
Wech eñ en iaet ós niet in onſer noot. Als
ſi dus vleylt warẽ xl.dagen eñ xl.nachtẽ
ſo ſagen ſi verre eẽ eylũt dat groot eñ pe
lic was eñ claer ſcheen eñ luttel bomẽ (az
ghẽ ly daer:Eñ dat eylãt was vol aẽbeel
den eñ ſmede hamers eit and recſcap dat.
totter ſinede belhoerde Eñ he ſpꝛac cen ſtẽ
me toe ſeggende vãden hemel: Ontlict v
niet eñ en ghenaect dẽ lãde niet Eñ doe ſi
ghenaectẽ Dé lãde alſo nac allmẽ Werpen
foude ſo en hoerdẽ ſi anders niet dã oft al
donre eñ blirem hadde gheweeſt eñ hem
dochte dattet eylãt hadde ghebeeft vãdẽ
ſſagẽ ð hamerẽ eñ vãden gelude ð aẽbeel
dẽ:Eñ theophilꝰ eñ Lijn bꝛoeðs riepen an
thoniũ ſeer aẽ: eñ Doe quamẽ daer xij.die
ve Wt Dien eylãde op Dat oeuer eñ Waren
groot xv. voetẽ läc ſwart als pec barnende
als vuer:eñ Doe ſi Die knecht gods lagen
begöfte li te huylẽ eñ te grimmẽ eñ plelie
te gebarẽ cit heerde Wed té lãde: Ce hãts
quamẽ daer Left xi.mãnen eñ hadde op
harẽ hals pleré glauien eñ grepẽ m3 biert
ge hãtſcoen:Eñ theophilꝰ mit fine gheſel
len wordẽ vuaert eft cropé ond die bare.
Mer die engel gods quã hem te hulpe cit
ſſoechſe al ned (u Die zee cit Dat Water vã
die zee ontſtack eft barnde ten gronde toe
Pus voerd ſi alle die nacht eñ enn hoerden
niet dã vuaerlic gelupt eñ huylẽ vã vian⸗
dẽ Hier na cregen ſi goedẽ Wint eñ ſeyldẽ
xl.dagẽ eñ xl.nachtẽ / eñ quamẽ inð haut
vã calcedonien:Eñ die viandẽ riepẽ efter
in die lucht. Anthoni du ontſtekes Os Eis
alle díe vanð (lede liepẽ Mt eñ voerde dye
bare eñ alle Die beliect Wart vã eenighen
fiecté woꝛdẽ gefont.crepele eñ blinde, to
me eft douce lame eñ vᷣgichtige. eñ Die vã
Dé viandẽ belete Ware Dic die bare voerde
woꝛdẽ al gelont:Eñ als fi vaer gemerret
haddẽ reyſdẽ fi boert tot Dat ſi quainẽ tot
eenre ſtedẽ Die hiet folacg: Baer Was een
machtich mã Dye had eẽ kint dz eẽ aẽſicht
hadde milmaect tegen ð naturẽ:dele quã
mz ſijn foon boer dz lichaẽ ſinte anthoniꝰ
biddẽde eñ toepẽde õ hulpe Ce hãt Woꝛt
Uan ſinte Anthonius abt eũ monte.
Dat kint gheſont eñ (coon bouẽ anð ludẽ:
Daer na ſeylde theophilꝰ vã daer eñ qua
men totter ſtede die ſtauren hiet bi cõſtan
tinopolẽ:Eñ dat volc liep he tege mit gro
ter bliſcap eñ waerdichz:eñ die bolt ghee
ſtẽ die des keiſers dochter ſophia hadden
beſetẽ huyldẽ eñ grimmedẽ eñ riepen wt
harẽ mont:Mee ons Wát hi ghenaect DIE
ons hier wt vᷣdriuẽ ſal:o anthoni hoc heb
fte dus ſeer gehaelt eñ hoe biſte aldꝰ vꝛoe
ccomé ons vã onſer Woninge te vᷣdrꝛiuẽ
Daer Wi vij. iaer mit vꝛedẽ hebben in ghe
weeft: mer haefte dinẽ wech nv boert eñ
en Wilt ons níet meer iammerlic quellen.
Poe conftantinus dic keiſer Dit hoerde ſo
wort hi wtermatẽ leer vᷣblijt:eñ Dede foe
pen bereide daer ín Waren alrehãde mee⸗
lters. eñ nä met he alle Die ecclelie vander
flat met hare veligien gecleet mit cruce en
mit fange eff voerẽ Dat heftige lichaẽ ban
finte anthont? te ghemoete: Eñ als ſi ghe
naectẽ Dé ſcepe date theophilꝰ in was mit
ten heiligen lichaem vã linte anthoni? cit
fijt bä verre lagen foe hieuẽ (i haet hande
op al louẽde eñ al danckẽde gode aenroe⸗
pende DE heilighen naë inte anthoniũ eñ
ſprakẽ.ontferme here onſer ontferme on⸗
ler doer Die vVdiente des heiligen vads lin
te anthoniꝰ toon õs dijn ontkermhertichz
als wi ghewacht hebbẽ:eñ als ſi te lamẽ
quamẽ fo cuſtẽ ſi malcanð onderlinge vã
groter bliſcap: Eñ theophilus Die biſſcop
ſpzac dẽ keiler toes pe goed tijt ontlinc DE
Dijn moeð / wãttu Goient hebfte te vinde
eñ te belittẽ Dus dierbarẽ ſcat.gedẽct hoe
grote weldaet dy god Hleët heeft hier inð
Werelt Däct eñ loet hẽ. wãt dijn dochter
is vloſt eñ Die ketter bielncö bloets voets
läge ſtõt biddende boer dat heilige lichaë
vã ſinte anthoniꝰ: Aldꝰ fo ghingen ſi mit
groter waerdichz mit alrehãde inſtrumẽ
te vã mulike eñ dꝛoegẽ dat heylige lichaẽ
in pic ſtat:eñ Die keiler ef alle Die herẽ vã
oͤ flat ghingẽ Voet dragẽde grote tortiſen
Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
£ vit,
in haer haͤden boer dat heilige lichaẽ eñ ſi
leidẽ dat lichaẽ op ené Wagen eñ ſi ſſoegẽ
daer ongetẽde oſſen in eñ ſtuerdẽſe tot eẽ
te kerckẽ: eñ die oude beeſtẽ en Wilde diẽ
wech niet gaen. eñ hoe menich oſſen dat-
me daer ín ſloech li en mochtẽs niet vanð
ſtede treckẽ: Doe ſpꝛac theophilꝰ:Laetſe
bi hẽ ſeluẽ gaẽ en Waer dat heilige lichaẽ
ruſtẽ Wil daer ſalſe Die engel ſtuerẽ: Doe
lietmẽſe ſonð vemãt leide gaen ef ſi qua⸗
Me op eenẽ Wech Dic in vierẽ deelde. Daer
ghingẽ ſi dẽ rechtẽ wech wt totter kerckẽ
Die ſophir hiet daer Des keiſers Dochter in
ghedoopt Wozt als indẽ begin gheleit is
Poẽ quam ſophia Des keiſers Dochter Die
befet€ Was ghebonde mit yſerẽ bãdẽ En
Wort geleik voer Dat lichaẽ:eñ die duuclẽ
huyldẽ eñ viepé yſelijc:Eñ theophilus eñ
Die Keiler mit aldẽ volcke vielẽ ned ín ghe
bede vwachtẽde Die genade eñ Die macht
gods Eñ die aerde beefde eñ Dre eñ blix
em Woꝛdẽ gehoert eñ die bole viandẽ Leet
Dé WEE lichaẽ mit vreſelikẽ gelude eñ gro
té ſtãcke. ſo dat ſophia bleef leggẽde vder
doot.mer theophilꝰ namſe bið bant ef hi
buerdeſe op vanð aerdẽ Eñ li riep mit lu
der ſtẽmẽ Nẽmermeer en Wil ie ſceidẽ vã
deſen lichaẽ wãt ie heb ghelien minẽ heer
anthoniũ gecleet als eẽ heremijt Die De bo
fe viandẽ Wot mi Bopecf die mi iammerlic
gheelleldẽ. En Dit gheſchiede vecht op diẽ
dach doe Dat iaer d gecom Was eñ dat
lichaẽ vonde in egiptẽ:Die keiler cõltãti⸗
nus dede makẽ eẽ icoon graf vã dierbare
ghelteentẽ eñ coftelijke gemmẽ DA goude
eñ vã ſiluer wondlic bezocht eñ ðriert
daer hi dat heilige lichaẽ mit groter waer
dicheit in leide eñ hi dedet Aute mit xij. lo
tẽ:eñ op dat graf dede hi ſcriuẽ mit guldẽ
letteren? in griexe eñ in hebreeulche: Bier
leit dat heilige lichaẽ Des heiligen baders
eñ heremjts Cinte anthoniꝰ ghetvantfigu
ceert Nater wilder woeltinẽ vã egiptẽ vã
theophuꝰ vic biſſcop vã —
ij,
J
La
J
414
|
|
EL
JAN
Td |
Al J
EN
J
Ed
ASLK
EER
LA
Wi: fl
Jit
EE 01E
Bt
ï
TER |
fi
0
—9—
HRN
Ì
|
Î —4
iN,
0 |
hj
zeke
Lid
—31
il
Î J
—4
J
J
IE | |
4
ICE AURA
Lijk Ì
U
Ht
—B
LIKED
ia ‘ }
Heil:
KE
48
EERE
VU
SLM
Han:
IE Es
|
Ig: LE
Î 4E
KES
BEAR
4
d
ij
y
|
— *
— — — —
— — — ———
— — — —
GN
— —
—— — ———— —— — — — —
TE:
—
aai
— —
— —
—
— —
am
mm ———
—
En *
En NR
— une
E — — — — — — - — Ee
: * — — * *
— ——— ——— — —
Man (inte Pꝛiſca.
Eñ die twee libaerden Dye theophilꝰ met
hem ghebrocht hadde bleuẽ bi DAE grat te
hocdẽ alhact leuêlanc: Soc Wat mẽſche
Dic befiect was vã eenigerhãde ſiectẽ Dye
tot fintcanthoni? graf quam Wozt te hãt
gefont eñ ghenelen:Eñ We Dat grat qua
altoes focté voke of alle Die cruden eñ alle
die ſpecien vã atomathe Daer handen gez
geeft Moert heeft god Bleent inte antho
nio deſe gracte eñ genade Dat hi matſcalt
fs vã allẽ ſtoinmẽ beeſtẽ te hoedẽ eñ te he
waren diemen he beueelt eñ heu Daer of
pient: Noch ecn and gracie eñ genade Die
god ſinte anthontus ghegheuẽ heeft is De
fc: Do Wat mentehe Die in cenigerhande
noot beuanghen is / eñ acnroept mit gro⸗
tee begheertẽ DE heiligen vað ſinte antho⸗
nius dat hi voerwaer mach hopẽ aen go⸗
de Dat te vercrigen ín Wat node Dat hi is.
¶ Mit is die legende vã ſinte anthonius
eñ hoe lijn lichaem gheuondẽ eñ ouer gez
brocht Wort Laet ons daer om delen het
ligen Dad (inte anthonius alſo hier inder
acrden Dienen Dat hi ons beſchermen Wit
vã allen plagen eñ ons bꝛenghen wil nae
pit leuẽ ín dat eewige leuen. welc eewich
leuen ons allen gonne Die vader / Die ſone
ci dic hettighe heelt Amen.
Die legende Lan Die heili
ghe maghet ſinte Priſca.
nde hevlighe maghet fintc
in % peilca een poꝛterſſe van vo
Se \mme gebore Wt edele ouds
s Hehe Po beeft li gheuangen abe
AE, ⸗Weeſt tot haren oude ban
rilj.iarẽ vãden Diëves Des
keifers claudí cit Wort voer DE keiſer ghe
pꝛeſenteert. DIE welc haer gebedê heeft te
= mpe tepel der afgoddinnẽ Die gehietẽ
rvd 6 pat ſi haer lacrificie eñ o£
kerhãde doẽ ſoude:en als ſi indẽ tẽpel ge⸗
bedet hadde Lo heeft daer grote aertbeuin
ge geweel eñ Die ſtat is te lamẽ ghellagẽ
geWeell. eñ díe algoddinne appollo is ter
aerdẽ gheuallẽ ent alte fame vnielt eñ bez
doruẽ.eñ Dat vierẽdeel vãden tẽpel is ghe
uallẽ eñ heeft vᷣdꝛuct eñ gedoot een grote
menichte oð paganẽ mittẽ pꝛieſterẽ oð afgo
De: Baer Woꝛt ſi ontcleet eff mit voedt ge
lagen eñ ín eenẽ kercker geſlotẽ. eñ al Die
nacht fauc ſi alte ſoeten ſanc eñ loefde go
De Daer ſy vãden engel gheuiſiteert wort
eñ ſeer geſtarct: mer Des morges ſo Wort
ſi daer Wed Wot geleit. eñ Die kepler heeft
gebode als datmenſe mtt heete barnende
ſimoute foude beſmerẽ dat Wele haer niet
ghedeert en heeft; Eñ fi woꝛt anð weruẽ
ghebodẽ datmẽſe beenge ſoude indẽ tẽpel
ou offerhãde te doen:Eñ als fi ghebeden
hadde eñ Doet hatr een teykẽ ges heiligen
cruys ghemaect heeft alſo itt Geer ghedon
ret. eñ daer is geuallẽ eẽ groot viet bãden
heinel dat welc Bbaent heeft dat volck al
daer õ ſtaẽde eñ Dat purpurẽ dect des ket
fers eñ lijn rechterſide. eñ Die afgod is ge
woꝛdẽ eẽ voncke: Boe heeft die keiſer gez
bodẽ lijn pꝛouoeſt als dz hi mit yſerẽ crau
welẽ haer lichaẽ doergrauẽ ſoude eñ dat
vleyſch vã eẽ doẽ treckẽ:mer díe prouodſt
Images reproduced by Coul
Aan inte Fabiaen eñ ſinte Sebaſtiaen. C.xiii.
heeft gebodẽ datmẽ hair lede mit een hou
mes (oude doerhouwẽ eñ daer nac Die al
re Waect fte eñ kenijnſte beeſtẽ (ouden ghe
brocht Voorde die welcke haer doer al ha⸗
rẽ ledẽ crupẽ ſoudẽ.mer doer bede Des het
lighen magets linte pꝛiſca lijn Ci tot ſacht
moedicheit bekeert: Doe hebben Die vleyſ
houders ſo lange haet vloys of ghetogen
tot D3 tnitẽ beenẽ quamẽ:mer fi heet gode
merſtelicgebedẽ eñ hair armé hebbe hair
wee gedaen:eñ ſo hebbẽ ſi ghecelſeert vã
pen tormentẽ eñ of ghelate: oe heeft Die
opté iij. dach Co ís hi indẽ tepel gegaen cit
beeft gefien die maecht eñ DIE dienſt bode
doen leydẽ eñ thooft of doẽ ſlaen:Eñ ind
gaen loude Ei Cict ct Wit
te DUUC quam ned op Lijn hooft. eñ Doe ſi
pes alle vwõðdẽ fo coré ſi hẽ tot eẽ pacus
Pamalius Die pacus feit dz deſe fabiaen
fende alle lãdẽ Doer vij. diakẽ mit vij. ſub
diakẽ dat ſi alle ð martelarẽ werckẽ vᷣga
derẽ ſoudẽ:⸗o haymo ſeit fo vᷣboot fabi
aen philips deu keiler Die ín Die vigilie vã
rtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
—
je
SS,
SS
4 |
ES
os
2
8
*
Dn er | 5
KE ouer gauen Dat heerlcap
vander ecrfter ſcaren eñ ſi wilden dat hp
altoes mit he waer: Hi droech alleen een
ridðs mãtel dact om dat hy d kerltenẽ lie
len ſtarc makẽ wilde ye hi in tormenten
Cage gebreke: Poe marcellijn eñ marcus
twee ghebroederẽ eñ edel manen on LPS
gheloue ſoudẽ werdẽ onttjooft lo guame
haer bad eñ haer moed tot he dat lyle vã
harẽ opfet Bleré Coudé: Die moed quã eft
ontbant haer hooft eñ fifcoerde haer de
ef ft toonde he haer bofte eñ ſeide: Olie
ue kind mi hebbe ontfaen ontallike onſa⸗
licheden eñ onuerdrachlic geeen: Och
mi onlalige ic vlieſe mijn kinderen Die al
willẽs tot haer doot gaẽ.waert datſe me
ne vianden ontuoerdẽ ic — na volgẽ
‚lij,
hd *
en
— / k
— — — * *
— — —— — *
— 5 et . ede
— — — nn — nn
a. nnn
n Books, Co
arly Europea ‚ Copyright © 2011 ProQuest LLC
r age reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek Den Haag
Wan (inte Sebaſtiaen.
boer middẽ ven ſtrijt ð rouers of leidenſe
ín gheuangheniſſen grote herẽ al ſoude ie
Datr om ſteruẽ ic brake Den kercker op: dit
is cé nieuwe manier vã vuarẽ dz ſi biddẽ
DE hancmã dat hife Nae eñ Dat ſy begherẽ
te ſieruẽ eñ nodẽ DE DOOL te comẽ:dit is eẽ
nieu gheween eñ nieuwe onlalicheit dat
wen dlieſt Die ionge iuecht van Die fonen
hacts dancs eñ Dat vaðs eñ moeders out
heit moct bliuẽ levende Boe Dit Dic moed
feide / ſo bꝛochtẽ Die knapẽ geleit haren ou
pen vao eñ hi had gewoꝛpẽ op lijn hooft
gemul eñ riep aldꝰ ten hewelwert Fe bẽ
ghecomẽ om oerlok te nemẽ aen minen Co
nen Dye al willẽs tot harer dootwert gaẽ
om Dat ic Lal moetẽ beſeghelen tot mijure
kinderen begrauinge Dat ic bereyt hadde
mi mede te begrauẽ. Omijn ſonẽ een ſtaf
mijnre outheit eñ licht vã beide mijn ogẽ
waer om mindi dus dẽ doot:Ghi ionghe
lingen coemt herwert eñ weent op Die iõ
ghelingen Die al willens ſteruen. Coemt
her werts ghi ouds en weent op mijn ſco
ne kinderẽ mit mi:ghi vaderen coemt her
wert ende wacht dat ghi dit nyet en ghe⸗
doecht:Mijn ogen moetẽ ghebꝛekẽ al We
nende dat ſi niet en ſien mijn kinderẽ met
ten zwaerde ðvᷣſlaen: Doẽ dit haer bad fet
de / ſo quamẽ hacr Wiuẽ eñ bzochten hact
kind boer harẽ ogen al roepẽde eñ al fuch
tende. Wien lact ghf ons wie Cal here fijn
vá dele kinderen. Wie fal v grote belittin
ghe deelẽ. och Wat harder herte hebdi dic
pad eñ moed vᷣſmaet eñ vᷣonwaert uwe
vriendẽ eñ uwe wiuẽ verwerpt eñ u we
hinderẽ wiet en vact „el leuett v leluen al
willens Dé hancmã: Mit deſe Voorde be
gonſten deler mãnen heette vPmorwen.
Zoe quam ſinte ſcbaſtiaen boert Die daer
mede was eñ ſeide Oghi ſtarcke ridderẽ
gods en vlieſt Die cewighe Croon niet mit
ducdanige Cmekinge eñ hi leide oec DE va
Der eñ der moeð:En ontliet v miet: Wát li
en werdẽ vã v niet vᷣſcheidẽ mer li gaẽ v
te bereidẽ eewelike woninge wãt bande
beghin ð Werelt heeft dit leuen bedzogen
Dic ghene Dier he op vlaten hebbẽ. dier na
beide Die hoent ſi. dier hẽ op berlaté Die be
fpot ſi eñ ſien Dede nie niemãt Leer noch
Bholẽ lijn: op Date pꝛoeuẽ Cal datſe alie
menſchẽ ghelogen heeft. Wãt dit leuẽ vee
maent een Dief Dat hi ſtrel eenẽ grammen
dat hi Waect ſi.eenẽ loghenachtighen dat
bi hone:Dit leut beueelt ſondẽ te doen eñ
miſdadẽ eñ vaet aile ongerechticheit:mer
Die Buolgbinge die Wi hier ghedogen hu⸗
Den fo teint ſi morgen is {ite niet. hudẽ
is ſy heet morgen fs ſi cout; An een vꝛe ge
doechmẽ pine eñ in cen Dae ſo vᷣdꝛijttmen
Dic ee Wellse pine „Die ecWoclike pine wert
Onteuet 6 datle kelre Cal fijn: Di Wort
Guneert om dat ſi vbarnẽ Cal fi \Wozt ont-
ſteken om Dat fi quellen fal Wacr om laet
ons onfe begeerte vᷣ weckẽ ter minnen vã
marteliẽ.wãt Die Duucl Waent daer bet:
Winne mer als hi Laet Loe Wot hi gevan
ghen.als hi quelt fo Wozt highequelt.als
bi doot (oc Wort bi ghedoot.als bi vwijt
fo Wort hi beſpot:Eñ Doe ſebaſtiaen deſe
wooꝛdẽ pꝛedicte / ſo Biel nicoltratus Wij
Dic (tom Was in Wiens huſe me deſe ghe
uangen bilt tot ſebaſtiaens boeté eñ badt
ghenade al Weenende: Doe (erde ſebaſtia
nus:Ben ie xp̃s knecht eñ ilt al waer dat
Dit wijf Wt minen monde ghehoert heeft
ei gheloeft fo moet haer mont ontdoë Die
ghene Die zachavias môt ontdede: fa De
fen Woordé riep dat wijt. Bhebenedijt ft
Die redẽ dijns monts eñ ghebenedijt moe
ten lijn alle die ghene die ghelouen dattu
gheleit hebſte: Poe dít haer mä hoerde {0
biel hi boer (inte ſebaſtiaens voetẽ eñ bat
Datmen he Ögaucsen te hants ontſpande
hi die martelaers eñ badt he dat fp wech
ghingen. Eñ ſi ſeidẽ Dat ſi gheens ſins la
ten eu wildẽ Die vwinnmge die li begon
nen hadde Onſe heer gaf linte ſebaſtiaẽs
wooꝛden Lo grote gratie eñ cracht vat hp
— — — —
Wan ſinte SDehalttaen. £ xiiii.
— — — —— —
Images reproduced by cour
niet atteen ſtarc en maecte marcelliacn eñ
marcus die martelie te ontfaen mer haet
vad Die tarquilinꝰ hiet eñ haer moed mit
geel and wiuẽ bekeerde hi ters geloue. eñ
policarpꝰ die biſſcop doopteſe al: Carqut
Tinus Die ſcer quellede vã eenẽ grotẽ euel.
eñ te hãt als hi ghedoopt Was ghenas hi
Eñ die rechter vã romen die oec quellede
vã eenẽ grotẽ cuel bat hẽ dat hy hẽ bzocht
die hẽ geneſen hadde: Eñ doe policarpus
die pape ef ſebaſtiaen tot he gecomne Waz
ren cf hi he bat dat ſi he genelen ſoudẽ ſo
leyde he ſcbaſtiaen dat ht eerſt Die afgod?
ðiochenen foude eñ Dat hi hẽ macht gaue
pat hiſe bꝛckẽ mochte eñ dã ſoude hy ghe
nefen: En voe he cromaciꝰ Die vechter ant
Wwoerde Dat bijt lijn knapẽ dede DoC eñ hi
pes felue nieten dade So antWoerde lin
te Cchaftiaë. ſi ſoudẽ he ontſien hact gode
te bꝛekẽ eñ quetſte Die duuel vemãt vã hẽ
om deſe ſake.ſo ſoudẽ die ongelouige ſeg
ghẽ dat ſi daer oM gequetſt warẽ om dat
die godẽ bꝛakẽ:Eñ aldꝰ braken policar
pus eñ ſebaſtiaen meer da CC.afgoden
Hier na ſeidẽ ſi tot cromacius:Om dattu
ghenelen loudes hebbẽ als widie afgodẽ
braken Co iſt ſeker dattu noch ongelouich
bifte of du hebſte noch enighe afgoden be
houdẽ: Woe ſeide hi dat hi hande cen Cale
daer alle Die diſpolicien vã ſterrẽ ín Ware
Dat fijn bad wel hadde ghecoſt meet dan
CC. pont gouts eñ daer in voerfach hi al
Dat toecomende was:FEñ ſebaſtianus ſei
Be: Aico iange alſtu dat gheheel hebfte lo
en lalſtu di ſeluẽ niet gheheel hebbẽ: Doe
hi hiet datment bzeken ſoude. ſo ſeide een
(coon iõgelinc thiburciꝰ ſijn ſoon:ic Cu lal
niet ghedogen datmẽ Dit Were brzeect met
vat nyemãt dẽckẽ en ſal Dat ic tege mijns
vaos ghelontheit be Men heet hier twee
deuenẽ / eñ ent gheneeſi mijn bad niet alft
yere te bꝛokẽ is Datme v beide daer leuẽ⸗
pe in vVbarne: Sinte lebaſtiaen ſeide. mẽ
poet alſtu gheleit hebſte:Eñ doemẽt bꝛac
tesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
fo opébaerde hem ons here engel eñ ſeide
dat onſe heere ihũs vs he lijn gefontheit
Wed ghegeuê hadde. eñ te hät Woat hi ge
nefen eñ ep nac hẽ D3 hi Lijn voetẽ cuſſen
foude eñ hi vᷣbotet he om dat hi noch niet
ghedoopt en Was: Eñ aldus Wert hp eñ
thiburcius Lijn foon eñ M. eñ cccc. van ſi
nen ghefin gedoopt Lo dat fijn Vijf Woet
gheuangen vandẽ onghelouigẽ eñ lange
ghepijnt ſo dat ſi ſterk Als dat tarquilinꝰ
hoerde ſo quã bi boert eñ ſeide Pie wiuẽ
gaen Hoer ons ter cronen Wert Wát Wat
beleuen wi Eñ in co2té dagen Wort bi ge
leent: ¶ Men dwaãc linte thiburciꝰ dat
hi den akgodẽ offerde of dat hi mit bloten
voetẽ op heete colen gaen foude: Eñ hi ſe
ghende he mit eené cruce. eñ hp ghinc mit
(ijn blote voetẽ vꝛomelic daer op eñ leide
Mi dẽcket dat ic op roſen gae indE name
ons herẽ ihũ PEN Die vechter ſeide Wíe
twikelt chꝛiſtus en heeft v geleert touerie
Chiburciꝰ ſeide.ʒwige onſalige wãt du
cu biſte niet waert dẽ doetẽ naẽ te nomen
oe Woet Die rechter gram eñ onthoefdẽ
ende men naghelde marcelliaẽ eñ inarcũ
aen eẽ ftabe eñ DOE ſi daer vaſt aen warẽ
Co ſeidẽ fi; Siet hoe goet eñ hoe vꝛolic iſt
ghebroeders ín eẽ te wonẽ Hie rechter ſei
De he ghtonfalige legget of v vWoetheyt
eñ vᷣloſt v ſeluẽ: Eñ Gt ſeidẽ wi en haddẽ
dus goedẽ werſcap Mer gaue god dattu
ons dus lange lietes weſen als Wi leuen
Poe geboot díe rechter datmẽle Doer ha
ve (ide ftehë oude mit ſpeeren eñ aldꝰ ble
uen ſi martelaers: Bier na tiet DIE rechter
diocleliaen DE keiler vã Cite ſebaſtiaẽ ent
riepẽ tot he eñ leide. Ic heh di altoes ghe
had ond Dic vorſte vã mijnẽ palale eñ Du
heblie tot nv vᷣborgen geweelt tegẽ mijn
Calicheit eñ mne goden ontecht: JEN le⸗
baftiacn keide: Dur dijn ſalicheit heb ic al
toes chriftú ghedient eñ te heb gode vãdẽ
hemel altoes ghebedẽ om dẽ ſtaet vandẽ
rijcke vã romẽ: Doe geboot vg
| ilij.
Wan ſinte Agniet.
datmẽ middẽ in ct velt bõde eñ dattẽ Dye
ridðs ſchietẽ ſoudẽ eñ ſi ſcotẽ in hẽ Lo veel
gefcutté dat hi ſcheen eẽ eghel eñ ſi waen
dẽ dat hi doot was eñ ſi gingẽ wech: Eñ
febaltiaen wort in cortẽ Dagen ghenelen.
eñ hi quã eñ ſtõt op DIS trappẽ ade pala
fe eñ beriſpte Die keiler Daer ſi quamẽ vã⸗
dẽ quadẽ dat ſi die kerſtẽ dadẽ Eñ die kei
fer keide. Is Dit ſebaſtiaen Die ic ghebodẽ
hadde doot te ſchietẽ. Eñ ſebaſtiaen ſeide
ate om heeft mi god vᷣwect Dat ic come
foude eñ beriſpẽ v vãdẽ quadẽ Dat ghi De
kerſtẽ rs knechtẽ doet: Hoe dedẽ Die kep
ſer ſo läge mit cluppels ſſaen thent hi ſijn
gheeſt gak:eñ hi ede Lijn lichaẽ werpẽ ín
ecn eylãt dattẽ Die kerſtenẽ níet oefenẽ en
ſoudẽ boer cen martelaer:Eũ optẽ nacht
dair na fo opẽbaerde hi ſinte luciẽ eũ Wijſ
De haer lijn lichaẽ.eñ hietet haer begrauẽ
neuen ð apoſtolẽ lichamen eñ ſi dedet:hi
Was gepaſſijt onð diocleſiaen eñ maximi
aen:int iaer ons herẽ cc.eñ lxxvij. Exẽpel
¶ Gregoriꝰ ſeit in dyalogo dat een Wijk
te tuſſien Die coꝛtelic ghehilict Was dat ſy
ghenodet Was vã anderẽ ter kercwijnge
te comen tot ſinte ſebaſtiaens kercke: Eñ
doe ſy des dacchs gaen ſoude Lo en conde
ſi haer niet ghehoedẽ vã haren man: Pes
moꝛgẽs ſcaemde fi haer meer boer die lu-
Dé dã Hoer gone eñ ghic derwert. Te hãt
quã ſy in die capelle daer linte ſebaſtiaẽs
heñichdomte ín Warẽ foe ghinc Die duuel
in haer eñ begöſte haet voer alle Die ludẽ
tc quellẽ oe greep DIE paep band kerckẽ
cené mâtel vanden outaer eñ ouerdectele
paie mede:Eñ te hãt ghic Die duuel ín Die
pape oee Eñ Die vriendẽ letdente oec te be
Ieterg of toucnaers Dat ft DE duuel viagẽ
foudé mit haven touerien of belelen:eñ te
hants alfmête belas. lo ghine in haet mit
gods voniſſe cer legioen DAE 18 vi. dulent
di . eñ irvi. duuelen eñ ly begondẽle te
_duellémer cen heylich mã die kortunatus
hiet ghenatfe mit Cijnve bedinge: ¶ Men
leeſt oec indẽ geſtẽ vã lõbardien dat ín gi⸗
ſelbꝛechts des conincs dagẽ in ytalien ſoe
grote ſterfte was dat nauwe Die eẽ DE an
derẽ begrauẽ mocht:Eñ Dele ſterkte was
te romẽ eñ tot papien alte groot.doe open
baerde veel ludẽ opẽbaringhe gods engel
dye DE duuel beual Diet Vole ſſoech eñ dat
venijn droech Dat hp ſlaen ſoude eñ ſterft
mabé: Eñ alſo menichweruen als hi een
buys flocch alſo veel ludẽ ſtoꝛuen daer in
Poe vᷣtoonde god eenẽ goede mẽſche Dat
dele flecte niet op houden enn ſoude Loer
datinẽ te papien ſinte ſebaſtiaẽ eẽ outaer
ſoude hebbẽ gemaect eñ latẽ makẽ in ſin⸗
te pieters kercke diemen hiet tot ſinte pie⸗
ters ten bandẽ: Als dat outaer ghemaect
Was ſo ophilt Die ſterft:eñ Daer ſo dꝛoech
mẽ vã romẽ (inte ſcbaſtiaens heilichdom
in: Mã deſen Lancte ſo ſeit ſinte ambro
ſius: Here dat waerdige bloet dijns mar
telaers ſebaſtiaẽs dat õ dinẽ name Wot ge
ftopt ís eff oee Dijn Wond vertogen dattu
bolmaects craeht vã cranchede eit het ge
wet oec profijt onſer naerſtichʒ eũ boer dy
fo verleent onfer Cielen hulpe eñ troeſt.
_ € Bielegende ban (inte Agniet.
6Gniet als ambꝛolius ſeyt
NC FR me, tas cen alten vroedẽ ma
—0bhet: Hiſcreet haer pallie
KO Pa VAmaert (ett: Doe Lí xiij.iaer out
vVWWvas lſo berloes ſi DE doot
enñ bär D3 leut: Mẽ rekẽde
haet kintſ hy indẽ iarẽ mer Die outs Was
groot vã herte. Ci Was fonc vã lichaë mee
out vã hertẽ:li Was ſcoon vã aëticht mer
ſcoonre vã geloue: Poe li band ſcoiẽ quã
fo woꝛt ſi gemit vã des techters loon vã
ber poert eñ hi brocht haer duerbaer (tene
hi beloelde haer veel õtallike rijchedẽ wil
de fi hẽ te hilike nemẽ: Agniet antwooerde
hẽ:gãc vã mi voetlel ð ſoͤd